Moord en heldendom in
oorlog in Los Angeles
EG hopeloos verstrikt
in Joegoslavië-beleid
Haat en verbittering tijdens
1 mei-viering in Moskou
BUITENLAND
Argentinië wil
Falklands terug
999
Joegoslavisch leger
moet Bosnië verlaten
ZATERDAG 2 MEI 1992
ier doden bij lawine
oot wep Zwitserse bergpas
heeft ij
en gpUELA PASS - Bij een lawine op de
ntis |rtserse hergpas Fluela zijn gisteren
n minste vier doden en verscheidene
wonden gevallen. Het ongeluk ge-
iogt a^urde minder dan veertig minuten
och bjordat de pas wegens lawinegevaar
is dei01" ^et verkeer zou worden afgeloten.
ist mPor de neerstortende sneeuw werden
-achutln tourbus en een aantal auto's van de
-eg aa#6 afgeslagen. De bus en andere auto's
de toPnden omdat een auto bij een eer-
:ienvarre' kleinere lawine was vastgeraakt.
viucjen de sneeuwmassa begon te schui-
nakenn- tourbus met 24 passagiers en
iotorefn chauffeur kwam driehonderd meter
getesper terecht. De reddingswerkzaamhe-
ze ii?n werden gehinderd door gevaar van
(eer lawines.
Rode anjers
voor Margot
Honecker
MOSKOU - De vroegere
staats- en partijleider van de
DDR, Erich Honecker, heeft
zijn vrouw Margot gisteren ter
gelegenheid van de Dag van de
Arbeid een bos rode anjers la
ten bezorgen. Volgens oogge
tuigen nam mevrouw Honec
ker het boeket in ontvangst
aan de deur van de Chileense
ambassade in Moskou, waar zij
eind vorig jaar met haar echt
genoot heenvluchtte om aan
uitwijzing naar Duitsland te
ontkomen.
BUENOS AIRES - De Argentijnse president
Carlos Menem heeft bekend gemaakt dat hij
langs diplomatieke weg zal trachten de Fal-
klandeilanden weer in bezit te krijgen. „Onze
verhouding met Groot-Brittannie wordt steeds
beter", zei Menem tijdens een toespraak tot het
parlement. Hij zei ervan overtuigd te zijn via
onderhandelingen met Groot-Brittannie de ei
landen te kunnen terugwinnen. Omdat beide
landen aanspraak maakten op het beheer over
de eilandengroep, brak in 1982 de Falkland-
oorlog uit tussen Argentinië en Groot-Brittan
nie. Bij deze oorlog kwamen ongeveer duizend
mensen om het leven. De verbroken betrekkin
gen tussen beide landen werden met de verkie
zing van Menem in 1989 hersteld.
Indiase universiteit gesloten
na rel om 'Duivelsverzen'
NEW DELHI - In de Indiase stad New
Delhi hebben studenten gisteren de
sluiting van hun universiteit voor onbe
paalde tijd afgedwongen nadat één van
hun hoogleraren het had opgenomen
voor de Britse auteur Salman Rushdie.
Irans geestelijke leider ayatollah Kho-
meiny kondigde in 1989 een doodsvon
nis af tegen diens „godslasterlijke" boek
'De Duivelsverzen'. Sindsdien is de
schrijver ondergedoken. De islamiti
sche studenten van de Jamia Millia Isla-
mia-universiteit hebben het gemunt op
de hoogleraar geschiedenis Mushirul
Hasan. Deze pleitte er vorige week voor
het sinds 1989 geldende verbod op het
boek op te heffen, omdat „eenieder het
recht heeft gehoord en gelezen te wor
den".
VS accepteren ontwerp
verdrag broeikaseffect
GENÈVE De Verenigde Staten hebben een ont
werpverdrag geaccepteerd met voorstellen om het
broeikaseffect tegen te gaan. De VS willen zich daar
bij echter niet vastleggen op de normen die de Euro
pese Gemeenschap voorstaat. Dit heeft de voorzitter
van het comité voor klimaatbeheersing van de Vere
nigde Naties, de Fransman Jean Ripert, meegedeeld.
Krachtens het verdrag zullen alle landen verplicht
zijn maatregelen te nemen om de uitstoot van gassen
die het broeikaseffect veroorzaken, vóór het jaar 2000
te stabiliseren op eerdere niveaus. De VS zien dit
slechts als een richtlijn: zij willen zich niet vastleggen
op de doelstelling van de Europese Gemeenschap om
de uitstoot tegen de eeuwwisseling terug te brengen
tot het niveau van 1990. Toch betekent aanvaarding
van het ontwerpverdrag een kleine doorbraak, omdat
Washington daarmee het belang erkent van het terug
dringen van het broeikaseffect.
Israel test met
succes raket
JERUZALEM - Het Israëlische le
ger heeft bekendgemaakt met succes
een test te hebben uitgevoerd met de
Barak-afweerraket, die vanaf een
schip wordt afgevuurd. De Barak -
Hebreeuws voor bliksem - trof het
doel, een aansnellende raket, zoals
die afgevuurd zou kunnen worden
door de vijand. Tien jaar gelden be
gon Israel met de ontwikkeling van
de anti-raketraket, verklaarde het le
ger, en de Barak zal nu onderdeel
gaan uitmaken van de Israëlische
marineuitrusting. Israel zal vijf sche
pen, die momenteel in de Verenigde
Staten worden gebouwd, met de raket
uitrusten.
,OS ANGELES - Als in
lke oorlog wisselen
oodsangst, nerveus ple-
ier, moordende haat en
oorbeeldig heldendom
Ikaar onophoudelijk af.
jo ook in Los Angeles,
&nte 1992, waar zich in de
cherpe geur van honder-
^n branden de meest bi-
jarre taferelen afspelen.
gebalde vuist uit het raam van
zijn Honda, maar opent dan
zijn hand en werpt een kleine
sneeuwbui van briefjes van 20
dollar naar de verbouwereerde
vader, moeder en twee doch
ters van de immigrantenfami
lie uit Korea. De meisjes graai
en lachend het geld, ongetwij
feld afkomstig van een plunde
ring, van de stoep.
Op Florence Avenue hebben
vijf zwarte jongens een La
tijns-Amerikaanse man, wiens
bestelwagen pech had gekre
gen, omsingeld en ongenadig
in elkaar getrapt en geslagen.
Een van de knapen doorzoekt
de zakken van de bewusteloze
en hevig uit het hoofd bloeden
de man, terwijl de anderen het
handsignaal van hun bende
maken. Als de gangleden ver
dwenen zijn komt er langzaam
een auto aanrijden waarvan de
zwarte bestuurder zich verge
wist van de etnische komaf
van het slachtoffer. Dan trekt
de auto op, rijdt over de benen
van de man en spoedt zich
weg.
Op de hoek van de straat kijkt
een grote groep zwarte jonge
ren grimmig toe. Dan komt
een oudere zwarte man aange
lopen, buigt zich over de ge
wonde, pakt hem voorzichtig
op, legt hem op het trottoir, be
dekt hem met een laken en ge
biedt één van de jongens: 'Bel
een ambulance. Misschien is
hij nog te redden'. De jongen
gehoorzaamt.
Enkele uren tevoren is twee
huizenblokken verderop het
leven van de blanke vrachtwa
genchauffeur Reginald Denny
gered door vier anonieme
zwarte buurtbewoners, die de
man juist op tijd en een vijan
dige zwarte menigte trotse
rend, naar een ziekenhuis wis
ten te brengen.
Denny was uit zijn cabine ge
sleurd door twee mannen, die
hem met onder andere een
brandblusapparaat bijna dood
sloegen. Het incident werd
vanuit een helicopter van CNN
rechtstreeks op de televisie
uitgezonden. Het viertal red
ders, twee mannen en twee
thuis die beelden
sprong in een auto om de
ongelukkige te gaan helpen.
De truckchauffeur had bij hun
aankomst op wonderbaarlijke
wijze weer achter zijn stuur
weten te kruipen, maar kon
zijn vrachtwagen nauwelijks
besturen als gevolg van de ka
potte voorruit en van zijn
dichtgeslagen ogen. Door
naast de stervende chauffeur
te kruipen en hem aanwijzin
gen te geven en door met hun
personenauto met gevaren-
lichten voorop te rijden, kon
den de redders de hevig bloed
brakende truckbestuurder
naar het ziekenhuis loodsen.
„Hij had letterlijk geen mi
nuut later moeten komen of hij
was dood geweest", aldus de
chirurg daar.
Smeulend
Als na twee nachten van
brandstichting, plundering,
geweld en moord de straten
van South Central Los Angeles
de kalmte van een kolossale
smeulende ruïne ademen en
de vandalen verdwenen zijn,
lopen buurtbewoners huilend
of met verstard gezicht langs
de smeulende puinhopen. „Ik
kom uit El Salvador en ik was
dus iets gewend. Maar zo'n
oorlog als hier heb ik nog nooit
meegemaakt", zegt Jesus Gar
cia, die een part-time baan
heeft in een nu leeggeroofde
en vernielde drankzaak.
En vlakbij zegt Ron Washing
ton: „Ik heb niet meegedaan
aan de plunderingen. Ik heb
alleen twee flessen cognac
meegenomen. Die lagen daar
nou eenmaal in de goot". Op de
hoek staat een militair van de
Nationale Garde met de han
den aan zijn machinegeweer.
„Ik wil ook iets zeggen", klinkt
het uit zijn vermoeide en be
vuilde gezicht. „Ik heb ook
veel goeds ondervonden van
de mensen uit deze wijk. Velen
hebben ons geholpen, ons te
eten gegeven en koffie ge
bracht".
Eén van de bange vragen die
talloze Amerikanen bekruipen
is hoeveel verse raciale haat er
is gezaaid door de gebeurtenis
sen van de afgelopen dagen en
hoe lang het zal duren voor de
nieuwe pijn zal luwen. Niet al
leen South Central, maar heel
de reusachtige agglomeratie
Los Angeles (veertien miljoen
mensen) en de hele Verenigde
Staten zien zich die vraag ge
steld.
Demonstranten eisen tijdens de 1 mei-viering
Zuid-Afrika
L
„V* - -• -iy
tiaar Een vrouw staat verbijsterd te kijken naar de schade die aan haar huis is aangericht tijdens de rassenrellen in Los Angeles.
In Western Avenue bekijkt
Evelyn het nabluswerk van
een brandweerteam. „Hoe ver
schrikkelijk het ook is wat er is
gebeurd, ik begrijp het toch.
Als een weerloze zwarte man
kreupel geslagen kan worden
door vier blanke politieman
nen en als die vier dan on
schuldig worden verklaard in
onze rechtsstaat, dan is elke
zwarte vogelvrij en moeten we
vechten".
En in Beverly Hills, de steen
rijke villawijk die zich tot maar
twee dagen geleden immuun
achtte voor raciale conflicten
maar nu gevaarlijk dicht in de
buurt van het geweld is geko
men, zegt ingenieur Harry di
Stasio: „Ons leven is op slag
veranderd. Ik durf onze zwarte
huishoudster niet meer met
mijn twee-jarig dochtertje uit
wandelen te laten gaan. Het is
of Amerika ineens Zuid-Afrika
is geworden. Het Zuid-Afrika
dan vóór de bevrijding van
Nelson Mandela".
MOSKOU - Het oude
vrouwtje in de menigte
hief een gebalde vuist
naar de haag van politie
agenten voor het Lenin
Mausoleum. „Handlan
gers zijn jullie",
schreeuwde ze, „handlan
gers van Jeltsin, de verra
der van ons Sovjet-vader
land".
De duizenden, veelal jonge
agentjes lieten de stortvloed
van scheldwoorden gelaten
over zich heenkomen. Toen uit
de luidsprekers op de hoge
Kremlinmuren het afgeschaf
te Sovjet-volkslied klonk, be-
kepde een besnorde diender
dat hij heimwee had naar
Brezjnev: „Dat waren betere
tijden".
Van een 1-Mei-parade naar
oude communistische traditie
was geen sprake. De plichtma
tige feestvreugde van vroeger
had plaats gemaakt voor spon
tane haat. Naar schatting
15.000 verbitterde Moskovie-
ten waren naar het zonover
goten Rode Plein getogen om
te protesteren tegen Jeltsins
machtsovername. Boven het
Kremlin wapperde het wit-
blauw-rood van het nieuwe
Rusland, tegenover een zee
van rode vlaggen op het plein.
Vorig jaar was dat nog anders
om. Ditmaal waren tussen het
bonte gezelschap van commu
nisten. fascisten, antisemieten
en monarchisten de politie
mannen ongewild de enige
vertegenwoordigers van de re
gerende democraten.
„Wat een saaie bedoening",
riep een jonge vrouw met een
rode vlag voor de mausoleumt
ribune, waar een jaar geleden
Gorbatsjov nog stond te zwaai
en. Toen hadden democrati
sche demonstranten de eerste
en laatste Sovjetpresident
zelfs weggehoond. Het balkon
was nu leeg. De nieuwe macht
hebbers zien kennelijk niets
meer in 1 Mei.
Voor een Franse journalist
GEEF OM HUN WERELD
BOUW AAN HÜN TOEKOMST
STICHTING VLUCHTELING
GIRO
DEN HAAG
OMDAT HET HELPT
HELSINKI/LISSABON De Conferentie voor Veiligheid en Sa
menwerking in Europa (CVSE) heeft gisteren in Helsinki het
Joegoslavische federale leger opgeroepen onmiddellijk Bosnië-
Hercegovina te verlaten. Vijftig lidstaten van de CVSE stemden
voor de resolutie, waarin de agressie tegen Bosnië-Hercegovina
fel werd veroordeeld. Alleen de Joegoslavische delegatie kon
zich niet achter de verklaring scharen en Bosnië, als 52e lid, was
niet vertegenwoordigd.
De vredesbesprekingen tussen Kroaten, Moslims en Serviërs in
de Portugese hoofdstad Lissabon leverden ook gisteren weinig
op. Alle drie partijen slingerden elkaar verwijten naar het hoofd,
maar concrete afspraken werden niet gemaakt. De Bosnische
minister van buitenlandse zaken, Haris Siladjzic, sprak harde
taal over de Serviërs in Bosnië: „Ze willen geen vrede. Ze ver
branden en verwoesten alles". Tegenover de beschuldiging van
de Kroaten en Moslims dat de Serviërs zo véél mogelijk terrein
winst in Bosnië willen boeken, staat de bewering van de Serviërs
dat vooral de Moslims niet willen onderhandelen over een oplos
sing van het conflict in Bosnië-Hercegovina.
KAPITEIN ROB - DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARDI
1135 - Maar wat Lupardi al gevreesd had, gebeurt: op zekere dag ontstaan. "Ik woon hier zelf nog niet zolang", zegt hij zoetsappig.
lt;' ontmoet hij twee mannen, jagers, die verschrikt opkijken wanneer "Maar wilt u mijn verblijf niet eens zien? Ik woon in deze grot". De
l.n opeens die vreemde gestalte naar voren treedt. De mannen willen mannen vertrouwen de vreemdeling niet erg en volgen hem schoor-
Isvluchten, maar Lupardi roept hen terug. Hij weet ze op hun gemak te voetend. Maar nieuwsgierig zijn ze toch ook wel en die magere man
stellen en wanneer de mannen een soort Frans dialect blijken te in zijn witte jas spreekt zo vriendelijk en overtuigend, dat ze aan zijn
spreken, antwoordt hij ook in het Frans. Hij hoort, hoe deze kolonie is verzoek geen weerstand kunnen bieden.
GUIMARAES - De EG
heeft zich hopeloos ver
strikt in het Joegoslavisch
conflict. Dat bleek giste
ren in het Portugese toe
ristenstadje Guimaraes
waar de EG-ministers van
buitenlandse zaken bijeen
waren om de puinhopen
van bijna een jaar Joego
slavië-beleid in ogen
schouw te nemen.
De erkenning van de republie
ken Bosnië-Herzegowina en
Macedonië kan om velerlei re
denen nog niet plaatsvinden.
Een erkenning van de nieuw
gevormde Joegoslavische fe
deratie - in Guimareas ge
makshalve als 'Serbo-Negro'
aangeduid - is een politieke
onmogelijkheid. Het 'ontken
nen' van het samengevoegde
Servie en Montenegro is even
eens niet mogelijk, omdat de
EG-landen voor geen geld hun
ambassades in Belgrado willen
opgeven uit vrees dat hun poli
tieke contacten met het nieu
we Joegoslavië verloren gaan
Intussen groeit de wrevel over
lidstaat Griekenland dat dwars
blijft liggen als het om de er
kenning van Macedonië gaat,
maar Zijn EG-collega's ook an
derszins voor de vóeten loopt,
onder andere over de relaties
met Turkije. Ook over de vraag
wat er moet gebeuren met mo
gelijke sancties tegen Servië -
waarop de VS plotseling aan
dringen - bestaat grote ver-
warrring.
Drie weken geleden besloot de
EG dat de positieve sancties
van Brussel ook voor Servië
moesten gelden, in de hoop dat
Belgrado tegenover Bosnië-
Herzegowina enige matiging
zou betrachten. Het tegenover
gestelde werd bereikt, zoals de
gebeurtenissen nadien hebben
aangetoond. Het opnieuw in
stellen van sancties - er wordt
gedacht aan een olie-embargo,
het verbreken van de luchtver-
bindingen en tenslotte ook het
verbreken van de diplomatie
ke betrekkingen - zou de ge
loofwaardigheid van de EG
ernstig aantasten. Bovendien
zouden dergelijke sancties de
nekslag betekenen voor de
door de EG in gang gezette
Joegoslavische vredesconfe
rentie.
Dubbelzinnig
„We kunnen niet veel meer
doen dan pappen en nathou
den", aldus een EG-diplomaat
in Guimaraes. Indachtig het
feit dat de Portugese minister
Pinheiro van buitenlandse za
ken tijdens een rondreis door
Joegoslavië tot de bevinding is
gekomen dat „wij niet in staat
zijn een enkele schuldige in
het conflict aan te wijzen", kan
de EG niets meer doen dan de
vredesconferentie en .de nog
steeds lopende diplomatieke
contacten gaande houden.
De dubbelzinnigheid van het
Europees beleid blijkt tenslot
te ook uit de merkwaardige
houding van de scheidende
Duitse minister van buiten
landse zaken Genscher. Die
forceerde enkele maanden ge
leden de overhaaste erkenning
van Slovenië en Kroatië. Maar
diezelfde Genscher heeft zich
nadien muisstil gehouden over
Macedonië en Bosnië-Herze
gowina.
Dat onder die omstandigheden
de EG-ministers in Guimaraes
niet tot duidelijke en samen
hangende besluiten kunnen
komen, laat zich natuurlijk ra
den. De EG heeft zich - als het
om het Joegoslavisch conflict
gaat - gewoon onmogelijk ge
maakt.
pakte de demonstratie minder
saai uit: hij werd in zijn gezicht
gespuugd. Na een fikse ruzie
met omstanders beende de
Fransman briesend weg. „Ik
zou hem een punch op zijn
neus hebben gegeven", zei een
oudere man. „Ach", sprak een
andere man schouderopha
lend, „wat wil je nou van zo'n
Franse jood".
„Heb jij in de oorlog gevoch
ten?". Trillend van veront
waardiging zwaaide een vete
raan met een document om
een veertiger van repli k te
dienen die alle ellende :n de
wereld toeschreef aan de jo
den. „Ik heb mijn bloed voor
jou vergoten". De jodenhater
sloeg de uitgestoken arm van
de grijsaard met harde klap
pen van zich af.
Drift
Hoe heterogeen de oppositie
tegen Jeltsin is. bleek aan de
overkant van het Lenin Mu
seum. Daar stond de campag
newagen van Vladimir Zjiri-
novski. een 'liberaal-demo
craat' die president wil worden
en het Russische imperium
met geweld in ere wil herstel
len. Inclusief Finland. Jeltsin
veracht hij, dus voert hij niet
de huidige Russische drie
kleur. Communisten moet hij
niet, dus is de rode vlag met
hamer en sikkel taboe. De lei
der van de LDP voert daarom
het zwart-geel-wit van Rusland
ten tijde van de Eerste Wereld
oorlog. Helaas vertroebelt Zji-
rinovski's etnische afkoYnst
zijn verhouding met het anti
semitische deel van de Russi
sche bevolking, zodat hij zich
ooit tijdens een interview ge
dwongen zag te verklaren dat
zijn moeder Russin was en zijn
vaderjurist.
Vlak naast de taferelen van po
litieke en etnische haat en nijd
voerden weeskinderen toneel
stukjes op. Kleine meisjes in
rood-witte jurkjes zongen
volksliedjes. Elders bedelden
zigeunerkinderen om aalmoe
zen. Wie niets gaf, kreeg een
obsceen gebaar terug.
Rusland is op drift, intellec
tueel en moreel. Dat bleek gis
teren des te sterker op de dag
die traditioneel eenheid en
kracht moest uitstralen.
Militaire junta in Sierra
Leone beschermt buitenlanders
ABIDJAN Leiders van de militaire junta in Sierra Leone, die
eerder deze week de regering van president Momoh verdreven,
hebben Amerikaanse en andere diplomaten verzekerd dat zij
zorg zullen dragen voor de veiligheid van buitenlanders in het
land. De militaire junta heeft de noodtoestand afgekondigd en
gisteren een militaire raad geinstalleerd; hoofd van de nieuwe
regering is de oorlogsheld kolonel Yahya Kanu. Diplomaten van
de Amerikaanse ambassade in de hoofdstad Freetown hebben al
met de nieuwe leiders gesproken en deze hebben tijdens deze
gesprekken beloofd in te staan voor'de veiligheid van alle bui
tenlandse werknemers. Tijdens de coup zijn voor zover bekend
geen gewonden gevallen.
