Albanese kerk komt overeind
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Vernieuwingsbewegingen dringen aan op verruiming ambt
Kwakhanden
Priester zat 37 jaar gevangen
'Twee Mei-dag' in Salzburg
RK Friesland herdenkt 50e sterfdag van Titus Brandsma
li
COMMENTAAR i
r»* £cidóc0ou*a/nt
CeidóeöoiruMit
ZATERDAG 2 MEI 1992
Schoonheids-
behandeling
voor prostituées
AMSTERDAM Evangeli
sche jongeren in Amsterdam
bezoeken de laatste tijd de
Wallen om prostituées een gra
tis schoonheidsbehandeling
aan te bieden. Zo hopen ze met
de prostituées in gesprek te
komen over het geloof. De
groep van 'Jeugd met een Op
dracht' staat onder leiding van
een Amerikaanse manicure
die haar praktijk opgaf om
evangelisatie te gaan bedrij
ven. De jongeren bezoeken de
prostituée met z'n tweeën: de
een zorgt voor de wimpers en
de nagels, de ander voor ge
sprek en eventueel gebed.
Vakantie is zich moe
maken op eigen
kosten.
UTRECHT - De Nederlandse
bisschoppen moeten het celi
baat voor priesters opheffen,
vrouwen toelaten tot het ambt
en pastoraal werkers meer be
voegdheden geven. Vier ver
nieuwingsbewegingen binnen
de Rooms-Katholieke Kerk
teleurgesteld zijn over de her
derlijke brief. In hun open
brief van vrijdag onderbouwen
zij hun kritiek.
De ambten van priester en dia
ken hebben in de geschiedenis
een clericaal en bovendien ex
clusief mannelijk karakter j
schrijven dit in een open brief kregen, aldus de vier organisa-
naar aanleiding van de bis
schoppelijke brief 'In Christus
Naam'.
De Acht Mei Beweging (AMB),
de Mariënburgvereniging, de
Federatie van Verenigingen
van Pastoraal Werkenden
(VPW) en de Vereniging voor
vernieuwing van het ambt
(GOP) lieten eind maart in een
eerste reactie al weten dat zij
ties. „Wij pleiten ervoor en
streven ernaar dat dit eenzijdi
ge karakter wordt afgebouwd."
De bisschoppen houden in
hun brief vast aan de huidige
toelatingseisen voor het ambt.
Het celibaat levert volgens de
vernieuwingsbewegingen voor
veel priesters grote problemen
op en is bovendien een van de
belangrijkste oorzaken van het
grote priestertekort in Neder
land. Dat vrouwen worden uit
gesloten van het ambt van
priester en diaken, is volgens
hen „een onrecht en doet vrou
wen zeer tekort".
Verruiming van de toelatings
eisen tot het gewijde ambt is,
aldus de vier. volstrekt niet in
strijd met de leerstellige uit
eenzetting die de bisschoppen
geven in hun brief. De bis
schoppen trekken zelfs „niet
de evidente conclusie" uit hun
eigen woorden.
De bevoegdheden van (niet-ge-
wijde) pastoraal werkenden
moeten op zeer korte termijn
worden uitgebreid, om te voor
komen dat de bediening van
de sacramenten en het profes
sionele pastoraat te veel 'ont
koppeld' worden. Met voor
rang moet dit gebeuren bij
doop en huwelijk, schrijven de
organisaties. Het huidige ker
kelijk wetboek biedt hiervoor
tal van mogelijkheden.
De herderlijke brief en de open
brief zullen veel aandacht krij
gen op de manifestatie van de
Acht Mei Beweging die op za
terdag 9 mei in Utrecht wordt
gehouden. De voorzitters van
de vier vernieuwingsbewegin
gen zullen in een forumdiscus
sie 'bij gebrek aan beter' het
gesprek aangaan met een
kerkjurist. De bisschoppen
zelf hebben immers traditiege
trouw de uitnodiging afgesla
gen.
Er zijn niet alleen kwakdenkersdie momenteel
opgang maken, maar er zijn ook 'kwakhanden'.
Dat zijn handen van mensen die zeggen over
bijzondere gaven te beschikken.
Allereerst wil ik nu zeggen dat er zeker mensen
zijn, vrouwen en mannen, die bijzondere gaven
hebben. Zij zijn in staat om met hun handen en
vaak ook met hun gesprekken iemand zo aan te
raken en te benaderen dat daar baat bij gevonden
wordt. Zij kunnen mensen helpen die op andere
plaatsen bij artsen en fysiotherapeuten geen hulp
vinden voor hun klachten. Vaak p ijnklachten.
Enkelen die ik persoonlijk ken, zijn zeer
betrouwbaar en ik heb ook enkele mensen op hen
attent kunnen maken, van wie ik weet dat ze
hierbij baat hebben.
Maar er is ook een andere groeperingdie van
zichzelf zegt bijzondere gaven te hebben, maar
waarover ik heel andere verhalen hoor. Sommige
van die verhalen zijn ook bekend bij de
zedenpolitie, maar er is onvoldoende 'hard
materiaalom tot rechtsvervolging over te gaan.
De verhalen die ik ken zijn allemaal verhalen van
vrouwen. Vrouwen die in een periode van hun
leven kwetsbaar waren en als gevolg daarvan
klachten hadden. Klachten die zich uiten op een
plaats in het lichaam, maar die voortkomen uit de
psychische conditie. Zij kwamen op een of andere
wijze terecht bij mannen, althans in de verhalen
die ik ken, metbijzondere handen'.
Het merkwaardige van die verhalen is nu dat
deze 'bijzondere handen'ook op 'bijzondere
plekken' van het lichaam terecht kwamen. Zo is
het toch merkwaardig dat aan een vrouw met
rugklachten werd gevraagd om haar borsten te
ontbloten. Ze werd op haar borsten behandeld
voor rugklachten.
Wie psychisch kwetsbaar is en langdurig pijn
heeftlaat zich soms veel welgevallen. Maar later,
hersteld, ga je je afvragen wat er gebeurd is. Het
kan zijn datje daarover gaat praten, maar het
kan ook gebeuren dat je je zo schaamt voor wat er
gebeurde, datje blijft zwijgen. Of je voelt je niet
sterk genoeg om naar buiten te treden met je
verhaal. In de afgelopen maanden hebben enkele
vrouwen kontakt met mij gezocht en hun verhaal
verteld. Een van hen vertelde me dat sommigen
zich beroepen op landelijk bekende mensen zoals
Aleid Schi lder en ds. Hans Stolp van de IKON. In
de naam van het zogenaamde 'nieuwe
tijdsdenken'en het 'reïncamatiedenken'gebeuren
er vreemde dingen. Met een zekere regelmaat
bereiken mij verhalen van mannen die een soort
betoverende invloed hebben op vrouwen. Vooral
vrouwen die door hun levensgeschiedenis extra
kwetsbaar zijn. Het zijn mannen die handig
weten in te spelen op behoeftes als aandacht en
liefde, maar daarbij meer zichzelf op het oog
hebben dan het welzijn van de ander.
Ik noem ze 'mannen met kwakhanden'. Volgens
een van de vrouwen die me belde, gaat het hierom
een topje van de ijsberg. Mijn eigen ervaringen in
gesprekken ondersteunen dit vermoeden. Er zijn
zeker betrouwbare handen die nood niet
misbruiken, maar er zijn ook 'kwakhanden'.
Iemand zei me: „Let erop of je afhankelijk wordt
gemaakt in plaats van bij jezelf gebracht en let er
op of'gewone' artsen tegen alternatieve genezers
worden uitgespeeld".
Ik voeg er aan toe: „Let goed op je eigen wil, juist
als je kwetsbaar bent". Bovendien moet gewerkt
worden aan een erkenningsprocedure, zodat
mensen weten of zij bij een betrouwbaar adres
zijn.
Zolang dit nog niet is geregeld kunnen er duistere
praktijken doorgaan waar kwetsbare mensen het
slachtoffer van zijn.
Op allerlei plaatsen in het land wordt hard gewerkt aan de herinrichting en gedeeltelijke herbouw van kerkgebouwen. FO"
Idoor
AART HEERING
SALZBURG Vandaag
vindt in Salzburg een
'feest voor een open kerk'
plaats, een ontmoeting
voor progressieve rooms-
katholieken.
De achtergrond van de mani
festatie vergelijkbaar met
die van de Acht Mei Beweging
- wordt mede gevormd door
een conflict tussen de behou
dende bisschoppen en en ba
sisbeweging die steeds zelfbe
wuster wordt en zich steeds
mondiger opstelt.
Sinds 1986 vinden omstreden
bisschopsbenoemingen in
Oostenrijk plaats, met als laat
ste voorbeeld de benoeming
van bisschop Kurt Krenn in
Sankt Pölten. De benoemin
gen zijn direkt of indirekt aan
leiding tot de oprichting van
allerlei (basis)bewegingen en
groepen, aldus Michael de
Werd in 'De Bazuin', het pro
gressieve (r.k.)tijdschrift voor
kerk en samenleving. Een
groot deel van dergelijke groe
pen zijn vandaag present op de
manifestatie. De organisatie
van de '2 mei dag' heeft geen
van de bisschoppen uitgeno
digd. Zo'n uitnodiging zou niet
passen bij het karakter van de
bijeenkomst", zoals De Werd
een woordvoerder citeert.
BEROEPINGEN
Gereformeerde Kerken
Bedankt voor Balk c.a. drs. R. Goskerte
Scherpenzeel (Gld.).
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Beroepen te Hasselt P.L. Storm te
Broek op Langedijk;
te Launceston (Tasmanie, Free Ref.
Churches öf Australia) J.M Batteau te
Zaandam: te Zevenbergen R. van der
Wolf. kandidaat te Gees.
SHKODËR De woning
van mgr. Mikel Koliqi in
de Noordalbanese stad
Shkodër is een door rafeli
ge dekens afgegrensd zol-
dervertrek met een stoel,
een bed, een kale planken
vloer, een bejaard straal
kacheltje en een loshan
gend peertje als enige
lichtbron.
De leefomgeving van de 89-ja-
rige geestelijke is kenmer
kend voor de toestand waarin
de katholieke kerk van Alba
nië zich bevindt. Van de vijf
bisdommen die het land voor
de oorlog telde is alleen dat
van Shkodër sinds vorig jaar in
ere hersteld. Maar Shkodër,
dat 80.000 inwoners telt, van
wie de helft katholieken, is een
uitzondering in Albanië, waar
van oudsher driekwart van de
bevolking moslim is en vijftien
procent orthodox. Met zeven
procent vormen de katholie
ken een minderheid, die onder
de dictatuur van Enver Hoxha
zwaarder heeft geleden dan de
andere geloofsgemeenschap
pen en daar ook nu nog niet
over heen is. Koliqi zelf heeft
voor zijn overtuiging moeten
boeten met 37 jaar gevangenis
straf en internering.
Problemen
De' nog altijd feilloos Italiaans
sprekende bisschop heeft na
de Eerste Wereldoorlog in Mi
laan werktuigbouwkunde ge
studeerd, en daarna, „toen de
roeping kwam", theologie. In
1931 keerde hij terug naar
Shkodër, waar hij tot 1944 pa
rochiepriester was. Na de com
munistische machtsovername
aan het eind van dat jaar be
gonnen voor hem en zijn colle
ga's de problemen. „Ons paro
chieblad werd direct verboden
als subversieve lectuur, en in
februari 1945 werd ik voor het
eerst gearresteerd. Na acht en
een halve maand voorarrest
werd ik tot twee jaar voorwaar
delijk veroordeeld, wegens het
luisteren naar buitenlandse ra
diozenders en het bedrijven
anti-communistische propa
ganda onder de jeugd."
Vier maanden later werd hij
weer opgepakt en kreeg hij
voor die zelfde feiten drie jaar
dwangarbeid plus de twee van
de vorige veroordeling. In ver
schillende werkkampen werd
hij ingezet bij het droogleggen
van moerassen. „We moesten
zestien uur per dag met een
schop kanalen graven en kre
gen alleen rond de middag
even rust. In vier barakken
sliepen we met 160 man, anti
communisten, voormalige
kooplieden, en enkele echte
crimineel en 29 katholieke
priesters, van wie er twee door
uitputting zijn gestorven."
Orthodoxen
Onder de politieke gevange
nen bevonden zich ook enkele
mohammedaanse geestelij
ken, maar geen orthodoxen,
vertelt Koliqi. „De orthodoxen
hebben zich dubbelzinnig op
gesteld. Voor hen waren de
communisten minder bang,
omdat zij uitgaan van het con
cept van de staatskerk, terwijl
de katholieken alleen het ge
zag van het Vaticaan erken
nen. 'Als jullie met ons collabo
reren, zullen wij jullie helpen
tegen de katholieken', beloof
den de communisten, en veel
orthodoxen gingen daar maar
al te graag op in."
Zijn verklaring is misschien
gekleurd, maar ze maakt in ie
der geval duidelijk dat ook in
Albanië, net als elders in Oost-
Europa, het conflict tussen de
twee grootste christelijke con
fessies nog lang niet is bijge
legd.
In 1951 werd Koliqi vrijgela
ten, waarna hij in het geheim
zijn ambt uitoefende. De hage-
preken kwamen hem vier jaar
later echter te staan op een ver
oordeling tot 23 jaar verban
ning naar het Zuidalbanese
platteland. „Dat was minder
zwaar. Ik werkte op het land en
moest me elke ochtend en
avond melden bij de politie,
maar mocht binnen het dorp
vrij rondlopen. En van een
nicht, die non was, kreeg ik af
en toe ook nog wat geld en
voedsel toegestopt. Maar de
toestand verslechterde in 1967.
toen Hoxha de atheïstische
staat afkondigde. Voor die tijd
kon ik voor katholieke fami
lies nog wel de mis lezen en
huwelijken inzegenen, maar
daarna werd dat praktisch on
mogelijk. Iedereen was bang
voor verklikkers, en alleen in
het diepste geheim heb ik nog
wat kinderen kunnen dopen
en stervenden het laatste olie-
Mis
Tot zijn 'geluk' deelde Koliqi
een barak met vier anderen die
meestal iets eerder naar hun
werk gingen, zodat hij soms na
hun vertrek 's morgens in zijn
eentje de mis kon opdragen. In
1974 kwam hij vrij, maar drie
jaar later werd hij voor de vier
de keer gearresteerd. „In 1977
kwam het regime met een
compromisvoorstel. De katho
lieken zouden meer bewe
gingsvrijheid krijgen, op voor
waarde dat de kerk niets zou
doen zonder toestemming van
de overheid. In plaats daarvan
stelde de ondergrondse kerk
een onafhankelijk statuut op.
dat samen met een rapport
over de wanhopige toestand
van de Albanese kerk naar het
Vaticaan zou worden gesmok
keld."
De boodschap werd echter on
derschept, waarna de inmid
dels 75-jarige pater als een van
de aanstichters tot vijftien jaar
gevangenisstraf werd veroor
deeld. „Dat is de moeilijkste
periode van mijn leven ge
weest. Ik zat helemaal alleen
in de cel, en de bewaking was
zó streng dat ik zelfs in het ge
heim niet meer kon bidden."
Na negen jaar. in 1986, kwam
hij vrij. De tiran Hoxha was
een jaar daarvoor overleden en
zijn opvolger Ramiz Alia be
gon zijn aarzelende liberalise
ring met de vrijlating van de
meeste politieke gevangenen.
Maar pas nadat eind 1990 in Ti
rana de democratische revolu
tie op gang was gekomen, werd
het contact met het Vaticaan
hersteld, en kon een begin
worden gemaakt met het her
stel van de bisschoppelijke
hiërarchie.
Vernietiging
De problemen zijn echter
enorm. De proclamatie van de
atheïstische staat ging ge
paard met een massale vernie
tiging van kerken. De oudste
kerk van Shkodër, een middel
eeuws monument, werd opge
blazen met dynamiet. Een an
tieke kapel heeft haar voortbe
staan te danken aan haar ge
schiktheid als legeropslag-
plaats, en de kathedraal Van
Shkodër is omgevormd tot een
sporthal, door de muren van
het schip te slopen in de absis
een betonnen tribune te gieten
(elders in het land ondergin
gen moskeeën en orthodoxe
godshuizen hetzelfde lot: al
leen al in Tirana liet Hoxha op
één na alle veertig minaretten
neerhalen.)
Twee maanden geleden is Ko
liqi teruggetreden als vicaris
van het herstichte aartsbisdom
Shkodër. Wegens zijn leeftijd,
maar ook omdat hij zich door
zijn decennialange isolement
wat 'verloren' voelt in de ver
anderde katholieke wereld.
„Over de moderne kerk kun
nen wij ons nog geen oordeel
vormen, omdat wij er nooit
rechtstreeks mee te maken
hebben gehad. De liturgie is
tegenwoordig versimpeld en
teruggebracht tot de behoeften
van eenvoudige mensen, maar
zelf heb ik nog nooit een mis
opgedragen in het Albanees,
altijd alleen in het Latijn."
De katholieke kerk moet van
de bodem af worden opge
bouwd, betoogt Koliqi. „Aan
alles is gebrek, zowel in geeste
lijk als in materieel opzicht.
Doordat het seminari 45 jaar
gesloten is geweest, hebben we
hier alleen maar priesters van
zeventig of tachtig jaar, terwijl
er in de laatste tijd jonge man
nen zijn gewijd zonder enige
theologische basis. Onze ker
ken zijn ruïnes. We hebben bij
bels en catechismussen nodig,
evenals een drukkerij en
woonruimte voor onze pasto
res, die nu allen bij familie in
huis zitten. De vier pastorieën
van Shkodër die ze ons na de
oorlog hebben afgenomen zijn
officieel weer in het bezit van
de kerk gekomen, maar er wo
nen nu gezinnen in en die kun
je toch ook niet op straat zet
ten". verzucht de bejaarde
geestelijke, die zelf bij het ge
zin van de kleindochter van
zijn zuster inwoont.
Toch is er al een begin ge
maakt met het herstel. In de
tot sporthal getransformeerde
kathedraal heerst op dit mo
ment een geweldige ravage.
Met geld van het Vaticaan wor
den de tribunes er uitgesloopt
om het verminkte achttiende-
eeuwse bouwwerk zoveel mo
gelijk in zijn oude glorie te her
stellen. En schuin tegenover
de Dom staat het meest ver
zorgde gebouw van Shkodër.
Het is het seminari, dat on
langs grondig is opgeknapt en
twee maanden geleden weer is
opengesteld. Langzaam krab
belt de Albenese kerk weer
overeind.
LEEUWARDEN - Onder
het motto 'Titus Brands
ma, méér dan een verzets
held' wordt deze zomer de
50e sterfdag van pater Ti
tus Brandsma herdacht.
De Friese Karmelietenpater,
geboren 23 februari 1881 bij
Bolsward, overleed 26 juli 1942
in het concentratiekamp Da
chau. Hij werd 3 november
1985 zalig verklaard.
Brandsma kreeg vooral be
kendheid doordat hij als advi
seur van de rk journalistenver
eniging de katholieke kranten
tot verzet tegen de Nazi's aan
zette. Hij werd 19 januari 1942
gearresteerd. Via Schevenin-
gen, Amersfoort en Kleve
kwam hij in Dachau terecht.
In Friesland heeft Brandsma
bijgedragen aan de oprichting
in 1917 van het Roomsk Frysk
Boun, waarvan hij tot 1925 se
cretaris was. Hij dichtte het
Bondslied, uiteraard getiteld
Fryslan, en schreef later een
inleiding voor" de eerste
'Sneinsmissael'.
In 1924 was hij mede-oprichter
van de nationale Bonifatius-
broederschap te Dokkum.
Twee jaar later, tijdens de eer
ste nationale bedevaart, was
hij de eerste geestelijke die na
zovele eeuwen de pelgrims in
de Friese taal toesprak. Verder
heeft hij geijverd voor een pel
grimskapel en processiepark
in Dokkum.
De parochies Bolsward, Dok
kum en Leeuwarden, het deke
naat Sneek en het documenta
tiecentrum voor RK Friesland
in Wytgaerd herdenken deze
grote Fries onder meer met
een tentoonstelling en een her
denkingsbijeenkomst bij de
Bonifatiusbron.
Vandaag wordt er op de rk be
graafplaats in Leeuwarden een
gedenksteen te zijner ere ont
huld bij de grafsteen van zijn
zuster Barbara, die als reli
gieuze in het St. Elizabeth-
klooster in de Friese hoofdstad
woonde. Eveneens komende
zaterdag opent vicaris Gras
veld van het bisdom Gronin
gen de tentoonstelling 'Méér
dan een verzetsheld' in Wyt
gaerd, die gedurende de
maand mei op vrijdag, zater
dag en zondag is geopend.
Daar is onder meer de tekst
van het verhoor van Brandsma
door de Nazi's te zien.
Bij de Bonifatiusbron in Dok
kum vindt op er op zondag 14
juni een herdenkingsbijeen
komst plaats. In het park volgt
dan een tocht langs de veertien
kruiswegstaties, waarbij de
teksten worden gesproken die
Brandsma in 1942 voor deze
staties had geschreven.
Op de sterfdag, 26 juli, is er een
plechtige eucharistieviering in
Bolsward.
De Lijn-Leijnse
Bij de PvdA is de geest uit de fles. Hebben de PvdA-ka|
leden eerst maandenlang verhitte zaaltjes toegesproken e
de onvermijdelijkheid de huidige wao'ers te korten op f
uitkering, sinds gisteren gaan ze de rijen langs met hei
genovergestelde standpunt. Die opmerkelijke ommef
wijst op twee belangrijke dingen.
In de eerste plaats op het feit dat PvdA-leider en vice-j
mier Kok zijn invloed op de fractie geheel heeft verloren?
fractie nam gisteren zonder overleg afstand van het gevotf
ste besluit dat mede onder Koks leiding door dit kabinê
genomen. Hoewel de fractiewoordvoerders anders doen gj
ven heeft de fractie nooit voorwaarden gesteld aan het ki
netsbesluit over de wao. Er is niet gesteld dat verlaging
de wao-uitkering pas mogelijk werd als de onomkeerbare!
vallen konden worden ontzien. Integendeel. Geconfrontq
met de vraag wat er zou gebeuren als de onomkeerbare gei
len niet konden worden ontzien heeft de fractie gezegd
neer te leggen bij verlaging van de uitkering voor de huic)
wao'ers onder de vijftig. Nu de fractie ineens het tegend
besluit zaagt de PvdA alsnog de wankele poten onder dit!
binet weg. De afwezigheid van overleg met Kok mag ge^
worden als een indirecte motie van wantrouwen aan j
adres. I
In de tweede plaats laat het zien dat de PvdA op oorlogsi
is of beter gezegd op verkiezingspad. Dreigde Wöltgens v
ge week zaterdag al met een kabinetscrisis over het inj
mensbeleid, nu zijn de sociaal-democraten opnieuw in!
aanval. En deze aanval moet heel serieus genomen word!
De zorgvuldig geregistreerde actie van gisteren op de d
van de arbeid is geen uit de hand gelopen opmerking van I
kamerlid Leijnse, maar de nieuwe ramkoers van de fraq
Terugkomen op de uitlatingen van gisteren is ondenkbaar
DAT zou de geloofwaardigheid van de PvdA volledig oncj
graven. De strategie lijkt gericht op het einde van het kabij
zonder een motie van wantrouwen van de oppositie te hoeij
steunen. Als de PvdA-fractie de nieuwe wao-wet name]
straks middels een amendement wijzigt kan het kabinet i
niet naast zich neerleggen. Dat kan alleen bij een motie. I
kabinet kan alleen de wijziging onaanvaardbaar verklaren
vervolgens aftreden, maar de wetswijziging gaat door. In
geval is het moeilijk vast te stellen wie het kabinet eigenl
heeft laten vallen. Het politieke gegeven dat degene i
breekt tevens betaalt met zetels gaat dan niet meer op.
De PvdA-fractie zocht de dag van de arbeid uit om een nii
we politieke lijn te trekken. Het is de lijn-Leijnse. De vil
fractievoorzitter heeft zijn kaken lang dicht moeten houdi
maar de progressieve exponent in de fractie lijkt het nu
hebben gewonnen. Hij zoekt aansluiting bij de vakbewegii
richt zich op een herkenbare achterban en wil af van de chi
ten-democraten. Helaas dit kabinet ten spijt.
uw HULP
LEGT WEL DEGELII
GEWICHT
IN DE SCHAAL.
Uitgave:
Kantoor redactie:
Kantoor advertentie- e
abonnementenatdeling: Stationsweg 37, Leiden
Telefoon: 071 -122 244.
Telefax: 071 - 134 941
Postadres: Postbus 112300 AA Leiden.
Koopmansstraat 9, 2280 BC Rijswijk.
070-3190 933.
070-3906 717
Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Hoofdkantoor:
Telefoon:
Postadres:
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
08.30 tot 17.00 uur
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L. van Koot
Leiden en omgeving (tel. 071 - 144 046/047/48/49) G.- J Onvlee (chef-redacteur),
F Buurman, K van Kesteren, R. Kleijn, drs. R. Koldenhof, M. Kroft, T. Pieters en
M. Roso.
Binnen- en buitenland, financién en economie (tel 070 - 3190815):
A van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. R Edens, drs. Chr. van der Hoff, A. van
Holstein, E. Huisman. H. Jansen, drs. J van Leeuwen - Voorbij. R de Roo
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834)- G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piët.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S Evenhuis
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een re
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland en
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs. K Swiers,
M van de Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout
(chef), H Bijleveld, D Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wees.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus,
- de volgende correspondenten in het buitenland drs D. J van den Bergh
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R. Hasselerharm
(Johannesburg), drs. A. Heering (Rome), B van Huet (Londen), M de Koninck
(Washington), F Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W Voordouw
(Londen), drs. R. Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G van Wijland
(Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal- en
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London Vertaalster: drs
M. de Cocq.
n 08.30 tot 17.00 u
i 18.00 tot 19.00 u
28,20
82,80
318,65
e worden voldaan.
Bij betaling per acceptgirokaart
per maand
per kwartaal
per jaar
Het abonnementsgeld dient voori
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -141 905. Voor uitsluitend het door
geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 140 680.
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
