Aangrijpend spel in 'Een leeg huis'
Krikor Momdjian verbeeldt eigen levensfilosofie
Theater
Uit
VER UIT
ADRESSEN
LEIDEN E.O.
DEN HAAG
Leidse Courant
donderdag 30 april 1992
DON DUYN8 NIEUWE WERK
Met 'Het laatste hoofdstuk' heeft Don
Duyns een nieuw toneelwerk ge
maakt, dat 15 mei in de Rotterdamse
Schouwburg in première gaat. Basis is
de gelijknamige roman van Knut
Hamsun over mensen in een sanatori
um. In de toneelversie staan de cyni
cus Magnus en de optimist Moss te
genover elkaar als twee levensinstel
lingen die om het hardst strijden. Try-
outs van de door Aat Ceelen en Ray-
monde de Kuyper gespeelde produktie
zyn op 13 en 14 mei. De produktie
wordt tot en met 16 mei gespeeld
(20.30 uur).
'HOEVERZINJEHET'
Hetty Heyting schreef met 'Hoe ver
zin je heteen jcugdmusical op muziek
van Joop Stokkermans. Het verhaal
gaat over Liesje die met haar moeder
en nieuwe stiefvader op vakantie gaat.
Onderweg krijgen ze autopech, wat
tot de meest fantastische belevenissen
leidt. De produktie is 10 mei in de
Haarlemse Schouwburg te zien 14.30
uur) en is geschikt voor kinderen van
af? jaar.
LEIDEN
GROENOORDHALLEN
Willem de Zwijgerlaan 071-212.521
KAPELZAAL K O
Hazewindsteeg 071-141141
I.AK-THEATER
Clevpringaplaats 1 071-124.85
LEIDS VRIJETIJDS CENTRUM
Breestraat66071-146 44
..071-131.941
.071-141.031
PRAETHUYS
Vrouwenkerkkoorstraat 9
STADSGEHOORZAAL
B reestraat 60071-131.71
WAAGGEBOUW
lmarkt21 .071-149.145
OEGSTGEEST
GROENE KERKJE
Haarlemmerstraatweg 3 01711-10.095
LEIDERDORP
MUZENHOF
Cor Gordijnsingel071-410.9!
VOORSCHOTEN
AMBACHTS- EN BALJUWHUIS
Voorstraat 12 01717-4372
KASTEEL DUIVENVOORDE
Laan van Duivenvoorde 4 01717-3751
LISSE
ARTOPA
Grevelingenstraat 50 02521-12.802
DE VOORHOF
Bondstraat 1 02521-16.074
NOORDWIJK
DE KUIP
Zeestraat 1 01719-
KATWIJK
TRIPODIA
Hoornesplein 155 01718-25.21
HAZERSWOUDE
HETANKER
Chopinlaan 2, Rijndijk,01714-3481
ALPHEN
DE BRON
Troubadourweg201720-21 711
HOOFTSTRAATTHEATER
Hooftstraat 01720-93.7!
ZAAL NABIJ
Lauraplein 201720-73.651
NOORDWIJKERHOUT
DESCHELFT
Maandagsewetering202 02523-76.241
DEN HAAG E O.
APPELTHEATER
Duinstraat 6. Den Haag070-3 502.204
CIRCUSTHEATER
Circusplein 50. Den Haag 070-3.558.80C
CONGRESGEBOUW
Churchillplein 10, Den Haag070-3.548.00C
DILIGENTIA
Lange Voorhout 5, Den Haag, 070-3.651.851
GEMEENTEMUSEUM
Stadhouderslaan 41, Den Haag070-3.381.111
GROTE KERK
Rond de Grote Kerk 12. Den Haag. 070-3.658.64
KONINKLIJK CONSERVATORIUM
Juliana van Stolberglaan, Den Haag, 070-3.814.25
KONINKLIJKE SCHOUWBURG
Korte Voorhout 3, Den Haag, 070-3.469.45
KORZO
Prinsestraat 44. Den Haag, 070-3.653.7S1
LUTHERSE KERK
Lutherse Burgwal 7, Den Haag070-3.636.61
MUSEON
Stadhouderslaan 41, Den Haag, 070-3.381.31
MUZIEKTHEATER
Spui, Den Haag ResidentieOrkest
Dr Anton Philipszaal 070-3.609.81!
Nederlands Dans Theater070-3 604.9T^
OMNIVERSUM
President Kennedylaan 5. Den Haag 070-3.545.45
HETPAARD
Prinsegracht 12, Den Haag070-3.601.83
RIJSWIJKSE SCHOUWBURG
Generaal Spoorlaan 10, Rijswijk 070-3.360.33
THEATER A/D HAVEN
Westduinweg 230, Den Haag070-3.543.28
THEATER PEPIJN
Nieuwe Schoolstraat 21, Den Haag 070-3.460.35
door Dick van Teyungen
,,Je moet je aanpassen. Alles is allang
weer normaal". Het is v\jf jaar na de oorlog
en in de rol van Sepha spuugt Katelijne Da-
men die woorden uit. Doe vooral weer nor
maal. Maar hoe Daar gaat het om in 'Een
leeg huis'.
Marga Minco bewerkte haar roman uit
1966 voor het toneel en Theater van het
Oosten maakte er een mooi stuk van, met
Katelijne Damen in een imponerende
hoofdrol.
Drie mensen proberen na de bevrijding in
'Een leeg huis' hun draai te vinden, maar
dat lukt niet erg. De jonge joodse vrouwen
Sepha en Yona zijn zelf door de oorlog
heengerold, maar wel hun families kwijt
geraakt. Yona kiest ervoor de confrontatie
met het verleden aan te gaan Ze neemt een
baantje bij de Stichting '40-'45, weet 'er' na
een tijdje alles van, maar haar depressies
blijven terugkomen.
Ook Sepha voelt schuld voor de verdwij
ning van haar vrienden en familie, maar
probeert zich er stoer doorheen te slaan. Ze
is nog langs geweest bij de vrouw die de be
zittingen van haar ouders zou bewaren en
daar. nu er bijna niemand is teruggeko
men, niets van teruggeeft. Je moet ook niet
te hoge eisen stellen aan de mensen. Na de
oorlog trouwt ze met Mark, met wie ze on
dergedoken heeft gezeten.
Florissant wordt het huwelijk niet. Mark
probeert vooral normaal te doen en kan
niet tegen het verdriet om het verleden. Hij
begraaft zich in het werk en probeert de be-
vrijdingsroes voort te zetten met boemelen
en andere vrouwen.
Zowel Marga Minco als regisseur Leonard
Frank zijn ervan doordrongen dat je leed
moet stileren om er een verteerbaar drama
van te maken. Minco maakte korte scènes
die heen en weer flitsen tussen de oorlog,
net daarna en een paar jaar later. Haar dra
matische ruimte is als een hoofd, waarin de
herinneringen immers ook niet netjes in de
pas lopen.
Frank laat acht figuranten de gebeurtenis
sen illustreren en verlevendigen en scheidt
de scènes niet, maar laat ze vloeiend in el
kaar overlopen, in steeds hetzelfde (lelijke)
decor van zijn eigen hand.
Dat kan, met góede acteurs. En die zijn er.
Jack Vecht (Mark) en Yardeen Roos (Yona)
zijn in orde, maar 'Een leeg huis' is vooral
het portret van Sepha en de voorstelling
van Katelijne Damen. Het stuk kan makke
lijk als een draak worden gespeeld, maar
dan moet je mevrouw Damen thuislaten.
Met haar kracht - en heel af en toe met
haar wanhoop - is ze geen moment zielig,
hoezeer ze ook door de mangel van de oor
log en de naweeën daarvan is gehaald.
Leidse Schouwburg: Theater van het Oos
ten speelt 'Een leeg huis' van Marga Min
co. Regie en decor: Leonard Frank. Mu
ziek: Jeff Hamburg. Kostuums: Leonie Po
lak. Licht: Reinier Tweebeeke. Op 2 mei
(20.15 uur).
000r Onno Schilstra
Het is altijd een wat hachelijke zaak wan
neer een kunstenaar in zijn werk een expli
ciete levensbeschouwing tracht uit te beel
den. Dat loopt daardoor het risico te veel
symbolisch, te weinig beeldend en boven
dien drammerig te worden. Ook het werk
van Momdjian heeft daaronder te lijden, al
is het maar een klein beetje.
Krikor Momdjian is een in Leiden wonende
kunstenaar van Armeense afkomst. Hij
werd in 1947 geboren in Beiroet, maar
woont sinds 1979 in Nederland. Tot 17 mei
exposeert Momdjian recent werk in de Ga
lerie van het Academisch Ziekenhuis.
Naast schilderijen zijn er een serie droge
naald-etsen en een vloerobject te zien.
De kleuren in de schilderijen van Krikor
Momdjian hebben geen duidelijke contou
ren. Vormen worden daardoor slechts
zichtbaar als een geleidelijke overgang tus
sen beeldcontrasten: van diepe naar felle
tonen en van troebele naar heldere tinten.
Uit een achtergrond van zachte, warme
kleuren doemen zo allerlei figuren op:
mensen, dieren, planten, geometrische
vormen. Die geleidelijke beweging van licht
naar donker, van troebel naar helder en
van koel naar warm roept een wereld op
van verschijnen en verdwijnen.
Dat is dan ook waarom het in het werk van
Momdjian draait: de cyclus van verschijnen
en verdwijnen en het evenwicht tussen te-
segmenten. Hoewel de afgebeelde voorstel
lingen een vrij autonoom karakter hebben,
wekt juist het gebruik van de cirkel de in
druk dat er hier iets diepzinnigs wordt be
doeld. Maar het gebruiken van een cirkel is
er op zichSelf geen garantie voor dat ook de
bedoelde inhoud wordt overgebracht. Een
cirkel wekt evenveel associaties met een
stuurwiel van e$n Mercedes en met een
Hamburger van Iglo als met de levenscy
clus die Momdjian bedoelt.
Minder nadrukkelijk symbolisch, minder
religieus, minder opdringerig - en daar
door mooier - is het triptiek 'Images of Pa
radise'. Hoewel daarin onverbloemde ver
wijzingen zijn te zien naar het bijbelse
scheppingsverhaal, is de symboliek hier he
lemaal niet storend doordat hij als vanzelf
voortkomt uit de vormgeving, en niet in te
genspraak is met de overige vormen, zoals
in het 'Cirkelproject'. De wijze waarop
Adam, de dieren uit de Hof van Eden en de
Verboden Vrucht hier zijn vormgegeven is
natuurlijk, ongekunsteld en de inhoud
wordt vanzelf opgeroepen door de vorm.
En daaruit blijkt dat Momdjian gelukkig
begaafd genoeg is als vormgever om niet te
hoeven terugvallen op uitgekauwde, zoge
naamd 'universele', maar feitelijk kitscher
ige symbolen.
AZL-Galerie, Leiden: Krikor Momdjian,
schilderijen en etsen. Tot 17 mei (dagelijks
10-17 uur).
Een scène uit 'Een leeg huis' van Theater van het Oosten
gengestelde krachten. Om meer precies te
zijn gaat het Krikor Momdjian om de ver
beelding van een levensfilosofie, waarin de
noodzakelijkheid van harmonie tussen te
genpolen centraal staat. De mens staat te
genover de natuur, de dieren staan tegen
over de planten, de dood staat tegenover
het leven, vergankelijkheid tegenover
groei.
De kunstenaar stelt het zelf als volgt: 'In
feite staat mijn werk symbool voor het le
ven zelf. Alle aspecten van het leven zijn
vertegenwoordigd in de natuur: het goede
en het kwade. De levensloop hangt af van
de manier waarop de mens hiermee om
gaat'.
Het grootste deel van de expositie wordt in
beslag genomen door een zogeheten 'Cir
kelproject', éen reeks etsen en schilderijen
die gedrukt en geschilderd zijn op cirkel-
fotoJ.Kleisen
Een detail uit Cirkelproject I, een van de werken van Krikor Momdjian
die zijn te zien in de AZL-Galerie in Leiden.
foto Kees de Graaf
Paul van Vliet staat vanaf donderdag 7 mei drie avonden in de Leidse
Schouwburg.
Donderdag
30 april
Leidse schouwburg, 20.15:
'Hair', musical in Broadway-
bezetting extra voorstelling.
ƒ47, ƒ39).
Vrijdag
1 mei
Leidse schouwburg, 14.00:
'U hebt geluk gehad',
voorstelling over het leven in
een verpleeghuis 7,50
Imperium, Leiden, 20.30:
'Jimmy Dean!" door toneelgr.
Imperium (ƒ10, CJP ƒ7).
Deschei.ft,
Noordwijkerhout, 20.15: Bert
Visscher met 'Don Chaot i en
de foute architect)' (ƒ15'.
Parktheater. Cornelis
Geell. 2. Alphen aan den Rijn,
20.30: Theater De Grens met
'Ustoe' (ƒ10).
Zaterdag
2 mei
Leidse schouwburg, 20.15:
'Een leeg huis' door Theater
van het Oosten (ƒ22,14,
CJPP65 ƒ18).
Imperium. Leiden, 20.30: zie
1 mei (ƒ10, CJP ƒ7).
muzenhof. Leiderdorp.
14.30: 'Goud'door Theater
Sirkel. kindertheater 6-12 j.
'ƒ6'.
W.arenar. Kerkstr. 75,
Wassenaar. 20.15: 'De
troefkaart' door Het Haarlems
Toneel. Met Anne-Wil
Blanker» (ƒ24,50).
Zondag
3mei
Degrotebeer.
Rembrandtstr. 27, Leiden,
14.30 'Saaie Zondag, met
t heatersportwedstrijd
Maandag
4 mei
Geen opgaven ontvangen.
Dinsdag
5 mei
Leidse schouwburg, 20.15:
'The Dream King',
jubileumprod. van Introdans
(ƒ19, ƒ11, CJP/P65 ƒ15).
Woensdag
6 mei
Leidse schouwburg, 20.15:
Toneelgr. De Muisjes met
'Deel 2, Terug van
weggeweestƒ29, ƒ21
CJP/P65 ƒ15).
Donderdag
-mei
Leidse schouwburg, 20.15:
Theatershow '92 van Paul van
Vliet (ƒ33, ƒ25'CJP'P65 ƒ29).
Imperium. Leiden, 20.30: zie
1 mei (ƒ10, CJP ƒ7).
Vrijdag
8mei
Leidse schouwburg. 20.15:
zie 7 mei (ƒ33, ƒ25 CJP/P65
ƒ29).
Imperium, Leiden, 20.30: zie
1 mei (ƒ10, CJP ƒ7).
Parktheater, Cornelis
Geell. 2, Alphen aan den Rijn,
20.30: De Berini's met try-out
van 'Groeten uit Rotterdam'
(ƒ20, CJP/65+ƒ17,50).
Zaterdag
9 mei
Leidse schouwburg. 20.15:
zie 7 mei 33. ƒ25 CJP/P65
ƒ29).
Imperium, Leiden, 20.30: zie
1 mei (ƒ10, CJP ƒ7).
muzenhof, Leiderdorp,
20.15: 'Opgejaagd'door
cabaretgr. De Tvpes (ƒ15,
ƒ12,50).
Parktheater, Cornelis
Geell. 2. Alphen aan den Rijn,
20.30: Musical
"Viktor Viktoria' met o.a.
Gerrie van der Klei en Hugo
Metsers, (ƒ27,50. CJP 65
ƒ25,).
Zondag
10 mei
Geen opgaven ontvangen.
Donderdag
30 april
Kon. schouwburg, 20.15:
Nationale Toneel
'Bouwmeester Solness' van
Henrik Ibsen; regie Colin
McGoll; met o.a. HansCroiset,
Annet Nieuwenhuijzen,
Jacqueline Blom, Bram van
der Vlugt en Wim van den
Heuvel.
Appeltheater. 20.15:
Toneelgr. De Appel: 'Labyrint'
van Inez van Du Hemen; regie
Erik Vos; met Sacha Bulthuis,
Carline Brouwer. Lou Landré,
Carol Linssen, Hugo Maerten,
Marcel Royaards, Anne van
der Ven, Henk Votel en Willem
Wagter, 20.15: Toneelgroep De
Appel: 'Omtrent de vloedlijn'.
Samuel Beckett-collage;
samenstellingen regie Carol
Linssen; met Christine Ewert,
Robert Prager en René
Vernout.
Theater a/d haven, 20.30:
'De file' try-out, zie 2 mei
Muziektheater, 20.15:
Nhd. Dans Theater met 'As if
never been' van Jiri Kylión op
muziek van Lukas Foss.
Forgotten land' (Kylian/
Brittenen 'Tabula Rasa'
(Ohad Naharin/Arvo Part
m.m.v. Jan Opsitos Cécile
Huynen (vioolen Ned.
Balletork. o.l.v. Roelof van
Driesten.
DILIGENTIA, 20.15. Jules
Deelder: 'Deelder draait door'.
Vrijdag
1mei
Kon.schouwburg,
20.15:Nationale Toneel:
'Bouwmeester Solness' van
Henrik Ibsen; regie Colin
McGoll; met o.a. Hans Croiset,
Annet Nieuwenhuijzen,
Jacqueline Blom, Bram van
der Vlugt en Wim van den
Heuvel.
Appeltheater, 20.15:
'Labyrint' (zie30apr.);20.15:
'Omtrent de vloedlijn' (zie 30
apr.).
Theater a/d haven, 20.30:
'De file' (try-out, zie 2 mei);
20.30: Theatergr. De Nieuw
Amsterdam: 'Antigone'van
Bertolt Brecht; regie Rufus
Collins; met o.a. Gerda
Havertong, Helen
Kamperveen en Paulette Smit.
Korzo, 21.00: Surinaams
amateurtoneel: 'Bro'; regie
André N. Mosis (première).
Diligentia, 20.15: zie 30
apr.
Theater pepijn, 20.30:
Cabaret Heren op Zicht: 'Zicht
op Heren-2'.
Zaterdag
2 mei
Kon. schouwburg, 15.00:
Forum over humor in het
hedendaagse Ned. toneel; met
Kester Freriks, Gerben
Hellinga, Haye van der
Heijden, Chiem van
Houweningen, Martin van
Amerongen en acteurs en
actrices van Het Nat. Toneel;
20.15: Nationale Toneel:
'Bouwmeester Solness' van
Henrik Ibsen; regie Colin
McGoll; met o.a. Hans Croiset,
Annet Nieuwenhuijzen,
Jacqueline Blom, Bram van
der Vlugt en Wim van den
Heuvel.
Appeltheater, 20.15:
'Labyrint' (zie 30 apr.20.15:
'Omtrent de vloedlijn' (zie 30
apr. X.
Theater at» haven. 20.30:
De Valse Spiegel: 'De file'.
Tekst en regie Hubert Fermin;
met Wik Jongsma, Janny
Houweliqgen Hubert Fermin
(première); 20.30: 'Antigone'
(zie 1 mei).
Korzo, 20.30: Sticht.
Wereld Premières: 'Schnitzler,
Cremer en Meijer'; regie
Harrie Hageman; met Nanette
Currie, Dana Dool, Stefan
Louman, Ben Ramakers en
Kees Scholten; 21.00:
Surinaams amateurtoneel:
'Bro'; regie André N. Mosis.
Diligentia, 20.15: zie 30
apr.
Theater pepijn, 20.30: zie 1
mei.
Zondag
3 mei
Kon. schouwburg, 20.15:
Nationale Toneel: 'Wachten op
Godot' van Samuel Beckett;
regie Franz Marijnen; met
Bert André, André van den
Heuvel, Jules Royaards en
Peter Tuinman.
Dinsdag
5 mei
Kon. schouwburg,
20.15:Nationale Toneel:
'Bouwmeester Solness' van
Henrik Ibsen; regie Colin
McGoll; met o.a. HansCroiset,
Annet Nieuwenhuijzen,
Jacqueline Blom, Bram van
der Vlugt en Wim van den
Heuvel.
Theater a/d haven, 20.30:
'Defile' (zie2mei).
Korzo, 20.30: Solo-
dansvoorst. Truus
Bronkhorst: 'Bloed'.
Vrijdag
8 mei
Kon. schouwburg, 20.15:
Zuidelijk Toneel: 'Het begeren
onder de olmen' van Eugene
O'Neill; regie Ivo van Hove;
met Gerard Thoolen, Hilde
van Mieghem, Bas Teeken.
Peter Van den Eede, Peter Van
den Begin en Joost van Es.
Theater a/d haven, 20.30:
'De file' (zie 2 mei); 20.30:
Toneelschuur Haarlem:
'Frankenstein of De
landschappen van de ziel',
naar Mary Shelley; regie Rieks
Swarte; met o.a. Flip
Ceulemans, Rafaël Troch,
Ferdi Janssen en Rieks
Swarte.
Korzo, 21.00: Mimesolo
Martin Hofstra: 'Ik ga mijzelf
een lichaam noemen'
(première).
Woensdag
6mei
Kon. schouwburg,
20.15:Nationale Toneel:
'Bouwmeester Solness' van
Henrik Ibsen; regie Colin
McGoll; met o.a. Hans Croiset,
Annet Nieuwenhuijzen,
Jacqueline Blon^ Bram van
der Vlugt en Wim van den
Heuvel.
Theater a/d haven, 20.30:
'Defile' (zie 2 mei).
Donderdag
mei
Kon. schouwburg, 20.15:
Nationale Toneel: 'Wachten op
Godot' van Samuel Beckett;
regie Franz Marijnen; met
Bert André, André van den
Heuvel, Jules Royaards en
Peter Tuinman.
Diligentia, 20.15: Cabaret
Harrie Jekkers: 'Het gelijk van
de koffietent' (tv-opnamen).
Muziektheater, 20.15:
Rotterdamse Dansgr.
Choreografieën van Ton
Simons, Amanda Miller en
Rick Kam.
Zaterdag
9mei
Theater ad haven, 20.30:
'De file' (zie 2 mei); 20.30:
'Frankenstein of De
landschappen van de ziel' (zie
8 mei).
Korzo, 20.30: 'Fratellini'
van K. Schippers; regie Beppie
Blankert (try-out); 21.00:
Martin Hofstra (zie 8 mei).
Diligentia, 20.15: zie 8 mei.
