Terug in de tijd met The Motions
Kenneth Branagh speelt
opnieuw Shakespeare
giidoeSomont
KUNST IRTV
Ijskoude kunst in Zwolle
van Hagenaar De Bakker
Invloed Japan op
Nederlandse kunst
Unieke verzetsfilm
Klassieke
Spelen thema
weekeinde
MOTIONS
DONDERDAG 30 APRIL 1992
2WOLLE - Tweeduizend kilo ijs staat vanaf za-
dag 2 mei te kijk op het Broerenkerkplein in
rolle. De Haagse kunstenaar Aris de Bakker is
<rantwoordelijk voor de ijsvorm die hij 'Kyra-
ide' noemt. In de nacht van 2 op 3 mei zal hij de
'orm aan de onderkant met sterke halogeen-
ipen verlichten en verwarmen, waardoor de
orm als een grote edelsteen op het Zwolse
plein zal staan te fonkelen. Zondagavond 3 mei
bntsteekt Aris om een groot vuur onder de Kyra-
mide. Het vuur blijft branden totdat het ijs ge
heel gesmolten is. Vijf jaar geleden plaatste Aris
een ïjspyramide in Enschede. Hij maakt geome-
hsche vormen van ijs. die hij tentoonstelt in
combinatie met licht, laser of vuur. Hij laat zich
bij het ontwerpen doorgaans leiden door de om
geving waarin het beeld geëxposeerd wordt.
AMSTERDAM - 'Imitatie en In
spiratie. Japanse invloed op Ne
derlandse kunst van 1600 tot he
den'. is de titel van een expositie
die vanaf zaterdag tot 26 juli in het
Rijksmuseum in Amsterdam is te
zien. Op de tentoonstelling staat
keramiek, textiel, lakmeubilair en
zilver centraal. Ook zijn er schil
derijen te zien, van onder meer
Van Gogh en Breitner. De ten
toonstelling. die in samenwerking
met de Rijksdienst Beeldende
Kunst werd samengesteld, was
voor het eerst te zien in Japan tij
dens het staatsbezoek van konin
gin Beatrix.
AMSTERDAM - De enige film die tijdens de
Tweede Wereldoorlog van de verzetsactivitei
ten in Nederland is gemaakt, wordt maandag
middag 4 mei in het televisieprogramma 'Send
ee Salon' van de AVRO uitgezonden. Het is, al
dus een woordvoerster van het Verzetsmuseum
in Amsterdam, voor het eerst dat dergelijk au
thentiek filmmateriaal voor een groot tv-pu-
bliek is te zien. De (titelloze) film. die is ge
maakt door de Amsterdammer F. Taylor, duurt
drie minuten. Daarin is te zien hoe de verzets
held P. Coronel vanuit het toenmalige huis van
Taylor in de Jordaan, naar Londen aan het sei
nen is. Coronel maakte deel uit van de Raad van
Verzet. De beelden zijn in 1943 gemaakt. Taylor
heeft de film in 1985 aan het Verzetsmuseum
geschonken ter gelegenheid van de opening
van het museum. De maker woont nog steeds in
Amsterdam.
LEIDEN - Het Rijks
museum van Oudheden
in Leiden organiseert
op 2 en 3 mei een the
maweekend over de
klassieke Olympische
Spelen, zoals ze in het
oude Griekenland wer
den gehouden. Er zijn
allerlei culturele activi
teiten. zoals lezingen en
rondleidingen. Verder
staat staat er een klas
sieke vijfkamp op het
programma.
Goud van oud live'-concert in Bra
banthallen op 24 april. Veronica-tele-
rtsie. Vanavond Nederland 2, 22.00
|B0B OFFERS
HILVERSUM - Met
name de veertigers en in
middels ook vijftigers
inoeten er vanavond om
tien uur maar eens goed
Voor gaan zitten. De tele-
yisie afgestemd op Neder
land 2, een koud pilsje en
de afstandsbediening van
de video bij de hand. Dank
tij Veronica's 'Goud van
pud' ,je bent jong ge
feest en je wil wat"
pullen ze zich een klein
uur lang terugwanen in de
jaren zestig toen ze hoog
gehakt, kortgerokt en
wijdgepijpt ieder week
eind de vele zalen in den
fende bevolkten.
De beatgroepen tierden welig,
de zaalhouders wapperden
met contracten omdat de dis-
codreun nog niet was uitge
vonden en ze zonder live-mu-
tiek hun tent wel konden slui
ten. De jeugd van toen vertelt
lis ouder van nu hoeveel beter
iet allemaal was. Met als over
tuigend bewijs de kast vol met
elpees en op feestjes stukge-
draaide singles, die door de
nieuwsgierig gemaakte kinde
ren hun tweede hitperiode
doormaken. Daarin is een ver-
daring te vinden voor het op
vallende feit dat op vrijdag 24
april 1992 bij de televisie-opna
me van de zesde 'Goud van
Oud' de Brabanthallen uitpuil
den met meer tieners en twens
dan nog oudere jongeren. Met
EzVi vijftienduizenden waren ze
uit heel Nederland naar Den
Bosch afgereisd om de sfeer
van weleer te proeven.
In de bloedhete hal, waar het
kookpunt al wordt bereikt nog
voordat Rob Hoeke met z'n
makkers het „feest-van-de-
herkenning opent", wint plat-
Haags het van de zachte g. Dat
leeft ongetwijfeld te maken
met de aanwezigheid van The
Hotions. Tot voor kort wezen
de leden van Neerlands beste
beatgroep uit de jaren zestig
elke vorm van een hernieuwd
optreden van de hand. Daar
waar Veronica erin slaagde
io n beetje alle oudjes te here-
ligen en het podium op te sle
pen, kreeg de omroep bij The
lotions vijf keer achtereen
nul op het rekest.
Zanger Rudy Bennett wrilde
[raag. drummer Sieb Warntjes
kreeg zo'n twee jaar geleden
Dok wel trek in een reünie met
de makkers die elkaar strij
dend hadden verlaten. Zij
laaiden uiteindelijk bassist
lenk Smitskamp en gitarist
Suzy Quatro is een van de artiesten, die vanavond te horen en te zien is in het programma 'Goud van ud'.
FOTO: PERSUNIE
Rob van Leeuwen over de
streep.
Voor laatstgenoemde hoefde
het al helemaal niet meer. De
in Luxemburg teruggetrokken
levende miljonair vergulde
een paar jaar geleden met
Shocking Blue met een toer-
nee zijn wereldhit 'Venus' nog
eens. Om dan nóg verder terug
in de tijd te grijpen, nee.
Hoofdschuddend
Toch zit de kleine gitaarvir
tuoos in de Brabanthallen ach
ter de coulissen in zichzelf ge
keerd op zijn beurt te wachten.
Uit een andere kleedkamer
klinkt de zang van Marmalade,
die met een akoestische gitaar
nog wat nummers doorneemt,
als een klok. The Hollies, aan
gekondigd als de toppers van
de avond zitten dan nog in de
VIP-room achter de versnape
ringen. Af en toe werpt Robbie
hoofdschuddend een blik op
de monitor waar achtereenvol
gens Rob Hoeke, Bintangs,
Marmalade, Dave Dee, de
Jumping Jewels met Johnny
Lion en Suzi Quatro zich zwe
tend door hun repertoire zwoe
gen. „Waar ben ik in 's hemels
naam aan begonnen", zie je
hem denken. Dat heeft ook te
maken met de dag ervoor. Op
het moment dat de geluids
technici de sound-check als
zijnde goed wrilden afblazen
schoot Van Leeuwen uit z'n
slof. „Wat goed, niks goed, het
geluid is net dunne soep". Na
zijn internationale ervaringen
met Shocking Blue is hij an
ders gewend. En dat zullen ze
weten. Waardoor het gezamen
lijke diner van artiesten en (ge-
luids)medewerkers later aan
zal vangen dan gepland.
Vervolgens verklaarde 'die
kleine' in kernachtig Haags
alle'beschikbare merken gi
taarversterkers rijp voor het
grof vuil. „Is er hier ook ie
mand die verstand van verster
kers heeft? Hier krijg ik geen
fatsoenlijke noot uit".
Een barst
Tot overmaat van ramp liep
een cameraman een barst in de
slagplaat van Henk Smits
kamps oldtimer Fender basgi
taar. Waarna tijdens het diner
Veronica's Goud van Oud-pro
ducer Frans Meijer in woede
uitbarstte bij de ontdekking
dat de ingehuurde Motions-
toetsenist Leo Bennink enige
vrienden als zijnde roadies
mee aan tafel heeft genodigd.
„Ik wist niet wat ik meemaak
te", zegt drummer Sieb Warn
tjes die een tas met wel twrintig
drumstokken bij zich heeft.
„Begint die man over een paar
karbonaadjes te mopperen. De
hele zaal kon meegenieten. Ei
genlijk had ik hem de pan soep
over z'n oren moeten trekken".
De ervaringen van de gitaris
ten die het saunabad op het po
dium al hebben doorstaan ma
ken Rob van Leeuwen en
Henk Smitskamp er niet di
rect vrolijker op. De gitaren
blijken nogal Snel ontstemd te
raken. Ze pakken onmiddel
lijk hun gitaar uit de koffer en
gaan stemmen. Rob leent een
stemapparaat van Jumping Je
wel Hans van Eijk omdat z'n
Telecaster gelijk moet staan
met het keyboard van Ben
nink. Wederom klinkt kern
achtig Haags. „Waardeloze
dingen, ik heb er nooit mee
kunnen werken. Ik heb altijd
op m'n gehoor gestemd". On
danks al zijn ervaring is Rob
bie van Leeuwen nerveus. Een
teken dat hij op scherp staat.
Nieuwe broek
Rudy Bennett loopt al twee
uur voor het optreden gekleed
in nieuwe broek en shirt ge
schminkt rond. „Hé ouwe ben
je daar niet een beetje vroeg
mee?", oppert Sieb. „Nee, dat
heb ik altijd al gedaan. Kan dat
spul effe lekker in je huid trek
ken, dan ligt het er niet zo op",
vreest Bennett het niets ver
bloemende oog van de camera.
Eerst duren de minuten tij
dens het wachten uren en dan
ineens is het moment aange
broken. Hoewel, omwille van
de directe radio-uitzending
wordt achter het podium ge
wacht tot het ANP het nieuws
wereldkundig heeft gemaakt.
Sieb Warntjes blijft achter z'n
drumstel zitten. „Ik voelde me
net een keizer op m'n troon.
Waarom we zo lang moesten
wachten was me niet duidelijk,
maar dat gaf me wel de kans
om de hele zaal eens op te ne
men. Die vijftienduizend man,
die sfeer, fantastisch. Alleen
daarom al ben ik blij dat ik dit
heb meegemaakt".
Na de STER barsten The Mo
tions los. Sieb Warntjes pompt
en stuwt of z'n leven ervan af
hangt. Het klikt met z'n ouwe
basgabber Henk Smitskamp
en ook de zang van Rudy Ben
nett inclusief de achtergrond
zangeressen klinkt goed. Was
ted words - let u vanavond op
de nieuwe tekst wordt door
de zaal uit volle borst meege
zongen. Rob van Leeuwen en
Leo Bennink echter gaan geza
menlijk de mist in. Benninks
keyboard lijkt op een bak met
piepende muizen die de gitaar
solo's van Rob van Leeuwen
opvreten. De geluidstechnici
houden de volumeschuif van
het gitaarkanaal simpelweg
dicht.
Zelfs op het podium is Van
Leeuwen nauwelijks hoorbaar.
En het totaalvolume haalt am
per de helft van het lawaai dat
teweeg is gebracht door de
voorgaande band Suzi Quatro.
die met de ouwe trucendoos de
zaal op hol krijgt. Hetgeen
Johnny Lion al eerder was ge
lukt met zijn ranjadrinkende
Sophietje.
Sombere blikken
Terug in de kleedkamer werpt
Rob van Leeuwen sombere
blikken om zich heen. „Hoe
klonk het? Op het podium was
het weer de dunne soep van
gisteren". Het antwoord weet
hij dan in feite al. Kom bij de
superkritische gitarist niet aan
met „Te gèk man. Het klonk
als een dijk", omwille van het
geslij m. Even gloort er een
sprankje hoop" als Rudy Ben
nett na raadpleging van kinde
ren, vrienden en bekenden
meldt dat het fantastisch was.
Die wordt de bodem ingesla
gen als Robbies vriendin Mari
anne in de kleedkamer arri
veert. Haar gelaatsuitdruk
king alleen al spreekt negatie
ve boekdelen. Rob zoekt troost
aan de bar bij een pilsje. Bij het
zien op de monitor van Hollies
zanger Allan Clarke mompelt
hij slechts: „Nou, nouSieb
Warntjes, die terecht tevreden
is met z'n eigen prestatie rea
geert kort en krachtig: „Rob
zegt altijd en overal tegen wrie
dan ook onomwonden waar
het op staat en dat wordt hem
niet altijd in dank afgenomen.
Die jongens van het geluid
hebben hem gewoon terugge
pakt".
Schrale troost: de zaalmix
staat los van het geluid dat ra
dio en tv produceren. Nu maar
hopen dat de door regisseur
Eduard Huis in 't Veld aan el
kaar geplakte beelden en ge
luid iets opleveren dat de
moeite waard is om voor de
kleinkinderen op videoband te
bewaren. Vanavond zullen we
dat weten.
Rob van Leeuwen tijdens de
sound-check: .Wat goed. Niks
goed. Het geluid is net dunne
soep'.
Met z'n vijftienduizenden naar
Den Bosch voor de sfeer van
weleer
Tegen de geschminkte Rudy
Bennett: He ouwe ben je daar
niet een beetje vroeg mee?
Tot overmaat van ramp liep
een cameraman een barst in
Henk Smitskamps oldtimer
basgitaar
Suzi Quatro een dagje de boer
op: „Are you happy?"
Kenneth Branagh: „Hamlet is een rol die me obeseert'
Idoor
PAUL DONOVAN
LONDEN - Kenneth Bra
nagh, de vroegrijpe jonge
leeuw van het Britse to
neel, heeft zoveel projec
ten om handen dat het,
zelfs voor hemzelf, moei
lijk is hem bij te houden.
Geen wonder dat hij er
moe uitziet.
De door hem opgerichte Re
naissance Theatre Company is
binnenkort vijf jaar oud. Zijn
nieuwe produktie van Hamlet
wordt op de Britse radio uitge
zonden en komende winter zal
hij de rol herhalen voor de
Royal Shakespeare Company.
Volgende maand opent hij in
Coriolanus in het Chichester
Festival Theatre. En tussen de
repetities door zit hij in de
montagekamer voor zijn nieu
we film, de comedy 'Best
Friends'. Het is zijn derde film
na de Hitchcock-achtige thril
ler 'Dead Again' en Shakespea
re's 'Henry V. waarvoor hij Os
carnominaties kreeg voor zo
wel de beste acteur als de beste
regisseur.
De 31-jarige Branagh heeft een
strokleurige stoppelbaard van
drie dagen en kringen onder
zijn blauwe ogen. Hij heeft een
zachte stem en is angstvallig
goed gemanierd. „Ik weet dat
mensen zeggen dat ik een wor
kaholic ben", zegt hij. „maar
zo voel ik me absoluut niet. We
hebben eind vorig jaar drie
maanden vrij genomen om
rond te reizen door Ierland en
wanneer ik volgend jaar in de
lente klaar ben met Hamlet
neem ik weer vrij".
„Ik heb een voorbeeld geno
men aan een interview met Ro
bert de Niro waarin de inter
viewer vroeg: 'Waarom doe je
zoveel? Drie of vier films per
jaar. je bent nooit van het doek
weg'. En De Niro antwoordde.
'Wel. ik voel me op de top van
mijn kunnen. Het is voor mij
een belangrijke tijd om te wer
ken'. Zo voel ik me ook".
Branagh stichtte de Rennai-
sance Company met collega-
acteur David Parfitt. „Mijn de
finitie van succes", zei hij in
dertijd. „is controle". Hij deed
de oude Victoriaanse en Ed-
wardiaanse traditie herleven
van de gecombineerde acteur-
managers. maar met de zake
lijke benadering van de jaren
tachtig. Hij slaagde erin ac
teurs aan te trekken van het
kaliber van Dame Judi Dench
en Derek Jacobi
Prins Charles is beschermheer
van het gezelschap. „Hij ziet
bijna al onze produkties ver
telt Branagh. „Hij hoort ook de
Hamletuitzending voor die op
de radio komt. Hij leest veel li
teratuur en luistert er ook
graag naar. Ik vind het een fan
tastische man, heel oprecht en
duizend keer intelligenter dan
de mensen denken".
Toegankelijk toneel
Renaissance brengt zowel
klassiek als nieuw werk in En
geland en elders en concen
treert zich op toegankelijk to
neel. Het gezelschap is op we
reldtournee geweest met 'King
Lear' en 'A Midsummer
Night's Dream". Branagh
speelde Jimmy Porter in 'Look
Back in Anger' onder regie van
Judi Dench. Derek Jacobi re
gisseerde Hamlet.
Het is een carrousel waarbij
telkens dezelfde mensen opko
men en afgaan. In 'Peter's
Friends', een film over een reü
nie van zes vrienden op oude
jaarsavond in een landhuis,
spelen Branaghs vrouw Emma
Thompson en zijn schoonmoe
der Phyllida Law, alsmede
Branaghs vrienden Stephen
Fry en Hugh Laurie. Deze be
nadering wordt wel bekriti
seerd als nepotistisch en inces
tueus, maar biedt een werkom
geving die Branagh als prettig
ervaart.
Met Hamlet viert de Renais
sance Theatre Company zijn
vijfde verjaardag. Het was het
eerste stuk van Shakespeare
dat Branagh zag als vijftienja
rige scholier. Later speelde hij
bij de Royal Shakespeare
Company de rol van Laertes en
in 1988 speelde hij Hamlet in
de toneelproduktie van de Re
naissance Company.
„Wanneer je 21 bent wordt je
misschien aangetrokken door
het avonturenverhaal, door de
romantische, nobele, held die
zich wreekt. Tien jaar later is
het meer het verhaal van een
man die probeert zijn proble
men op te lossen om innerlijke
rust te vinden. Precies dezelf
de woorden als eerst krijgen
een veel diepere betekenis. Als
je begin dertig bent beginnen
je ouders of grootouders te
sterven en ga je meer over de
dood nadenken".
„Hamlet is een rol die me obse
deert en de dood is voor mij
een onderwerp van constante
fascinatie en nieuwsgierig
heid. We worden allemaal van
af het moment dat we hier zyn
geobsedeerd door het begrip
sterfelijkheid. Mijn enorme
enthousiasme voor het stuk
komt voort uit het licht dat het
op dit alles werpt".
Huwelijk
Voor de Britse pers is Bra
naghs leven meer een onder
werp van fascinatie. In 1989
trouwde hij met de geestige en
mooie actrice Emma Thomp
son, die hij tijdens de opnamen
van de Engelse televisieserie
Fortunes of War in Joegoslavië
en Griekenland had ontmoet.
„Het gouden paar van de
showbusiness", zoals Branagh
en Thompson door de pers
werden gedoopt, nodigde meer
dan 2000 gasten uit voor de in
zegening van het huwelijk.
Branagh lijkt enigszins van
zijn stuk gebracht door de
vraag of hij kinderen wil. „Ik
vind kinderen leuk. maar zo
veel mensen kunnen geen kin
deren krijgen en zoveel men
sen hebben kinderen die ziek
worden en het wordt door zo
veel mysterie en toeval om
ringd... Ja, ergens zou het leuk
zijn maar tegelijkertijd neem
ik niet aan aan dat... laten we
zeggen dat het nu nog niet op
het programma staat. We zui
len wel zien".
„Ik vind het hele proces van le
ven mysterieus en als ik er te
veel over praat wordt ik bang
dat de goden beslissen: 'Nee, je
kunt geen kind krijgen'. Op
het moment zijn we bezig met
dingen die zoveel tijd in beslag
nemen dat het niet eerlijk zou
zijn voor kinderen. Ik denk
ook dat we er nog niet hele
maal klaar voor zijn. We zijn
bezige bijen op het moment".
De enige keer dat hij de naam
van zijn vrouw noemt is in re
latie tot haar acteerwerk. Hij
praat liever over zijn werk. De
protestantse werkethiek van
de meubelmakerszoon uit Bel
fast is duidelijk van groot be
lang in zijn leven: de gedre
venheid om nuttig te zijn.
Fatsoenlijk
Misschien verklaart dit ook
waarom Branagh zich zo voelt
aangetrokken tot „fatsoenlij
ke" personages; Henry V,
Hamlet, Laertes, de idealisti
sche Guy Pringles in Fortunes
of War. Zelfs de Gestapo-gene-
raal die hij speelt in de nieuwe
Disneyfilm Swing Kids ziet
uiteindelijk het licht.
De geruchten dat Branagh be
naderd zou zijn voor de rol van
Hitler is „volstrekt en absoluut
onwaar". Je kunt je Branagh
niet voorstellen als Hannibal
Lecter, Richard III of zelfs
MacBeth. Hij wordt wel eens
vergeleken met Laurence Oli
vier. maar zou nooit een Nazi-
beul kunnen spelen zoals Oli
vier in de film Marathon Man.
Hij heeft noch de gekwelde
geest, noch het verlangen om
de duistere diepte van de ziel
te peilen.
Branagh vecht deze analyse
niet aan. „Ik voel me aange
trokken tot personages die iets
te bieden hebben. Peter's
Friends bijvoorbeeld is een
ontzettend warme, opwekken
de film. zodat de mensen zich
wanneer ze de bioscoop uitko
men beter zullen voelen over
hun eigen leven. Ik vind dat
belangrijk om te doen, in
plaats van nog weer een voor
beeld van weerzinwekkend
kwaad of onrecht te illustre
ren".
„Colorianus, die ik binnenkort
ga spelen, zou een fascist ge
noemd kunnen worden of
meedogenloos. Iedere poging
die ik doe om hem heroïsch te
maken wordt door regisseur
Tim Supple de kop ingedrukt.
De menselijkheid die ik zoek
heeft een soort zachte, roman
tische of hoopvolle kwaliteit,
dat zit kennlijk in mij".
Verlangen
„Ik voel me in ieder geval aan
getrokken tot toneelstukken
als King Lear die pijnlijk zijn
maar ook stimulerend. Ik wil
de positieve kant zien van din
gen. Dat is ook iets wat me aan
trekt in Hamlet, zijn ongeloof
lijke gedreprimeerdheid. Zo
voel ik me vaak. Mijn verlan
gen naar de andere, optimisti
sche kant komt doordat je er
vaak zo ontzettend teneerge-
slagen van kunt worden hoe
lullig de wereld is".
c The Sunday Time»
Motions tijdens een concert in de jaren zestig
FOTO SP
