]G wil 'nieuw
oegoslavië'
iet erkennen
Alom teleurstelling
over vertrek Genscher
1
Eenwording knabbelt aan Duitse welvaart
1
i SoirtaTil
BUITENLAND
hadeclaim Lockerbie-ramp
schat op 500 miljoen dollar
Colombiaanse politie
arresteert heroïnebaas
Voormalige SS-er
krijgt levenslang
Gevechten in
Afghanistan
ondanks
akkoord
IK
Freddie
de dolfijn,
hij leeft
m
rijdlustige
hwatzer volgt
nscher op
iPITEIN ROB - DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARDI
DINSDAG 28 APRIL 1992
2 5
,|IV YORK In New York is gisteren het proces be-
rj nen dat de nabestaanden van de slachtoffers van de
j laanslag op het Pan Am vliegtuig boven Lockerbie
r »n Pan Am hebben aangespannen. De luchtvaart-
itschappij wordt grove nalatigheid verweten. De to-
civiele schadeclaim zou kunnen oplopen tot 500
ïjoen dollar. Bij de bomaanslag op 21 december 1988
men 270 mensen om het leven. Volgens de advocaat
de plaatsing van de bom mogelijk door opzettelijk
ibeheer van Pan Am. De plastic bom was aan boord
mokkeld in een cassetterecorder die bij de gecontro-
de bagage behoorde. Pan Am zegt dat de Ameri-
ti nse regering was gewaarschuwd voor een bomaan-
,r maar niets ondernam. Het proces duurt waar-
r( jnlijk zes tot acht weken. De Veiligheidsraad van de
a enigde Naties stelde deze maand economische sanc-
in tegen Libië, dat als de kwade genius achter de
laanslag wordt gezien.
BOGOTA - De Colombiaanse politie heeft
gisteren een man opgepakt die zij beschrijft
als een van 's werelds grootste drugssmokke
laars. Hij wordt er bovendien van verdacht
honderden mensen te hebben afgeslacht in
zijn streven een heroine-imperium te stich
ten. Ivan Urdinola werd in het stadje Zalza.
200 kilometer ten westen van de Colombiaan
se hoofdstad Bogota, gearresteerd. Met negen
eveneens gearresteerde medewerkers is hij
naar Bogota overgevlogen. Autoriteiten be
schouwen de actie als de belangrijkste in de
strijd tegen de drugsmafia sinds de baas van
het Medellinkartel, Pablo Escobar, zich vorig
jaar overgaf. Urdinola verdiende zijn geld aan
de opiumhandel. Hij zou de beschikking heb
ben over een eigen privé-legertje dat de plaat
selijke bevolking terroriseerde.
Medisch personeel
Moskou schrijft
geen recepten meer
MOSKOU - Duizenden artsen,
verplegers en ander medisch per
soneel in Moskou zijn gisteren
gestopt met het uitschrijven van
recepten. Zij dreigden het werk
volledig neer te leggen als de
Russische regering niet met een
loonsverhoging over de brug
komt en meer medicijnen en ap
paratuur aanschaft. Volgens het
hoofd van het stakingscomite,
Vjatsjeslav Mikoelin, is de weige
ring recepten uit te schrijven
slechts de eerste fase van de ac
ties in de gezondheidszorg. Op 10
mei wordt een volledige staking
uitgeroepen.
STUTTGART - Tegen de 80-jarige voormalige opper
wachtmeester van de SS. Josef Schwammberger is gis
teren door het openbaar ministerie in Duitsland levens
lang geëist. Schwammberger. die in 1990 door Argenti
nië werd uitgeleverd aan Duitsland, zou zich schuldig
hebben gemaakt aan moord op 34 joden en medeplich
tig zijn aan moord op tweehonderd anderen, toen hij
tussen 1942 en 1944 kommandant was in twee nazi-
dwangarbeidkampen in Polen. Volgens de openbare
aanklager voelt Schwammberger geen berouw over zijn
daden. De ex-SS-er wordt ook verdacht van medeplich
tigheid aan moord op 3.000 andere kampbewoners,
maar het openbaar ministerie diende in deze gevallen
geen aanklacht in wegens onvoldoende bewijs.
Schwammberger heeft alle beschuldigingen ontkend.
Wel heeft hij toegegeven dat hij in de Tweede Wereld
oorlog leider was vairGetto A in het kamp Premysl.
IUWARDEN - Neder-
en de EG willen de
iwe Servisch-Monte-
rijnse republiek, die
izelf de Bondsrepu-
Joegoslavië noemt,
er voorwaarden feite-
erkennen. Beide voe-
echter niets voor een
nele erkenning als op-
(er-staat van het oude
goslavië.
ister Van den Broek van
enlandse zaken maakte
Nederlandse standpunt
'ravond in Leeuwarden
lelijhk aan zijn Portugese
;ga J. de Deus Pinheiro, de
I ige voorzitter van de EG-
^sterraad. Pinheiro maakt
rondreis langs een aantal
s met het oog op het in-
lele overleg van de EG-mi-
irs van buitenlandse za-
vrijdag en zaterdag in het
ugese Guimaraes.
irwaarden
erland wil niet alle banden
ireken en wil de ambassa-
in Belgrado niet sluiten.
de nieuwe republiek
t, en die voorwaarden stel
de andere EG-landen ook,
aan een aantal voorwaar-
voldoen: de grenzen van
ndere republieken van het
malige Joegoslavië
;ten worden gerespecteerd,
lals de rechten van min
eden. De nieuwe repu-
moet constructief mee-
;en aan de Joegoslavië-
conferentie over de toekomsti
ge verhoudingen tussen de re
publieken. De EG is tegen on
middellijke toetreding van de
nieuwe staat tot internationale
instellingen.
De toestand in Bosnië-Herce-
govina was ook vannacht on
veranderd onrustig. Het door
Serviërs beheerste Joegoslavi
sche leger zette de artilleriebe
schietingen van de hoofdstad
Mostar (Hercegovina) voort. In
het noorden van Bosnië was de
stad Bosanski Brod opnieuw
het doelwit van Servische aan
vallen. Daarbij zou de olieraffi
naderij opnieuw in brand zijn
gestoken.
De Bosnische autoriteiten heb
ben gisteren de terugtrekking
van het Joegoslavische federa
le leger uit Bosnië-Hercegovi-
na gelast. Ejub Ganic, een lid
van het Bosnische presidium,
zei dat met de oprichting van
de nieuwe Joegoslavische fe
deratie het omvangrijke con
tingent van het federale leger
in Bosnië-Hercegovina tot een
bezettingsmacht is geworden.
De autoriteiten van het nieuwe
Joegoslavië, dat slechts be
staat uit Servië en Montene
gro, vaardigden een decreet uit
waarin werd gezegd dat zij het
federale leger zouden overne
men. Er werd echter niets ge
zegd over het lot van de tien
duizenden Bosnische Serviërs
die nu in Bosnië-Hercegovina
in het federale leger dienen.
De Conferentie over Veiligheid
en Samenwerking in Europa
(CVSE) heeft gedreigd Joego
slavië te royeren als het geweld
woensdag niet is gestopt.
KABUL - Ondanks het ak
koord dat Afghaanse verzets
groepen gisteren in Pakistan
bereikten over een staakt-het-
vuren, zijn de gevechten in Ka-
bul, de hoofdstad van Afgha
nistan, gewoon doorgegaan.
Vandaag meldden troepen die
loyaal zijn aan de nieuwe rege
ring, de strategisch gelegen
Martelarenheuvel aan de zuid
rand van Kabul te hebben ver-
oyerd op de radicale verzets
groep Hezb-i-Islami van Gul-
buddin Hekmatyar. „Er is
geen staakt-het-vuren zolang
Hekmatyar hier is", zei in Ka-
bul een tankcommandant van
de Jamiat-i-Islami, de belang
rijkste guerrillagroepering die
deel uitmaakt van de interim-
regering. Hekmatyar stemde
weliswaar in met de overeen
komst tot de vorming van een
tussenregering die zes andere
verzetsbewegingen vrijdag al
hadden aanvaard. Maar vol
gens een door het Afghaanse
persbureau ANA verspreide
verklaring is hij alleen bereid
de wapens neer te leggen als
aan een aantal voorwaarden
wordt voldaan. De Hezb-i-Isla-
mi eist onjier 'meer een zuive
ring van alle communistische
officieren, veranderingen in de
structuur van het Afghaanse
leger en het vertrek uit Kabul
van alle milities die uit andere
regio's afkomstig zijn. Strijd
krachten van Hekmatyars ri
vaal Ahmad Shah Massud,
commandant van Jamiat-i-Is-
lami. voerden gisteren bom
bardementen uit op posities
van de Hezb-strijders. Bij de
gevechten zouden 75 doden
zijn gevallen.
Een Afghaanse familie vlucht
voor het geweld in de hoofdstad
Kabul. FOTO: AP
door BOB VAN HUÉT
LONDEN - Volgens sommigen is het een heus
mirakel. Even na Pasen gebeurde het: de reeds
diep betreurde Freddie de dolfijn stond op uit wat
uiteindelijk geen Noordzeegraf bleek.
Freddie de dolfijn iseen begrip in Engeland.
Sinds de eenza me tuimelaar zes jaa r geleden
domicilie koos voorde haven van het
visserplaatsje Amble, zestig kilometer ten noorden
van Newcastle, zijn vele tienduizenden Britten
naar hem komen kijken. Dank zij Freddie had
Amble een van de grootste toeristische attracties
van de Engelse oostkust.
Een hele industrie ontstond rond deze populaire
neef van Flipper, die opzwom met badgasten en
zich liet aanraken door schoolkinderen vanuit
roeibootjes. Freddie was een excentrieke dolfijn
die zich beter voelde in de omgang met mensen
dan met soortgenoten, zo wilde de legende. De
eenzame imjgezel werd in al zijn behoeften
voorzien, zelfs in heel intieme, wat een serieuze
rechtszaak opleverde vooreen duiker wegens
vermeende masturbatie van een dolfijn. Bij
gebrek aan bewijs werd de nautische hulpverlener
vrijgesproken.
Amble maakte zich op vooreen volgend
toeristenseizoen toen het ondènkbare gebeurde.
Freddie besloot te verhuizen naar Sunderland,
net onder Newcastle. Hoewel hij in Amble toch
niet te klagen had over toegeworpen hapjes,
volgde hij zijn instinct naar rijkere visgronden.
Of misschien ontvluchtte hij de drukte.
Een nationale ongerustheid ontstond, want na
verloop van tijd werd helemaal niets meer van
Freddie vernomen. Kranten bekommerden zich
om zijn lot. Overal langs de Noordzeekust
speurden fans tevergeefs naar de ruim
vierhonderd kilo wegende vedette.
Alle hoop zonk weg toen een zendamateur een
scheepsradioconversatie opving tussen twee
kotters. Een visser had een flink beest opgehaald
en giste naar de identiteit daarvan. ..Stomme
klootzak, je hebt Freddie de dolfijn", klonk het
van de andere boot. .Als je die aan land brengt
komt er een lynchpartij. Snijd hem los. zet hem
overboord en zorg endoor dat hij zinkt!"
Maar toen geschiedde dus het mirakel, want wie
dook op voor enige triomfantelijke sprongen voor
de pier van Sunderland: inderdaad. Freddie.
Duidelijk herkenbaar aan de littekens die hij eens
had overgehouden aan een aanvaring met een
pol 11 ieboot. De ster was herrezen en de vissers
hadden - tot hun grote opluchting - kennelijk een
anonieme flipper verdronken en begraven.
De VWvan Sunderland wrijft zich inmiddels in
de handen, want net als in Amble komt het
publiek weerm drommen. De lokale
scheepswerven zijn in de loop der jaren verloren
gegaan, maar wie weet wat deze nieuwe attractie
voorde werkgelegenheid kan doen. Freddie-
kaarten. T-shirtsen allerhande souvernirs zijn al
in de maak. Het verlaten Amble ziet dat alles met
lede ogen gaan. Geruchten gaan dat Freddie door
vissers is weggelokt met brokjes inktvis, zijn
l ievel i ngsge rech t
IN - De Duitse minister
volkshuisvesting, Irmgard
!'ivatzer, is door de partijlei-
van de FDP aangewezen
opvolgster van Hans-Die-
i GensCher als minister
buitenlandse zaken.
i0-jarige Schwatzer is geen
ikende op het ministerie
buitenlandse zaken. Ze
cte voordat ze het ministe-
1 an volkshuisvesting onder
hoede kreeg al eerder van
tot 1991 onder Genscher
1 taatssecetaris en was ver-
iroordelijk voor het Euro-
en het cultuurbeleid.
Westfaalse Schwatzer is
laatbloeier in de politiek
4taat bekend als strijdlus-
Na een carrière in de far-
eutische industrie kwam
n 1980 voor de FDP in de
dsdag. Al snel deed ze van
spreken door zich als eni-
van de vooraanstaande
welijke liberale politici in
voorstander te tonen van
mmezwaai van de FDP van
ociaal-democratische SPD
de christen-democrati-
CDU. hiermee de weg
nakend voor een centrum-
itse coalitie onder Helmut
1. Als beloning werd
watzer secretaris-generaal
haar partij, nadat Günter
leugen uit protest tegen de
swijziging de liberalen de
had toegekeerd.
S 984 legde ze deze functie
Irmgard Schwatzer FOTO:AP
neer na meningsverschillen
met de partijtop over een om
streden amnestiewet voor be
lastingontduikers. Schwatzer
nam genoegen met de functie
van penningmeester. Na het
vertrek van FDP-voorzitter
Martin Bangemann in 1988
werd haar naam genoemd als
nieuwe leider van de Duitse li
beralen. Tijdens de partijdag
legde ze het echter af tegen
Otto Graf Lambsdorff. Twee
jaar later bedankte ze voor de
functie van fractievoorzitter.
In plaats hiervan ging ze in ja
nuari 1991 het ministerie van
volkshuisvesting beheren; een
ministerie dat door de toene
mende woningnood in Duits
land gekenschetst werd als
een mijnenveld. Ook als minis
ter schuwde ze het niet de
strijd aan te gaan met in theo
rie machtigeren, in dit geval
met coalitiegenoot CDU over
de financiering van de woning
bouw in Duitsland. Irmgard
Schwatzer is de enige vrouwe
lijke FDP-minister binnen het
kabinet van Kohl.
DEN HAAG/BONN - Een
groot aantal Europese landen
heeft zijn teleurstelling uitge
sproken over het besluit van
Hans-Dietrich Genscher om
half mei als minister van bui
tenlandse zaken op te stappen.
De Nederlandse minister Hans
van den Broek liet weten het
vertrek van zijn Duitse collega
zonder meer als een groot ver
lies voor de Duitse buitenland
se politiek en ook voor de in
ternationale diplomatie te be
schouwen. Bij monde van zijn
woordvoerder vermeldde Van
den Broek in het bijzonder de
rol die Genscher heeft ge
speeld bij de hereniging van
Duitsland en de opheffing van
de deling in Europa. Met het
opstappen van Genscher
wordt Van den Broek de nestor
van de EG-ministerraad. De
CDA-bewindsman is minister
van buitenlandse zaken sinds
4 november 1982.
De voorzitter van de Europese
Gemeenschap, Jacques De-
lors, verklaarde dat Genscher
als minister een zeer belangrij
ke rol heeft gespeeld. „Niet al
leen voor Duitsland, maar ook
voor de bouw van een Euro
pees huis", zo vond de Frans
man. „Wij zullen hem zeer
missen". De voormalige Sov
jetminister van buitenlandse
zaken en de huidige interim-
president van Georgië, Edoe-
ard Sjevardnadze, zei het op
stappen van Genscher „enorm
te betreuren". De Portugese
minister van buitenlandse za
ken en de huidige voorzitter
van de EG-ministerraad, Joao
de Deus Pinheiro. bestempel
de Genscher als „misschien
het beste symbool van het
nieuwe Europa". In Madrid
sprak collega-minister Fran
cisco Fernandez Ordonez de
hoop uit dat Genscher op zijn
besluit zou terugkomen. Het
bericht over Genschers ver
trek werd in Kroatië met wei
nig enthousiasme ontvangen.
„Wij zijn zeer, zeer teleurge
steld". zo zei een presidentiële
woordvoerster. Genscher
wierp zich het afgelopen jaar
op als een pleitbezorger voor
de onafhankelijkheid van
Kroatië en Slovenië die geen
deel meer wilden uitmaken
van de Joegoslavische federa
tie.
Hartaanval
Ondanks een waarschuwende
hartaanval enige tijd geleden
heeft Genscher nooit van een
gematigder werktempo willen
horen: hij wilde het liefste
overal altijd zelf bij zijn en al
les regelen. Die indruk maakte
hij nog tot gisteren. Vandaar
ook dat de aankondiging van
zijn terugtreden in politiek
Bonn, in heel Duitsland, maar
ook daarbuiten iedereen heeft
verrast.
Genscher werd in 1927 in Rei-
deburg bij het Oostduitse Hal
le geboren. Na de Tweede We
reldoorlog, waarin hij enige
tijd luchtmachthelper en
Wehrmachtspionier was, en na
een korte geallieerde gevan
genschap, studeerde hij rech
ten in Halle en Leipzig. Hij
trad toe tot de Liberaal-Demo
cratische Partij (LDP) in zijn
deelstaat. Tot '52 werkte hij als
gerechtsreferendaris in Halle;
toen vluchtte hij naar het Wes
ten. In Hamburg legde hij op
nieuw zijn juridische examens
af, ruilde het lidmaatschap van
de LDP voor dat van de weste
lijke FDP en werkte aanvanke
lijk als advocaat in Bremen.
In 1956 haalde zijn partij hem
als medewerker naar Bonn,
het eigenlijke startpunt van
zijn rijke carrière. Genscher is
sinds 1965 lid van de Bonds
dag. Ook na zijn terugtreden
(half mei) zal hij lid van de libe
rale fractie in de Bondsdag
worden. Er is, zo heeft hij in
zijn afscheidsbrief gezegd, nog
Met het opstappen van Genscher wordt Van den Broek (links) de nestor van de EG-ministerraad
zoveel te doen, speciaal in het
kader van de Duitse hereni
ging „waar ik me nu meer voor
kan inzetten dan als minister
van buitenlandse zaken moge
lijk was". In 1968 werd hij
plaatsvervangend voorzitter
van de FDP, welke partij hij
tussen 1974 en 1985 als voorzit
ter heeft geleid. Minister Gen
scher, die tevens plaatsvervan
gend kanselier is, heeft per
soonlijk de grootste vreugde
van zijn carrière beleefd aan de
ondertekening van het 2-+-4-
verdrag in Moskou. De Duitse
minister heeft ook volgens zijn
critici het 'Genscherisme' uit
gevonden: de voor hem karak
teristieke manier van handig
en eindeloos onderhandelen
en laveren, zoeken naar prag
matische oplossingen van pro
blemen of desnoods opportu
nistische compromissen.
Maar de laatste tijd kreeg zelfs
de ervaren Genscher steeds
meer kritiek te verduren. Hij
zou te hektisch bezig zijn, de
slagvaardigheid beginnen te
verliezen. Hij zou inschat
tingsfouten hebben gemaakt
I FOTO: OPA
rond de ineenstorting van de
Sovjetunie. Tijdens de Golfcri
sis trokken bondskanselier
Kohl en Genscher zich geruis
loos terug in de coulissen van
het wereldtoneel, maar in de
crisis rond Joegoslavië was
Genscher weer helemaal te
rug. Nadrukkelijk en domi
nant probeerde hij de oplossin
gen van het complexe pro
bleem te zoeken en door te
drukken. Dank zij hem erken
den de EG-staten veel eerder
dan ze zelf wenselijk vonden
Kroatië en Slovenië als onaf
hankelijke republieken.
door
FRANS WIJNANDS
- In de grot, waarheen Lupardi Voto leidt, bevindt zich nog een
ichtige machine die Lupardi indertijd heeft gebruikt om de aard-
te onderzoeken. Oók staan hier nog honderden kisten met ma
il opgestapeld Lupardi en Yoto onderzoeken de machine, die
[geheel intact blijkt te zijn. Dan overleggen ze, wat hun te doen
"Wij moeten hier vandaan", zegt Lupardi; "onze vijanden zullen
te gemakkelijker terugvinden, wanneer wij hier in de buurt
blijven. Wij dienen een plaats op te zoeken, waar wij ongestoord kun
nen werken." Yoto grijnst en knokt. Hij is gewend, de bevelen van zijn
meester op te volgen De machine wordt dan klaar gemaakt voor een
lange reis en enkele dagen later zet Lupardi de motor aan Langzaam
zet het monster zich in beweging en rijdt door een eindeloze, kronke
lende gang naar het binnenste der aarde
BONN De telefoon
deed het vanmorgen nog.
De krant lag normaal in de
bus en wat later stopte de
postbode er zonder man
keren het dagelijkse sta
peltje post achteraan.
Bij de bushalte op de hoek
stopte de ene stadsbus na de
andere; in de verte klonk het
vertrouwde geluid van voorbij-
razende treinen en twee stra
tenmakers bekommerden zich
vol ernst en voor de zoveelste
maal in korte tijd, over een las
tig stukje stoep dichtbij. Het
leven leek in de vroege och
tend zo normaal als doorgaans.
Stakingen? Waar dan?
Schijn kan inderdaad bedrie
gen, want terwijl in Bonn het
openbaar vervoer gisteren
even functioneel als altijd
functioneerde, liep het op an
dere plaatsen in de naaste of
verre omgeving compleet in
het honderd. Tot nu toe sprei
den de vakbonden het sta
kingsleed, wellicht ook om
daarmee een massaal protest
van de bevolking te voorko
men. Wie immers geen last van
stakingen ondervindt, heeft al
gauw sympathie voor stakers;
elders.
De opluchting zal vermoede
lijk van korte duur zijn. Voor
vandaag hebben de bonden
omvangrijke acties ook in de
deelstaat Noordrijn-Westfalen
aangekondigd. Zonder de an
dere deelstaten tekort te dur
ven doen. toch nog altijd een
van de allerbelangrijkste re
gio's van de Bondsrepubliek,
waar op een betrekkelijk klei
ne ruimte wel erg veel mensen
en bedrijven samenhokken.
Als daar de vuilnismannen en
de buschauffeurs, het zieken
huispersoneel en de treinma
chinisten eensgezind het werk
neerleggen, dan hebben 'we
vandaag de chaos die er giste
ren nog net niet was.
Arbeidsleed in de Bondsrepu
bliek. Hoe lang is het geleden
dat die zo grimmig aan de op
pervlakte kwam9 Natuurlijk
speelt ook in dit conflict het
geld een rol, de hoofdrol Maar
het gaat niet alleen om die paar
marken meer in het eigen
loonzakje.
Het gros van de Duitsers - en
dus ook van de stakers - merkt
sinds enige tijd dat er door toe
vallige historische gebeurte
nissen ernstig aan hun wel
vaart en welstand wordt ge
knabbeld; dat het leven de ko
mende tijd niet meer vanzelf
sprekend aan elkaar zal han
gen van louter plezierige za
ken.
De Duitse hereniging met
name kost veel meer geld dan
zelfs de donkerste zwartkij
kers indertijd voorspelden
Om de opbouw van de oude
DDR te bekostigen heeft de
overheid onverwacht veel
meer geld nodig. En omdat be
lastingverhogingen op dit mo
ment politiek al helemaal niet
te verkopen zijn, wordt een
beroep gedaan op de werkne
mers. matigen, bezuinigen,
nulrondes. Woorden en begrip
pen die de Westduitsers in
geen jaren gehoord hebben. Ze
zullen er aan moeten wennen.
Daar helpt geen stakinkje-lief
