D'Ancona negeert omstreden adviezen Raad voor de Kunst De familie Doorzon bewoont bankfiliaal Nieuw Forum zal niet veel verschillen van oud gezelschap Directeurs-operette bij Hoofstad Operette Ccidóc Qowiant KUNSTRTV Filmpremières definitief terug op de donderdag I Voorstelling afgelast wegens Duitse staking Redactielid Sonja schonk leven aan Kleintje NESKO blijft steken DINSDAG 28 APRIL 1992 AMSTERDAM - De wekelijkse wisseling van filmpro gramma's in de Nederlandse bioscoop gaat, vanaf sep-' tember, definitief terug naar de donderdag. Dat heeft de bondsraad van de Nederlandse Bond van Bioscoop- en Filmondernemingen gisteren besloten. In september 1989 werd op aandrang van grote Amerikaanse filmmaatschappijen het begin van de filmweek verschoven naar vrijdag. Deze maat schappijen meenden op vrijdag extra bezoekers te kunnen trek ken Ook zou in andere landen het begin van de spelweek naar die dag worden verschoven. Volgens de bond is in Europa echter geen sprake van een uniform begin van de speelweek Verder heeft de wisseling tot een daling van het bioscoopbezoek in de Randstad geleid. Volgens een woordvoerder van de bond staan thans alle bioscoop-ondernemers op het standpunt dat het com mercieel beter is de filmweek een dag eerder te laten beginnen. AMSTERDAM - Direc teur Philip Hamel staat de artistieke modernisering van de Hoofdstad Operet te in de weg, meent het be stuur van de operettes tichting. Hamel verpersoonlijkt voor het bestuur de „belegen en ou bollige'' opvatting van wat ope rette is. zo bracht raadsman mr. M E. Jonker van het stich tingsbestuur gisteren naar vo ren in het kort geding dat Ha mel had aangespannen om zijn schorsing door het bestuur on gedaan te maken. Volgens het bestuur saboteer de Hamel moderniseringspo gingen. Hij weigerde de zitten de regisseur de laan uit te stu ren en gaf zijn vriendin de mooiste solorol. Toen Hamel in maart weer aan het werk wilde na een jaar overspannen te zijn geweest, stelde het be stuur hem op non-actief. Ha mels raadsman mr. R.W. de Lauwere, bestreed dat de di recteur door dwarsbomerij de modernisering de toekomst van het operettegezelschap in gevaar brengt. Integendeel, de lopende produktie. 'Die Czar- dasfürstin', is een doorslaand succes, betoogde hij. Volgens mr Jonker staat ech ter de subsidie op de tocht als modernisering uitblijft. Hij be riep zich op kritische opmer kingen van de Raad van de Kunst. Ontslag Volgens mr. De Lauwere toont de Raad zich evenwel tevreden over de artistieke koers van de Hoofdstadoperette. „Tevre den. zij het niet 100 procent". Er loopt inmiddels bij de kan tonrechter een ontslagproce dure tegen Hamel. Volgens mr. Jonker is het vertrouwen tussen het bestuur en Hamel dusdanig beschadigd dat het aannemelijk is dat de kanton rechter de ontslagvergunning zal verlenen. Het heeft daarom weinig zin de directeur han gende die uitspraak nog aan het werk te laten gaan. vindt de raadsman van het bestuur. Volgens mr. De Lauwere is de Hoofdstadoperette „alles wat mijn cliënt heeft". Hamels va der richtte het gezelschap in 1945 op. Na diens dood zwaai de Hamels moeder met straffe hand de scepter over de hoofd stadoperette tot haar dood in 1986. Hamel zelf werkt sinds 1971 bij het gezelschap. De fungerend president van de Amsterdamse rechtbank, mr. U.W. Bentinck, doet uitspraak op 7 mei. Idoor KOOS VAN WEES DEN HAAG - Handha ving van de Dogtroep, be wegingstheater Bewth en het Limburgs Symfonie Orkest, geen korting op de subsidie van het Natio nale Ballet en een voort zetting van de kunstaan koopregeling. De Nota Cultuurbeleid van minis ter D'Ancona (WVC) wijkt met bovengenoemde plannen in belangrijke mate af van de voorstellen die de Raad voor de Kunst nog geen twee maanden geleden aan de minister deed. De Raad. D'Ancona's belang rijkste adviesorgaan, vond dat er voor de Dogtroep, Neder lands officiële inzending op theatergebied voor de wereld tentoonstelling in Sevilla. geen plaats meer is op de sub- sidielijst. Volgens de Raad is de groep, die met haar sterk vi sueel gerichte straattheater alom lof oogst, met vernieu wend genoeg en bewandelt ze al te lang de geijkte paden. „Maar", zegt de minister, „de internationale uitstraling van de Dogtroep rechtvaardigt dat ik dat advies niet overneem Aan Bewth. de mime-groep die met lokatiegebonden projec ten alleen maar lovende recen sies verwierf, wenst ze minder woorden vuil te maken. „Het advies van de Raad volg ik niet op. Ik ben bereid de subsidie te continueren", zo staat het kort en bondig in haar nota En ook het Limburgs Symfo nie Orkest (LSO). dat volgens de Raad voor de Kunst even eens diende te verdwijnen, mag in de visie van de minister blijven voortbestaan, als on derdeel van een groter orkest van 145 man, waarvan het LSO dan 66 mensen voor zijn reke ning neemt. Het orkest dient dan samen te gaan met het Brabants Orkest, dat 79 man telt. net zoals dat geldt voor het (dan voormalige) Forum Fil harmonisch in Enschede en het Gelders Orkest in Arnhem. Wat betreft het Nationaal Bal let legt de minister het Raads- advies fors te korten op de sub sidie naast zich neer. Volgens de minister kon dat ook moei lijk anders, omdat de groep een bedrag van bijna vijf ton moet bijdragen aan de tekor ten van het Amsterdamse Mu ziektheater. Een vermindering van de subsidie zou onevenre dig zware gevolgen hebben voor de tableau de la troupe, die als gevolg van de aanslag van het Muziektheater toch al verminderd moet worden. De kunstaankoopregeling ten slotte blijft gehandhaafd, de minister wil er jaarlijks drie miljoen gulden voor uittrek ken. Het voorstel tot opheffing van deze regeling, waarbij kunstkopers renteloos geld kunnen lenen (de rente is voor rekening van het rijk), zorgde indertijd voor veel protest. Meer publiek Meest opvallende aspect in de nota van de minister vormt de eis dat de podiumkunsten voor een veel groter deel van eigen inkomsten moeten zien rond te komen. Een commisie die onlangs onderzoek heeft afge rond naar de subsidiering van de podiumkunsten, kwam tot de aanbeveling alle instellin gen vijf procent van hun subsi die te laten inleveren. Dat zou in de praktijk betekenen dat de eigen inkomsten van instel lingen. afhankelijk van de sub sidies en inkomsten die ze nu hebben, gemiddeld met 25 pro cent moeten toenemen. De mi nister volgt dat advies, dat er vooral op gericht is de instel lingen te dwingen meer pu bliek te trekken, slechts ten dele. Ze wil de subsidies kor ten met 2,5 procent en een be- Minister D'Acona: De internationale uitstraling van de Dogtroep rechtvaardigt dat ik het advies van de Raad voor de Kunst niet overneem" foto anp drag dat gelijk staat aan 12,5 procent van de eigen inkom sten. Daar tegenover staat dat D'An- copa in totaal drie miljoen gul den wil geven aan de theaters en concertgebouwen in de pro vincie om programma's samen te stellen waarmee meer pu bliek kan worden getrokken. Zo krijgt het Noorden ander half miljoen gulden, en het Oosten en het Zuiden ieder 750.000 gulden om activiteiten te ontplooien die de inkom stenderving als gevolg van de eigen inkomsteneis ongedaan maken. De bevoordeling van de provincie boven de Rand stad is vooral bedoeld om de spreiding van kunst over het hele land beter te garanderen. De inkomstenderving voor de podiumkunstinstellingen in de Randstad kan wat de minis ter betreft gecompenseerd worden door een verhoging van de toegangsprijzen met gemiddeld zes gulden. Ze ver wacht niet dat dit nadelige ge volgen heeft op de bezoekcij fers. Ander opvallend punt in de cultuurnota is het voorstel om de Raad voor de Kunst en de Raad voor het Cultuurbeheer op te laten gaan in een nieuwe adviesraad, de Raad voor het Cultuurbeleid. Dit zou beter te gemoet komen aan de eisen die een integraal kunstbeleid stelt. door KOOS VAN WEES DEN HAAG - Het nieu we operagezelschap dat in plaats van Opera Forum moet komen zal voor mi nister D'Ancona (cultuur) niet veel hoeven te ver schillen van het huidige Forum. De standplaats blijft Ensche de. en zelfs de naam van het oude gezelschap kan wat de minister betreft behouden blij ven. Voorwaarde is alleen dat er een nieuwe artistiek en za kelijk beleid komt en dat het gezelschap meer dan nu het geval is gaat reizen. Het nieuwe gezelschap krijgt van de minister, die gisteren haar nieuwe Kunstenplan voor de jaren 1993-1996 presenteer de. tien miljoen gulden om in totaal vijf producties uit te brengen met circa 75 voorstel lingen De begeleiding van het reisoperagezelschap komt in handen van een orkest van in totaal 145 musici, waarvan er 66 zich zullen bezig houden met de directe operabegelei ding en 79 met de gewone sym fonische taken. In de praktijk betekent dit dat Forum Filhar monisch en het Gelders Orkest onder één zakelijke en artistie ke leiding komen en dat de musici uit beide orkesten steeds wisselend aan operabe geleiding dan wel concerten kunnen werken. Dit 145 musi ci tellende orkest krijgt in to taal ruim 13 miljoen gulden subsidie. Nog niet duidelijk is waar het nieuwe orkest wordt gevestigd, in Enschede of in Arnhem, de huidige stand plaats van het Gelders Orkest. Een zelfde constructie als in het Oosten staat de minister ook in het Zuiden voor ogen. Daar wil de minister eveneens een orkest van 145 man, op ba sis van de 66 musici van het Limburgs Symphonie Orkest en 79 van het Brabants Orkest. Opera Zuid, de operakern in Maastricht, krijgt anderhalf miljoen gulden subsidie voor het maken van twee produk- ties met in totaal twintig voor stellingen. Het Noord Nederlands Orkest krijgt subsidie voor een orkest van 79 musici. Eerder was er sprake van dat dit orkest tien man extra zou krijgen, maar volgens minister D'Ancona ge ven het publieksbereik en het niet hoeven begeleiden van opera's daar geen enkele aan leiding toe. De minister wees er in dit verband op dat het Noord Nederlands Orkest te genover een subsidie van ruim tien miljoen gulden slechts 350.000 gulden aan eigen in komsten kon stellen. „Dat geeft geen aanleiding tot vro lijkheid en 79 musici lijkt me dan echt niet te weinig", aldus de minister. De subsidie die nu wordt voorgesteld bedraagt ze ven miljoen gulden. De Vereenigde Aigemeene. Komi sche serie. VARA-teievisie Neder land 2 om 20.40 uur. Vanavond Idoor HANS PIET HILVERSUM - Het leek een wat ongewone zet van de VARA om stripteke naar en -schrijver Gerrit de Jager te benaderen voor het leveren van de scripts voor de nieuwe ko mische serie 'De Veree nigde Aigemeene'. Totdat het eindresultaat zich voor de ogen van de kijker ontvouwt. Dan blijkt opeens dat de schitteren de 'Familie Doorzon', die zo krachtig door De Jager in woord en beeld op pa pier wordt gezet, verre fa milie heeft in omroep land. Ze zijn weliswaar wat minder scherp tegen elkaar en zeker niet zo onconventioneel, maar minstens even humoristisch... en dat helpt als je een komi sche reeks wilt maken. 'De Vereenigde Aigemeene' is het prototype van een geslaagd experiment, tenminste de eer ste aflevering van deze nieuwe drama-reeks in (voorlopig) tien delen. De omroep toont onver bloemd zijn honger verrassend te willen zijn en tovert onder tussen met succes zijn zoveel ste hit-konijn uit die toch al magisch gebleken televisie- hoed. Om nog wat extra aan dacht op de serie te vestigen, noemt eindredacteur Jan Rut- ger Achterberg 'De Vereenigde Aigemeene' vervolgens een 'somedie' (de combinatie van soap en komedie), maar ver geet dat hij met het aantrek ken van muziek)regisseur Eg- bert van Hees en actrices zoals Karin Bloemen en Janke Dek- ROTTERDAM - De voorstel lingen die het Schauspielhaus Bochum vanavond en morgen avond zou geven in de Rotter damse Schouwburg, gaan niet door vanwege de staking van overheidspersoneel in Duits land. Volgens een woordvoer der van de schouwburg is het Schauspielhaus een semi- overheidsinstelling. Voor de twee voor stellingen van 'Timon aus At- hen' van Shakespeare waren al tussen de drie- en vierhonderd kaarten gereserveerd. door rene de COCI Je moet op de kleintjes letten, hebben we altijd geleerd. Vandaar dat we, als de televisie aanstaat, er met opengesperde ogen naar zitten te turen, om vooral maar nikste missen. Vandaar dat we u kunnen melden dat een van de vrouwelijke redactieleden van Sonja Barends zaterdagavondpraatshow, naar we vermoeden, een baby heeft gekregen. Immers: op de aftiteling had iemand haar achternaam Praamsma veranderd (gewoon, dooreen streepje door de P te trekken en er een K bij te schrijven) in Kraamsma. De conclusie ligt voorde hand: een kleintje. Nog een kleintje: het jongetje dat we zagen in een fraai sfeerverslag (in Studio Sport van vorige week woensdagover het tribunepublieksgedrag in de Kuip. gefilmd tijdens de Europacupwedstrijd tegen Monaco. Het knulletje had zich gehuld in een Feyenoord-shirt, en dat was op zichzelf nog niks bijzonders (kijk maar eens naar de carnavaleske uitmonsteringen en oorlogsbeschilderingen die tegenwoordig de modale voetbalfan kenmerken). Maar dit shirt voerde de sponsornaam HCS, juist, inderdaad: de firma waarmee zijn lievelingsclub al maanden in financiële en juridische knopen is verward, de ex-sponsor die met ruzie uit de Kuip is weggelopen (of weggestuurd, ik begrijp die dingen nooit zogoed). Een vijand dus; vandaar dat we een glimlach niet konden onderdrukken bij het zien van het shirtje. Nóg een mooi beeld uit die documentaire: die jongen die minutenlang bewegingloos met een duim in de mond het spel volgde. Sterk camerawerk, leuke film. Over sponsornamen nog een aardigehet feit dat de meest aansprekende beroepswielerkoers door het Limburgse heuvelland de naam voert van een biersoort die ze in Limburg niet of nauwelijks kennen, laat staan drinken. Daar houden ze het immers vooral op Brand, het eigen bier uit Wylre (volgens de reclame tegenwoordig ook geëxporteerd naar 'Holland'), en hebben ze verder geen boodschap aan Amstel Gold. We vinden het trouwens ook raar dat we zaterdag op het spandoek boven de eindstreep, behalve die biernaam, ook het woord 'Arrivée' lazen. Kan daar n iet gewoon het Nederlandse 'Fi n ishstaan? Het lijkt ons trouwens hoog tijd we verkondigen het al jaren maar in Hilversum zijn ze doof en blind voor ons) dat de heer Jean Nelissen nu eens echt wordt afgeschaft als televisiecommentator. Hij heeft aan de monitor dp grootste moeite met het herkennen van renners (en Mart Smeets kon hem deze keef niet redden want die reed trots achterop een motor mee en leverde een keer of vier een zinnetje 'uit de koers'). Erger is dat Nelissen eigenlijk niks van wielrennen snapt, althans geen enkel inzicht toont in de grilligheid van het koersverloop. Bij de schermutselingen op de Cauberg mooi om te zien) meldde hij met van opwinding haast overslaande stem dat deze demarrage wel het cruciale moment uit de wedstrijd zou zijn. En een kwartier later kwam gewoon een groot peloton in Maastricht aan en won de gedoodverfde winnaar gewoon de massasprint. Wat kletst zo'n Nelissen dan? Tot slot waarderende woorden voor Han van der Meer. die aan het hoofd staat van de KRO-serie 'Je zult het zienDaarin worden alle feitjes over voeding in het algemeen en gezond eten in het bijzonder nog eens op de bu is gezet. Voor de zoveelste keer: het meeste kunnen we nu wel dromen, we lezen ook wel eens de Margriet en de Libelle, en we hebben ook al die eerdere voorlichtingsprogramma's en magazines gezien. MaarVan derMeerdoet het zó ontwapenend, hij glimlacht zó overtuigend in de camera, hij voert zijn gesprekjes zó ontspannen (vergeleken met het gekakel van de meeste presentatoren heeft hij de toon van een biljartcommentator), het programma is zó ongehaast, het lijkt haast on Nederlands. We kijken er graag naar. en laten ons op zondagavond door Van der Meer. zijn deskundologen en de Bekende Nederlanders die ook een paar pondjes lichter willen worden graag inspireren om ook maar eens aan een wortel te knabbelen. Nou ja, een wortel, dat gaat wel héél ver, laat ons niet overdrijven. En we doen in elk geval niet mee aan oefeningen die worden voorgedaan door beeldschone jongelui aan wie geen gram teveel of op de verkeerde plaats te bespeuren valt. Maargoed: het is een verademing om ook eens een programma tegen te komen waarin geen driedaagse reis naar EuroDisney te winnen valt. Een scène uit de televisie-serie 'De Vereenigde Aigemeene' met vlnr: Akkemay Elderenbosch. Janke Dekker, Alexandra van Marken. Ellis ten Brink, Titus Tiel Groenestege en Hans Bakker foto: anp ker al genoeg stof doet opwaai en. Vooral de vrouw van Veron ica's Tom Egberts. Janke dus. steelt de show op een bijna on gewoon ingetogen wijze Ze spettert, in al haar bescheiden heid. van het scherm. Traditie Voor de VARA is het de vijfde komedie-serie dit jaar en de derde die de omroep zelf pro duceert. „We willen die traditie graag voortzetten en zijn daar bij steeds op zoek naar nieuwe ontwikkelingen. Voor 'De Ver eenigde Aigemeene' hebben we mensen gekozen die je niet direct in een komedie ver wacht". laat Jan Rutger Ach terberg weten. „De spelers zijn daarbij als een ensemble bij el kaar gezocht. Er moest veel speelplezier in de serie zitten". Voor het schrijven van de scripts is behalve Gerrit de Ja ger. ook Gerrit Mollema ver antwoordelijk. Zij-kozen het reilen en zeilen op een dorps bankfiliaal als decor voor hun komische invallen. De grootste zegen daarbij is dat de kijker er niet op wordt geattendeerd wanneer hij moet lachen, zoals in veel Amerikaanse series ge beurt. Die geluidsband hebben ze in Studio 21. waar het pro gramma wordt opgenomen, per ongeluk expres uitgewist. Gelukkig maar. Kwaliteit vindt de kijker niet alleen voor, maar ook achter de camera. Zo is de muziek bij voorbeeld geschreven door Henny Vrienten. En er valt af en toe nog wel eens een muzi kale noot, die in zwartAvit- beelden wordt gestoken. Ach terberg: „Dat is een van de za ken waar we lang over hebben gediscussieerd. Zo'n overscha keling zijn de mensen name lijk niet gewend. Maar in de gesprekken met mensen die de proefopnamen hebben be keken. bleek het in goede aar de te vallen". Als het aan de makers ligt, is dit het begin van een serie, die tot in lengte van dagen op de televisie zal zijn te zien. „Of hij meer dan tien afleveringen zal meegaan, laten we aan de kij ker over. Bij een waarderings cijfer van zeven en een kijk dichtheid van tweeënhalf mil joen is de toekomst van de vol gende reeks gegarandeerd. Dat streven moet er ook zijn omdat het geen goedkope serie is. Er wordt veel aandacht be steed aan de extra's. Ik noem 'De Vereenigde Aigemeene' niet voor niets een 'somedie'. Het betekent onder meer dat we net iets meer visualiseren dan in een soap gebruikelijk is", aldus Achterberg. Het Nederlands Studenten Kameror kest o.l.v. Daan Admiraal speelt Pro- kofjev. Beethoven en Hindemith. Met Claudia Haenchen (viool) en Meina Kentner (spreekstem). Gehoord op 27 april in de Hartebrugkerk in Lei den. Idoor FRANS BRAND Tulpen, rozen en een fijne bos prei kreeg dirigent Admiraal van het Nederlands Studenten Kamerorkest (NESKO) na af loop van ruim anderhalf uur muziek maken. Het tekent de sfeer bij het NESKO, waar on gedwongenheid en plezier hoog in het vaandel staan. Zo'n ambiance leidt vaak tot verfris send musiceren. Maar prei is nog geen lof: voor een uitvoe ring cum laude gleden de uit voerenden toch iets te vaak uit en leverde de akoestiek teveel problemen op De Hartebrugkerk in Leiden mocht dienen als decor van het laatste optreden in de NESKO- tournee'92. Op de overweldi gende akoestiek van dit ge bouw is op zich weinig aan te merken voor koren en solis ten is het een welluidende klankkast - maar de details van ensemblespel gaan er heel makkelijk verloren. Admiraal slaagde er met in om zijn or kest langs deze valkuil te lei den. en de gezamenlijke mid- denregisters van de instru menten gingen dan ook kopje onder in een soep van geluid. Dubbel jammer, want regel matig bleek dat het orkest op dit achtste concert in de reeks in staat was tot organisch en gedetailleerd samenspel. Maar niet alle vaagheid kon de kerk worden aangewreven. In 'Summer Day' van Prokofiev bij voorbeeld wankelde een aantal inzetten (zoals die van de violen in het eerste deel) en was er vooral veel te weinig rit misch reliëf, terwijl de compo nist voor delen als 'March', 'Tip and Run' en Evening" toch echt tempo di marcia. vivo en andante tenero heeft voorgeschreven. Admiraal was niet de enige die de vlakke ritmiek mocht wor den aangerekend, zijn soliste Haenchen kon namelijk maar matig uit de voeten met de spi ralen en sprongen van Prokof- jevs zomerdag. Haenchen kan mooi doorwrocht spelen en heeft veel techniek - zo sloeg ze zich met verve door de poly fone solopassage die doet den ken aan een wat wilde Bach- partita •- maar ze mist de flair die het orkest wel hee speelt daardoor te verkr; Haar met de horizontale s gespeelde lagere noten m bovendien kern, zodat vi geen spanningsboog schonden bleef. De muziekkolk van H miths 'Lustige Sinfon leek in eerste instantie aan te sluiten op de gain de Hartebrugkerk. al ging met de fijne nuances ook van de geheimzinnigheic loren. Admiraal toverde desalniettemin veel mooi de NESKO-hoed, maar hi pech dat de door het stu weven prac-htgedichten Christian Morgenstern c de inspanningen van spreekstem werden bedo Meina Kentner heeft ee drukwekkend stemgi maar weet dat helaas ma te goed. De sprookjestel van Morgenstern kregen haar zonder uitzonderin meest geëxalteerde uitvo mee die ze had kunnen v< nen. zodat de schilderi van een verbazingwekk wereld verwerden tot j karikaturen. Doodzonde, bleef dus bij een gemengc ket van tulpen, rozen en p

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 14