Elektronische ogen
bewaken parlement
„Dit is een
historisch foute
beslissing
geweest"
„Wij geven
wat rust in
dat jachtige
politieke
leven"
EcidócSouocmt
NIEUWBOUW TWEEDE KAMER
KAMERBEWONERS
ZATERDAG 25 APRIL 1992 PAGIN
Idoor
WILLEM GOUDRIAAN
Er was eens een Ameri
kaan die in een gepantser
de limousine het Binnen
hof opreed. Zijn naam was
George Herbert Bush,
president van de Verenig
de Staten. Hij zag een slor
dig geparkeerde blauwe
BMW staan en vroeg aan
wie die wagen toebehoor
de. „Dat is de dienstauto
van Lubbers", was het
antwoord. „De auto van de
minister-president?", rea
geerde Bush verbaasd.
„Maar er staat helemaal
geen bewaker bij!".
Hans Askamp (34) is sinds vier
jaar hoofd van de beveiligings
dienst van de Tweede Kamer.
Hij kan zich de verbazing van
de Amerikaanse president
goed voorstellen. In de Vere
nigde Staten worden politici
continu vergezeld van gespier
de en tot de tanden bewapende
krachtpatsers, die bodyguards
worden genoemd. Ze hebben
hun vinger bij wijze van spre
ken voortdurend aan de trek
ker om bij de geringste ver
dachte beweging te kunnen re
ageren. Hans Askamp hoopt
dat ons land van die 'Ameri
kaanse toestanden' gevrij
waard blijft.
Ook in het nieuwe gebouw van
de Tweede Kamer staat As
kamp aan het hoofd van in to
taal 42 beambten die in ploe
gendiensten van acht uur borg
moeten staan voor een onge
stoord en veilig functioneren
van het Nederlandse parle
ment. De beambten zien er al
lerminst uit als bodyguards,
zijn niet bewapend en dragen
ook geen uniform. Het woordje
'beveiliging' op hun blauwe
colbert is het enige herken
ningsteken. Dat is geen toeval.
Uniformen boezemen soms
angst in of wekken agressie op
en het personeel van de Twee
de Kamer moet nu juist pu
blieksvriendelijk overkomen.
Ervaring
Voordat Askamp in 1988 chef
van de beveiliging werd, had
hij op dat gebied al de nodige
ervaring opgedaan als kapitein
bij de marechaussee. Hij was
onder meer belast met de da
gelijkse beveiliging van de
NAVO-luchtmachtbasis in
Brunssum. Af en toe werd hij
geconfronteerd met anti-mili
taristische betogers, die zich
zelf vastketenden aan de hek
ken van de basis. Ernstige inci
denten zoals aanslagen bleven
echter achterwege. Hetzelfde
kan worden gezegd over de pe
riode dat Askamp in de Twee
de Kamer de scepter zwaaide,
met uitzondering van één ern
stige gebeurtenis.
Nadat parlementair redacteur
Hans Laroes van de NOS vorig
jaar herfst op het Voorhout was
neerges'token, rende de dader
het Binnenhof op. „Ik heb
Hans Laroes neergestoken en
nu is Lubbers aan de beurt!",
riep hij verdwaasd uit. terwijl
hij het gebouw van de Tweede
Kamer binnenrende. „Een kri
tiek moment", herinnert As
kamp zich. „De man maakte
stekende bewegingen naar een
ambtenaar die juist op dat mo
ment naar buiten kwam. De
mensen van de beveiliging re
ageerden alert. Ze hebben de
deuren van de hal geblok
keerd, zodat hij geen kant uit-
kon. De man heeft toen nog
met een bronzen beeldje van
Willem de Zwijger gèprobeerd
het glas kapot te slaan, maar
dat is niet gelukt".
Ron van Veen (39) heeft als
wachtchef een leidinggevende
functie over de beveiligingsbe
ambten. Ook hem staat de af
faire rond Laroes nóg helder
voor ogen. Hij is blij dat de
messetrekker kon worden ge
pakt. Voor de beveiligings
dienst was de man overigens
geen onbekende, vertelt Van
Veen, want in de weken daar
voor had hij zich ook al enkele
malen op het Binnenhof gema
nifesteerd. Daarbij had hij on
der meer de ruiten van de
werkkamer van het WD-ka-
merlid Erica Terpstra aan dig
gelen gegooid. Net als Hans
Askamp is Ron van Veen er
echter heilig van overtuigd dat
de beveiliging van de Tweede
Kamer niet mag worden afge
stemd op die ene loslopende
gek, die de drang heeft de be
woners van het kamergebouw
te belagen. „Het is de kunst
het gebouw open en toeganke
lijk te houden. Dat past in onze
democratie", aldus Van Veen.
Scenario's
Dit betekent allerminst dat de
beveiliging van de nieuwe
Tweede Kamer een wassen
neus is. Openheid is prima,
maar de bewaking van het
nieuwe gebouw is meer op
maat gesneden dan vroeger.
De tijden veranderen nu een
maal. De incidenten die zich in
het verleden in het kamerge
bouw hebben voorgedaan, ade
men een aandoenlijke on
schuld uit: een man die vanaf
de publieke tribune zijn kunst
been tussen de kamerleden
gooide, een betoger die tijdens
een debat over kruisraketten
op de regeringstafel sprong
In de jaren negentig en volgen
de moet rekening worden ge-
Rechts: De grote roltrap voert
bezoekers in eén keer naar twee
de verdieping waar de ingang
van de publieke tribune ligt; de
eerste verdieping is niet toegan
kelijk voor onbevoegden.
Onder: Hans Askamp en Ron
van Veen: „Geen Amerikaanse
toestanden".
FOTO'S: MILAN KONVALINKA
houden met calamiteiten die
een heel ander karakter kun
nen hebben.
Na een korte aarzeling geeft
Askamp toe dat er diverse sce
nario's klaar liggen. Tal van
veiligheidsmaatregelen kun
nen op elke vorm van dreiging
worden afgestemd. Het kan
daarbij wel eens nodig zijn dat
het kamercomplex in zijn ge
heel moet worden ontruimd.
Om zo'n operatie soepel te la
ten verlopen is niets aan het
toeval overgelaten. Hans As
kamp noemt een typerend de
tail: „Een beveiligingsbeamb
te die via de luidsprekers moet
omroepen dat iedereen het ge
bouw moet verlaten, zou ner
veus kunnen zijn. In zijn zenu
wen zou hij bijvoorbeeld kun
nen stotteren. Om dat te voor
komen, staat de oproep dat er
moet worden ontruimd al kant
en klaar pp een bandopname.
Een druk op de knop is vol
doende om de band af te spe
len".
De opname ligt klaar in de
gloednieuwe meldkamer, het
zenuwcentrum van de beveili
ging. Hier komt het verschil
met het oude beveiligingssys
teem het best tot uitdrukking.
Op diverse monitoren zijn
beelden te zien van de directe
omgeving van de Tweede Ka
mer. Op een ander groot
scherm is het kamercomplex
verdeeld in een aantal secto
ren. Als er in een bepaalde sec
tor brand uitbreekt, wordt op
het scherm meteen duidelijk
waar de vuurhaard is.
Pasje
Elektronische ogen. Ze zijn
ook verder in het gebouw vol
op aanwezig. Elke deur die
toegang biedt tot een gedeelte
dat niet voor het publiek is be
stemd, gaat pas open nadat
een pasje de goedkeuring van
een elektronische scanner
heeft kunnen wegdragen. Een
kort droge klik en de deur kan
worden geopend. De bezoeker
moet snel reageren, want na
enkele seconden is de deur
weer hermetisch dicht.
Wachtchef Ron van Veen legt
de reden uit: „We moeten na
tuurlijk zien te voorkomen dat
een ongewenst indringer stie
kem achter een kamerlid, een
personeelslid of een journalist
naar binnen glipt in een ruim
te die niet voor hem toeganke
lijk is".
Het oude kamergebouw was
een doolhof waarin mensen
soms hopeloos verdwaalden.
Dat zal in het nieuwe gebouw
niet snel gebeuren, door de'
heldere indeling van de ruim
te. Via een lange roltrap komt
de bezoeker op de tweede eta
ge uit. waar zich de publieke
tribune bevindt. Mede uit
overwegingen van veiligheid
slaat de roltrap bewust de eer
ste etage (met z'n toegang tot
de nieuwe Grote Vergaderzaal)
over. Dat maakt de situatie
voor de bewakers overzichte
lijk. Wel zo prettig als je be
denkt dat er jaarljks maar
liefst zo'n dertigduizend men
sen een vergadering in het ge
bouw willen bijwonen. As
kamp is gelukkig met dat gro
te aantal. Hij vindt dat er nog
altijd te veel drempelvrees on
der het publiek is. Als ze die
overwinnen, komen ze terecht
in een gastvrij gebouw dat
goed is beveiligd, echter zon
der 'Amerikaanse toestanden'
die hopelijk in Nederland
nooit nodig zullen zijn. As
kamp: „Veel militaire poespas
is trouwens ook maar betrek
kelijk. Ik was eens in Straats
burg, bij het Europees parle
ment. Er stond een enorm cor
don van uniformen. Ik liep er
op mijn gemak doorheen. Nie
mand zei iets, niemand deed
iets. Hier moet in elk geval ie
dere vaste klant een pasje la
ten zien. Van de schoonmaker
tot de minister-president".
Het verhaal van een
'kamerbewoner',
opgetekend door
Dick van Rietschoten
Naam: Peter Verkoijen
Leeftijd: 38
Functie: Sous-chef kelner
„Toen ik in 1983 kwam solliciteren als ober,
vroegen ze me waarom ik juist in de Twee
de Kamer walde werken. Ik zei: 'Dit lijkt me
de laatste baas die failliet gaat'. Vonden ze
wel leuk, geloof ik In elk geval werd ik aan
genomen en daar heb ik geen moment spijt
van gehad".
„Ik kwam hier echt als groentje binnen.
Niet wat de horeca betreft, maar op politiek
terrein. Ik wist bij wijze van spreken niet
eens wat links of rechts was. Ik herinner
me nog goed hoe verbaasd ik was toen ik
hoorde met wat voor bedragen ze hier bezig
zijn. Er wordt de hele dag over miljoenen
en miljarden gepraat of het niks is'
„Op mijn eerste werkdag dacht ik: het zal
er wel allemaal heel sjiek, stijf en officieel
aan toe gaart. Gelukkig ontdekte ik al gauw
dat dat niet zo was, maai- in het begin had ik
behoorlijk de zenuwen. Ik stond telkens
weer te bibberen als er opeens een minister
of kamerlid vlak voor m'n neus verscheen
die ik alleen van de televisie of de krant
kende. Maar dat went snel hoor. Je voelt je
al gauw een lid van de familie, want dat is
het eigenlijk aan het Binnenhof: één grote
familie".
„Horeca-mensen hebben in het kamerge
bouw een heel aparte functie. We geven
met onze natjes en droogjes wat rust en af
leiding in dat jachtige politieke leven. Het
is dan ook belangrijk dat je zo veel moge
lijk mensen persoonlijk kent en op een
vriendelijke manier met ze omgaat. Een
hele opgaaf, want er werken in het kamer
complex ongeveer zeshonderd personen:
kamerleden en hun medewerkers, fractie-
personeel, kamerpersoneel. journalisten,
noem maar op. Ik ken ze inmiddels vrijwel
allemaal".
„Het is ook leuk als je van een heleboel
mensen weet Wat ze graag eten of drinken.
Dat wordt zeer gewaardeerd. Iedereen
heeft zo z'n voorkeuren. Toen Dolman hier
nog voorzitter was. wist elke ober in het ge
bouw dat hij elke middag precies dezelfde
lunch wilde: een broodje kaas. een krenten
bol, een sinaasappel en een glas melk. Je
hebt ook mensen met speciale wensen voor
bijvoorbeeld een uitsmijter of een ijscoupe
of een bepaald merk bier. En als Bolkestein
om koffie vraagt, weet je dat hij er altijd
drie koekjes bij wil hebben, dat soort din
gen. Het CDA-kamerlid Van Iersel is ook
een mooi geval. Die bestudeert bij de lunch
altijd aandachtig de hele kaart en zegt dan
steevast: geef me toch maar een halve uit
smijter met kaas".
„In het nieuwe kamergebouw zijn die men-
Peter Verkoijen. ..Ik ken ze vrijwel allemaal".
selijke contacten wat minder geworden. We
brengen natuurlijk nog steeds versnape
ringen rond tijdens commissievergaderin
gen en fractiebijeenkomsten, maar de twee
restaurants zijn voor het overgrote deel
zelfbediening geworden. Dat is wel jam
mer, maar we blijven uiteraard wel probe
ren het iedereen zoveel mogelijk naar de
zin te maken. Vooral 's avonds is dat van
groot belang, want wie al een hele werkdag
achter de rug heeft wil toch graag in een
ontspannen sfeer dineren en niet even snel
tussendoor een paar happen naar binnen
werken".
„Ik ben niet zo'n sentimenteel figuur die
vasthoudt aan oude spullen, maar de
warmte van het sociale leven in het oude
gebouw mis ik toch wel. De leden van het
horecapersoneel in de Kamer zijn vaak een
sociaal aanspreekpunt. De mensen die hier
werken willen nog wel eens stoom afblazen
FOTO: MILAN KONVALINKA
en dat doen ze dan geregeld bij ons. Ik heb
het ook al een paar keer meegemaakt dat
een kamerlid mij een bepaald politiek pro
bleem voorlegde en dan vroeg: wat vind jij
daar nou van? Sommigen proberen zelfs
zieltjes te winnen onder het personeel, echt
waar hoor".
„Met de meeste mensen hier heb ik een
heel leuk contact, 't Is vaak lachen gebla
zen. maar je moet natuurlijk wel je plaats
weten als het erop aankomt. Je kunt niet
met iemand gaan lopen dollen als-ie druk
in bespreking is of als er onbekenden bij
zijn. Sommige mensen zijn ook heel anders
dan je je had voorgesteld. In 1984 was ik
vaste ober bij de RSV-enquètecommissie
onder leiding van oud-minister Van Dijk.
Ik vond dat altijd zo'n statige, strenge man,
maar in de persoonlijke omgang met mij
bleek hij allervriendelijkst te zijn. Toen die
RSV-zaak afgelopen was heb ik nog een
handtekening van hem gekregen".
CDA'er Van Weezei
ongelukkig met nieuwe zaal
Idoor
PAUL KOOPMAN
Achteraf heeft Hans Gual-
thérie van Weezei spijt als
haren op zijn hoofd. Had
hij, tijdens dat cruciale de
bat in 1984, net als zijn
partijgenoten Van Vlij
men en Beinema nou
maar vóór het behoud van
de oude vergaderzaal ge
stemd! Had hij zich maar
de blaren op zijn tong ge
praat om zijn mede-parle
mentariërs te waarschu
wen voor de dwaling die
ze zouden begaan. Had hij
maar
Sinds december vorig jaar,
toen de nieuwbouw geleidelijk
in gebruik werd genomen, ont
vangt Van Weezei geen gasten
meer in het kamerrestaurant.
Geprobeerd heeft hij het wel,
maar hij schaamde zich dood
voor die moderne horecavoor-
ziening in de nieuwbouw.
Stpnd daar de 70-jarige senator
en burgemeester van het
schattige Franse plaatsje San-
cerre in de rij met een dienblad
in zijn handen en daarop een
broodje kaas. Onterend was
dat. En pijnlijk diens vraag
waar de kamervoorzitter, Deet-
man, zijn gasten bij het diner
ontvangt. Van Weezei, onge
lukkig grimlachend: „Ik moest
hem zeggen dat Dcctman niet
in deze kantine eet, maar uit
wijkt naar het sjieke hotel-res
taurant Corona aan het Buiten
hof'.
Maar goed. Van Weezei had
ooit vóór de nieuwbouw ge
valt. dan hebben we dusf
oude vergaderzaal meel"
naar terug te keren. Die
afgesneden". P
Kwade genius e
Van Weezei ziet de Pvjli
Dolman als de kwade gb<
achter het nieuwe gebouw
zijn open ruimten, z'n \L
derzaal in de vorm van eef
fitheater en z'n restaix*
met zelfbediening. De g&'
is van zijn gezicht te lezfl
hij vertelt: „De essentiëlt
slissingen vielen toen Dqc
kamervoorzitter was. HijL
een enorm zwaar stempL
dit gebouw gedrukt. Zijï
sofie was: alles moet f'
niets mag boven het ma|
uitsteken".
„Dolman heeft niet ondej
dat Nederlanders toch!
beetje tegen hun kamen
willen opkijken. Een bed
hoeveelheid decorum I
men nu eenmaal op prijkt
volk wil toch ook de koijs
in haar koets of mooief
zien? Nu hoor ik u def
was er dan geen inspraaj
maar ach, dat was betif
lijk. Vandaar ook dat er h
daar alweer gepleit wordl
het aanbrengen van gord
in de glazen wandelgang]
om de vergaderzaal. I
idee is zo'n open, gli
bouw wel aardig. Ik i
esthetisch ook echt gesfc
Als we hier met een kant)
maken hadden gehad
zelfs gezegd hebben:
rend! Maar de politiek i.
senwerk. Het is een ani
dat gezelligheid vereist, I
lijkheid, overleg in de t
tenheid van die kruin
sluip-door-gangetjes dia
het oude gebouw hebt".
Van Weezei: „Heel Nederland ziet hoe leeg die zaal is en zal
vragen: waarom willen die lui een nieuwe zaal als ze er toch
ten?". FOTO: MILAN KON\
stemd. dus vóór de bouw van
een nieuwe vergaderzaal en
het verwijderen van de ver
trouwde groene bankjes, dito
gordijnen en ander meubilair
uit de oude zaal. „Dat was een
historisch foute beslissing",
vindt hij nu. „Ik heb me inder
tijd laten meeslepen door de
gedachte dat het parlement
nog in de groei was, dat het
groter, ruimer, nieuwer moest.
De emotionele en historische
waarde van de oude vergader
zaal hebben we met z'n allen
enorm onderschat. Tsja, maar
nu is het dus te laat".
Wanhoopsoffensief
Vanuit de overtuiging dat een
wijs man beter ten halve keert
dan ten hele dwaalt, werkte
Van Weezei begin dit jaar nog
con amore mee aan een wan
hoopsoffensief van PvdA-ka-
merlid Stemerdink. Het was
een opmerkelijke coalitie tus
sen die twee: de als rechtse
houwdegen bekend staande
Van Weezei samen optrekkend
met de sociaal-democraat Ste
merdink. Zesenzeventig hand
tekeningen verzamelden zij
voor het behoud van de oude
vergaderzaal. Maar toen pun
tje bij paaltje kwam, bij het
stemmen, zonk een flink aan
tal kamerleden de moed in de
schoenen.
Hans Gualthérie van Weezei
daarover: „Dat is me bitter te
gengevallen en het kost me
moeite om niet de namen be
kend te maken van de colle
ga's die op het laatste moment
als een blad aan de boom zijn
omgedraaid. Terwijl zij zich tij
dens onze actie soms zélf zijn
komen aanmelden met de me
dedeling: wat goed van jullie
dat je die actie voert! Maar ja,
er is achter de schermen ge
masseerd en druk uitgeoe
fend. Uiteindelijk hebben we
het daardoor niet gehaald. Als
nou over drie jaar zal blijken
dat de nieuwe zaal ons niet be-
„Als ik 's ochtends lai
oude koffiekamer looi
krijg ik een brok in m'
dat mag u rustig wetei
tien jaar lang heb ik daó
dagelijks gezeten, in he
je rechts bij de deur. G
borreltje erbij, de grote
derzaal en de leeskame
handbereik. Je bleef
gen, juist omdat het z
was. Dat zijn we nu kwi
mer".
Debattechniek
Van Weezei vermoedt
nieuwe vergaderzaal
slechte invloed zal heb
de debat-techniek. „In
groene bankjes zat je
over elkaar. Aan de er
de linkse fracties, aan d
re kant CDA en WD.
unieke situatie, het n
van ruwweg twee eeuw
lementaire ervaring,
het wel eens de knuste
mer van Nederland ge
die oude zaal. Een hui
waarin alle burgers zie
nen herkennen".
„Er komt nog iets bij:
televisiecamera's zal
angstig leeg geheel
Als er maar een paar k
den aanwezig zijn. da
zo'n amfitheater een
verlaten aanblik. Heel
land ziet dan hoe leeg
is en men zal zich af
waarom willen die lui e
we zaal als ze er toch
ten?".
Hoewel hij als amba
naar Straatsburg
speelt Van Weezei t<
weer met de gedachte
politieke toekomst. „Al
eens terug mag Keren
aarde, laat het dan als
gerhuislid zijn!", roep
..Een hardblauwe To
een eigen gezellig
een achterban die me
hun aanspreekpunt v
noden. Laat dat distric
heten, dat lijkt me hé
