Regeringscrisis
Rusland voorbij
fmbassadeur Peru: „Regering móest noodtoestand uitroepen"
[idócSouomxt
BUITENLAND
obilisatie van
- osnische Serviërs
Winnie Mandela geeft deel positie in ANC op
Haïti wil niet met
OAS onderhandelen
bië wil weer uitspraak
iternationaal Gerechtshof
PITEINROB - HET GEHEIM VAN DE VLIEGENDE HOLLANDER
Eis voor compensatie
mosterdgas-experiment
Schoon
vertelselkes
Irak vertrekt uit Kurdisch gebied
Brown beschuldigd van drugsbezit
DONDERDAG 16 APRIL 1992
fiRADO - De leiders van de Servische ge
nschap in Bosnië hebben gisteren de noodtoe-
d uitgeroepen en een mobilisatie afgekondigd
Bosnische Serviërs. Hierdoor zullen de span-
°P ien vrijwel zeker verder opgevoerd worden. De
iey gsmissie van VN-gezant Cyrus Vance, die giste
re arriveerde, zal bemoeilijkt worden. Vance waar-
t'. mirde de strijdende partijen in Belgrado gisteren
r-. .oorlog geen antwoord" was op hun problemen.
e Bosnische stad Mostar die verdeeld is tussen
hkten en Serviërs, is dinsdagnacht hevig gevoch-
Gisteren werd er sporadisch gevochten in Sara-
5ni Bosanski Brod en Foca. President Milosevic
ende dat Servische strijdkrachten Bosnië aan-
:n en dat dat ook in de toekomst niet zou gebeu-
A;
JOHANNESBURG - Winnie
Mandela heeft gisteren be
kendgemaakt dat zij het Afri
kaans Nationaal Congres
(ANC) heeft verzocht haar ont
slag te verlenen als hoofd van
een afdeling binnen de anti-
apartheidsorganisatie.
„Een lastercampagne heeft
een moeilijke situatie gescha
pen voor mijn echtgenoot Nel
son Mandela, het ANC en mij
zelf. Ik heb het ANC gevraagd
mij te ontheffen van mijn ver
plichtingen als hoofd van de
afdeling sociale zaken, zodra
een vervanger is gevonden",
zo zei zij. In augustus 1990
werd zij tot hoofd van de afde
ling benoemd die zich voorna
melijk bezig houdt met opvang
en begeleiding van ANC-leden
die terugkeerden uit balling
schap. Maandag deelde Nelson
Mandela mee dat hij en zijn
echtgenote uit elkaar zouden
gaan.
Volgens Winnie Mandela heeft
haar stap niets te maken met
„de valse beschuldigingen die
tegen mij zijn ingebracht maar
alleen met mijn toewijding aan
het ANC en mijn familie". Win
nie Mandela gaf niet aan of zij
ook van plan is haar plaats in
het 71 zetels tellende 'parle
ment' van het ANC op te ge
ven. Zij heeft daar pas sinds
vorig jaar zitting in.
Winnie Mandela is de afgelo
pen weken ervan beschuldigd
betrokken te zijn geweest bij
de moordpartijen in de zwarte
woonsteden in 1989. Vorig jaar
werd zij tot zes jaar gevangenis
veroordeeld wegens betrok
kenheid bij de mishandeling
van vier jongeren uit Soweto,
van wie er één stierf. Zij is te
gen het vonnis in hoger beroep
gegaan.
PORT-AU-PRINCE De Haïtiaanse pre
mier Jean-Jacques Honorat heeft gisteren,
tijdens de beëdiging van zijn nieuwe kabi
net, in ongewoon scherpe bewoordingen
verklaard dat zijn regering „niet langer wil
onderhandelen met de blanken" van de Or
ganisatie van Amerikaanse Staten (OAS).
Honorat voerde aan dat de politieke crisis
in Haïti door de Haïtianen zelf opgelost zal
worden. Hij bekritiseerde de „racistische"
maatregelen die de OAS tegen Haïti heeft
genomen. De OAS stelde kort nadat het le
ger in september vorig jaar de macht greep
en de gekozen president Jean-Bertrand
Aristide verdreef, een embargo in tegen
Haïti. „De OAS heeft geen respect voor de
negers van Haïti", aldus Honorat.
Idoor
ROB VUNDERINK
d van de parlementsleden toont duidelijk zijn afkeuring over de regeringsdeclaratie die gisteren is aan-
in imen.
b(
nc HAAG - Een alter-
Jjef voor Peru was er
De Peruaanse am-
ladeur in Nederland,
e Colunge, benadrukt
;e iet gesprek voortdu-
aa 1 dat president Alberto
jnori slechts één mo-
kheid restte: de nood-
tand uitroepen, het
Iïment naar huis stu-
en perscensuur uit-
iigen.
constitutioneel systeem
e geen uitweg meer. Als
esident deze maatregelen
MOSKOU - De regering
Jeltsin ziet geen noodzaak
meer af te treden. Dit ver
klaarde vice-premier Sjo-
chin kort nadat het Volks
congres met 578 tegen 203
stemmen een declaratie
had aangenomen, waarin
het uitgebreide parlement
zijn steun toezegde aan
het hervormingsprogram
ma van Jeltsins economi
sche rechterhand Gajdar.
De declaratie was opge
steld door de regering zelf.
President Jeltsin had Gajdar
eerder op de dag per telefoon
al meegedeeld dat hij vierkant
achter het regeringsbeleid
stond en de ontslagaanvraag
niet accepteerde.
De aangenomen regeringsde
claratie neutraliseert een reso
lutie waarin het Congres de
controle over de uitvoerende
macht opeiste. Namens de re
gering kondigde Gajdar drie
dagen tevoren aan dat de mi
nisterraad bereid was af te tre
den uit protest tegen het feit
dat de president door de reso
lutie werd gereduceerd tot een
symbolische figuur en de rege
ring door de conservatieve
wetgevers aan handen en voe
ten werd gebonden. De minis
terraad bestempelde de resolu
tie als „het einde van de econo
mische hervormingen en van
de westerse steun."
Een poging van het conserva
tieve Congres om de regerings
declaratie te torpederen mis
lukte. Als altijd speelde parle
mentsvoorzitter Chasboelatov
daarbij een mysterieuze rol.
Begin deze week liet hij zich
nog zo beledigend uit over Gaj
dar en zijn ploeg dat de minis
ters witheet van woede de zaal
verlieten. Ditmaal wist hij het
conservatieve Congres te be
wegen af te zien van debatten
over maar liefst 131 ingedien
de amendementen op de rege
ringsdeclaratie, die zelf slechts
125 woorden telde.
Jeltsin en zijn ministersploeg
hebben de strijd om de voort
zetting van het drastische her
vormingsprogramma voorlo
pig gewonnen. Ook de strijd
om de uitvoerende macht is
ietwat vooruitgeschoven. Jelt
sin moet over een maand met
een wetsvoorstel komen waar
in de aanstelling van ministers
wordt geregeld.
niet had genomen, hadden de
terroristen en de drugshandel
de macht op korte termijn
overgenomen". Colunge ver
kondigt de boodschap die Fuji
mori, sinds hij op 5 april de
noodmaatregelen uitvaardig
de, de laatste tien dagen bij
herhaling heeft uitgesproken.
Hoewel wereldwijd de 'presi
dentiële' staatsgreep (met be
hulp van het leger) bekriti
seerd werd en de Verenigde
Staten onmiddellijk besloten
heeft tot opschorting van de
economische en militaire hulp
aan Peru, probeert de ambas
sadeur begrip te kweken voor
de situatie in zijn land. De pro
blemen in Peru zijn zo gigan
tisch, meent Colunge, dat het
buitenland best enig begrip
mag opbrengen voor de „tijde
lijke" opschorting van de de
mocratische structuren.
Nadat hij met ruim 60 procent
van de stemmen tot president
was gekozen trof Fujimori, zo
zegt Colunge, in juli 1990 een
puinhoop aan. Het land kon
geen krediet meer krijgen en
was een paria voor de financië
le wereld. De economische si
tuatie was dramatisch, er was
een inflatie van ruim 200 pro
cent en het ene bedrijf na het
andere ging failliet. De staats
schuld was opgelopen tot 35
miljard gulden en jaarlijks
stierven er - Colunge baseert
zich op cijfers van Unicef
70.000 kinderen aan ondervoe
ding. Daarbovenop kwamen
nog de grote en logge staatsbu
reaucratie, een cholera-epide-
mie en de twee grootste plagen
van Peru: het geweld van de
extreem-linkse guerrillabewe
ging Lichtend Pad en de
drugshandel.
Binnen anderhalf jaar moet
Peru weer een democratisch
land zijn, beklemtoont de am
bassadeur. Perscensuur en
huisarrest van oppositieleden
zijn inmiddels volgens hem
weer opgeheven en de Peru
aanse bevolking kan zich over
een nieuwe grondwet (en an
dere politieke en economische
hervormingen) per referen
dum uitspreken. Colunge be
nadrukt dat de meerderheid
van de Peruanen achter de pre
sident staat en hij is ervan
overtuigd dat dat zo blijft.
Fujimori heeft zijn regering
toestemming gegeven om de
voormalige president Alan
Garcia voor de rechter te da
gen. Garcia en andere leden
van zijn APRA-partij moeten
terecht staan op verdenking
van verboden wapenbezit. Fu
jimori kondigde bovendien
aan dat hij regionale parle
menten en gemeenteraden zal
ontbinden die onder Garcia's
bewind zijn gevormd.
De minister van binnenlandse
zaken van Garcia, Agustin
Mantilla, en diverse voormali
ge politie-ambtenaren moeten
terecht staan op verdenking
van verduistering van een mil
jard dollar uit politie-verzeke-
ringsfondsen.
Fujimori heeft nog nauwelijks
gereageerd op het besluit van
de OAS, die dinsdag het Peru
aanse staatshoofd opriep met
onmiddellijke ingang de de
mocratie te herstellen. De OAS
wilde echter geen economi
sche sancties instellen, maar
gaat wel een delegatie naar het
Andes-land sturen. Gisteren
verbrak Venezuela de diplo
matieke betrekkingen met
Peru uit protest. Het is daar
mee het eerste land dat diplo
matieke sancties tegen Peru
instelt.
N
E - Libië heeft gisteren
(e laard dat de afwijzing door
la Internationaal Gerechts-
te ran het Libische verzoek
d et land te beschermen te-
oi ancties alleen adviserend
ca arakteris.
hf rijst erop dat het Hof nog
uitspraak heeft gedaan
de hoofdzaak: de toepas1
d< ïeid van de Conventie van
A real met betrekking tot
uitleveringsverzoek voor
u ree Libiërs die worden be-
ei Idigd van het plaatsen van
nfbom aan boord van Pan
e rlucht 103.
cl 11971 daterende Conven-
n an Montreal betreft de
1< en van landen bij geschil-
i n de internationale bur-
d chtvaart, zoals vliegtuig
)gen en terrorisme.
n< Jerechtshof wees dinsdag
s van Libië van de hand
le sancties op juridische
ien te verbieden. Het
laamste argument van
i bf was daarbij dat de zaak
I irrecte wijze was voorge-
aan de Veiligheidsraad
d ie Verenigde Naties.
31 lof heeft nog niet te ken-
aj gegeven of het bereid is
het Libische verzoek voor een
interpretatie van de Conventie
van Montreal inzake de geëiste
uitlevering van de twee man
nen. in behandeling te nemen.
Volgens de ministeriële ver
klaring bestudeert het Hof de
kwestie en kan een uitspraak
„maanden of jaren op zich la
ten wachten".
De Libische leider Gadaffi
heeft gisteren met de Egypti
sche president Hosni Mubarak
overlegd over de sancties die
door de VN tegen Libië zijn in
gesteld. Volgens de Libische
televisie werden Gadaffi en
Mubarak het eens dat hun lan
den moeten samenwerken bij
het oplossen van de crisis
waarin Libië zich bevindt. Mu
barak zei echter in Cairo tegen
parlementsleden dat hij Ga-
daffi's voorstel voor staatkun
dige samenwerking heeft afge
wezen. Gadaffi zou Libië met
Egypte willen verweven om
onder zijn geschil met Groot-
Brittannië, de VS en Frankrijk
uit te komen. Egypte stuurde
gisteren na het van kracht wor
den van de sancties twee Libi
sche verkeersvliegtuigen te
rug.
nM Biddende
Sikhs
Een groep
Sikhs uit India
zit in gebed
verzonken in
een
opvangruimte
op het
vliegveld van
Frankfurt. Ze
behoren tot
een groep van
54 Sikhs die
zich gisteren
met geweld
toegang
verschaften tot
het vliegveld in
Frankfurt nadat
ze zonder
geldige reis
documenten
uit New Delhi
waren
gearriveerd. De
vluchtelingen
hebben
inmiddels in
Duitsland een
asielaanvraag
ingediend.
FOTO AP
*122 - Met een wijde boog koerst de „Vrijheid" naar de
dkant van het eil tnd. Maar weer wordt het mistig en van de
is niets meer te z en. De volgende morgen steekt de wind op
^drijft de nevel, li de verte zien zij de kust en het lijkt wel of
mensen lopen, „ileem je kijker eens, Toon", zegt Rob; „ik
Mdat daar met vliggen wordt gezwaaid". Toon verkent de
«n hij ziet een vre imd schouwspel. Ja, daar lopen mensen.
Hoeveel? Het lijken er wel honderdl En het gekke Is: mdnnen zijn
er niet bij; het zijn vrouwen en kinderen. De vrouwen proberen
de aandacht van de boot te trekken, want zij zwaaien met doe
ken. Rob zet voorzichtig koers naar de kust, maar er zijn te veel
klippen om verder te zeilen. En de bodem is ook veel te rotsach
tig om hier voor anker te gaan.
WASHINGTON - Amerikaan
se veteranen uit de Tweede
Wereldoorlog hebben gisteren
voor een commissie van de Na
tionale Academie voor Weten
schappen genoegdoening ge
ëist voor de experimenten met
mosterdgas waaraan zij des
tijds hebben meegedaan. Veel
veteranen zeggen psychische
en lichamelijke klachten te
hebben overgehouden aan de
experimenten, die jarenlang
werden verzwegen. Zij noe
men met name huidkanker,
oog- en oorbeschadigingen,
kortademigheid en darmziek
ten. Commissielid Vincent
Marchesi zei dat het moeilijk
zal zijn om na zoveel jaar het
verband tussen de ziekten en
de experimenten aan te tonen.
De commissie noemde de ge
tuigenissen niettemin „in
drukwekkend". Het onder
zoek wordt uitgevoerd om een
nieuwe compensatieregeling
op te stellen. De getuigen zei
den gisteren dat zij destijds
een geheimhoudingseed had
den afgelegd. Dat weerhield de
meesten er van hun verhaal te
vertellen of een schadeclaim in
te dienen. „De Duitsers zetten
de joden in de gaskamer. De
VS zetten hun eigen mensen
in de gaskamer", aldus een
van de getuigen. Bij een van de
experimenten werd de deelne
mers gevraagd zeven dagen
achtereen in de gaskamer
plaats te nemen. Als de huid
van de soldaten te snel rood
werd, was dat een teken dat de
kleding niet werkte. Volgens
een getuige hebben 200 mili
tairen aan de experimenten
deelgenomen, van wie er nog
40 in leven zijn.
door BERT VAN VELZEN
Commentator Van Lombeek wees er enkele keren
op dat Gilbert Duclos-Lasalle, die eind augustus
38 jaar wordt, de 'ouderdomsdeken' (de doyen,
zouden wij zeggen onder de profs in Parijs-
Roubaix was. Hij sprak over de leeftijd van de
onverstoorbare keien vreter alsof zich een
grijsaard in de Hel van het Noorden had
gewaagd. Maar het weer was te mooi en het verzet
van de vedetten te mild om de zege van de
bejaarde Fransman een stralenkrans van heroïek
te verlenen. We misten donder en bliksem,
hagelbuien, ijsafzetting op de kasseien, eenzame
renners die wenen van wanhoop en ellende en die
niet meer weten van welke parochie ze zijn. De
Hel vertoonde trekken ixxn een lenteparadijs, en
de duivels, die bekleed met zweet en modderen
razend en tierend over de verschri kkelijke keien
moeten denderen, gedroegen zich als engelen. Het
zag er allemaal zo 'clean' uit, net zo clean als Jean
Paul van Poppel, die met een vederlichte
pedaalslag, een tred van pluche, lang met de oude
doorbijter meedraafde. Mannen als Jean Paul
rijden zo mooi datje niet kunt zien wanneer ze
aan het sterven zijn, want zelfs dat geschiedt in
schoonheid.
Is erin het moderne cyclisme geen plaats meer
voor romantiek, epische verhalen en heroïek, die is
overgoten met het Zweet der Goden? Ik heb het
niet alleen over wat Karei van Wijnendaele
'schoon vertelselkes' noemde en waarbij hij
waarschijnlijk doelde op evenementen als de
aanval die in het gedenkwaardige jaar 1913 door
wilde beren werd ingezet op de grote wielrenner
Eugène Christophe. bijgenaamd 'Cri Cri'en ook
welHet Stiefkind der Goden'. Van deze
'vertelselkes' hangt de wielersport aan elkaar.
Maar er zijn ook opwindende feiten op te delven
uit schatkamers van het cyclisme als het
standaardwerk 'Alles uit de Kast' van Frans van
Schoonderwalt. Daarin vindt men het
uurgemiddelde waarmee Peter Post in 1964 het
snelst in de geschiedenis door de Hel van het
Noorden vloog: hij reed een moyenne van 45.129
kilometer per uur. Bij de tweede uitvoering van
de race in 1897 ontglipte Mathieu Cordang
afkomstig uit Bleriek - de overwinning door
een val op de wielerbaan van Roubaix, vlak voor
de finish. Hij werd tweede. Deze koene Limburger,
die in 1942 overleed, was gespecialiseerd in
afstandsraces. In het jaar 1897 verdiende hij goed
geld in Crystal Palace te Londen, waar hij vijf
wereldrecords vestigde. Een ervan omvatte een
etmaal fietsen, waarin hij een afstand van
991,651 kilometer aflegde. Parijs-Roubaix kreeg
een wonderlijke finish in 1949, toen drie renners
dooreen politieman werden misleid en in de
catacomben van de wielerbaan terecht kwamen.
Toen de heren via klimpartijen over hekken en
banken op de baan stonden had Serge Coppi reeds
de sprint van het peloton gewonnen. André Mahé
won de sprint van het ongelukkige trio en werd
met Serge Coppi als winnaar geklasseerd. Serge
zou twee jaar later op 28-jarige leeftijd om het
leven komen na een val in een kleine Italiaanse
koers, die toen door Gino Bartali werd gewonnen.
Serge Coppi voltooide de koers, maar hij stierf nog
dezelfde dag aan hersenletsel. Vijftien jaar eerder
was een broer van Bartali in een wedstrijd
omgekomen. Met zijn broer Fausto, de
campionissimo, is Serge ooit tweede geworden in
de beroemde tijdrit Trofeo Angelo Baracchi. Maar
ik dwaal af. De vraag was of het wielrennen
saaier dreigt te gaan worden. In 1986 en 1897
fungeerden fietsers als gangmakers in de Hel van
het Noorden en later werden daarvoor ook
tandems ingezet. Misschien moeten we die
tandems terughalen, om de strijdlust van de
renners aan te wakkeren. Onze helden dreigen te
gaan verbleken en om de klassementen te kunnen
verteren zijn 'schoon vertelselkes' onontbeerlijk.
Er waren geen beren meer rond op de flanken van
de Mont Ventoux - het einde der wielersport
lijkt ndbij.
WASHINGTON De Iraakse troepen lijken zich terug te trek
ken uit Kurdische gebieden in Noord-Irak waar Baghdad de laat
ste tijd massaal troepen en wapens stationeerde. Dinsdag dreig
den Amerika, Groot-Brittanië en Frankrijk met geweld in te grij
pen als Baghdad zijn luchtafweerraketten niet terugtrok uit Kur
disch gebied. Irak had militair materieel naar het noorden ver
plaatst om de Kurden te dwingen de Iraakse voorwaarden voor
autonomie te aanvaarden.
PHILADELPHIA - De Amerikaanse presidentskandidaat Jerry
Brown dreigt in de problemen te komen doordat een politie-offi-
cier gisteren voor de televisiecamera's van ABC verklaarde dat
Brown, toen hij gouverneur van California was, het gebruik van
verdovende middelen in zijn huis toestond. Brown, die voor de
Democraten campagne voerde in Pennsylvania, sprak de be
schuldigingen tegen. Hij noemde het „pure en simpele verzin
sels" en „geleuter". Overigens wordt Brown er niet van beschul
digd dat hij zelf drugs gebruikt heeft.
Mededeling voor lezers,
adverteerders en reclamebureaus
openingstijden kantoren
Vrijdag 17 april zijn onze kantoren om 16 00 uur gesloten
Rijswijk, Koopmansstraat 9
Den Haag. Spuistraat 71/hoek Spui
Delft, Verwersdijk 6-8
Gouda. Markt 26
Leiden, Stationsweg 37
bezorging
Wanneer u vrijdag 17 april onverhoopt de krant niet mocht heb
ben ontvangen, kunt u hiervoor op het gebruikelijke tijdstip kon-
takt opnemen
familieberichten
Voor de krant van vrijdag 17 april 1992 kunnen familieberichten
uitsluitend rechtstreeks in Rijswijk worden aangeleverd of worden
doorgegeven
telefonisch onder nummer 070-3190551
per fax onder nummer 070-3902702.
Voor de krant van
vrijdag 17 april 1992
vnjdag 17 april 1992 voor 07 00 uur
zaterdag 18 april 1992
vrijdag 17 apnl 1992 tussen 21 00 en 22 00 uur
Wij wensen u ..prettige dagen"
Directie Sijthoff Pers
