Deetman zoekt met CDA
nieuw politiek tijdperk
mi
Erasmusprijs voor Wiesent hal
en Archivo General de Indias
£eidóe Souoont
BINNENLAND
XTC-bende opgerold
Onderwijsbonden stellei
acties uit tot na zomer
Vergelijking nieuwe en oude program
yypoiec
Hoogleraar wij"
meer studie nt
rol van lucht-
verontreinigic
LAMBIK BABA
SUSKF. EN WISKE Verdachte bekent in schietdrama
WsM,
SGP wil voorrang rouwstoet terug
RED Ul
IN PRIKKI
■EN LEVE
N.
WOENSDAG 15 APRIL 1992
ROTTERDAM - De politie heeft een crimi
nele organisatie opgerold die op grote schaal
XTC-pillen produceerde en verhandelde in
binnen- en buitenland Acht verdachten zijn
aangehouden, in totaal 265 kilo pillen in be
slag genomen met een geschatte straatwaar
de van 13 miljoen gulden, volledige appara
tuur voor de fabricage van de pillen, grond
stoffen en halffabrikaten, zeven vuurwa
pens, diverse voertuigen en 800.000 gulden
aan baar geld.
Op 23 adressen in Rotterdam en in de omge
ving daarvan zijn gistermorgen in alle
vroegte door 125 opsporingsambtenaren van
politie, justitie en fiscale recherche invallen
gedaan. Volgens de Rotterdamse politie zijn
daarbij ook de hoofdverdachten opgepakt.
Vanaf juni vorig jaar is gewerkt aan het ont
rafelen van de organisatie.
Simon Wiesenthal.
AMSTERDAM De Erasmusprijs
1992 is toegekend aan het Archivo Ge
neral de Indias te Sevilla. Dat heeft de
Stichting Praemium Erasmianum gis
teren bekendgemaakt. Een extra Eras
musprijs wordt toegekend aan Simon
Wiesenthal.
De Erasmusprijs wordt jaarlijks toegekend
aan een persoon of instelling die een voor Eu
ropa buitengewoon belangrijke bijdrage heeft
geleverd op cultureel, sociaal of sociaal-we
tenschappelijk terrein. Het Archivo General
de Indias krijgt de prijs, omdat het als de be
langrijkste neutrale instelling voor de bestu
dering van de koloniale geschiedenis wordt
beschouwd. Sinds de oprichting in 1785 heeft
het instituut volgens de stichting wezenlijk
bijgedragen tot inzicht en begrip omtrent de
relatie tussen Europa en het Latijns-Ameri
kaanse werelddeel.
De prijs aan Wiesenthal wordt toegekend van
wege zijn niet aflatende inzet voor recht en
gerechtigheid. Beide prijzen bestaan uit een
geldbedrag van tweehonderdduizend gulden.
De extra Erasmusprijs zal vermoedelijk in
september aan Wiesenthal worden uitgereikt.
t)e prijsuitreiking aan het Archivo General de
Indias zal waarschijnlijk in november plaats
vinden.
DEN HAAG De onderwij svakbonden stellen acties voó
optrekken van de onderwijssalarissen voorlopig uit tot nal£
mervakantie. ft
Zij willen eerst afwachten wat het kabinet wil doen aan ctóf
terstand van de salarissen. De maanden juni en juli word#1
bruikt om onder het onderwijspersoneel te peilen welket
gevoerd moeten worden als het kabinet in gebreke blijft, zk
klaarde een woordvoerder van de KOV, de katholieke ondef
bond. De vier bonden kwamen gisteravond bijeen om acff
dellen te bespreken. Besloten werd vooralsnog alleen mol
actiekaravaan door het land te trekken en tijdens regionaP1
eenkomsten de onderwijskrachten zelf aan het woord teu
De eerste bijeenkomst staat nu gepland op 21 mei in Apel»
De bonden hebben sinds kort overigens concurrentie va.,r
groep jonge leerkrachten, die 12 mei hebben uitgeroepen t#
kingsdag. Zij willen dat met name de aanvangssalarissen vï
derwijsgevenden drastisch worden verhoogd.
De christen-democraten hebben afgelopen maanden
tamelijk geruisloos de uitgangspunten aangescherpt.
Met de 'intentie te zoeken naar de betekenis van het
Evangelie' in 'de levende ruimte' kan de CD A-kiezer in
het gisteren uitgekomen program van uitgangspunten
nog alle kanten op. Maar met de toevoeging dat
toetsing aan de 'Heilige Schrift' kern is van de politieke
overtuiging, is een nieuwe lijn gezet voor de komende
tien tot vijftien jaar. „We vonden verheldering nodig",
zegt vice-voorzitter drs. Wim Deetman van de program
commissie. Een interview over het 'hardnekkige
misverstand' rond het ministelsel, verbod op embryo-
proeven en over de helderheid rond die 'levende
ruimte naast de mens'.
Idoor
HILDEBRAND BIJLEVELD
DEN HAAG - Medische expe
rimenten met embryo's
moeten praktisch verboden
worden, op biotechnologie
wordt een rem gezet, hulp aan
Oost-Europa moet van Defen
sie betaald worden en niet van
Ontwikkelingssamenwerking
en de financiële gelijkstelling
van bijzonder en openbaar on
derwijs is najaren van afwezig
heid 'onverkort' terug. „Er is
behoefte aan hernieuwd maat
schappelijk en politiek élan",
zo staat in het nieuwe CDA-
program, dat als basis dient
voor de verkiezingsprogram
ma's van de komende vijftien
jaar.
Hoe duidelijk het CDA ook
over het voorgaande is, in het
pleidooi voor een soort sociaal
basisstelsel roept de program
commissie meer vragen op.
Vice-voorzitter Deetman van
de programcommissie be
schouwt het als een 'hardnek
kig misverstand' dat het CDA
nu zou pleiten voor zo'n minis
telsel. „Dat is een heilloze dis
cussie over techniek die ner
gens toe leidt. De commissie
heeft het alleen over uitgangs
punten. De detaillering moet
volgen in het verkiezingspro
gramma".
Maar desalniettemin stelt de
programcommissie voor men
sen zich bij te laten verzekeren
voor werkloosheid of ziekte. Bo
vendien vindt ze dat bij vast
stelling van de hoogte van de
uitkeringen niet langer meer
gekeken mag worden naar de
lonen. En als er dan toch geke
ken wordt, dan alleen om te
zorgen dat het verschil tussen
lonen en uitkeringen aanzien
lijk wordt. Kortom een defini
tieve ontkoppeling en het prin
cipe van ministelsel.
Deetman: „Nee, u wilt iets le
zen wat er niet staat. Het is zo
dat ten aanzien van de koppe
ling de tijden veranderd zijn.
Het klakkeloos koppelen heeft
geleid tot een stelsel dat slecht
gaat functioneren. Het dreigt
een vluchtweg te worden. Nee,
wij hebben een kwalitatief cri
terium voor de overheid aan
gelegd, namelijk: zorg dat ie
mand kan participeren en inte
greren in de samenleving".
Niet thuis
Pleit u eigenlijk niet gewoon
vooreen soort ministelsel
„Wij voelen ons niet thuis in
een discussie over het mini
mumstelsel of een basisstelsel.
Je kunt niet zeggen, hier ligt
een financiële vloer voor je be
staan, voor de rest geven we de
hele handel over aan de sociale
partners met de opmerking:
'Alsjeblieft, hier heb je het.
Zorg voor aanvullend beleid
en wij gaan fietsen'. Je houdt
na het spreiden van verant
woordelijkheden een taak als
overheid. Je bent er niet door
te zeggen dat de uitkeringen
omlaag moeten. Dat moet óók
wel, maar we gaan verder door
dat we willen dat de participa
tie en integratie verbetert. Dat
zijn kwalitatieve criteria".
Moet u niet aangeven wat par
ticipatie en integratie in de sa
menleving is? Moeten kinderen
van uitkeringsgerechtigden
naar wlleybal kunnen en
daarnaast nog naar ballet?
Met begrippen als integratie en
participatie kun je toch alle
kanten op?
„Je kunt er in ieder geval niet
de tegenovergestelde kant
mee uit. Het kan ook niet zo
zijn dat we bij iedere economi
sche tegenslag een discussie
krijgen over de hoogte van de
uitkering. Je zult maar uitke
ringstrekker wezen. Zodra het
systeem teveel gaat kosten
zegt de overheid het niet meer
te kunnen betalen. Wij willen
ontsnappen aan die discussie.
Politici moeten nu elke keer
opnieuw kijken wat nodig is
om de participatie van de men
sen aan de samenleving te ver
beteren".
Rekkelijk
Hoe voorkomt u dat bij een ha
perende economie die norm
steeds rekkelijker wordt. Bij de
koppeling wist je wat je kreeg.
Bij deze vage norm niet.
„Wij hebben een kwalitatief
criterium toegepast. Politici
moeten nu jaar in jaar uit keu
zes gaan maken en die verde
digen. Maar dan zeg ik: 'So
what'. Daar hebben we de poli
tiek toch voor. Daar kun je ze
op aanspreken".
Waarom heeft u in het program
van uitgangspunten vastge
legd dat 1.5 procent van het na
tionaal netto inkomen besteed
moet worden aan ontwikke
lingshulp. Dat hoort toch in het
verkiezingsprogramma thuis?
„Het is altijd uitgangspunt ge
weest bij het CDA, maar nu is
dat vastgelegd. Er zijn discus
sies in het CDA over het beste
den van ontwikkelingsgelden.
Laat er geen misverstand over
bestaan. Als het geld niet goed
besteed kan worden dan mag
het ook niet besteed worden.
Het is niet iets dwangmatigs.
Maar we zijn een heel rijk land.
We hebben gezegd: 'CDA denk
er om, de komende jaren staan
we voor een aantal zaken die
een hoop geld kosten in ver
band met het milieu, Europa
en onze infrastructuur'. De
norm moet je dan blijven han
teren".
Mag ontwikkelingsgeld ge
bruikt worden voor Oost-Euro
pa, zoals de CD A-commissie
onder leiding van oud-minister
Van Dijk voorstelde?
.Alleen in streken die verge-
'ijkbaar zijn met bijvoorbeeld
Afrika, maar dat is in het groot
ste deel van Oost-Europa niet
het geval. Daar moet nog oude
troep opgeruimd worden en
daarvoor zijn offers nodig. De
programcommissie heeft ge
adviseerd daarvoor defensie-
geld te, gebruiken en geen ont
wikkelingsgeld. Niet dat we
nog eens even een paar miljard
van Defensie af willen halen.
Maar als we nog ergens defen-
siegelden kunnen besparen,
dan niet om een paar proble
men in Nederland op te lossen,
want dat geld moet naar Oost-
Europa toe. Het geld voor ont-
wikkelings-samenwerking is
alleen bedoeld voor hulp aan
de minst ontwikkelde landen.
Ik denk dat de druk op die 1,5
procent namelijk nog wel eens
groot kan worden vanwege de
problemen in eigen huis. Van
daar dat we die norm hebben
vastgelegd. Wij kunnen zo
overweldigd worden door kor
te termijn-zaken dat we gauw
geneigd zijn concessies te
doen".
Milieu
U pleit verrassend genoeg ook
voor een regulerende milieu
heffing zonder de voorwaarde
dat het in Europees verband in
gevoerd moet worden.
,,Wij menen dat opleggen van
milieuheffingen een belang
rijk instrument is om milieu
vervuiling terug te brengen.
Dat geld moet terugvloeien
naar de bedrijven en werkne
mers. Als burgers iets kopen,
dan moeten ze de gevolgen
van die beslissing in ogen
schouw nemen. Ze realiseren
zich nog niet altijd dat er aan
het milieu-effect een prijskaar
tje zit. Regulerende heffingen
kunnen dat duidelijk maken,
maar we treden niet in de tech
niek. Het gaat ons om het prin
cipe".
U reageert heel wat enthousias
ter dan het kabinet en speciaal
CDA-minister Andriessen van
economische zaken. Die willen
alleen milieuheffingen in Eu
ropees verband. U wilt hetzelf
de als de commissie-Wolfson?
„De program-commissie
treedt niet in die discussie. Zij
heeft de lijn uitgezet voor de
komende tien, vijftien jaar. Je
kunt niet zomaar zeggen, het
past nu niet en dat schuiven
we maar even weg. We zullen
hiermee wel bij de Europese
christen-democraten de boer
op moeten. Er wordt echter al
gauw gezegd: dergelijke zaken
moeten in internationaal ver
band gebeuren. Dan dreigt af
schuiving. We hebben de mi
lieuheffingen dus niet met al
lerlei mitsen en maren in het
program van uitgangspunten
willen opnemen".
U zegt dat uitsluitend geëxpe
rimenteerd mag worden op em
bryo's die in de baarmoeder
worden ingebracht. En niet zo
als het kabinet wil ook experi
menten met de andere embryo's
toestaan die ontstaan bij rea
geerbuisbevruchting. Betekent
uw standpunt niet dat er bijna
geen experimenten meer moge
lijk zijn?
„Inderdaad. Op dit onderdeel
zijn wij uiterst terughoudend.
Ook ten aanzien van geneti
sche manipulatie. Het gaat
niet alleen om de bescherm
waardigheid van de mens,
maar er is sowieso grote terug
houdendheid als het gaat om
ingrijpen in de schepping. Wij
hebben de macht de schepping
te veranderen op een vrij een
voudige manier. Maar alles
wat technologisch kan, mag
nog niet. Daar is het rapport
volstrekt helder over. We kun
nen niet terughoudend genoeg
zijn in het doen van dergelijke
proeven".
Herbronning
Bij de uitgangspunten is de
formulering ingevoegd. 'De
toetsing aan de Heilige Schrift
is de kern van de politieke over
tuiging'. Waarom wordt niet
volstaan met de 'intentie te zoe
ken naar de betekenis van de
bijbel', zoals in het vorige pro
gram.
„Het heeft geen echt diepere
achtergrond. Nu de samenle
ving verandert moetje tijd ma
ken voor herbronning. De zui
len hadden vroeger iets voor-
geprogrammeerds. Nu heerst
echter een tendens van: ik heb
een eigen tuintje en mijn-eigen
wereldje en zolang iedereen
daar maar van afblijft dan zal
het mij een worst zijn. Die ver
brokkeling is een risico. Je
moet nu dus alert zijn op de sa
menhang".
Deetman: „Het is zo dat ten aanzien van de koppeling de tijden veranderd zijn. Het klakkeloos koppelen
heeft geleid tot een stelsel dat slecht gaat functioneren. Het dreigt een vluchtweg te worden".
FOTO: MILAN KONVALINKA
- Het principe dat de uitkeringen afhankelijk
zijn van de hoogte van de lonen wordt losgela
ten. In het nieuwe program staat dat een niveau
van bescherming wordt gegeven die toereikend
is om te 'participeren en tevens activeert'.
- In het nieuwe program worden mensen opge
roepen zich te verzekeren voor risico's van in
komensderving, studiekosten en huisvesting.
- In het nieuwe program is een passage opgeno
men over het verschil tussen lonen en uitkerin
gen. Dit verschil moet het accepteren van een
baan bevorderen.
- Er moet onafhankelijk toezicht komen op de
uitvoering van sociale verzekeringen. Het CDA
in de Tweede Kamer verdedigde tot vorige
week dat het toezicht deels onafhankelijk
moest zijn en deels in handen moest blijven van
de werkgevers en werknemers.
- Toegevoegd is het nadrukkelijke verbod tot
medische proeven op embryo's die niet worden
geïmplanteerd. Het kabinet inclusief CDA-mi-
nister Hirsch Ballin van justitie wil die proeven
wel onder voorwaarden toestaan.
- Toegevoegd is de zinsnede dat de kern van de
politieke overtuiging de toetsing aan de Heilige
Schrift in casu de bijbel is. In het vorige pro
gram werd de 'intentie steeds te zoeken naar de
betekenis van het Evangelie' voldoende geacht.
- Toegevoegd is dat de overheid naast rechtsge
lijkheid, soevereiniteit en subsidiariteit even
eens doelmatigheid en doeltreffendheid als be
ginsel hanteert in haar bestuur. Voorheen gol
den efficiency en doelmatigheid als middel nu
is het beginsel geworden.
- Toegevoegd is een artikel dat 1,5 procent van
het netto nationaal inkomen besteed moet wor
den aan ontwikkelingshulp. Naarmate een land
minder ontwikkeld is kan het meer aanspraak
maken op Nederlands ontwikkelingsgeld. Oost-
europese landen die niet op Derde-Wereldni
veau leven komen niet in aanmerking voor ont
wikkelingsgelden, zoals een CDA-commissie
onderleiding van oud-minister Van Dijk on
langs in een rapport wél aanbevolen heeft.
- Toegevoegd is een artikel dat pleit voor invoe
ring van milieuheffingen. De program-commis
sie stelt geen voorwaarden aan de invoering.
Het kabinet met CDA-minister Andriessen
daarentegen wil alleen regulerende milieuhef
fingen in Europees verband invoeren. Het pro
gram van uitgangspunten sluit aan bij het rap
port van de commissie-Wolfson dat de heffin
gen wil gebruiken voor verlagingen van de ar
beidskosten en milieu-investeringen.
- Toegevoegd is een artikel over de financiële
gelijkstelling van openbaar en bijzonder onder
wijs die onverkort gehandhaafd moet blijven.
Onlangs werd in de CDA-fractie openlijk gepleit
voor afschaffing van de overschrijdingsregeling
waarin een bijzondere school de extra uitgaven
voor de plaatselijke openbare school kan clai
men en andersom.
(ADVERTENTIE)
NOC S DACEN FOLIC RUSWUK.
ENGINEERING OP PROJECTBASIS
Heeft de toevoeging gevolgen
voor niet-christenen in het
CDA?
„Dat is aan hen zelf om te be
oordelen, maar wij hebben dui
delijk vastgelegd waar onze
politiek aan getoetst moet wor
den. Dat geldt dus ook voor
niet-christenen die in het CDA
actief willen zijn. Dat hebben
we nog eens bevestigd om aan
te geven dat we alleen op de
bijbel aanspreekbaar zijn.
Maar we hebben daar in de
commissie niet uitgebreid over
gesproken. We vonden de ver
heldering nodig. De bijbel is
het houvast als we spreken
over veranderingen in de sa
menleving".
Kunt u deze zin in de toelich
ting op deze grondslag uitleg
gen: „Het CDA staat voor de
overtuiging dat er naast de
mens en de overheid een leven
de ruimte is".
„Dat is toch geen vraag me
neer?"
Is die 'ruimte' de hemel, de na
tuur of wat anders?
„Dat is toch echt geen vraag,
Wij bedoelen te zeggen dat de
problemen de moeite waard
zijn aan te pakken. Het heeft
zin om ze op te pakken. We zul
len de beschikbare ruimte
moeten gebruiken om aan de
slag te gaan. Alles wat rond
mensen en overheid gebeurt is
geen onafwendbaar automa
tisch proces. 'Levend' wil zeg
gen dat we daar invloed op
hebben als we onze verant
woordelijkheid nemen. Ik
weet niet of het helder in het
program is geformuleerd. Het
gaat er om: niet fatalistisch
zijn, het oplossen van proble
men heeft zin als je het geza
menlijk doet".
UTRECHT - „Het isP
tijd om de rol van de li
verontreiniging op
menselijk immuui
teem nader tegen hetf
te houden. Duits ei£
pans onderzoek slif1
namelijk niet uit di
toename van de luchl
vuiling ten grondslag
aan opmerkelijke stf
gen in het aantal all^
patiënten".
C. Bruijnzeel, nieuwe hi
raar dermato-allergologijj
de Universiteit Utrechtk
dat in haar oratie die zei
april zal houden. Volgen»
worden allergieën „te pa»
onpas uit de kast gehaalfc
is een tendens om allerlei
len toe te schrijven aan ei
lergie, ook als er andere i
melijke of psychologisch!
zaken zijn.
Ongeveer 10 tot 15 procei
de Nederlandse bev<
heeft last van een allergii
lichaam reageert heftig
gevaarlijke, niet giftige)
fen. Huidaandoeningen,
vliesontstekingen en
klachten zijn het resultai
boosdoeners zijn allergi
stoffen waartegen het
muunsysteem niet besta
Die komen voor in allerl
gelijkse produkten zoals
sel, cosmetica maar oq
huisstof en in de luch
stuifmeel.
Steeds meer mensen latei
onderzoeken op die all
nen. Daaronder ook a|
mend studenten diergej
kunde om te voorkomen d
later als dierenarts allen
blijken voor honden en ka
Bruijnzeel schrijft die stil
toe aan de stijgende popj
teit van huisdieren en ee&
anderd voedselpatroon wa
zelfs al het Kiwi-allergej
gesignaleerd. Daarnaast i
de in opmars zijnde rei
voeding veel allergenen.
Een andere belangrijker
zaak is de luchtveronti
ging. Pollen van cederbij
kunnen hooikoorts vera
ken. In Japan bestond ej
jaar geleden geen hooiw
als gevolg van die cederpj
maar nu lijdt 10 procent
Japanners eraan, voon
woongebieden langs autij
wegen. Gebleken is dat ra
cadmiumdeeltjes zich hed
aan de cederpollen.
Lagere 'oprotpremi
voor remigranten 1
DEN HAAG Buitenlai
die na een verblijf in N
land terugkeren naar hu
boorteland krijgen vooi
een lagere eenmalige ve
ding. Deze 'oprotpremie
stond tot nu toe uit de k<
van levensonderhoud
drie maanden. Dit wordt
maanden. De tegemoetkc
gen in de reiskosten en
transport van de bagage v|
deren niet.
De hjé n yentmen om e/uheid te ne-
men. Sri mme. Tuier Perents ul
i'tor ille hinderen imtun
\jk ook met, Suske 1 HihehoJ
WAGENINGEN - De 21-jarige man uit Ede die afgelopen week
einde door de politie in Amsterdam werd aangehouden op ver
denking van het doodschieten van een man uit Wageningen en
het ernstig verwonden van een andere Wageninger, heeft be
kend de schoten gelost te hebben. De twee Wageningse mannen
bemoeiden zich in de nacht van 28 op 29 maart met een ruzie tus
sen de verdachte en zijn vriendin. Het meisje werd aan de haren
over een parkeerplaats in de buurt van een disco gesleept. Toen
de verdachte de mannen opmerkte, haalde hij een pistool uit zijn
auto en schoot op de mannen, waarbij de 35-jarige B. van den
Heuvel ter plekke overleed. De andere Wageninger verkeert nog
steeds in zorgwekkende toestand in het ziekenhuis.
DEN HAAG De SGP-fractie in de Tweede Kamer ergert zich
groen en geel aan het toenemende doorkruisen van rouwstoeten
door het overige verkeer. De voorrangsregeling voor de rouw
stoet moet terug. SGP-Kamerlid Van den Berg drukt dit minister
Maij (verkeer en waterstaat) gisteren op het hart in schriftelijke
vragen. Sinds in november 1991 het nieuwe Reglement ver
keersregels en verkeerstekens RW is ingevoerd, is het gedaan
met de uitzonderingspositie voor rouwstoeten. Van den Berg
stelt dat het nieuwe RW naast gebrek aan eerbied voor rouw
stoeten leidt tot verkeersgevaarlijke situaties. Uitvaartonderne
mers in de Randstad hebben al hun beklag gedaan. Volgens hen
voegen steeds vaker vrachtwagens toeterend in achter de lijkwa
gen van een stoet. Ook andere personenauto's schieten bij tijd en
wijle links en rechts door de stoet.
(ADVERTENTIE)
Je kunt het je nauwelijks voorstellen maar er sterven
nog steeds kinderen aan de mazelen Evenmin houd je
het voor mogelijk dat kinderen door polio gehandicapt
raken. En voor altijd hulpbehoevend zullen zijn. In Oost-
Afrika vecht AMREFWliegénde Dokters tegen deze
kinderziektes Daar zijn artsen bezig om kinderen in te
enten
U begrijpt dat daar geld voor nodig i3 Veel geld
Immers de nood is hoog én de kosten voor u relatief laag
De pri|S van het vaccin per kind is niet hoger dan van 'n
pakje sigaretten ol een kopje koffie met gebak.
Daarom vragen wij ook aan u om een donatie >p
girorek 487600 t.h v AMREFA/liegende Dokters Steun
onze artsen en dus de kinderen van Oost-Atrika.
Voor 'n prik biedt u een medemens toekomst
Voor meer informatie:
AMREFA/liegende Dokters.
Jan van Brakelplantsoen 5,
2253 TD Voorschoten
AMRFF/'Vliegende Dokters
