Zwaarste beving
uit geschiedenis
treft Nederland
Begrafenis in Rusland onbetaalbare luxe
CDA verzet zich
tegen 'fluwelen
ontkoppeling'
T 6
Stakingen in zuivel-en metaalindustrie
Leidse regio wakker geschud
Schokkend
£eldóe@ouxant
5
9
13
15
GPV'er Schutte wil
'verbod' op stakingen
Gevechten Bosnië gaan door
ondanks wapenstilstand
Ieren komen onze
vacatures opvullen
Minister tegen NS-
plan spitstoeslag
I
„Joegoslavische joden
willen niet naar Israël"
14 Dagen Gratis "1
U
MAANDAG
13 APRIL 1992
K 20 PAGINA'S
I in twee katernen
geestelijk leven
binnenland
Voorzitter roept
Issers op tot grotere
discipline
kunst/rtv
Jlouse is niet voor de
R gewone burger
buitenland
eiden omgeving
sdenksteen behoedt
Anna's Hofje voor
vergetelheid
iV is bijna kampioen
Dertig-plussers
beheersen
wielerpeleton
estelijk leven/opinie2
inenlano
3
urs
4
itenland
4/5/7
inst/rtv
6
Ben/regio
8/9
instverlening
8
zond en wel
10
v-programma's
11
er'puzzelmenu
11
)rt
13t/m20
£eidóe (3ouia/nt
Uitgave Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv). Directeur-hoofdredacteur: J.W.C. Leune.
83ste jaargang no. 25313. Losse nummers f 1,50.
het weer
Half tot zwaar bewolkt en
eerst nog een enkele bui.
Minimumtemperatuur om
streeks 5 graden. Middag-
temperatuur ongeveer 13
graden. Wind draaiend van
west naar zuid, matig,
kracht 4, aan de kust en op
het IJsselmeer krachtig, 6,
vannacht hard, 7.
DEN HAAG Het gezaghebbende Tweede-Ka
merlid Schutte, voorzitter van de GPV-fractie,
vindt dat er in ons land niet meer gestaakt moet
worden.
„Staken is een achterhaalde en verkeerde vorm
van belangenbehartiging. De vakbonden
moeten in plaats daarvan hun geschillen met
werkgevers voorleggen aan onafhankelijke ar
bitragecommissies", zegt Schutte. „Veel meer
dan vroeger is er sprake van een gemeenschap
pelijk belang van werkgevers en werknemers.
Collectieve acties treffen bijna altijd grote groe
pen mensen die part noch deel hebben aan het
arbeidsgeschil". Nu al zoveel van het gedach-
tengoed van Marx naar de prullenmand is ver
wezen is het zaak ook dit instrument te vervan
gen door een beter", aldus Schutte.
Kamerlid Schutte
SARAJEVO - Hoewel de etnische leiders in Bosnië-Hercegovi-
na gisteren tot overeenstemming zijn gekomen over een wapen
stilstand onder internationaal toezicht, werd er fel strijd gele
verd op de Bosnische Kupres-vlakte. Het Joegoslavische leger
meldde dat 350 Kroatische strijders waren gedood en dat 112 an
deren de afgelopen dagen gevangen waren genomen in een slag
tussen het leger en Kroatische troepen op de Kupres-vlakte. De
aantallen konden niet door onafhankelijke bronnen worden be
vestigd. Kroatië, dat de onafhankelijkheid van Bosnië-Hercego-
vina openlijk steunt, heeft herhaaldelijk ontkend dat zijn strijd
krachten in de buurrepubliek opereren. De wapenstilstand voor
ziet in een ontbinding van alle strijdkrachten, behalve het door
Serviërs geleide federale leger en de Bosnische regeringstroe
pen. VN-gezant Cyrus Vance is vandaag naar Bosnië vertrokken
waar hij morgen met zijn officiële bemiddeling begint.
Pagina 7: Spookstad Kupres betaalt zware tol voor Bosnische
oorlog
DEN HAAG - Nederland en Ier
land sluiten woensdag in Dublin
een overeenkomst om Ierse werk
lozen in Nederland aan een ar
beidsplaats te helpen. Dit maakte
T. Knol, directielid van het Cen
traal Bureau Arbeidsvoorziening
te Rijswijk zaterdag bekend. Zijn
collega K. Quinn van het Ierse ar
beidsbureau verwacht in een jaar
zo'n duizend Ieren te kunnen
plaatsen. Het gaat volgens Quinn
om werk voor zowel ongeschoolde
als hoger opgeleide personen. Van
af 1 mei wordt op het CBA te Rijs
wijk een Ierse contactambtenaar
geplaatst om te bemiddelen bij het
vinden van werk.
DEN HAAG - Minister Maij (verkeer en
waterstaat) voelt niets voor het plan van de
Nederlandse Spoorwegen (NS) om het rij
den in de spits bij NS sterk in prijs te ver
hogen. Een woordvoerder van het ministe
rie heeft dit gisteren meegedeeld. De NS
heeft deze plannen drie maanden geleden
al aan de minister voorgelegd. Zij heeft de
NS toen ernstig ontraden om op dit pad
door te gaan. De minister is verbaasd dat
de NS de plannen toch naar buiten heeft
gebracht. Zij is niet van plan haar goed
keuring hieraan te hechten, aldus de
woordvoerder. Tegen de bestaande tarief
differentiatie heeft de minister geen be
zwaar. Deze is vorig jaar door de Tweede
Kamer goedgekeurd.
HEERLEN - Nederland
is vanmorgen getroffen
door de zwaarste aardbe
ving uit zijn historie. Om
omstreeks 03.22 uur
schudde de aarde met een
kracht van 5,5 op de
schaal van Richter. Het
epicentrum van de beving
lag ongeveer tien kilome
ter boven Roermond. De
beving duurde zo'n 10 se
conden. Er is weinig scha
de aangericht.
Volgens het Koninklijk Neder
lands Meteorologisch Instituut
(KNMI) betrof het een beving
op 20 kilometer diepte op de
Peelrandbreuk. Die breuk was
ook oorzaak van de beving van
5 op de schaal van Richter die
in 1932 Uden trof. Daarbij werd
toen veel schade aangericht.
De aardbeving leidde vanmor
gen tot duizenden meldingen
bij het 06-11 alarmnummer in
heel Nederland. In Leeuwar
den vluchtte een aantal bewo
ners van een flatgebouw in pa
niek de straat op. In Middel
burg, Apeldoorn, Eindhoven,
Zwolle en Leiderdorp raakte
de alarmcentrale van de Rijks
politie overbezet. In Zeeland
belden ruim 2000 mensen de
politie met vragen. Volgens
het KNMI kan de beving in
Zeeland extra gevoeld zijn
„door de zwakke grond waarop
de Zeeuwen leven". In Eindho
ven en Midden-Limburg leid
de de beving tot telefoonsto
ringen.
In Venlo brak paniek uit onder
een aantal uit Tufkije en Ma
rokko afkomstige inwoners
van de stad. Zo brachten de
rest van de nacht door op
straat. Volgens woordvoerders
van de politie was de schade
gering. Wel kwamen er mel
dingen binnen van ingestorte
schoorstenen.
De kerktoren in Herkenbosch,
die in de steigers stond om te
worden gerestaureerd, staat
nu volgens de politie op instor
ten. Er kwamen geen meldin
gen over zwaar gewonden.. Wel
waren er volgens de eerste
hulp van een ziekenhuis in
Roermond „veel lichtgewon
den, voornamelijk veroorzaakt
door rondvliegend glas".
De aardbeving in Noord-Lim
burg werd gevolgd door een
groot aantal naschokken.
Rond 08.30 uur meldde de af
deling seismologie van het
KNMI al meer dan 15 naschok
ken. De zwaarste vond rond
08.00 uur plaats. Volgens
woordvoerder Haak had die
beving een kracht van 2,5 op
de schaal van Richter. Hij ver
wachtte dat de Peelrandbreuk
nog ruim een week actief zal
blijven. „Wel zullen de schok
ken steeds zwakker worden."
De kracht van de beving werd
overigens niet geregistreerd
door de seismologische dienst
van het KNMI in De Bilt. Vol
gens een woordvoerder was de
kracht van de beving „te
groot" voor de apparatuur van
het Nederlandse instituut. In
Nederland komt de kracht van
de bevingen normaal gespro
ken niet boven de 3. „Wij heb
ben deze gegevens dan ook ge
kregen van onze Duitse colle
ga's", aldus Haak.
De schok werd ook gevoeld in
Duitsland, België en Noord-
Frankrijk.
Pagina 3: „Ernstig, maar geen
catastrofe"
Bison
Een Sioux-indiaan
wordt met paard
en al
getorpedeerd
door een bison.
Eén van de
levensechte
inzendingen, in dil
geval afkomstig
van de Fransman
Gaumeton, die te
zien zijn op de
expositie van
opgezette
beesten 'Dood of
Levend' in het
Leidse Pesthuis.
Pagina 9: Dieren
in tijd bevroren in
'Dood of Levend'
DEN HAAG - Bij 33 zui
velbedrijven, verspreid
over het hele land, zijn
vanmorgen ongeveer
tweeduizend werknemers
niet aan het werk gegaan.
In de metaalnijverheid
zijn dit er vijfhonderd.
De FNV is de enige bond die
tot staken heeft opgeroepen.
Een woordvoerster van de
FNV noemt het resultaat van
vandaag „gezien de omstan
digheden, bevredigend". De
Industrie- en Voedingsbond
vNV. de Unie BLHP en de
VHP (hoger personeel) bereik
ten zaterdagnacht, tot grote
woede van de FNV, een princi
pe-akkoord over een nieuwe
cao. „Het principe-akkoord be
vat alleen Verslechteringen,
met name op het gebied van de
vut", aldus de FNV-woordvoer-
ster. Bij Menken van Grieken,
de zuivelfabriek in Wassenaar
(vijfhonderd werknemers), is
vanmorgen iedereen normaal
aan het werk gegaan. Werkge
vers in de zuivel hebben al la
ten weten dat zij uiterlijk mor
gen naar de rechter stappen.
omdat dan de zuiveltanks van
de fabrieken aan hun maxi
mum zitten.
Metaal
In de metaalnijverheid hebben
de vakbonden, die hier wel
eensgezind optreden, gepro
beerd bij elf bedrijven het
werk stil te leggen, wat bij tien
bedrijven geheel of gedeelte
lijk is gelukt. Ongeveer 500
van de 1200 werknemers bij
deze bedrijven hebben zich la
ten registreren als staker. De
bonden willen in de loop van
de week de stakingen over
meerdere bedrijven uitbrei
den. Bij de stakingen van van
daag waren geen bedrijven uit
de Haagse regio betrokken.
De werknemers hopen met
hun acties te bereiken dat de
werkgevers hun plannen opge
ven om op termijn 'arbeids
voorwaardelijke prikkels' orrl
het ziekteverzuim terug te
dringen in de cao op te nemen.
De cao-onderhandelingen lie
pen hierop vorige week vast.
Pagina 5: Grootse arbeidscon
flict sinds jaren barst los
door
RIK IN 'T HOUT
tievoerders
;ken banden lek
HAAG - Actievoerders
ben zondag- en vanoch-
1 vroeg op zeven militaire
einen vernielingen aange-
t. In alle gevallen verschaf
zij zich toegang tot de com-
ten door gaten te knippen
omheining. Volgens het
isterie van defensie zijn
aanhoudingen verricht,
het militair complex Ede
zijn in de vroege maan-
ochtend banden lekgesto-,
van ongeveer 40 militaire
tuigen.
Als gevolg van de aardbeving vanmorgen sneuvelden in Limburg vele schoorstenen. Dat was onder
meer in Valkenburg het geval. De brandweer ruimde puin met behulp van een hoogwerker.
LEIDEN/REGIO De aardbeving van om
streeks half vier vannacht heeft in de Leidse re
gio geleid tot omstreeks vijftig verontruste tele
foontjes van wakker geschrokken mensen naar
de meldkamer van de rijkspolitie van het dis
trict Den Haag in Leiderdorp. „De telefoon
heeft hier een uur lang roodgloeiend gestaan",
vertelt politiewoordvoerder Colijn. „Wij wisten
eerst zelf ook niet wat er gebeurd was. we dach
ten dat iemand een grap had uitgehaald. Na ver
loop van tijd kregen we bericht dat er een aard
beving was geweest en konden we de mensen
op de hoogte stellen". De meeste meldingen
kwamen uit het zuidoosten, in de richting van
het epicentrum van de aardbeving, dat in Mid
den-Limburg lag. Maar ook mensen in Leiden,
Leiderdorp, Oegstgeest en Lisse werden letter
lijk wakker geschud.
Uit Alphen aan den Rijn en Leidschendam kwa
men enkele verontruste telefoontjes binnen. In
Wassenaar slapen de mensen blijkbaar beter,
want de gemeentepolitie kreeg daar vannacht
„zegge en schrijve één telefoontje van een flat
bewoner die wakker werd van wat getril".
DEN HAAG - Het CDA
verzet zich tegen een
voorstel van zijn 'eigen'
minister De Vries van so
ciale zaken om mensen
met een inkomen tussen
de vijftig- en zestigdui
zend gulden volgend jaar
zwaarder te belasten. De
Vries wil op die manier
geld vinden om ook in
1993 een 'fluwelen ont
koppeling' te kunnen
doorvoeren.
Dat laatste betekent het ver
breken van de band tussen lo
nen en sociale uitkeringen,
terwijl de nadelige koop
krachtgevolgen daarvan goed
deels worden vereffend door
belastingmaatregelen. Vol
gens De Vries is er ook in 1993
op zijn begroting geen geld te
vinden voor een echte koppe
ling van lonen en uitkeringen.
Daarom bepleit hij een andere
financiering: de 'tax credit' of
tewel het voor iedereen gelijk
maken van de zogeheten be
lastingvrije som, hetgeen na
delig uitpakt voor de hogere
inkomens.
Omdat ook de PvdA-ministers
voorstander zijn van dit idee,
lijkt zich in het kabinet hier
voor een meerderheid af te te
kenen. Reden voor het CDA
om extra fel te protesteren en
te dreigen met het 'afschieten'
van deze maatregel in de
Tweede Kamer.
Fractieleider Brinkman denkt
er precies zo over en heeft dat
ook meegedeeld aan premier
Lubbers en minister De Vries.
Pagina 3: Lubbers: studiefi
nanciering weer drastisch
veranderen
door
ROB VUNDERINK
MOSKOU - 'Voor lieve
noeder', vermeldt een
int over de benen van
ien oude vrouw. Zij ligt
ipgebaard in een St. Pe-
ersburgs lijkenhuisje,
laar kinderen hebben
leen geld voor de begra-
enis en laten haar daar
iggen.
►Niets nieuws onder de zon",
egt Aleksandr Koezin, lijk-
chouwer in Lijkhuis nr. 6 te
loskou. „Maar het komt wel
leeds vaker voor dat de over
bid voor een staatscrematie
noet zorgen".
)e lonen en pensioenen in
Rusland zijn net weer ver
hoogd, maar het minimumin-
tomen van enkele honder
den roebels per maand is
voor velen ontoereikend om
in één keer 3500 roebel op ta
fel te kunnen leggen. Dit
enorme bedrag berekent het
staatsuitvaartbureau 'Ritual'
voor de goedkoopste begrafe
nis. Voor een 'luxe' begrafe
nis, met vervoer in een krak-
kemikkerige gele autobus en
muziek, betaal je een veel
voud.
Waarom nemen de Russen
geen begrafenisverzekering?
Een begrafenisverzekering?
Wat is dat? Experts van parti
culiere verzekeringsmaat
schappij ASKO in Moskou
staan met hun oren te klappe
ren. Als een ASKO-mede-
werkster verneemt hoe die
verzekering in het Westen
werkt, reageert ze enthou
siast: „Wat een interessant
idee. Mag mijn chef u straks
terugbellen voor wat de
tails"?
In een land waar de zorg voor
de levenden al zo veel te wen
sen overlaat, zijn de doden
nauwelijks beter af. Uiter
aard zijn het de nabestaan
den die het hardst worden ge
troffen door de alom heersen
de gevoelloosheid. De over
heid stuurt hen een bureau
cratisch doolhof in waar ze al
lerhande verklaringen en uit
treksels moeten bemachti
gen om hun dierbare familie
lid op de laatste reis te mogen
vergezellen. Daarna krijgen
ze op een overvol kerkhof een
piepklein plekje toegewezen
bij wijze van laatste rust
plaats. In het grootste land
ter wereld bestaat voor de do
den dezelfde paradox als voor
de levenden: er is geen
plaats.
Science-fiction
„Het werk zelf, daar kan ik
goed tegen", zegt de 33-jarige
Koezin, een chirurg die al vijf
jaar voor de Moskouse recht
bank sectie verricht op
slachtoffers van geweldsmis
drijven. „Het zijn de omstan
digheden die me depressief
maken".
Wie Lijkhuis nr. 6 aan de Hos
pitaalstraat in Moskou bin
nenloopt, begrijpt onmiddel
lijk wat directeur Koezin be
doelt. De stank is niet om te
harden. In de gangen staan ij
zeren brancards op wieltjes
met ontklede lijken van man
nen en vrouwen, kriskras
over elkaar. Een laken om ze
af te dekken kan er niet van
af.
Achter in de gang ligt een van
de elf doden die vandaag zijn
binnengebracht. Het is een
oudere man. Zijn kunstgebit
ligt op zijn borst. Een ver
keersslachtoffer? Koezin ver
dwijnt naar een zijkamertje
om het na te trekken. „Op
straat gevonden, dood gesla
gen". Behalve de oude man
zijn er het afgelopen etmaal
nog tien doden bij Lijkhuis
nr. 6 afgeleverd. De lijk
schouwer kan goed merkert
dat het aantal geweldsmis
drijven toeneemt. Hij schat
dat hij zo'n 2500 autopsies
per jaar pleegt.
De steriele ruimten die ieder
een kent uit Amerikaanse
misdaadfilms, voorzien van
grote kasten waar iedere
overledene in een eigen lade
onder een laken ligt met een
identiteitskaartje aan zijn
grote teen, behoren voor de
Russen tot de wereld van de
science-fiction.
Koezin daalt een onverlichte
trap af naar een duistere spe
lonk. Hij opent een gietijze
ren grendel. De echo stuurt
het geluid nog enkele malen
het gewelf rond. Een zware
deur zwaait open. In de goed
verlichte grot erachter liggen
open en bloot tientallen onge
ïdentificeerde slachtoffers op
rijdende brancards. Een aan
tal verblijft hier al een half
jaar. Koezin boft, de tempera
tuur is iets onder nul. In de
Russische Staatsuniversiteit
voor Geneeskunde hebben
de koelkamers uit de jaren
zestig vijftien jaar geleden al
de geest gegeven. Om bederf
tegen te gaan moet het perso
neel de lichamen elk week
einde laten zakken in een bad
met formaline of alcohol.
Terug boven, in de gang.
Naast de grijsaard met het
kunstgebit wordt een jongere
man in een kist netjes aange
kleed. Zijn gezicht is vakkun
dig opgeknapt. Kennelijk
kunnen zijn nabestaanden de
begrafenis betalen.
JERUZALEM - Het Joods Agentschap dat de emigratie van jor
den regelt heeft gisteren verklaard niet te verwachten dat er
massaal joden vanuit Joegoslavië naar Israël zullen komen. Het
agentschap heeft plannen klaarliggen om de 5.500 joden in Joe
goslavië te evacueren als de gevechten uit de hand lopen. Een
woordvoerder van het agentschap zei dat tot nu toe slechts 210
Joegoslavische joden de wijk naar Israël hebben genomen. De
afgelopen week vluchtten tientallen joden uit Sarajevo, de
hoofdstad van de door etnische strijd verscheurde republiek
Bosnie-Herzegovina, naar Belgrado.
Nog maar net rijden de treinen weer of Nederland zit opnieuw
midden in de stakingen. Zowel in de zuivelindustrie als in de
metaalnijverheid is men plotseling met andere dingen nijver
dan met het werk. Het fijne erover staat uiteraard in de Leidse
Courant. Net als de mening van het gezaghebbende Tweede-
Kamerlid Schutte van de GPV. Hij vindt dat het tijd wordt een
'verbod' op stakingen in ons land in te voeren. Staken acht hij
een „achterhaald marxistisch instrument, een verkeerde vorm
van belangenbehartiging". Ongeveer net zulk schokkend nieuws
dus als de aardbeving die ons land vannacht heeft wakker
gemaakt. Vandaag in de leidse Courant: de krant die je pakt als
je er alles over weten wilt.
I Ik wil I de Leidse Courant 2 weken lang, gratis en
vrijblijvend, ontvangen.
"1 een proefabonnement van 5 weken. Ik hoef voor
slechts 3 weken te betalen, t.w. f. 19,50.
direct een definitief abonnement.
De eerste 2 weken krijg ik de krant gratis.
Daarna wil ik betalen per:
IC1 maand f. 27,00 (met automatische betaling)
kwartaal f. 82,80.
Dhr/Mevr:
Voorl:
Straat:
Postcode/Plaats:
Telefoon:
(voor controlt op b
Br 071-313677
I Of deze bon opsturen in een
I open envelop - zonder postzegel -
naar Leidse Courant,
Antwoordnummer 998,
2501 VC Den Haag
711848 003000
si
l
J
NFORMATIE ZONDER SENSATIE
