Weer 'even' gouden tijden voor
liefhebbers 19e-eeuwse kunst
Twee maal Beckett voorbij
Steven Spielberg pakt uit
Eeidae Souocuit
KUNST RTV FILM
ADO Mediaprijs voor Humanistische Omroep
Briefkaarten van Beatrix
op de veiling
NOS-Journaal betrouwbaarste nieuwsbron
Sneeuwwitje als troostprijs 'HOOK'
Chabert intiem en veelzijdig als Krapp
VRIJDAG 10 APRIL 1992
AMSTERDAM - De stich
ting Anti Discriminatie
Overleg heeft gisteren het
programma 'Tussen Fes en
Veghel' van Eveline van
Dijck uit de serie YOY be
kroond met de Mediaprijs
1992 YOY is een serie van
de Humanistische Omroep
Stichting. De prijs bedraagt
tienduizend gulden en een
trofee.
Het bekroonde programma
betreft een filmportret van
een zestienjarig Marok
kaans meisje, dat met het
gezin uit een Nederlandse
provinciestad naar Marokko
terugkeert. Volgens de jury
onder voorzitterschap van
Wim Koole laat de Film op
een open en eerlijke manier
zien hoe verschillen van ras
en cultuur meespelen in het
schoolleven. De aanmoedi
gingsprijs ging naar 'On
macht',een korte speelfilm
van Karim Traidia, waar
mee hij vorig jaar afstudeer
de aan de Nederlandse Film
en Televisieacademie. De
Film werd uitgezonden door
de NOS. Beide program
ma's werden gekozen uit 51
inzendingen.
De jury heeft dit jaar geen
radioprijs toegekend. Vol
gens Koole inspireerde
geen van de 17 ingezonden
programma's tot argumen
ten voor een bekroning. Vol
gend jaar zal ook een Euro
pese Mediaprijs worden uit
gereikt, zo heeft de stich
ting ADO bekendgemaakt.
Organisaties uit een aantal
landen en de Raad van Eu
ropa hebben daar gisteren
overeenstemming over be
reikt.
Samen op de foto
met pop van
Jackson
DEN HAAG De kaart
verkoop voor de twee con
certen die Michael Jack
son op 30 juni en 1 juli
geeft in het Feyenoord
Stadion in Rotterdam be
gint morgen. Het dran
kenconcern Pepsi deelt
aan de kopers, die zich
morgen melden bij het be
spreekbureau van Het
BinnenhofTHaagse Cou
rant aan het Spui in Den
Haag en bij de Nieuwe
Muziekhandel in Amster
dam flesjes met Pepsi-
light uit.
AMSTERDAM - Op de postzegel- en brievenvei-
ling aan het Rokin in Amsterdam worden van
avond briefkaarten aangeboden die zijn ver
stuurd door Koningin Beatrix. Vier van die kaar
ten zijn getekend door haar toen nog zeer jeugdi
ge zonen. Alle kaarten zijn gericht aan ene mejuf
frouw Dora, naar verluidt een voormalig perso
neelslid van het Koninklijk Huis. Het gaat om
een collectie van 17 stuks, aldus veilingdirecteur
C. Muis, inclusief een liturgie van de trouwdienst
van Beatrix en Claus. De verzameling werd bij
een gebracht in de periode 1966 - 1987.
De teksten van de koningin - en soms ook van
prins Claus - zijn allemaal zeer kort en bepaald
geen ontboezemingen te noemen. Het zijn vooral
kerstgroeten, bedankjes en dergelijke. De collec
tie wordt op 1.000 gulden ingezet.
HILVERSUM Voor de helft
van de Nederlandse burgers is
het NOS-Journaal de belang
rijkste nieuwsbron. Dat blijkt
uit een onderzoek van de afde
ling Kijk- en Luisteronderzoek
van de NOS. Tevens maakt het
onderzoek duidelijk dat 64
procent van de Nederlanders
het NOS-Journaal ook de be
trouwbaarste nieuwsbron
vindt.
Gaat het om belangrijkheid,
dan heeft het Journaal een gro
te voorsprong op andere me
dia. Voor 29 procent is de krant
de belangrijkste bron. Het
RTL4 Nieuws en de radio,
waaronder de Radionieuws
dienst, worden door slechts 8
procent genoemd. In de cate
gorie betrouwbaarheid noemt
15 procent de krant en 9 pro
cent de radio. RTL4 Nieuws
wordt door slechts 3 procent
van de Nederlanders als de be
trouwbaarste nieuwsbron ge
zien. Bij een vergelijking tus
sen de journaals van NOS en
RTL4 krijgt de publieke om
roep het gunstigste oordeel.
Vooral als het gaat om kijkple
zier, inhoudelijke kwaliteit, vi
sualisering en geloofwaardig
heid, wint de NOS. In de cate
gorie duidelijkheid overtreft
RTL4 de NOS. De uitzeni
gen van de NOS worden
met meer aandacht gevolgd
De vorig jaar ingevoerde ni
we indeling van het NOS-Jc
naai blijkt in de smaak te
len. Slechts weinig kijkers
treuren het verdwijnen van
uitzendingen van half zes,
ven uur en half elf. Ver
wordt in het onderzoek v
steld dat het meest gew;
deerde acht-uur-bulletin
heeft geleden onder de
plaatsing van de populi
soap-serie 'Goede tijden, sic
te tijden'.
Idoor
TOM VAN RIJSWIJK
DEN HAAG/AMSTER
DAM Terwijl in landen
als Frankrijk. Duitsland,
Italië, Groot-Brittannië en
de Verenigde Staten de ei
gen negentiende-eeuwse
schilderkunst veel ruimte
krijgt in tal van musea,
blijft het in ons land nog
steeds tobben. Tot nu toe
is er slechts in enkele va
derlandse musea aan
dacht voor Nederlandse
schilderijen uit die tijd en
dan met name van na
1870.
Dat gaat weliswaar over enkele
jaren veranderen, als de ver
bouwing van een deel van het
Rijksmuseum in Amsterdam
en het Mesdag Museum in Den
Haag klaar is, maar voorlopig
moeten de liefhebbers zich
nog beholpen en dc kijkdagen
van veilinghuizen aangrijpen
om van die kunst (en dan uit
de gehele negentiende eeuw)
te genieten.
Graadmeter
Wat dat betreft breken er voor
die groep kunstminnaars de
komende dagen weer 'even'
gouden tijden aan. Vanaf dit
weekeinde tot en met 21 april
kunnen zij terecht op de kijk
dagen van maar liefst vier vei
linghuizen, die nagenoeg tege
lijkertijd ruim 1300 schilderij
en uit de vorige eeuw onder de
hamer brengen.
In Den Haag zijn dat Glerum
en het Venduehuis der Nota
rissen, in Amsterdam Sothe
by's en Christie's. Met name
deze veilingen zullen met
meer dan gewone belangstel
ling worden bekeken, omdat
de animo voor de negentiende-
eeuwse kunst een graadmeter
kan zijn voor de ontwikkeling
op de huidige kunstmarkt. Het
is geen geheim dat de veiling
huizen sinds vorig jaar kam
pen met teruglopende omzet
ten. Er moest zelfs personeel
worden ontslagen. De recessie
- in ons land nog zo vaak ont
kend - wierp dus ook al op dit
front zijn schaduw vooruit. De
grootste klappen vielen in de
categorie impressionistische
schilderijen, waarvoor tot dan
toe over de hele wereld vele
miljoenen werden neergeteld.
Nadat enkele jaren dit soort
doeken vooral als speculatie
object hadden gefungeerd, viel
in het seizoen 1990-1991 de bo
dem onder deze markt uit. Wat
dat betreft hebben dc negen
tiende-eeuwse schilderijen
minder onder deze terugslag
te lijden. Het gaat dan ook
veelal om prijzen die variëren
van enkele duizenden tot en
kele honderdduizenden gul
dens. Weliswaar heeft niet ie
dereen dat bedrag te verteren,
maar er zijn nog steeds men
sen die niet met de ogen knip
peren als ze zo'n bedrag neer
tellen voor een stukje beschil
derd linnen.
Israels
Kwaliteit blijft natuurlijk altijd
verkopen, maar komt 'Vrouw
in het rood' van Isaac Israels
bij Christie's in de buurt van
het recordbedrag dat in 1990
werd gehaald voor 'Twee dan
sende vrouwen' van dezelfde
schilder? Toen werd voor dat
schilderij, inclusief het opgeld,
nog grif 414.000 gulden be
taald. Korte tijd later dook dit
doek op bij een Haagse galerie
die er de ronde verkoopsom
van 1 miljoen gulden voor
vroeg. De schatting voor de
'Vrouw in het rood' ligt tussen
de 250.000 en 350.000 gulden.
Bij Sotheby's is 'Zomers bos
landschap' van Barend Corne
lls Koekkoek met een schat
ting van 250.000 tot 300.000
gulden de topper. Met name
van Duitse zijde is de belang
stelling voor deze vertegen
woordiger van de Romantiek
groot. Gqen wonder, want in
het Duitse Kleef (net over de
grens) is een heel museum aan
dit roemrijke, van origine Ne
derlandse schildersgeslacht
gewijd.
Bij alle vier betrokken veiling
huizen is de Haagse School
rijk vertegenwoordigd. Of het
nu gaat om een Jacob Maris
(onder andere 'Een gezicht op
het Zieken in Den Haag' bij
Sotheby's) of om Mesdag ('Te
rugkeer van de visservloot',
schatting 80-120.000 gulden),
eveneens bij Sotheby's. Het
Venduehuis veilt een Jacob
Maris ('Vaart bij Rijswijk',
schatting 18.000-22.000 gul
den), evenals de 'Groenmarkt',
een aquarel van Floris Arntze-
nius. Deze latere representant
van de Nederlandse negen
tiende-eeuwse schilderkunst
is trouwens met zijn veel be
schilderde onderwerp, de
Haagse Spuistraat, aanwezig
op de veiling van Sotheby's.
Prijsopdrijvend effect
Het is bij het verschijnen van
elke nieuwe catalogus weer op
vallend hoe voorbije en toe
komstige tentoonstellingen in
vloed hebben op het aanbod.
Exposities hebben vanzelf
sprekend een prijsopdrijvend
effect, zeker als de schilderijen
vermeld zijn (worden) in cata
logi. Als voorschot op een te
houden tentoonstelling wor
den hogere prijzen neergeteld
voor schilderijen van kunste
naars aan wier werk in een mu
seum aandacht zal worden be
steed. Voorbeelden hiervan
zijn tegenwoordig onder ande
ren Willem Bastiaan Tholen,
Bernardus Johannes Blom-
mers en Johan Hendrik Weis
senbach. Als de expositie een
maal achter de rug is, worden
sommige schilderijen op de
markt gebracht die dan qua
prijs meeproFiteren van de her
nieuwde belangstelling van
deze of gene schilder(es). En
kele voorbeelden hiervan zijn
de gebroeders Maris, de kat-
tenschilderes Henriëtte Ron-
ner-Knip, Jan Zoetelief Tromp
en Israels, van wie dan ook op
de komende veilingen de nodi
ge schilderijen worden aange
boden.
Zo is die ontwikkeling ook op
andere gebieden te signaleren.
Door de tentoonstelling in het
Rotterdamse Boymans van
Beuningen staat momenteel
het zilver van rond de eeuw
wisseling weer volop in de be
langstelling. Het Venduehuis
in Den Haag brengt op zijn ver
maarde voorjaarsveiling in
Pulchri Studio een kapitaal
Art-Nouveau pièce-de-milieu.
Deze ovale schaal werd in 1914
vervaardigd door de Amster
damse zilversmid Johan Blinx-
ma. De richtprijs ligt tussen de
15.000 en 20.000 gulden. Wie
dit al een aardige prijs vindt,
moet maar eens gaan kijken
naar een theeketeltje uit de
achttiende eeuw, dat bij het
Venduehuis wordt aangebo
den. Deze theepot is van de
hand van Johannes van der
Lely, de belangrijkste uit een
lange rij zilversmeden uit dit
geslacht. Met name de Fijnheid
en de gedetailleerdheid van
het drijfwerk vallen op. De
richtprijs ligt tussen de 30.000
en 50.000 gulden.
Glerum Den Haag:
kijkdagen tot en met zondag
12 april; veiling maandag 13
april.
Sotheby's Amsterdam:
kijkdagen vrijdag 10 tot en met
maandag 13 april van 10 tot 16
uur; veiling op dinsdag 14 en
woensdag 15 april.
Venduehuis der Notarissen,
Pulchri Studio in Den Haag:
kijkdagen zaterdag 11, zondag
12 en maandag 13 april; veiling
dinsdag 14 april: schilderijen,,
woensdag 15 april porselein,
goud, glas, donderdag 16 april:
klokken en meubelen.
Christie's Amsterdam:
kijkdagen donderdag 16, vrij
dag 17, maandag 20 en dinsdag
21 april van 10 tot 16 uur; vei
ling op woensdag 22 april.
Sotheby's verkoopt de Spuistraat in Den Haag van Floris Arntzenius. Richtprijs 40.000
De opbrengst komt ten goede aan het Leger des Heils, zo heeft de erflater
bepaald.
tot 60.000 guldi
van dit schild
FOTO
LIDO STUDIO LEIDEN en EUROCINE
MA ALPHEN 'Sneeuwwitje en de ze
ven dwergen' Walt Disney tekenfilm
uit 1937.
Idoor
BERT JANSMA
Nederland moet tot eind van
dit jaar wachten op de nieuw
ste. met twee Oscars bekroon
de Disney-tekenFilm 'The
beauty and the beast' (Belle en
het beest). Als troostprijs mo
gen wij het tijdens dc Paasva
kantie doen met een re-issue
van 'Sneeuwwitje en de zeven
dwergen'.
Een Disney-klassieker die uit
1937 stamt, maar waar de
tanden van de tijd opvallend
weinig in hebben huisgehou
den. Vooral wanneer je be
denkt dat het de eerste lange
teken Film was uit de studio's
van wijlen Walt. En dat schrij
vers en animators tijdens het
maken nog een hoop zaken
moesten ontdekken. Zoveel
zelfs dat Disney aan het slot
van de opnames zei: „We heb
ben zoveel geleerd sinds we dit
ding begonnen, dat ik 't liefste
de boel zou terugspoelen en
opnieuw starten".
Voor de menselijke Figuren in
de Film gebruikten de Disney-
mensen al het 'rotoscope'-sy-
steem: beelden van geFilmde
'echte' mensen die werden
'overgetrokken'. Sneeuwwitje
werd getekend naar de beel
den van danseres Marge
Champion, toen getrouwd met
tekenaar Art Babbitt die ooit
het Disney-karakter Goofy z'n
deFinitieve gestalte gaf. Disney
had 'Snow white' gebudget
teerd op 250.000 dollar. De uit
eindelijke Film zou zes keer zo
veel kosten, een voor die tijd
ongehoord bedrag. De Disney-
studio's haalden het er dubbel
en dwars uit. Terwijl er toen
géén Oscar voor Disney bij
was. Ondanks ijzersterke lied
jes als 'Heigh Ho' en 'Wistle
while you work'.
Deze mooi nagesynchroniseer
de Nederlandse versie was hier
in 1984 voor het laatst te zien.
Met de stemmen van Berna-
dette Kraakman als Sneeuw
witje, Jules Croiset, Wim
Schippers, Harrie Geelen,
Paul Haenen en Coen Flink als
de dwergen, Anne Wil Blan-
kers als de heks en Robert
Long als de prins.
LIDO STUDIO LEIDEN EN EUROCI
NEMA ALPHEN: 'Hook' met Robin
Williams, Dustin Hoffman en Julia Ro
berts. Regie: Steven Spielberg.
Idoor
BERT JANSMA
In diverse beschouwingen
over het fenomeen Steven
Spielberg klonk het al eerder:
Spielberg was Hét Voorbeeld
van de nieuwe Peter Pan. De
Man Die Niet Wilde Opgroei
en, Filmsprookjes bleef verzin
nen en van Hollywood zijn Ne
ver Neverland maakte. Het lag
voor de hand dat juist Spiel
berg James M. Barrie's be
roemde toneelstuk zou aan
grijpen voor een Filmfantasie.
Spielbergs 'Hook' slaat alles
wat in Hollywood op dat ge
bied is gedaan: qua budget
(tussen de zestig en de zeven
tig miljoen dollar), qua Film
sets (de grootste uit de geschie
denis), qua sterren (Glenn Clo
se, Phil Collins en David Cros
by lopen er zelfs onherkenbaar
in rond). Spielberg maakte van
zijn 'Peter Pan'-versie een
'pantomime' verheven tot de
zoveelste macht, een achtbaan
van Filmvermaak, een kermis
attractie en een pretpark tege
lijkertijd. De toeschouwer
krijgt waar voor z'n geld, maar
het zijn eerder de genoegens
van Barnum Bailey en het
drie-ring-circus, dan van de
pakkende Filmparabel. Het
grappige is dat auteur James
Barrie in 1904 in een brief stel
de: „Ik heb een toneelstuk
voor kinderen geschreven
waar Amerikanen waarschijn
lijk niets aan zullen hebben".
Dat gold dus niet voor Ameri
kaan Spielberg die in de over
dadigheid van z'n Filmfantasie
niet eens zo ver weg zit van
Barrie's oerversie: daarin was
sprake van immense decors,
meer dan vijftig acteurs, waar
onder behalve vele piraten,
ook nog een leeuw, een kroko
dil, een struisvogel, een jaguar,
wolven en vier acteurs die
moesten 'vliegen'. Logisch dat
daar in de vele toneelversies
(inclusief de befaamde Kerst-
'pantomimes') veel van moest
sneuvelen. Logisch dat alleen
de getekende versie van Walt
Disney uit 1953 het allemaal
aan kon. En logisch dat Spiel
berg er aan te pas moest ko
men voor de 'echte' versie.
Beetje vaag
Wat Spielberg met Barrie's ge
geven doet is op zichzelf leuk
genoeg. Hij brengt een Ameri
kaanse zakenman met vlie
gangst (Robin Williams) op de
proppen die bezeten is van z'n
werk, geen tijd heeft voor z'n
kinderen en die zonder het te
weten een volwassen gewor
den Peter Pan is. Hij keert met
Kerst terug naar Londen, naar
de oude dame Wendy (Maggie
Smith) die hem als weeskind
heeft opgevoed. Hoe hij van de
eeuwig jonge Peter Pan een
ouder wordend mens is gewor
den, blijft een beetje vaag.
Maar Spielberg sluit ermee
aan bij een extra-scène die
Barrie ooit voor éénmalige op
voering aan het eind van z'n to
neelstuk toevoegde en waarin
Peter Pans vriendinnetje Wen
dy oud is geworden, getrouwd,
niet meer in staat om te vlie
gen en al een dochter heeft.
Via het klassieke open raam,
z'n ontvoerde kinderen en een
briefje van kapitein Haak,
moet die volwassen heden
daagse Amerikaan Peter Ban
ning terug naar het land van
Barrie's fantasie. Hij wordt er
ontvangen door kapitein Haak
(een leuke en nauwelijks her
kenbare Dustin Hoffman met
een merkwaardig Engels ac
cent) die wil afrekenen met Pe
ter Pan en de bende weesjon
gens ('The Lost Boys') wil laten
zien dat hun held niets meer
voorstelt. Vanaf dat moment
gaat Spielberg uit z'n bol: hij
maakt het Vleesgeworden
Sprookje, met zoveel uitput
tende details (al de manieren
waarop gespeeld wordt met de
haak van Hóok) dat je de Film
twee keer moet zien om alles in
je op te nemen. Robin Williams
leert vliegen - in een te voor
spelbare en daardoor trage epi-"
sode - gaat het spektakulaire
gevecht aan met Haak, wint
het respect van de weesjon
gens, bewijst dat hij de Ware
Pan is, en wint uiteindelijk z'n
kinderen terug omdat hij weer
kind heeft kunnen zijn.
Na zo'n veertig minuten intro
ductie zit Spielberg midden
die fantasie en gaan al die re
men los. Al is het ongeloof
wat hij dan op het doek tov<
de echte Magische Vonk
van 'E.T.' zo'n adembeneme
sprookje maakte) ontbree
Spielbergs talent gaat op
de visualisering van Never 1
ver Land; er is alleen nog t
voor glad sentiment als bn
middel en geen plaats mi
voor échte emoties, de s
waarvan dromen tenslotte
maakt zijn. Julia Roberts fli
dert als de fee Tinkerbell
een libel door de film. Haar i
letje is tekenend voor het j
heek dramatisch zó onder!
licht dat ze verloren gaat
Spielbergs veelheid. Op v
zoek van de London Ambuli
ce Service moest James Bar
aan het begin van deze eei
een waarschuwing aan z
stuk toevoegen: zoveel kim
ren hadden geprobeerd var
hun bed Peter Pan na te vl
gen dat de EHBO overur
maakte. Zo'n rage zal Spi
bergs 'Hook' niet veroorzake
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18
en 19 uur, zaterdags tussen 14 en 15
uur, telefoonnr 071-122248 en uw
krant wordt nabezorgd.
(ADVERTENTIE)
Beckett-festival Pierre Chabert
speelt 'La dernière bande' en een
fragment uit 'L'innommable' van Sa
muel Beckett. Gezien in Het Paradijs
(Koninklijke Schouwburg, Den Haag)
op 9 april. Herhalingen vanavond en
morgenavond.
Idoor
DICK VAN TEYLINGEN
De man schilt een banaan, eet
hem op, glijdt uit over de schil
die hij voor zijn voeten liet val
len en lacht. Van de tweede ba
naan gooit hij niet alleen de
schil ver weg. maar ook de ba
naan. Wat is leven anders dan
vallen over je eigen afval, erom
lachen en er misschien nog
iets van leren?
Het is het voorspel van 'La der
nière bande'. Op zijn negenen
zestigste verjaardag herhaalt
Krapp een oud ritueel: hij luis
tert naar bandopnamen van
vroeger en lacht om de 'idioot'
die hij toen was. Hij zoekt spe
ciaal naar een passage op de
band van zijn negenendertig
ste, toen hij afscheid had geno
men van een vrouw waar hij
hèt moment van liefde uit zijn
leven mee had beleefd. „De
beste jaren heb ik wel achter
de rug", hoort Krapp zich der
tig jaar later zeggen. Onder de
indruk van de herinneringen
wil hij weer een band opne
men, maar er valt weinig meer
te zeggen. Met het opnieuw op
leggen van de oude band laat
hij de herinnering de plaats
weer innemen van de actuali
teit en zwijgt, terwijl de band
in stilte doorloopt.
Pierre Chabert heeft in Parijs
veel met Beckett gewerkt en
speelde Krapp al onder de re
gie van de schrijver in 1975,
toen hij net dertig was. Hij
werd de vaste regisseur van
Becketts werk in Parijs en
weet dus wat deze wilde.
Chabert begint boertig en dy
namisch als een slapstickspe
ler die veel te vief is voor zijn
toneelleeftijd, maar al snel
komt er meer rust in de voor
stelling. Zijn grijnzende ge
lach kan het gevolg zijn van cy
nisme, maar ook van een begin
van seniliteit. Het is misschien
ook zijn manier om zich te
handhaven, of iets van al die
mogelijkheden. Achter de tafel
met de bandrecorder blijkt hij
wel degelijk geraakt te kunnen
worden. Hij lacht zijn jongere
zelf uit, veegt kwaad de andere
banden van tafel en is ontroerd
door de herinnering aan de
vrouw.
Chabert heeft een sonore en
bezwerende stem, maar boeit
vooral door de meerduidigheid
en emotionele variatie die hij
in het stuk legt. Het begin ver
vreemdt de kijker even van de
hoofdrol: daar staat geen be
jaarde man. Maar daarna
maakt Chabert je al snel deel
genoot van Krapps werelden.
Hij laat niet alleen veel klin
ken, maar vooral ook veel ge
beuren in de korte tekst.
Hoe mooi het er ook bij paste
en hoe mooi ook gelezen, het
was bijna jammer dat Chabert
direct doorging met een frag
ment uit 'L'innommable'. Een
korte pauze had de zaal de
kans gegeven de al zo snel en
zo intiem opgroepen toneelil
lusie nog even op zich in te la
ten werken.
Beckett-festival: 'Comfortable or not'
van Kester Freriks, Thomas Verbogt,
Mieke Lelyveld en Gerbien Fricke; en
'Wachten op B.' van Matthieu Verste
gen, Johan Doesburg en Ton Theo
Smit. Kunstpassage, Fluwelen Burg
wal, Den Haag. Première: gister
avond. Herhalingen: 10 tot en met 18
april.
Idoor
ANGELA VAN KLEEF
De voorstellingen, die gister
avond in het kader van het
Beckett-festival in de Kunst
passage werden gegeven, wa
ren beide gebaseerd op teksten
voorbij de tijd van Beckett,
teksten van nu, maar wel geba
seerd op impressies van Bec
ketts werk.
Een sprankelende monoloog,
gespeeld door Guusje van Til-
borgh en heel vindingrijk ge
regisseerd door Kim Zeegers,
begon met een tekst van Ger
bien Fricke, die volledig op
een geluidsband werd inge
sproken. Dat schiep afstand.
En de tekst was benauwend:
een vrouw zonder naam, zon
der uitgesproken gedachten
en met een verborgen gezicht.
Diametraal daartegenover
stond de vlijmscherpe tekst
van Mieke Lelyveld: een
vrouw, bevrijd door de opslui
ting van haar man in een ver
pleeghuis. Zij doet met intens
genoegen en wraak alles wat
hij had gezegd dat hij doen zou
als zij daar terecht zou komen.
Van Tilborgh speelde dit met
onstuitbare humor. De mu
ziek- en geluidscomposities
van Joke Geraets, die overi
gens heel goed in het geheel
pasten, dreigden soms wel in
volume de overhand te krij
gen. Met bedrieglijk gemak
ging Van Tilborgh over op de
bittere tekst van Kester Fre
riks: „Ik ging mij te buiten als
een vrouw en was verachtelijk
als een man." Door de bitter
heid met spot te vermengen,
en ook die zit in de tekst, bleef
haar spel vibrerend. De door
Thomas Verbogt geschreven
episode was vol van de twijfels,
zoals die ook bij Beckett zelf te
vinden zijn. „Er stond een huis
misschien", „de tuin die er was
misschien". Het steeds weer
aandragen en terugtrekken.
Maar de mens, de vrouw, is er
toch. Met een heel mooi meng
sel van overwinning en be
scheidenheid eindigde Guusje
van Tilborgh met het enkele
woord: 'ik'.
Het spel 'Wachten op B.' met
teksten van Matthieu Verste
gen, Johan Doesburg en Ton
Theo Smit geeft een imaginair
beeld van Beckett met Figuren
uit zijn geschreven verleden
en uit de realiteit. Hij krijgt
hierbij commentaar van zijn
lappenpop Malone. Zijn crea
ties Vladimir en Estragon spe
len voortdurend een spel van
aantrekken en afstoten. Daar
tussen loopt de herinnering
aan de jongeman die Beckett
ooit was en die de liefde van
Lucia Joyce afwijst.
Heel opvallend in deze voor
stelling, in de regie van Johan
Doesburg, waren de handelin
gen zonder woorden, de om
gang met requisieten, de bewe
gingen van lichamen. Een
vloer vol lucifers en nog wil die
ene sigaret niet aan, stukjes af
gebeten wortel die doeltref
fend op de ander worden afge-
spuugd, een dreigende hand
van de een en het precies op af
stand terugdeinzen van de an
der. Vooral Vladimir en Estra
gon werden daarmee heel
knap en heel precies neerge
zet. Ook hun teksten, waarmee
zij elkaar voortdurend afbra
ken en weer opbouwden, wa
ren in hun inconsequentie,
hun alledaagse aard, een ge
noegen om te beluisteren. Ari-
ane Schluter was een romanti
sche, aantrekkelijke Lucia, die
niet alleen live piano speelde,
maar ook heel aannemelijk uit
het haar opgelegde vernisje
kon breken en felle waarheden
met overtuiging bracht. De
jonge Beckett was een wat
minder sterke Figuur. Het
werd niet werkelijk aanneme
lijk, dat hij Lucia afwees. Dat
Lucia tot haar middel in de
grond verdween had wel refe
renties in de tekst, maar kwam
toch over als een ietwat gewild
Beckett-trucje. De pop Malone
werd door de Beckett-Figuur
heel goed bespeeld en kreeg
een volkomen eigen 'gezicht',
ook al was hij een afspiegeling
van Beckett. Toen hij, met de
laconieke stem van Bart Pou-
lissen, zijn laatste klank uit
bracht was Becketts leven ten
einde. Ook deze tweede voor
stelling van de avond was,
vooral door de humor van het
kleine, een plezier om mee te
maken.
Kaartverkoop
start nu
ZOMERSERI
CIRCUSTHEATER
23 juli t/m 5 september - 20.15 uur
elke dag beh. zondag en maandag
Kassa 070-355 88 00
Landelijke Reserveerlijn 070-361 771
Bespr.bur. Haagsche Crt 070-365 680
WV-Bespreekburo's
Vanaf 11 september in Carré
Tel. 020 - 6225225
