Ltd**;
öckener Kecks: „Wij
ilden wat anders dan
m van dat dak af'
Samuel Beckett in het Paard
labyrint
Korenslag: Megakoor brengt première en breekt record
Soirumt
KUNSTIRTV
9
cteur Paul Henreid
pasablanca) overleden
Billy Idol veroordeeld
tot campagne tegen
drugs en alcohol
Kim Zeegers: „Becketts vrouwen zijn heroïsch
techter: koper Chagall
loet kunstwerk betalen
Bavo Galama sympathiek
maar langdradig
Een en al adagio bij
Schönberg Kwartet
tTbava i
VRIJDAG 3 APRIL 1992
iTA MONICA - De Amerikaanse acteur en regis-
rPaul Henreid. die onder meer de verzetsheld Vic-
Laszlo in 'Casablanca' speelde, is zondag op 84-ja-
leeftijd overleden in Santa Monica. Dit is pas gis-
n door zijn nabestaanden meegedeeld. Paul Hen-
1. die voor de burgerlijke stand Paul Hernreid Rit-
von Wasel Waldingau heette, leefde in de vijftig
dat hij filmacteur was eerst in Londen en later in
mYork.
ialve zijn rol in Casablanca' in 1942, met Hump-
jr Bogart. Ingrid Bergman. Dooley Wilson en Clau-
Rains. was Henreid de partner van Bette Davis in
w Voyager'
Henreid. die in 1908 in Triest (Italië) geboren was
kind van een Zweedse vader en een Oostenrijkse
eder. speelde ook in 'Night Train'. 'Devotion'. 'In
rTime', 'Rope of Sand' en Last of the Buccaneers'.
BEVERLY HILLS - Een rechtbank in Beverly
Hills heeft deze week roek-ster Billy Idol ver
oordeeld tot het voeren van een campagne te
gen het gebruik van alcohol en drugs. Boven
dien moet Idol een boete van tweeduizend dol
lar betalen omdat hij een vrouw in het gezicht
had geslagen. De inmiddels 36-jarige Idol gaf
vorig jaar oktober samen met een vriend twee
vriendinnen een lift. Idol, die achter in de auto
zat met een van de vrouwen, gaf toe deze te
hebben geslagen. Hij voerde ter verdediging
aan dat hij flink had gedronken. Als straf moet
Idol die zich in de rechtbank keurig ge
droeg en gekleed ging in een donker pak -
publieke verklaringen afleggen tegen het ge
bruik van drugs en alcohol.
DEN HAAG - In het ka
der van het Samuel Bec
kett festival (van 8 tot en
met 18 april) organiseert
de Stichting Maldoror op
16 april een multimediale
avond in het Paard in Den
Haag.
Het gaat om een avondvullend
Beckettprogramma waarin
performance, film. video, voor
dracht, muziek en een exposi
tie centraal staan.
Volgens de organisatoren
wordt „binnen elk onderdeel
de stilte en kaalheid van Bec-
ketts spirituele landschap
voelbaar gemaaktDe avond
wordt gepresenteerd door Cor
Gout. Te zien zijn onder meer
de niet eerder vertoonde acht
tien minuten durende video
film 'Waiting for waiting for
Godot' van regisseur Derek
Jarman. De multimediale kun
stenares Annemie van Kerck-
hoven uit Antwerpen is verant
woordelijk voor 'Hier woont
mijn huis', een dertig minuten
durende film die gelijktijdig
met twee camera's werd opge
nomen.
Sonoloog Edwin van der Hei
de. afgestudeerd aan het Haag
se Koninklijke Conservatori
um. componeerde speciaal
voor het Beckett-programma.
terwijl de Haagse cineast Hans
Baron zijn video 'Windstilte'
toont. De dove dichter Wim
Emmerik vertaalde, met Tony
Bloem, een aantal Beekett-ge-
dichten in Nederlandse geba
ren taal. De expositie is van
Evert Rodewijk. terwijl ook de
Spaanse stemkunstenares Cas
de Marcz en het solo-project
van Private Investigator of
Sound. Mano Horrik te horen
zal zijn.
EMMY VAN REENEN
[STERDAM - „Om
lalf uur op Centraal
ition in Amsterdam?
is wel een beetje
»eg", laat gitarist Rob
Weerd van de Tröcke-
Kecks weten als we
afspraak maken,
ar, hij staat er toch. Het
artet heeft de avond er-
>r nog wat flesjes open
rokken, nadat ze de op-
nen voor hun nieuwe
idee 'Andere Plaats,
dere Tijd' hadden afge-
id.
dere plaats, andere tijd' is
achtste plaat van de pop-
ep Tröckener Kecks uit
sterdam. Met hun vorige
ee 'Met hart en ziel' werden
lekend bij het grote publiek
(ederland en België. De ge-
namige hitsingle haalde
's een plaats in de Top 40.
nieuwe ceedee is dynami-
er en beter uitgewerkt",
t Rob de Weerd over de
[speler. „De weemoedige
kken klinken ook echt wee-
edig. En de vrolijke stuk-
nklinken echt vrolijk",
'entien dagen heeft Tröcke-
Kecks in studio's doorge
bracht om de nieuweling op te
nemen. „Ik vind dat we het
vlot voor elkaar hadden. Ame
rikaanse groepen doen soms
een jaar over een ceedee met
dezelfde kwaliteit. We hebben
keihard gewerkt. We zijn in die.
tijd ook nauwelijks buiten de
studio geweest. We hadden in
die periode een mollenbe-
staan".
'Andere plaats, andere tijd' ligt
muzikaal gezien in de lijn van
de vorige. Een plaat voor het
grote publiek? Rob: „Dat is
niet de opzet. We maken alleen
wat we zelf mooi vinden. Dat
het verkoopt is meegenomen,
daardoor ben je er zeker van
dat je kunt doorgaan. Maar als
we alleen voor een groot pu
bliek platen willen maken,
hadden we beter in het Chi
nees kunnen gaan zingen. Dan
heb je meteen een publiek van
een miljard mensen".
Van de Kecks vorige ceedee
gingen zo'n 16.000 exemplaren
over de toonbank, terwijl ook
eerdere platen de laatste tijd.
hun weg naar de consument
weten te vinden. „We verko
pen meestal niet explosief,
maar het uiteindelijke resul
taat mag er zijn".
De oud-Harderwijker heeft
plezier in de muziek van de
Tröckener Kecks. Hij kwam
bij toeval in aanraking met de
Kecks. „In 1978 verliet ik Har
derwijk. Als je als muzikant
iets wilt beleven, moet je niet
op de Veluwe blijven. Ik ont
moette de Tröckener Kecks in
een kroeg. Kort daarvoor had
ik voor het eerst een plaat van
de Kecks in een platenzaak ge
zien. Ik verkeerde eerst in de
veronderstelling dat het een
Duits groepje was, ook door de
titel van de plaat: 'Schliess-
baum'. Ik dacht: goh. die lui
hebben een plaat gemaakt. Dat
was alleen weggelegd voor on-
sterfelijken, meende ik vóór
die tijd.
Punk
Ze waren op zoek naar een gi
tarist. Ik kreeg een cassette
mee om te oefenen en maakte
vervolgens deel uit van de
groep. Meer aangenomen op
doorzakvermogen dan op gi
taarkwaliteit, volgens mij. In
de begintijd, na de oprichting
in 1980. speelde de Tröckener
Kecks een soort Nederpunk.
Volgens Rob de Weerd is er
niet veel verschil tussen punk
en de muziek die ze nu maken.
„Voor mij is rock and roll in
principe hetzelfde als punk.
Alleen kunnen punkgroepen
minder goed spelen".
De Kecks hebben voor Neder
landstalige muziek gekozen
omdat ze zich het beste thuis-
voelen in hun moerstaal. „Je
hebt een rijkere woordenschat
Rob de Weerd (links boven): „Als je het Engels van Rick de Leeuw hoort, dan weet je waarom we niet in
die taal zingen" foto ariola
dan in het Engels. Hierdoor
kunnen we onze ideeën beter
neerzetten. .Bovendien, als je
het Engels van Rick de Leeuw
hoort, dan weet je waarom we
niet in die taal zingen En
waarom zouden we iets doen
dat anderen veel beter kun
nen? Nee, wij houden het in
onze eigen taal".
„En in het begin was het ge
woon leuk om het in het Ne
derlands te proberen. Tien jaar
geleden had je artiesten zoals
Peter Koelewijn en Raymond
van het Groenewoud. Wij wil
den wel eens wat anders dan
'Kom van dat dak af. Het was
leuk om te proberen, instinc
tmatig gebeurde het. Je hoort
iets, je probeert het in je eigen
stijl en het is er".
Dat het proberen de Tröckener
Kecks geen windeieren heeft
gelegd, bewijst wel het optre
den vorig jaar op het Pinkpop
festival en het winnen van de
Zilveren Harp van Conamus.
Het konït allemaal aanwaaien,
als je Rob de Weerd mag gelo
ven. „Het overkomt je toeval
lig. maar dat gebeurt alleen als
je doorzet".
Tilborgh in 'Comfortable or Not' met de auto in de
foto: pan sok
Kim Zeegers/Johan Doestburg, Com
fortable of Not/Wachten op B. 9 april,
première Kunstpassage Den Haag,
20.15 en 22.00 uur. Herhalingen op
10,11,12,14,15,16,17 en 18 april.
Idoor
ANGELA VAN KLEEF
DEN HAAG - Ergens in
de doolhof van gangen,
vertrekken en zalen van
de Kunstpassage aan de
Fluwelen Burgwal in Den
Haag zit Kim Zeegers op
de eerste rij van een klei
ne tribune en bekijkt het
in aanbouw zijnde decor,
waarvan het meest opval
lende onderdeel een auto
is, die tegen een paal in de
kreukels is gereden. Zij is
bezig met de voorberei
dingen voor haar aandeel
in het Beckettfestival, dat
van 8 tot en met 18 april in
Den Haag wordt gehou
den.
John Reinders van het Theater
aan de Haven (voorheen Het
Gebeuren) vroeg Zeegers en
een andere Haagse regisseur,
Johan Doesburg, die beiden
veel met zijn groep hebben ge
werkt. een bijdrage te leveren
aan het evenement rondom de
Ierse auteur. Uit een gesprek
met Kim Zeegers blijkt hoe zij
zich met overgave in het werk
van Samuel Beckett 1906-
1989) heeft verdiept. Tijdens
haar research kwam zij terecht
bij een stuk van John Calder,
uitgever en tevens vriend van
Beckett, die, als een hommage
aan de auteur, fragmenten uit
diens werk had genomen en ze
van commentaar had voorzien.
Eén van die commentaren
was: „To be a woman in the
world of Beckett's drama and
fiction is never comfortable.
To please and support the
male, usually indifferent to her
ministrations, she turns prosti
tute. reluctantly gives birth,
accepts abuse, desertion or ac
ceptance in the most insulting
terms. But Beckett's women
are heroic in their ability to
carry on and fulfil the de
mands of nature". Het is altijd
ongemakkelijk een vrouw te
zijn in de wereld van Becketts
drama en fictie. Om de man te
behagen en te steunen - en
die staat daar gewoonlijk on
verschillig tegenover - wordt
zij prostituée. baart met tegen
zin. aanvaardt zij dat ze mis
bruikt wordt, verlaten of geac
cepteerd waarbij zij de meest
grove beledigingen verduurt.
Maar Becketts vrouwen zijn
heroïsch in hun vermogen
door te zetten en aan de eisen
van de natuur te voldoen.
Guusje van Tilborgh
Zeegers: „Ik besloot, met dit
commentaar op de plaats van
de vrouw, in het werk van Bec
kett als uitgangspunt, vier
mensen te vragen een korte
monoloog te schrijven: Mieke
Lelyveld, Kester Freriks. Ger-
bien Fricke en Thomas Ver-
bogt. De inmiddels binnenge
komen stukken worden tot
één monoloog verwerkt. Het is
dus geen echt Beckettstuk,
maar een afgeleide. Misschien
kun je het een kritische noot
noemen, een overpeinzing
over zijn oeuvre".
De monoloog zal onder de titel
'Comfortable or not' worden
gespeeld door Guusje van Til
borgh, die hiervoor door het
Nationaal Toneel wordt uitge
leend. „Guusje en ik kenden
elkaar allang en hadden res
pect voor eikaars werk. Zij had
al eens gezegd, dat ze graag
met mij zou werken.
Kraakpand
En eigenlijk is uit de gedachte
daaraan en het vinden van dat
commentaar van Calder het
idee voor deze monoloog gebo
ren".
Zeegers is heel blij met de keu
ze van de Kunstpassage als lo
catie. „Het gebouw, de ruim
ten daarin hebben elk hun ei
gen karakter, dat in de creatie
van het totaal een belangrijke
rol speelt. Eigenlijk is het ge
bouw een stuk op zichzelf Zij
heeft haar decor, haar mise-en-
scène ook voor een groot deel
geënt op de ruimte waarin de
monoloog zal worden gegeven.
Kim Zeegers vindt het dan ook
heel jammer, dat dit gebouw
van de vroegere Staatsdrukke
rij, dat later een kraakpand
was en nu een florerend cul
tuurcentrum van Den Haag is.
aan het einde van het jaar zal
worden afgebroken. In de
ruimte, waarin haar produktie
zal worden gebracht, stonden
vroeger de drukpersen.
Het project wordt uitgevoerd
in samenwerking met de
Stichting Indivina. waarvan
Zeegers artistiek directeur is.
Zij heeft zelf het initiatief ge
nomen tot de oprichting daar
van om in Den Haag aan kunst
en cultuur te werken. „Om,"
zoals zij zegt. „een humuslaag
te kweken als voedingsbodem
voor de ontwikkeling van idee
ën die betrekking hebben op
alle aspecten van het toneel".
ADVERTENTIE
Seizoen 1991/92 twintig jaar Toneelgroep De Appel
«STERDAM - De ko-
!r van een werk van de
instenaar Marc Chagall
887-1985), die het werk
mei van het vorige jaar
j het veilinghuis Sothe-
's in Amsterdam kocht,
oet het kunstwerk bin-
m twee dagen betalen.
t heeft vice-president J.
akking van de rechtbank in
nsterdam gisteren bepaald
het kort geding dat de koper
ien het veilinghuis had aan
spannen.
koper, die eigenaar is van
I kunsthandel in de hoofd-
d, weigerde het bedrag van
te 27.000 gulden te voldoen,
"dat de Chagall niet verge-
i ging van een echtheids-
tificaat Volgens Sotheby's
i voor het werk. getiteld
tees and an Angel' geen cer-
caat worden afgegeven, om-
het Comité Marc Chagall
^Weigert. De reden hiervan
is dat het om grafisch werk
gaat dat door de kunstenaar
aan vrienden cadeau is gege
ven. Chagall's weduwe vindt
dat dergelijk werk niet in het
commerciële circuit dient te
komen en weigert op basis
daarvan een certificaat te ver
strekken.
De raadsman van de koper had
tijdens de behandeling van het
kort geding de beslissing van
het Comité Marc Chagall niet
betwist. Wel meende hij dat
Sotheby's voorafgaand aan de
veiling duidelijk had moeten
maken dat er geen echtheids
certificaat zou kunnen worden
verstrekt.
Een medewerker van Sothe
by's had volgens de advocaat
tegen de koper gezegd dat het
met de papieren wel goed zat.
In kunstkringen zouden der
gelijke uitlatingen betekenen
dat de benodigde documenten
aanwezig waren. Vrakking oor
deelde dat de koper dat niet
aannemelijk had gemaakt.
van Inez van Dullemen/ox^,
regie Erik Vos mn\
"fascinerende speurtocht", "een unieke^—
gebeurtenis", "verrassend en verrukkelijk"
in het Appeltheater
Den Haag
reserveer tijdig 070 - 350 22 00
Belangstelling voor Nederland 3 groeit
HILVERSUM - De belangstelling voor programma's op Neder
land 3 groeit. Dat blijkt uit cijfers van de afdeling Kijk- en Luis
teronderzoek van de NOS over de maand maart. Het derde net
haalde vorige maand een marktaandeel van dertien procent; een
groei van drie procent in vergelijking met twee maanden gele
den. De belangstelling voor Nederland 2 nam vorige maand iets
af tot een marktaandeel van 24 procent, Nederland 1 en RTL4
blijfven stabiel met respectievelijk 18 en 28 procent.
Bavo Galama speelt 'Iets met een
kist'. Gezien in Diligentia, Den Haag.
Herhalingen vanavond en morgen
avond. Op 12 mei in de Leldse
Schouwburg.
Idoor
DICK VAN TEIJLINGEN
Sinds een tijdje hoeft cabaret
niet per se meer te bestaan uit
sketchjes en liedjes die niks
met elkaar te maken hebben.
Een doorlopend verhaal mag
ook. Het lijkt dan op toneel,
maar grappen over actuele on
derwerpen horen weer typisch
in het cabaret thuis. Frisse
Jongens maakten dat soort to
neelcabaret. en later Zak As.
Een van de twee Frisse Jon
gens is op die toer verder ge
gaan. Bavo Galama maakte
een paar seizoenen geleden
'De vrije val van Victor Thieu'
en kreeg daar veel waardering
voor en ook de CJP-prijs. Het
was een verhaal van een in roe
rig Amsterdam verdwaalde
wereldvreemde jongeman.
'Iets met een kist' is zijn nieu
we programma. Hij gebruikt
daarvoor een bekend thema:
een man wordt geconfronteerd
met iemand die zich niet al
leen uitgeeft voor hem. maar
zijn hele leven overneemt, in
clusief huis, vrouw en kind.
Niemand herkent hem als
zichzelf en hij trekt zich maar
terug in zijn tweede huisje op
de Veluwe. peinzend over de
existentialistische waarheid
datje bent wat de anderen van
je denken. Uiteraard komt het
gezinnetje zich daar op een ge
geven moment ontspannen en
volgt de confrontatie, waarin
de grens tussen de twee alter
ego's moeilijk vast te stellen
blijft omdat Galama snel van
rol wisselt. Na een fataal einde
voor een van de twee door
breekt hij voor de ontknoping
de toneelwerkelijkheid.
Het feit dat ik al een tijd zat te
denken hoe hij er een eind aan
Bavo Galama had toch nog even
een plaatsgebonden taboetje te
pakken foto clemens rikken
zou breien, geeft aan dat ik
niet werd meegesleept door
het verhaal. Het thema is va
ker gebruikt, maar wordt niet
uitgewerkt met de nachtmer
rieachtige beklemming die het
toch een beetje moet hebben.
Het is snel duidelijk waar het
om gaat en daarYia zijn de ver
rassingen niet dik meer ge
zaaid. In de confrontatie tus
sen de twee ikken leeft de
voorstelling op. maar verder
leidt die nogal aan gekabbel.
Galama acteert heel aardig,
kan mimisch veel en heeft een
sympathieke uitstraling, maar
zijn verhaal heeft te weinig
vaart en wordt nog vertraagd
doordat te veel grappen niet
leuk genoeg zijn.
Dat die over Mrs. Pepper en
over Claus in het gesticht in
Den Haag voor een gniffelige
rilling door de zaal zorgen, was
weer wel leuk. Ze'waren niet
bepaald schokkend, dat zou
niet passen bij de innemende
cabaretier, maar hij had toch
even een plaatsgebonden ta
boetje te pakken.
Het Schönberg Kwartet speelt in de
Dr. Anton Philipszaal in Den Haag
kwartetten van Schulhoff, Dutilleux
en Sjostakovitsj. Gisteravond.
Idoor
ERIK BESIER
Het Schönberg Kwartet bracht
voor de pauze van zijn concert
gisteravond in de Dr. Anton
Philipszaal twee onbekende
werken. De Tsjech Ervin
Schulhoff heeft vooral voor dc
piano geschreven en heeft in
het begin van deze eeuw een
eigen weg gezocht, los van het
Tsjechische idioom. Zijn eer
ste strijkkwartet dat hij op der
tigjarige leeftijd in 1924
schreef opent met een met een
presto dat opvalt door zijn mar
kante ritmiek. In het derde
deel ,een allegro alia slovaca.
kwam een zigeunerdans om de
hoek kijken. Het meest inter
essant waren echter beide
langzame delen met hun ijl
verdroomde slotmaten. De
langzame tempi bleven daarna
toonaangevend, zowel in het
zeven delen tellende 'Ainsi la
nuit' dat Henri Dutilleux in
1976 schreef als in de 6 ada
gio's die samen het 15e en laat
ste kwartet van Sjostakovitsj
vormen. Enigszins romantisch
en zwevend dreven de deeltjes
van Dutilleux mij voorbij zon
der zich ergens vast te hech
ten. Hoe anders was dat in de
bijna drie kwartier van desola
te eenzaamheid in lange voluit
klinkende tonen, waarin Sjos
takovitsj zonder enige relative
ring zijn melancholie uitzingt.
Om dat vol te houden wordt de
uiterste concentratie van de
spelers gevraagd en een per-
fekte beheersing van hun in
strument. Het stuk is opge
bouwd uit vele in elkaar grij
pende solopassages waarin ie
dere noot en streek met een
zelfde intensiteit moet worden
gebracht. In het eerste deel
moesten enige leden van het
kwartet die spanning nog op
bouwen maar daarna werd zij
perfekt vastgehouden. De mo
notone melodie kreeg in de Se
renade bijna een hypnotische
werking die afgebroken werd
door korte sinistere kreten op
de viool. Het publiek maakte
de lange reis door de sinistere
eenzaamheid van Sjostako
vitsj net zo geconcentreerd
mee als het Schönberg Kwar
tet die uitbeeldde. Weer een
staaltje van knap werk van dit
ensemble.
'ADVERTENTIE
AMSTERDAM - Als alles
lukt, treedt op 16 mei aan
staande in het Olympisch
Stadion in Amsterdam
een koor op bestaande uit
maar liefst 80.000 zangers
uit heel Nederland. En dat
is goed voor een vermel
ding in het Guinness
Book Of Records.
De manifestatie, die door de
VARA wordt uitgezonden, is
overigens méér dan een uit de
hand gelopen grap: er staat
straks een écht koor. Tijdens
een aantal regionale openbare
zanglessen, zogenaamde 'Op
maten', krijgen de zangers de
gelegenheid om zich onder
professionele leiding in te zin
gen. En ook het repertoire is
uiterst serieus: de com pion ist
Theo Loevendie componeerde
spieciaal voor Korenslag een
meerstemmige 'klanksculp
tuur'. Het gigantische geheel
staat onder leiding van diri
gent Geert van Tijn.
Van Tijn is behalve de dirigent
ook de initiator van het festijn.
Hoe het allemaal is begonnen.
legt hij uit in een speciale Ko
renslag-krant. Het idee ont
stond naar aanleiding van de
Opienbare Zanglessen en de
gelegenheidsuitvoeringen die
Van Tijn in het Amsterdamse
Vondelpark organiseerde. Van
Tijn: „Ik zei wel eens: volgen
de week weer komen, dan
wordt het vanzelf het grootste
koor ter wereld. Dat heb ik ook
nog eens herhaald toen ik bij
Sonja in haar programma een
stukje Mozart driestemmig in
studeerde met het publiek. Zo
kwam de zaak aan het rollen.
Het Olympisch Stadion, tach
tigduizend mensen, een we
reldpremière van Theo Loe
vendie..'t leek allemaal ineens
vanzelf te gaan".
Wie kunnen er meedoen? Sim-
pel: iedereen die wil meezin
gen. Koren kunnen zich opge
ven. maar enkele personen
zijn ook welkom. Voorwaarde
is wel dat de zanger of zange
res lid wordt van de vereniging
Stemmen Voor De Korenslag
Het lidmaatschap kost een
tientje, maar daar staat be
halve uiteraard deelname aan
het spektakel in Amsterdam
wel het een en ander tegen
over: men wordt op de hoogte
gehouden van de voorberei
dende activiteiten, krijgt de
Korenslagkrant toegstuurd en
•kan de voor de gelegenheid ge
produceerde ceedee. een her
inneringsboek en een t-shirt
tegen gereduceerd tarief aan
schaffen. Inmiddels zijn er
20.000 aanmeldingen binnen
en de organisatie zal er dus
nog even stevig aan moeten
trekken. Maar gezien het feit
dat Nederland alleen al 1,8 mil
joen geregistreerde koor
zangers telt, is het potentieel
ruimschoots aanwezig.
Katogeenverlichling
W I V •►■•"«rw 79 Lood
Informatie over deze
ruonek kunt u
verknigen onder
telefoonn ummer
070-3190792
t
