Bankpersoneel
mijdt de balie
Tegen vijven nog
even 'n janrsalarisje
verdienen?
Onderzoek naar lichte vorm vrouwenbesnijdenis
I
Drenthe sluit deur voor extra Randstad-vuil
Britse conservatief
Heseltine wint zeker
I
Italië vreest bij parlementsverkiezingen Le Pen-effect
I
iieicUc SouoatU
BINNENLAND BUITENLAND
Iraakse vrouwen meerdere
keren door auto overreden
Vrouw overleden in gevangenis
Natuurwet
Partij wil
de Britten
doen zweven
Lotto en Toto. Je speelt 't bij Spelnet.
SUSKKEN WISKE
LAMB1K BABA
VRIJDAG 3 APRIL 1992 '4
VLEDDER 45e rijkspolitie Drenthe tast nog in het
duiaiér naar de mogelijke dader van een brute moord
aanslag woensdagavond op een Iraakse asielzoekster
in Vledder.
Een uitgebreid buurt- ea sporenonderzoek heeft weliswaar aan
wijzingen opgeleverd, mjiar geen concreet resultaat. De 37-jarige
vruMw werd voer de ogen van haar man en twee dochters door
een personenauto'geschept, even buiten de bebouwde kom van
Vledder. Uil getuigenverklaringen is vast komen te staan dat zij
meer dan een keer is aangereden
De bestuurder heeft de auto na de eerste klap gekeerd en is ver
volgens nog een keer over de vrouw gereden, die reeds zwaarge
wond op de weg lag. Zij overleed ter plaatse aan haar verwondin
gen. In welke kringen de dader gezocht moet worden, is nog vol
strekt onduidelijk.
door
GWEN VAN LOON
RIJSWIJK Staatssecre
taris Simons van volksge
zondheid heeft het staats
toezicht op de volksge
zondheid en het Openbaar
Ministerie gevraagd te on
derzoeken of een lichte
vorm van vrouwenbesnij
denis kan worden toege
staan.
Het gaat om met-verminkende
vrouwenbesnijdenis, de zoge
noemde incisie, waarbij een
prik of sneedje in de voorhuid
van de clitoris wordt gemaakt.
De meeste Somalische asiel-
zoeksters in ons land zijn in
hun jeugd besneden. Als ge
volg daarvan is er vaak sprake
van ernstige verminkingen.
Toch willen de vrouwen met
name uit cultureel oogpunt
deze traditie in Nederland
voortzetten door ook hun
dochters te laten besnijden.
Omdat dit in Nederland niet is
toegestaan, wijken veel vrou
wen met hun kinderen uit naar
het buitenland om de ingreep
daar te laten uitvoeren.
Een groot deel van de Somali
sche vrouwen geeft overigens
de voorkeur aan incisie boven
infibulatie. Bij infibulatie wor
den de clitoris en de kleine
schaamlippen verwijderd en
de grote schaamlippen ruw ge
maakt, waarna de wondranden
aan elkaar worden vastge
maakt.
De meeste asielzoeksters heb
ben infibulatie, de meest in
grijpende vorm van vrouwen
besnijdenis, ondergaan. In het
gisteren gepresenteerde on
derzoeksrapport ,,'s Lands
wijs. 's Lands eer" van het Cen
trum Gezondheidszorg Vluch
telingen wijzen de verpleeg
kundige I. Haaijer en de arts K.
Bartels op de vele nadelen van
deze vorm van besnijdenis:
blaasontstekingen, menstrua-
tieklachten en problemen bij
het urineren komen veelvul
dig voor. Ondanks die proble
men ervaart het merendeel
van de vrouwen het besneden-
zijn als positief. Het is bepa
lend voor hun identiteit.
Toch lijkt er bij de vrouwen
zelf een tendens te ontstaan de
besnijdenis niet meer als van
zelfsprekendheid te zien, con
stateren de onderzoeksters.
Dit komt voornamelijk door de
eigen negatieve ervaringen,
seksuele voorlichting op
school, campagnes tegen vrou
wenbesnijdenis en contacten
met andere culturen. Artsen
worden benaderd om de gevol
gen van de besnijdenis onge
daan te maken, waarbij de ver
nauwde vaginale opening
wordt vergroot. Dit gebeurt on
der meer bij zwangerschap en
problemen met het geslachts
verkeer.
Wil de regering voorkomen dat
de asielzoeksters met hun
dochters naar het buitenland
gaan dan kan het legaal maken
van de lichte vorm van vrou
wenbesnijdenis. de incisie,
hier een bijdrage aan leveren,
zo meldt het rapport. Staatsse
cretaris Simons heeft deze
suggestie nu overgenomen.
Explosie
DEN HAAG/EINDHO-
VEN „Bankemployees
die met een overval te ma
ken hebben gehad kun
nen maandenlang met
traumatische gevoelens
rondlopen. Ze blijven hui
lerig, zijn schichtig, voe
len zich achtervolgd en
krijgen het Spaans be
nauwd als thuis de gordij
nen dichtgaan. Het ergste
is misschien nog wel de
onzekerheid. Niemand
kan je veiligheid garande
ren. In principe kan er ie
dere dag weer een overval
plaatsvinden".
Aan het woord is drs. M. A.
Bröndsma, bedrijfspsycholoog
bij de bedrijfsgezondheids
dienst van de Rabobank in
Eindhoven. Brandsma rea
geert op de schrikbarende stij
ging van het aantal bankover
vallen en de daarmee gepaard
gaande traumatische ervarin
gen voor het personeel.
Het aantal bankovervallen is
gestegen van 338 in 1990 naar
514 in 1991 en de eerste prog
noses voor 1992 wijzen op een
verdere stijging dit jaar naar
ongeveer 700. Tachtig procent
daarvan vindt plaats in de gro
te steden. De cijfers In de pro-
virtcies liggen een stuk lager.
In een derde van de gevallen
blijken de ervaringen voor de
bankmedewerkers zo ernstig
te zijn, dat ze uiteindelijk niet
meer achter de balie durven te
werken. „Soms duurt een
overval maar een halve mi
nuut". vertelt Brandsma.
„maar zo'n halve minuut gaat
gepaard met veel lawaai,
schoppen, dreigen, slaan. Een
overvaller dringt andermans
territorium binnen. In die kor
te tijd raakt het leven van de
betrokkenen gedesintegreerd
en ontwricht. Het leven van
mensen wordt in een keer uit
elkaar geslagen en sommigen
blijven dat een levenlang met
zich meedragen".
De Rabobank heeft al in 1985
een doeltreffende opvang ge
regeld van mensen die met een
bankoverval te maken hebben
gehad. Eerst komt de perso
neelsfunctionaris die de ge
moederen peilt. Als het nodig
is schakelt hij de tweedelijns-
opvang van psychologen in.
„Ieder mens beleeft het an
ders". aldus Brandsma. „Som
migen reageren vrij koel en
kunnen het eenvoudig verwer
ken. Anderen zijn er kapot
van. Sommige overvallers lo
pen ongemaskerd de bank bin
nen en zeggen: Mag ik even
1500 gulden vangen voor het
weekend. Anderen komen met
veel tamtam en schieten met
geweer of gaspistool op het ko
gelvrije glas tegenover de ba
liemedewerkers. Die kunnen
daar behoorlijk overstuur van
raken. Iemand vertelde, dat de
sterretjes voor zijn ogen in het
glas sprongen. Hij dacht: Nu
word ik doodgeschoten".
Volgens Brandsma zijn de er
varingen van een bankoverval
te vergelijken met ruzies in
een stadion of met de gevoe
lens van mensen die een dier
bare vriend hebben verloren.
Het herstel kan een kwestie
zijn van. weken, soms maan
den. Vijfhonderd van de vijf
tienhonderd medewerkers die
jaarlijks met een overval te
maken hebben, durven niet te
rug te keren achter de balie.
In Zeist is half januari zelfs de
vestiging Kerkebosch dichtge
gaan. nadat de bank in acht
weken tijd drie keer was be
roofd. Het kantoor Austerlitz
volgde een halve maand later.
„De inwoners hadden er wel
moeite mee", zegt T. van Kui
lenburg. hoofd vestigingen
van de Rabobank in Zeist.
„Het ging om de laatste bank
in het dorp en er bleef weinig
anders over dan het postkan
toor en de kruidenier. Maar de
veiligheid van ons personeel
gaat voor alles. Tekenend is
dat nog geen week na het ver
dwijnen van de Rabobank het
plaatselijke postkantoor werd
beroofd".
Bij de bedrijfsgezondheids
dienst zijn zelfs medewerkers
bekend die al zeven keer over
vallen zijn.
Vrijwel niets bleef er
over van een
flatwoning in
Amsterdam Zuid-
Oost nadat een
explosie gisteravond
een grote brand had
veroorzaakt en de
pui naar buiten had
geslagen De politie
heeft de 28-jarige
bewoner op
verdenking van het
opzettelijk
veroorzaken van de
- vermoedelijk -
gasexplosie De
bewoner was op het jji
moment van de klap
niet thuis, maar
kwam kort na het
gebeuren
aanwandelen
Onderliggende
woningen liepen I
waterschade op. Er T
vielen geen
gewonden
FOTO: ANP
ASSEN - De deur blijft in
het Noorden voorlopig op
slot voor extra afval uit de
Randstad. Dat blijkt uit de
reacties van de provincie
Drenthe en het Noordelijk
Afval Overlegorgaan NAO
op het ontwerp-tienjaren-
programma afval.
Drenthe heeft in het recente
verleden diverse keren 'nood
hulp' verleend aan de Rand
stad vanwege de enorme afval
berg. De Drentse milieu-gede
puteerde Marga Kool liet vorig
jaar al weten dat het maar eens
afgelopen moest zijn met het
storten van extra Randstad-
vuil bij de VAM in Wijster en
dit standpunt wordt nu op
nieuw ingenomen. Drenthe en
het NAO (waarin alle noordelij
ke provincies en gemeenten
vertegenwoordigd zijn) vinden
dat het Westen eerst maar eens
orde op zaken moet stellen.
Het Noorden wil dat de vuil-
contracten tussen de Randstad
en de VAM beëindigd worden,
waardoor mogelijk wordt al
leen het eigen vuil te verwer
ken. Met de afbouw van die
contracten loopt het echter
niet zo vlot. onder meer door
onduidelijkheid over de vraag
wie de (vaak hoge) kosten voor
rekening moet nemen.
Een ander punt waar Drenthe
en het NAO zich zorgen over
maken is het voorstel in het
tienjarenprogramma dat ook
de zogeheten 'natte fractie'
van het afval verbrand moet
worden. Het gaat om het voch
tige deel van het huisvuil dat
er voor verbranding uitge
haald wordt. Sinds kort bestaat
de mogelijkheid dit deel te ver
gisten en daarna te verbran
den. Mocht dit tot beleid wor
den verheven dan ontstaat vol
gens het NAO in het Noorden
een groot capaciteits-pro-
bleem. De VAM zou omkomen
in het verbrandbaar afval, om
dat de nieuw te bouwen vuil
verbrander in Wijster maar
een beperkte capaciteit beeft.
HENLEY - Als de Con
servatieven donderdag de
algemene verkiezingen in
Groot-Brittannië verlie
zen, wint Michael Heselti
ne. Winnen de Conserva
tieven op 9 april, dan wint
hij ook.
Veel aanhangers in zijn
kiesdistrict ten westen van
Londen prevelen de woorden
die niet hardop mo^en klinken
- Heseltine. en niet de voor
zichtige John Major, is de na
tuurlijke leider die hun partij
nodig heeft.
Terwijl hij er deze weck cam
pagne voerde, beende de voor
malige minister van defensie
met de wapperende blonde ha
ren in de straten heen en weer
om de hand te schudden van
verbaasde bewoners. Hij leek
daarbij veel op een enthousias
te dominee. De Conservatie
ven proberen de lichte voor
sprong van Labour in de laat
ste dagen voor de verkiezings
dag ongedaan te maken en er
wordt steeds meer een beroep
gedaan op Heseltine's oratori
sche en politieke brutaliteit
Als Major verliest, wordt He
seltine algemeen getipt als de
gene die hem als partijleider
zal opvolgen. AJs Major wint,
gaan partijgangers ervan uit
dat hij een van de belangrijk
ste ministersposten kan clai
men.
Heseltine verliet de regerine
van cx-premier Margaret That
cher in 1986 en hij heeft geen
schuld aan de economische
fouten die leidden tot de diepe
recessie waarin de Britse eco
nomie verkeert.
Zijn kandidatuur voor het par
tijvoorzitterschap in november
1990 leidde tot het opzij schui-
ven\van Thatcher door colle
ga's die bang waren dat het
land zich tegen haar keerde
nadat ze 11 jaar eerste-minis-
ter geweest was.
De Conservatieven kozen toen
voor veiligheid, door hun stem
te geven aan de betrouwbare
voormalige bankdirecteur Ma
jor (49) in plaats van de charis
matische rebel Heseltine, die
negen jaar ouder is.
In een televisievraaggesprek
wees Heseltine de suggestie
dat Hij nog steeds het premier
schap ambieert van de hand
als „een absurde vraag, on
denkbaar. alleen van belang
voor journalisten". Maar He
seltine koestert de ambitie eer-
ste-minister te worden vanaf
het moment dat hij in Oxford
studeerde- Hij uitte loyaliteit
aan Thatcher in de maanden
voordat h{j probeerde haar op
zij te schuiven.
Leiders van Labour scheppen
er behagen in hem af te schil
deren als een aasgier die wacht
op de afeang van Major ..Mi
chael Heseltine cirkelt boven
het lichaam van de dode Con-
se rvatievereger i ng
Muizeval
MAASTRICHT In de penitentiaire inrichting Overmaze in
Maastricht is zaterdag een 38-jarige vrouw uit Venray dood in
haar cel aangetroffen. Dat is gisteren pas bekendgemaakt. De
persofficier van justitie, mr. M. Kolkert, deelde mee dat de vrouw
een niet-natuurlijke dood is gestorveh en dat het onderzoek is af
gerond. Meer informatie wilde hij over deze zaak niet kwijt. De
vrouw werd onlangs door de Roermondse rechtbank tot twee jaar
gevangenisstraf veroordeeld voor het vergassen van haar 5-jarig
zoontje. Dit gebeurde op 15 oktober van verleden jaar. Bij die ge
legenheid wilde de vrouw zelfmoord plegen. Ze werd bewuste
loos in haar woning aangetroffen en met spoed naar het zieken
huis overgebracht.
door
BOB VAN HUET
LONDEN De partij die
verreweg het verst gaat in
beloften voor de Britse
verkiezingen is de Natural
Law Party.
Voortgekomen uit de wijshe
den van de Indiase mysticus
Maharishi Mahesh Yogi wil de
partij werkloosheid en crimi
naliteit eenvoudig opheffen
door stimulering van een 'la
tente creativiteit' die in elke
Brit zou schuilen.
De pas twee weken geleden op
gerichte Natuurwet Partij
heeft hiertoe kandidaten inge
schreven in meer dan 300
kiesdistricten.
Op Mentmore in Bucking
hamshire - voormalig kasteel
van de 19de eeuwse liberale
premier Rosebery en thans na
tionaal hoofdkwartier van de
Maharishi-volgelingen - wordt
de laatste hand gelegd aan de
politieke uitzending die van
avond op de Britse tv komt.
Partijleider dr. Geoffrey Cle
ments zal daarin de kiezers
„groei en overvloed door crea
tiviteit" beloven. Die 'bevrij
dende' creativiteit moet op
bloeien door invoering van
Maharishi's 'wetenschappelijk
onderbouwde' Meester Plan
voor Hemel op Aarde en trans
cendente meditatie (TM). Bij
dat laatste treedt een zweven
de toestand in.
De goeroe verwierf grote be
kendheid in de jaren zestig
toen onder anderen de Beatles
zijn ideeën uitdroegen. De we
reldwijde beweging verzorgt
inmiddels TM-cursussen in
meer dan honderd landen, al
dus Clements.
Advertentie
De campagne van de Natural
Law Party begon met een kost
bare, dubbele advertentiepagi
na in alle Britse kranten. De
rekening werd bekostigd uit
het TM-cursusgeld dat in En
geland rond de 600 gulden per
jaar ligt. Clements zegt dat de
beweging meer dan 150.000
Britse leerlingen heeft.
Clements twijfelt er niet aan
dat zijn kandidaten vele zetels
zullen winnen en deelnemen
in het volgende kabinet. De
Britten zouden daarmee het
eerste volk op aarde worden
dat in de hemel kan leven. De
fensie-uitgaven worden nage
noeg overbodig, aangezien be
wustwording, creativiteit en
harmonie tanks en atoombom
men „vanzelf onzichtbaar ma
ken". De yogi-adepten, die de
steun hebben van ex-Beatle
George Harrison, voorspellen
een samenleving zonder ziekte
bij strikte navolging van hun
Natuurwet. Verder beloven ze
lage belasting voor iedereen,
afschaffing van de vervuiling
en handhaving van de monar
chie.
(ADVERTENTIE)
Door het vullen
van een
gigantische
muizeval met een
stukje kaas
opende
Frieslands
commissaris van
de koningin Hans
Wiegel gisteren in
het openlucht
museum in
Arnhem de
ouderwetse
stoomzuivel-
fabnek Freia. De
fabriek
produceerde ooit
op het Friese land
zijn
kaaspodukten.
Nadat het gebouw
was afgebroken is
het in Arnhem
weer in de oude
staat opgebouwd
FOTO: ANP
De Lotto of de Toto kunt u nu ook spelen bij een Spelnet-winkelier.
Door de computer is het mogelijk om zelfs tot vlak voor sluitingstijd op
zaterdag uw voorspelling voor dezelfde avond te doen. Superspan-
nend! Kijk voor verkoopadressen in de Gouden Gids of bel' 06-9525
door
AART HEERING
ROME Italiaanse parle
mentsverkiezingen van
zondag en maandag wor
den algemeen beschouwd
als de belangrijkste sinds
1948. In dat jaar boekte de
christen-democratie (DC)
een glansrijke overwin
ning op het rode volks
front. Sedertdien heeft de
DC steeds geregeerd met
wisselende partners, ter
wijl de grootste linkse par
tij. de communistische
PCI, steevast in de opposi
tie zat.
Hoewel het DC-bewind geken
merkt werd door vriendjespoli
tiek en corruptie kon het kie
zerskorps effectief worden 'ge
chanteerd' met het communis
tisch alternatief dat voor de
meeste burgers nog minder
aantrekkelijk was.
In de vijf jaar die zijn verlopen
sinds de vorige verkiezingen is
door de gebeurtenissen in
Oost-Europa de toestand ech
ter radicaal gewijzigd. Binnen-
en buitenlandse commentato
ren wijzen er op dat door het
verdwijnen van het rode ge
vaar de Italiaanse verkiezin
gen nu „voor het eerst echt
vrij" zijn en daardoor de moge
lijkheid openen voor een wis
seling van de wacht. Tot nu toe
heeft zich echter nog geen se
rieus alternatief aangediend
voor de huidige vierpartijen-
coalitie van DC. socialisten, re
publikeinen en liberalen, die
na de verkiezingen verder wil
regeren.
De afgelopen parlementsperio-
de heeft vijf 'binnenskamers
opgeloste' kabinetscrises en
een ongekend aantal schanda
len te zien gegeven. Tegelijk is
het begrotingstekort systema
tisch verhoogd en de staats
schuld enorm opgelopen. De
hervorming van door bureau
cratie en corruptie aangetaste
staatsinstellingen is een loze
kreet gebleven, terwijl niet al
leen in het zuiden, maar ook in
Noord-Italië de macht van de
maffia gestaag is toegenomen.
Door ondernemers, pers. kerk
en niet te vergeten president
Cossiga is de afgelopen jaren
scherpe kritiek geleverd op
het regeringsbeleid. Twee jaar
geleden oordeelden 36 procent
van de Italianen de regering
nog in staat om de problemen
van het land op te lossen en 35
procent niet. 'Nu is dat respec
tievelijk 26 en 49 procent ge
worden.
Maar wae ook van de algemene
onvrede mogen profiteren,
niet de traditionele oppositie.
Bij de Democratisch Linkse
Partij (PDS). die vorig is ge
sticht op de puinhopen van de
PCI, is het moeizame afscheid
van het communisme gepaard
gegaan met linkse en rechtse
afsplitsingen. Bovendien heeft
de PDS de tactische fout be
gaan om een kamikaze-aanval
in te zetten op de populaire
Cossiga. Van de 26.6 procent
die de PCI in 1987 behaalde,
zal de PDS er daarom volgens
verwachting een kwrart tot een
derde verliezen.
In Noord-Italië zal de Lega
Nord ongetwijfeld voor een
aardverschuiving zorgen. De
partij van de Noorditaliaanse
separatist Umberto Bossi, die
zich vooral tegen de spilzucht
van het zuiden en het centrale
gezag in Rome keert, haalde in
1987 nog maar 0.5 procent,
maar zal nu op circa 10 procent
uitkomen. In grote delen van
Noord-Italië kan de Lega zelfs
de grootste partij worden. De
regeringsspartijen vrezen dan
ook voor een Italiaans Le Pen-
effect en hameren in hun pro
paganda vooral op het gevaar
van verdeeldheid en onregeer
baarheid die het gevolg zou
den zijn van een luisterrijke
overwinning van de Lega.
Helemaal onterecht is die
angst niet. De huidige vierpar-
tijencoalitie die nu op een
meerderheid van 53,7 procent
berust, zal volgens de jongste
opiniepeilingen minder dan de
helft van de stemmen krijgen,
zonder dat de hopeloos ver
snipperde oppositie een alter
natief weet te bieden. Maar
ook als zij wel de meerderheid
zou behouden, kan Italië na de
verkiezingen slechts kiezen
tussen twee mogelijkp scena
rio's. Of de traditk partij
en sluiten zich aaneen in een
grote coalitie die snel de nood
zakelijke grondwetswijzigin
gen doorvoert om een krachti
ger bestuur en daarmee een
economische saneringsbeleid
mogelijk te maken. Of Italië
blijft voortmodderen met een
serie zwakke en instabiele re
geringen die het land van de
rest van Europa gescheiden
houden en steeds meer voed
sel bieden aan populistische
en regionale tegenpartijen.
flllemnhh/ tie tun t
Kinderen dit dis sheer,
moeten werken
urenjulliedelten Mo/er
I tn oe myn jevent verat
Q* eir nunumn te Mn n wi terne Ttumi\
httr moet inruHu tok uiten
Jurmntr.
laren vatten venei er.
an le allen
