Marktkoopman Rob de Nijs blijft verborgen verleider AVRO's 'Fort Boyard' neemt bezit van Hans Schiffers I Duitsland kiest vertrouwde namen voor Songfestival Chinese poezie op Poetry International CeidócSouoant KUNSTRTV Zes nominaties voor AKO Literatuur Prijs 1992 EO over twee televisienetten Aandacht voor zwaluwen WOENSDAG 1 APRIL 1992 AMSTERDAM - De jury van de AKO Literatuur Prijs 1992 heeft gis teren in Amsterdam de zes genomi neerden voor de prijs bekendge maakt. Aan de prijs, die op 12 mei in de hoofdstad wordt uitgereikt, is een bedrag van 50.000 gulden verbon den. De zes geselecteerde auteurs Jijn Nico Dros ('Noorderburen'), Eric de Kuyper ('Grand Hotel Solitude'). Margriet de Moor ('Eerst grijs dan wit dan blauw"), Nelleke Noorder- vliet ('Het oog van de engel'). Jacq. F. Vogelaar ('De dood als meisje van acht') en Joost Zwagerman ("Vals licht). De jury heeft de zes genomineerden geselecteerd uit 188 titels die tussen februari en december 1991 zijn ver schenen. Eind februari verscheen een zogenoemde longlist van 21 ti tels die de jury bij wijze van experi ment presenteerde. Juryvoorzitter dr. W. Duisenberg, president van de Nederlandsche Bank. noemde zyn voorzitterschap een „fascinerende ervaring", die hem onder meer tot lezen dwong. Naast Duisenberg bestond de jury uit Maarten 't Hart (auteur), prof.dr. Elrud rbsch (hoogleraar algemene li teratuurwetenschap aan de Vrije Universiteit van Amsterdam drs. Gerda Meijerink (critica, vertaler en auteur) en Jos Borré (criticus). Van de dit jaar geselecteerde auteurs is Jacq. F. Vogelaar eerder genomi neerd met zijn boek 'Terugschrijven' (1988), evenals Margriet de Moor met 'Op de rug gezien' (1989). De AKO Literatuur Prijs werd in 1987 voor het eerst uitgereikt aan J. Bernlef voor zijn roman 'Publiek ge heim'. Vorige jaar won F.P. Thomése de prijs voor zijn debuut 'Zuidland'. Andere prijswinnaars zijn Geerten Meijsing met 'Veranderlijk en wis selvallig' (1988) en Brigitte Raskin voor 'Het Koekoeksjong' (1989). De prijs is in eerste instantie bedoeld voor Fictief literair Nederlandstalig proza. Vorige jaar beperkte het be stuur van de Stichting AKO Litera tuur Prijs tot de categorie tot non-fic tie, onder meer omdat de jury titels uit zeer verschillende categorieën moest beoordelen. De jury had wel de mogelijkheid een non-fictieboek ie nomineren. Van dat recht is geen gebruik gemaakt, aldus Duisenberg. HILVERSUM - De Evangelische Omroep is bereid de uitzendingen over Nederland 1 en Nederland 2 te spreiden. Dat heeft een woordvoerder van de EO gisteren verklaard. Voor waarde daarbij is wel dat de omroep op beide zenders twee volwaardige plaatsen krijgt. De EO wil niet op nieuw 'bijwagen' worden. De omroep wil in dat geval de eerste keus bij de verdeling van de uitzendavonden. De EO blijft overigens voorstander van ongedeelde plaatsing. Bij voorkeur op Nederland 1. AVRO, KRO en NCRV hebben eerder al laten weten dat de EO niet welkom is. Plaatsing op het tweede net vraagt een verhui zing van de VARA. Verdeling van de EO maakt het niet noodzakelijk de VARA naar het derde net te verhui zen en zou het programmapakket van NOS grotendeels intact laten. Bij een dergelijke verdeling zou het NOS-bestuur tegemoet kunnen ko men aan de wensen van programma makers van de VPRO. Zij schrijven in een brief aan de NOS voorstander te zijn van één net met een ongedeelde NOS. Volgens de programmamakers dreigt een besluit dat lijnrecht ingaat tegen de ideeën en belangen van de VPRO als publieke omroep. Zij zijn verontrust dat de nieuwe indeling omroepen van volstrekt verschillen de signatuur zal dwingen tezamen één net te vullen. Daarmee zou de kans verkeken zijn drie duidelijk ver schillend geprofileerde tv-zenders te creëren. Hartslag. Concert van Rob de Nijs de Springband. Nederlands Congres gebouw. Oen Haag. Gisteravond. Idoor HANS PIET Hoe gênant is het om als man met je vrouw of vriendin mee te moeten naar een concert van Rob de Nijs? Behoorlijk hin derlijk, maar voor de lieve vrede moet je soms wat over hebben. Het pro bleem is niet zo zeer, dat je niet aan haar wens tege moet wilt komen als wel die De Nijs. Hij kan echt wel zingen, maar doet dat uitsluitend voor zijn vrou welijke fans. Als man sta je gewoon een beetje in de kou. Vandaar dat de mannen die er gisteravond in een vrijwel uit verkocht Nederlands Congres gebouw in Den Haag bij waren duidelijk een minderheids groepering vormden. Ze zaten schuchter weggedrukt in de kussens en lieten het soms ge passioneerde geweld gewillig over zich heenkomen. Rob de Nijs trad ondertussen op als verborgen verleider. En met succes. Zijn uiterst suggestie ve tussendoortjes prikkelden het vrouwelijke temperament. De show. die voor het grootste deel rechtstreeks door de ZOBA (een van de twee Haag se ziekenomroepen) werd uit gezonden, droop van de (muzi kale) hartstocht. Die passie werd overgoten met een flin terdun laagje echt leven door het kordon bloemen-brengers dat met drie zoenen naar huis mocht. Maar, voor Rob de Nijs bleef het amusement. Zelfs toen hij een meisje uit het pu bliek innig in zijn armen sloot voor een dansje tijdens 'Malle Babbe'. De zanger maakt overigens met veel vakmanschap de kreet, dat hij het publiek wat hart-versnellers zal toedienen, volledig waar. Hoewel het eer ste deel van het honderd vijfen dertig minuten durende optre den, beduidend beter is dan de tweede helft, gaat de zaal tegen het einde ouderwets uit zijn dak. Tegen die tijd gooit Rob de Nijs alles wat hij nog aan ei genwaarde in huis heeft, over boord en gaat hij zichzelf als een marktkoopman aan de man brengen. ..Tien minuten na dit optreden ben ik in de hal om foto's van een handteke ning te voorzien. En dan kun je ook al mijn ceedee's kopen", laat hij het publiek weten. 'Hartslag' zou een van de bete re keuzen in een avondje uit zijn, als Rob niet had gemeend een ode aan Elton John en Ber- nie Taupin te moeten brengen. Hij kan dat materiaal gewoon niet aan. En dat wordt hele maal op een pijnlijke manier duidelijk als hij percussionist Eddie Conard voor het voet licht haalt. De Amerikaan blaast Rob de Nijs volledig van het podium met zijn zang tij dens 'Don't Let The Sun Go Down On Me'. Gelukkig krijgt Rob nog even de tijd dat vlekje weg te werken, door sterke uit voeringen van hits als 'Dag, Zuster Ursula' en 'Jan Klaas- sen de Trompetter' neer te zet ten. In het eerste deel van de show staat zijn elpee 'Hartslag' cen traal en combineert hij de op gewonden blijdschap in het snellere materiaal met de be wogen sentimenten in de bal lades. Heel uitgebalanceerd komt het over het voetlicht. In dat eerste uur straalt Rob het meest en mag ook zijn groep met gitarist Ferry Lever, basgi- tarist Kees den Hoed en saxo fonist Kees ten Dam de sterren van de hemel spelen. Dat het daarna even duurt voordat Rob weer op volle sterkte spet tert, is pijnlijk, maar kan de vreugde toch niet helemaal drukken. Rob de Nijs suggestieve tussendoortjes.. I FOTO: JET BELGRAVER De sleutels van Fort Boyard. Zeven delig spelprogramma. AVRO-televl- sle. Nederland 1 om 18.54 uur. Don derdag. Idoor HANS PIET HILVERSUM - Dat pre sentator Hans Schiffers in het zevendelige spelpro gramma 'Fort Boyard' glanst, dankt hij aan een geluk bij een ongeluk. Bas Westerweel, die de vorige reeks voor zijn rekening nam, stond op het punt va der te worden, precies in de periode dat de opna men in Frankrijk zouden plaatsvinden. Aangezien Bas en zijn vrouw een jaar eerder een doodgebo ren kindje hadden gekregen, wilde de AVRO-presentator zijn vrouw bij de bevalling bij staan. „Dus belde 'Fort Boy- ard'-eindredacteur F.nno van Tulder mij. Bas en ik hebben namelijk een beetje dezelfde geschiedenis bij de AVRO. We zijn allebei jong binnengeko men". aldus Hans Schiffers. „Gemakkelijk was het opne men van de reeks niet. Het was. vorig jaar juli, mijn eerste grote televisie-project. Dat ik er zonder noemenswaardige kleerscheuren vanaf ben geko men. heeft te maken met het feit dat ik niet op de camera hoefde te presenteren. Je stort je op de teams en dat wordt door de camera's geregi streerd. Ze dansen als het ware om het gebeuren heen. Hoewel het een overweldigende ge beurtenis blijft, is mijn voor deel dat het zich afspeelt in een prachtig decor, op een im ponerend fort. in spannende cellen en met leuke kandida ten. Ik kan dus heel rustig mijn werk doen. Bovendien is het televisie waarin je niet di rect zelf straalt, dat doen de kandidaten". ..Mijn taak is ze te begeleiden. Ik laat ze niet onvoorbereid een cel binnenstappen. Dat is veel te gevaarlijk. Het zijn heus geen lichte opdrachten die de kandidaten moeten vol brengen. Als je naar de televi sie kijkt, lijkt het misschien makkelijk, maar de deelne mers moeten heel wat in huis hebben, zeker fysiek. Ze mo gen geen hoogtevrees hebben en moeten over een berencon ditie beschikken. Daar worden ze ook op geselecteerd. Bij die mensen vergeleken, ben ik een hark. Ik ben niet zo'n spor tief type. al heb ik mij wel voor bereid door wat te zwemmen en wat oefeningen te doen. Maar wie naar 'De sleutels van Fort Boyard' kijkt, zal al snel merken dat ik geen sportman ben". „Toch was het een vreselijk leuk programma om te doen. ook omdat ik wel eens wat an ders wilde dan radio-program ma's maken. Dat heb ik al zo lang gedaan. Televisie is een heel ander medium en wie wil er niet naar Frankrijk om zo'n mooie televisie-serie op te ne men? Het is een belevenis, die ik mijn leven niet meer zal ver geten". „Hoewel iedereen al snel een oordeel over je heeft, als je een maal met je gezicht op televi sie bent geweest, is de belo ning groter. Je kunt je op de ra dio helemaal uit de naad wer ken zonder dat de luisteraar het merkt. Bij televisie is dat anders. Door zijn vooraan staande rol wordt alle energie die je erin stopt beloond. Ik heb 'Boggle' gedaan en dat is maar een gewoon televisie spelletje, toch was ik plotse ling het gesprek van de da£. Ik vind radio maken een heerlijk vak, maar bij televisie Wordt de energie die je erin stopt meer beloond. Wat dat betreft, zou ik best wat meer met mijn ge zicht op televisie willen, hoe wel ik 'Fort Boyard' in dat ver band niet zie als een sollicita tie-brief. Je wordt acht dagen volledig opgeslokt door deze miljoenenproduktie. De krant lees je niet. Het enige waarmee je bezig bent, is het slagen van de reeks. Ik doe overal mijn best voor, ook voor mijn radio programma's. Daarbij stel ik hoge eisen aan mijzelf. Zo ben ik nu eenmaal". Slangenkuil .Als ik terugkijk naar de afle veringen dan valt mij vooral op dat ik heel erg geïmponeerd ben door wat er gebeurt. Zo'n slangenkuil bij voorbeeld, waar je iemand naar binnen moet sturen. Het hele spel neem bezit van mij, merk ik, waardoor ik niet echt aan het presenteren ben. Ik had op een gegeven moment helemaal niet meer in de gaten dat die camera's er waren. Het gebeur de gewoon allemaal en dan sta je net zo hard mee te juichen als die vier kandidaten een nieuwe sleutel te pakken heb ben. Het heeft natuurlijk iets raars als je zit te kijken. Van een presentator verwacht je toch een zekere afstand, maar die zit er deze rit helemaal niet in. Ik denk dat ik een volgend keer veel meer in de rol van presentator het fort zou betre den". „Maar of er een derde seizoen komt, is nog onduidelijk. Het is namelijk een heel duur pro gramma en de Fransen hebben de neiging elk jaar meer geld te vragen. We hebben niet voor niets samen met de Vlamingen opgenomen. De Duitsers en Zweden zijn al met het pro gramma gestopt". Competitie-element „Door de samenwerking met de BRT is er een extra compe titie-element bij gekomen. De kijker ziet zowel Nederlanders als Vlamingen door het beeld rennen, al legt elk team het parcours in tegenovergestelde richting af. Wie de meeste sleutels verzamelt, mag het eerst aan de groepsopdracht beginnen. Die groepsopdracht is nieuw dit jaar. Daarbij gaat het vooral om de samenwer king. Niet een kandidaat maar de hele groep moet een cel be spelen. Die groepsopdracht is in elk programma anders. De ene keer moeten ze, terwijl ze aan elkaar zitten vastgeke tend, in een donkere kelder op zoek naar sleutels en andere keer moeten de kandidaten langs een gladde wand naar boven zien te komen. Er is ook een proef met een kabelbaan, waarbij ze naar een schip, dat op zee ligt te dobberen, moeten zien te komen. Wie uiteinde lijk de minste sleutels heeft, moet de dodensprong maken, dus met een elastiek om het middel van de bovenkant van het fort naar een sleutel in zee duiken. Die proefschat levert tweeënhalfduizend gulden op. Doordat er een cameraatje aan hun voorhoofd zit bevestigd, krijg je prachtige televisie. De winnaars mogen de bekende schatkamer doen". Leuk „Hopelijk levert het competi tie-element - wie zijn sneller; de Vlamingen of de Nederlan ders - boeiende televisie op. Het was in elk geval zo dat ik tijdens de opnamen een beetje een hekel had aan Alexandra Potvin (de presentatrice van de BRT). Dat competitie-ele ment neemt toch bezit van je. Maar achter de camera's klikte het wonderwel tussen Alexan dra en mij. Hoe moet ik dat uit leggen... Het was leuk. Zij is ook niet zo'n sportieve dame, die handicap hadden we ge meen. Je ziet ons beiden over het fort strompelen. In de wei nige vrijetijd die we hadden, zijn we veel met elkaar opge trokken. Zij is ook de enige met wie ik nu nog steeds con tact heb". door KLAAS DE JONG Er leven in Nederland veel onbekende, vergeten, dichters. Dat komt in de eerste plaats doordat er in verhouding niet zoeveel poëzie wordt gelezen. Helaas: want men mist er veel aan. Maar verder zijn er nogal wat dichters die goed, soms zeer goed werk publiceren maar door „de grote pers" niet worden opgemerkt. Ze zitten bij de verkeerde uitgever of, wat ook nogal eens voorkomt, hun bundels worden gepubliceerd door uitgevers, die als christelijk te boek staan. Het is nu eenmaal bij nogal wat recensenten een vaststaand gegeven dat gedichten waaraan je kunt merken dat de dichter een christen is, geen niveau kunnen hebben. Ze scheren ze allemaal over de kam van vrome versjes die kwalitatief onder de maat zijn en negeren ze dus. Zo sterk heeft dat gewerkt dat een aantal dichters een als Christel ijk te boek staande uitgeverij hebben verlaten omdat ze geen aandacht kregen. Toen ze hun volgende bundel bij de Arbeiderspers uitgaven, waren die aandacht en waardering er wel. Met name bovenstaande feiten hebben Hans Werkman, onder andere bekend als criticus en als biograaf van Willem de Merode ertoe gebracht met een nieuwe poëzie-reeks te starten onder de naam Zwaluwreeks. De serie wordt uitgegeven doorMerweboek, Postbus 217,3360 AE Sliedrecht. Er zijn tot dusverre (sinds 1990) acht deeltjes verschenen. Hans Werkman in 1990): De Zwaluwreeks is gestart omdat het ons een doorn in het oog was, dat verschillende goede dichters niet met een bundel konden komen. Hoewel de meeste auteurs christendichters genoemd kunnen worden, is dit geen voorwaarde voor opname in de reeks. Dezer dagen heb ik een vijftal bundels doorgelezen. Het meeste van wat ik onder ogen kreeg vond ik van redelijk niveau, in elk geval waard om gepubliceerd te worden. In de meeste bundels zit een aantal uitschieters. Het „christelijke" wordt er zeker niet met de haren bijgesleept, integendeel: men is daar zeer sober en voorzichtig mee. De levensbeschouwing komt, evenals bij dichters van niveau die andere levensopvattingen hebben, heel functioneel aan de orde. Zo hoort het en ook zo kan poëzie een belangrijke uitingsvorm zijn. Ik las achtereenvolgens 'Toch maar de tuin geruimd' van Henk Knol, 'Kamers en suite'van Anne Schipper, 'Recent' van LeendertJ. van den Hengel, 'Scheepspapier' van Frank Daen en 'Voorbij mijzelfvan P. van Klaveren. Het zijn heel verschillende dichters. Als je hun verzen leest ontdek je gaandeweg vijf verschillende levens. Daarbij zijn er nogal wat gedichten bij die een geheim hebben datje pas na herhaaldlezen ontcijfert. De meeste gedichten van P. van Klaveren zijn kort en rijmloos. Compact en geladen daardoor met treffende korte beelden. Zoals: „De nacht is een vlakte met rails,/stemmen liggen plat op de tegels,/zigzaggen de portieken in". Soms vond ik een beeld, regel wel eens wat te gezocht duister. Nogal wat verzen zijn gewijd aan de overleden vrouw van de dichter. Zoals d it titelvers: 'Voorbij mijzelf. „Hoe bewijs ik/mijn schoon gelijk,/als niets meer te bewijzen is,/omdat alles gelijk is?/Om 't even langs de evenaarl-een traan langs de meridiaan-Uk ben er niet meer bij". Wel heel anders zijn de gedichten van Leendert J. van den Hengel. Zo qua vorm: er zijn nogal wat sonnetten bij. Maar ook de inhoud is zeer di vers. Enerzijds puntige „praatpoëzie"in alledaagse taal, soms geestige hekeldichten. Wel eens wat te geconstrueerd met al die doorlopende regels, maar zeker aansprekend. Daarnaast meer lyrische gedichten. De verzen van Anne Schipper zijn het sterkst als hij schilderend bezig is. Zoals in deze, al veel geciteerde regels uit het gedicht 'Aquarel van Veere': „God houdt even het papier/schuin en een druppel/kleurenpracht loopt uit/ en trekt over Walcheren/een regenboog". Minder is hij als hij alledaagsheid schildert, heel goedals hij zijn fantasie functioneel ruim baan laat, zoals in het titelgedicht 'Kameren suite'. Frank Daen is een oude bekende in dichterland. 'Scheepspapier. Een Winterreis' is zijn achtste bundel. De dichter is oud geworden en ziet het eind van de reis in zicht, in de winter als levensfase. Hij heeft in zijn leven vele reizen - gemaakt en met als titel 'Eind inzicht' dicht hij treffend: „Die staat op het achterdek/en staart langs de melkwitte banen/geeft God zijn jaren terug". Ook weer gedichten om goed té lezen en het thema in de gaten te houden om de mens in de dichter te herkennen. Tenslotte Henlc Knol. Bij hem trof ik nogal wat niet zulke eenvoudige gedichten aan, die als je de sleutel tot het geheim had ontdekt uiterst boeiende zaken onthulden. Daarbij is een specialiteit het verbinden van essentiële gedachten met heel gewone dingen. Neem de titel: 'Toch maar de tuin geruimd', genomen uit een gedicht met als titel 'Een weekend'. Bij lezing blijkt het te gaan over Goede Vrijdag, Stille Zaterdag en Pasen. Het begint zo: „Tegen vieren vrijdagmiddag krimpt de lucht/ uiteen. Het is gebeurd, eindelijk vrij./Het wordt een stille zaterdag, haast doods/van achterhaalde rust./Toch maar de tuin geruimd". En het eindigt: „De eerste dag. Een antilichaam in de woekering van tijd./de klok kan zeventig maal zeven keer vooruit". door RENE DE COCO HILVERSUM - "Wind' gaat op herhaling. Deze groep, die in 1987 (West-)Duitsland al ver tegenwoordigde op het Eurovi sie Songfestival in Brussel, won deze week voor de tweede maal de Duitse finale en verde digt op 9 mei in Malmö de (Groot-)Duitse kleuren Met het liedje "Traume sind fiir Alle da' veegde de groep in Maagdenburg de vloer aan met de concurrentie De uitzending van Wind is niet het enige her halingseffect in de Duitse in zending van dit jaar. Het liedje zelf is namelijk geschreven door Ralph Siegel (melodie) en Bernd Memunger (tekst), die al zo'n vijftien jaar in de Duitse voorronde staan en die ook vele malen hebben gewonnen. Tien jaar geleden haalden ze ook de Europese titel binnen met het succeslied 'Ein bis- schen Frieden', uitgevoerd door Nicole. Ook van een aantal andere lan den is inmiddels bekend ge worden wie ze afvaardigen naar Zweden. Nederland stuurt, zoals we eerder meld den. Humphrey Campbell die samen met zijn broers in Mal- mo "Wijs me de weg' van Ed win Schimscheimer vertolkt (helemaal aan het eind van het programma, als 23e land). In België is de Franstalige om roep weer aan de beurt om de vertegenwoordiging van het tweetalige land te verzorgen. De RTBF stuurt zangeres Mor- ganc met 'Nous on veut les vio- lons'. Voor Portugal komt Dina met 'Amor de agua fresca', voor Malta komt Mary Spiteri met Tfaüjel ckejken' ('Little child'), voor Finland komt Pave Maih- nane met 'Yamma yamma'. voor Zwitserland komt Geral- dine Olivier met 'Soleil soleil', voor Denemarken komen Lot te Nilsson Kenny Lubcke met 'Alt det som ingen ser'; Zweden zelf zet Christer Björkman in met 'I morgon ar en annan dag' ('Morgen is er een anderedag'). Groot-Brittannié houdt onder de titel 'A song for Europe' vrij dag zijn voorronde, waarin alle acht liedjes worden gezongen door de Welshman Michael Ball. De presentatie is traditio neel in handen van Terry Wo- gan (BBC1,20.00-20.40 uur). Rainer Höglmeier en Petra Scheeser van de Duitse groep 'Wind'. I FOTO EUROPEAN PRESS ROTTERDAM - Het dichters- en gedichtenfes tival Poetry International in Rotterdanm besteedt dit jaar extra aandacht aan Chinese poëzie. Op het festival, dat voor de 23ste keer wordt georgani seerd, lezen veertig dichters en dichteressen voor uit hun werk. Acht van hen komen uit de Volksrepubliek China of uit Taiwan. Het gaat om Mang Ke. Bei Hua en Tong Wei uit de Volksrepubliek, Lo Fu en Ya Hsien uit Taiwan en de inmid dels buiten die landen wonen de Gu Cheng, Wang Jiaxin en Zai Yongming. Aan het festival wordt verder deelgenomen door onder an deren de Amerikaan John Ash- bery, de Ier Seamus Heany, de Roemeense Ana Blandiana en de Bulgaarse Blaga Dimitrova. Ook komen drie dichters die eerder het Poetry Eregeld kre gen. dat jaarlijks wordt toege kend aan een wegens zijn werk repressief behandeld dichter. Dat zijn de Chinese dichter Song Lin. uit Malawi Jack Ma- panje en uit Egypte Muham mad Afifi Mattar. Het vertaalproject is gewijd aan de poëzie van de Russisch Tsjoevasische dichter Gennadi Ajgi. die internationaal grote bekendheid geniet maar pas sinds kort in eigen land kan publiceren. Poetry speelt zich van 13 tot en met 20 juni af in De Doelen in Rotterdam. Van 20 tot en met 22 juni is aanslui tend in Enschede 'Poetry on the Road'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 16