Archief Leidse Spaarbank bewijst ongelijk Marx
Juryleden verdeeld tijdens
de paasveetentoonstelling
Boer beloond voor sparen van natuur
LEIDEN OMGEVING
ivuvnt
MAANDAG 30 MAART li
Man in bus niet
wakker te krijgen
LISSE - Een 27-jarige Engels
man die te diep in het glaasje
had gekeken en vervolgens
agressief gedrag vertoonde,
heeft de afgelopen nacht
moeten ontnuchteren in het
politiebureau. De man zat gis
teravond tegen twaalven in
een NZH-bus op de Heereweg,
ter hoogte van de Zwartelaan.
De Engelsman was aanvanke
lijk met geen mogelijkheid
wakker te krijgen. Na veel
schudden werd hij wakker en
begon hij onmiddelijk te slaan
en te schreeuwen. Na op het
politiebureau enigszins ont
nuchterd te zijn, kon hij weer
vertrekken.
Gestolen fietsen
verhandeld in ijshal
LEIDEN - Op een rommel
markt in de ijshal aan de Von
dellaan bleken zaterdag gesto
len fietsen te worden verhan
deld. De politie kreeg tips bin
nen dat de fietsen die te koop
werden aangeboden, gestolen
waren. Een partij van 24 twee-
wielers is door de politie in be
slag genomen toen bleek dat
hier postcodes in gegraveerd
waren van adressen waar hele
maal geen fietsen werden ver
mist. De twee mannen die deze
fietsen aanboden, zijn niet in
gesloten omdat zij te goeder
trouw kunnen hebben gehan
deld.
Forse buit
bijinbraak
LEIDEN - Bij een
inbraak in een wo
ning aan de Hoge
Morsweg is zater
dagavond een fors
geldbedrag buitge
maakt, terwijl de in
breker ook aan de
haal ging met een
telefoontoestel. Het
bedrag bestond uit
1200 gulden en 650
Duitse Marken. Van
de woning werd tij
dens afwezigheid
van de bewoners
een deur gefor
ceerd.
Voetballer
tegen hoofd
geschopt
LEIDEN - Bij een voet
balwedstrijd tussen UDWS
en Warmunda aan de Bos-
huizerkade in Leiden
heeft een 34-jarige Noord
wij ker gistermiddag
hoofdletsel opgelopen. Hij
naderde de UDWS-keeper
met de bal, waarna hij op
grove wijze door de keeper
onderuit gehaald werd.
Vervolgens schopte de
doelman de Noordwijker,
een speler van Warmunda,
tegen het hoofd. De speler
is onder doktersbehande
ling gesteld.
Hamburgers
weg
LEIDEN - Uit een
vriescontainer op
de binnenplaats
van McDonalds
verdwenen in de
nacht van zaterdag
op zondag vier do
zen met in totaal
driehonderd ham
burgers. De honge
rige dieven konden
bij de groot for
maat vriezer ko
men door de
hangsloten van het
toegangshek en de
vriescontainer te
forceren.
Flauw van honger
bij McDonalds
Open dag
Noordwijks
politiebureau
LEIDEN Flauw van de hon
ger moet een 18-jarige jongen
uit Hazerswoude zijn geweest
toen hij zaterdagmiddag even
voor zes uur de Leidse vesti
ging van McDonalds aan de
Beestenmarkt binnenstruikel-
de. Vlak voordat hij zijn gelief
de maaltijd kon bestellen, viel
hij flauw voor de toonbank.
Toen de politie korte tijd later
ter plaatse kwam, bleek de jon
gen echter alweer boven zijn
theewater: agenten troffen
hem achter een Big Mac. De
jongen weet zijn flauwte aan
een gebrek aan eten.
NOORDWIJK - De open dag
van het nieuwe Noordwijkse
politiebureau is afgelopen za
terdag door ongeveer 4000
mensen bezocht. Volgens de
politie was de belangstelling
boven verwachting. Vooral de
jeugd kwam massaal naar het
gebouw aan de Duinwetering,
met name om de politiecellen
te bezichtigen. Voorts was er
veel belangstelling voor het
technisch recherchewerk, het
voertuigenpark en de adema-
nalyse-apparatuur.
Vernielingen
door NAC-fans
LEIDEN - Een groep
van ongeveer 40 NAC-
supporters heeft gister
middag vernielingen
aangericht in een trein
op het Leidse station.
De supporters gooiden
ondermeer enkele rui
ten kapot. De spoorweg
politie achtte het raad
zaam om de gemeente
politie in te schakelen,
maar deze hoefde niet
in actie te komen. De
trein kon de reis naar
Alkmaar, waar NAC te
gen AZ moest spelen,
vervolgen.
LEIDEN In de tijd dat Karl Marx
boeken schreef over uitbuiting van
het proletariaat, bestond in Leiden
een spaarbank met een sociaal ge
zicht. Het archief van deze Leidse
Spaarbank is door het Leids gemeen
tearchief geïnventariseerd en naar
aanleiding hiervan zal op 6 april een
boekje verschijnen.
„De Leidse Spaarbank werd in 1818 opge
richt door de Maatschappij tot nut van het
Algemeen", zegt R. van Maanen van het
Leids gemeentearchief. „Die bestond uit
een groep notabelen die mensen die in het
slop waren geraakt, tot een hoger plan wil
den verheffen".
„De spaarbank werkte helemaal niet com
mercieel", gaat Van Maanen verder. „Ze
had geen winstmerk, maar ze wilde de men
sen leren het geld niet over de balk te gooi
en. Dat was dus zeker geen uitbuiting zoals
Marx het beschrijft. De Spaarbank deed
niet aan weldoenerij, maar ze wilde structu
reel de mensen helpen".
„Toen de spaarbank werd opgericht, was
sparen voor de gewone man iets heel
vreemds. Het geld dat over was, werd vaak
aan drank besteed. De nieuwe klanten van
de bank kregen een spaarbusje. Als ze wat
centen overhadden stopten ze die in het
busje en alleen de bank had daarvan de
sleutel".
Overigens is een groot deel van het archief
uit de 19e eeuw weggeraakt. „Dat gebeurt
wel vaker. Bij verhuizingen en opruimin
gen werd vaak gezegd: 'Weg ermee'. Ook is
er veel verdwenen bij branden, door water
schade of muizen". De vier strekkende me
ter archiefmateriaal van de spaarbank die
nog over is, bevat onder andere stukken be-
drijfsboekhouding, notulen van vergade
ringen en jaarver slagen.
Dit is natuurlijk stof voor onderzoekers.
„Wij van het archief onderzoeken namelijk
zelf niet. Wij brengen de boel op orde en ma
ken een inventaris, zodat onderzoekers we
ten wat ze waar kunnen vinden. Ik ver
wacht zeker dat er belangstelling zal zijn
van wetenschappers, want het archief bevat
een schat aan informatie over de sociaal-
economische geschiedenis van Leiden. Het
lijkt me bijvoorbeeld interessant te onder
zoeken of de besparingen in die tijd al sterk
afhingen van de rentestand. Dat zou name
lijk iets zeggen over de 'economische men
taliteit' van de mensen van toen; gingen ze
meer sparen als ze er wat aan konden ver
dienen?".
Het archiefmateriaal is in kaart gebracht
door een stagiaire van de Rijksarchief-
school, Ariela Netiv. Van Maanen was een
jaar lang haar mentor. De uitreiking door
wethouder H. Koek van archiefzaken van
het eerste exemplaar van het boekje is de
bekroning van een jaar werk.
„Het zal een feestelijk gebeuren worden",
aldus Van Maanen. „Terecht, want archie
ven van banken zijn nog niet vaak geïnven
tariseerd. Het is "dus best uniek wat we ge
daan hebben. Daarom maken we er een
boekje van, want zo onderstrepen we onze
maatschappelijke functie. Het gemeente
lijk archief is er namelijk niet voor zichzelf,
maar kan veel mensen een dienst bewij
zen".
IC
1
LEIDEN Meerdere ma
len moest de arbiter erbij
gehaald worden. De jury
leden konden het onder
ling niet eens worden wel
ke koe of stier als beste
naar voren moest komen.
Volgens A. de Jong, direc
teur van de Groenoordhal-
len en secretaris van de
Vebo, bleek zaterdag tij
dens de 42e paasveeten
toonstelling eens te meer
hoe 'super' de beesten
worden gefokt.
De paasveetentoonstelling die
door de Verening tot het bevor
deren van de agrarische belan
gen in de Rijn- en Duinstreek
(VEBO) werd gehouden, kwam
zaterdagochtend door het
slechte weer iets vertraagd op
gang. „Op twee na zijn toch
alle deelnemers gekomen",
vertelt De Jong. In totaal wa
ren er 67 deelnemers, waarvan
bijna 20 uit de omgeving van
Leiden met in totaal ruim 300
stuks vee. Het vee varieerde
van koeien en stieren tot scha
pen en varkens.
Ook het aantal bezoekers aan
de paasveetentoonstelling in
de koude en winderige Groe-
noordhallen viel De Jong niet
tegen. Tussen elf en twaalf was
het op z'n drukst. Hij denkt dat
het verwachte bezoekersaantal
van 3000 wel gehaald is. „Er
waren er in ieder geval meer
dan vorig jaar", weet De Jong.
„Maar toen liep ik aan mijn
overhemd", doelt hij op het
mooie weer van vorig jaar met
als gevolg minder bezoekers.
De runderhal was zaterdag
ochtend voor de aanvang van
de keuring een grote badka
mer. Alle dieren moesten nog
even worden opgepoetst en
worden opgekamd voor ze de
ring ingingen. De jeugd kon
zich vermaken in het Paas-
dorp. Daar kon worden paalge-
klommen en naar hartelust
worden geraden naar het juiste
gewicht van een schaap. Maar
vooral in trek was het lucht
bed.
Limousins
Niet alle aanwezigen deden
mee aan de keuring. Er wer
den namelijk ook demonstra
ties gehouden. Zo stond het
echtpaar Jan en Leny de Snay-
er uit Oudenhoorn er met een
stuk of vijf Limousins, een
roodbruin rundveeras uit de
Franse Landstreek Limousin.
De bijna 1100 kilo zware stier
Ultra —twee jaar geleden nog
Nederlands kampioen liet
alle belangstelling rustig aan
hem voorbij gaan.
P. de Waard van de Vereniging
Nederlands Stamboek Verbe
terd Roodbont Vleesras hield
voor de belangstellenden een
warm pleidooi voor het houden
van stamboekkoeien. Acht
dikbillen van allerlei groottes
stonden op een rij. Volgens De
Waard genieten de dikbillen
steeds meer belangstelling van
de veehouders, vooral omdat
het aantal keizersneeen is te
ruggedrongen. Het woord dik-
bil neemt hij overigens niet
meer in de mond, omdat het
nog wel eens verzet oproept.
Daarvoor in de plaats gebruikt
hij het woord 'superbespierd'.
Hij noemt twee categorien
vleesrassen: 'superbespierd'
en 'iets meer luxe bespiering'.
Eens te meer bleek zaterdag
tijdens de prijsuitreiking het
nationale karakter van de
paasveetentoonstelling. Uit
alle windstreken van Neder
land was vee aangevoerd. Be
halve de beste Piemontese van
het Lissese bedrijf Duineveld-
van Saasse, kwam geen van de
winnaren uit Leiden of omge
ving. Volgens De Jong zaten de
deelnemers uit de omgeving er
wel heel erg dicht tegenaan.
Het kalf van R. Schepers uit
Vijfhuizen werd, met een ver-
Protest tegen
de dikbillen
UTRECHT - De Stichting
Lekker Dier heeft de paas
veetentoonstelling in Lei
den aangegrepen om weer
eens een protestbrief over
het fokken van dikbillen te
verspreiden. Heieen de
Boer ageert tegen een in
de media gepubliceerde
opvatting van Vebo-secre-
taris André de Jong dat
dikbillen leuk zijn om naar
te kijken. „Als men weet
welk dierenleed er achter
de dikke billen schuilgaat,
vergaat echter de lust tot
lachen", schrijft Heieen de
Boer van de stichting.
„Het is te gek dat dieren
speciaal worden doorge
fokt op een erfelijke afwij
king. Zeker als ze daar
door last krijgen van aller
lei kwalen. In plaats van
dikbillen als 'leuke
publiekstrekker' in het
programma op te nemen,
zouden de organisatoren
van paasveetentoonstel-
lingen de dieren uit hun
hal moeten weren".
deelde jury, kampioen van de
Vebo. Hij kreeg een zilveren
hooiberg, de zogenoemde Bon-
da-prijs. Kampioen onder de
koeien werd het dier van Ge
broeders A. M. de Lint uit
Zevenbergen met als goede
tweede een koe van P. Broos
uit Breda. Slagerij Arie Klaver
uit Schagen was de gelukkige
bezitter van de beste stier. Ge
broeders De Lint werden in
deze categorie tweede. Kam
pioen mannelijk jongvee werd
het stiertje van M. Houter uit
Spanbroek, terwijl A. Lam uit
Dreumel in het bezit was van
de kampioen in de categorie
vrouwelijk jongvee.
Boven:
De runderen
waren zo goed
gefokt dat de
juryleden
meerdere keren
onderling
verdeeld waren.
Links:
Ook de kinderen
vermaakten zich
opperbest tijdens
het Paasdorp van
de VEBO
FOTO'S: WIM VAN
NOORT
Politie neemt
wapens in bes li
WARMOND - De pol
vrijdag bij een zoeki
een stacaravan op e
mondse camping vier
in beslag genomen, wa
een pistool en een i
Het pistool lag met 1(
nen bedrijfsklaar in e«
kamerkast. De wapen
het eigendom van eer
ge Hagenaar. De vi
vertelde de politie de
gevonden te hebben
door hem gekochte aut
Auto raakt te w
ALKEMADE - Een
vijf inzittenden is gij t
gen op de rijksweg tei
van Alkemade in de
recht gekomen. De
bestuurder uit Blokkei
macht over het stuu
Vervolgens raakte den
bij de te water. Omj|
wisten de vijf uit de
bevrijden. Niemand li
Inbraak in scho
LISSE In de Chr
Nationale School
Broekweg in Lisse
nacht van vrijdag op z
ingebroken. De inbrek F
men binnen door eer.ei
verbreken. Uit de scho 1
dio-apparatuur wegger e
4
Inbreker gepak
KATWIJK - Een
Katwijker is zaterdaj
op heterdaad betrapt b
breken in een woning
Cleijn Duivenpark. 1^'
een alarm af, waarna d
snel ter plaatse was en
in de kraag kon vatten.
Sieraden gestold
HOOGMADE - Diev
ben in het weekeinde
gestolen uit een woninj
Klaverweideweg in I li.
de. Zij kwamen binm
een raam aan de ach
van de vrijstaande woe
forceren.
Inbraken Alken
ijs
ALKEMADE - Inbreki
ben zaterdagavond j:1
plaatsen toegeslagen i
made. Aan de Kerkweg i
lofarendsveen werdei
vrijstaande woningen
broken. Uit één woni
den 157 compact discs m
nomen, twee ringen e 'f
kleding. In Nieuwe V
werd de inbreker in
ning aan de Voorwegge
door een bezoeker,
sloeg op de vlucht. Bij
ning aan de Fransche
Roelofarendsveen w<
balkon beklommen
slaapkamerraam geopenl
weg is is nog niet bekej fj
het Zuideinde bleef hetfe
poging tot inbraak,
kreeg de achterdeur nie
Fietster gescherf,!
KATWIJK - Een 5 5
Katwijkse fietster weri |s
dagmiddag op de Juli: v
geschept door de perst 0
to van een 56-jarige Ka
De man had verzuild
vrouw voorrang te ge\fc
Katwijkse moest met
broken been worden
men in het AZL.
Inbraakpoginge
KATWIJK - Een onb 1
heeft in de nacht van
op zaterdag zeven maal|
beerd in te breken. Bij v m
kels aan het Hoorn ic
werd gepoogd de deur t
ren. Ook bij woningen
Synthese en de Sch !u
kersstraat werd tevergi hl
probeerd binnen te kom -
Nobelprij swinnaar
verzorgt lezing
LEIDEN - Nobelprijswinnaar
H. Michel geeft op 3 april een
lezing in Leiden. Hij doet dat
op een symposium over ener
gieconversie in eiwitten ter ge
legenheid van de officiële ope
ning van het Centrum voor
Biomoleculaire Spectroscopie
(Biospec) van de Leidse uni
versiteit.
Leidse onderzoekers werken
al jaren samen met Michel die
directeur is van het Max
Planck Instituut voor biofysica
in Frankfurt. Hij slaagde er als
eerste in een driedimensionaal
kristal te verkrijgen van een
van de belangrijkste energie
conversie eiwitten voor het le
ven op aarde, het fotosynthe-
tisch reactiecentrum. Daar
door is het mogelijk de struc
tuur daarvan te bepalen met
röntgenstralen.
Biospec is opgericht om spec
troscopisch onderzoek te bun
delen zoals dat wordt uitge
voerd door verschillende vak
groepen van de Leidse univer
siteit. Ruim honderd onder
zoekers werken er aan uiteen
lopend spectroscopisch onder
zoek.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18
en 19 uur, zaterdags tussen 14 en 15
uur, telefoonnr. 071-122248 en uw
krant wordt nabezorgd.
ALLLERLEIDS
Meer bewegen
Bij de groep 'Meer bewegen
voor ouderen' in de Stevens
hof is nog plaats voor nieuwe
deelnemers. Belangstellen
den kunnen elke maandag
van 11.30 tot 12.15 uur terecht Lezing
in het buurthuis Stevenshof
aan de Trix Terwindtstraat 4.
Deelname kost 3,50 per
maand. Meer inlichtingen bij
het Ouderenwerk Stevens
hof, 071-315251.
naar vrijwilligers die maaltij
den willen rondbrengen in de
wijk Zijloever/De Kooi. Ge
zocht worden mensen in be
zit van auto die een keer per
week willen helpen. Gereden
kilometers worden vergoed.
Inlichtingen bij stichting Ou
derenwerk 071-123744.
Vrijwilligers
Tafeltje Dek Je is op zoek
'De grenzen van Prometheus'
is het onderwerp van een le
zing die Mariëtte Willemsen
donderdag houdt bij de Filo-
sovische Vakvereniging
Anna Maria van Schurman.
de lezing wordt gehouden
aan Doelensteeg 16, gebeouw
1174, zaal 026. Aanvang 20.00
Oud papier
De milieugroep van kerkelijk
centrum De Regenboog za
melt donderdag weer oud pa
pier en kleding in. Dat mate
riaal kan worden ingeleverd
bij de containers die bij De
Regenboog aan de Watermo
len 1 staan. Tussen 9.00 en
21.00 uur nemen vrijwilligers
daar de spullen in ontvangst.
Lunchconcert
Pianist Herman van Rooijen
verzorgt donderdag vanaf
12.45 uur het lunchconcert in
de Kapelzaal van K&O aan de
Oude Vest 45. Op het pro
gramma staan werken van
Haydn en Brahms.
Freewave-Radio
Freewave Radio Leiden zoekt
vrijwilligers voor een aantal
informatieve programma's
op de maandag-, dinsdag
en/of woensdagochtend. Ook
is de lokale omroep op zoek
naar een medewerker met
een bijzondere belangstelling
voor een emancipatiepro
gramma. Bovendien zijn er
voor het politieke program
ma 'Rondom de Raad' nog
medewerkers nodig, onder
wie een eindredacteur. Erva
ring is niet nodig. Inlichtin
gen Marcel de Groot, 02523-
76941
DEN HAAG Gedeputeerde
Staten (GS) van Zuid Holland
hebben ingestemd een finan
ciële bijdrage te geven voor
een twee-jarig experiment met
een beloningssysteem voor
boeren, die de natuur sparen.
De boeren worden in het expe
riment zoveel mogelijk vrijge
laten in de manier waarop de
natuur wordt beschermd. De
initiatiefnemers voor het expe
riment zijn de afdeling milieu
biologie van de Rijksuniversi
teit Leiden, de Hollandse
Landbouworganisaties en de
Zuidhollandse milieufedera
tie. Met het experiment is een
bedrag van 116.000 gulden ge
moeid. Veertig boeren uit Zuid
Holland ,doen aan het experi
ment mee.
Meetmethoden
In een vooronderzoek zijn me
thoden uitgewerkt waarbij de
boer zelf op eenvoudige wijze
kan meten wat de natuurpro-
duktie bij de slootkanten en bij
weidevogels is. De boer krijgt
een lijstje met een aantal goed
herkenbare plantensoorten.
Jaarlijks moet hij opgeven wel
ke planten wel en welke niet in
zijn slootkanten voorkomen.
Omdat het soorten zijn die
kenmerkend zijn voor een be
paald type milieu, kan op be
trekkelijk eenvoudige wijze de
natuurwaarde worden uitgere
kend.
Voor 1992 wil de provincie al
leen nog maar bijdragen aan
een experiment met natuur-
produktie bij slootkanten.
Eind dit jaar wordt besloten of
bij het experiment ook weide
vogels worden betrokken. Er
bestaat al een regeling waarbij
boeren een vergoeding krijgen
als zij bij hun werk rekening
houden met de natuur. De boe
ren worden daarbij beloond als
ze later maaien, zodat weidevo
gels meer kansen krijgen om
hun eieren uit te broeden.
Deze regeling wordt door veel
boeren als betuttelend erva
ren, omdat ze eigenlijk betaald
worden voor het niet doen van
iets, namelijk maaien.
Poging tot beroving
LEIDEN - Een 58-jarige eige
nares van de melkwinkel in de
Hansenstraat heeft zaterdag
middag een overvaller op de
vlucht gejaagd. Rond het mid
daguur kwam een jongen de
zaak binnen die de vrouw be
dreigde met een 25 centimeter
lang mes. Hij had zijn zwarte
coltrui hoog opgetrokken om
niet herkend te worden en eis
te geld. De vrouw leek naar de
kassa te willen lopen maar riep
in plaats daarvan in de deuro
pening om hulp. Dit deed de
duidelijk niet getrainde over
valler op de vlucht slaan.
Winkeldieven
blijken illegaal
LEIDEN Twee winkeldie
ven die zaterdag werden aan
gehouden, bleken illegaal in
ons land te verblijven. Een 54-
jarige man uit Syrië werd be
trapt bij de diefstal van een ar
tikel ter waarde van niet min
der dan 1,99. Korte tijd later
werd in de V D een 28-jarige
Chinees aangehouden met
voor circa 85 gulden aan gesto
len goederen. Hij vertelde dat
hij door een smokkelaar voor
een zeer hoog bedrag over de
grens met het westen was 'ge
smokkeld'. Hij zou uit China
zijn gevlucht na het bloedig
neerslaan van de studentende
monstratie op het Plein van
Hemelse Vrede in zomer van
1989.
SERVICE MEER CENTRAAL BI
LEIDSE COURANT
Met ingang van woensdag 1 april a.s. zal de service
de lezers en adverteerders nog meer centraal staan
Leidse Courant.
Er komt voor de Leidse Courant en de Leidse Post/Zu
Holland Post een gemeenschappelijke balie in het pa
aan de Stationsweg 37 in Leiden.
Lezers kunnen er terecht voor losse verkoop, hi
aanmelden van nieuwe abonnees en voor even'
klachten.
Daarnaast kunnen daar ook advertenties wordi )j
opgegeven.
Het kantoor is dagelijks geopend van 08.30 tot 17.00
Telefonisch is de krant te bereiken onder de nummer^;
advertentie-bedrijf 071-141 905
van maandag t/m vnjdag van 08.30 tot 17.00 ufai<
abonnee-service 071-313 677
van maandag t/m vnjdag van 08.30 tot 17.00 u
nabezorging 071-122 248
van maandag t/m vrijdag van 18.00 tot 19.00 u
op zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur
Voor fax-berichten nummer 071-140 680
De redactie van de Leidse Courant blijft gevestigd
Apothekersdijk 34 in Leiden en is met ingang van 1 a g
bereikbaar onder de telefoonnummers
algemeen
stadsredactie
streekredactie
sportredactie
faxnummer
Directie
Leidse Courant.
071-144 046
071-144 047
071-144 048
071-144 049.
071-134 941
