V^merikanen' van General Motors verrassende klasse
lat Tempra SW 4X4
Itroën ZXnu ook
iesel en automaat
Fatsoenlijke motorhelm kost al gauw honderden guldens
AUTO
?C
Lancia
Delta
nog eens
vernieuwd
idac Qounant
ZATERDAG 28 MAART 1992
n oor 18 11 HSSHHHI HHHH H' |'ir rado is notabene nog elf mille van de bestuurder
ijsPu
l aar
3pjrocl
fct 1
'ETER FOKKER
<t gaat goed met de ver-
ppgetallen van Ameri-
anse auto's in Europa,
ndeldt General Motors' en-
lusiast. Vorig jaar ste-
h ze met een kwart, dit
jr moet eenzelfde voor
gang haalbaar zijn. Nog
niger verten ziet David
;toli, Cadillacs topman
luropa.
aantal van 400 in Europa
>opjiochte Caddy's (1991)
hij dit jaar wel te kun-
verdrievoudigen. Het gaat
[rmee nog steeds maar om
n ine aantallen. Europese
cessen kunnen geen com-
isatie bieden voor de deplo-
ele marktpositie van GM in
en land. We moeten het
pr zien als een prestige-
indj: GM wil bewijzen dat het
icem zo goede auto's bouwt
26, daarmee in Europa eer te
'jalen valt. Wellicht gaat het
[erikaanse publiek dan ook
ir geloven in de kwaliteit
het eigen produkt.
:en kennismaking met het
i-aanbod van Amerikaanse
•modellen maakte er voor-
hl diepe indruk: Cadillacs
iwe Seville STS sedan en
aarvan afgeleide Eldorado
jé. Het meest edele merk
General Motors levert in
laad kwaliteit waar geen
jpeaan zijn neus meer
hoeft op te halen. Met een
cenbaar Amerikaanse uit-
ling, maar zonder protse-
het modern en voor-
n gelijnde model,
binnenin heerst een sfeer
hoogwaardige luxe, met
Cadillac Seville: sterke concurrent voor Europese toppers.
een overzichtelijk dashboard
voorzien van echte edelhouten
panelen en verder lederen be
kleding. Natuurlijk is alle
denkbare luxe standaard, van
automatisch ontstekende ver
lichting zodra het gaat sche
meren tot een topklasse ste
reo-installatie. Even vanzelf
sprekend ïg een achtcilinder
motor, echter wel modern toe
gepast: dwars voorin, en met
voorwielaandrijving. Het vijf
liter metende aggregaat levert
150 kW/204 pk. Volkomen
moeiteloos sleurde deze motor
zonder hoogstandjes als mul-
tikleps cilinderkoppen of ver
stelbare nokkenassen de Cad
dy fluisterstil naar 170 km/h,
waarbij hij dan nog geen 3000
toeren draait. Een ferme duw
op het gaspedaal, en even on
vervaard stormt de auto naar
zijn top van 210 km/h. Daarop
is hij begrensd, de acceleratie
maakt zeer duidelijk dat hij
nog een stuk harder zou kun
nen. Dat laatste geldt zelfs de
hele auto, want aan de weglig-
ging mankeert ook bij hoog rij-
tempo echt niets. De besturing
is vrij zwaar bekrachtigd, maar
doet helemaal niet vaag aan.
Het veercomfort is nog van
zeer hoge klasse, hoewel het
FOTO: PR
deinen van de vroegere Ameri
kaanse slee hem helemaal
vreemd is. Op basis van rij-
kwaliteiten, afwerking, uitrus
ting en ruimte-aanbod kan
deze Cadillac met opgeheven
hoofd de vergelijking aan met
Europese auto's van circa an
derhalve ton. Om precies te
zijn betaal je 159.900 gulden
voor de Seville STS, een iets
minder ruime tweedeurs Eldo-
goedkoper!
Om het vertrouwen van de ko
pers te versterken geeft GM op
zijn Amerikaanse modellen
voortaan drie jaar of 100.000
km garantie, precies als Japan
se merken doen. Een attractie
is verder dat alle modellen
standaard ABS-remmen en
een airbag in het stuurwiel
meekrijgen. Zelfs het goed
koopste aanbod, de Chevrolet
Corsica voor 36.900 gulden.
Een model waaraan GM voor
een flink deel de gestegen ver
kopen dankt is de Pontiac
Trans Sport ruimte-auto, die
nu nog een stuk aantrekkelij
ker is gemaakt. Alleen het
goedkoopste model doet het
nog met de oude 3,1 liter V6
motor, de overige versies (ty
pen GT en SE) hebben een tot
3,8 liter vergroot aggregaat.
Dat loopt belangrijk stiller, be
halve bij volle acceleratie. Hij
heeft met zijn grotere inhoud
meer trekkracht, wat samen
met een nu vier in plaats van
drie versnellingen tellende au
tomaat voor een aanzienlijk le
vendiger voortstuwing zorgt.
Dat het met de kwaliteit nog
niet helemaal in orde is bewees
echter een testauto waarin een
portier bovenaan absoluut niet
sloot, gewoon verkeerd ge
perst.
Indruk maken
We konden geen weerstand
bieden aan de verleiding om
ook de sportwagens eens te
proberen. De Chevrolet Cor
vette beschikt nu over een ver
sterkte 5,7 liter V8, die liefst
220 kW/300 pk levert. Dat het
brutale model alle hoofden
doet draaien is allang vanzelf
sprekend, maar ook het hoofd
wil wel ver
draaien als een volgas-sprint
wordt ingezet. Rustgevend
mag je het Amerikaanse mo
torkarakter. met verpletteren
de trekkracht bij nauwelijks
meer dan stationair toerental,
niet meer noemen bij zoveel
geweld. De Corvette is redelijk
comfortabel geveerd, maar
loopt op zijn extreem brede
banden niet uit eigen bewe
ging goed rechtuit. Zo breed
als de banden zijn, bij elk toe
rental resulteert plotseling
gasgeven in verlies van de
grip, dus is een Corvette zeker
niets voor onervaren stuurlie
den. Maar die zullen ook geen
143.000 gulden op zak hebben
voor zo'n sportief beest.
Een zeker zoveel aandacht
trekkend alternatief biedt de
Pontiac Firebird, leverbaar
met motoren van een wat ma
gere 3,1 liter V6 tot aan een 5,7
liter V8 (179 kW/240 pk) voor de
Trans Am GTA. Eigenlijk be
viel deze goudeerlijke klassie
ker beter dan de Corvette. Hij
is een stuk overzichtelijker,
het traditionele dashboard met
hele grote ronde klokken is
precies wat je in een sportwa
gen verwacht. Opvallend ge
noeg hoorden we bij de Trans
Am GTA pas het vertrouwde
diepe gerommel in de uitlaat
dat hoort bij een Amerikaanse
V8. De GTA mag minder sterk
zijn dan een Corvette, de enor
me schop in je rug als je gas-
geeft is er nauwelijks minder
om. Deze duurste Firebird kost
vijftig mille minder dan een
Corvette. Het goedkoopste mo
del is er voor 57.500 gulden.
Dat kunnen we al vergelijken
met Europeanen als een Opel
Calibra of Japanners als een
Mazda MX-5. Toch eens over
nadenken?
Terwijl het meer dan de
hoogste tijd is voor een op
volger ondergaat Lancia's
compacte middenklasser
Delta nog maar eens een
kleine opwaardering. Het
model dat Auto van het
Jaar 1980 werd beleeft nu
ongeveer zijn zilveren pro-
duktie-jubileum. Met in
gang van 1992 schrijft de
fabriek geen Delta's meer
in voor het wereldkampi
oenschap rally's, dat al
vele malen (ook in 1991
nog!) met die auto werd
veroverd. Het is vooral die
sportieve roem waarop
men de stokoude Delta
nog verkoopt. Reden om
de sportiefste modellen uit
het gamma nu echt voor
de laatste keer, mogen we
aannemen nogeens aan
te pakken.
Eind vorig jaar verscheen
een weer verder geëvo
lueerde Delta HF Integra
le, straatversie van de nog
immer geduchte rallywa
gen. Zonder uiterst ver
fijnde vierwielaandrijving
en met een maatje kleine
re motor is er voor de helft
van het geld de Delta HF
Turbo, met voortaan bijna
hetzelfde uiterlijk als die
Integrale. Hetzelfde model
lichtmetalen wielen, een
motorkap met indrukwek
kende bult erop en dubbe
le ronde koplampen doen
de HF Turbo er meer 'op
gevoerd' uitzien dan voor
heen. Ook de nog wat
goedkoper Delta GT i.e.
kreeg een potenter aan
zien, al hield men het daar
bescheiden op zijskirts en
een motorkap met koels-
leuven als uiterlijke op
waardering. Beide sportie
ve Delta's krijgen verder
een exclusieve alcantara/s-
toffen interieurbekleding
mee. Goedkoop zijn de
Delta's nooit geweest, dat
geldt ook nu nog. De GT
i.e. kost 34.450 gulden, een
HF Turbo komt op 42.995
gulden en een echte Inte
grale op 84.950 gulden.
af komende herfst brengt
n 9) een zeer exclusieve vari-
van de mooie Tempra Sta-
vagon op de markt. Het is
erste auto van het merk
permanente vierwielaan-
rïng.' Voor de ontwikkeling
dat aandrijfsysteem hoef-
ïen weinig moeite te doen,
komt zo onder de Lancia
ra Integrale vandaan. Dat
model is immers gebaseerd op
het ontwerp van de Fiat Tem
pra. Het was zodoende bij voor
baat zeker dat het een goed-
werkende aandrijving oplever
de, want Lancia's in rally's ont
wikkelde Integrale-systeem
behoort tot de besten. Fiat kop
pelt de vierwielaandrijving na
tuurlijk met zijn sterkste Tem-
pra-motor, de tweeliter met 85
kW/115 pk. Daar de 4x4-versie
toch al kostbaar zal uitvallen
nam men geen halve maatre
gelen. Zo te zien worden vrij
wel alle mogelijke extra's voor
de Tempra in de 4x4-uitvoe-
ring standaard meegeleverd,
van ABS-remmen tot aircondi
tioning. We rekenen dus maar
op een prijs van meer dan zes
tig mille.
de verwach-
het leve-
van de ZX dit
met voor de hand lig-
varianten. Later in het
een driedeurs mo-
brengt men nu uit-
met dieselmotor en
n automaat leverbaar
ele benzineversies,
dat eerste te begin-
automaat wordt uit-
gecombineerd met de
sterke 1,6 liter mo-
volgt daaruit
ZX Avantage 1.6 en
le enige modellen zijn
?t deze vierversnellings
iaat uitgerust kunnen
n. De meerprijs bedraagt
;ulden, waarmee de goed-
te ZX-automaat op
gulden uitkomt.
7Jieselmotor is er voor de
/pllen Reflex en Avantage,
enkele noodzakelijke
issingen aan de vering en
rlijk de motor na geheel
:nkomen met de al be-
benzine versies. Dit
in dat geen van beide
Iversies standaard over
bekrachtiging beschikt,
telefofiet een van nature zware
Imotor voorin vaak wel
onprettig is. Als extra is be-
itiging leverbaar op beide
.Tien. Voor het overige
ondeae Reflex D gelden als een
imet een aangenaam ka-
doch vrij simpele uit-
'g, terwijl de Avantage D
1567, m stukje aardiger aange-
wordt. Interessant is met
de gedeelde en ver-
ffbare achterbank die hij
-Verapij&t' verder kan alleen
age)»vantage worden gecom-
/erpl&rd met luxe als centrale
Vergrendeling, elektrisch
ïnde ramen voorin en
er saffisch bediende rechter
ü^^el (dat zit in één pakket)
ien elektrisch bediend
schuifdak.
Milieuvriendelijk
De toegepaste dieselmotor is
een oude bekende, het gaat om
de 1,9 liter krachtbron die al
lang uitstekende diensten ver
leent in de Citroën BX en di
verse Peugeots. De relatief
grote inhoud voor een auto van
ZX-formaat zorgt voor aanne
melijke prestaties. Met 47
kW/65 pk in het vooronder is
de diesel-ZX zeker geen snel-
heidswonder, toch doet de mo
tor vooral als hij op toeren is
aangenaam pittig aan. Citroën
spreekt van een weer gemo
derniseerde versie van dit ag
gregaat. Een voorverwar-
mings- en filteringssysteem in
de brandstoftoevoer moet de
motor beter winterbestendig
maken. Het belangrijkst is
evenwel de uitrusting van de
motor met uitlaatgas-terug
voer, die in combinatie met
aangepaste inspuiting zorgt
voor vrij schone uitlaatgassen.
Om dit te benadrukken ge
bruikte Citroën kringlooppa
pier om het persbericht op te
drukken...
Vol trots meldt men dat de uit
stoot van deeltjes (roet) be
perkt blijft tot 0,124 gram per
kilometer. Dat geldt op dit mo
ment inderdaad als schoon,
doch over enkele jaren zal de
eis worden aangescherpt tot
0,08 g/km. Zuinig is deze diesel
in elk geval wel, wisten we al
uit de praktijk. Gemiddeld zou
een diesel-ZX gauw 1:16
moeten kunnen halen. Dat
verzacht dan weer de pijn van
de aanschaf, want net als de
belangrijkste concurrenten
van Opel (Astra) en VW (Golf)
moet de ZX in dieselversie
meer dan dertig mille opbren
gen. Om precies te zijn kost de
goedkoopste uitvoering 31.100
gulden voor de Avantage komt
er nog vijftienhonderd gulden
bij.
rust en souplesse
Zescilinder Jaguar:
Na de facelift van zowel de Ja
guar XJS cabriolet als coupé,
vorig jaar, verschijnt het ca
brioletmodel nu ook met zesci
linder motor. Sinds het ver
schijnen van de geheel open
Convertible in 1987 was deze
uitsluitend leverbaar met VI2
krachtbron. Bij deze meer dan
fraaie cabriolet past echter de
nieuwste vierliter zescilinder,
die niet onbelangrijk zuiniger
loopt, even goed. We probeer
den hem al eerder in een XJS
coupé, waarin deze motor
enorme rust en souplesse de
monstreerde die uitstekend
past bij de rijstijl die men met
een open auto meestal bezigt.
In uitrusting is er geen ver
schil tussen zes- en twaalfcilin
der Convertible: beide hebben
standaard automatische trans
missie, en onder alle luxe ook
een elektrisch bediende kap.
Tegelijk voerde Jaguar weer
wat verbeteringen door aan de
XJS-serie. De bodem van de
Convertibles werd verder ver
sterkt, als extra is nu een air
bag leverbaar (ook op de cou
pé, later eveneens voor de se
danmodellen).
Interieur van
de Jaguar
XJS, die nu
ook leverbaar
is met een
zescilinder
motor.
FOTO: PR
(ADVERTENTIE)
Idoor
PETER FOKKER
Het behoeft geen enkel
betoog dat motorrijden
zonder helm absoluut niet
kan, op of naast de weg. In
het algemeen zal iedereen
die iets van motorrijden
weet een (her-)beginnen-
de rijder aanraden vooral
geld te reserveren voor
goede kleding.
Het gaat dan niet gaat om een
handvol kleingeld. Nooit rij
den zonder handschoenen of
behoorlijke laarzen, een fat
soenlijke helm kost gauw ook
honderden guldens. Hoewel er
wettelijk gezien geen verschil
hoeft te zijn tussen een goed
gekeurde bromfiets- of motor
helm (met E-22/03 keur) liggen
de eisen in de praktijk wel heel
verschillend - of je moet geen
belang hechten aan draagcom-
fort.
We staken ons ücht eens op bij
de importeur van Shoei-hel-
men, naar eigen zeggen met
Arai een van de marktleiders
in Nederland. Onlangs vierde
Nimag het vijfjarig jubileum
als importeur van dit Japanse
helmenmerk. Opvallend is dat
er naar schatting (harde cijfers
ontbreken) veel meer helmen
verkocht worden dan motor
fietsen en brommers samen.
Kennelijk speelt modegevoe
ligheid een rol. Jaarlijks ko
men helmen uit in nieuwe en
nog fraaiere kleurenschema's,
en wellicht schaft men bij iede
re volgende motorfiets ook een
helm in bijpassende kleuren
aan.
Lichter en sterker
Wie dat niet doet moet weten
hoelang een helm eigenlijk
bruikbaar blijft, ook wanneer
geruime tijd niet meer op een
motor gereden is. Dat hangt af
van het materiaal waaruit de
helm is gemaakt. Veel is daar
aan in de loop der jaren overi
gens nog niet veranderd. De
duurste helmen bevatten
vezel-helm is wat zwaarder.
Heel belangrijk bij de aan
schaf van een helm is het kie
zen van de juiste maat. De
helm moet nogal strak om het
hoofd zitten. Na enige tijd zet
het binnenwerk zich, waardoor
de helm iets ruimer wordt. Hij
mag nooit los om het hoofd ko
men te zitten, dat is gevaarlijk
bij een val. Het is daarom ook
af te raden om de helm binnen
in op te vullen met schuim-
plastic, om de pasvorm te ver
anderen. Shoei gebruikt drie
maten buitenschalen voor het
matengamma, zodat het scho-
kabsorberend binnenwerk in
de grootste en kleinste helm
ongeveer even dik blijft. De
meeste modellen maakt men
van glasvezel-kunststof, alleen
het goedkoopste type TF
280/300 heeft een onderstuk
van polycarbonaat.
Van datzelfde materiaal maakt
men de vizieren, die daardoor
goed krasvast zijn. Als extra
kunnen ze geleverd worden
met een anti-condenslaag,
maar de praktijk leert dat zo
iets zeker niet onder alle om
standigheden en voor lange
tijd afdoende is. Daarom is een
goede ventilatie van belang.
Moderne helmen hebben aller
lei regelbare beluchtingsope
ningen, bovenaan om broei in
de haardos te voorkomen en
onderaan tegen beslaan van
het vizier. Shoei heeft boven
dien een handig systeem om
met een hendeltje het vizier in
drie standen iets open te kun
nen zetten bij rijden met lage
re snelheden. Voor al die venti-
latie-mogelijkheden is het van
bèlang of ze praktisch te bedie
nen zijn: met één gehand-
schoende hand dus, tijdens het
rijden. Bij veel ventilatie-
schuifjes is dat nog een heel
probleem.
Bij regen moet het gesloten vi
zier goed op de helmschaal af
sluiten. Regendruppels die
langs de binnenkant van het
vizier lopen raak je rijdend
vrijwel niet meer kwijt. Motor
handschoenen met een spe
ciaal zeemleren stukje op een
vinger zijn wel prima om het
vizier aan de buitenkant
schoon te wissen, maar aan de
binnenkant kom je niet. Een
rubber rand met zachte lip
langs de gezichtsopening is
dus veel beter dan een plastic
rand.
Voor gevorderden
De kunst is verder nog om de
helm en vooral het vizier goed
gestroomlijnd af te werken.
Het gaat windgeruis tegen, dat
blijkens een onderzoek bij
Rijkspolitie-motorrijders toch
al op de snelweg een gehoorbe-
lasting geeft die eigenlijk op
lange duur niet gezond is. Ver
der voorkomt goede stroomlijn
dat de rijwind hinderlijk aan
de helm gaat rukken bij hoge
re snelheid. Er kan vanalles
gebeuren: de ene helm kantelt
achterover door de winddruk,
de andere wordt omhoog ge
tild, een derde gaat heen en
weer klapperen bij zijwind
(passeren van een vrachtwa
gen!).
Dat doet een goede helm alle
maal niet, al moest men bij
Shoei erkennen dat zeer veel
afhangt van de motor waarop
men rijdt, al dan niet voorzien
van stroomlijnbekleding. Er
valt daarom voor een helmfa
brikant geen peil op te trekken
hoe de wind in de praktijk
staat tijdens het rijden. Maar
allicht is het een goede zaak
dat bij het huidige topmodel X-
8R het vizier helemaal glad op
de helmschaal aansluit, door
dat de scharnieren als los on
derdeel aan de binnenkant ge
monteerd zijn. Zo'n helm kost
wel bijna duizend piek. ten
minste als je hem in de kleu
ren van bekende coureurs wilt
hebben. De meerprijs voor een
kleurige beschildering is nogal
fors. Dat komt omdat daarover
een blanke laklaag zit, zodat
opschriften en kleuren niet be
schadigen, hoorden we. Terzij
de: losse onderdelen van venti-
latieluikjes en scharnieren le
vert Shoei probleemloos, da's
ook nuttig om te weten, want
met name vizierscharnieren
slijten in de praktijk duidelijk,
waardoor het vizier dan niet
meer goed open blijft staan.
nieuw-ontwikkelde superster
ke kunstvezels, waardoor ze
sterker en vooral wat lichter
gemaakt kunnen worden. Het
gros van de helmen wordt ech
ter nog altijd gemaakt van of
wel polycarbonaat, ofwel glas
vezel-versterkte kunststof. Po
lycarbonaat is goedkoper,
maar niet goed bestand tegen
ultraviolet zonlicht. Hij moet
daarom uit veiligheidsoverwe
ging na een jaar of vier vervan
gen worden. Glasvezel-helmen
kennen deze beperkte levens
duur niet. Daar geldt alleen dat
een helm die een keer echt zijn
beschermende werk heeft
moeten doen altijd vervangen
dient te worden. Een paar keer
per ongeluk laten vallen kan
geen kwaad. Barsten of deu
ken in de helmschaal mogen
uiteraard niet zichtbaar zijn,
doch het gaat vooral ook om de
binnenschaal van kunststof-
schuim. Die vangt de schok op
bij een ongeval, waarna er een
deuk inzit die je van buitenaf
niet kunt vaststellen. Daarom:
altijd vervangen.
Een polycarbonaat helm heeft
nog een nadeel: je mag hem
niet schilderen of met stickers
versieren, dat kan het materi
aal aantasten (het wordt bros
en beschermt niet meer). Op
een glasvezel-helm mag dat
wel. Helaas kun je aan een
helm niet zien van welk mate
riaal hij gemaakt is, hooguit
zegt het gewicht iets; een glas
Een Shoei RF-200 kost met deze beschildering al 649 gulden, in effen kleur 99 gulden minder
FOTO: PR
ADVERTEER
MEER!
