„We moeten varen op
ons innerlijk kompas"
Eenvergruizeld
beeld van Thijm
li
CddócSomfmt
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
COMMENTAAR
Wind
VU gaat christelijk
karakter inhoudelijk
aan de orde stellen
CetdóéSouAont
zaterdag 28 maart199!
Billy Graham naar Noord-Korea
ATLANTA De Amerikaanse evangelist Billy Gra
ham zal volgende week preken in Noord-Korea, een
van de laatste communistische bastions in de we
reld. De 73-jarige evangelist zal tijdens zijn bezoek
aan de Noordkoreaanse hoofdstad Pyongyang, van
31 maart tot 4 april, ook een lezing houden voor stu
denten van de Kim II Sung-Universiteit, genoemd
naar de leider van het officieel atheïstische land.
Graham, die in de afgelopen veertig jaar in tientallen
landen grootscheepse evangelisatiecampagnes
heeft gehouden, zegt dat hij met president Bush en
minister James Baker van buitenlandse zaken heeft
overlegd over het bezoek. „Hun reactie was erg posi
tief', aldus Graham.
De evangelist hoopt dat hij „op een bescheiden ma
nier een bijdrage kan leveren aan de totstandko
ming van betere relaties tussen Noord-Korea en de
Verenigde Staten". Hij is blij dat Noord-Korea de
deur heeft open gezet en verheugt zich, op de ont
moeting met zijn „fellow christians".
„Levpnsbeschouwing in de marge van basisvorming"
Wie door het vuur is
gegaan, zal in de zon
niet smelten.
Indiaas spreekwoord
Idoor
HENK VAN 'TKLOOSTER
AMERSFOORT Voorzitter
H.A.J.M. Nijboer van de Vereni
ging van Docenten Levensbe
schouwing (VDL) vreest dat bij de
invoering van de basisvorming in
het voortgezet onderwijs het vak
levensbeschouwing terechtkomt
in de marge van het onderwijs.
Nijboer verweet vrijdag tijdens
de jaarvergadering van de VDL
de Nederlandse Katholieke
Schoolraad (NKSR) zich vrijblij
vend op te stellen en niets te doen
tegen katholieke scholen die het
aantal lesuren levensbeschou
wing terugbrengen. De NKSR
moet het gevecht om de lesuren
niet overlaten aan de schoolbe
sturen en de docenten, maar zich
sterk maken voor een volwaardi
ge positie van het vak levensbe
schouwing op de lessentabel,
meent Nijboer.
Hij pleitte ervoor dat de NKSR
het lidmaatschap opzegt van ka
tholieke scholen die onvoldoende
vorm willen geven aan hun iden
titeit. „Het kan toch niet zo zijn
dat een school in geen enkel op
zicht aan welke voorwaarde dan
ook hoeft te voldoen om lid te mo
gen blijven of worden van de
NKSR", aldus Nijboer, zelf do
cent aan een school in Deventer.
Naar zijn mening heeft het katho
lieke onderwijs alleen toekomst,
als het opkomt voor zijn identi
teit. Het gaat er om dat het katho
lieke onderwijs zelf vernieuwt,
want de jongeren willen dat ze
worden geholpen bij het zoeken
naar nieuwe vormen van spiritua
liteit. Velen dreigen vast te lopen
in het moeras van materialisme,
onzekerheid en vervreemding.
Nijboer bestreed de idee dat in
voering van een paar lessen waar
denoriëntatie in alle vakken het
verminderen van de lesuren le
venbeschouwing kan goedma
ken. „Het is zelfs andersom. Sys
tematische oriëntatie op levens
beschouwing is een voorwaarde
voor waardenoriëntatie in andere
vakken. Daar waar het vak le
vensbeschouwing verdwijnt in de
marge van het schoolleven, valt
waardenoriëntatie op rotsachtige
bodem."
Barbertje
door MARINUS V.D. BERG
Er zijn soorten wind. Op de eerste dag van de
lente groeide de wind aan tot storm. De lente kan
ook die zachte wind kennen, die je gezicht teder
streelt. Als je op Curagao landt, voel je de heerlijke
passaatwind die de hitte draaglijk maakt. Heel
anders dan de woestijnwind die fel en
doordringend schijnt te zijn.
De wind kan hitte verzachten maar ook
aangroeien tot storm en orkaan. Wie herinnert
zich niet meerde winterstormen van 1989-'90 toen
bomen als luciferhoutjes afknapten. Vorig jaar
ben ik in de herfstvakantie naar Scheveningen
gegaan om het te zien en horen stormen op zee.
Fascinerend en adembenemend. Maar aangezien
ik geen weerkundige ben en niet bij een
meteorologisch instituut werk is mijn kennis over
wind maar beperkt.
Ik wilde dan ook stilstaan bij nog een ander soort
wind. Namelijk de levenswind. Er is een prachtige
Ierse zegen die je toebidt datje de wind in de rug
mag hebben. In veel bijbelse verhalen laat 'de
Eeuwige' zich horen via de wind: soms een zachte
bries, dan weer in de pinksterstorm of in de storm
op het meer. En een wind zorgde voor de
doortocht, de uittocht uit het gebied van de
slavernij.
In de bijbelse verhalen gaat het meer om de
levenswind dan om de natuurkundige winden.
Voor die levenswind word je gevoeliger als je in je
leven tegenwind ondervindt, als je de wind niet in
de rug hebt. Je bent vaak pas echt gevoelig voor de
wind in de rug als je eerst de kracht van de
tegenwind hebt gekend. De tegenwind kan
worden tot een levensstorm. Je ziel kan zijn als de
storm op het meer. Angst beheerst je. De
levensstorm kan zo hevig worden datje niet
verder kunt. Je komt vast te zitten. Je leven kan
worden tot een slavenbestaan. Je bent geen vrij
mens meer. Je bent weggevoerd van je oorsprong,
van je roeping tot vrijheid. Er kunnen in het leven
machten zijn en angsten die je tot slaaf proberen
te maken. Hun wind ontneemt jou bijna je eigen
adem. Ze trachten je te verstikken. Soms lijkt dat
ook te lukken.
Het hoopvolle van de bijbelse verhalen is dat de
machten niet alle adem kunnen stelen. De
oorspronkelijke adem, hoe zwak ook, kan
aangroeien tot een nieuwe bevrijdende
tegenwind. Die bevrijdende wind kan worden tot
een gunstige wind die jou doortocht geeft. Je
wordt in je leven gevoeliger voor de kracht en 't
waaien van de levenswind als je al je krachten
hebt aangewend om door de levensstorm heen te
gaan. Je hebt je angsten onder ogen gezien en bent
niet hun slaaf gebleven.
Door de storm heen wijken meren, rivieren van
verdriet, zeeën van angst. Door de nacht heen
waad je op de nieuwe lente-ochtend van je
bestaan het nieuwe gebied binnen. De bodem van
de rivier is de bodem van jezelf, de bodem van je
ziel, je eigen levensgrond. Je voelt jezelf en de
tegenwind keert, de machten Verdrinken
machteloos. Je kunt verder: opgelucht, bevrijd
ademhalend.
Doortocht, uittocht, gebeurt nog dagelijks. Wie de
ervaring (het uitvaren) kent, is ontroerd en zingt
een loflied, een liefdeslied. Het is een gebeuren dat
groter is dan de natuurkunde kan omvatten of een
meteorologisch instituut kan meten. Heeft de
Eeuwige de onderdrukten een handje geholpen
door die gunstige wind of hielp de wind hen? Wie
redt het uit de levensstorm zonder een toegestoken
hand?
De bijbelse schrijvers vertellen levensverhalen. Ze
hebben een beperkte kennis van natuurkunde. Ze
werkten niet bij een weerkundig instituut te De
Bilt of Ukkel maar vertellen van de
levensstormen. 'Harde wind hielp Mozes 'n
handjevolgens The bulletin of the American
Meteorological Society".
Ik geloof het direct, maar in de levensstorm zie ik
uit naar de toegestoken hand.
IC
j
AMSTERDAM - De Vrije
Universiteit (VU) gaat in
sollicatiegesprekken het
christelijke karakter van
de universiteit meer in
houdelijk aan de orde stel
len.
Het college van bestuur
vindt de huidige regeling,
waarbij nieuwe medewer
kers alleen ja of nee kun
nen zeggen tegen de doel
stelling van de VU, achter
haald.
Volgens voorzitter drs. H.J.
Brinkman is de maatregel
slechts „een kwestie van be
stuurlijke organisatie". Tot nu
toe beoordelen de faculteiten
hun kandidaat op wetenschap
pelijke kwaliteiten en komt
het college van bestuur er aan
te pas als hij of zij problemen
blijkt te hebben met de grond
slag. Het bestuur moet dan dis
pensatie geven, hetgeen ook
altijd gebeurt.
In de nieuwe situatie zullen de
faculteiten ook het resultaat
van het gesprek over het eigen
karakter van de VU moeten
meewegen. De faculteiten
moeten de kandidaat „inte
graal in kaart brengen", aldus
Brinkman. „Wij willen niet al
leen weten wat hij weten
schappelijk kan, maar ook of
hij past binnen de VU."
De VU hoopt zo een einde te
maken aan de „niet al te slim
me" tweedeling tussen de be
voegdheden van de faculteiten
en het bestuur, aldus Brink
man. Hij benadrukt dat de
nieuwe maatregel geen ver
sterking van de eigen identi
teit inhoudt. „Sommigen zul
len er reconfessionalisering in
zien, terwijl anderen juist zul
len vinden dat er sprake is van
een verdere deconfessionalise
ring. Maar het is geen van bei
de."
Theologe Joanne Klink 'gegrepen' door nieuwe tijd
Een klein meisje herin
nert zich in dé middeleeu
wen te zijn veroordeeld
door de inquisitie en
noemt namen van mede-
veroordeelden. Later wor
den in Zuid-Frankrijk de
protocollen met deze na
men gevonden. Een jon
getje zegt zich te herinne
ren hoe hij ter wereld
kwam. Een andér jongetje
vertelt verhalen over de
tijd dat hij in de baarmoe
der zat. Hoe hij zich ver
veelde, langs een zilveren
koord opklom en met an
dere mensen praatte.
Fantasie, science-fiction, of
beuzelpraat? Of geen van
drieën en gaat het hier om een
werkelijkheid waarmee de
westerse mens niet vertrouwd
is? Begint ons bestaan bij de
conceptie of ver daarvoor? Wat
is klinisch dood-zijn? Heeft
ons leven een begin- en eind
punt of keren we talloze malen
terug om ons levenswerk te
voltooien?
In de laatste twintig, dertig
jaar neemt de omvang van spi
rituele, buitenzintuiglijke er
varingen toe. De wetenschap
reageert afwijzend, de kerken
huiveren. Wat moeten we met
dit soort ervaringen, vraagt
men zich af.
Theologe Joanne Klink,
schrijfster van onder meer de
'Bijbel voor kinderen' (1959 en
onlangs in herdruk versche
nen) en de boeken Kind en Ge
loof, twijfelt sinds lang niet
meer aan de echtheid van deze
en andere verhalen. Sterker,
sinds ze er rotsvast in gelooft
trekt ze het land door om lezin
gen te houden. De 'goede oude
tijd' gaat over in een nieuwe
tijd (new age), luidt haar bood
schap aan een mensheid die
nog in onmondigheid wordt
gehouden.
„Ik geloof dat er een nieuwe
tijd in de wereldgeschiedenis
komt. Iedereen die nadenkt en
de krant leest kan het zien. De
wereld verandert in snel tem
po. De wetenschap ontwikkelt
zich razendsnel, vooral de me
dische. Verder zijn er allerlei
ontwikkelingen in de fotogra
fie, psychologie, politiek en
economie.
Verlangen
De drijfveer achter mijn lezin
gen is mijn verlangen duide
lijk te maken wat er achter al
deze veranderingen zit. God
heeft een nieuwe tijd met de
mensen voor. Alle mensen
hebben vrije toegang, niet al
leen een select groepje dat de
kerk heet."
Die nieuwe tijd kenmerkt zich,
volgens Klink, onder meer
doordat er een eind komt aan
de onmondigheid van de men
sen. Vooral in de kerken. Deze
zijn sterk gericht op het verre
verleden op de exodus uit
Egypte dat ze gevaar lopen de
veel grotere Exodus van ge
rechtigheid en vrede nü te
missen.
In haar recente boeken 'Het
onbekende venster' (1989, Ten
Have) en 'Vroeger toen ik groot
was' (1990, Ten Have) gaat
Klink in op deze verandering
in denken, voelen en leven.
Uit ervaringen van helder
ziendheid, uittredingen en te
lepathie bij volwassenen en
kinderen, herinneringen van
een bestaan ver voor de con
ceptie en na de dood en de ont
dekking van energiebanen
(meridianen) door het lichaam
blijkt volgens de Haarlemse
Joanne Klink
FOTO: HANS
VERMEULEN
theologe zonneklaar dat ons
materiële wereldbeeld niet vol
doet. We komen er niet als we
verschijnselen die we niet met
de vijf zintuigen kunnen waar
nemen afwimpelen als baarlij
ke nonsens. „We zullen
moeten varen op ons innerlijk
kompas en niet meer op dog
ma's en materiële bewijzen."
Veranderd
Zelf is Klink ook veranderd,
geeft ze toe. De Joanne Klink
die in 1959 de 'Bijbel voor kin
deren' schreef is niet dezelfde
als de Klink die 'Het onbeken
de venster' (1989) schreef. „Je
komt met mensen in aanra
king die voor het oog onver
klaarbare ervaringen hebben
.gehad. Dat zette bij mij een
luikje open naar een wijdere
'werkelijkheid. Ik kan er niet
meer omheen."
De bezorgdheid van veel 'fun
damentalisten' over de twijfel
achtige herkomst van al deze
ervaringen, is volgens haar
overbodig. „Gevaren en nega
tieve ervaringen bestaan al
tijd, ook in de onzichtbare we
reld. Maar angst trekt juist ne
gatieve energieën aan. Christe
nen kunnen zonder angst op
alles ingaan."
Heeft ze zelf ook ervaringen?
Hoofdschuddend: „Nee, maar
ik heb iets met schrijven. Ik
noem het mijn levenswerk
('karma'). Ik zie mezelf als een
postbode die boodschappen
moet doorgeven naar deze tijd.
Toen ik begon aan 'Het onbe
kende venster' schreef ik in
tien dagen tien hoofdstukken,
het vlóóg eruit. Nu lees ik dat
boek verbaasd door. Heb ik dat
geschreven, denk ik dan."
Spelletjes
In 'Het onbekende venster'
waarschuwt u voor spiritisti
sche spelletjes die jongeren
spelen zoals glaasje draaien
(door éen omgekeerd glas vast
te. houden schuift dit naar let
ters toe en komen er 'bood
schappen' door). Er zitten dus
gevaren aan het zoeken naar
spirituele kennis?
„Tuurlijk. Het hangt af van de
antenne die je uitzet. Angst
zuigt negatieve zaken aan, ver
trouwen sluit al het negatieve
uit. Jongeren zijn gespannen,
onrustig en nog labiel. Door
negatieve boodschappen ra
ken ze nog meer in de war."
Over de toekomst van deze we
reld niets dan goeds. Joanne
Klink verwacht een doorbraak
van 'openbaringen' op alle ter
reinen van het leven. Zij het
dat dit gepaard zal gaan met
heftige tegenstand. Onder
meer van medici. Geen won
der, zegt Klink. „Hun beroep,
kennis en status zullen wanke
len." Toch zal, vervolgt ze, de
verbroedering tussen bijvoor
beeld de arts en helderziende
die in een ziekenhuis diagno
ses stellen en recepten voor
schrijven een feit worden.
„Dan hebben we al die dure ap
paraten ook niet meer nodig."
Een wereld dus die na het jaar
2000 (volgens nieuwetijdsden-
kers het begin van het Water
mantijdperk, de opvolger van
het huidige Vissentijdperk)
onherkenbaar zal zijn veran
derd? „Ik denk het. Daarom
hebben we mensen nodig die
in dit opzicht méér horen en
ervaren dan anderen, een soort
gidsen naar de nieuwe tijd."
Dat klinkt als de 'happy few'.
Zij zijn verlicht, de massa
moet worden geleid want die is
nog niet zover.
„Nee. De boodschap van de
nieuwe tijd is juist dat God
zich niet laat beperken door de
kerk. Zie je, Hij is groter. De
openbaringen zijn niet opge
houden sinds Johannes op Pat
mos zat."
Thijm's kinderen waren
minder ruimdenkend dan
hun vader. Enerzijds bi
gotter en preutser, ander
zijds libertijnser en vrij
zinniger.
Het eerste gold voor Catharina
die met een selectie van zijn
brieven haar vader op een
voetstuk wilde plaatsen, het
tweede gaat op voor zijn zoon
Karei, beter bekend als Lode-
wijk van Deyssel, die eveneens
uitvoerig berichtte over zijn
vader. Het aardige en char
mante is dat die dubbelzinnig
heden op Thijm zelf geen vat
schijnen te hebben. Want deze
was wel vroom maar tevens on
conventioneel en anticlericaal.
Hij was een man uit een stuk.
Toch zal het een geweldige on
derneming zijn om het portret
van deze negentiende-eeuwse
katholiek te schetsen. Naar
aanleiding van het driejaar ge
leden gehouden Thijmjaar
waarin zijn honderste sterfdag
werd herdacht, verschenen on
langs op instigatie van het Ka
tholiek Documentatie Cen
trum (KDC) onder de titel J. A.
Alberdingk Thijm, erflater van
de negentiende eeuw, de uitge
werkte bijdragen die toen op
diverse congressen en ten
toonstellingen werden gehou
den. De schrijvers hebben zich
kunnen bedienen van de in
drukwekkende Bibliotheca
Thijmiana op het Katholiek
Documentatie Centrum, waar
in Thijms meer dan tweedui
zend publicaties zijn onderge
bracht evenals het zorgvuldig
gekoesterde persoonlijk ar
chief met duizenden brieven
en vele andere persoonlijke
bescheiden van hem en zijn
naaste familie.
De nu gebundelde artikelen
zouden niet denkbaar zijn ge
weest zonder de Bibliotheca
Thijmiana aan de ordening
waarvan velen zich aldus KDC-
directeur Jan Roes zoveel
energie hebben besteed. Als
gevolg daarvan is het beeld
van Thijm in een onthutsende
hoeveelheid aspecten uiteen
gevallen. Thijm als literator,
als romanticus, beheerder van
het nationale erfgoed, als
hoogleraar beeldende kun
sten, als stimulator en vormge
ver met zijn zwager architect
P.J. Cuypers van de neogotiek.
Er is zeer degelijk werk afgele
verd door de diverse auteurs,
Thijm is niet alleen op de ge
noemde aspecten ontleed, ook
de context van het katholieke
reveil waar Thijm zo'n groot
aandeel had is niet vergeten.
Bovendien wordt Thijm niet
louter bezien met katholieke
ogen maar als een negentien-
de-eeuwer die ook voor de niet
gelovigen interessant is. Maar
wie schrijft nu het portret dat
aan al die aspecten eens recht
doet? Dan had Gerard Brom
die zo nadrukkelijk in Thijms
voetsporen wilde treden het in
1956 gemakkelijker toen hij
zonder raadpleging van al dit
archiefmateriaal aan de slag
toog en met iets voort de dag
kwam dat Jan Roes kwalifi
ceert als het beste dat er tot nu
over Thijm is geschreven.
Jos. Alberdingk Thijm
Broms verhaal is bovenal een
persoonlijke visie. Diezelfde
inslag verraadt het verhaal van
Harry Prick in deze bundel.
Deze literatuurhistoricus (en
vanwege zijn vele publicaties
omtrent diens persoon hoog-
aangeslagen als potentiële bio
graaf van Van Deyssel) boog
zich over de kwestie van de uit
gave van Thijms verzameld
werk. Van Deyssel had het
daar druk mee, maar de onder
neming liep spaak, zo meldt
Prick. Er waren twintig delen
gepland, maar ook toen het
aantal was teruggebracht tot
vijftien wilde het niet lukken.
Tussen 1908 en 1910 zagen in
LITHO: JAN VETH
lukrake volgorde de delen
4,9,10,11 en 14 het licht. Daar-,
na, schrijft Prick, „zou het du
ren tot 1920 voordat deel 8, en
tot 1925 voordat wederom een
deel 9 op de rriarkt zou komen.
Toen viel er over deze onder
neming een tot op heden voort
durende stilte".
De vrome wens is gerechtvaar
digd dat Thijms definitieve
biografie een ander lot bescho
ren zal zijn.
N.a.v J.A. Alberdingk Thijm.
Erflater van de negentiende
eeuw. Een bundel opstellen op-
stelle onder redactie van
P.A.M. Geurts en J. Roes. Uit
gave Arbor/KDC. Prijs 39,50.
De kritische instelling van de burgers trekt een stee±>
tere wissel op de gemeentelijke politici. De gemeentelijk]
toriteiten moeten daar nog aan wennen. De lijst van ge
ten met 'kwesties' groeit daardoor steeds verder. Smal
land, Hoogeveen, Haren en Kampen liggen nog vers
geheugen. En nu staat men in Alphen aan den Rijn wei
de vraag of de burgemeester mag blijven of moet verdt J
vanwege beleidsmatig geblunder. De algemene vra
wanneer moet een bestuurder in een gemeente conse
ties trekken uit de kritiek en aftreden?
Enkele gemeentelijke bestuurders zijn bij voorbai d
gepleit, omdat ze worden aangesproken op niet stafrec
gedrag in hun privé-leven dat niet van invloed is op hu
tie als bestuurder. Daar heeft de burger dus weinig o
mee te maken. Maar het wordt anders als de kritiek ziq
op het beleid. Voorbeelden daarvan zijn Kampen en
aan den Rijn. In Kampen ging het om wantoestanden
gemeentelijke ziekenhuis. In Alphen aan den Rijn h(
consternatie te maken met het beleid ten aanzien van
lozingen in de Coupépolder.
De gezagsdragers in beide gemeenten verschuilen zicj
ter het algemene liberale klimaat, waardoor de zaken
zoals ze gelopen zijn. Er is echter een verschil tussen
gemeenten. In Kampen hebben de wethouders niet
de gemeenteraad misleid. In Alphen aan den Rijn hebll
verantwoordelijke politici zitten draaien en bagatelli
Burgemeester Paats kan dan wel zeggen dat men ten o
te een Barbertje wil zien hangen, maar hij spreekt voj j
beurt. De gemeenteraad moet nog met een politiek
komen.
°ti
WANNEER burgemeesters en wethouders een falend
voeren en bovendien de gemeenteraad niet volledig
juist informeren, moeten er consequenties volgen, ook
dat staatsrechtelijk moeilijk. De morele plicht ligt er
geval. De overheid moet overwegen de wetgeving op dile
verder aan te passen. Zowel vanwege de plicht gelijke
zoveel mogelijk gelijk te behandelen als vanuit de sj1
verwachting dat het schandaal rond de Coupépolder
phen aan den Rijn niet de laatste affaire is geweest
gemeente op zijn kop zet.
Brief van bisschoppen mist historisch bes
NIJMEGEN De brief van de Nederlandse bisschoppe
woord, sacrament, ambt en wijding mist historisch bes
brief getuigt van een volslagen ontbreken van enige creal
om op de vragen van gelovigen nu in te gaan. Dat schrijft
minicaan Ad Willems, emeritus hoogleraar dogmatiek
Katholieke Universiteit van Nijmegen, deze week in een;
in het weekblad De Bazuin. Volgens Willems wordt in d-
volstaan met recepten die al eeuwenlang op het kerkelijk!
staan. De bedoeling blijkt dat men de kerkgemeenschap \aL
hankelijk stelt van de sacramenten. Eucharistie en ambtf n
„mystieke" en daarom onaantastbare grootheden met eeje
terieuze, tijdloze structuur waaraan de kerk van alle tijdig
maar moet aanpassen. De oorspronkelijke volgorde die jjn
laatste concilie werd hersteld waarbij de kerkgemeenscï
niet het ambt op de eerste plaats komt, wordt in deze bri|
op zijn kop gezet. Door het priesterambt tot een mystifi®
maken worden aan de kerk vitale functionarissen onttri
Willems wijst er op dat de bisschoppen de betekenis vaiff*
cramenten in een strikt juridische zin hanteren waarbij M
om zeven nauwkeurig omschreven rituele handelingen.»'
die opvatting is het ook logisch dat de bisschoppen waarsf ,c
voor een geleidelijke vervaging van het verschil tusseii®
mentele en andere vieringen. Voor de kerkvader AugP
naar wie de bisschoppen eveneens verwijzen betekenfn
woord sacrament heel wat meer, zo betoogt Willems. Ze rr
er hun geloofsbesef mee tot uitdrukking brengen dat in dp
reld, in onze geschiedenis een facet van Gods genegenlfr
nabijheid aanwezig was, iets waaraan volgens Willems nu|nc
het no-nonsens-tijdperk zo'n behoefte is. Maar nu wordt |n?
grip sacrament in stelling gebracht om de eigen dynamijj*
de aardse werkelijkheid af te stoppen. Het lijkt vroom, i
is heilloos, aldus Willems.
Uitgave:
Kantoor:
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Westerpers bv (maakt deel uit
Apothekersdijk 34, Leiden.
071 -122 244
071 -134 941
Postbus 112300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Telefax: 070 - 3906 717
Postadres: Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot
Leiden en omgeving (tel. 071 - 144 046/047/48/49): G.- J. Onvlee (chef-redifë
F. Buurman, K. van Kesteren, R. Kleijn, drs. R Koldenhof, M. Kroft, T. Pieteij
M. Roso.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815)
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs C van Haersma Buma, A. van Holst#1
E. Huisman, H. Jansen, drs. J van Leeuwen - Voorbij. R. de Roo. drs. K. Veld
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piëtjec
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S. Evenhuis,
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de E
J. Hofmeester, C. de Kier, H. Nieuwmans, H. Schneid*
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten v.
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied,F
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie.ial
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nedejei
Belgie. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs K.
M. van de Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R i
(chef), H. Bijleveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus; he
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D. J. van den BerghU-
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R. Hasselerharm
(Johannesburg), drs. A Heering (Rome), B van Huët (Londen), M. de Kojri:
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B Schampers (Brussel), W. Vcip
(Londen), drs. R. Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G vanfl a
(Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J Wijnen (Brussel). 1
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vejan
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalsl
M.de Cocq.
van 08.30 tot 17.00 uur.
Nabezorglng
Telefoon: 071 -122 248 op ma. t/m vr van 18.00 tot 19.00 uur, op za -
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 27,00
per kwartaal 79,80
per jaar 312,65
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 28,20
per kwartaal 82,80
per jaar 318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 -
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
!is
w
M
Ro
