erisha wil hulp bij wederopbouw
cht in EG op banen en instituten geopend
Oorzaak Fokker-ongeluk is nog steeds onduidelijk
BUITENLAND
Bloedige strijd in Turkije duurt voort
reëèi
Heavy metal
in Tirana
t
)cratische
stijgend op weg van New York
naar Cleveland (Ohio), trok bij
het loskomen van de grond
naar links, ontplofte en slipte
over de landingsbaan het ijs
koude water van de baai Flus
hing Bay in. Van de 24 overle
venden wisten er 21 op eigen
kracht uit het vliegtuig te ko
men. Zij waadden door het on
diepe water terug op de baan.
De lichamen van vier dodelij
ke slachtoffers, onder wie de
piloot, zaten gisteren nog vast
gesnoerd in hun stoel in de
romp, die zich deels onder wa
ter bevond. Een co-piloot heeft
het ongeluk overleefd. In New
York had het behoorlijk ge
sneeuwd en het zicht was daar
door minder goed, maar of de
weersomstandigheden een rol
hebben gespeeld bij het onge
luk is nog niet duidelijk. Vol
gens sommige berichten deed
zich voor het neerstorten van
het toestel een explosie voor.
De reddingswerkzaamheden
kwamen snel op gang, maar
werden bemoeilijkt door het
koude water. Reddingswer
kers werden bevangen door de
kou.
DINSDAG 24 MAART 1992
sen willen eerst bevestigd zien
dat het Europees Parlement
definitief in Straatsburg blijft,
voordat ze bereid zijn over het
dossier van de instellingen
verder te praten. Duitsland zet
intussen alle zeilen bij om de
Europese Bank in Frankfurt
gevestigd te krijgen. Neder
land heeft eveneens een sterke
claim voor Amsterdam gelegd.
Bovendien wil Nederland
graag het milieubureau bin
nenslepen. Maar volgens de
ongeschreven regels van het
Europese machtsspel kan een
lidstaat niet alles krijgen.
Nu de EG een van de grootste
en stabielste factoren is gewor
den in een groter en intussen
volledig op drift geraakt Euro
pa, is het gewicht van iedere
Brusselse post bijzonder
zwaar. Eurocommissarissen
worden in dat spel niet langer
gezien als afgedankte toppoliti
die aan een goed pensioen ge
holpen moeten worden, maar
als zwaargewichten die boven
dien de belichaming zijn van
alles wat hun thuislanden
- Frankrijk, Duitsland en
Groot-Brittannië voorop
met betrekking tot Europa
voor de geest staat.
In dat spel blijven er voor Ne
derland en zelfs voor een
politiek routinier als Lub
bers meer illusies dan ze
kerheden over. In een groot
Europa is Nederland definitief
gehouden zich met de bijrol
van een klein land tevreden te
stellen.
Nieuwe leden CVSE
HELSINKI De landen van
de Conferentie over Veiligheid
en Samenwerking in Europa
(CVSE) hebben vandaag inge
stemd met de toetreding van
drie nieuwe leden. Met Geor
gië, Slovenië en Kroatië komt
het totale aantal lidstaten van
de CVSE op 51. De toelating
geschiedde kort voor de offi
ciële opening van de zogehe
ten Vierde Vervolgconferentie
in Helsinki.
ANKARA Het zuid-oos
ten van Turkije is nog al
tijd het toneel van bloedi
ge gevechten tussen de
Turkse ordetroepen en
Kurdische separatisten.
Daarbij zijn sinds het weekein
de, toen het Kurdische nieuw
jaar Newroz werd gevierd, naar
schatting 80 mensen om het le
ven gekomen. Rebellen van de
verboden Kurdische Arbei
derspartij (PKK) negeerde de
avondklok, wat ook gisteren
leidde tot schotenwisselingen
met de Turkse politie en het le
ger in de steden Cizre en Sir-
nak. In de andere overwegend
door Kurden bevolkte steden
in het zuid-oosten van het land
heerste gisteravond een ge
spannen rust. In Sirnak be
stookten de Kurdische opstan
delingen zondag icgerings- en
militaire gebouwen. Ankara
besloot daarop drie comman
do-eenheden te sturen. Het le
ger vroeg de bevolking zich t.e
verzamelen in het stadion om
te trachten deze te scheiden
van de opstandelingen. Het
zoeken naar rebellen is moei
lijk in een stad waar de bevol
king van 40.000 mensen voor
namelijk bestaat uit vrouwen
en kinderen, aldus de krach
tens de noodtoestand aange
stelde gouverneur Unal Erkan.
Via luidsprekers werd omge
roepen dat de stad door tanks
is omsingeld en ook vanuit de
lucht wordt gecontroleerd. „De
gevechten hebben aangetoond
dat de terroristen beschikken
over grote hoeveelheden wa
pens", aldus Erkan. De Kur
den kunnen volgens hem
evenwel niet anders doen dan
zich overgeven. Een Turkse
journalist werd in Cizre dood
geschoten toen hij verslag
deed van gevechten in het
Kurtulus-district. Hij maakte
deel uit van een groep journa
listen die onder bescherming
van een witte vlag werkte.
hoop, dat hij deze eens aan een thuisvarend schip zal kunnen-
meegeven. Houdt die loeiende storm dan eindeloos aan? Is de
vervloeking van de Hugenoot dan toch waarheid geworden?
Moeten zij blijven varen, omringd door de krijsende albatrossen,
tot de jongste dag? Langzamerhand verliezen de drie aan boord
elk gevoel voor tijd en plaats. Waar ze zich bevinden, weten ze
niet. Hoelang ze zo al voortgejaagd worden, weten ze evenmin.
NEW YORK - De Amerikaan
se luchtvaartautoriteiten zijn
nog naarstig op zoek naar de
oorzaak van het ongeluk zon-
dagvond met een Amerikaans
passagiersvliegtuig op het
vliegveld La Guardia in New
York. Bij de ramp zijn in totaal
27 mensen omgekomen en 24
gewond geraakt. Het vliegtuig,
een Fokker-28 van USAir, op
TIRANA - Afgelopen weekeinde heb ik in de
eerste discotheek van Albanië het eerste flesje
Bulgaars) bier mogen ledigen. Onder de naam
Club Albania is sinds zaterdag in een voormalige
voorraadkelder in het centrum van Tirana een
hyperwesters ogend muziekhol gevestigd met
flitslichten, vloeistofprojecties en de pijngrens
naderende decibels. Voor Tirana, waar een paar
jaar geleden alleen nog strijdmuziek en Turkse
jengelballades te horen waren, is de sfeer van
huismuziek en zwaar metaal nog wel even
wennen. De disco werd geopend door de
onderminister voor sport en jeugdzaken met een
toespraak die in plechtigheid niet onderdeed voor
een rede van het centrale partijcomité. Tegelijk
zaten de in regenjassen gehulde genodigden er zo
stijf en ongemakkelijk bij, dat een collega van de
BBC hun aanblik vergeleek met die van een
mijnwerkersstaking. De feestelijke opening zelf
moest een uur worden uitgesteld doordat in de
halve stad de stroom uitviel. Nu is men daar in
Tirana wel aan gewend, zodat kaarsjes en
geroezemoes al snel de plaats innamen van spots
en muziek.
Onderminister Agim Zeka beschouwt de eerste
disco als een mijlpaal in de geschiedenis van
Albanië. „Ik wilde dat de opening op de eerste dag
van de lente zou plaatsvinden. Mijn land is
zojuist ontwaakt uit een diepe winterslaap en de
disco is in zekere zin het symbool van een
waarachtig vrije lente". Zeka vertegenwoordigt
de Albanese overheid die Club Albania voorde
helft exporteert. De andere helft komt voor
rekening van het in Lichtenstein gevestigde
consortium Top Seven, dat bestaat uit zeven rijke
zakenlieden van Albanese afkomst. Hun
voorzitter Ramiz Tafilaj, een Kosovo-Albanees
uit Houston in Texas, is heel wat minder
filosofisch gestemd dan de bewindsman. Hij ziet
de disco vooral als een investering op lange
termijn. „Op dit moment zal het ons zeker geen
winst opleverenomdat de Albanezen nauwelijks
iets uit te geven hebben. Maar anderzijds kost het
ons ook weinig omdat de regering de ruimte ter
beschikking heeft gesteld en de loonkosten voor
het personeel niet boven de 12 dollar per persoon
per maand uitkomen. Maar we geloven wel dat
Albanië in de komende vijf tot tien jaar snel zal
veranderen en dat daarna onze in vestering zich
zelf rijkelijk zal terugbetalen", zegt Tafilaj, die
grootse plannen koestert voor het opzetten van
een keten van sport- en recreatiecentra, hotels,
restaurants en winkels in Albanië.
Het publiek bleek trouwens weinig moeite te
hebben met de 40 jaar lang verboden vruchten van
het decadente Westen. Terwijl het barpersoneel
nog naarstig op zoek was naar een flessenopener
en zich genoodzaakt zag om zakjes pinda's en
zoutstengels met de tanden te openen, waagde het
eerste koppel op de dansvloer zich al aan een
aarzelende break-dance.
ir hi
- Hi.
:1de
deli$EL De Europe-
ïr Shunters, baantjes
mei, i c
.lobbyisten en kof-
;lacW^ers hebben na
n v*ise regionale ver-
ed^en van afgelopen
loori hun draaiboeken
n- Iv tevoorschijn ge-
Wordt Ruud Lubbers de opvol
ger van Jacques Delors als voor
zitter van de Europese Commis
sie?
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
Normaal gesproken zou Delors
tot eind 1994 op zijn Brusselse
post zijn gebleven. Dan treedt
een nieuwe Europese Commis
sie aan waarvan de 5-jarige
ambtstermijn synchroon gaat
lopen met die van het Euro
pees Parlement.
Vertrekt Delors eerder, dan zal
hij waarschijnlijk worden op
gevolgd door de vice-voorzitter
van de Europese Commissie.
Hier stelt zich al meteen een
merkwaardig probleem. Van
de zeventien commissieleden
zijn er maar liefst zes vice-
voorzitter. Aangezien er geen
hiërarchie in het college van
vice-voorzitters betaat, heeft
de Nederlander Frans Andries-
sen de beste papieren om als
fungerend voorzitter op te tre
den. Andriessen heeft immers
de meeste dienstjaren en de
zwaarste portefeuille.
Die toestand zou moeten
voortduren totdat eind
1994 - premier Ruud Lub
bers voorzitter van de Europe
se Commissie wordt. Lubbers
heeft zijn ambities op dat stuk
evenwel altijd ontkend. Bo
vendien zijn er andere kapers
op de kust, zoals de Spaanse
premier Gonzalez en de Itali
aanse minister van buiten
landse zaken De Michelis.
Lubbers
In Brussel circuleren op dit
ogenblik geruchten dat Lub
bers geen schijn van kans
maakt omdat zowel bondskan
selier Kohl als president Mit
terrand onze premier niet kan
pruimen. Tegenover Franse
journalisten zou Mitterrand
hebben gezegd dat „zolang ik
president van Frankrijk ben,
een benoeming van Lubbers
niet zal plaatsvinden".
Het voorzittersscenario bevat
nog een ander voor Lubbers
ongunstig element. Zo zouden
de Zuideuropeanen de tijd ge
komen achten naar het voor
zitterschap te dingen. Dat ver
klaart waarom de namen van
Gonzalez en De Michelis wor
den genoemd. t)e Michelis
heeft tegen dat hij de kandi
daat is van een in schulden ge
dompeld EG-land met een war
rige politieke structuur die
door een onoverzichtelijke bu
reaucratie wordt gedomineerd.
Samen met Gonzalez heeft hij
bovendien tegen dat hij socia
list is. Want de machtige Euro
pese christendemocraten stre
ven er juist naar een geestver
want naar Brussel sturen.
Mocht Lubbers inderdaad
kansloos zijn, dan heeft dat
weer andere gevolgen voor Ne
derland. Want welke zetel
wordt dan voor ons land inge
ruimd in de Commissie? Bij
het beantwoorden van die
vraag duikt onder meer de
naam van KRO-voorzitter en
ex-minister Gerrit Braks op
die in Brussel nogal altijd een
minder gedeukte reputatie
heeft dan in Nederland.
Deze scenario's die overi
gens tal van ongerijmdheden
en onzekerheden bevatten en
die bovendien door roddel en
achterklap worden omge
ven - kunnen gemakkelijk
worden verdrongen door soort
gelijke documenten. Vooral
het scenario dat onder de
naam 'Europese Instellingen'
circuleert, bevat vele voetan
gels en klemmen. Dit jaar
wordt beslist over de vraag
waar een aantal belangrijke
Europese instituten - zoals
de Europese Bank, het mer
kenbureau en het milieubu
reau - moeten worden geves
tigd. De discussies daarover
worden op dit ogenblik door en
Frans veto verlamd. De Fran-
B Fr Maanden verstrijken, jaren glijden voorbij, maar de
jft voortwoeden en jaagt de „Hollander" voort over de
aterP®n De golven beuken het schip, maar kunnen het niet
HeerfWel vergaat menig ander schip, dat in de buurt komt
vate verhalen van enkele overlevenden ontstaat het ver-
cBen spookschip, de „Vliegende Hollander", met die ene,
ine ''9uur °P de campagne: Van der Decken. Jan Robertsz
tele malen een brief geschreven aan zijn vrouw, in de
rbatsjov: Rusland
en gekkenhuis
rits >i
[OU - De voormalige Sovjet-president
Gorbatsjov heeft gewaarschuwd dat
stand in zijn land een explosief punt
ed jereikt. Gorbatsjov zei vandaag in de
igton Post dat de sombere voorspellin-
dièjie hij bij zijn aftreden in december
waarheid dreigen te worden. Volgens
s i sjov is Rusland, er slecht aan toe on-
regering van president Boris Jeltsin.
spant het paard achter de wagen door
:r zen los te laten terwijl grote delen van
nomie nog steeds door de staat be-
vei vorden, aldus Gorbatsjov. „Ik ben een
gebleken wiens voorspellingen bin-
3d4ke'e weken uitgekomen zijn", zei de
iident, die de situatie in Rusland ver
met een „gekkenhuis".
Migranten in Brussel
weer slaags met politie
BRUSSEL - In de Brusselse gemeente Sint-Joost-
ten-Node zijn gisteravond rellen uitgebroken tussen
jeugdige migranten en de plaatselijke politie. De
jongeren gooiden stenen naar het politiebureau. De
politie moest de hulp van korpsen uit andere ge
meenten en de rijkswacht inroepen om de groepen
relschoppers te verjagen.
Sint-Joost-ten-Node is een van de drie Brusselse ge
meenten waar vorig jaar zomer herhaaldelijk flink
werd gevochten tussen politie en Noordafrikaanse
jongeren.
In deze gemeente wonen aanzienlijk meer migran
ten dan Belgen. De buurten zijn als gevolg van getto
vorming verloederd.
Veel buitenlandes jongeren zijn werkloos en hebben
nauwelijks uitzicht op een betere toekomst.
Libië: verdachten
naar Arabische Liga
NEW YORK - De Libische ambassadeur bij de
Verenigde Naties, Ali Ahmed Elhouderi, heeft gis
teren verklaard dat zijn land bereid is de twee ver
dachten van de aanslag op een Pan Am-toestel bo
ven het Schotse Lockerbie over te dragen aan de
Arabische Liga. Het aanbod was kennelijk een
nieuwe poging van de regering in Libië om te voor
komen dat de Veiligheidsraad van de VN sancties
tegen het Noordafrikaanse land zou afkondigen.
De VS, Groot-Brittannie en Frankrijk zagen na het
aanbod af van het indienen van een ontwerpreso
lutie die vergaande maatregelen tegen Libië be
vatte. De beraadslagingen in de V-raad werden
verdaagd zonder dat een nieuwe zitting over de
ontwerpresolutie werd vastgesteld. In kringen van
de Arabische Liga was men niet gelukkig met het
voorstel, maar men kon het evenmin afwijzen.
ANC verwerpt
voorstel De Klerk
JOHANNESBURG - Het Afrikaans Natio
naal Congres (ANC) heeft gisteren de voor
stellen van de Zuidafrikaanse regering voor
een interim-grondwet en een gekozen over
gangsparlement verworpen als „onaan
vaardbaar". Het plan dat openbaar werd ge
maakt tijdens de Conventie voor een Demo
cratisch Zuid-Afrika (CODESA) geeft de
zwarte meerderheid geen onmiddellijke
zeggenschap in het bestuur van het land.
CDA-fractieleider Brinkman vindt dat het,
met de uitslag van het referendum in Zuid-
Afrika, tijd is geworden om de laatste econo
mische sancties tegen dat land te laten val
len. Brinkman zei dit gisteren in het Friese
Buitenpost. Volgens hem zou dit de inzet
van het Nederlands beleid moeten zijn.
- HET GEHEIM VAN DE VLIEGENDE HOLLANDER
TIRANA Sali Berisha,
de leider van de Albanese
Democratische Partij, die
de parlementsverkiezin
gen won ten koste van de
regerende Socialisten
(voorheen communisten),
heeft een beroep gedaan
op Europa en de Verenig
de Staten om te helpen bij
de wederopbouw van Al
banië.
In de armoedige hoofdstad Ti
rana brak gisteren onder de
bevolking een vreugde-explo
sie uit na het bekend worden
van de voorlopige uitslagen,
waarmee een einde komt aan
een halve eeuw communis
tisch regime. „We nemen nu
voor eens en altijd afscheid
van het communisme", ver
klaarde Berisha voor een jui
chende menigte van vele tien
duizenden in het centrum van
Tirana. Bij de tweede democra
tische algemene verkiezingen
in de geschiedenis van het Bal-
kan-land behaalden de Socia
listen zoals de communisten
zich sinds een jaar noemen,
volgens voorlopige resultaten
maar 22,6 procent. Bij de vori
ge verkiezingen, een jaar gele
den, kregen de communisten
in het door hongeronlusten en
massale vluchten geplaagde
land nog tweederde van de
stemmen.
Grote winnaar werd de opposi
tionele Democratische Partij.
Naar het zich laat aanzien be
haalde zij ruim 65 procent van
de stemmen. In 57 van de hon
derd kiesdistricten behaalden
kandidaten van de DP al in de
eerste ronde de absolute meer
derheid. Volgens prognoses
van de DP zou zij in totaal goed
zijn voor 87 directe mandaten.
Albanië, Europa's armste land,
viert de grootste dag in zijn ge
schiedenis, verklaarde win
naar Berisha tot zijn aanhang.
„Vandaag zijn hier de woorden
van John F. Kennedy gepast:
'Vraag niet wat uw land kan
doen voor u, vraag wat u kunt
doen voor uw land", aldus de
47-jarige charismatische lei
der.
Berisha verklaarde vertrou
wen te hebben dat Europa en
de VS het land spoedig te hulp
zullen komen. Hij riep de Eu
ropese Gemeenschap, de VS,
Canada en Japan op tijdelijk
voorrang te geven aan de op
vang van Albanese emigran
ten, „wat een hele hulp zou
zijn" voor het land.
De voorzitter van de Democra
ten wilde niet zeggen of hij
eventueel kandidaat is voor
het presidentschap als opvol
ger van Ramiz Alia. De huidige
president heeft zich het afgelo
pen jaar gematigd opgesteld
maar was jarenlang de rechter
hand van Enver Hoxha, de sta
linistische stichter van het
communistische Albanië.
De nieuwe, door de Democra
ten te vormen Albanese rege
ring staat een enorme opgave
te wachten. Berisha zei dat Al
banië zich zal inspannen om te
komen tot de economische en
militaire integratie in Europa.
In zijn buitenlandse politiek
en het beleid jegens de min
derheden zal Albanië zich ba
seren op de regels van de Euro
pese Conferentie over Vrede
en Veiligheid (CVSE), zei hij.
Van de andere partijen behaal
den de Sociaal-democraten
4,36 procent van de stemmen.
Zo'n 2,95 procent stemde op de
partij van de Griekse minder
heid en 2,76 procent op de Re
publikeinen.
in de stellige overtui-
i de vernederde presi-
:rrand de bezem door
(ring van mevrouw
isson gaat halen. .Als
zo verplichten
'ke scenarioschrijvers
loven - leidt dat tot
personele verschui-
ir niet alleen Frank-
zelfs de gehële EG
ihoren.
in ieder geval dat, als
op zoek gaat naar
'e premier, hij op dit
nog maar bij één man
:an: Jacques Delors,
van de Europese
;ie in Brussel. Delors
n van grote standing
idien een politicus die
bsmeurd met de enor-
pelheden modder die
je socialisten elkaar de
jaren naar het hoofd
[esmeten.
Delors naar Parijs,
lit het eerste zeer inge-
e scenario in werking.
ITEIN ROB
