?rmist portret Rembrandt
250 jaar boven water
KUNST/RTV
lectie Max Tailleur in
liotheek Vrije Universiteit
Jens Peter Maintz
terug in Den Haag
leas et Melisande,
izikaal zeer verzorgd.
^7pt van 150 miljoen kunstbeurs Maastricht
Somant
MAANDAG 23 MAART 1992
rjJRDAM - De bibliotheek van
Universiteit (VU) in Amster-
jchikt sinds kort over de na-
n Max Tailleur. Tail-
p in oktober 1990 op 82-jarige
joverleed, was één van de be-
g jiddische humoristen,
jer Linden, die aan de VU ver-
•delijk is voor de algemene
van de bibliotheek, noemt
[„leuke" collectie, die je niet
Universiteitsbibliotheek ver-
flet gaat in totaal om 500 boe-
jr moppen, cartoons en humo-
jg verhalen uit Tailleurs privé-
iek. Uit de boeken, die Tail-
studiemateriaal gebruikte, is
duidelijk de ontwikkeling van de hu
mor van de laatste tachtig jaar te
zien, aldus Van der Linden. De boe
ken zijn vooral Duits-, Engels- en En
gelstalig. Slechts een klein gedeelte
is in het Nederlands geschreven.
Waarom Tailleur zijn collectie aan de
VU-bibliotheek heeft geschonken is
niet bekend. „Misschien denkt men
dat wij er erg zuinig op zijn", zegt
Van der Linden. „Maar we krijgen re
gelmatig erfenissen aangeboden,
dus het zegt op zich niks". Voor zover
bekend heeft zich nog niemand bij
de universiteitsbibliotheek gemeld,
om onderzoek te doen naar de collec
tie.
John Ireland overleden Franse componist Georges Delerue overleden
John Ireland als acteur in de Amerikaanse tele
visiefilm 'Quality of life'
FOTO: AP
SANTA BARBARA - De Ameri
kaanse acteur en filmregisseur
John Ireland leeft niet meer. Hij
'overleed, zo heeft een woordvoer
der gisteren meegedeeld, zater
dag op 77-jarige leeftijd aan leu
kemie in een ziekenhuis in Santa
Clara (Californië). De uit Canada
afkomstige acteur, die in New
York opgroeide, werd in 1949 ge
nomineerd voor een Oscar als
beste bijrol in de film 'All the
King's Men'. Hij speelde in meer
dan 200 films waaronder 'Sparta-
cus', 'Jeanne d'Arc' en 'De goe
den sterven jong' en in de Ameri
kaanse televsiefilm 'Quality of
Life'. In 1953 debuteerde hij als
regisseur met de film 'Hannah
Lee'.
LOS ANGELES - De Franse
componist Georges Delerue, die
partituren geschreven heeft voor
meer dan 200 films, is op 67-jarige
leeftijd in Los Angeles overleden.
Dit heeft een collega gisteren
meegedeeld. Delerue is vrijdag
gestorven nadat hij kortstondig
ziek geweest was na een beroerte,
aldus de collega die zei dat hij
geen nadere bijzonderheden kon
verschaffen. Delerue componeer
de de muziek voor Oliver Stone's
'Platoon', Mike Nichols's 'Sil-
kwood', Ken Russell's 'Women in
Love' en Bernardo Bertolucci's
'The Conformist'. Onder zijn an
dere filmpartituren zijn die voor
Alain Resnais's 'Hiroshima, Mon
Amour', Francois Truffaut's 'Ju
les et Jim' en 'Tirez sur le Pianis
te' en Louis Malle's Wiva Maria'.
„Hij was echt één van de keien in
zijn beroepsgroep", zei collega-
filmmuziekcomponist de Frans
man Maurice Jarre in een vraag
gesprek voor de radio in Parijs.
Delerue werd in 1925 in een arbei
dersgezin geboren in het Franse
Roubaix. Hij studeerde onder Da
rius Milhaud aan het Conservato
rium van Parijs. Sinds het eind
van de jaren '50 schreef hij twee a
drie filmpartituren per jaar. Ook
vond hij af en toe de tijd om meer
persoonlijk getinte symfonische
en kamerwerken te scheppen.
Pierre Schöndörffer, de regisseur
van Delerue's laatste project
'Dien Bien Phu', noemde zijn mu
ziek de ziel van de film.
George Delerue
;N - Een sinds 250
vermist geldend
van Rembrandt,
;ret met de titel
tder de Grote', is
in Glasgow. Vol-
se|et Britse zondags-
ibserver hebben
istorici van de City
lery het doek 'Man
inkleed' geïdentifï-
de verdwenen
ndt.
t {doek in Schotland is
ikomen, weet nie-
Amerikaanse auteur
—feller, die aan de om-
ren van de verdwenen
D«idt een roman wijdde,
zei waarde onschatbaar
De opdracht voor
'Alexander de Grote'
erB61 zijn gegeven door
oe'liaanse verzamelaar
Epnio Ruffo. Het toont
èlijk Rembrandts
in 4tus. Het schilderij
lniter in bezit van de
'kschilder Joshua Rey-
g.eparna het spoor in de
ilisje eeuw verloren ging.
26 maart
doek gepresenteerd
r6 Ijmbrandt-expositie in
eë
lig'
£vl vraagt
'"h ïtiesjeugd-
"iammering
[T - De overheid
garant voor staan dat
het oog op de nieuwe
vantgeving voor de pu-
ls.e ®nroep - genoeg geld
einjijd beschikbaar blijft
3 g jlitatief hoogwaardige
aa"jgrammering. Dit
At, verwerkt in een
ges> alle stemmen kreeg
ppe eelnemers aan het za-
r"ehouden symposium
(jirnakstiek 2000' gaat
u„tjef naar omroepminis-
l'Ancona en de vaste
imissie voor het me-
betrokkenen
Q7 gpver onder andere het
L 32 haliseren van jeugd-
3'en iiek. Dit gebeurde op
mdelvan de stichting Jon-
olderwijs Media (JOM).
hting krijgt sinds drie
van het ministe-
it8kunnen experimente-
yierdaagse cursussen
ter jtnalistiek voor jonge-
sn 4eze proef niet zonder
ijen'i kritischer jeugd op-
>ekm[jkt uit de resultaten.
;uw deelnemende scholie-
m dèn na de cursus ervan
media neutraal zijn.
van JOM E. van
oven reageerde geergerd
'i
De Amerikaanse schrijver John
Heller wijdde een roman aan de
verdwenen Rembrandt.
FOTO:SP
de National Gallery in Londen.
Dan kan ook het Rembrandt
Research Project zich er over
buigen.
Twijfel
Volgens de Nederlandse Rem-
brandt-expert Ernst van de
Wetering staat nog allerminst
vast of het bewuste schilderij
inderdaad een Rembrandt is.
Van de Wetering is hoogleraar
kunstgeschiedenis en is daar
naast ook verbonden aan het
Rembrandt Research Project.
Van de Wetering bevestigt dat
er een verhaal de ronde doet
over een opdracht die de Itali
aanse edelman Don Antonio
Ruffo aan Rembrandt zou heb
ben gegeven. De schilder zou
eerst een portret hebben ver
vaardigd van Aristoteles (nu in
het Metropolitan Museum).
Don Antonio was daar zo tevre
den over dat hij eveneens een
portret liet vervaardigen van
Homerus (te zien in het Mau-
ritshuis in Den Haag) en van
Alexander de Grote.
„Het verhaal luidt dan dat
Rembrandt zich er een beetje
vanaf gemaakt zou hebben".
Voor Alexander de Grote zou
de Hollandse meester, aldus
Van de Wetering, een bestaand
portret hebben genomen dat
hij vergrootte tot het formaat
van de twee eerder aan Ruffo
geleverde doeken door er stro
ken linnen aan vast te plak
ken.
Twee portretten
Er zijn twee portretten van
Alexander de Grote die aan
Rembrandt worden toege
schreven en waarvan er een in
Glasgow hangt. Aan dit doek
zijn stroken gezet. Van de We
tering: „Het laat zich aanzien
dat dit pas veel later, mis
schien pas in de negentiende
eeuw, is gedaan. Doeken wer
den wel vaker veel later ver
groot". Een vergroting van
veel latere datum sluit uit dat
het om een Rembrandt gaat,
omdat dit niet past in het over
geleverde verhaal. Een recente
restauratie van het doek
bracht echter aanwijzingen dat
het doek wellicht toch vlak na
de voltooiing was vergroot.
Niettemin pleiten twee zaken
tegen de Rembrandttheorie,
aldus Van de Wetering. De da
tering van het schilderij klopt
niet en de aangezette stroken
laten een kleurverschil zien
met het stuk linnen in het mid
den waarop de kop van Alexan
der de Grote prijkt. Als Rem
brandt zelf het doek zou heb
ben vergroot, was dat niet het
geval geweest, meent de
kunsthistoricus.
Het feit dat het doek nu toch
als Rembrandt zal worden ge
ëxposeerd heeft alles te maken
met het feit dat de conservator
van de National Gallery de an
dere theorie aanhangt, aldus
Van de Wetering.
Verjaagd door de wind
Figuranten voor het kunstwerk 'To Mati' van de Almeerse kunstenaar Marcel van Campen geven er de brui aan. Van Campen had in de buurt
van Almere spierwitte berkenbomen geplant. De bedoeling was dat de figuranten (150 in het zwart geklede mensen) afgelopen zaterdag de
bomen in alle stilte zouden omringen. Van Campen zou op zijn beurt het tafereel vanuit een hoogwerker vastleggen. Maar de hevige wind
maakte dit onmogelijk.
FOTO: ANP
Expositie Willy Alberti
Mevrouw Alberti, weduwe Willy Alberti, hield gisteren in Osdorp een tentoonstelling over de zangcarrière van haar man. Er werden onder
meer kranteknipsels, foto's en gouden platen tentoongesteld. Mevrouw Alberti ijvert al jaren voor een museum van het Jordaanse lied en dat
van wijlen haar man in het bijzonder.
FOTO: ANP
Cellorecital door Jens Peter Maintz
met begeleiding van de pianiste Kei-
ko Tamura. Gistermorgen, Diligentia,
Den Haag.
Precies een jaar en een dag na
dat hij op het podium van het
Circustheater de eerste prijs
won van het Scheveningen In
ternationaal Muziekconcours,
was cellist Jens Peter Maintz
(25) gistermorgen terug in Den
Haag voor het geven van een
cello-recital in Diligentia. Het
toeval wil, dat juist in dit week
einde in het Circustheater
werd gestreden om de finale
plaatsen van het fluitconcours
dat, evenals het celloconcours
van vorig jaar, wordt georgani
seerd door de Adama Zijlstra
Stichting. Dit zesde concours
staat in het teken van de fluit
met als opvallend aspect, dat
de muzikale kwaliteiten wor
den overheerst door de techni
sche kwaliteiten. Jens Peter
Maintz is weliswaar geen top-
cellist, maar hij maakt in ieder
geval muziek.
De sonate nr. 6 van Boccherini
had duidelijk de betekenis van
een „opwarmer", technisch
ontbrak aan deze weergave wel
zo één en ander. Het opus 65
van Britten, de sonate voor cel
lo en piano, was echter een
schot in de roos.
Britten schreef deze sonate in
1961 op verzoek van Rostropo-
vitch. Het verhaal wil dat toen
de cellist en Britten het werk
voor de eerste maal hadden
doorgespeeld de componist
aan de cellist vroeg: „Hebben
wij even tijd voor een whi
sky?" Het werden zes of zeven
whisky's en daarmee legden
beide musici de basis voor een
langdurige vriendschap. Jens
Peter Maintz en zijn voortref
felijke Japanse begeleidster
Keiko Tamura speelden in
deze sonate hun hoogste tech
nische en muzikale troeven
uit. Een absoluut hoogtepunt
bereikten zij in het Scherzo-
Pizzicato dat met veel inzet
werd vertolkt. Jens Peter
Maintz is een handig musicus
die zijn tekortkomingen op ge
raffineerde wijze weet te be
dekken. Hij doet dat met flair
en overtuiging, dat bewees hij
in de sonate opus 99 van
Brahms. Hij kan dit werk nog
niet optimaal aan, maar zijn
speelwijze en zijn voordracht
wisten in ieder geval te impo
neren. De pianiste toonde zich
ook in deze veeleisende sonate
een vakvrouw.
Fascinerende
'Midzomernachts-
droom'met
verstandelijk
gehandicapten
,60
Phil^elisande' °Pera van De"
Forum Filharmonisch en
nilevbt Nederlandse zangsolis-
nê vaieel onder leiding van Kas-
ntwei AT&T Danstheater Den
.ever Öagavond.
lijke 1
(3,10.1
van £IER
on
aan eruitvoering van de
leas et Melisande van
Tiaar de regie van Pe-
flie Forum 6 jaar gele-
GWK/fecht, stelde dit gezel-
moedige artistieke
i 36 Zien de vele symbo-
5i30ieptepsychologie die
J.500 ial van Maeterlinck
lloiooPgelukkige liefde en
3^081 Melisande omgeeft,
39,75 en enscenering een
2850 een stilleven, waar
i3!90!touwer als hij alle
136,00 ikon duiden ook veel
gfflzou kunnen halen,
1 jgpor het operapubliek
1,70 vond niet makkelijk
)295ofPere achtergronden
van het verhaal af te leiden uit
de donkere achter 3 gazen doe
ken verscholen driehoek waar
in alles zich afspeelde. Het is
een reisdecor dat in heel ver
schillende theaters moet pas
sen en zoiets heeft nu eenmaal
zijn beperkingen. Ook de mu
ziek, geheel doorgecompo-
neerd dat wil zeggen zonder
aparte aria's, in zijn impressio
nistische rijkdom van talloze
tussentinten en chromatismen
en met een beheerste expres
sie, is iets waar niet iedereen
blijvend door geboeid wordt.
Dat bleek wel uit het feit dat
een deel van het publiek al in
de pauze vertrok. Ook opmer
kingen achteraf en het beleef
de slotapplaus wezen in die
richting.
Toch was het een goede uitvoe
ring met als prettige bijkom
stigheid dat de voorstelling bij
na uitsluitend door Nederland
se solisten werd gezongen. Het
orkest, onder de inspirerende
de poëtische partituur. Akoes
tisch maakt het echter wel veel
uit hoe dit overkomt. Alleen
vanuit het voorste deel van de
zaal was de balans tussen or
kest en stemmen goed en viel
zeer veel van het goed uitge
sproken 'Sprechgesang' van
Debussy te verstaan. Verder
naar achteren ging de orkest
klank langzamerhand de
stemmen teveel verdringen.
Nelly van der Sijde, Maarten
Koningsberger en Henk Smit
in de hoofdrollen, lieten horen
dat wij in Nederland over solis
ten met internatiomale allure
kunnen beschikken. De klei
nere rollen waren eveneens
goed bezet.
Met deze in grote lijnen ge
slaagde produktie van een
door velen geliefde opera in
een vrij traditionele vorm
toont Opera Forum opnieuw
zijn grote kracht. Als het kan
worden voorkomen dat een ge
zelschap met deze functie
leiding van Kasper de Roo gaf wordt wegbezuinigd zou dat
een prachtige schildering van door velen worden toegejuicht.
IICHT - De internationale kunst- record aantal bezoekers (35.000), dertig procent
460 ropean Fine Art Fair in Maastricht meer dan vorig jaar. Particuliere verzamelaars
omzet gehaald van plusminus 150 mil- en handelaren uit de hele wereld kwamen de af-
320 en. Dit heeft een woordvoerster desge- gelopen tien dagen naar de beurs in het con-
ave Dri|ftdeegedeeld. De beurs trok dit jaar een grescentrum MECC.
lotennginy
Jaap van Zweden
op tournee
naar Japan
AMSTERDAM - De vio
list Jaap van Zweden, con
certmeester van het Am
sterdamse Concert
gebouworkest, gaat een
serie soloconcerten geven
in Japan. Het contract
hiervoor is zaterdag in
Amsterdam getekend. Dat
heeft heeft directeur Paul
Jonkers van de platen
maatschappij waar Van
Zweden onder contract
staat, laten weten.
De musicus zelf zegt dat de Ja
panse tournee „alles overtreft
wat ik tot nu toe heb kunnen
doen. Japan is het Mekka van
de klassieke muziek. Optre
den daar betekent voor mij net
zoveel als het winnen van de
Europacup voor een profvoet
baller". Van Zweden heeft de
uitnodiging te danken aan zijn
optreden met het Concert
gebouworkest tijdens het
staatsbezoek dat Koningin
Beatrix het afgelopen najaar
bracht aan Japan.
De Japanse impresario Kazuya
Sakuma, die alle grote klassie
ke concerten in Japan organi
seert, was zo onder de indruk
van het spel van Van Zweden
dat hij besloot hem naar Japan
te halen. Van Zweden zal vijf
concerten met groot orkest
spelen. Daarnaast geeft-hij vijf
Jaap van Zweden: „Japan is het Mekka van de klassieke muziek".
recitals met een Japanse pia
nist. Hij mag zelf het repertoi
re bepalen. De optredens zijn
gepland voor oktober 1994.
Van Zweden voelt zich zeer
vereerd: „Voor mij is dit een
absolute triomf. Alleen de al
lergrootsten ter wereld wordt
gevraagd in Japan te komen
spelen". Jonkers is van plan
een van de concerten op te ne
men en onmiddellijk op cd uit
te brengen. Volgens hem is Ja
pan de grootste markt voor
FOTO: NOB
compact discs ter wereld en be
tekent de tournee voor Van
Zweden een doorbraak. De 31-
jarige musicus staat in Neder
land al weken achtereen boven
aan de klassieke hitlijst met
werk van Lokatelli.
Trivelino/Vrij Theater: 'Midzomer-
nachtsdroom' vrij naar William Sha
kespeare. Aula Museon in Den Haag.
Première: zaterdag. Herhalingen: 28
en 29 maart.
Bij de aanvang van de voor
stelling van 'Midzomernachts-
droom', vrij naar Shakespeare,
in de aula van het Museon in
Den Haag betraden zaterdaga
vond Hertog Theseus en zijn
aanstaande, Hippolyta, met
hun gevolg in staatsie het to
neel. Hippolyta werd gespeeld
door Erica Schippers, een door
het Dow-syndroom verstande
lijk gehandicapte vrouw. Zij
was magistraal en ontroerend
tegelijk. Dat was kenmerkend
voor deze produktie van de
Stichting Trivelino in samen
werking met het Vrij Theater.
De regie was in handen van
Freya Ligtenberg en Yvonne
Westmaas, die hiermee een
groot en fascinerend werkstuk
hebben geleverd. In de sprook
jesachtige belichting van een
verfijnd decor en onder een in
kwartieren draaiende maan
werd aan de hand van Shakes-
peares 'Midzomernachts-
droom' het verhaal gespeeld
van de vier gelieven, die in het
magische bos betoverd worden
door Oberon. Deze laatste, met
zwier gespeeld door Cas van
Daalen, heeft _ook nog een ap
peltje te schillen met de feeën
koningin Titania, die hij ver
liefd maakt op een tot ezel om
getoverde handwerksman.
Deze is weer de aanvoerder
van de lieden die op de huwe
lijksdag van de hertog het to
neelstuk 'Pyramus en Thisbé'
zullen opvoeren. Ze doen dat
ook, want Oberon en Titania
leggen bijtijds hun geschillen
bij en aan alle betovering komt
een einde. Een unieke vondst
was de creatie van twee hulpen
voor Oberon: Puck en Pluck.
De een met hartverwarmende
en laconieke onbevangenheid
gespeeld door Peter Bevelan
der, de ander door een zeer be
hendig improviserende Ankie
Blokhuis. Die vermenging van
gehandicapten en niet-gehan-
dicapten was in de hele bezet
ting doorgevoerd en werkte
heel verrassend. Zo was het
verrukkelijk om te zien hoe
Ina Haagers als Helena kor
daat en zonder omhaal een on
gewenste, niet-gehandicapte
minnaar opzij schoof. Gesto
ken in sprookjeskledij bege
leidde Jetty Ouwehand op de
blokfluit, in uiterste concen
tratie veelal improviserend, de
niet altijd voorspelbare hande
lingen van de spelers. Het pu
bliek was even gemengd als de
acteurs. De aandacht was on
verdeeld.
