Protestanten bundelen krachten
Bisschoppen:
geen aidstest
Aidsramp nieuwe uitdaging kerk
Geen nieuwe Poolse priesters voor aartsbisdom Utrecht
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Nog steeds twij fels over bijeenkomst in Budapest
COMMENTAAR
CeidoeGou/iant
maandag 23 maart 1992
CNV-leerstoel christelijk
sociaal denken
UTRECHT - Het Christelijk Nationaal Vakverbond
(CNV) gaat een bijzondere leerstoel 'Christelijk Sociaal
iDenken' instellen. De leerstoel wordt gevestigd aan de
economische faculteit van de Vrije Universiteit te Amster
dam.
Het CNV is vooral geïnteresseerd in bestudering van de
firaktische gevolgen van het christelijk sociaal denken
voor de inrichting en de besturing van de samenleving,
zegt beleidsmedewerker C. van de Berg. Het gaat dus niet
qfri de ethische en filosofische aspecten, die overigens
binnen de christelijke universiteit al voldoende aan bod
komen.
Het vakverbond speelde al langer met de gedachte van
een bijzondere leerstoel. Door het Christelijk Sociaal Con
gres, dat vorig jaar november in Doorn werd gehouden, is
de zaak in een stroomversnelling gekomen, aldus Van de
Berg. Hij hoopt dat de bijzonder hoogleraar aan het begin
van het nieuwe studieseizoen kan aantreden.
Er is meer licht dan
door het raam kan
worden gezien
Russisch spreekwoord
Moeder Teresa bidt
op Italiaanse tv
ROME - Moeder Teresa zal de komen
de vier weken op werkdagen na het
journaal op het tweede net van de Itali
aanse publieke omroep RAI een gebed
uitspreken. In de uitzendingen, die
tweeënhalve minuut duren, zal de win
nares van de Nobelprijs voor de vrede
in 1979 haar gedachten laten gaan over
onderwerpen als vreugde, ziekte, ge
handicapt-zijn, het aanstaande moe
derschap en het boerenleven. Volgens
de rooms-katholieke krant 'Awenire'
worden de gebedsteksten door de 81-
jarige zuster zelf geschreven. De pro
grammareeks is door de Noorse televi
sie geproduceerd.
Negenduizend deelnemers aan
Stille Omgang in Amsterdam
AMSTERDAM - Ongeveer negenduizend mensen hebben in de
nacht van zaterdag op zondag in het centrum van Amsterdam
meegedaan aan de Stille Omgang. Die schatting is afkomstig
van de organisatie van de oorspronkelijk roomskatholieke bede
vaarttocht, Het Gezelschap van de Stille Omgang. Als bijzonder
heid geldt dat zaterdagmiddag vijftig mensen te voet vanuit
Heerhugowaard naar Amsterdam zijn gelopen. In de voettocht
door de binnenstad liepen ook roomskatholieke hoogwaardig
heidsbekleders mee onder wie kardinaal Willebrands uit Rome,
de bisschoppen monseigneur Bar van Rotterdam, monseigneur
Bomers van Haarlem en monseigneur Castermans, de hulpbis
schop van Roermond.
De voettocht wordt sinds 1881 gehouden. Er wordt het Mirakel
van Amsterdam mee herdacht dat plaatsvond in 1345. Een dood
zieke man die de laatste sacramenten kreeg toegediend zou de
hostie hebben uitgebraakt. Uit het braaksel dat in een haardvuur
werd geworpen zou de hostie ongeschonden tevoorschijn zijn ge
komen.
GENEVE Bij nacht en
ontij sloeg Martin Luther
in 1517 zijn 95 stellingen
aan de deur van de slot
kerk in Wittenberg. Zijn
daad luidde een nieuw Eu
ropa in. Precies 475 jaar la
ter komen 200 vertegen
woordigers van prote
stantse kerken uit Europa
bijeen om zich op het re
formatorische erfgoed te
bezinnen.
Opnieuw gaat het om de ver
nieuwing van het continent en
opnieuw om een nieuw protes
tants zelfbewustzijn tegenover
de Rooms-Katholieke en de
Orthodoxe Kerken.
De hervormden, gereformeer
den, lutheranen, baptisten,
waldenzen en doopsgezinden
zullen vanaf morgen tot 30
maart in Budapest hun ver
wantschap met Luther niet
met pamfletten of graffiti op
de burcht van Budapest willen
bewijzen. Wel willen ze een so
ciaal handvest voor een recht
vaardig, vreedzaam en milieu
bewust Europa opstellen. Ook
hopen ze de zeer uiteenlopen
de protestantse geluiden tot
één machtige stem te kunnen
verenigen.
De Budapester bijeenkomst is
niet tegen Rome, de ortho
doxie of andere kerken ge
richt, zo zegt het presidium,
waarin Martin Kruse uit Duits
land. Kalman Csiha uit Roe
menië, Jan Szarek uit Polen en
Heinrich Rusterholz uit Zwit
serland zitting hebben. Vorig
jaar was er op een voorberei
dende bijeenkomst in Basel
geen meerderheid te vinden
voor een protestantse synode
als tegenhanger van de Euro
synode van rk bisschoppen,
die in december is gehouden.
Het gaat in Budapest vooral
om versterking van het prote
stantse geluid binnen de Euro
pese oecumene.
Verzwakking
De aankondiging van de Buda
pester bijeenkomst viel niet in
goede aarde bij de Konferentie
van Europese Kerken, die er
een verzwakking van de eigen
positie in ziet. Secretaris Jean
Fischer van de KEK waar
schuwde in dit verband voor
een terugkeer naar het confes-
sionalisme, waar vooral in
Oost-Europa sprake van is. De
protestantse minderheidsker
ken voelen zich door de mach
tige RK Kerk (Polen) of Ortho
doxe Kerken (Rusland) danig
in het nauw gedreven. De
ineenstorting van het commu
nisme bracht niet alleen gods
dienstvrijheid maar hier en
daar ook nieuwe allianties tus
sen kerk en staat.
Verder zijn de kleine kerken
van mening dat hun stem te
weinig wordt gehoord in de
KEK, waartoe ook alle Ortho
doxe Kerken behoren. Tenslot
te hebben ook de rooms-katho-
lieken en protestanten hun ei
gen Europese verbanden, al
dus de strijdbare praeses van
de EKD in Rijnland, Peter Bei
er. De protestanten willen voor
alles voorkomen dat het thema
Europa door de RK Kerk en de
Orthodoxe Kerken wordt ge
annexeerd.
Fischer mist in de voorberei
dende stukken echter het spe
cifiek protestantse geluid.
„Gerechtigheid, vrede en het
behoud van de schepping
dat hebben we in 1989 al ge
hoord op de Europese confe
rentie over het conciliair pro
ces," die de KEK met de confe
rentie van Europese bisschop
pen had voorbereid. Als het in
Budapest daarbij blijft, is het
volgens hem een stap terug.
Bovendien dreigen de protes
tanten de gouden regel van de
oecumene te overtreden: 'doe
niet alleen, wat je ook met an
deren kunt doen'.
Vrijheid
De protestanten antwoorden
daarop met een woord van Lu
ther: de vrijheid van een chris
tenmens. Vrijheid betekent
ook distantie ten opzichte van
de staat en verplicht verder tot
tolerantie ten opzichte van an-
densdenkenden. De protestan
ten willen geen nieuw 'christe
lijk Europa' en ook geen her
nieuwde band tussen kerk en
staat. De Scandinavische lu
theranen en de Engelse angli
canen hebben over dat laatste
punt een andere mening en
reizen dan ook niet naar Buda
pest.
De protestanten willen in Bu
dapest een aanzet geven tot
'solidariteit met de samenle
ving'. Dat sluit aan bij het 475-
jarige erfgoed. De Reformatie
gaf de aanzet tot democratie,
vrijheid van geweten en gods
dienst en tot een herverdeling
van de macht die toen in han
den van een gecorrumpeerde
kerkleiding berustte.
De vijf Nederlandse afgevaar
digden gaan met een zekere
scepsis naar Budapest. „Mijn
verwachtingen zijn niet al te
hooggespannen," aldus ds. E.
van Straaten, secretaris van de
Doopsgezinde Broederschap.
Velen zullen er eerst de kat uit
de boom kijken, zo verwacht
hij. 'Budapest' is een nog onbe
kende structuur.
De gereformeerde secretaris
oecumene, dr. L.J. Koffeman,
staat nog steeds gereserveerd
tegenover de bijeenkomst. In
eerste instantie was hij vorig
jaar zelfs tegen. Budapest is
een mislukking als er slechts
structuur uitkomt.
Dat is zonde voor de tijd en het
geld.
Dezelfde bezwaren heeft secre
taris ds. W.R. van der Zee van
de Raad van Kerken, die overi
gens niet naar Budapest gaat.
Er zijn genoeg oecumenische
structuren. Verder staat hij
„argwanend" tegenover prote
stantse blokvorming, hoewel
dit vanuit de positie van de
Oosteuropese minderheids
kerken wel weer te begrijpen
is. „Ik hoop niet dat de bijeen
komst in anti-papisme blijft
steken."
De Oosteuropese kerken zien
naar de bijeenkomst uit, zo
zegt praeses ds. G.H van de
Graaf van de hervormde syno
de, die zelf in Roemenië heeft
gestudeerd. „Na veertig jaar in
de woestijn zoeken zij partner
schap."
Tegelijkertijd waarschuwt hij
tegen westerse arrogantie. De
christenen hier kijken maar al
te vaak neer op hun geloofsge
noten uit de vroegere commu
nistische landen.
„Wat wij van de Oosteuropese
christenen kunnen leren is dat
zij een bewuste keuze voor de
kerk en het christendom heb
ben gemaakt. Verder is hun
zwakte ook hun kracht. Zij za
ten opgesloten binnen de mu
ren van hun kerk, maar ze had
den een groot Godsvertrou
wen. De kerken in West-Euro
pa zijn dan wel heel actief in de
samenleving, maar dat houdt
ook het gevaar in dat de gees
telijke bron snel opdroogt," zo
zegt Van de Graaf.
De protestanten hebben in Bu
dapest de kans inhoudelijke
afspraken over de toekomst
van Europa te maken, meent
Koffeman. Pas als dat lukt, is
Budapest een goede bijeen
komst geweest. Die afspraken
kunnen in september nader
worden uitgewerkt op de alge
mene vergadering van de Kon
ferentie van Europese Kerken
in Praag.
„Europa verkeert in nood. Het
evangelie zegt dat er een
kracht is die vergeving en ver
nieuwing kan bewerkstelli
gen." Dat moet volgens Van de
Grqaf het uitgangspunt van de
besprekingen zijn.
Van Straten hoopt dat de na
druk op de verkondiging van
het Woord en op het belang
van de plaatselijke gemeente
kenmerkend voor Budapest
zal zijn. Als doopsgezinde
voegt hij daaraan toe: de navol
ging van Christus. Geloven
houdt een verplichting voor
het dagelijks leven in. Tenslot
te hoopt hij dat in deze tijd
waarin Europa opnieuw door
oorlogsgeweld wordt opge
schrikt, ook in Budapest het
vredesgetuigenis zal klinken.
UTRECHT - De Neder
landse bisschoppen heb
ben nog nooit over een
aidstest voor toekomstige
priesters gesproken. Dit
zegt de woordvoerder van
de Nederlandse RK Kerk
desgevraagd op het be
richt dat in Engeland en
de Verenigde Staten ge
bruikelijk zouden zijn.
Elke bisschop kan besluiten
een aidstest voor zijn toekom
stige priesters in te stellen,
maar „ik heb geen individuele
bisschop zoiets horen zeggen",
aldus de woordvoerder. Ook
binnen de Konferentie Neder
landse Religieuzen, de over
koepelende organisatie van de
Nederlandse religieuze ordes
en congregaties, is nooit over
de invoering van een aidstest
voor nieuwe leden gesproken,
aldus directeur drs. H.A.J.
Krosse.
Na het bericht vorige week in
The Independent on Sunday
hebben de rooms-katholieke
bisschoppen van Engeland en
Wales verklaard niet van plan
te zijn een aidstest verplicht te
stellen voor kandidaten voor
'de priesteropleiding. The In
dependent had bericht dat
twee mannen geen priestero
pleiding mochten volgen, na
dat zij hadden geweigerd een
aidstest te ondergaan. Volgens
de woordvoerder van de Engel
se bisschoppen moeten alle
toekomstige priesterstuden
ten een medisch onderzoek
ondergaan, voordat zij tot het
seminarie worden' toegelaten.
Maar geen van de seminaries
heeft een aidstest verplicht ge
steld.
Wel blijkt dat in andere delen
van de wereld toekomstige
priesters en religieuzen zo'n
test moeten ondergaan. Zo
blijkt uit vertrouwelijke docu
menten dat een moeder-over
ste van een congregatie in Afri
ka nieuwe zusters aan een aid
stest onderwierp zonder hun
dat mee te delen. Als de zus
ters besmet bleken met het
HIV-virus zond de moeder
overste hen weg onder het
mom dat zij geen roeping had
den. Het Vaticaan heeft in een
reactie op het bericht in The
Independent on Sunday laten
weten dat elke bisschop tot het
instellen van een verplichte
aidstest kan besluiten, als hij
dat opportuun vindt. Ook zou
het Vaticaan van bisschoppen
in ontwikkelingslanden eisen
dat hun priesters een aidstest
ondergaan voordat zij gaan
studeren aan een van de pau
selijke universiteiten in Rome.
Discussie tussen voor- en tegenstanders van
Demonstratie tegen
Hollanddorp Israël
ROTTERDAM In een grim
mige sfeer hebben ongeveer
vijftig actievoerders zaterdag
voor de ingang van de Doelen
in Rotterdam enkele uren ge
demonstreerd tegen de bouw
van het Hollanddorp op bezet
gebied bij Jeruzalem. De actie
voerders richtten zich met
pamfletten en spandoeken tot
de drieduizend deelnemers
aan de familiedag van Christe
nen voor Israël. De demonstra
tie was georganiseerd door de
actiegroep „Stop de Israëli
sche nederzettingen in Palesti
na. Boycot Israël". Even kwam
het tot schermutselingen tus
sen actievoerders en politie.
Vlak voor aanvang van de fa
miliedag die om 11.00 uur be
gon, kreeg de Rotterdamse po
litie een bommelding binnen
van een actiegroep die zich
„Comité Palestina Libre"
noemde.
Notitie zending over aidsramp
Bidden om regen
Tientallen Portugezen hebben gisteren een gebedstocht om regen
gelopen door een door droogte geteisterd gebied. In geen vijftig jaar
is het zo droog geweest in het zuiden van Portugal. De tocht van der
tig kilometer ging van Evora naar Viana do Alentejo. FOTO: EPA
OEGSTGEEST - De ker
ken kunnen een belang
rijke rol spelen in de voor
koming en bestrijding van
de gevreesde ziekte aids.
De aids-epidemie bete
kent een enorme uitda
ging die lang niet eenvou
dig is.
Er zijn diaconale mogelijkhe
den als pastorale zorg, raad,
opvang en begeleiding. De uit
daging is ook om opnieuw in
houd te geven aan het begrip
'healing community' (letterlijk
'helende gemeente').
Dit staat te lezen in een con
cept-beleidsnotitie van het Me
disch Coördinatie-Secretariaat
van protestantse zendingsor
ganisaties in Oegstgeest. Au
teur is de arts P. F. C. van der
Hoeven.
De notitie schetst een somber
beeld van de ontwikkeling van
de 'ramp van wereldwijde om
vang' die aids heet. „Ook de
kerken in Nederland zien zich
gesteld voor de klemmende
vragen en de nood die dit alles
oproept".
Behalve door materiële hulp te
verlenen kunnen dé kerken
zich 'meer inhoudelijk' met
het vraagstuk bezighouden, bij
voorbeeld door studiebijeen
komsten en publikaties die be
trekking hebben op theologi
sche en ethische vragen, en
tenslotte op maatschappelijk
piveau. „In solidariteit met
partnerkerken en organisaties
overzee is het onze verant
woordelijkheid hen voluit te
steunen in hun strijd tegen
deze ingrijpende epidemie",
aldus de notitie.
Probleem
Aids is een ontwikkelingspro
bleem, omdat steeds meer de
armen, de ontwrichten en ont
heemden in de samenleving
slachtoffer worden.
Geschat wordt dat tegen het
jaar 2000 over de* hele wereld
40 miljoen mensen besmet zul
len zijn. Het overgrote deel van
de besmetten zal op termijn
overlijden. Tien miljoen zullen
de ziekte in de komende tien
jaar krijgen. In enkele landen
is aids al de belangrijkste
doodsoorzaak.
Volgens de notitie is het moei
lijk om werkelijk zicht te krij
gen op de omvang en uitwer
king van deze 'pest van de
twintigste eeuw'. Opgemerkt
wordt dat er in Nederland een
tanende belangstelling voor is.
De kans op besmetting wordt
steeds meer bepaald door ar
moede en onderontwikkeling.
De ziekte verspreidt zich door
seksueel contact, besmette
bloedtransfusies en injectie
naalden of van moeder op
kind.
Afrika ligt zo'n vier a vijf jaar
voor op Azië en Latijns Ameri
ka. Dat heeft te maken met de
sociaal-economische situatie.
Andere factoren zijn de ont
waarding van tradities en het
normbesef onder met name de
jeugd. In sommige groepen
.prostituées in grote steden als
Nairobi en Lusaka is het per
centage dat seropositief is
(men is dan besmet zonder nog
ziek te zijn) 60 tot 80.
Om financiële redenen komen
vrouwen en meisjes gemakke
lijk tot seksuele relaties, met
alle gevolgen van dien. Zo'n
250 miljoen mensen krijgen
elk jaar een seksueel over
draagbare aandoening. Het ri-
UTRECHT Om het priester
tekort op te vangen zullen er
voorlopig geen nieuwe pries
ters uit Polen in het aartsbis
dom Utrecht gaan werken. De
reden daarvoor is geen princi
piële, maar een praktische: de
Poolse rooms-katholieke kerk
heeft er geen beschikbaar.
Driekwart jaar geleden heeft
kardinaal Simonis in een brief
de bisschop van Opole ver
zocht om nog drie tot vijf nieu
we Poolse priesters. Maar tot
op heden heeft hij daarop nog
geen antwoord van zijn ambt
genoot ontvangen. Er werken
reeds drie Poolse priesters uit
Opole in het aartsbisdom: J.
Skiba in Denekamp, J. Wietr-
zniok in Gendringen en J. Fra-
nik in Lemelerveld.
Kardinaal Simonis maakte dat
bekend op een persconferentie
in Utrecht ter gelegenheid van
het herderlijke schrijven 'In
Christus naam'. Deze brief van
de Nederlandse bisschoppen
over het gewijde ambt en de
sacramentenbediening, die
komende woensdag zal ver
schijnen, is bedoeld om de ge
loofsgemeenschap op 'koers te
houden' in de discussies over
de plaats van vrijwilligers, pas
torale werkers en priesters in
de kerk.
„Het wordt steeds moeilijker
om priesters uit Polen te krij
gen", aldus de kardinaal, „om
dat de bisdommen aldaar sa
menwerkingsverbanden zijn
aangegaan met bisdommen el
ders in de wereld. De Poolse
priesters zijn al reeds 'ver
kocht'. Er zijn veel minder
priesters in het buitenland
aanwezig dan zo op het eerste
gezicht lijkt." Simonis voegde
er aan toe bij de reeds in het
aartsbisdom Utrecht werkza
me Poolse priesters het pro
bleem van de cultuurverschil
len tussen de r.k. Kerk in Ne
derland en in Polen „ernstig"
onderschat te hebben, en nog
veel „scherper" het taalpro
bleem,
Hoezeer de Nederlandse bis
schoppen verdeeld zijn over
zo'n aanpak om buitenlandse
priesters naar Nederland te ha
len, bleek gisteren ook op de
persconferentie. Mgr. Ernst,
bisschop van Breda, nam on
middellijk na de kardinaal het
woord en verklaarde dat in die
richting geen oplossing voor
het priestertekort gezocht
moet worden. „We zullen een
appèl moeten doen op de Ne
derlandse katholieke geloofs
gemeenschap zelf. Die is er
zelf verantwoordelijk voor om
een klimaat te scheppen dat er
meer roepingen komen."
Opheldering
MET de aankomst van een nieuw onderzoeksteam in B
dad dat de resterende Iraakse Scud-raketten moet ven
gen, kan hopelijk voorgoed een einde worden gemaakt
het treiterende kat- en muisspel dat Saddam Husayn i
wekenlang met de Verenigde Naties speelt. Veel te lai
heeft de internationale gemeenschap geduld dat Saddai
resoluties van de Veiligheidsraad negeerde en belangrijk
formatie over zijn wapenarsenaal achterhield, zodat he
vaar op een nieuwe crisis in de Golf helaas weer erg reê
geworden.
HET is intussen al een jaar geleden dat de Veiligheids
over de resoluties stemde die Irak verplichten onder int<
tionale inspectie al zijn massavernietigingswapens te ve
tigen. Het uitvoeren van die resoluties was de belangrij
voorwaarde voor de terugkeer van Irak in de gemeens
van 'beschaafde naties' en het opheffen van de wereldv
sancties. Dat Saddam zich een jaar later echter nog st
niet heeft geplooid, is het zoveelste bewijs dat hij gewoon
bereid is de internationale gedragscode te respecteren.
Ondanks zijn striemende militaire nederlaag heeft
dam nooit de twee verwezenlijkingen van zijn gigantiscl
wapeningsprogramma uit handen willen geven: zijn bal
sche raketten en zijn programma's voor het maken van
kernbom. Alle internationale experts zijn het er intu
over eens dat Saddam bij het uitbreken van de Golfoorl
januari vorig jaar op minder dan twee jaar van de prodi
van een kernwapen stond. Ook de na augustus 1990 ing(
de blokkade tegen Irak had de aanvoer van nieuwe ond
len niet kunnen onderbreken. Saddam heeft nooit de
opgegeven dat hij ooit nog eens over kernwapens zoi
schikken om zijn ambities waar te maken. Daarom blij
alles op alles zetten om te verhinderen dat de Verenigd*
ties ooit de werkelijke omvang van zijn nucleaire capa
zouden kennen. -
Niemand heeft enige garantie dat Saddam dit keer we
ledige opheldering zal geven. Keer op keer al heeft hij n
werking met de Veiligheidsraad beloofd om dan telkens
te pogen alle maatregelen te omzeilen. Om te verhinc
dat hij nog een uitweg vindt, moet de internationale gen
schap de druk op zijn regime onverminderd voortzetten
Saddams jongste toegeving volgt na Amerikaanse
bewegingen in de Arabische Zee en waarschuwingen!
Amerikaanse en Britse regeringszijde dat zij een nieuw
litaire operatie niet uitsluiten. Liever dan te testen hd
Amerikanen en Britten werkelijk willen gaan, verkiest
dad dus in te binden. Dat bewijst hoezeer Saddam een i
nationale actie vreest, maar anderzijds is het de weifetf
houding van de geallieerden de afgelopen maanden dij
hem mogelijk heeft gemaakt zijn provocaties voort te zl
Saddam voelde dat hij ver kon gaan omdat de VeiligH
raad, en dan vooral Amerika, zijn dreigementen geen vel
kracht bijzet. r
DlE aanslepende controverse rond de Iraakse wapens j
veel kostbare tijd verloren doen gaan die gebruikt
moeten worden voor het oplossen van de noden van de If
se burgerbevolking de enige verliezers van de oorlog?
grootscheeps hulpprogramma is voor hen dringend r|
Helaas zal er voor hen geen echte vrede zijn, zolang Sal
zijn duistere schaduw kan blijven werpen over heel df
reld. a
SPERWER
St. Natuur- en Vogelwacht
sico op aids wordt daardoor
vergroot.
Het leven in Afrika raakt door
aids ontwricht. Het aantal ar
beidskrachten voor de agrari
sche sector zal naar schatting
met een kwart verminderen.
Anderhalf keer zoveel vrou
wen als mannen zijn geïnfec
teerd. Van de seropositieve
zwangere vrouwen krijgt 30 tot
40 procent een geïnfecteerde
baby. Meestal overlijdt deze
vóór de tweede verjaardag. In
de curatieve gezondheidszorg
is aids een alles overheersend
probleem geworden. De epide
mie doet tientallen jaren van
ontwikkeling teniet. Daarom is
armoedebestrijding een vorm
van aidspreventie.
Voorlichting aan de bevolking
is een eerste vereiste. Het be
nadrukken van monogamie
dan wel trouw aan één partner
werkt niet. Het gebruik van
condooms bij het seksueel ver
keer is een van de weinige con
crete middelen die voorhan
den zijn en als preventieve
maatregel van zeer grote bete
kenis.
rj* Celdöc Souimit
Uitgave
Kantoor
Telefoon:
Postadres
Westerpers bv (maakt deel uit
Apothekersdijk 34. Leiden
071 -122 244
071 - 134 941
Postbus 112300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
Telefoon: 070-3190 933
Telefax: 070-3906 717
Postadres: Postbus 9, .2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J Leune
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L. van Koot.
Leiden en omgeving (tel. 071 -144 046/047/48/49): G- J. Onvlee (chef-redac
F. Buurman, K. van Kesteren, R Kleijn, drs R. Koldenhof, M. Kroft, T. Pietersl
M. Roso.
Binnen- en buitenland, financien en economie (tel: 070 - 3190 815) I/
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C van Haersma Buma, A van HolsteL
E. Huisman, H Jansen, drs J. van Leeuwen - Voorbij, R de Roo, drs K Ver^
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834) G. Ansems (coördinator)t B. Jansma, H. Piét L
Geestelijk leven (tel 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs P van Velthoven. I
Foto (tel 070 - 3190 838). M Konvalinka (chef) en S. Evenhuis.
Opmaak (tel 070 - 3190 831) Ch Bels (chef), A
J Hofmeester, C. de Kier, H Nieuwmans, H. Sch
Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819) T. Kors. pa
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;f
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, f
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Neder*-
Belgie De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H Leber, drs K Sta
M van de Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R ir
(chef), H. Bijleveld, D. Hofland, P Koopman. D van Rietschoten en K.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus:
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J. van den Bergh L
(Peking), drs. H Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R Hasselerharm f
(Johannesburg), drs. A Heering (Rome), B. van Huët (Londen), M. de Korf I
(Washington), F Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W. VoO™
(Londen), drs. R. Vunderink (Moskou), W Werkman (Jeruzalem), G van V|
(Belgrado), F Wijnands (Bonn). J. Wijnen (Brussel) E
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve ve(T-
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London Vertaalst*»
M deCocq
n 08.30 tot 17 00 u
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248 op ma. t/m vr var
15.00 uur
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand
per kwartaal
27,00
79,80
312,65
28,20
82,80
318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902p
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050