Massamedia dienen
begrip te bevorderen
Deelname migranten moet
in bisdom groter worden
Christus' verraad door Judas: antisemitische mythe?
I
EcidacGquocmt
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Mgr. Bar:
document
wijst op recht
dialoog
binnen de
kerk
Harde wind zou Mozes
hebben geholpen
li
zerum nömopAJui ync**\
a ui cdebjcZ pAr
rnerfubi pi
COMMENTAAR
Vaticaan naarstig op
zoek naar heilig echtpaar
HELP
HELPEN
Celdbc (Bouoant
WOENSDAG 18 MAART 1992®
Demonstratie tegen Hollanddorp
AMSTERDAM - Een pro-Palestijnse actiegroep wil komende
■zaterdag op de familiedag van Christenen voor Israel te Rotter
dam demonstreren tegen de bouw van het Hollanddorp op bezet
gebied bij Jeruzalem. De groep 'Stop de Israëlische nederzettin
gen in Palestina. Boycot Israël' wil bij de ingang van de Doelen
met spandoeken de 3.000 aanwezigen wijzen op het „racistische
Deleid" van Israël.
De actiegroep werd vorig najaar opgericht door het Nederlands
Palestina Komitee, de Solidariteitsgroep Palestijnse vrouwen en
fiet Autonoom informatie- en actiecentrum in de Amsterdamse
Ipnkerstraat. Er is volgens de groep meer internationale druk
nodig om de bouw van nederzettingen in de bezette gebieden te
gen te houden. Als het zo doorgaat, blijft er een steeds kleiner
stukje grond over waarop een Palestijnse staat kan worden ge
vestigd.
Momenteel wordt onderzocht of juridische stappen tegen Chris
tenen voor Israël mogelijk zijn om de bouw van het Hollanddorp
te stoppen. Dat zal volgens woordvoerder 'Sjoerd' heel moeilijk
zijn omdat internationale verdragen in eerste instantie betrek
king op regeringen hebben en niet op particuliere organisaties.
Ideologen zijn
scherpe denkers die
zich door feiten niet
van de wijs laten
brengen
Omstreden Jezusfilm in roulatie
KOPENHAGEN Een omstreden film waarin Jezus naar de
aarde terugkeert en een orgie aanricht in het Vaticaan, heeft vo
rige week eindelijk haar wereldpremière beleefd. „De Weder
komst" van de Deense regisseur Jens Joergen Thorsen werd vo
rige week voor het eerst in het publiek vertoond in Kopenhagen,
22 jaar nadat Thorsen gedwongen was het project in de ijskast te
stoppen nadat zelfs de tolerante Deense autoriteiten over het
draaiboek heen waren gevallen.
Thorsen, een kleurrijke en eerbiedloze persoon, schreef en regis
seerde de film zelf met de Italiaan Marco di Stefano in de rol van
Jezus en met een toezegging van financiële steun door een
Deens bedrijf en het Deense Filminstituut.
In „De Wederkomst", komt Jezus terug op aarde. Hij vindt Parijs
mooier dan het paradijs. „De Wederkomst is meestentijds onder
houdend, soms grappig, ontwapenend, naïef en liberaaleerder
aandoenlijk dan provocerend", schreef criticus Bent Mohn in
het Deense blad Politiken. Lars Tjalve, een lutherse dominee die
in het aan de kerk gelieerde Kristeligt Dagblad schrijft, zei dat
„de film nergens naar ketterij riekt, laat staan naar godslaste
ring. Daarvoor is ze eenvoudig te slaapverwekkend".
Studiedag over
tolerantie
AMSTERDAM - Joden, chris
tenen en moslims houden op
14 juni in de Mozes en Aaron -
kerk in Amsterdam een studie
dag over verdraagzaamheid in
de Nederlandse samenleving.
In het kader van het Colum-
busjaar zal vooral worden ge
sproken over het spirituele fa
cet van de dialoog tussen de
godsdiensten. De initiatiefne
mers zijn voortgekomen uit
het landelijk Overleg Moslims
en Christenen van de Raad van
Kerken in Nederland en de Is
lamitische Stichting Bevorde
ring Integratie.
Vaticaan in nieuw document
ROTTERDAM - Dit docu
ment is een voorbeeld van hoe
een document moet zijn opge
steld: realistisch, verstaan
baar, deskundig en hoopge
vend voor mensen van goede
wil.
Dit zegt mgr. R. Ph. Bar, voor
zitter van de bisschoppelijke
commissie voor sociale com
municatie, in een een eerste
reactie op het document van
de pauselijke raad voor de so
ciale communicatie.
Volgens hem wordt daarin een
gelukkig evenwicht gevonden
in de waardering voor de grote
mogelijkheden die de media
,de mensheid bieden en ander
zijds de negatieve ontwikke
lingen die zich in de wereld
Van de media voordoen.
Het document wijst, aldus de
bisschop, ook op het funda
mentele recht op informatie en
dialoog binnen de kerk zelf.
Voor het doorgeven van de
■christelijke boodschap is het
niet voldoende de kerkelijke
leer te verspreiden, het is ook
nodig dat ze geïntegreerd
[wordt in de nieuwe cultuur die
ontstaat door de moderne com
municatie. 'Aetatis Novae'
vraagt om een actieve en sym
pathieke aanwezigheid van de
kerk in de wereld van de me
dia.
Bar onderstreept de visie dat
media in de eerste plaats be
doeld zijn voor de gehele
mensheid en niet voor slechts
uit winstbejag handelende me
diabedrijven. Media zijn een
zegen voor de mensheid omdat
zij de overdracht van cultuur
mogelijk maken en daardoor
VATICAANSTAD - Het
Vaticaan is bezorgd over
de negatieve invloed die
massamedia op de samen
leving kunnen hebben. In
het gisteren gepubliceer
de document 'Aetatis No
vae' (van een nieuw tijd
perk) wijst de pauselijke
mediaraad op de gevaarlij
ke invloed van particulie
re, louter op winst beluste,
media en op het risico van
ideologische en politieke
manipulatie door publie
ke media.
De media kunnen, zo stelt het
document, zowel gebruikt wor
den „om het evangelie te ver
kondigen als om het uit de har
ten van de mensen te verja
gen". Hoewel de media een
heid en begrip kunnen bevor
deren, geven ze soms ook een
verdraaide visie op het leven,
het gezin, de religie en de mo
raal. Iedere mens heeft recht
op het krijgen van de juiste in
formatie. Ook de kerk heeft
recht op toegang tot de media,
schrijft de pauselijke raad.
„Het winstdenken en de belan
gen van de reclamemakers
hebben een ontoelaatbare in
vloed op de inhoud van de me
dia", aldus het Vaticaan. De
media schetsen een verdraaid
beeld van de consument en
zijn behoeften. De oplossing
Mgr. John Foley
van de problemen is volgens
het Vaticaan echter niet dat de
staat een strikt toezicht op de
massamedia houdt.
Waar gerechtelijke en politie
ke systemen de beheersing
van massamedia door elite
groepen stimuleren, moet de
kerk nadrukkelijk opkomen
voor respect voor het recht op
communicatie en vrije toegang
tot de media, zo meent het Va
ticaan.
De mediaraad roept alle bis
schoppen op om zelf plannen
voor de media te ontwikkelen
en het omgaan met de media
op het lesprogramma te zetten
van de priesteropleidingen. Er
moeten overal in de wereld pr-
bureaus van de Rooms-Katho-
lieke Kerk komen. Ook
moeten de kerkprovincies ra
dio-, televisie- en videopro
gramma's „van buitengewone
kwaliteit" laten maken om op
die manier „de boodschap van
het Evangelie en de zending
van de kerk zichtbaar te ma
ken."
Gezagsdragers in de kerk wor
den opgeroepen om „bereid
willig en verstandig" op vra
gen van de media te reageren.
Curiekardinaal Andrzej Maria
Deskur, de voormalige voorzit
ter van de mediaraad van het
Vaticaan, zei bij de presentatie
van het document dat de reli
gieuze informatiekanalen de
Heilige Stoel niet als vijand
moet zien, maar dat deze veel
meer als een „uitgestrekte
hand" zou moeten zijn.
Volgens de huidige voorzitter
van de mediaraad, John P. Fo
ley, is het „inhoudelijk nieu
we" van het document, een
vervolg op het document
'Communio et Progressio' uit
1971 over de verhouding tus
sen kerk en massamedia, dat
er een concreet voorstel wordt
gedaan tot de opstelling van
een pastoraal plan. Pornogra
fie noemde Foley een belang
rijke vorm van misbruik van
de massamedia.
mensen in staat stellen dichter
bij elkaar te komen. Media zijn
echter een kwaad als slechts
een beperkt wereldbeeld wordt
aangeboden, want, zo zegt de
bisschop in navolging van het
document, de werkelijkheid is
voor velen wat de media als
werkelijkheid bieden. Daar
waar de media worden gedo
mineerd door economische,
sociale en politieke elites wor
den sommige groepen en min
derheden van het gebruik van
die media uitgesloten en daar
mee wordt het fundamentele
recht op informatie geschon
den.
Mozaiek van David
Een vijftienhonderd jaar oud mozaiek van koning David die op de
harp speelt is deze week in Jeruzalem tentoongesteld, nadat het met
behulp van een computer was gerestaureerd. Het mozaiek werd in
1965 door de Egyptenaren gevonden in een synagoge in de Strook
van Gaza. FOTO: epa
ROTTERDAM - Migran
tenparochies en andere
geloofsgemeenschappen
van etnische origine in
het bisdom Rotterdam
moeten voortaan betrok
ken worden bij het beleid
in het bisdom.
Dit is een van de aanbevelin
gen van een nota van de dioce
sane beleidscommissie diako-
nie. Namens haar heeft een
werkgroep de positie van mi
granten in het afgelopen jaar
bestudeerd. Het bisdombe
stuur heeft de commissie in
middels gevraagd de aanbeve
lingen nader te concretiseren.
De commissie doet de aanbe
veling dat een bisschoppelijk
gedelegeerde de integratie van
de migrantenparochies actief
bevordert. In het algemeen
verlangen de samenstellers
van de nota dat het bisdom de
deur voor hen wagenwijd open
zet, hen terzijde staat bij facili
teiten en de kadervorming in
deze migrantengemeenschap
pen stimuleert.
Volgens de nota is het begrij
pelijk dat de migranten stre
ven naar eigen gemeenschap
pen. Daarin schuilt geen nei
ging tot afscheiding maar
eerder de „integere wens vol
waardig te functioneren in de
katholieke gemeenschap".
Daarom moet het bisdombe
stuur er naar streven dat deze
gemeenschappen kunnen be
schikken over kerkelijke
ambtsdragers die daadwerke
lijk kunnen functioneren in
deze gemeenschappen.
De diocesane beleidscommis
sie voerde onder meer ge
sprekken met de Spaansspre
kende parochies in Den Haag
en Rotterdam, de Surinaamse
parochie in Den Haag, de Anti-
liaanse parochies in Den haag
en Rotterdam, de Kaapverdi-
aanse parochie in Rotterdam
en de Franssprekende paro
chie in Den Haag.
De diocesane commissie dia-
konie heeft het bisdombestuur
verder op het hart gedrukt
aandacht te blijven schenken
aan de marginale sociaal-eco
nomische positie waarin de
meerderheid van de etnische
groepen in het bisdom ver
keert.
NEW YORK - Wellicht
.heeft een hevige wind het
water van de Rode Zee
doen wijken en Mozes ge
holpen bij zijn vlucht voor
de legers van de Farao.
Dat zeggen twee geleer
den deze week in 'The
Bulletin of the American
Meteorological Society'.
Volgens Doron Nof, hoogleraar
in de oceanologie aan de uni
versiteit van Florida, en Nat
han Paldor, deskundige op het
gebied van de atmosferische
wetenschap aan de Hebreeuw
se universiteit te Jeruzalem,
heeft een zeer stevige wind het
water in zuidelijke richting ge
stuwd waardoor het water drie
meter zakte.
Als zo'n harde wind tien tot
twaalf uur aanhoudt, kan het
water over een breedte van 1,8
tot 3,5 km worden weggebla
zen. Nof en Paldor gaan er van
uit dat Mozes is overgestoken
ter hoogte van de Zee van Ro-
seaux, die niet zo diep en tame
lijk moerassig is.
Toen de wind ging liggen, had
het water slechts vier minuten
nodig om de bodem van de zee
weer te bedekken. Dat ver
klaart waarom de Egyptische
legers door de diezelfde zee
werden verzwolgen.
Volgens de New York Times,
die over het artikel schrijft,
gingen archeologen tot dusver
uit van een aardschok, waar
door de bodem van de zee vrij
kwam. Andere studies situe
ren de bijbelse episode in het
meer van Manzalav, verder
naar het noorden, die uitkomt
in de Middellandse Zee.
Volgens de bijbel leidde Mozes
de joden uit Egypte door de
Rode Zee, die voor hen week.
Zo raakten ze de legers van de
Farao kwijt die hen achtervolg
den. De profeet leidde de joden
vervolgens veertig jaar in de
woestijn. In die periode inspi
reerde God hem tot de Tien
Geboden op de berg de Sinaï.
Judas Iscariot! Voor christe
nen is het de leerling van Je
zus wiens naam gelijk staat
aan verraad, een beschuldi
ging die klinkt als een
schreeuw uit de hel. Als Dante
aan de hand van Virgilius in
het diepste van het Inferno
doordringt, hoeft de laatste ei
genlijk niet meer de naam van
de zondaar te noemen die de
Satan hoogstpersoonlijk in
zijn klauwen gevangen houdt.
Toch heeft Judas soms ook
sympathie opgewekt. De ne-
gentiende-eeuwse geleerde Er-
nest Renan wiens „Leven van
Jezus" de meest belangwek
kende poging was Christus als
een zuiver historische figuur
te beschrijven, zag Judas als
een zeloot, iemand die ageerde
tegen de Romeinen. Hij ver
raadde hem uiteindelijk uit te
leurstelling over het feit dat
Christus' boodschap van vrede
en liefde niet van deze wereld
was.
Ook Renan aanvaardde echter
het feit dat Christus door toe
doen van Iscariot was verra
den. Nu heeft Judas een nog
radicalere verdediger gevon
den in Hyam Maccoby, een
vooraanstaande joodse bijbel-
geleerde. In „Judas Iscariot en
de mythe van het joodse
kwaad" dat eind vorige maand
Judas als symbool van het kwaad
is verschenen, zet Maccoby het
debat voort dat hij in eerder
verschenen publicaties is aan-
In de kern is hij van mening
dat Jezus een orthodoxe joodse
messias was en de apostel Ju
das een en dezelfde persoon is
als Judas Iscariot. Jezus werd
niet verraden en zijn terecht-
in een middeleeuws manuscript.
stelling door de Romeinen had
niets van doen met de joden.
Zijn leven en dood werden
door de apostel Paulus omge
vormd tot een dramatische
cultus van menselijke opoffe
ring en boetedoening.
das in naam van het joodse
volk een integraal onderdeel
van deze mythe; door toedoen
van de paulinische kerk kwam
de bacil van het antisemitisme
in het hart van het christen
dom terecht. Dank zij het
christendom ook kwam het te
recht in het nazisme en mar
xisme. Maccoby stelt op uitda
gende wijze: ieder politiek sy
steem dat uitgaat van een ac
tief principe van het kwaad
kiest de joden uit voor de dui
velse rol.
Ik laat het aan anderen over
om te controleren waarop Mac
coby zijn uitspraken baseert.
Wat mij bezig houdt is zijn be
schuldiging aan het adres van
het christendom. Macobby
vindt de veelvuldig voorko
mende vereenzelviging van
Judas met de joden in het
christendom niet toevallig. Hij
suggereert dat deze antisemiti
sche karikatuur - die men vol
gens hem niet alleen aantreft
bij anonieme middeleeuwse
auteurs maar ook bij gerespec
teerde schrijvers van de laatste
eeuwen, helemaal verweven is
met het christelijke denken.
Om Judas in zijn waardigheid
te herstellen is het nodig dat
de „mythe van de mens gewor
den God" door de christenen
wordt opgevat als een mythe
en niet meer dan dat.
De vraag is of de kijk van de
christenen op de joden inder
daad zo bot is. In hoeverre is de
versmelting tussen Judas en
het joodse volk een onlosma
kelijk element van het chris
tendom? Maccoby haalt hier
voor uitspraken aan van chris
telijke theologen maar hij
geeft toe dat dit in het Nieuwe
Testament slechts onbewust
aanwezig is geweest... Is het
niet dubieus zo'n hardvochtige
beschuldiging te baseren op
een verband dat in de canonie
ke teksten louter onbewust of
slechts impliciet aanwezig is?
Het feit dat vele (maar in geen
geval alle) samenlevingen die
in overwegende mate christe
lijk waren joden hebben gedis
crimineerd of hen zelfs hebben
vermoord is geen bewijs dat de
christelijke leer de oorzaak is
van deze vervolging. Het lijkt
nog vergezochter de schuld
voor alle antisemitische mon
sterlijkheden die door nazi's,
communisten en andere at
heïstische systemen zijn be
gaan te leggen bij het christen
dom van Paulus.
In werkelijkheid is de houding
van christenen jegens de joden
altijd bepaald geweest door
een mengeling van bewonde
ring en wantrouwen. Dat komt
niet op de laatste plaats door
de vitale rol die het Oude Tes
tament speelt in het christen
dom. Het overleven van een
gepraktiseerd jodendom is al
tijd belangrijk geweest voor de
)c
Mandela gaat te ver P-
PREMIER Lubbers heeft gelijk als hij zegt dat het voori
men bezoek aan Zuid-Afrika op 10 en 11 augustus moetic
gaan. De pogingen van Nelson Mandela ook over dez»
een veto uit te spreken zijn duidelijk in strijd met gem#
afspraken en worden kennelijk ingegeven door binnenn
se politieke overwegingen. De ANC-leider ziet zich g£
fronteerd met een regering-De Klerk die de uitslag vreesfo
het gisteren gehouden referemdum. Als president De ije
deze volksraadpleging wint met slechts een kleine meel
heid, zoals algemeen vanmorgen werd verwacht, mot?-
nog steeds ernstig rekening houden met de wensen vi*
conservatieve blanken in zijn land. Dan kan hij dus mt'(
concessies doen aan de zwarten dan het ANC wenselijk aj{(
VANDAAR dat Mandela gisteren een verklaring heeft iT
geven waarin hij het Westen oproept de sancties tegen 1
Afrika pas op te heffen wanneer er echt vooruitgang m
geboekt in het hervormingsproces. Vandaar ook da J
„Ruud Lubbers en alle andere regeringsleiders en slj
hoofden" vraagt geen bezoek te brengen aan zijn land ti
daar een interimregering met ook zwarten erin is geïf i
leerd. Hoe begrijpelijk dat allemaal ook is, Mandela gf'
ver als hij duidelijke afspraken van zijn ANC met de N
landse regering schendt en daarbij nog grof wordt ook.)
wat zegt hij verder in zijn communiqué? Dat premier fl
Lubbers als hij toch in augustus op bezoek komt, „vej
pleegt aan de enorme opofferingen van alle Zuidafrify
die de waarden koesteren van vrede, democratie en vrijH
HeT is goed dat een grote meerderheid in de Tweed^i
mer, bestaande uit CDA, WD en D66, zich achter de q
ter-president heeft opgesteld. Het is jammer dat de Pvdj
onder deze omstandigheden begrip meent te moeten opF
gen voor de handelwijze van Mandela, temeer omdat i
deze manier ook haar eigen vice-premier Kok laat vallerw
De paus maakte zijn
kingen tijdens zijn jai
ontmoeting met de priesl
Rome. Een van deze priis,
klaagde erover dat er alty(
gehuwden worden heiligve
aard. Een echtpaar zou^,
inziens beter geschikt zik
iJb
ROME Paus Johannes Pau
lus II wil het zo graag, maar het
lukt maar niet: een echtpaar te
vinden dat voor een zalig- of
heiligverklaring in aanmer
king komt. De pauselijke con
gregatie voor de zalig- en hei
ligverklaringen dacht onge
veer vijftien jaar geleden ge
schikte kandidaten gevonden
te hebben: de ouders van de
heilige Theresia van Lisieux,
die hun dochter een diep-reli-
gieuze opvoeding hebben ge
geven, maar het zaligverkla
ringsproces is nog maar weinig
opgeschoten.
De paus zei begin deze maand
dat de congregatie zich vooral
bezighoudt met geestelijken,
omdat die de steun van een
orde of een bisdom hebben.
„We moeten hier eens goed
naar kijken", meende de paus.
„Laten we zoeken naar echtpa
ren, omdat die tot nu toe ge
woonlijk niet worden gesteund
in de samenleving, binnen de
christelijke gemeenschap, de
bisdommen of de parochies."
stichtend voorbeeli
de rooms-katholieken te
De paus herinnerde era^a
er lang gezocht is naar[n
die tijdens de bisschop^
node over de leken in lfyg
lig konden worden verkg
„Pas op het laatste mon,j,
aldus de paus, „kwam cfy0
gregatie met drie kandife,
twee maagden die de n»g
dood waren gestorven e n
man die in een concei%
kamp om het leven wj
bracht."
In het kader van de bi:
pensynode over het x
(1980) is naar een zalig
klaren echtpaar gezocht
kwamen Louis Martin ea
rie-Zélin Guérin, de
van Theresia van Lisiejj
beeld. v
christelijke leer over de eind
tijd. Sint Paulus zelf over wie
Maccoby zijn toorn uitstort,
zag de joden als getuigen van
de waarheid tot de weder
komst van Christus.
Het verhaal van Judas is zelfs
verwarrend voor de agnosti
cus, hoe veel te meer geldt dit
dan voor de christenen. Toch is
het wel degelijk mogelijk het
verhaal van de historische Ju
das los te koppelen van de ver
borgen anti-joodse uitleg van
latere tijden. Wie Judas ook
was en wat hij deed en waarom
hij het deed - hij was zeker niet
representatief voor zijn volk.
Met zijn uitsmijter dat het eer
herstel van Judas' naam het
zelfde effect zal hebben voor
het volk van Judea trapt Mac
coby in dezelfde val als de anti
semieten, alleen in omgekeer
de richting.
Christendom en jodendom zijn
onverenigbaar, maar geen en
kele godsdienst is intrinsiek
onverdraagzaam jegens ande
ren. Jezus en zijn leerlingen
waren niet minder joods dan
Judas. Ook is het zo dat Judas
een van de eerste christenen
was. We zijn allen, joden en
niet-joden, in staat tot verraad.
We hebben allen Gods verge
vingsgezindheid nodig en on
danks Dante mogen we allen
(zelfs Judas) hopen het te ont
vangen.
RODE KRlil
DEN HAAG GIRO 68h
Westerpers bv (maakt deel uit v
Apothekersdijk 34, Lelden.
071 - 122 244.
071 - 134 941
Postbus 112300 AA Leiden
Uitgave:
Kantoor:
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9. 2288 BC Rijswijk.
Telefoon 070 - 3190 933.
Telefax 070-3906 717
Postadres Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808) L. van Koot.
Leiden en om
F. Buurman. I
M. Roso.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A van Holst
E Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo. drs. K Ve
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Pièt
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra. drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalmka (chef) en S. Evenhuis.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef). A de Bruijn, W. Diekstra,
J Hofmeester, C de Kier, H. Nieuwmans, H Schneider.
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied*
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie*
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nede
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs. K. S
M van de Ven en P Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R. tr
(chef), H. Bijleveld, D Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. i
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J van den Ber
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R. Hasselerharm
(Johannesburg), drs. A. Heering (Rome), B. van Huêt (Londen), M. de Kol
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W V<T
(Londen), drs. R. Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G. vanK
(Belgrado), F. Wijnknds (Bonn), J. Wijnen (Brussel). 1 -
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve ve'StC
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London Vertaaisbra
M. de Cocq.
Nabezorglng
Telefoon 071 -122 248 op me
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart
per maand
per kwartaal
per jaar
n 08.30 tot 17.00 u
n 18.00 tot 19.00 ui
27,00
79,80
312,65
28,20
82,80
318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 39(
Bankiers
ABN/AM RO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
