Verzet tegen visie van
Pentagon op wereldtaak
Miljoenen in Zuidelijk Afrika
lijden honger door de droogte
Destivelle neemt chocolade-ijsje na beklimming 'Kannibaal'
BUITENLAND
Omstreden bouwplan Marseille brengt Groenen samen
Duitse politie: maximum op snelweg van 120 km per uurl
üeidó&Qowumt
Treinziekenhuis zegen voor Indiase platteland
ZATERDAG 14 MAART 1992
Idoor
VIJAY JOSHI
FARAH Sommige dorpelin
gen zien de Lifeline Express
als een dóór God gezonden
triomfwagen. Het treinzieken
huis bereikt miljoenen arme
bewoners van het Indiase plat
teland, waar medische voorzie
ningen vrijwel ontbreken.
De drie wagons lange trein be
gon in januari te rijden vanuit
New Delhi. In één wagon zijn
de operatiekamer en een reco-
ver-kamer ondergebracht, in
een andere een kleedruimte,
woonruimte voor de staf, de
computerkamer en het kan
toor en in de derde de keuken
eri een generator.
De staf bestaat geheel uit vrij
willigers. Het project wordt ge
financierd door de Indiase re
gering, de Wereldgezond
heidsorganisatie (WHO), het
Ontwikkelingsprogramma
van de Verenigde Naties en be
drijven.
Tijdens de eerste stop, in Fa-
rah, 161 ki lomter ten zuiden
van New Delhi, behandelden
chirurg P.K. Dave en zijn colle
ga's onder andere gevallen van
grauwe staar, polio en slech
thorendheid.
Met de gezondheidszorg is het
in India slecht gesteld. Op het
platteland, waar ongeveer 75
procent van de 844 milijoen in
woners van het land woont,
zijn slechts 22.500 artsen werk
zaam. Volgens de meest recen
te schattingen waren er vijf
tien miljoen gehandicapten in
India, van wie negen miljoen
blinden. Jaarlijks worden
200.000 kinderen getroffen
door kinderverlamming.
De belangstelling voor het
treinziekenhuis is groot. Nadat
in 80 dorpen de komst van de
trein met behulp van luidspre
kers was aangekondigd meld
den zich ongeveer 6.000 men
sen aan voor behandeling. Het
is voorlopig de bedoeling dat
de trein dit jaar door het noor
den en westen van India reist
en volgend jaar naar het zui
den gaat. Het is de bedoeling
dat het project een permanent
karakter krijgt.
MARSEILLE - De Calan-
ques, een 6000 hectare
metend natuurgebied
even ten oosten van de
Franse havenstad Mar
seille, is in levensgevaar.
Dat vinden althans de locale
Groenen, die de strijd om het
juweel, zoals het gebied ook
wel wordt genoemd, tot inzet
van de regionale verkiezingen
hebben gemaakt.
Volgens de Groenen wilde so
cialistische burgemeester Vi-
gouroux van Marseille het ge
bied langzaam urbaniseren en
het stiltegebied omtoveren tot
een toeristische attractie met
luxe villa's, kuuroorden en ho
tels. De Calanques waren vori
ge zomer in het nieuws omdat
een deel van de vegetatie werd
verwoest door een bosbrand.
De Calanques zijn een wereld
beroemd rotsgebied even ten
oosten van Marseille. In die
rotsen zijn door de eeuwen
heen grote inhammen gesle
pen, die soms tot ver landin-
waars doorlopen. Het gebied is
uniek in Frankrijk, de flora en
fauna kunnen zich er vrijwel
ongehinderd ontwikkelen.
Voor veel inwoners van Mar
seille maar ook voor tien
duizenden toeristen - is het
een prachtig wandelgebied.
Burgemeester Vigouroux
heeft nu plannen om het be
stemmingsplan voor dertig
hectare van het 6000 hectare
metende gebied te wijzigen.
„Die dertig hectare is al geur-
barniseerd en vaak niet op zo'n
goede manier", aldus Vigou
roux. Uitgaande van die stel
ling wil hij de bestaande be
bouwing visserswoningen,
schuren en stallen wegha
len en er een kuuroord, enkele
hotels en wat villa's voor in de
plaats bouwen. Voor de Groe
nen is dat een regelrechte aan
tasting van het natuurgebied.
„Want daarmee houdt het niet
op", zegt Albert Falco, een van
de voorvechters van de Calan
ques in zijn huidige staat. Fal
co is in Nederland geen onbe
kende. Hij werd bij ons be
roemd als de kapitein van de
Calypso, de boot van comman
dant Cousteau. „De flora en
fauna zijn zo uniek, dat wordt
onherroepelijk aangetast.
Want een hotel en een kuur
oord roepen autoverkeer op.
Bewoners van de luxe villa's
willen natuurlijk dat hun boot
kan aanleggen. Het is het be
gin van de betonnering van het
Calanquesgebied." D
Robert Vigouroux die dac!
dat zijn plan gemakkelijk zt
worden geaccepteerd, heeft i
tussen al wat water bij de wi
moeten doen. Hij houdt va
aan de bebouwing van de de
tig hectare, maar hij wil nu d I
de hotels en villa's niet hog
worden dan een enkele etag,,
„Verder dan die hectaren ga; [i
we niet. We moeten ons juwe
beschermen", aldus de burgt,
meester van Marseille. Voor
verzamelde Groenen van M;
seille gaat die concessie m
vergenoeg.
Vredig beeld van het Jefferson Memorial. Amerika's militaire taak in de nieuwe wereldorde laat onverlet dat Washington ook op toeristisch
gebied wat te bieden heeft,
FOTO. AP
JOHANNESBURG - Mil
joenen mensen zitten te
springen om voedselhulp,
nu Zuidelijk Afrika wordt
getroffen door een van de
ernstigste droogteperio
des van deze eeuw. Zuid-
Afrika en Zimbabwe, in
normale omstandigheden
voedselexporterende lan
den, zien zich door het
mislukken van oogsten
gedwongen enorme hoe
veelheden mais, hun
hoofdvoedsel, te importe
ren.
Boeren in Mozambique en An
gola, door burgeroorlogen toch
al getroffen door grote voedsel
tekorten, hebben het dit jaar
volgens regeringsfunctionaris
sen en hulporganisaties nog
zwaarder te verduren dan an
ders.
Tot op heden zijn er nog geen
sterfgevallen als gevolg van
honger of ondervoeding ge
meld en ook wordt er geen
hongersnood voorspeld die
vergelijkbaar is met de hon
gersnoden die in het nabije
verleden in Etiopië en Sudan
miljoenen levens hebben ge
ëist. De autoriteiten waarschu
wen echter wel dat in grote ge
bieden het voedsel begint op te
raken en dat hulp uit het bui
tenland de komende maanden
hard nodig is.
Naar schatting van de Ameri
kaanse regering zullen de lan
den in de regio tussen augus
tus dit jaar en mei 1993 moge
lijk 7 miljoen ton voedsel
moeten importeren. Onder
normale omstandigheden is
dat 2 miljoen ten.
„In sommige gebieden heerst
de ergste droogte van deze
eeuw tot nu toe", zo liet de
Amerikaanse regering deze
week weten. „En ze doet zich
voor in een periode dat de
voedselreserves als gevolg van
de slechte oogst van vorig jaar
toch al klein zijn".
Angola
Het zwaarst getroffen worden
waarschijnlijk de - afgelegen
uithoeken van waaruit door de
slechte communicatiemoge
lijkheden, slechte verbindin
gen en door de oorlog aange
richte vernietigingen vrijwel
geen contact met de steden
mogelijk is. Het Wereldvoed
selprogramma van de Verenig
de Naties stuurt al maanden
hulp per luchtbrug en konvooi
naar het zuiden van Angola,
een van de meest kwetsbare
gebieden.
De marxistische regering van
Angola en de door de VS ge
steunde UNITA-rebellen kwa
men weliswaar vorig jaar na 16
jaar oorlog een bestand over
een, maar doordat veel brug
gen zijn opgeblazen en in
zandwegen talloze mijnen lig
gen is het al moeilijk de om
vang van de droogte vast te
stellen, laat staan dat het een
voudig is om voedsel te vervoe
ren.
In het centrale deel van Mo-
cambique dreigen meer dan
200.000 mensen te sterven als
gevolg van de droogte en de
nog altijd voortdurende bur
geroorlog, zo zei maandag een
functionaris van een hulporga
nisatie. Hij zei dat tienduizen
den dorpsbewoners huis en
haard hebben verlaten en zich
te voet op weg naar de steden
hebben begeven in de hoop
daar hulp te krijgen.
Oxfam
Reeds voor de droogte had in
gezet hadden naar schatting
van de regering ongeveer zes
miljoen van de vijftien miljoen
inwoners van het land voedsel
hulp nodig.
De Britse liefdadigheidsorga
nisatie Oxfam heropende deze
week haar luchtbrug voor
noodvoedselhulp voor onge
veer 50.000 door de oorlog uit
hun huizen verdreven mensen
in Maua en Nipepe in het noor
den van Mocambique. Als ge
volg van aanvallen van rebel
len zijn de plaatsen over land
niet bereikbaar, zo meldde het
Mocambiquaanse persbureau
AIM.
In het in 1990 onafhankelijk
geworden Namibia hebben
naar schatting van de autori
teiten 400.000 mensen, ruim
een kwart van de bevolking,
behoefte aan voedselhulp. En
dat terwijl president Sam
joma vorig jaar naar aai
ding van de buitengewi
goede oogst nog voorspi
dat het land dit jaar geheel
al zelf zou kunnen voorziei
zijn voedselbehoefte.
De regering van Zambia,
zwaar in de schulden zit,
vorige maand bijna 560
joen gulden te moeten uitti
ken om 500.000 ton mai:
kunnen importeren, ruim|
helft van de hoeveelheid
het land jaarlijks gebruikt
Zelfs in Zuid-Afrika en
babwe, de korenschuur vai
regio, zijn de gevolgen v;
droogte merkbaar. De Ziml
waanse president Robert
gabe noemde de droogte
dag een nationale ramp en
buitenlandse donors op totj
geven van voedsel, geld en
dicijnen.
Operatie Honger, een Zuid;
kaanse particiuliere hulpoi
nisatie, zegt dat op het pl;
land in het centrale deel en|
noordoosten van Zuid-Ati
twee miljoen mensen voe<
hulp nodig hebben, maar
een kwart van hen die nog
heeft gehad. De Zuidafrik;
se regering maakte onl;
bekend dat ze zo'n 13 milj)
gulden beschikbaar st(
voor hulp aan in moeilijl
den geraakte boeren en
personeel op het plattel;
waar de temperaturen s d<
graden celsius overstijgei
al tijden geen regen meer i:
vallen.
PARIJS - De 32-jarige al-
pjniste Cathérine Desti
velle kan weer een bij
naam aan haar lange lijst
tqevoegen: 'Koningin van
de Alpentoppen'.
Maandag leverde Destivelle
het kunststukje om als eerste
vrouw, alleen en in de winter,
met blote handen de 'Kanni
baal' te beklimmen. Bijna ze
ventien uur na haar vertrek uit
het 'bivak van de dood' bereik
te ze via de noordelijke helling
de top van de Eiger, een ge
vreesde Zwitserse Alpenreus
van 3974 meter hoogte.
Destivelle was in Frankrijk al
een heldin, maar na haar be
klimming heeft ze recht op een
absolute sterstatus. Toen Des
tivelle dinsdag, na een nacht
op de top te hebben doorge
bracht, terugkwam in het 'bi
vak van de dood', was het eer
ste waar ze naar vroeg een cho
colade-ijsje. Haar manier om
de zojuist geleverde prestatie
enigszins te dedramatiseren.
Destivelle, een 32-jarige Parij-
se fysiotherapeute, had het
van tevoren niet zo op de grote
belangstelling, die pers en pu
bhek voor haar beklimming
toonde. „Natuurlijk is het leuk
en verdien ik hier geld mee.
Bovendien is het waar dat de
beklimming van de noordelij
ke helling van de Eiger moei
lijker is dan menig andere,
Met blote handen
Maar goed, je went aan alles.
Bij aanvang deed de berg heel
sinister aan. Maar eenmaal op
gang begin je zo'n steenklomp
te begrijpen".
En van het hooggebergte wist
Cathérine Destivelle nog niet
zoveel. In Frankrijk is ze de ab
solute ster in het varap, het
met blote handen beklimmen
van rotsen en bergwanden.
Meerdere malen maakte ze rei
zen naar de Andes, de Grand
Canyon of de Himalaya om
nieuwe wanden te verkennen.
Maar in eigen land voelde ze
zich ook prima thuis in de Cé-
vennen, de Pyreneeën of sim
pelweg tegen de rotsblokken
in het woud van Fontaine-
bleau. Mede door haar, en het
enthousiasme waarmee Desti
velle over haar bestijgingen
met behulp van musketons en
een eind touw vertelde, groei
de het varap uit tot een ware
sport. Toch beschouwde ze
zich nog niet als een echte
sportvrouw; daarvoor houdt ze
te veel van een nachtelijk potje
poker in duistere cafés of
speelt ze te vaak dwarsfluit in
haar Parijse appartement,-
waar overigens alle muren zijn
herschapen in klimwanden,
tot de plafonds toe. De 1.53 me
ter metende en 53 kilo wegen
de Cathérine Destivelle is kort
om een sportvrouw zoals de
Fransen die graag zien: niet te
arrogant, iemand met 'een ver
haal'.
Toch ontbrak er, zo vond ze
zelf, nog het een en ander aan
haar conduite staat, zoals echt
bergbeklimmen. Met dezelfde
techniek als het varap, dat wil
zeggen, met blote handen, om
steeds de juiste grip te vinden.
Deze zomer, toen het nieuwe
boek van de Franse versie van
Spiderwoman op de markt
kwam, opende zij 'voor de lol'
wat nieuwe routes in de Alpen.
Maar het echte, authentieke al
pinisme wordt volgens haar
bedreven in de winter. Als
sneeuw en ijs de val van rotsen
voorkomen, maar tegelijker
tijd het gemakkelijk klauteren
in de weg staan. De test moest
plaats hebben op de flanken
van de Eiger. Ze vertelde haar
nieuwe doel aan zo weinig mo
gelijk mensen, om niet „voor
pretentieus te worden uitge
maakt".
Maar zulke plannen lekken uit
in het kleine wereldje van
klimfanaten. En dus stond er
toch een legertje pers en pu
bliek in het 'bivak van de
dood', waar in de jaren dertig
en veertig veel jongeren hun
leven lieten, simpelweg door
de mythische berg onvoorbe
reid aan te vallen.
„Een op de twee overleefd
beklimming niet", doce
Destivelle bij terugkeer
bivak.
Over haar verdere plannept
het alpinisme wilde de gj
lachse 'veroveraar van de Ira
nibaal' niets kwijt. Maarkl
merken toch wel wat te voL
voor een komend tochtje 4
het Himalaya-gebergte. Caj y
rine Destivelle wil haar L
blijven verrassen maar [e
door vantevoren haar plar^
bekend te maken. WantL.
kon wel eens worden uitger'
als pretentieus.
I floor
MARC DE KONINCK
WASHINGTON - Zelden
heeft een tekst zoveel ver
warring en ruzie gezaaid
als het 46 pagina's tellen
de 'ontwerp-memoran-
dum' waarin hoge Penta-
gon-ambtenaren filosofe
ren over Amerika's mili
taire taak in de nieuwe
wereldorde.
Geen van Amerika's politici en
andere experts die er deze
week op reageerden heeft van
het document meer gelezen
dan enkele naar de pers uitge
lekte fragmenten. En ondermi
nister Paul Wolfowitz gaat de
tekst nog herschrijven alvo
rens die ter goedkeuring aan
minister Cheney en president
Bush voor te leggen. Maar dat
mag de pret van de binnen
landse en internationale ophef
erover niet drukken.
V(at naar buiten is gekomen is
niettemin precies wat men van
lagere Amerikaanse defensie-
lui, die geen verantwoordelijk
heid dragen voor 's lands bui
tenlandse politiek, mag ver
wachten: dat Amerika moet
proberen de enige militaire su
permogendheid die ze thans is
te blijven en dat daartoe ande
re ambitieuze landen of blok
ken moeten worden afgehou
den van rivaliserende aspira
ties. Dat anderen afhouden
moet volgens de ontwerp-tekst
ge(beuren door „de belangen
van andere hooggeïndustriali-
seerde landen voldoende te be
schermen om te verhinderen
dat zij ons Amerikaans leider
schap uitdagen". En het moet
gebeuren door „een zo sterke
Amerikaanse defensiemacht
te behouden dat potentiele
concurrenten ervan terug
schrikken om ook maar te ver
langen naar een grotere regio
nale of wereldwijde rol".
Herschrijving
Het zijn inderdaad zinnen die
dringend aan herschrijving toe
zijn, hetgeen dan ook onge
twijfeld zal gebeuren, omdat ze
arrogant en agressief klinken
en omdat niet alleen diverse
buitenlanden maar ook allerlei
binnenlands-Amerikaanse te
genstanders van de dit jaar-
herkiesbare president Bush er
conclusies uit kunnen trekken
die dezelfde president bitter
zou betreuren.
Het Pentagon-document moet
een soort memorie van toelich
ting worden voor de komende
meerjarenraming voor de
Amerikaanse defensie-uitga-
ven. Het is een pleidooi voor
het behoud van een 'basis
macht' van tenminste 1,6 mil
joen (in plaats van de nu nog 2
miljoen) Amerikaanse militai
ren. Maar als iets duidelijk
wordt uit de ontwerp-tekst en
de reacties erop, dan is het dat
Amerika vooralsnog geen be
nul heeft van - laat staan een
nationale consensus heeft over
- wat de veranderde wereld aan
Amerikaanse militaire strate
gie en uitrusting vergt.
Het geschrift van Wolfowitz
zaait mede verwarring, omdat
het wel stelt dat „de VS niet de
politieman van de wereld kan
worden", maar in de meeste
andere fragmenten de sfeer
van het tegendeel ademt. Bo
vendien suggereert de onder
minister dat het Westen veilig
heidsgaranties gaat bieden
aan Oosteuropa, maar laat hij
het open voor discussie of de
NAVO als geheel dan wel de
VS alleen die garantie moet
bieden.
Indrukwekkend
President Bush moet gehui
verd hebben toen hij deze
week de inhoud van het voor
lopige document vernam. Hij
staat onder zware binnenland
se politieke druk om juist Eu
ropa en Japan een veel groter
aandeel te laten betalen in de
kosten van hun militaire vei
ligheid. Er is inmiddels een
forse politieke meerderheid in
het economisch geplaagde
Amerika om de resterende VS-
troepenmacht in Europa vrij
wel geheel terug te roepen.
De suggesties in het Pentagon-
stuk kunnen Europa uitdagen
tot twee uiteenlopende reac
ties die Bush geen van beide
kan gebruiken. Europa kan
van harte het Amerikaanse
aanbod aanvaardën om Euro
pa's belangen zodanig te ver
dedigen dat het oude conti
nent blijvend goedkoop van
zijn defensie afkomt; Europa
kan Amerika's hooghartigheid
verontwaardigd van de hand
wijzen en met extra voortva
rendheid haar eigen lot in han
den nemen.
Bush wil natuurlijk wel de aan-
voerder blijven van 's werelds
enige supermogendheid, maar
hij wenst een eerlijker lasten
verdeling binnen de NAVO
(die het kader moet blijven
waarin Amerika's politieke we
reldmacht tot uitdrukking
komt). De Amerikaanse presi
dent is een internationalist die
als hij al 's werelds politieman
zou moeten zijn, zeker geen
eenzame politieman wil zijn.
Hij ducht de zowel economi
sche als militaire isolationisti
sche trend in zijn eigen land.
Zijn grootste politieke succes,
de Golfoorlog, was zo indruk
wekkend, omdat Amerika be
halve militair diplomatiek zo
sterk voor de dag kwam door
via de Verenigde Naties een in
ternationale coalitie tegen Irak
te smeden.
Verwerping
Leden van Bush' nationale vei
ligheidsraad hebben het Pen-
tagon-ducument naar verluidt,
'dan ook reeds verworpen. „Ik
hoop en verwacht dat het door
het toilet wordt getrokken",
zei één van de presidentiële
adviseurs gisteren - anoniem -
in de Washington Post. „Dit
nodigt overal ter wereld regio
nale mogendheden uit tot arg
waan jegens de Verenigde Sta
ten".
Senator Joseph Biden van de
Democratische (oppositie-)
Partij meende: „Dit is de ma
nier om een supermacht te
worden die niet in staat zal zijn
de wereldvrede te handha
ven". President Bush zelf ver
klaarde dat hij de gewraakte
tekst niet heeft gelezen en wei
gerde desgevraagd te kiezen
tussen 'collectieve veiligheid'
of 'eenzijdige Amerikaanse
verantwoordelijkheid voor de
ordehandhaving in de wereld'.
„We hebben als VS een last te
dragen. We moeten leider blij
ven en betrokken blijven.
Maar we willen doeltreffend
zijn door middel van multilate
rale organisaties. Het is geen
keuze tussen het een of het an
der. Het is allebei".
•c
'Eeuwige'
drukte opl,
Duitse
snelweg, h
FOTO: Alt
Idoor
FRANS WIJNANDS
BONN Maximaal 120
kilometer op de Duitse
snelwegen en op spitstij
den een absoluut inhaal-
verbod voor vrachtwagens
en auto's met caravans.
Die rigoureuze maatrege
len heeft de voorzitter van
de Duitse politievakbond,
Lutz, voorgesteld.
Volgens Lutz zijn de tijden van
een onbeperkte 'auto-mobili
teit' en het jakkeren voorgoed
voorbij. De constant enorme
drukte op alle Duitse autoba- DisCUSSie
nen, de hoge aantallen ver
keersslachtoffers en de aantas
ting van het milieu vragen vol
gens Lutz om drastische maat
regelen.
Vooral een tijdelijk inhaalver-
bod voor vrachtwagens op be
paalde dagen, tijdstippen en
autobanen zal volgens hem de
verkeersdoorstroming sterk
bevorderen: alle vrachtverkeer
consequent rechts, het perso
nenvervoer op de linkerrij
strook. Het is volgens Lutz be
lachelijk dat vrachtwagen
chauffeurs die in andere Euro
pese landen aan snelheidsli
mieten gebonden zijn, die zo
genaamd verloren tijd op de
Duitse autobanen proberen in
te halen met onverantwoord
hoge snelheden.
Lutz snijdt met zijn verkeer-
seisen opnieuw de discussie
aan of op Duitse autobanen
een maximumsnelheid moet
worden ingevoerd. Een desbe
treffend voorstel van de socia
listische oppositie (SPD) werd
midden vorige maand in de
Duitse bondsdag door de rege
rende meerderheid van
CDU/CSU en FDP afgewezen.
Ook verkeersminister Gün-
ther Krause (CDU) is een fel te
genstander van een algemene
snelheidsbeperking. De libera
len en vooral de Beierse CSU
steunen hem daarin krachtig.
De liberalen voeren als argu
ment: „Freie Fahrt für freie
Bürger".
FDP-politici wijzen erop dat
hard rijden niet altijd onveilig
rijden hoeft te zijn. Iemand die
bij droog weer en goed zicht op
een autobaan 140 kilometer
rijdt, is meer verantwoord be
zig dan iemand die bij mii,
weer en een nat wegdek 80L
lometer rijdt. De CSU blijkt)
voelig voor de (zuid-Dui^
lobby van autofabrikanten [j
steeds meer modellen oph
markt brengen, waarvoor j,
kilometer per uur een peijt
schil is.
Milieubeschermers dringen
lang aan op maximumsnes
den, omdat hogere snelhed
ook meer milieuschade verA
zaken. Bij snelheden bovetr
130 kilometer heeft een katl
sator nauwelijks nog zin, zoL
weren zij. nj
De minister van milieu maaï-
onlangs bekend dat uit. 1
steekproef onder de DuitseE
volking was gebleken, dat 4
kwart van de Duitsers vóór i
algemene
