Personeel gezondheidszorg
mak slachtoffer agressie
I?
Kamer eens met opheffen
van inlichtingendienst
BINNENLAND
llegaal kan met gemak
rgens 'legaal' wonen
uderen
orden vaak
d)or eigen
renderen
Mishandeld
Kamer tart morrende luchtverkeersleiders
deVries
feidóeGouoa/rit
DONDERDAG 12 MAART 1992
Overheid gaf te makkelijk steun voor projecten Aruba
n b
JSTERDAM - De ge-
lentelijke dienst 'huisves-
n Amsterdam vraagt
naar persoonsdocu-
>nten alvorens zij iemand
chrijft als -woningzoe-
)de. Dat leidt ertoe dat il-
g alen met groot gemak
iti :htmatig' een woning in
wijk Bijlmermeer kun-
i krijgen. Een en ander is
ueel nu de politie van de
)fdstad beweert dat er
m,nduizenden Ghanezen in
isterdam-Zuidoost wo-
terwijl dat door ande
ren wordt ontkend. Pas over
twee jaar komt er een ver
plichte centrale registratie
van verblijfsstatussen voor
buitenlanders bij gemeen
ten en de belastingdienst.
Voor de woningbestanden
in Amsterdam-Zuidoost
worden geen voorwaarden
geëist, zoals elders in de
hoofdstad wel gebeurt. Ge
brekkige controle is er de
oorzaak van dat het aantal
illegale buitenlanders in het
woningbestand van de Bijl
mermeer erg hoog is. Pre-
ciese cijfers zijn onbekend,
maar een woordvoerder van
Justitie zegt dat de woning
bouwcorporaties in Zuid
oost ervan bestaan. Intuss-
sen heeft de consul van
Ghana in Brussel, veront
rust door de berichten over
de opgerolde drugsbende,
verzocht om informatie over
de beschuldigingen van de
Amsterdamse politie dat
veel van zijn landgenoten
daarbij betrokken zouden
zijn.
DEN HAAG - Bijna alle grote
projecten op Aruba die mede
zijn gefinancierd door de Ne
derlandse regering zijn veel
duurder uitgevallen dan was
gepland. Vanuit Nederland
werd vaak al voor de uitvoe
ring toestemming gegeven
nog voordat duidelijkheid be
stond over de kosten. Dit zegt
de Algemene Rekenkamer in
het gisteren gepresenteerde
rapport over meerjarenprojec
ten op Aruba. Nagenoeg alle
projecten, zoals de aanleg van
een containerhaven, een ge
vangenis en een ziekenhuis
gaan veel meer kosten dan
aanvankelijk was geraamd.
Met name de aanleg van de
containerhaven liep in alle op
zichten mis. Aanvankelijk was
bijna achttien miljoen gereser
veerd en goedgekeurd, maai
de uiteindelijke kosten blijken
ruim 45 miljoen te bedragen.
Naast het feit dat veel te snel
toestemming kwam voor het
project, blijken ook de ver
wachtingen van het aantal te
lossen containers ernstig te
zijn overschat. Bij de aanleg
werd gerekend op het versche
pen van maximaal 80.000 con
tainers per jaar, maar volgens
de Rekenkamer zal dat niet
verder komen dan tienduizend
containers. De gevangenis in
San Nicholas werd opgeleverd
zonder dat in het onderhoud
en personeel was voorzien. Bo
vendien werden de gereser
veerde bedragen met bijna
twee miljoen gulden over
schreden. Eveneens merk
waardig is dat er drie indus
triehallen werden gebouwd,
terwijl er elders op het eiland
nog andere leegstonden. Mi
nister Hirsch Ballin van Aru
baanse zaken erkent de kritiek
van de Rekenkamer. Hij is van
mening dat er betere afspra
ken moeten worden gemaakt.
Nederland heeft Aruba vorig
jaar voor 68,7 miljoen gulden
steun verleend.
Vele miljoenen extra
nodig voor VN-legers
DEN HAAG Minister Ter Beek van
defensie moet tientallen miljoenen
guldens op zijn begroting vinden
voor extra uitgaven aan VN-vredeso
peraties in Joegoslavië en Cambodja.
Het begrote bedrag van 29 miljoen
voor 1992 is volstrekt ontoereikend,
aldus het ministerie vanmorgen:
Morgen beslist het kabinet over de
vraag waar het geld voor de VN-mach-
ten vandaan moet komen. Aan de VN-
vredesmacht in Joegoslavië zouden
volgens het kabinet driehonderd Ne
derlandse militairen moeten deelne
men. De Tweede Kamer moet daar
morgen toestemming voor geven.
Naar Cambodja zouden duizend Ne
derlanders afgevaardigd moeten wor
den.
Vereniging voor
gezinsverzorgers
AMSTERDAM De ruim
honderdduizend werknemers
in de gezinsverzorging en de"
thuiszorg, voor 97 procent
vrouwen, willen eindelijk als
volwaardige beroepskrachten
worden aangezien. Vanmor
gen werd daarom, tijdens een
symposium in Amsterdam, de
beroepsvereniging 'Sting' op
gericht. Sting heeft als voor
naamste eis dat er meer erken
ning en waardering komt voor
de werknemers in de gezins
zorg. Er moeten volgens de
vereniging voldoende geld en
andere middelen beschikbaar
komen om het werk professio-
neler te maken.
Po ARIN SWIERS
- Patiënten
igen jaarlijks minimaal
.000 agressieve mis-
jven tegen de werkers
de gezondheidszorg.
In 12.000 mensen lopen
irbij zulk ernstig letsel
dat zij zich onder dok
sbehandeling moeten
in stellen of in het zie-
ïhuis terecht komen,
bleek gisteren tijdens
symP°sium over 'vei-
leidsbeleid in de instel-
in Utrecht.
ioneel in de gezondheids-
loopt in vergelijking met
:re beroepsgroepen een
grote kans om slachtoffer te
worden van agressie. C. Stein-
metz, directeur van het Insti
tuut voor «Psychotrauma in
Utrecht, zoekt de oorzaken
hiervoor niet alleen bij de pa
tiënten zelf. Lange wachttij
den, onvriendelijke bejege
ning door het personeel en ge
brek aan normen over wat toe
laatbaar is, kunnen agressie in
de hand werken. Evenals de
houding van de instellingen:
iedereen wordt geholpen, wie
u ook bent, hoe u zich ook ge
draagt.
„Waar eerst een taboe hing
rondom agressie groeit nu
langzaam het besef dat agres
sief gedrag niet zonder meer
bij het werk hoort", is de erva
ring van H. van Liempt. Zij is
B-verpleegkundige in het psy
chiatrisch ziekenhuis Ende
geest en lid van de commissie
geweldsincidenten van deze
instelling. De commissie
brengt de voorgevallen inci
denten in kaart en begeleidt de
verpleegkundigen die een ver
velende gebeurtenis hebben
meegemaakt. Of het nu om
mondelinge bedreigingen gaat
of het uitdelen van rake klap
pen. Van Liempt beweert dat
één op de vijf mensen die er
een trauma aan hebben over
gehouden mogelijk arbeidson
geschikt raakt. Geweld is vol
gens haar voor veel verplegers
de reden om te stoppen met
het werk in de gezondheids
zorg.
Vuile was
De Nederlandse Maatschappij
voor Verpleegkunde beweerde
vorig jaar dat jaarlijks duizen
den verpleegkundigen door
agressie in de ziektewet belan
den. Dat is een van de redenen
waarom de Geneeskundige In
spectie voor de Geestelijke
Volksgezondheid (GIVG) een
onderzoek verricht naar het
geweld in de psychiatrie. Ver
plegingswetenschapper N.
Oud uitte echter kritiek op het
onderzoek dat uitgaat van het
aantal gevallen wat bij GIVG
wordt gemeld. Volgens Oud is
hetgeen wat wordt gemeld
slechts het topje van de ijs
berg. „De instellingen hangen
niet graag de vuile was bui
ten".
Geweld en agressie horen bij
het vak, vinden veel verpleeg
kundigen. Tijdens de oplei
ding worden technieken ge
leerd hoe agressief gedrag te
voorkomen is. Maar dit gedrag
is niet altijd voorspelbaar of te
voorkomen, zegt L. Regeer. Hij
traint verpleegkundigen hoe
zij adequaat, beheerst en veilig
tegen acuut gewelddadig ge
drag kunnen optreden. „Dat is
iets anders dan met z'n zeve
nen op een patiënt springen en
op de grond gaan liggen rollen-
bollen".
Hij roept de werkers in de ge
zondheidszorg op de krachten
te bundelen in een advies
groep. Zo'n landelijk platform
zou druk uit kunnen oefenen
op de politiek en de zorgverze
keraars om meer geld voor on
derzoek, training en begelei
ding beschikbaar te stellen.
Topambtenaar N. Oudendijk
van het ministerie van WVC,
boorde de eerste mogelijke
hoop echter meteen de grond
in. De overheid stelt geen geld
beschikbaar, de instellingen
zullen het met het eigen bud
get moeten doen.
In de gordels
Vanuit een sloep van de Utrechtse reddingsbrigade bekijkt minister Maij van verkeer een in scène gezet
verkeersongeval. Een stuntman reed een auto de Utrechtse grachten in om daarna te demonstreren hoe
een te water geraakte auto verlaten moet worden. Met deze actie werd het startsein gegeven van de cam
pagne 'In de gordels of in de kreukels'.
FOTO:ANP
t nf
LDERMALSEN - Het
vaak de eigen kinde-
die verantwoordelijk
voor de mishandeling
i ouderen. Oorzaak is
dat de kinderen niet
pat zijn hun ouders te
zorgen en dat hun ge
el opraakt.
^egt Hetty Termeer, coör-
j.jjtrice van het Meldpunt
__jeren Mishandeling Rivie-
.nd (MOR) in Geldermal-
een half jaar na de oprich-
van het meldpunt. Het
:t is opgezet in opdracht
s Landelijke Organisatie
itofferhulp en wordt gefi-
ierd door het ministerie
WVC. Ook Haarlem heeft
soortgelijk meldpunt. Kin
die beloven voor hun be-
le ouders te zorgen, weten
:el gevallen niet waar ze
)eginnen. Meestal gaat het
;eestelijke mishandeling,
bedreigen, pesten, het
ven van de vrijheid of ver
lozen, maar de mishande
kan ook van lichamelijke
zijn. Aan de hand van re-
an het meldpunt be-
het ministerie van WVC
ook elders in het land
actejlpunten moeten komen.
NINKLIJKE AGENDA
lag 13 maart
Willem-Al exander is aan-
g in de Grote Kerk te
relingen bij de uitreiking
de 'Geuzenpenning. De
ling is dit jaar toegekend
He .de Apne Frank Stichting
'ordt uitgereikt door mi-
r D'Ancona van wvc.
Aanrijding
Het verkeer over
de Moerdijkbrug
liep gisteren
urenlang
vertraging op als
gevolg van aan
aanrijding van een
tankwagen met
het zeer giftige en
brandbare
acrylnitril dooreen
vrachtwagen uit
Duitsland. De
brug werd in de
richting Breda-
Dordrecht enige
tijd afgesloten
waardoor lange
files ontstonden.
Twee inzittenden
van de
vrachtwagen
raakten bekneld
en werden naar
het ziekenhuis
overgebracht.
FOTO: ANP
Idoor
PAUL KOOPMAN
DEN HAAG - De luchtver
keersleiders van Schiphol,
Eelde, Zestienhoven en Beek
moeten niet mopperen. Zij ver
dienen met behoud van de
ambtenarenstatus zo'n 130.000
gulden per jaar. Een salaris
verbetering eisen van 40 pro
cent is dan zacht gezegd nogal
onbescheiden.
Met woorden van deze strek
king namen woordvoerders
van de regeringsfracties CDA
en PvdA in de Tweede Kamer
het gisteren op tegen de bijna
200 luchtverkeersleiders in
Nederland. Leon Frissen
(CDA) en Arie de Jong (PvdA)
waren niet onder de indruk
van het dreigement van de ver
keersleiders om opnieuw actie
te gaan voeren. In 1984/1985
ontregelden de verkeerslei
ders het luchtverkeer boven
Nederland ernstig via massale
ziekmeldingen
De verkeersleiders vinden dat
hun inkomen gelijk moet wor
den getrokken met wat in de
EG gebruikelijk is, zo'n
190.000 gulden. De verkeers
leiders verzetten zich niet te
gen de oprichting van een zelf
standig bestuursorgaan (ZBO),
waardoor hun dienst op grote
re afstand van de overheid
komt te staan. Maar het ZBO
moet dan op termijn wel onder
de paraplu van het Europese
Eurocontrol worden gebracht,
waarbij de salarisaphterstan-
den kunnen worden wegge
werkt. Frissen beschuldigde
de verkeersleiders van oppor
tunistisch gedrag: „Jarenlang
heeft de overheid aangestuurd
op een Europese regeling,
maar de verkeersleiders van
Schiphol waren daar steeds
mordicus tegen. Nu de investe
ringen op Schiphol in een
nieuwe verkeerstoren zijn vei
liggesteld, wil men plots juist
wel onder de Europese vlag. Ik
vermoed dat het puur financië
le redenen zijn die daarachter
zitten". CDA en PvdA willen
van minister Maij van verkeer
en waterstaat de garantie dat
de salarissen onder de ZBO-
constructie niet teveel uit de
pas gaan lopen met de salari
sontwikkeling bij de overheid.
(ADVERTENTIE)
orizontale jaloezieën
DEN HAAG - De Tweede
Kamer staat achter het
voorstel van premier Lub
bers om de Inlichtingen
dienst Buitenland (IDB)
op te heffen.
De dienst die de afgelopen
maanden is geplaagd door in
terne ruzies, verdachtmakin
gen en het uitlekken van ge
heime informatie telt ruim
dertig medewerkers.
Voor medewerkers die niet
buiten hun boekje zijn gegaan
wordt gekeken of zij bij de an
dere veiligheids- en inlichtin
gendiensten aan het werk kun-
Alleen Groen Links wilde van
de minister-president een boe
tedoening horen. Volgens frac
tievoorzitter Beckers heeft de
bewindsman zich onvoldoende
opengesteld voor de proble
men onder het personeel. Van
de 22 medewerkers van de
spionagedienst tekenden acht
tien een brief waarin de leiding
van de dienst de wacht werd
aangezegd. Vervolgens kregen
de vier medewerkers die niet
achter de brief stonden een
gratificatie en de leiding werd
door het departement van
Lubbers (algemene zaken) af
gedekt.
Premier Lubbers noemde de
verwijten onterecht. „Als er
één afdeling op het departe
ment is geweest waar ik me de
afgelopen jaren mee bezig heb
gehouden, dan is dat wel de In
lichtingendienst Buitenland.
Ik heb een onderzoek door de
Rekenkamer laten uitvoeren,
vervolgens is een .rijksrecher
che-onderzoek ingesteld en
voorts is de dienst onder mijn
leiding afgeslankt", aldus Lub
bers, die Groen Links een 'kaf
kaiaanse houding' verweet.
Groen Links is namelijk altijd
groot voorstander geweest van
het opheffen van de dienst. Nu
het zover is, heeft de fractie
daar kritiek op. Volgens Bec-
kers moesten eerst de onder
zoeken naar de leiding van de
dienst afgerond worden alvo
rens tot opheffing te besluiten.
Inmiddels is het onderzoek
van de Rekenkamer afgerond.
Daaruit blijken geen financië
le onregelmatigheden, deelde
Lubbers mee. Het rijksrecher
che-onderzoek naar het lekken
van informatie en illegale af
luisterpraktijken wordt eind
deze maand afgerond.
Opheffing
Lubbers besloot zoals bekend
eind februari tot geleidelijke
opheffing van de dienst, nadat
een geheime missie naar het
Midden-Oosten was uitgelekt,
medewerkers directeur Meul-
meester van illegale afluister
praktijken betichtten en hem
bovendien verdachten van
fraude.
Volgens Lubbers deden deze
laatste onthullingen in het Fi
nancieel Dagblad de emmer
overlopen. „En als het toen om
een rimpelloze vijver ging, dan
was het oordeel misschien ook
anders uitgevallen. Maar dat
was nu niet het geval en dat
liet de weegschaal doorslaan
naar de andere kant".
De premier noemde de dienst
die in Wassenaar is gevestigd
„een lekke mand" die al enke
le jaren op de nominatie stond
te worden opgeheven. De in
lichtingendienst berustte op
een 'fragiele verdedigbaar
heid', omdat de internationale
ontspanning een spionage
dienst niet langer noodzake
lijk maakte.
SPER EN HOBBES
DOOR BILL WAT 'RSON
klmaal lm-
Nee half. Tijdens de Wilde Wijndagen
elke tweede fles wijn van dezelfde soort voor de halve prijs.
(Niet voor port, sherry en vermouth.)
Altijd iets bijzonders.
Aanbod geldt op 13 en 14 maart. Voor uw dichtstbijzijnde Gall Gall bel: 02503-60555.
