Spanje ook zonder zon een rijk vakantieland KUNST/RTV Willem van Manen krijgt Boy Edgar Prijs 1992 Gekluns met Indringers Theater van het Oosten Sgemüdv^fico Donald Duck heeft eindelijk plaats in de kunst Oeid&z Souoatit DONDERDAG 12 MAART 1992 Regisseur Richard Brooks overleden BEVERLY HILLS - De Amerikaanse regisseur Richard Brooks, bekend van Hollywood-klassiekers als 'Cat on a Hot Tin Roof (1958) en 'Lord Jim' (1965), is gisteren in Beverly Hills over leden. Hij werd 79 jaar. De regisseur, die al langer dan een maand ernstig ziek was, stierf thuis aan een longont steking. Brooks begon zijn loopbaan als sportverslaggever, schrijver en pre sentator van radioprogramma's. Na de Tweede Wereldoorlog kwam hij in de filmwereld terecht, aanvankelijk als scenarioschrijver. Hij was getrouwd met actrice Jean Simmons. De laatste jaren draaide hij maar weinig. Een van zijn laatste films was 'Looking for Mr. Goodbar' uit 1978. Gouden Pennetje voor Hans Nijenhuis UTRECHT Hans Nijenhuis (29) is de win naar van het Gouden Pennetje 1992. De prijs is een aanmoediging voor aanstormend jour nalistiek talent. Nijenhuis is redacteur bui tenland bij NRC/Handelsblad. Dit heeft het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteu ren, dat de prijs toekent, gisteren bekendge maakt. Nijenhuis krijgt de prijs voor zijn serie artikelen over de overstromingen in Bangla desh. Ze werd in mei 1991 gepubliceerd. De jury bestond uit Piet Hagen (directeur van de School voor de Journalistiek in Utrecht), Mar- janke Spanjer (freelance-journaliste) en Piebe Prins (oud-hoofdredacteur van de Drents- Groningse Pers). Er werden 17 inzendingen beoordeeld. Nijenhuis ontvangt de prijs, een gouden vulpen met oorkonde en vijfduizend gulden, op 10 april in Rotterdam. AMSTERDAM - De trombonist/componist Willem van Manen krijgt de Boy Edgarprijs 1992. Dat heeft de Stichting Jazz en Geïmproviseerde Jazz in Nederland giste ren bekendgemaakt. De prijs bestaat uit een sculp tuur en een geldbedrag. De prijs wordt aan Van Manen toegekend wegens onder meer zijn free-lance-activiteiten in het binnen- en buitenland en zijn „veelzijdige nieuwsgierig heid" als uitvoerend muzikant en componist. Van Manen speelde onder meer bij het Theo Loevendie Consort, Boy's Big Band, het Willem Breuker Collectief, Future Shock en - momenteel - in een formatie rond de vocaliste Peggy Larson. De jury roemt voorts de inspanningen van Van Manen op beleidsmatig terrein, die „van cruciaal be lang zijn voor de erkenning van de geïmproviseerde mu ziek als evenknie van de klas sieke, gecomponeerde mu ziek". De laatste winnaar van de Boy Edgarprijs was Greetje Bijma in 1990. 1991 was vol gens de stichting een „over gangsjaar" waarin de prijs niet is toegekend. Die periode is be nut om een nieuwe opzet van- de prijs te bedenken. Het aan de Boy Edgarprijs verbonden geldbedrag zal dit jaar aan zienlijk hoger zijn dan de vijf tienduizend gulden uit voor gaande jaren. Volgens woord voerder Jaap de Rijke wordt gestreefd naar een bedrag van „minstens 25.000 gulden". „We zijn daarover nog in onderhan deling met de sponsors", aldus de Rijke. De sculptuur die bij de prijs hoort is dit jaar een plastiek van Jan Wolkers. De datum en plaats van de uitrei king zijn nog niet bekend. De stichting is nog in gesprek met de NOS over televisie-opna men van de overhandiging. Operaregisseur Vittorio Patané overleden MILAAN - De Italiaanse operaregis-' seur en -ontwerper Vittorio Patané is, na nu pas bekend is geworden, afge lopen vrijdag na een kort ziekbied in zijn woonplaats Milaan overleden. Hij was 58 jaar. Patané was bij het Neder landse publiek vooral bekend als re gisseur en vormgever van een groot aantal operaprodukties bij Opera Fo rum. Zijn voorstellingen waren prak tisch in alle theaters van Nederland te zien. Bovendien werden drie van zijn ensceneringen uitgezonden door de KRO-televisie. Patané was wereld wijd een van de meest gevraagde ope raregisseurs en -ontwerpers. Paar glazen schalen voor ruii twee ton geveild AMSTERDAMTwee schalen, zogenoemde Ven< se tazza's, hebben bij Sot in Amsterdam 230.000 guldi gebracht. Aanvankelijk w richtprijs 4.000 tot 6.000 gi Later werd deze verhoog 15.000 tot 20.000 gulden per De koper is een Oostenrijks zamelaar. De schalen zijn voorzien va wapen van de familie De' ty Het zijn de wapens van ee Medici-paus, vermoedelijk (Giovanni, 1513-1521) of Cl< VII (Guilio, 1523-1534). aldi veilinghuis. De Spaanse Costa's landinwaarts. In formatieve vierluik. NCRV-televisle. Nederland 1 om 18.28 uur. Vrijdag. BENIDORM - Het zijn de zonovergoten stranden die jaarlijks voor een fikse toeristenstroom richting Spanje zorgen. Zo'n tien duizend bussen vinden hun weg naar de brede zandkraag van de oost kust, waar restaurants met namen als 'Cupido' en 'Amsterdam' de huiselijke sfeer proberen te waarbor gen voor wie niet van avontuur houdt. Dat Spanje ook voor de reislus tige globetrotter genoeg te bie den heeft, laat de NCRV-televi- sie zien met het vierluik 'De Spaanse costa's landinwaarts'. De kijker mag, samen met pro gramma-maakster Vicky Mas op ontdekkingstocht naar de verborgen schoonheid van het Spaanse binnenland. En je hoeft er niet eens ver voor te rijden... Op nog geen tien kilo meter van het strand open baart zich het echte Spaanse leven dat vele malen interes santer blijkt te zijn dan de toe rist-vriendelijke aanpak van de kleine en grotere kustplaat sen. Want laten we eerlijk zijn, zo'n Benidorm bij voorbeeld is toch niet meer dan een handig opgezette vakantie-fabriek. Van enige architectonische schoonheid is absoluut geen sprake, daarvoor moet je naar plaatsen als Guadalest of Mo novar. De torenflats in Beni dorm, die als ongeordende monsters de wolken kietelen, zijn niet meer dan mensenpak huizen. Dat vijftig procent van de vakantieganger terugkeert, heeft dan ook alleen met het hoge percentage zon-dagen te maken. Overigens zijn het vooral Britten (zo'n twintig procent) die naar Spanje afrei zen. Voor de Nederlander zijn Turkije en Griekenland inmid dels meer in trek. Wie in de wintermaanden de Spaanse kust bezoekt, vindt er vooral vijfenzestig-plussers, die in de ochtenduren de dunne zonne- Achter de brede zandkraag van de Spaanse oostkust openbaart zich een fascinerende wereld vol rotspartijen, historische gebouwen en sinaasappelbomen. stralen gebruiken om hun spieren soepel te maken. Een grappig gezicht om al die oude ren een plekje op het strand te zien creëren waarna ze op aan- wijziging van een bejaarde gymleraar door de knieën Ruïnes Landinwaarts geeft de echte cultuur van Spanje zich bloot. Daar wordt de geschiedenis vertelt door de bouwwerken in de dorpen. Zo herbergt Guade- lest de ruïnes van een kasteel, dat zich, op de berg, als een machtige reus boven de stad verheft. De weg er naar toe toont de Kruisweg, vormgege- I FOTO: HANS PIET ven in stenen huisje met be schilderde tegels. Eenmaal bo ven is er het prachtig uitzicht op zowel hèt indrukwekkende stuwmeer als de omgeving. Ook de plaatselijke kerken ge ven veel historie prijs zoals over de strijd tussen de Moren en de christenen. Het levert een fascinerend (bouwkundig) kijkspel op en, in de zomer maanden, even wat schaduw. Wie in de buurt van Elche komt. zal zich niet aan de in druk kunnen onttrekken met een immens kunstwerk van Christo te maken te hebben. Dat is niet waar. De met zwart plastic ingepakte palmbomen hebben hun lot te danken aan Palmpasen. De kwekers willen dat de palmtakjes op die zon dag op hun mooist zijn. In El che is negentig procent van alle Spaanse palmbomen te vinden. Het gaat om zo'n 500.000 exemplaren, de groot ste verzameling van Europa, daarna volgt het palmbomen woud op Kreta. De takken vin den vooral hun weg naar Italië, Frankrijk en Spanje zelf. Cultuur Om de toerist bezig te houden, vinden in de winter en het voorjaar veel culturele activi teiten in bij voorbeeld het the ater plaats. Maar voor wie geen zin heeft om binnen te zitten, biedt het landschap veel afwis seling. Zo springt de vitamine C je tegemoet met al die si naasappels aan de bomen, maar is er ook de rauwe aan blik van 'blote' rotspartijen. Een groot deel van het costa- achterland verdient zijn brood met schoenen. In Elda bij voor beeld staan meer dan tweehon derd schoenfabrieken. Aardig is dat veel van die werkplaat sen rechtstreeks aan de bezoe ker verkopen. Wie van snoe pen houdt, moet Jijona bezoe ken. Daar staat het Turron- museum, waar te zien is hoe in de nabij gelegen fabriek noga wordt vervaardigd. Die lekker nij is er natuurlijk ook te koop. Maar misschien wel de aardig ste belevenis is een bezoek aan Meson El Viscavo in Castalla. In dat restaurant mag de gast zich te goed doen aan verschil lende soorten worst, die aan het plafond hangen en waar van hij zelf de benodigde hoe veelheid mag snijden. Daarna is er een 'boeren'-gerecht dat veel weg heeft van shepherds- pie, bovendien is de baas een kei in het spelen van kaarten- trucs, waarbij de hele familie wordt betrokken. Sinterklaas Dat Spanje het land van Sin terklaas is, wordt duidelijk in Expositie geschiedenis Lulerei-cabaret In het Amsterdamse Theatermuseum is vanaf morgen tot en met 17 mei een expositie te zien gewijd aan het befaamde cabaret Lulerei onder de titel 'Lulerei: de geschiedenis van een cabaret'. Hier wordt de laatste hand gelegd aan de tentoonstelling. De expositie bestaat onder meer uit kranteknipsels en foto's. Op de foto links zijn anderen te zien: Jasperina de Jong, Marjan Berk, Gerard Cox Herfst, voormalige sterren van Lulerei. fq Jazz-podium in Utrecht bedreigd UTRECHT - De Stichting Jazz in Utrecht (SJU) dreigt vanaf 1 juli zonder podium te zitten. De SJU voert daarom vanaf deze week actie om de gemeente Utrecht er toe te be wegen voor die tijd een nieuw jazz-podium te vinden. De jazzclub is nu nog gevestigd in een parkeergarage in de Utrechtse binnenstad. Het huurcontract loopt af op 1 juli dit jaar. Volgens een woord bij voorbeeld de havenplaats voerder van het SJU-huis Alicante. De goedheilig man heeft de gemeente toegezegd geldt daar als patroonheilige en wie wil zien waar hij al dat speelgoed vandaan haalt, moet een bezoek brengen aan Ibi. De NCRV komt daar later dit jaar nog op terug, wanneer René Eijbersen in december een programma over Sinter klaas verzorgt. dat ze verantwoordelijk is een alternatieve ruimte. „Maar daar komt niets van terecht", zo deelde de woordvoerder mee. De SJU vindt dat ze met het BIM-huis in Amsterdam en Thelonious in Rotterdam één van de beste jazz-podia in Nederland huisvest. zomerfestival a/d Maas li ROTTERDAM - Het Zomer festival aan de Maas dat dit jaat voor de derde keer wordt gehouden in Rotterdam, moet voor één keer als alternatief dienen voor het in financiële moeilijkheden geraakte Tea- tro Fantastico. De Rotterdamse Kunststich ting (RKS) heeft het gemeen tebestuur geadviseerd snel ex tra geld te geven aan het Zo-' merfestival, zodat dat acht in plaats van vier dagen kan du ren. Door het wegvallen van Teatro houdt de gemeente honderdduizend gulden over op het evenementenbudget. Na het afgelasten van Teatro Fantastico hebben zich tien al ternatieven voor dit open luchtfestival aangediend bij de RKS. Uitbreiding van het Zo merfestival krijgt van de kunststichting de voorkeur omdat dit festijn de grootste bezoekerscapaciteit biedt, meerdere weken overbrugt en zich ook richt op allochtonen. De RKS hoopt dat Teatro Fan tastico, het festival dat zich in 'de paar jaar dat het wel is ge houden grote populariteit heeft verworven, volgend jaar weer herrijst. Tussen de alter natieven zitten volgens de kunststichting voldoende bruikbare ideeën om Fantasti co weer tot bloei te brengen. Het Zomerfestival a/d Maas wordt volgens de nieuwe plan nen op zes zondagmiddagen tussen 14 juni en 19 juli en op twee nog te bepalen zaterdag avonden gehouden. Het festi val speelt zich af in en rondom het Museum voor Volkenkun de aan de Willemskade. LUDWIGSBURG - Zes jaar heeft een groepje kunstenaars aanvan- këlijk als studenten van de Hogeschool voor Beel dende Kunst in Braun schweig erover ge daan, om Donald en zijn familie een welverdiende plaats in de wereld van de serieuze kunst te geven: als gemummificeerde fa rao (Duckamun I), oom Dagobert als de echte Man met de Gouden Helm, Pluto als de zogende Ro meinse wolf en een stevig ingepakte muis, afkom stig uit het Musée de Mon te Christo. De hele Disneyclan als hoofdfi guren op wereldberoemde schilderijen, van Rembrandt tot van Gogh, van Degas tot Miro. „De vroegere meesters wisten niet beter, die kenden Donald en Mickey Mouse nog niet. En de modernen hebben wat achteloos aan de beroemd ste eend en muis ter wereld voorbij geschilderd. Dat heb ben we nu dus gecorrigeerd", luidt de lakoniekë achter grondverklaring voor de even grappige als opmerkelijke ten toonstelling, die nog tot begin april te zien is in het intieme Raadhuismuseum van het Duitse Ludwigsburg. Wat onder leiding van een le raar, professor dr. Eckart afgestudeerde studenten vormden de groep 'Inter Duck' kledingstukken en prullaria in de vorm of met afbeeldingen van Donald Duck en Mickey Mouse. Op de tentoonstelling hebben ze er twee kamers, een woonkeuken en een slaapka mer, letterlijk tot aan het pla fond mee kunnen vullen. Op een groot aantal documen- tatieborden wordt de opmerke lijke opmars van de Disneyfi- guren in de hele wereld zicht baar gemaakt. Want de eend en de muis leven al lang niet meer exclusief in de kinderwe reld of in het sprookjesland van de tekenfilm. Ze duiken nadrukkelijk in de grote-men- senwereld op: in politieke car toons, in tal van advertenties, bij personeelswerving, in oor logspropaganda en zelfs in de wetenschap. Donald Duck krijgt een plaats in de wereld van de serieuze kunst. en bleven actief om het feno meen van het omvangrijke Disneywereldje in kaart en beeld te brengen, en diep gaand te documenteren. Met een knipoog naar de hoog ste serieuze Documenta in Kassei maakte de groep in de loop der jaren een eigen 'Duc- komenta'. Een reeks van meesterwerken werd 'overge schilderd', ditmaal met Dis- neyfiguren. Het zelfportret Bauer, als een afstudeerpro ject begon, groeide later uit tot een serieuze onderneming. De van Van Gogh met verbonden I FOTO: SP oor is op de expositie te zien als 'Arbeidsongeval in de stijl van van Gogh'; er hangen stukken uit tal van musea, zoals het Kröllers in Arnhem en het Kunsthistorisch Museum van Innsduck. Produkten Maar het zijn niet alleen de schilderijen die de tentoonstel ling zo origineel maken. De studenten verzamelden meer dan 4000 produkten: speel goed, alle mogelijke huishou delijke gebruiksvoorwerpen, 'Peep'-show Ook nog onbekende facetten van het muizen- en eendenle ven komen op de expositie aan bod, in vaak levensechte tafe relen. De drie neefjes als vechtlustige punkers en tante Clara als uitdagende prosti- tuée. Een aantal van die tafereeltjes is te zien in een soort van 'peep'-show, door gaten in een wand waarachter het leven van eend en muis zichtbaar is. In het 'Cabaret Berlin' draait een naakte Mimi, beschenen door rood licht, rond op een draai schijf voor opgewonden toekij kende eenden. „Het trieste on geluk van een huismuis" laat Mickey zien, dodelijk door boord door de naald van een ta felnaaimachine. En Donald Duck in een braadslee heeft als realistisch uitsmijtersmot to: 'Het einde aller eenden'. Theater van het Oosten speelt Indrin gers 1 (Dio) en 2 (De wisselmarkt, rea ding). Tekst: Willem van Toorn (1) en Marijke Höweler (2). Regie: Matin van Veldhuizen. Decor en kostuums: Stans Lutz. Gezien gisteravond in het LAKtheater in Leiden. Het uitgangspunt is sympa thiek en nobel, het idee inter essant, maar er is een toneel voorstelling mee gemaakt waar je met stijgende verba zing en toenemende somber heid naar hebt zitten kijken. En je moet er een recensie over schrijven. Hoe pak je dat aan? Eerst het slechte nieuws geven en dat later verzachten met vriendelijke woorden? Of, chronologisch, eerst het con cept prijzen en dan je gal spu wen over de uitwerking? Wat doe je eerst op het bord, het eten of het roet? Sinds jaar en dag wordt er ge klaagd dat Nederland geen to neeltraditie heeft. Okee, we hebben Bredero en Heij er- mans en Claus (we moeten het ruim zien), maar dat zijn toe vallige uitzonderingen. Het spelen zit ons niet in het bloed en daardoor ook het schrijven van toneel niet. Maar we laten ons niet kisten en we gaan de cultuur een handje helpen, dacht het Theater van het Oos ten. We geven schrijvers ge woon opdrachten. De eerste se rie is afgelopein, de tweede komt nog. Vier andere schrij vers laten we allemaal een per sonage bedenken die tegen hun zin bij elkaar in huis moeten wonen en bovendien te maken krijgen met een on gewenste buitenstaander. Daar maken ze dan alle vier een stuk over. Goed plan, zo gezegd zo ge daan, onder de titel Indringers gaat het project van start. De eerste stukken zijn van Willem van Toorn (Dio) en Marijke Hö weler (De wisselmarkt). Ze worden op één avond ge speeld, maar het tweede wordt alleen gelezen. Jammer, zeker iets misgegaan. Vol goede moed wacht je tot het licht uit gaat en Dio begint. Bij de vriendelijke oude Jacoba in huis wonen de kunstenares Torna, de gescheiden Erika en Johan, die geheimzinnig op een ministerie werkt. Maar wat spelen die mensen raar. Blan ken, die echt wel wat kan, loopt als de gelaarsde kat ongeluk kig om zich heen te kijken, maar eerder door haar rol dan als personage. De andere spe lers maken in hun nagemaakt- heid helemaal de indruk dat ze dertig jaar ingevroren zijn ge weest en gereanimeerd met de verzamelde shows van Sjef van Oekel, gepresenteerd als subliem theater. Ook de vrolij ke gek Herman Naber die naar het hiernamaals kan bellen redt het spul niet. En regisseu se Matin van Veldhuizen al he lemaal niet; het is een raadsel wat zij heeft uitgespookt. Gelukkig dat er in 'De wissel markt' van Marijke Höweler niet wordt gespeeld. De tekst wordt er binnen het half uur doorheen gejast, maar dat is tenminste niet zo gênant als het gemodder van de spelers. De cabareteske grappen in het stuk, dat ook al geen pareltje van de Nederlandse dramatur gie zal worden, klinken uit de mond van indringer Joost Prinsen zelfs smakelijk en hu moristisch. „De Nederlandse literaire we reld heeft geen benul van thea ter" staat er in het krantje van de toneelgroep te lezen. De eerste avond 'Indringers' lijkt dat pijnlijk te bewijzen. Er is iets lelijk misgegaan in het oosten. Maar we blijven hopen op 3 en 4, van Kester Freriks en Thomas Verbogt. Andriessen- werkenop koorprogramn Voorschotens Chr. Vocaal E in werken van Bach, Schi Hendrik Andriessen met rrv king van solisten en het Rat lijk Begeleidings Orkest. I Stephen Kavelaar. Gisteravof der Godskerk, Voorschoten, i Boosheid om nieuwe cabaretprijs DEN HAAG - De Stich- ting Bevordering Cabaret kunst in Nederland is boos op de Vereniging van Schouwburg- en Concert gebouwdirecties. Aanlei ding tot de ruzie is de in voering van een nieuwe cabaretprijs door laatstge noemde organisatie. De Stichting Bevordering Ca baretkunst gaat over de Sche veningen Cabaretprijs, een landelijk erkende prijs die al sinds 1983 wordt uitgereikt. Artiesten als Herman van Veen, Martine Bijl en Youp van 't Hek kregen reeds deze prijs. Nu heeft de Vereniging van Schouwburg- en Concert gebouwdirecties niet alleen een aanmoedigingsprijs voor jong talent in het leven geroe pen, maar ook nog eens een hoofdprijs. Die laatste onder scheiding is een nabootsing van de Scheveningen Cabaret prijs, klaagt de Stichting Be vordering Cabaretkunst. De Stichting vindt dat de Vereni ging de Scheveningen Caba retprijs ten onrechte als pro motie voor Scheveningen ziet. Zo gaat ze voorbij „aan de allu re en het prestige dat de Sche veningen Cabaretprijs in de cabaretwereld geniet". Het loflied op Bacchd Ewiva Bacco'. door H Andriessen op uitbundl ze op muziek gezet, moj teravond aan het slot concert door het Voorst Chr. Vocaal Ensemble herhaald. Het voltallige publiek Moeder Godskerk ret enthousiast op deze gaal, qua uitvoering int het meest overtuigende deel van deze avond. I Stephen Kavelaar een de twee 'Matjrigali' en Deum' componist And die honderd jaar geledt geboren. Het 'Te Deum', gest voor koor en orgel, wer dank zij organist Tijn v fraai van sfeer getro kan niet worden ontk de uitvoering ook een hachelijke momenten Zoon Jurriaan Andries op dit programma ve woordigd met de prach vius-liederen voor sopi kest en orgel (voor h een moment van rust), raanpartij werd gezong Marijke Nieuwenweg, in deze liederen zekerd de dan in de overige o len van het concert, tate BWV 61 'Nun kon Heiden Heiland' vori zwakke opening van de Het kooraandeel klonl en dan aarzelend en 1 zocht naar de juiste ding tussen koor en ork orkestpartij werd kwaam gespeeld Randstedelijk Bej Orkest (concertmeeste van der Linden). He schotens Chr. Vocaal ble, opgericht in 192 een redelijk aantal i Het zijn niet de tenorei sen die de zwakke schi men, maar de sopra weinig of niet glansrijk lend genoemd kunm den. Aan die groep mot lijk iets gebeuren. Di ook in de 'Mis in G' va bert, een weergave wa: nodige spanning ontb orkest speelde corret de solisten Marijke N weg en de tenor Geei schoten in expressie heid tekort. De bas Marcel Moesti zijn partij te overtuig»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 14