Ix-KGB'er:
allenberg
per ongeluk
gestorven
Gorbatsjov in
het paradijs
Machtswisseling reële mogelijkheid
BUITENLAND
Strijd verhevigt in
N agorno-Karabach
VS rechtvaardigen
Turkse aanvallen
Verdachten Belgische
ontvoering zwijgen
Sjevardnadze leider nieuwe
interimregering Georgië
Qowuvnt
WOENSDAG 11 MAART 1992
auritius wordt
:t len republiek
J)RT LOUIS Precies 24
r nadat het onafhankelijk
prd wordt Mauritius, een
jand in de Indische Oceaan
n oosten van Madagascar,
[orgen een republiek. Tij-
jns een nationale plechtig-
pid zal de huidige gouver-
(ur-generaal. Sir Veerasa-
f Ringadoo, de eed afleg-
i als president. Nu nog is
feuritius een constitutione-
monarchie met als staats-
pfd koningin Elizabeth,
uritius blijft ook in zijn
■uwe hoedanigheid lid van
jt Britse Gemenebest.
Baker en Kozyrev willen vóór juni wapenakkoord
BRUSSEL De Verenigde Staten en
Rusland streven ernaar voor de top van
George Bush en Boris Jeltsin op 16 en 17
juni in Washington een akkoord klaar te
hebben over de afschaffing van de ge
vaarlijkste kernwapens ter wereld, de
MIRV-raketten met meerdere kernkop
pen.
De Russische minister van buitenlandse zaken
Andrei Kozyrev zei gisteren voor het eerst dat
Rusland bereid is afschaffing van de MIRV-ra
ketten te overwegen. Vandaag is hij met zijn
Amerikaanse collega James Baker in Brussel
besprekingen over nieuwe kernwapenreducties
begonnen.
Raketten van de categorie MIRV (multiple in
dependently targeted reentry vehicle) worden
vanaf land gelanceerd, zijn voor de lange af
stand en kunnen tot tien kernkoppen meevoe
ren. Ze worden beschouwd als de meest dodelij
ke.
President Bush heeft al voorgesteld het aantal
kernkoppen dat na uitvoering van het START-
verdrag van vorig jaar overblijft nog eens met
de helft terug te brengen. Baker heeft Kozyrev
in Brussel meegedeeld dat Washington nog ver
der wil gaan dan vijftig procent als Rusland be
reid is de gevreesde MIRV-raketten, waar beide
partijen over beschikken, af te schaffen. Rus
land is op zijn beurt zeer gebrand op verminde
ring van de Amerikaanse kernwapens aan
boord van onderzeeboten. De wapens aan boord
van onderzeeërs zouden een kernwapenconflict
zeer waarschijnlijk overleven en zijn daarom
van groot strategisch belang.
President Venezuela
wijzigt kabinet
CARACAS - Om de crisis rond zijn
leiderschap te bezweren heeft de Ve
nezolaanse president Carlos Andres
Perez gisteren politieke tegenstan
ders in zijn regering benoemd. De
president verving zeven ministers.
Hij slaagde er echter niet in indruk
te maken op de honderden demon
stranten die een illegale betoging
hielden in Caracas en zijn aftreden
bleven eisen. Een van de belangrijk
ste punten van kritiek op de regering
is de onmacht om tegen de corruptie
op te treden. Sinds de couppoging
van 4 februari heeft Perez drie maal
zijn kabinet gewijzigd. Perez weigert
af te treden voor zijn termijn op 2 fe
bruari 1994 afgelopen is.
MOSKOU - De strijd in Nagorno-Karabach ver
hevigt. Azerbajdzjaanse strijdkrachten voeren ra
ketbeschietingen uit op Stepanakert, de hoofdstad
van de Armeense enclave. Turkije, Groot-Brittan-
nië en de NAVO zijn begonnen aan bemiddelings
pogingen om een oorlog tussen Armenië en Azer-
bajdzjan af te wenden. De Britse staatssecretaris
van buitenlandse zaken Hogg, die vandaag vanuit
Moskou naar Azerbajdzjan reisde voor overleg met
de leiders daar, zei te vrezen dat het conflict om de
enclave, dat de afgelopen vier jaar aan ruim dui
zend mensen het leven kostte, zich verder zal ver
harden. Volgens generaal Stoljarov van de GOS-
strijdkrachten wil Armenië dat het GOS zich met
het conflict gaat bemoeien. Naar zijn zeggen heb
ben Armeniërs om die reden een tiental GOS-offï-
cieren gegijzeld na een aanval op een legerbasis.
WASHINGTON - De Verenigde Staten
hebben gisteren de Turkse luchtaanvallen
op posities van Kurdische rebellen in het
noorden van Irak gerechtvaardigd. „De
Amerikaanse regering heeft steeds de acti
viteiten van terreurgroepen zoals de Kurdi
sche Arbeiderspartij (PKK) veroordeeld",
aldus een woordvoerster van het ministerie
van buitenlandse zaken. Turkse vliegtui
gen voerden gisteren voor de tweede opeen
volgende dag aanvallen uit op Kurdische
kampen. Maandag waren twee PKK-kam
pen in het noorden van Irak doelwit, giste
ren één ten zuiden van de stad Cukurca in
de grensprovincie Hakkari. Volgens de au
toriteiten zijn er bij de aanvallen geen
burgerslachtoffers gevallen.
m 'OCKHOLM - De
diplomaat Raoul
tinjillenberg is in 1947 per
geluk gestorven tijdens
i verhoor in de gevan-
nis. Dit heeft een ge-
ui tisioneerde functionaris
dg i de KGB, de geheime
ar :nst van de voormalige
ijvjetunie, maandag voor
Zweedse satelliet-sta-
Tiejn TV 3 gezegd,
rva
gens Jevgeni Pjetovarov,
op het eind van de jaren '40
'^■plaatsvervanger was van
^eljB-hoofd Viktor Abakoe-
g gebruiken als pion in de
trnationale politiek. „On-
ks zijn wreedheid was Sta
keen wijs man. Hij zou niet
anig handelen dat Wallen-
l het loodje legde", aldus
'7-jarige Pjetovarov.
Zweeds diplomaat in Boe-
(Seest tijdens de Tweede We-
oorlog wist Wallenberg
lenden Hongaarse joden te
redden van de gaskamers van
de nazi's. Maar nadat de Sov
jettroepen de stad binnentrok
ken werd Wallenberg opge
pakt om nooit meer op te dui
ken.
Pjetovarov, die zei Wallenberg
nooit zelf ontmoet te hebben,
gaf geen bron voor zijn infor
matie. Ook zei hij niets over de
omstandigheden waaronder
de Zweed om het leven geko
men is.
De Sovjetunie had in 1957 la
ten weten dat Wallenberg tien
jaar eerder aan een hartaanval
was bezweken in de Loebjan-
ka-gevangenis in Moskou.
Zweden heeft deze medede
ling altijd in twijfel getrokken
op grond van getuigenissen
van vrijgelaten gevangenen
die verklaarden Wallenberg na
1947 in levenden lijve te heb
ben gezien.
Na het verdwijnen van de Sov
jetunie eind vorig jaar hebben
de nieuwe leiders in Moskou
verklaard samen met Zweden
uit te zullen zoeken wat er na
de oorlog van Wallenberg ge
worden is.
Vredesschip keert terug
Actievoerders aan boord van de Lusitania Expresso zwaaien ten af
scheid. Het Portugese actieschip heeft het niet aan laten komen op
een confrontatie met de Indonesische marine en is teruggevaren
naar de Australische havenstad Darwin, waar het morgenavond zal
aankomen. De Indonesische autoriteiten hadden gedreigd dat de
marine alle middelen zou gebruiken om de actievoerders tegen te
houden. De ongeveer 150 vredesactivisten aan boord wilden bloe
men leggen op de plaats waar op 12 november vorig jaar tientallen
Oosttimorezen door het Indonesische leger werden doodgeschoten.
Het Portugese ministerie van buitenlandse zaken sprak zijn „veront
waardiging en zorg" uit over het Indonesische dreigen met geweld
dat in strijd is met het internationaal recht. foto: afp
(ADVERTENTIE)
ik ga naar het open huis van de bdi aan
haagse hogeschool omdat ik kies voor de dynamiek
van informatieverstrekking
(Vervolg van
de voorpagina)
DE KONINCK
1SHINGTON - De
_ste nationale enquê-
in Amerika laten zien
Clinton (evenals trou-
esiis Tsongas) het in de
dejdelijke presidentsver-
;ing van 3 november
istaande, zou die thans
gehouden, zou
inen van zittend Repu-
;eins president George
lerjsh.
staten overstappen naar Bu
chanan. Duke kwam alleen in
Mississippi boven de tien pro
cent uit. Zelfs in zijn thuisstaat
Louisiana verloor hij het met 9
procent róyaal van Buchanan
(29 procent).
George Bush heeft in de tel
ling van gedelegeerden naar
de Republikeinse Conventie
inmiddels zo'n kolossale voor
sprong op Buchanan (682 te
gen 51), dat de nominatie van
de zittende president door zijn
partij voor een tweede termijn
in het Witte Huis vrijwel vast
staat.
Uniek
Dat Clinton tenslotte de Demo
cratische nominatie zal krij
gen om het tegen Bush te gaan
Felle kritiek
Richard Nixon
op beleid Bush
WASHINGTON - De manier
waarop de Amerikaanse rege
ring reageert op de problemen
van de voormalige Sovjetunie
is „om te huilen zo ontoerei
kend", gezien de kansen en de
gevaren waarmee het Westen
wordt geconfronteerd tijdens
de crisis in dat land.
Dit is de mening van ex-presi-
opl nieuwe Amerikaanse pre- de,nt ^a,rd Nixon die het
Sint: Bill Clinton. betreurt dat president George
Bush noch de andere kandida
ten voor het Witte Huis deze
eev
z|
kojh heeft thans nog maar het
?g4rouwen van 39 procent van
Amerikanen,
het eerst doemde afgelo-
kul nacht dan ook de realisti-
mogelijkheid op van een
komende
tfst, in het Witte Huis en van
Bill Clinton,
lh op zijn beurt won overi-
js aan Republikeinse kant
i 'Super Dinsdag'-voorver-
J gingen van diens concurre-
'e ultra-rechtse partij ge-
Pat Buchanan. De laatste
in de meeste staten tussen
I kwart en een derde van de
jiublikeinse stemmen te
jiveren. Buchanan heeft
kwestie als thema hebben aan
gevoerd tijdens hun verkie
zingscampagne.
Volgens Nixon moet er veel
meer humanitaire hulp naar
het huidige Gemenebest van
Onafhankelijke Staten en
moeten de schulden van het
it meer de 37 procent eeë- GOS worden geherstructu-
ru. L.J ui i„ fJLi reerd, zodat pas hoeft te wor-
den terugbetaald als de markt
economie goed van start is ge-
aard die hij in de eerste pri-
l(jj jy, in New Hampshire, won.
1 campagne lijkt dan ook te
leren.
(ex-?)neo-fascist David
i zag gisteren bijna al zijn
ingers in de zuidelijke
gaan. Ook moet er volgens
hem een miljardenfonds ko
men om de stabiliteit van de
roebel te garanderen.
In een reactie zei Bush de kri-
Richard Nixon
FOTO: AP
tiek niet persoonlijk op te vat
ten en deze eerder te zien als
constructieve voorstellen. De
Verenigde Staten zullen „al
het mogelijke doen om de de
mocratische krachten in de ex-
Sovjetunie te steunen", maar
aan die hulp kleven grote fi
nanciële beperkingen, aldus
Bush. Deze moet zijn campag
ne noodgedwongen op de bin
nenlandse politiek richten
vanwege de sociale en econo
mische problemen waarmeer
het land kampt.
opnemen, staat echter nog
geenszins vast. Hoe imposant
gisteren zijn serie overwinnin
gen ook was in Florida, Texas,
Louisiana, Mississippi, Ten
nessee, Missouri en Oklaho
ma, zijn nederlagen elders ma-
ken hem nog altijd tot een 're
gionaal kandidaat', die nog
maar moet bewijzen nationaal
voldoende aan te slaan.
Paul Tsongas is tot dusverre
heer en meester in 'zijn' noord
oosten van de VS en Jerry
Brown, die ex-gouverneur is
van Californië en die gisteren
bescheiden resultaten boekte,
kan in komende voorverkie
zingen alsnog de regionale
westelijke 'frontrunner' wor
den. Het hele voorverkiezings-
proces in de Democratische
Partij zou daarom kunnen uit
lopen op een 'wannend drie
manschap', waarin geen van
de drie voldoende gedelegeer
den heeft om op de beslissende
partijconventie (in juli in New
York) van de presidentsnomi
natie verzekerd te zijn. In dat
unieke geval zou de nominatie
tijdens de conventie moeten
worden uitgevochten.
De verkiezingskaravanen in
Amerika verplaatsen zich
thans naar de 'Mid West', waar
volgende week dinsdag in de
belangrijke industriestaten
Michigan en Illenois de prima
ries plaatshebben. Zowel
Tsongas als Brown hebben
winst nodig in minstens een
van die twee staten, willen ze
ernstige Witte Huisgegadig
den blijven. Clinton daarente
gen zou nog moeilijk van de
nominatie af te houden zijn in
dien hij zowel Michigan als Il
lenois zou winnen.
li
mXEIN ROB - HET GEHEIM VAN DE VLIEGENDE HOLLANDER
BRUSSEL - De vier
mannen die zijn aange
houden in verband met de
ontvoering van het Belgi
sche jongetje Anthony De
Clerck, weigeren te pra
ten.
Inmiddels heeft de Belgische
politie wel steeds meer bewij
zen in handen tegen de ver
dachten, zo blijkt uit berichten
in de Belgische media.
Bij één van hen zouden thuis
sporen zijn gevonden van che
micaliën, waarmee het losgeld
is bewerkt. Bij een andere ver
dachte, een man uit Luik, is
een stukje uit een stripverhaal
gevonden met daarop in An
thony's handschrift het gehei
me telefoonnummer van zijn
ouders.
Drie van de vier verdachten,
die opgesloten zijn in de ge
vangenis van Dendermonde,
komen uit Belgisch Limburg.
Hoofdverdachte is volgens de
Belgische kranten Daniël Van
Hamel uit Lummen. Zijn Ja
guar werd op 27 februari door
de Nederlandse en Belgische
politie gesignaleerd bij de eer
ste - mislukte - poging om
het losgeld te overhandigen.
Dat gebeurde in de buurt van
Eindhoven. De politie-actie in
Nederland werd gecoördi
neerd door de Centrale Re
cherche Informatiedienst.
De Belgische kranten, die zich
baseren op lekken uit kringen
van justitie, schreven gisteren
dat de hoofdverdachte met de
ontvoering van Anthony De
Clerck zijn laatste grote slag
walde slaan. De man was
eerder al veroordeeld voor een
reeks overvallen op geldauto's.
Met het losgeld voor Anthony
De Clerck - gesproken wordt
over omgerekend veertien mil
joen gulden verdeeld in vier
vreemde valuta - zou de man
naar Argentië hebben willen
vluchten, De hoofdverdachte
staat als werkloos geregi
streerd, maar leeft volgens be
richten in de pers heel royaal.
Hij bezit in Lummen een villa
met zwembad en enkele rij-
stallen.
De politie houdt er rekening
mee dat Anthony mogelijk in
de buurt van Lummen is vast
gehouden en niet, zoals wordt
verondersteld, in Nederland.
e109l - In het diepste geheim bespreekt Vreugdenhil zijn plai
1 met enkele vrienden, onder wie de bootsman, de timmerman
zeilmaker. „Vóór alles moeten wij er zorg voor dragen, dat
Z' Plan niet uitlekt", waarschuwt Vreugdenhil: „want vergeet
5 dat een deel van het volk nog altijd op de hand van de
ripper is. Spreek er dus alleen over met mannen, die gij volko-
0 kunt vertrouwen". Maar Vreugdenhil weet niet, dat het ge-
iflk is afgeluisterd door een matroos, die bij zijn roerton alles
aan Van der Decken vertelt: over drie dagen zullen de muiters
toeslaan. De schipper kan nu zijn tegenmaatregelen nemen en hij
deelt wapens uit aan zijn getrouwen, die beloven hem te zullen
helpen de optand te onderdrukken. Tegenover Vreugdenhif laat
Van der Decken niets merken en zo glijden de dagen en nachten
voorbij, terwijl de spanning voortdurend merkbaar is. En de
storm raast maar voort...
MOSKOU De voormalige Sovjet-minister van buitenlandse
zaken Edoeard Sjevardnadze is benoemd tot hoofd van de Geor
gische Staatsraad, het orgaan dat binnenkort de macht moet
overnemen van de regerende militaire raad in Georgië. Het is on
duidelijk hoeveel macht Sjevardnadze door deze benoeming
heeft gekregen. Russische media meldden dat de militaire raad,
die Georgië bestuurt sinds president Zviad Gamsachoerdia werd
afgezet, de regering binnen enkele weken of maanden zal over
dragen aan de nieuwe Staatsraad. De militaire raad heeft ook be
loofd binnen enkele maanden parlementsverkiezingen uit te
schrijven. Sjevardnadze zal zich bij die verkiezingen waarschijn
lijk kandidaat stellen. Volgens Radio Rusland is Dzjaba Ioselia-
ni, een lid van de militaire raad, als tweede man onder Sjevard
nadze in de Staatsraad benoemd. Sjevardnadze en Ioseliani zou
den samen met premier Tengiz Sigoea en de leider van de Geor
gische Nationale Garde, Tengiz Kitovani, het presidium - het
dagelijks bestuur -van de Staatsraad moeten gaan vormen.
GÜTERSLOH/BONN -
Had Gorbatsjov mis
schien al een plaatsje in
het hemels paradijs ver
diend nadat hij onlangs
Paus Johannes Paulus II
de hemel in prees voor
diens bijna bovennatuur
lijke diplomatie bij alle
veranderingen in Midden-
en Oost-Europa, de afgelo
pen dagen heeft de oud-
Sovjetpresident een paar
dagen in het aards para
dijs vertoeft.
Met een groene jagershoed op
het hoofd en een stenen liter
pul Beiers bier in de hand. De
enthousiaste bevolking riep fa
miliair 'Gorby, Gorby' en
'Grüss Gott', maar de aan
spreektitel in een zinderend
Hofbrauhaus in München was
'Exzellenz'.
„U leeft hier als in een para
dijs", zei de zichtbaar genie
tende Gorbatsjov, die zich
links en rechts in de Bondsre
publiek de titel van president
achteloos liet aanleunen. De
Beieren legden Gorbatsjov en
zijn Raisa een stralend week
einde lang in de watten, en
drukten hen beiden opvallend
hartelijk aan het hart.
Mooie momenten voor de niet-
gelovige ex-staatsman en zijn
Raisa die vertelt, dat ze welis
waar niet in God gelooft, maar
als jonge onderwijzeres wel
godsdienstlessen heeft
moeten geven. Ze wil daarom
trent nu niet huichelen, ook
niet als ze bewonderend de
mooiste barokkerk van Duits
land bekijkt.
Kasteelheer
In Beieren leek de tijd even te
ruggedraaid, alsof Frans-Jo-
seph Strauss nog leefde; alsof
de Zuidduitse Vrijstaat in de
schijnwerpers van de interna
tionale politiek stond; alsof -
hoe kortstondig ook - een
nieuwe kasteelheer zijn intrek
op het sprookjesslot Neusc-
hwanstein nam.
Gorbatsjov in Duitsland. Acht-
dagen lang, privé en zakelijk,
maar tegelijk ontvangen als
een regerend vorst. Bondskan
selier Helmut Kohl gaf op
dracht dat „mein Freund Mi-
scha" in dezelfde luxe suite op
de Petersberg boven Königs-
winter moest worden onderge
bracht, waar hij ook logeerde
bij zijn laatste staatsbezoek
aan Duitsland, eind 1990.
Minister Genscher ontving de
Gorbatsjovs bij hem thuis, en
kwam daarvoor speciaal uit
Kopenhagen overvliegen,
waar hij zakelijk aanwezig
moest zijn. Na het dessert liet
Genscher zich weer naar de
Deense hoofdstad terugvlie
gen. Wat je voor echte vrien
den al niet over hebt.
Duitsland is niet vergeten wat
het aan Gorbatsjov te danken
heeft: de Duitse hereniging en
de totaal nieuwe landkaart van
Oost-Europa. Het eerste kost
de Duitsers onverwacht veel
geld, en het tweede ook. Maar
tot verbijstering van sommige
Duitse opinion leaders, zoals
de historicus professor Arnulf
Baring, draagt de Bondsrepu
bliek meer geld naar het uit
eenvallende GOS dan de rest
van de wereld bij elkaar.
En bij alle vrolijkheid en vrien
delijkheden vraagt Gorbatsjov
op zijn Duitse reis nog meer
geld: voor zijn vroegere rivaal
Jeltsin, die hij door dik en dun
wil steunen bij diens hervor
mingsplannen; voor Gorbats
jovs eigen nieuwe stichting,
die door middel van studies,
conferenties en opleidingen de
vooruitgang in Rusland moet
Gorbatsjov lid
van club ex-
staatslieden
NEW YORK - De vroege
re president van de Sovjet
unie Michaïl Gorbatsjov is
lid geworden van een club
van voormalige staats
mannen en staatsvrou
wen. Dat heeft de voorzit
ter van deze vereniging, -
de 'InterAction Coun
cil' - de voormalige Duitse
bondskanselier Helmut
Schmidt, gisteren meege
deeld. De vereniging die in
New York is gevestigd, telt
zo'n 30 leden. Tot de club
behoren onder anderen
Gerald Ford (VS). Takeo
Fukuda (Japan), Valery
Giscard d'Estaing (Frank
rijk), Pierre Trudeau (Ca
nada) en Lord Callaghan
(Groot-Brittannië). Inte
rAction Council verwacht
dat Gorbatsjov zal deelne
men aan de eerst volgende
bijeenkomst die van 28 tot
31 mei in Mexico zal
plaatsvinden. Thema's van
de ontmoeting zijn „het
zoeken naar een nieuwe
wereldorde" en „crisis en
verandering in Latijns-
Amerika".
dienen, want het gaat niet
goed in de vroegere Sovjetu
nie.
Moederharten
Ale Duitse moederharten
kloppen sneller als Raisa met
zachte stem vertelt dat ze zich
zorgen maakt over haar land,
„waar moeders niet eens verse
ftielk voor hun kinderen kun
nen kopen". En die vreselijke
coup tegen haar man, de gijze
ling op de Krim en alle daarop
gevolgde politiek-maatschap-
pelijke veranderingen heeft ze
ook nog maar nauwelijks ver
werkt.
Vandaag heeft het bewierook
te echtpaar in Hamburg de
sprookjesreis door Duitsland
afgesloten. Acht dagen met
overvolle agenda's, van de
vroege ochtend tot in de vroe
ge nacht: feestelijke ontbijten,
diepzinnige politieke gesprek
ken, diners, bedrijfsbezoeken,
toeristische uitstapjes, thea
tervoorstellingen. voordrach
ten en tenslotte die persconfe
rentie gisteren in het glazen
hol van de leeuw: het hoofd
kantoor van het Duitse uitge
versimperium Bertelsmann in
Giitersloh, onder de oost
waarts trekkende rook van het
Roergebied.
Tenslotte heeft Bertelsmann
het echtpaar Gorbatsjov in de
Bondsrepubliek uitgenodigd,
maar hen vervolgens eerst
grootmoedig afgestaan aan
Duitse toppolitici, deelstaatre
geringen en stadsbesturen. In
tegenstelling tot het vader
landse gezegde dat zaken vóór
het meisje dienen te gaan, liet
Bertelsmann de hoge Russi-^
sche gasten eerst met volle
teugen van het Duitse 'aards
paradijs' genieten, alvorens
achter gesloten deuren zaken
te doen. Want voor Bertels
mann is Gorbatsjov een au
teur, een schrijver waar geld
mee te verdienen is. Eind april
verschijnt bij de uitgeverij
Gorbatsjovs boek 'De ineen
storting van de Sovjetunie -
Mijn standpunt'. Maar waar
het Bertelsmann vooral om te'
doen is, dat zijn de memoires,
van Gorbatsjov. Een wereld
bestseller. Die moeten worden
uitgegeven, en wie ter wereld'
zou dat beter kunnen doen dan
Bertelsmann, zo redeneren ze'
in Gütersloh zelfverzekerd.
