Grootscheeps onderzoek naar oorlogstrauma's Wöltgens denkt aan 'verdeling' vluchtelingen over West-Europa BINNENLAND lï Vijfjaar cel voor supporter Feyenoord Drie mannen blijken in restaurant vermoord CDA-fractie worstelt met onvrijwillige® euthanasie „Nucleaire huurlingen gevaar voor wereldvrede" lï £fiidóe(2oma/nt WOENSDAG 11 MAART 1992 Aftappen telefoon nog geen bewijs voor rechter DEN HAAG - Informatie die de Binnen landse Veiligheidsdienst (BVD) heeft uit het afluisteren van telefoongesprekken is voor de rechter nog lang geen bewijsmateriaal. Dat schreef minister Hirsch Ballin (justitie) gisteren aan de BVD-commissie van de Tweede Kamer. Die wilde weten of informa tie van de geheime dienst in een proces als 'rechtmatig verkregen bewijs' geldt. De in houd van afgeluisterde telefoongesprekken is alleen als bewijsmateriaal aan te merken als de rechter-commissaris opdracht heeft gegeven tot het aftappen. Als de BVD zonder voorkennis van het opsporingsapparaat van Justitie telefoons aftapt, kan de rechter de verkregen informatie wettelijk niet beoorde len, aldus de minister. In het algemeen kan informatie van de BVD door de rechter wel worden betrokken in een strafproces. Unieke molenviergang in Aarlanderveen verliest functie Misbruik emigratie naar Antillen wordt aangepakt AARLANDERVEEN - De mo lenviergang Aarlanderveen wordt tegen het einde van het jaar buiten werking gesteld, zo heeft een woordvoerder van het waterschap De Aarlanden gisteren bevestigd. De viergang is de enige in Ne derland, en volgens sommigen in de wereld, die nog wordt ge bruikt om het waterpeil in de weilanden te regelen. De vier molens, waarvan de oudste rond 1786 werd gebouwd, ver liezen hun functie omdat het waterschap van plan is drie moderne gemalen in werking te stellen. Deze plannen stam men al uit 1987, maar de pro vincie Zuid-Holland stak er destijds een stokje voor door de begroting van het schap niet goed te keuren. De Aarlan den ging hiertegen evenwel in beroep bij de Raad van State die eind 1991 het waterschap in het gelijk stelde. Volgens D. Grootveld van De Aarlanden is het schap met de viergang niet in staat zijn func tie goed uit te oefenen. „Bij te veel neerslag en geen wind is er geen sprake van een goede waterhuishouding. En dat is toch onze taak. Daarom heb ben wij gepleit voor de instel ling van drie moderne machi negemalen die de functie van de molens moeten overne men". Met de bouw van de ge malen is een bedrag gemoeid van 1,3 miljoen gulden. De Stichting Molenviergang Aarlanderveen is al sinds 1962 de feitelijke eigenaar van de molens. Bestuurslid J. Mulder van de stichting liet in een re actie weten teleurgesteld te zijn over het functieverlies van de viergang. „We hebben alle wegen bewandeld en alterna tieven aangedragen zoals hulpgemalen bij de molens, maar we hebben op alle fron ten verloren". In de toekomst zullen de molens alleen nog sporadisch hun werk verrich ten voor toeristen en bijvoor beeld schoolklassen. DEN HAAG - Staatssecretaris Van Amelsvoort van financiën overweegt een einde te maken aan de mogelijkheid voor Nederlandse burgers om zogenaamd naar de Antillen te emigreren en op die manier vrijwel belastingvrij een particu lier pensioen bijvoorbeeld de uitke ring van één of meer koopsompolis sen - te ontvangen. In antwoord op vra gen van de Tweede-Kamerleden Ver meend (PvdA) en Vreugdenhil (CDA) be vestigt de bewindsman dat het een Ne derlander vrijstaat naar een ander land te verhuizen om daar minder belasting te hoeven betalen. „Het is gebruikelijk dat het woonland het heffingsrecht over par ticuliere pensioenen krijgt", aldus de staatsecretaris. Zo kan mén ook naar de Antillen gaan, omdat deze eilanden fis caal autonoom zijn. Misbruik ontstaat pas volgens Van Amelsvoort als „het ver blijf na emigratie op de Antillen slechts van korte duur is". De staatssecretaris doelt erop dat men op de Antillen de over een pensioen verschuldigde belasting in één keer kan afkopen. Daar is slechts een betrekkelijk geringe hoeveelheid geld mee gemoeid. Vervolgens kan men terug emigreren naar Nederland en hoeft men ook daar geen belasting meer over het pensioen te betalen. Van Amelsvoort overweegt nu een dergelijke afkoop te verbieden voor Nederlandse burgers die verhuizen naar een andere EG-lidstaat of een ander deel van het Koninkrijk der Nederlanden( lees: de Antillen). AMSTERDAM - De één heeft wekelijks nachtmer ries, de ander kan geen etensresten weggooien. De Tweede Wereldoorlog speelt in het leven van veel Nederlanders nog steeds een rol. Onderzoek ster I. Bramsen van de Vrije Universiteit Amster dam wil graag weten wel ke. Daarom wordt de komende week tienduizend oudere Ne derlanders gevraagd naar hun oorlogservaringen en de gevol gen daarvan. Ervaringen opge daan tijdens de Tweede We reldoorlog en tijdens de jaren 1945-1950 in het voormalig Ne- derlands-Indië staan centraal. Nederlanders geboren tussen 1920 en 1930 en woonachtig in de steden Den Haag, Amster dam, Rotterdam, Utrecht, Leeuwarden, Maastricht, Eindhoven, Arnhem en En schede worden voor het onder zoek benaderd. Zij krijgen deze maand een vragenlijst in de bus. Bramsen is benieuwd naar oorlogservaringen, licha melijke of- psychische klach ten die hiermee verband hou den en het wel of niet inroepen van professionele hulp. Ver volgens wordt gepolst of de mensen mee willen werken aan een vervolgonderzoek. Het onderzoek is opgezet door de Rijksuniversteit Leiden en de Vrije Universiteit Amster dam. Bramsen geeft onmiddel lijk toe dat het rijkelijk laat wordt gehouden. „Kort na de oorlog dacht men dat de men sen met rust moesten worden gelaten. Laat ze maar een paar jaar bijkomen, dan gaat het wel weer over was de algemene opvatting. In de jaren zeven tig, tachtig bleek die gedachte achterhaald en kwamen er wetten waarin uitkeringen voor oorlogsslachtoffers wer den geregeld. Nu pas is de tijd rijp voor een dergelijk groot scheeps onderzoek naar trau matische oorlogservaringen", legt ze uit. Onzichtbaar Ze wijst erop dat voor het eerst mensen worden benaderd die niet zijn erkend als oorlogs slachtoffer door de Pensioen en Uitkeringsraad. Daarbij zijn ook mensen die nog nooit con tact hebben gehad met regulie re (hulp)organisaties als het Centrum '45 in Oegstgeest of het Icodo (Informatie- en Coör dinatie-orgaan voor de Dienst verlening aan Oorlogsgetroffe nen) in Utrecht. „Het gaat om de groep die tot nu toe onzicht baar is gebleven. Onze kennis is alleen gebaseerd op de men sen die hulp hebben gezocht. Dit onderzoek kan hele be langrijke inzichten opleveren. We komen meer te weten over de gevolgen van oorlogserva ringen en hoe mensen een en ander zelf hebben verwerkt", aldus Bramsen. De resultaten, die pas in 1994 worden verwacht, worden ge bruikt voor toekomstige hulp verlening aan oorlogs- en ge- weldslachtoffers. Er zijn ge noeg brandhaarden in de we reld, waar de kennis in de praktijk kan worden gebracht. Daarnaast zijn er nog een hoop mensen in eigen land die met problemen kampen, maar die ze niet erg genoeg vinden om naar een hulpverlener te stap pen. Bovendien komen de mensen die de oorlog als kind hebben meegemaakt langza merhand in de fase dat ze uit het actieve leven stappen. Ze hebben alle tijd om terug te kijken. Oorlogstrauma's krij gen zo misschien de kans om aan de oppervlakte te komen. Emoties De onderzoekster is zich ervan bewust dat het ophalen van herinneringen heftige emoties kan oproepen. Voor opvang is gezorgd, Icodo heeft hiervoor al hulp aangeboden. De dienst heeft ruim tien jaar ervaring DEN HAAG - Als de EG overspoeld wordt door vluchtelingen uit Cen traal- en Oost-Europa, is het zaak afspraken te ma ken over de verdeling van de asielzoekers over de lidstaten. Deze suggestie, afkomstig van de Alfred Mozer Stichting (de Oost-Europastichting van de PvdA), is gisteren door PvdA- fractievoorzitter Thijs Wölt gens met instemming ontvan gen. „Als er grote vluchtelingen stromen op gang komen zal ge keken moeten worden hoe voorkomen kan worden dat de lasten te eenzijdig op één land drukken", zei Wöltgens bij de aanbieding van het rapport 'Volk natie en democratie', dat handelt over de (gevaren van) het opkomend nationalisme in de landen achter het voormali ge IJzeren Gordijn. In het stuk schetst een werk groep van de Alfred Mozer Stichting de risico's van het politieke en ideologische va cuüm dat na het failliet van het communisme is ontstaan. Re gionale conflicten doen zich al voor in de voormalige Sovjetu nie en Joegoslavië en kunnen gemakkelijk escaleren of over slaan naar andere gebieden, zo wordt vastgesteld. Het opko mend nationalisme zou het ri sico in zich bergen dat minder heden onderdrukt worden en nieuwe volksverhuizingen ontstaan. In het rapport wordt ervoor ge waarschuwd dat de Westeuro- pese landen in de verleiding PvdA-voorzitter Thijs Wöltgens (links) bekijkt samen met voorzitter Godfried van Benthem van den Bergh van de Alfred Mozerstichting het rapport over het herlevend nationalisme in Centraal- en Oost-Eu ropa. FOTO: ANP kunnen komen elkaar te be concurreren met een steeds strenger asielbeleid, in de hoop het vluchtelingenpro bleem op elkaar af te schuiven. Thijs Wöltgens zei dat gevaar ook te zien. „Ik wil het liefst één norm voor het asielbeleid voor alle landen van de EG. Als dat eenmaal gerealiseerd is, is het denkbaar over te gaan tot verdeling van vluchtelingen stromen". Erkenning De opstellers van het rapport vinden dat de Nederlandse overheid de afscheidingsbewe gingen in het oosten van Euro pa zeer kritisch moet volgen en zeker niet automatisch moet overgaan tot de erken ning van nieuwe staten. Waar nationalisme gebaseerd is op intolerante en ondemocrati sche sentimenten, zoals bij voorbeeld in Joegoslavië, zou het beleid er beter op gericht kunnen worden het seperatis- me te bestrijden. „Wanneer een nationalistisch programma door een grote meerderheid van de bevolking wordt gesteund, betekent dit nog niet dat het vanzelfspre kend steun of sympathie ver dient, Want juist in een derge lijk geval is de kans op schen ding van de rechten van min derheden en individuen groot", zo meldt het rapport. .Als wij in Nederland staan voor een multiculturele sa menleving, kunnen we niet el ders in de wereld uit opportu nistische overwegingen natio nalistische programma's steu nen". De kerk, zo meent de Alfred Mozer Stichting verder, zou een dubieuze rol spelen bij de recente stormachtige ontwik kelingen in een aantal oud- Oostbloklanden. „Over het ge heel genomen kan gesteld wor den dat de kerkleiders zich na de val van de communistische regimes nauwelijks hebben gekeerd tegen nationalistische aspiraties, ook waar dit wense lijk of noodzakelijk zou zijn ge weest". De PvdA-wetenschap- pers verklaren die neutrale houding uit de behoefte „het blazoen, besmet door jarenlan ge nauwe samenwerking met de communistische autoritei ten, te reinigen". Burgerschap Wöltgens toonde zich bij de aanbieding van de studie een voorstander van het verder 'verbreden' van de Europese gemeenschap, via een voorbe reidend lidmaatschap voor Oosteuropese landen. Ook zou al op korte termijn een 'Euro pees burgerschap', dat het recht moet geven voor het Eu ropese Hof van Justitie proce dures tegen de eigen staat aan te spannen, vooral waar de rechten van minderheden in het geding zijn. Ook zei de PvdA-fractievoorzitter moge lijkheden te zien in de vor ming van grensoverschrijden de regio's om het begrip tussen verschillende etnische groepe ringen te versterken. Deelna me aan een eventueel Europe se interventiemacht zou ook al vóór het volwaardige lidmaat schap van de NAVO of EG mo gelijk moeten zijn. Samenwerking in Europese grotere verbanden, verwacht Wöltgens, kan temperend wer ken op onfrisse nationalisti sche tendenzen. De werkgroep van de Alfred Mozer Stichting vindt overigens dat de opname van Oosteuropese landen in de NAVO ook weer niet té voort varend moet gebeuren. „Ge waakt moet worden tegen het in eigen huis halen van pro bleemgevallen, waarbij het ge vaar bestaat dat in noodsitua ties de besluitvorming geblok keerd raakt". ALMELO - De rechtbank in Almelo heeft dinsdag een 27- jarige Rotterdamse supporter van Feyenoord veroordeeld tot vijfjaar onvoorwaardelijke ge vangenisstraf wegens dood slag op de 21-jarige H.J. Las- sche uit Enschede. De officier van justitie had vier jaar cel ge ëist. De Rotterdammer was op zaterdag 7 december 1991 met enkele andere Feyenoord-aan- hangers naar Enschede ge gaan om daar de volgende dag de voetbalwedstrijd FC Twen- te-Feyenoord bij te wonen. Het gezelschap ging 's nachts uit in de binnenstad van Ensche de. 's Ochtends om vier uur ontstond een vechtpartij bij een automatiek, waarbij de Rotterdammer een mes trok en Lassche in de borst stak. Het slachtoffer onderging een spoedoperatie aan het hart maar overleed anderhalf uur na de steekpartij. SUSKEENWISKE - LAMBIKBABA OeiJerom is mend. Suske )t« Jh m wet m die luie hun plidh u/llen Jtjn Jk duif afenhjk met kif ken Gianfranco Ferré tussen Britse dandy en blitse Suzy Wong MILAAN Over de collectie van de robuuste Ferré waait zowel een wind uit het Wes ten als uit het Oosten. Het re sultaat mag er wezen. En daarvan was de monumenta le voormalige architect ei genlijk al van tevoren over tuigd. „Alleen tegenpolen kunnen elkaar in harmonie ontmoeten", verklaart hij. De Ferré-klant is duidelijk een zelfverzekerde vrouw die haar eigen brood ver dient en er dan ook mee doet wat ze wil. Een strikt grijs dandy-broekpak draagt ze dus met een van de vermaar de witte Ferré-blouses met omkrullende kraag en man chetten als aronskelken en onder de arm of over de schouder een kanjer van een tas van blinkend zwart kro- koleer. Niemand ook niet het anti-bont-front kan haar er van weerhouden een trenchcoat te kiezen met een zoom van vossebont of een enkellange jas met martin gale óp de rug en mouwboor den waarvoor ettelijke mar motten het tijdelijke met het eeuwige verwisselden. Ook een in banen doorstikte jas als een écru donsdeken kreeg een randje bont. En dat de signora een puike amazone is, mag blijken uit een tenue, bestaande uit een amberbruine suède rijbroek in bruine ruiterlaarzen. Tussendoor lonkt Ferré naar het Oosten. Bijvoorbeeld met enkellange rode spli- trokken onder een brede ceintuur van zwart lakleer en een strak zwart truitje. Of met een pyjamapak uit een stuk van wijnrode velours de panne met rijtjes juweelge- spen in de wespetaille. Of met satijnen broeken onder losse tuniektopjes in tinten van saffraan, koper en rij- In schril contrast met de collectie van Ferré stonden deze losval- lende en gewaagde draperieën van de Italiaanse Chiara Boni. De luchtige blouses zijn van chiffon en de strakke rokken van ju weel. FOTO: EPA zende zon en gedragen met reuzehalssnoeren met ambe- ren knikkerbollen. Terug naar Engeland, pre cies op tijd voor tea-time, met een Schots geruite broek onder een witte organ za blouse met bloemrijke in- zetsels als van kanten ser vetten. En dan weer op naar het Oosten voor avondfees ten in rode supersexy meer- minnejurken met krullen en bogen van goudkant en ech te goudvis-jurken, dus hele maal van klatergoud. li met oorlogsslachtoffers. Jaar lijks komen achthonderd tot duizend telefoontjes binnen met vragen over slaap-, con centratieproblemen en angst gevoelens. P. Lamboo, coördi nator maatschappelijk werk van de dienst, juicht het onder zoek toe. „Het is toch onze er varing dat veel mensen met klachten tevergeefs aanklop pen bij de Riaggs of bij de huis artsen. Anno 1992 denk je als hulpverlener ook niet zo snel aan oorlogstrauma's. Met de kennis die dit onderzoek ople vert kan beter op de hulpvraag worden ingespeeld. Als oorlog strauma's sneller worden her kend, worden de mensen ook beter geholpen". DEN HAAG - DeC, fractie in de Tweede mer heeft grote mot met het kabinetsstia punt dat euthanasie der nadrukkelijk verz van een patiënt (bijv beeld bij comapatiëi of zwaar zieke demi bejaarden) niet onder omstandigheden worden afgewezen. Ter voorbereiding van eer merdebat over het in sep ber verschenen euthan rapport van de commi Remmelink heeft het CD^ groot aantal kritische vr aan het kabinet gesteld commissie-Remmelink k na een uitgebreid onder naar de euthanasieprakti 1 Nederland tot de conclusi de artsen in het algemeen zorgvuldig met levensbeë ging omgaan, ook als het om patiënten die niet me staat zijn hun wil te uiten laatste komt naar schattin l geveer duizend keer per£ voor. Het kabinet wil nu dat d< vrijwillige euthanasie wordt ondergebracht bi sinds eind 1990 bestaande dingsprocedure voor ar Deze procedure houdt iifl een arts na levensbeëind van een patiënt de gemer lijke lijkschouwer daarv; kennis stelt. De lijkscho schakelt vervolgens een cier van justitie in en dez oordeelt op grond van hel port van de lijkschouwe, het verplichte schrifh verslag van de arts of er a niet tot strafrechtelijke v( ging wordt overgegaan. 5 worden hierbij ook de p( reurs-generaal geconsulte. Het CDA neigt ertoe onvr lige euthanasie gelijk te: ven stellen aan moord of slag, zo blijkt uit de vrage de fractie heeft gesteld, gens deze opvatting zou ii gelijke gevallen altijd strafrechtelijke vervof" moeten plaatsvinden. CDA dringt er dan ook b kabinet op aan elke vorn levensbeëindiging, die ni verzoek plaatsvindt, o wonden af te wijzen. Verzekering tegt, computerviruss» AMSTERDAM - De vei; ringsmarkt krijgt er i schijnlijk nog dit jaar eenf we polis bij: die voor schaj gevolg van computervin De Amsterdamse vest van Union Assurance de (UAP)-overweegt om zov schade aan de software v computer als de gev daarvan (bedrijfsschadi verzekeren. Aan de 'vin zekering' worden duid voorwaarden verbonder zal de ondernemer die o bedrijfssfchade wil mee\ keren, er voor moeten z< dat er regelmatig ko (back-ups) van zijn l bestanden worden gen Wie alleen zijn softwar verzekeren moet aan ku tonen dat uitsluitend orij en erkende programma' gebruikt. De prijs zal schijnlijk neerkomen op gulden per duizend g verzekerde software. c' Standaard Uitgeverij/W^very Productions OOSTVOORNE - De politie heeft ontdekt dat de drie man nen, van wie de stoffelijke res ten aan de oever van de Brielse Gatdam bij Oostvoorne wer den aangetroffen, zijn ver moord in een Turks restaurant in het centrum van Rotterdam. Sporen in het restaurant we zen uit dat het drietal is dood geschoten. In de omgeving van het al enige tijd gesloten restaurant, stelt de politie een buurtonderzoek in. De identi teit van een van de slachtoffers heeft de politie nog niet kun nen vaststellen. Men sluit niet uit dat het om een man gaat die illegaal in Nederland ver bleef. Inmiddels heeft de Rot terdamse politie wel de identi teit vastgesteld van één van de drie slachtoffers die twee da gen geleden zijn gevonden in een woning in de Portugese- straat in Rotterdam. Het gaat om een 36-jarige een Rotter dammer van Turkse afkomst. Van de andere twee is de iden titeit nog niet vastgesteld. De politie was gewaarschuwd door omwonenden die vonden dat er nogal wat stank uit het pand kwam. De mannen ble ken al enkele weken in het pand te hebben gelegen. STRAATSBURG - De Nederlandse liberale Eu roparlementariër Jessica Larive heeft gisteren in het Europees Parlement de zaak van de zogenoem de 'nucleaire huurlingen' aan de orde gesteld. Vol gens Larive, die hierin overigens wordt gesteund door alle fracties, leveren de duizenden werkloze of zwaar onderbetaalde kerngeleerden in de voor malige Sovjetunie een groot gevaar op voor de wereldvrede. Om te voorkomen dat ze wor den weggekocht door landen als Irak, Iran en Libië is het noodzakelijk dat ze goedbe taald en met steun van de EG, de VS en Japan kunnen wer ken in een internationaal cen trum voor techniek en weten schap in Moskou. „Nu is het zo dat een groot aan tal van de kerngeleerden in de Sovjetunie of werkloos is, of een salaris heeft dat in geen enkele verhouding staat tot zijn capaciteit", zegt Larive in haar kleine werkkamer in het parlementsgebouw in Straats burg. „Een hoofd van een laborato rium verdient gemiddeld twaalf Amerikaanse dollars per maand, nog geen vijfen twintig gulden. Dat is natuur lijk belachelijk. Enge buiten landen als Iran, Irak en Libië blijken heel wat meer te beta len voor hun know-how en er varing. Kerngeleerden worden daardoor een soort nucleaire huurlingen: wie het meest be taalt, kan van hun diensten ge bruik maken. Dat is een uiterst gevaarlijke ontwikkeling". Maar is die dreiging reëel? Zijn er tekenen die erop wijzen dat Sovjet-geleerden inderdaad massaal het land verlaten om in die „enge buitenlanden" te werken? Larive: „Veertig procent van de theoretische natuurkundi gen zou het GOS inmiddels hebben verlaten. Sinds de val van het IJzeren Gordijn zijn tien geheime steden in de voormalige Sovjetunie ont dekt, met mysterieuze namen als Tomsk-7 en Penza-19. Ruim negenhonderdduizend personen bleken hier in het diepste geheim te werken aan het prestigieuze Sovjet-ker nonderzoek. De CIA schat dat ongeveer vijfduizend van hen ervaring hebben met de pro- duktie van verrijkt uranium en dat tweeduizend van hen genoeg technische kennis heb ben om kernwapens te fabrice ren. Vandaag las ik nog in de krant dat bij Augsburg twee Russen zijn gepakt die de boer opgingen met 1,2 kilogram uranium. Ze vroegen er twee miljoen D-mark voor. Als je na gaat dat zes kilogram uranium voldoende is voor het fabrice ren van een kernbom kan je in dit verband zeer toepasselijk spreken over een explosieve situatie". Vraag is natuurlijk hoe je dat proces denkt te stoppen: Zoveel geld als landen als Irak kernge leerden kan bieden krijg je nooit bijeen in Europees ver band. Larive: „Je moet in ieder geval proberen te voorkomen dat pure armoede ze uit de GOS- landen drijft. Gelukkig staat het Europees Parlement niet alleen in zijn zorg en willen ook de Amerikanen en Japan ners een bijdrage leveren. Het is ook niet de bedoeling dat die geleerden naar het westen trekken, dat westerse 1; van hun diensten gebrui ken. De Oosteuropese 1< hebben ze juist zelf nodij internationaal centrum techniek en wetenschi Moskou moet eerder va dan morgen nog operat worden: voor de omschal van militaire op civielf duktie, voor de afgesp vernietiging van een deel van het Russische wapenarsenaal, het bev< van de verouderde ker: giecentrales in de GOS-1 en van centrale van Sovj kelij in Midden- en Oost pa. Je kunt wel heel gen lijk zeggen dat die cel gewoon gesloten moetei den, maar dat betekei voor grote delen van d den het licht uitgaat. D je ook niet doen". „Ik hoop dat besloten meer geld dan nu geplai reserveren voor dat cent Moskou en dat definiti takenpakket voor dat ce kan worden vastgestel bijdrage die de EG nu ven, vijftig miljoen 0 vind ik wat mager. Dat 0 moet omhoog. Onze col ve veiligheid staat op hfl Daarvoor mag wel een pj taald worden".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 4