amminga: ministers
raten recessie aan
Reorganisatie DSM doorgezet
Keukenmachine moet op het aanrecht blijven
ECONOMIE
Volmac uit World
Software Group
NAMRO heeft fiks Werkgelegenheid industrie daalt
tkket Air Holland
Bonden afwachtend over
cao-voorstellen Philips
iteresse in dieren?
i Qowva/nt
DINSDAG 10 MAART 1992
ibsidie laatste ontwikkelingsfase Stirling-motor Brief mededinging bouw moet openbaar
Iri HAAG - De ontwikke
ldvan de zogenoemde Stir-
Hmotor is dermate gunstig
venfcet ministerie van econo-
eru^he zaken heeft besloten
coed krediet van 12,5 miljoen
vanjen in het vooruitzicht te
ipstjen voor de afronding van
iet ïroject.
delitvoerder, Stirling Motors
èbpa, verwacht dat de nieu-
over vier jaar com-
n gèieel beschikbaar is. De
hiepr, met een vermogen van
m^loWatt, zal het eerst wor-
inai uitgetest als generator
aal jde opwekking van elektri-
•verjt. Voorts denkt de onder
aan toepassing in
elektrisch aangedreven auto's.
De Stirling-motor dient dan
om de batterijen waarop het
voertuig loopt te vullen. Het
grote voordeel hiervan is dat
de automobilist niet telkens
naar een oplaadstation moet
en de auto daardoor een grote
re actieradius krijgt.
De STM 4-120, de eerste van
een nieuwe generatie motoren,
is geschikt om in een kleine
stadsbus of een bestelauto te
worden ingebouwd. Met twee
van deze motoren kan zelfs
een grote bus worden bediend.
De brandstof voor de Stirling
motor is in dit geval LPG of
dieselolie. Voor andere toepas
singen kunnen ook aardgas,
de verbrandingsgassen van af
val, landbouwresiduen of af
valhout worden gebruikt. De
Stirling-motor is volgens het
bedrijf bijzonder milieuvrien
delijk. De uitlaatgassen liggen
beneden de allerstrengste ei
sen die overheden daaraan
stellen.
Bij een produktie van vijfdui
zend stuks per jaar is de motor
al concurrerend met andere
motoren, aldus Stirling Mo
tors. De produktie zal in Ne
derland plaatsvinden, zodat de
nieuwe technologie ook nog
arbeidsplaatsen zal opleveren.
DEN HAAG - Premier Lubbers moet de zakelijke inhoud van
zijn brief aan voorzitter Jacques Delors van de Europese Com
missie over de mededingingsregels in de Nederlandse bouw
openbaar maken. Staatsraad Boukema van de afdeling recht
spraak van de Raad van State besliste dat gisteren.
De uitgever van Cobouw, het dagblad voor de bouwnijverheid,
heeft daar vorige week in een spoedprocedure om gevraagd. Vol
gens Cobouw is kennis van de inhoud van de brief van groot be
lang voor de bouwers in hun beroep dat zij hebben aangespan
nen bij het Europese Hof tegen tegen het besluit van de Europe
se Commissie. De Europese Commissie heeft 6 februari geoor
deeld dat de mededingingsregels in strijd zijn met artikel 85 van
het Europese Verdrag en legde de Nederlandse bouwers een boe
te van ongeveer 52 miljoen gulden op. Raadsman mr. G. Wuis-
man van het ministerie van algemene zaken voerde vorige week
aan dat de brief niet openbaar gemaakt kan worden, omdat hij
sterk door Lubbers zou zijn ingekleurd. Daarnaast zou de ver
houding van Nederland met de andere Europese Staten ver
stoord kunnen worden.
Zes jaar geëist
tegen De Benedetti
MILAAN - De openbaar aanklager in het
proces over het faillissement van de Banco
Ambrosiano heeft gisteren zes jaar en twee
maanden gevangenisstraf geëist tegen de Ita
liaanse financier en industrieel Carlo de Be
nedetti. De Benedetti wordt betrokkenheid
verweten bij de ondergang van de bank. Mo
menteel staat De Benedetti aan het hoofd van
de holding CIR en het computerbedrijf Oli
vetti. Hij was enkele maanden vice-president
van de Banco Ambrosiano alvorens de leiding
over te dragen aan Roberto Calvi, die na de
ondergang van de bank in 1982 in Londen
dood werd aangetroffen. De advocaten van De
Benedetti heben de conclusies van de procu
reur-generaal onmiddellijk afgedaan „absurd
en zonder enige grond".
UTRECHT - Het automatiseringsbedrijf Volmac
heeft zijn belang van, twintig procent in World
Software Group verkocht. WSG heeft het belang
voor 20 miljoen gulden overgenomen. Op de
transactie wordt geen boekwinst- of verlies gele
den, aldus Volmac gisteren. In 1989 kocht Volmac
het belang in WSG. Volmac en WSG hadden over
en weer belangen in elkaar. Beide bedrijven wa
ren opgericht door J. van Oosterom en J. Mol. Het
belang van Volmac in WSG is overbodig gewor
den door de onlangs bekend geworden fusiebe
sprekingen tussen Volmac en Cap Gemini Bene
lux, zo verklaarde een woordvoerder van Volmac.
Volgens de voorlopige plannen zou Volmac de Be-
nelux-activeiten van Cap Gemini overnemen
waardoor het Franse moederbedrijf Cap Gemini
indirect een „aanzienlijk belang" kan verwerven
in Volmac.
HAAG - Jan Kam-
sdia' voorzitter van het
W, houdt niet van
lilsprofeten. En dus
jvan minister Andries-
itsclvan economische za-
tip ij Deze voormalige top-
in werkgeversland
It in zijn nieuwe rol
it Binnenhof het land
izette tijden sombere
irio's over de econo-
ootfroor.
jjldels schuwt Andriessen
het woord 'recessie' niet
I Kamminga vindt dat ris-
„Ik zie ongeveer elke
i de krant of op de tele-
Jeen minister die komt
llen dat de wereld instort.
tdaar moet je heel erg
l mee zijn, want een
die dat leest en
1 snel: nog maar
met die investe-
jjnderzoek van het KNOV,
voor
jvhidden- en kleinbedrijf
wees gisteren uit dat
ïntal nieuwe banen flink
Jarenlanê kwamen
branche ongeveer
J banen bij, maar voor
verwachten de onderne
mers een groei van slechts
55.000 banen. Bovendien blijkt
uit een nog niet gepubliceerd
rapport van de NMB-Postbank
dat het aantal faillissementen
dit jaar met 21 procent zal
groeien. De cijfers over omzet
en groei in deze sector geven
echter geen aanleiding voor
deze ontwikkelingen.
De nieuwste gegevens over het
mkb zijn gebaseerd op een pe
riodiek NIPO-onderzoek on
der ondernemers in deze sec
tor. Daaruit wordt duidelijk
dat de daling van het aantal
nieuwe banen vorig jaar is in
gezet. Toen kwamen er iets
meer dan 68.000 banen bij,
ruim 20.000 minder dan voor
gaande jaren. Kamminga wijst
er daarbij op, dat tot nu toe
acht van de tien nieuwe vaca
tures voor reKening van het
mkb kwamen, maar dat dit
jaar ook nog eens de totale
groei voor rekening van deze
sector komt.
Verontrustend
„Je kunt dus gerust spreken
van een verontrustende knik
in het werkgelegenheids-
beeld", aldus Kamminga. „Het
is duidelijk dat ondernemers
nogal plotseling een stuk voor
zichtiger zijn geworden. Dat
zegt veel over hun verwachtin
gen. Ze willen nu eerst even
zien wat er gaat gebeuren, hoe
de economie zich ontwikkelt.
En dat is geen goede situatie.
Het kabinet zal daarom maat
regelen moeten nemen. Het al
lerbelangrijkste is dat het btw-
tarief van 18,5 procent omlaag
gaat naar 17 procent. Dat ver
groot de koopkracht van de
burgers en beteugelt de infla
tie. In het regeerakkoord staat
dat het kabinet deze maatregel
zal nemen, dus ik vraag alleen
om uitvoering van dat plan. Ik
weet dat het veel geld kost, 2,7
miljard gulden, dus het kabi
net zal keuzes moeten maken.
Waarop men precies zal
moeten bezuinigen weet ik
niet, daarvoor ken ik de begro
tingen van de diverse ministe
ries niet genoeg. Ik weet niet of
er een deel kan worden gevon
den bij Defensie of in de socia
le zekerheid, maar het moet
gebeuren. Dit is het moment
om bij te sturen, anders komen
we echt in die neerwaartse spi
raal terecht".
Begroting
„Ik begrijp heel goed dat mi
nisters in deze tijd op de rem
gaan staan. Ze moeten hun be
groting voor 1993 opstellen en
als je dan roept dat het alle
maal geweldig is, kun je geld
inleveren. Dat willen ze na
tuurlijk niet. En ik begrijp ook
heel goed dat de premier in
een tijd van cao-onderhande
lingen waarschuwt voor te
hoge looneisen, omdat daar
mee de uitkeringen en de sala
rissen van de ambtenaren in
gevaar komen. Maar alles bij
elkaar hebben al die sombere
verhalen tot gevolg dat er uit
eindelijk toch gebeurt waar je
bang voor bent. Want sombere
verhalen leiden tot sombere
verwachtingen waardoor we in
een negatieve spiraal terecht
komen, zodat de profetie zich
zelf vervult".
Volgens Kamminga is de toe
komst weliswaar niet louter ro-
zegeur en maneschijn, maar
structurele problemen zijn er
volgens hem niet te verwach
ten. „De rente is wat aan de
hoge kant door de hoge kosten
van de Duitse eenwording. En
in de Verenigde Staten en Ja
pan gaat het met de economie
niet geweldig. Maar dat we aan
de vooravond van een recessie
staan maakt niemand mij wijs.
Voor mij komen de grootste
problemen voor de Nederland
se economie nog altijd v.an de
Haagse politiek, waar men er
altijd weer in slaagt nieuwe
lastenverzwaringen te verzin
nen. Het is nu echter de hoog
ste tijd voor lastenverlichting
en voor investeringen in de in
frastructuur. Maatregelen, die
leiden tot herstel van de werk
gelegenheid en winsten in de
bedrijven. Gelukkig heb ik
van minister Kok van finan
ciën geluiden in die richting
gehoord, maar zijn ideeën zijn
helaas nog geen algemeen
goed in het kabinet".
Voorzitter van de raad van bestuur H. van Liemt (rechts) gisteren tijdens de toelichting op de jaarcijfers. foto: anf
euj
•uilc
VOGELS
rijs!
HiTERDAM - Het ve-
kit weer in de staart.
binnendruppelende
gyJWldingen in het ka-
3o]/an de wet melding
p /lenschap zorgen voor
•eftfe verrassingen. Zo
Mte de ABN AMRO
gCund nog met een fiks
nzefet aandelen Air Hol-
te zitten en heeft Ma-
n vjment Share een
aandeelhouder in de
v^j van de Twentse
,d]]leraar H. Janssen,
miiyanuit het buitenland
de meldingen bin-
Jruppelen.
BAMRO zal geen prettige
Ooheringen aan de meldin-
ïeVerhouden. Eerder bleek
•n[ de bank praktisch alle
en Helvoet Holding op
ik had liggen na een
beursintroductie,
en maakte de bank een
bekend van 16,5 pro-
Air Holland, oftewel
aandelen. De koers bij
ictie was 37 gulden, dus
cket vertegenwoordigde
8>5|aarde van 19,3 miljoen
Met de huidige beurs-
®reJyan 70 cent is het pakket
"p5.000 gulden waard,
ik heeft toch al niet ge-
met Air Holland. Voor
ïrsintroductie bleef de
al met een groot pakket
fs (langlopende opties) en
obligaties van het bedrijf zit
ten. Bij het faillissement van
het oude Air Holland ziet het
ernaar uit dat de bank opnieuw
een strop in de buurt van de 18
miljoen gulden gaat lijden.
Een ander rampenfonds dat
met een verrassende medede
ling kwam was Management
Share. President-commissaris
van het automatiseringsbe
drijf H. Janssen blijkt de man
achter KI Holding te zijn, de
vennootschap die meldde een
belang van 22,5 procent in Ma
nagement Share te bezitten.
Een aantal maanden gpleden
deed al het gerucht de ronde
dat Janssen de aandelen had
gekocht van Voges, de oprich
ter van Management Share. De
aandelentransactie zou ge
beurd zijn om een schuld van 1
miljoen gulden, die Voges aan
Management Share had, af te
betalen. De schuld werd echter
als oninbaar afgeschreven in
de boeken. Janssen hield de
aandelen dus in eigen zak. Vol
gens een woordvoerder be
heert Janssen de aandelen
voor een derde persoon. Als
dat zo is moet de hoogleraar als
president commissaris een
klacht indienen tegen KI Hol
ding. De wet melding zeggen
schap verplicht namelijk de
naam van de aandeelhouder
bekend te maken. Volgens
woordvoerder H. Sandee van
Management Share zit er in
derdaad een derde persoon
achter de aandelen. „Ik weet
niet wie het is en wanneer de
naam bekend gemaakt wordt",
was het enige commentaar dat
hij wilde geven.
DEN HAAG - Het aantal werknemers in de industrie bij bedrij
ven met meer dan 10 werknemers nam in het vierde kwartaal
van 1991 met 6310 af tot 840.700. Het is de eerste maal sedert 1985
dat het aantal industriële werknemers ten opzichte van het over
eenkomstige kwartaal van het voorgaande jaar afnam.
HEERLEN - De in gang
gezette reorganisatie bij
DSM is nog niet afgerond.
Voorzitter van de raad van
bestuur H. van Liemt
maakte dat gisteren dui
delijk bij een toelichting
op de jaarcijfers.
„De teruggang van de econo
mie heeft nog een te grote in
vloed op de resultaten. Dat wil
len We de komende jaren ver
anderen", aldus Van- Liemt.
Daarnaast blijft het concern
naar kostenreductie streven.
Dit jaar zullen in Limburg nog
eens duizend banen verdwij
nen. De totale reductie van de
kosten die hiermee verband
houden wordt op 100 tot 150
miljoen gulden per jaar ge
schat.
Gisteren maakte het chemie
concern de cijfers over 1991 be
kend. De winst bedroeg 516
miljoen, waar die een jaar
eerder nog 859 miljoen was. De
omzet (9347 miljoen gulden)
daalde vorig jaar met 8 procent
ten opzichte van het jaar er
voor (10.164 miljoen gulden).
De teruggang in het resultaat
werd vooral beïnvloed door het
voorraadverlies van 100 mil
joen. Daarnaast zat de pijn bij
de koolwaterstoffen en poly
meren. Deze divisie zag de
winst in de tweede helft van
1991 omslaan in een verlies
van 30 miljoen gulden. Voor de
eerste kwartalen van 1992
wordt niet op een verbetering
van de resultaten gerekend.
De overige divisies deden het
redelijk goed. Volgens Van
Liemt een aanwijzing dat de
afhankelijkheid van de con-
junctur vermindert. Alleen bij
de energiedivisie zijn de cijfers
nog geflatteerd. De kosten
voor opsporing van olie wor
den direct ten laste van het re
sultaat gebracht, terwijl de op
brengsten pas vanaf het derde
kwartaal van 1993 binnen ko-
Om de nieuwe strategie kracht
bij te zetten zal DSM in 1992
voor 1,3 miljard gulden inves
teren, waarvan ruim 400 mil
joen in activiteiten met een ho
gere toegevoegde waarde.
DSM wil maximaal voor 300
miljoen gulden bijlenen het
komende jaar. Ook de afgelo
pen jaren heeft het bedrijf al
fors moeten lenen om alle in
vesteringen te kunnen beta
len. Een aandelenemissie
wordt niet overwogen, omdat
de beurskoers daar geen aan
leiding toe geeft.
Voorlopig heeft DSM nog geen
plannen om de doelstellingen
bij te sturen. „Mocht het eco
nomisch klimaat onvermin
derd slecht blijven, dan bekij
ken we onze investeringsplan
nen opnieuw", aldus Van
Liemt. „Wij hopen op een ver
betering van de conjunctuur in
de tweede helft van 1992, maar
we rekenen nergens op".
Carrousel
Geen portier aan de poort en geen geplak van strookjes aan de fietsen. Het intikken van een code is voldoende bij de carrousel-vormige fiet
senstalling die ingenieur Beukeveld uit Echt ontwierp, om een gedeelte van de caroussel naar buiten te laten schuiven. De fiets kan er vervol
gens op worden geplaatst, waarop het rijwiel achter slot en grendel verdwijnt. foto: anp
EINDHOVEN - De vak
bonden hebben terughou
dend gereageerd op de
voorstellen van Philips
voor een nieuwe cao.
Philips wil de bestaande cao,
die in april afloopt, met een
jaar verlengen en de werkne
mers een sobere loonsverho
ging geven. De ruimte om de
lonen structureel te verhogen
is minder dan 4 procent, zo
deelde drs. H. Brouwer, direc
teur sociale zaken gisteren
mee.
Geen enkele bond verwacht
morgen, als de besprekingen
beginnen, al een principe-ak
koord te kunnen afsluiten. Wel
houden vakbondsbestuurders
er rekening mee dat Philips
morgen „het uiterste bod" zal
meedelen. De vakbonden vin
den met Philips dat er snel
spijkers met koppen moeten
worden geslagen. Volgens N.
Broers van de Industriebond
FNV is de cruciale vraag of
Philips een juiste balans weet
te vinden tussen de structurele
loonsverhoging en de aange
kondigde eenmalige uitke
ring. „We gaan niet op voor
hand voorbij aan de specifieke
omstandigheden bij Philips.
Voor de werknemers telt ech
ter alleen het resultaat". Naar
de mening van de Industrie-
en Voedingsbond CNV dreigt
bij Philips stilstand te ontstaan
in de ontwikkeling van de ar
beidsvoorwaarden. „Stilstaan
is achteruitgang. De cao mag
niet het sluitstuk worden van
de begroting. Het gevaar be
staat bovendien dat Philips op
korte termijn scoort met een
goedkope cao maar dat de na
delen op langere termijn
zwaarder gaan wegen", aldus
CNV-bestuurder Terpstra. Hij
is met name bang dat de cao
van Philips op termijn finan
cieel en kwalitatief gaat ach
terlopen bij andere cao's. Als
het volume van de structurele
loonsverhoging en de eenmali
ge uitkering wezenlijk afwijkt
van wat er in de markt gebeurt
is dat voor het CNV niet aan
vaardbaar. Op de Unie BLHP
na reageren alle bonden nogal
verbolgen op het dreigement
van Philips om desnoods maar
een periode in te gaan zonder
Kom studeren in Delft\
Ben je geïnteresseerd in diergezondheidszorg en
diervoeding, kom dan naar de open dag in Delft.
Binnen de studierichting Veehouderij kun je zo'n
kwart van de studietijd besteden aan jouw speciale
interesse in dieren.
Bel nu (015) 150288 of 150240 en vraag naar
Margreet de Groot of Rein van de Wal.
Open dag
zaterdag 14 maart 1992
open van 10.00 tot 14.00 uur.
De Hogeschool in Delft is makkelijk bereikbaar!
Vraag telefonisch een routebeschrijving aan.
EEN BAANBREKENDE STUDIE
AMSTERDAM - Hoe
krijgen we de foodproces
sor ja, keukenmachine
mag ook uit het keu
kenkastje, dachten ze bij
Philips. Twintig procent
van de huishoudens be
schikt weliswaar (al) over
een keukenmachine,
maar het zit de Eindho-
vense fabrikant dwars dat
er van de apparaten geen
optimaal gebruik wordt
gemaakt.
Oorzaak van de al dan niet
eenzame opsluiting? Ruimte
gebrek op het aanrecht, waar
door de processor vaak in het
kastje eronder belandt. Tal van
taken gaan zo aan de machine
voorbij, omdat 'gauw met de
hand doen' dan makkelijker is.
Vandaag werd in het RAI Con
grescentrum de nieuwe serie
foodprocessors aan de pers ge
presenteerd. Het was onder
deel van de voorjaarsintroduc
ties, waar ook aandacht werd
besteed aan een nieuwe serie
krachtige, geluidsarme stof
zuigers, de zoveelste 'opvallen
de' reeks koffiezetters en een
baaierd aan apparaatjes die
vallen onder het hoofdstuk
persoonlijke verzorging. De
consument zal tot de aanstaan
de Huishoudbeurs moeten
wachten op de nieuwe series.
Niet de consument kreeg van
Philips de schuld van het weg
moffelen van de keukenma
chine, maar het 'lijdend voor
werp' zelf. Bij de nieuwe serie
van vier foodprocessors is dan
ook de nadruk gelegd op ge
bruiksgemak en vormgeving.
Het apparaat is tien centimeter
smaller geworden en volgens
Philips stukken handiger. De
500 Watt motor, gecombineerd
met een kookboek waarin uit
eenlopende recepten staan en
met de diverse hulpstukken,
moet de te behalen prestaties
met de serie machientjes op
stuwen naar grote hoogten. De
motor wordt in drie van de vier
gevallen elektronisch gere
geld. De goedkoopste versie
(adviesprijs 220 gulden) moet
het doen met een tweestan-
denschakelaar.
Tijdverlies
De verschillen zitten in de bij
geleverde hulpstukken. Alle
versies hebben een kom van
2,5 liter. De duurste uitvoering
(adviesprijs 325 gulden) krijgt
van Philips 'alles' mee: sapcen
trifuge, citruspers, blender, fri-
tesschijf, snijschijf, 2 rasp-
schijven, sikkelmes, kneed-
hulpstuk en garde, spatel en
een opbergbox voor schijven.
Daarmee is het onbekommerd
snijden, hakken, malen, pure
ren, mixen, kneden, raspen en
kloppen. Te meer daar de
meeste hulpstukken wasma-
chinebestendig zijn. Geen ge
ring voordeel, want een van de
grootste nadelen van 'tijdwin-
ners' als de foodprocessor is
het tijdverlies dat bij de afwds
wordt opgelopen met wassen
en vooral afdrogen.
De denktank bij Philips' afde
ling produktverbetering heeft
zich ook het hoofd gebroken
over de veiligheid bij het elek
trisch tandenpoetsen. Veel
mensen proberen door hard
poetsen uit alle macht aankoe
kend tandplak te voorkomen.
Niet zelden wordt daarbij, in
het bijzonder bij elektrisch
poetsen, zware schade aange
richt aan tandvlees en glazuur.
Doorgeschoten verzorging
dus. Philips heeft een remedie
ingebouwd in de serie nieuwe
tandenborstels. Het 'Soft Pres
sure Systeem' moet Voorko
men dat nodeloos glazuur
wordt 'weggeslepen'. De bor-
stelsteel kan nu in twee stan
den worden geplaatst: recht en
schuin onder een hoek. Wordt
in de laatst genoemde stand te
hard gedrukt, dan klikt de
steel terug in de rechte stand.
Het resultaat van de nieuwe
tandenborstel wordt verbeterd
doordat het borsteltje beweegt
volgens de zogenaamde Bass-
methode: een gelijkmatige
ovale poetsbeweging. De bor
stel is los verkrijgbaar, evenals
de nieuwe monddouche. Sa
men vormen ze volgens Phi
lips een perfecte combinatie.
De douche is, met twee stan
den, in staat losse etensresten
te verwijderen en het tand
vlees te masseren, mocht dat
bij het 'veilige' poetsen nog
niet gebeurd zijn. De losse, op
laadbare borstel is compleet
met wandhouder en vier bor
steltjes voorzien van een
adviesprijs van 169 gulden. De
monddouche kost, met vier
sproeiers en wandhouder, 149
gulden. Een combinatie van
monddouche en tandenborstel
vergt een investering van 260
gulden. Voor vijf tientjes is een
oplaadeenheid voor op reis te
verkrijgen. Douche en borstel
zijn vanaf april te verkrijgen.
