Freek de Jonge doorbreekt de grenzen in Zuid-Afrika Criminaliteit en straf in serie school-tv KUNST/RTV Emmy Huf overleden Brieven van Reve onder de hamer Duitse en Britse inzendingen bekroond met Europese TV-prijs Nieuwe prijs jeugdtheater Laatste show van Bill Cosby Braziliaans temperamei} EeuLMOowumt DINSDAG 10 MAART 1992 AMSTERDAM - In Amster dam is vorige week de schrijf ster/cabaretière Emmy Huf overleden. Ze werd 69 jaar. Dat heeft haar familie bekendge maakt. Emmy Huf stond onder meer een seizoen lang op de planken met Wim Sonneveld, toen deze legendarische cabaretier nog een heel gezelschap leidde. Zij publiceerde verder diverse ar tikelen over mode, toneel en restaurants. Over haar vader, de in 1961 overleden acteur en regisseur Paul Huf, schreef zij het boek 'Ik wil nu warm vlees'. Osiris Trio krijgt Finest Selection AMSTERDAM - Het Osiris Trio, dat bestaat uit Peter Brunt (viool), Larissa Groeneveld (cel lo) en Ellen Corver (piano), krijgt dit jaar de Philip Morris Finest Selection '92, in de cate gorie klassieke muziek. Dat maakte de voorzitter van de on afhankelijke Raad van Advies, Theo Olof, vandaag bekend tij dens een bijeenkomst in het West-Indisch Huis in Amster dam. De prijs is ingesteld om ta lentvolle, jonge kunstenaars de kans te bieden zich verder te ontwikkelen. Nederland afwezig bij Europese tv-conventie DEN HAAG - Nederland doet niet mee met de Europa-conventie inzake grensoverschrijdende televisie. Dat heeft het kabinet besloten. De con ventie voegt volgens de regering wei nig toe aan de sinds vorig jaar van kracht zijnde Europese richtlijn over televisie en omroepactiviteiten. Bo vendien zijn in de conventie fatsoens normen opgenomen waar Nederland bezwaar tegen heeft. Volgens die nor men zou Nederland de regelgeving op het gebied van pornografie moeten terugdraaien. Een vergaande bevoogding van televisieprogram ma's acht het kabinet ongewenst. Bij Leids veilinghuis LEIDEN Bij het Leidse veilinghuis Bur- gersdijk en Niermans worden op 19, 20 en 21 mei brieven en schilderijen van de schrij ver Gerard Reve geveild. De spullen zijn af komstig uit het bezit van Reves vriend Joop Schafthuyzen. De brieven zijn onder andere afkomstig van Reves vroegere uitgever Johan Polak, Re- nate Rubinstein en Simon Carmiggelt. Bo vendien omvat de collectie epistels van de toneelschrijver Harold Pinter, van wie Reve enkele werken vertaalde. Onder de hamer komen ook schilderijen van de Leidse schil der Albert Koops. De thema's van zijn doe ken zijn meestal terug te voeren op Neder landse literaire werken, en hij beeldde dik wijls ook de schrijvers zelf, onder wie Reve, af. De doeken zijn relatief groot en meten meestal tachtig bij honderd centimeter. De kijkdagen zijn op 15, 16 en 17 mei. In middels heeft uitgever Johan Polak al fel geprotesteerd tegen de veiling van de Revi- ana en vooral tegen de veiling van zijn brie ven aan de schrijver. De korte brieven, die de periode van vijftien jaar tussen 1963 en 1978 bestrijken, doen niet alleen uit de doeken hoe de uitgever de literator wist los te weken van zijn toenma lige uitgever Van Oorschot. Zij verhalen ook van de relatie die ontstond tussen Po lak en Reve. door RAYMOND HASSELERHARM JOHANNESBURG - „Ik zie dat sommige mensen revanche nemen", zei ca baretier Freek de Jonge gisteravond, wijzend naar de lege stoelen in het the ater van Johannesburg. De man die een belangrij ke rol speelde in de anti- Apartheidstrijd trad op in een grote zaal met nauwe lijks 100 bezoekers. „U zult zich afvragen waarom ik niet eerder ben gekomen om een eind te maken aan de Apartheid. Nou, ik kreeg geen visum", grapte De Jonge, die de komende twee weken in Zuid-Afrika optreedt in het ka der van het culturele festival 'Doorbreek de grenzen'. De op tredens zijn georganiseerd door het Komité Zuidelijk Afrika en het Afrikaanstalige "Vrije Weekblad' en vormen de eerste culturele contacten tus sen Nederland en Zuid-Afrika sinds de afschaffing van de boycot. Naast Freek de Jonge treden onder meer op het Cir cus Custers, de theatergroep 'De Nieuw Amsterdam' en schrijvers als Ton Anbeek en Bert Schierbeek. „Ik voel me totaal niet betrok ken bij de blanken in Zuid- Afrika", zei De Jonge vooraf gaand aan zijn optreden: „Ik begrijp hun angsten, proble men en schuldgevoelens, maar ik voel me alleen verbonden met de zwarten. Vervelend is alleen dat die geen boodschap aan mij hebben omdat ik blank ben. Dat heb ik me wel gereali seerd, toen ik thuis zat". De Jonge leek gisteren niet aange slagen door het feit dat er al leen blanken, en dan nog voor namelijk Nederlanders, zaten in de schamel gevulde zaal. Zijn humor sloot goed aan bij de actuele situatie in Zuid- Afrika. Zo maakte hij grappen over de leider van de extremis tische Afrikaner Weerstands beweging (AWB), die zaterdag bij een demonstratie van zijn paard was gevallen. „Die vent is wel van het AWB, maar zijn paard is van het ANC", meldt De Jonge, die vervolgens con stateert dat Terreblanche witte grond betekent, terwijl ieder een toch weet dat de grond zwart is. .Abortus is hier zeker legaal, want jullie hebben geen moeite om kinderen dood te la ten gaan", zei hij in een spaar zame bijtende opmerking te gen het enthousiaste publiek. Rondleiding Afgelopen weekeinde kregen de Nederlandse artiesten een rondleiding door de zwarte wij ken van Soweto, waarbij ze ook enkele huisjes binnen moch ten lopen. „Dat was een beetje apies kijken", zei iemand van het gezelschap. „Disneyland", is de vergelijking die De Jonge in zijn show maakt. In Soweto sprong hij spontaan op het po dium en begon de verbaasde zwarte toeschouwers een ver haal over spinnen te vertellen. „Het duurde wel even voor het aansloeg, maar ik geloof toch dat ze het leuk vonden", aldus De Jonge: „Ik vind het inspire rend om daar rond te kijken. Je ziet de ellende, maar ook de glimlach en dan denk je: We hebben de tijd aan onze kant". Freek de Jonge heeft herhaal delijk aktie gevoerd tegen 'het onrecht in de wereld'. Hij pro testeerde tegen de aanwezig heid van Nederlandse voetbal lers in het door een militaire junta geregeerde Argentinië en liep mee in demonstraties voor de vrijlating van ANC-lei- der Nelson Mandela. Ook hielp hij mee met de opbouw van Radio Freedom, het zwarte radiostation dat zich vanuit een buurland op de zwarte Zuidafrikaanse bevolking richt. „Door kranten word ik omschreven als het geweten van Nederland", meldde hij bescheiden aan een verslagge ver van de staatsradio. Pieter-Dirk Uys De Zuidafrikaanse cabaretier Pieter-Dirk Uys is vergelijk baar met Freek de Jonge. Uys, en ook in Nederland populair, mocht zelfs onder de oude Apartheidsdictatuur, fikse kri tiek leveren op de racistische leiders van zijn land. „Pieter- Dirk is wat meer op de persoon gericht dan ik", zegt De Jonge over de man die hem een jaar geleden al uitnodigde om naar Zuid-Afrika te komen. Minder vriendelijk is hij over megas ter Paul Simon, die onlangs concerten in Zuidafrika gaf, die door hun prijzen ontoegan kelijk waren voor de zwarten. De Jonge: „Wij komen naar Zuidafrika om wat te vertellen, maar we moeten hier vooral ook zijn om te leren van de zwarte bevolking". Freek de Jonge: Zuid-Afrika". ,lk voel me totaal niet betrokken bij de blanken in FOTO MARC MILDNER Nederland niet in de prijzen AMSTERDAM - Voor het. jeugdtheater is een nieuwe prijs ingesteld, de zogeheten Puck-Prijs. De prijs, die dit jaar voor het eerst wordt uitge reikt, is een initiatief van Jeugdtheater Hofplein in Rot terdam, Jeugdtheater de Kra keling in Amsterdam en de Vereniging van Schouwburg en Concertgebouwdirecties (VSCD). De VSCD voert het be heer over de prijs die is ver noemd naar Toneelgroep Puck. Deze toneelgroep was het eerste Nederlandse be roepsgezelschap na de Tweede Wereldoorlog, dat theater ma ken voor de jeugd als een vast onderdeel van het theateraan bod beschouwde. De prijs zal jaarlijks worden toegekend. De jury voor dit jaar bestaat uit acht leerlingen van de Amster damse Jeugdtejaterschool. Elk jaar wordt een andere jury sa mengesteld. De winnaar wordt op 20 september bekendge maakt, samen met die van de Hans Snoek Prijs, een andere j eugdtheaterprij s NEW YORK Van de ook in Nederland populaire Ameri kaanse televisieserie 'Cosby Show' is vorige week vrijdag de laatste aflevering opgeno men. Met 'And So, We Com mence', zoals de laatste afle vering getiteld is, worden acht seizoenen van de suc cesvolle NBC-serie afgeslo ten. Bill Cosby, de producent en ster van de serie, gaat volgend seizoen een nieuwe versie van 'You Bet Your Life' voor de NBC presenteren. Dit pro gramma werd in de periode 1950-1961 door Groucho Marx gepresenteerd. Ingrid Souren wint chansonconcours AMSTERDAM - De finale van het 'Concours de la Chan son' is gisteren in de Kleine Komedie in Amsterdam ge wonnen door Ingrid Souren. De tweede prijs ging naar de groep La Fine Fleur. De win naars werden gekozen uit tien finalisten. De jury bestond uit Hans van Willigenburg, Lies- beth List, Henk van der Molen, Imanda Wapenaar en Philippe Elan. De chansonwedstrijd werd dit jaar voor de negende achtereenvolgende keer geor ganiseerd door de Alliance Francaise des Pays-Bas. De deelnemers zijn Nederlandse vertolkers van het Franse chanson, amateur of semi-pro- fessioneel. AMSTERDAM - De 'Prix Niki', een tweejaarlijkse Europese TV-prijs, is dit jaar is in de categorieën fictie en non-fictie toege kend aan inzendingen uit Engeland. De prijs voor de categorie kin derprogramma's ging naar een Duitse produktie. Dit heeft de internationale jury van de 'Prix Niki' zaterdagmiddag tij dens een persconferentie in Amsterdam bekendgemaakt. De 'Prix Niki' werd in 1988 in- 'Criminaliteit: Recht in beweging', school-televisie NOT, Nederland 3, woensdag 11 maart, 10.00 uur. Herha ling donderdag 12 maart, 10.30 uur. Idoor RENE DE C0CQ HILVERSUM - Onder de titel 'Criminaliteit: Recht in bewe ging' begint het NOT morgen met een nieuwe vierdelige schooltv-serie, bestemd voor de lessen maatschappijleer in de hoogste klassen van het voortgezet onderwijs. De term 'Recht in beweging' is ook de titel van de in 1990 verschenen beleidsnota van het ministerie van justitie. In de nota wordt uiteengezet hoe Justitie zich de komende jaren wil inspannen om daad werkelijke verbeteringen tot stand te brengen in de rechts- verzorging. Het departement kan die verbeteringen echter niet alleen verwezenlijken. Daarom wordt er ook een beroep gedaan op individuele burgers, maatschappelijke or ganisaties zoals gemeenten, bedrijven, scholen en sport clubs. Hen wordt bij voorbeeld gevraagd er zelf voor te zorgen dat de regels in de eigen orga nisatie worden nageleefd. Dit laatste aspect komt ook in het nieuwe schooltv-project aan bod. De serie mikt op toepassing bij de voorbereiding op het CSE- examen voor LBO en MAVO. De schooltv-programma'szijn zo veel mogelijk gebaseerd op de eindtermen zoals die zijn omschreven door de Struc tuurcommissie Maatschappij leer. De serie is bruikbaar in de verplichte klassikale lessen maatschappijleer voor lbo-, mavo-, havo- en vwo-leerlin- gen waar de onderwerpen cri minaliteit en strafrecht ter sprake komt. 'Criminaliteit, Recht in bewe ging' wordt gemaakt door Pe ter Gielissen en Piet Hurk- mans (produktie en regie) en projectleider Geerle van der Wijk. Naast de tv-serie zelf zijn er een leerlingenmagazine en gesteld op initiatief van de Eu ropese Commissie met als doel een verbetering van het vrouwbeeld op de televisie te stimuleren. De winnaars ont vangen een onderscheiding en een bedrag van 5.000 Ecu (ruim 11.000 gulden). Elke ca tegorie wordt beoordeeld door een aparte jury. Het totaal aan tal inzendingen bedroeg dit jaar 46, afkomstig uit de twaalf EG-landen. De jury in de categorie fictie wees een Britse mini-serie over een vrouwelijke recher cheur aan als de beste inzen- een bijbehorende docenten handleiding. Informatie: NOT (tel. 035-210143). Perspectief In de eerste aflevering van de serie komt onder meer het overheidsbeleid aan de orde, zoals dat is geformuleerd in de nota 'Recht in beweging'. Aan het woord hierover komen dr. J.J.M. van Dijk van het bureau Criminaliteitspreventie van Justitie en de criminoloog H. Franke, bekend om zijn publi- katies over straf en criminali teit als sociaal verschijnsel. De interviews worden afgewisseld met archiefbeelden die het denken over criminaliteit in een zeker historisch perspec tief plaatsen. De tweede aflevering is voor een belangrijk deel gemaakt ding. Het programma, op het scherm gebracht door ITV- /Granada, werd onder meer ge prezen voor de scherpe port rettering van een vrouw die tij dens haar werk in een man nenwereld moet zien te overle ven zonder daarbij haar identi teit te verliezen. Een eervolle vermelding werd toegekend aan een Deense produktie. In de categorie non-fictie kwam volgens de jury een door Penny Dedman geproduceer de en geregisseerde documen taire over besnijdenissen bij op het opleidingsinstituut voor de gemeentepolitie 'De Bos kamp' te Leusden en geeft in zicht in de manier waarop jon ge politiemensen op hun toe komstige taak worden voorbe reid. Politiepsycholoog F. Den kers pleit voor „een grotere zelfredzaamheid van de bur ger", om op die manier het functioneren van de politie te verbeteren. Uitzenddata: woensdag 18 maart om 10.00 uur en donderdag 19 maart om 10.30 uur (herhaling). De derde aflevering is vrijwel geheel opgenomen binnen het decor van de Almelose recht bank. Officier van Justitie E. Wesselius en politierechter J. Inden vertellen over hun werk, filosoferen over rechtvaardig heid en lichten toe op welke manier zij tot een eis of uit spraak komen. Ter illustratie vrouwen als beste uit de bus. De jury benadrukte het belang van het onderwerp, omdat het fenoneem besnijdenissen in de multi-culturele samenle ving van Europa steeds vaker de kop op steekt. De eervolle vermelding kwam een Duits programma toe. Als het beste kinderprogram ma werd het ZDF-programma 'Starke madchen' aangewe zen. Het programma is be doeld voor kinderen van vier tot acht jaar. De makers wer den gecomplimenteerd voor is een strafzaak nagespeeld. Uitzenddata: woensdag 25 maart om 10.00 uur en donder dag 26 maart om 10.30 uur (herhaling). In de slotaflevering wordt op nieuw een aandeel geleverd door de criminoloog H. Fran-' ke. Hij gaat in op de zin en de consequenties van vrijheids straffen. De documentaire schetst ter illustratie het dage lijks leven van bewoners van het penitentiaire trainings kamp 'De Corridor' in het Bra bantse dorpje Zeeland. Uit zenddata: woensdag 1 april om 10.00 uur en donderdag 2 april om 10.30 uur (herhaling). Grapjes De toon van de serie is ernstig, al wordt nu en dan door elek tronische grapjes in de monta- de wijze waarop de gelijk heidskwestie en de rol van de vrouw werd belicht. Een BBC- programma over seksuele voorlichting kreeg de eervolle vermelding. Deze jury be klaagde zich over het lage peil van de inzendingen in het al gemeen. De drie Nederlandse inzendingen vielen buiten de prijzen. Voor de categorie fictie was dit 'Koeman en Co'. (NOS), voor non-fictie een aflevering van 'Werken aan Werk' (RVU) en voor de kinderprogramma's 'Pauze TV (AVRO). Aflevering drie van de serie 'Crimi naliteit: Recht in beweging' speelt zich af binnen het decor van de Almelose rechtbank. FOTO: NOB gekamer geprobeerd de stan daard-interviewsituatie wat op te vrolijken. Dat leidt dan wel meteen behoorlijk af van het betoog van de in beeld zijnde historicus, zeker als die zo moeizaam droog-ambtelijk for muleert en zo slecht articu leert als criminoloog Franke in de eerste en vierde aflevering. Ook in de begeleidende tekst is gekozen voor een nogal 'vol wassen' taalgebruik, dat een goede kans maakt bij de doel groep in de schoolklassep als saai en onbegrijpelijk over te komen. Dat maakt de taak van de leerkracht er niet makkelij ker op, al kan hij zich laten bij staan door het smakelijk uitge voerde leerlingenmagazine, dat in tekst, plaatjes en prak tijkvoorbeelden de materie helderder uiteenzet dan de tv- serie dat doet. Die broekjes van de Spurs, dat moet wel designzijn Er was eens een jonge Engelse kledingontwerper. Hij viel zo op doorzijn leuke eigentijdse ideeën voorde eigentijdse dessinering van eigentijdse vrijetijdsoutfits (zo heet dat) dat hij werd uitgenodigd door een firma in sportkleding om een design te maken voor het nieuwe clubtenue van de beroemde Londense voetbalclub Tottenham Hotspur. Handenwrijvend zette hij zich aan zijn tekentafelomringd door de veelkleurige en veelvormige ontwerpen van de concurrentie: wat hij ging maken moest daar ïn elk geval van afwijken. Mocht nergens anders op lijken. Na wekenlang intensieve research en tientallen probeersels te hebben verworpen kon hij eureka zuchten, en inderdaad: zijn ontwerp leek nergens naar. Vandaar dat Europa vorige week geamuseerd kennis kon nemen van de modieuze en exclusieve uitmonstering van het elftal van Tottenham Hotspur in de wedstrijd tegen Feyenoord: een wit shirtje op een zwart shortje, waarbij de broekspijpjes ter linker- en rechterzijde zijn voorzien van een wit halfrondje, dat op zijn beurt weer is voorzien van een koket splitje. Niks aan de hand, behalve voor wie de jaren vijftig heeft meegemaakt, toen dat precies de uitmonstering was van het modale Nederlandse jongetje. Een korte broek, waaruit in veel gevallen de pijpjes van de iets te ruime onderbroek kwamen zakken. Nou ja, we gunnen natuurlijk ook een jonge Engelse ontwerper brood op de plank. Voor min of meer neutrale voetballiefhebbers moet de afgelopen woensdagavond wel iets van een soort Tantaluskwelling zijn geweest. Aan de ene kant dat in uren gemeten prachtige aanbod van televisievoetbal, aan de andere kant dat vreselijke dilemma: kijken we naar Feyenoord of naarAjax? Of via de BBC naar Liverpool, of via de BRT naar Anderlecht? De keus tussen Ajax en Feyenoord werd gelukkig een beetje vereenvoudigd door het elegante tijdsverschil tussen die wedstrijden: met een beetje schakelen tussen Nederland 3 en RTL4 kon je van beide wedstrijden het merendeel wel 'live' aanschouwen. En wie deze beide ploegen wel weer eens een héle wedstrijd wilden zien spelen werd zondag nog eens extra bediend met het rechtstreekse verslag van het bekerduel tussen de gezworen vijanden die deze keer daartoe de messen geslepen hadden. Publieksservice van de NOS, die op deze manier wanhopig probeert haar goodwill bij de KNVB tot zo grote hoogte op te stuwen dat die straks, bij het aflopen van het contract, niet ingaat op het gerammel met miljoenen dat vanuit Luxemburg hoorbaar is. Het mag gezegd: de NOS-serie 'Recht voorz'n Raab' met tv-reconstructie van krantestukjes door advocaat Moskowicz over gebeurtenisjes in zijn praktijk) ziet er lekker uit. Bij de eerste aflevering waren we even bang dat het een wat slap afgietsel zou worden van Perry Mason met zo'n mimisch en verbaal hoogbegaafde strafpleiter die bij dreigend verlies op het allerlaatste moment zijn lieftallige assistente met een onverwacht tegenbewijs laat opduiken). Maar vorige week zagen we een heel ander verhaal, waar de rechtbank niet eens in voorkwam, en de advocaat (aardig neergezet door André van den Heuvel) maar heel eventjes. Scenarioschrijver Gerard Soeteman doet wonderen met gegeventjes van haast niks, en de plotjes worden zeer overtuigend neergezet. Daarbij mag vooral de casting heel inventief worden genoemd: we kennen behalve Van den Heuvel haast niemand van de acteurs van gezicht. Die min of meer onbekende spelers leveren bovendien, door wat voor gelukkige samenloop van omstandigheden ook, heel aanvaardbaar, overtuigend spel. Aanbevolen dramaserie dus, althans als u bij de ongetwijfeld nog komende rechtbankscènes in gedachten wilt houden dat de Nederlandse werkelijkheid er wat anders uitziet. Bij ons lopen de pleiters tijdens de verhoren en pleidooien niet heen en weer, en zeker cirkelen ze tijdens de verhoren niet om de verdachte heen. Dat zijn trucs die van de Amerikanen zijn afgekeken, omgetwijfeld om te zorgen voor 'meer visuele drama'. Als het 'drama'zelf sterk genoeg is zou je dat niet nodig moeten hebben. Vanavond maar weer eens kijken. Concert Gilberto Gil (solo). Neder lands Congresgebouw, Den Haag. Gisteravond. Idoor HANS PIET Het succes van de Braziliaanse zanger-gitarist Gilberto Gil is in ons land altijd beperkt ge bleven. Dat ligt niet aan Gils charme noch aan zijn vakman schap, want beiden heeft hij in ruime mate in huis. Het grote struikelblok naar een massale aanhang is de taal waarin hij zingt. Voor het gros van de Ne derlanders is het Portugees na melijk abracadabra. Gilberto Gil kwam gisteravond tegenover een gemeleerd ge zelschap toehoorders te staan in een maar matig gevulde Prins Willem Alexanderzaal. Het deel dat de zanger wel kon volgen, kwam om de nostalgi sche reden van een verloren jeugd. De andere helft omdat Gil zijn muziek zo consument- vriendelijk verpakt, dat ook zonder de betekenis van de tekst te kennen, zijn zang en gitaarspel voor een warm ge voel zorgen. Toch duurde het tot de Portugese versie van Stevie Wonders 'I just called (to say I love you)' voordat de ijspegels in hun stoelen veran derden in een subtropische danskaravaan. Nu moet wel gezegd dat Gil in het deel voor de pauze vooral zijn doos luis terliedjes opentrok. Zodoende kon hij als begaafd muzikant zijn gitaartechniek laten ho- door RENE DE COCQ ren. Zijn variaties op het I liaanse erfgoed, met meer uiterst smakelijke ba's, klonken lekker, hypnotiserend, al was stem minder speels dai ders. Hij nam tussen de mers alle tijd om in een geling van Engels en F gees het materiaal van eei lichting te voorzien en mi vrij makkelijk waar, wa zijn carrière al meer dar entwintig jaar uiterst su vol verloopt. En niet alle Brazilië, maar bij voor ook in Frankrijk en Jap hij een graaggeziene gast. Na de pauze zette hij wat vaart achter de show en I zijn Braziliaanse tempera de overhand. Hoewel het terwerk bleef domineren, de hij op subtiele wijze w ken onder water uit, die het publiek krachtig w< opgepakt. Zo klonk het zingen, in eerste inst voorbehouden aan een i ling, steeds luider. Gilbert speelde er handig op in, nog even voor een te liev sie van Marleys 'No woma cry', maar kwam uiteini krachtig uit de hoek to€ zijn akoestische gitaar hl geruild voor zes elektrisd sterkte snaren. Vanaf da ment kreeg zijn werk een Afrikaans getint geluid, het voor het publiek mo maakte te blijven zittel bijna twee uur stroomd menigte dan ook naar hetj um om daar met Gil op de toegiften te dansen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 14