Management
Workshops
lllllllll
Voedingsmiddelen
industrie kansrijk
in Zuid-Afrika
Grotere fusiedrang bij bedrijfsleven
Overheidsbaan voor Italiaanse smokkelaars
ECONOMIE
Bedrijven in Japan pessimistisch over toekomst
Efficiëntie verhoogt vervoerscapaciteit
Verlies
SAS fors
opgelopen
GELD GOED
De promotie van winkelcentri
winkelstraten
Ccidóc Souotmt
ZATERDAG 7 MAART 1992
Duizenden banen weg
bij British Telecom
LONDEN - Het Britse telecommunicatieconcern
BT (vroeger British Telecom) wil het aantal ar
beidsplaatsen dit jaar verminderen met maximaal
25.000. Het wordt een van de grootste verliezen
aan werkgelegenheid die bij een Britse bedrijf
ooit binnen een jaar zijn opgetreden. BT stuurt
alle 218.000 werknemers de komende dagen een
brief waarin het besluit wordt toegelicht. De sane
ring vindt plaats onder druk van de groeiende
concurrentie en de economische recessie in
Groot-Brittannië. BT wil gedwongen ontslagen
vermijden. Via natuurlijk verloop en regelingen
voor vrijwillig vertrek zullen naar verwachting
voldoende arbeidsplaatsen verdwijnen. In het lo
pende boekjaar, dat eind deze maand afloopt, gin
gen bij het concern al 15.000 banen verloren en in
het vorige jaar 19.000. BT ondervindt steeds meer
concurrentie van Mercury Communications.
TOKYO Het bedrijfsleven in Japan
heeft in de afgelopen vier jaar nog niet
zo slecht gedraaid als nu. Dat blijkt uit
een kwartaalonderzoek van de Japan
se centrale bank, waarvan de resulta
ten gisteren zijn gepubliceerd.
Japanse bedrijven, vooral in de indus
trie, zijn pessimistisch over de omzet
en de winst in de nabije toekomst en
willen hun investeringen met 3,2 pro
cent verminderen. In het 31 maart ein
digende boekjaar zijn de investerin
gen volgens schattingen nog toegeno
men met acht procent.
Het 'Tankan-rapport', dat bij deskun
digen als degelijk bekend staat, biedt
één van de eerste prognoses van de
plannen van het Japanse bedrijfs
leven voor het komende boekjaar. De
onderzoekers hebben bij 7447 onder
nemingen de stemming gepeild.
De onderzoekers werkten met twee in
dices, die het percentage aangeven
van de ondernemingen die het be-
drijfsklimaat als gunstig beoordelen
verminderd met het percentage pessi
mistische bedrijven. Het betreft af
zonderlijke indices voor grote indus
triële concerns en voor niet-industrië-
le ondernemingen. De index van grote
industriële concerns zakte van 13 pun
ten in november tot min 5 punten in
februari. Verwacht wordt dat de index
in mei op min 12 uitkomt. De index
voor niet-industriële ondernemingen
stond in februari op 17 punten tegen
31 in november. In mei zal de index
naar verwachting op 5 punten staan.
Hoewel de indices dalen zijn ze nog
niet op het niveau beland dat gebrui
kelijk is voor het laagste punt van eer
dere conjunctuurcycli. De onderne
mers klagen vooral over sterk oplo
pende voorraden. De Japanse rege
ring heeft gisteren besloten tot een sti
muleringsplan voor de economie. To
kyo wil onder andere meer geld uitge
ven voor openbare werken, kleinere
ondernemingen steunen en de inves
teringen van elektriciteitsproducen
ten aanmoedigen. De regering heeft
niet gesproken over een verdere verla
ging van het disconto in Japan, aldus
woordvoerder Koichi Kato. Het
bedrijfsleven dringt al enige tijd aan
op een verlaging van het disconto, dat
momenteel 4,5 procent bedraagt.
Britten krijgen de volle pint
LONDEN - De Britse regering komt met een
nieuwe wet tegemoet aan de sinds mensenheu
genis bestaande klachten over schuimkragen
op de in pubs getapte biertjes. Wie een pint (0.57
liter) bier bestelt, zal vanaf 1 april 1994 ook
daadwerkelijk een pint krijgen, zo heeft de Brit
se minister van consumentenzaken, Edward
Leigh, aangekondigd. De nieuwe wet betekent
geen verbod op schuim, maar zorgt ervoor dat
bierdrinkers de hoeveelheid vocht krijgen
waarvoor zij betalen, aldus Leigh. Uit onder
zoek is gebleken dat gemiddeld vijf procent van
een pint tapbier bestaat uit schuim. Volgens de
Britse brouwersvereniging zal de nieuwe wet de
115.000 pubs en clubs in het land gemiddeld
11.300 gulden kosten voor de aanschaf van
nieuwe glazen en mogelijk ook nieuwe tapin
stallaties. Uiteindelijk zal de bierdrinker daar
voor waarschijnlijk moeten opdraaien, zo voor
spelde een woordvoerder.
Flink herstel van
werkgelegenheid VS
WASHINGTON - Het aantal arbc
plaatsen in de Verenigde Staten, e>
sief de landbouw, is vorige maand
toegenomen met 164.000, zo heeft
Amerikaanse ministerie van ar
gisteren bekendgemaakt. Het c
vormt een nieuwe aanwijzing da
economie uit het dal begint te kor
In januari was er nog een verlies
149.000 banen, aanzienlijk meer da
in eerste instantie opgegeven 91,
Het percentage werklozen steeg ii
bruari van 7,1 tot 7,3 doordat de
beidsmarkt sterker groeide dan
aantal banen. Het percentage ligl
op het hoogste niveau sinds juli 1
een gegeven dat de tegenstanders
president Bush tijdens de verkiezi
campagne goed van pas komt.
De efficiency op de wegen kan omhoog, als vrijwel alleen bussen de rijbanen mogen berijden in plaats
voor de schaars bevolkte personenauto's. foto: anp
Idoor
AART HEERING
ROME Marlboro City,
zo staat in de volksmond
de Apulische havenstad
Brindisi bekend. Brindisi
is de thuisbasis van het
merendeel van de circa
25.000 smokkelaars, die 's
nachts in snelle motorbo
ten de Adriatische Zee
oversteken, om aan de
kusten van Joegoslavië en
Albanië goedkope sigaret
ten in te laden.
In december vorig jaar ver
klaarde minister van financiën
Rino Formica de contrabande
de oorlog, door een maand
lang de verkoop van de meest
gesmokkelde merken - Marl
boro en Merit te verbieden.
Het recept bleek echter erger
dan de kwaal, omdat die
maand alleen gesmokkelde si
garetten van die naam op de
markt te vinden waren, zodat
die prompt in prijs omhoog
gingen, tobgroot genoegen van
de illegale handel.
Hard optreden tegen de smok
kelaars en straatverkopers, in
een streek waar al een werk
loosheid van circa twintig pro
cent heerst, zou echter een
maatschappelijk drama ver
oorzaken. In arren moede
heeft de minister de smokke
laars daarom nu een olijftak
toegeworpen, in de vorm van
een origjneel voorstel: wie het
smokkelbedrijf opgeeft zal be
loond worden met een over-
heidsbetrekking met vakantie,
pensioen en 2500 gulden netto
per maand. „Als Italië zonder
veel problemen 25.000 Albane
zen kan opnemen, dan moet
dat ook met 25.000 smokke
laars kunnen", verklaarde For
mica voor de Italiaanse televi
sie. De kosten van zo'n opera
tie circa 1,4 miljard gul
den zouden nog lager lig
gen ook dan de kleine twee
miljard gulden aan accijns die
de Italiaanse fiscus jaarlijks
misloopt door toedoen van de
smokkelaars.
Banderol
Er is helaas een niet kleine
kink in de kabel: de sigaretten-
ridders zelf zijn volstrekt niet
geïnteresseerd. Ze vinden For
mica's voorwaarden niet inter
essant genoeg, zoals ze de af
gelopen dagen in anonieme in
terview hebben laten weten.
Een blik op de cijfers leert
waarom. Een in Nederland ge
fabriceerd en per truck oost
waarts vervoerd pakje Marlbo
ro gaat in de Joegoslavische
havenstad Bar voor ruim een
gulden van de hand. Maar de
consument betaalt vervolgens
drie gulden aan een Napoli-
taanse straatventer. De win
kelprijs van een pakje met
banderol ligt op vier gulden.
Die winstmarge maakt enorme
verdiensten mogelijk. Bij een
lading van 1500 kilo sigaretten
schiet er voor de eigenaar van
de boot in één nacht driedui
zend gulden over. De overige
bemanningsleden verdienen
de helft, terwijl de mannen die
aan de Italiaanse kust een uur
tje helpen lossen daarvoor
driehonderd gulden krijgen.
De organisatie die voor de ver
dere verspreiding zorg draagt,
in de meeste gevallen de Napo-
litaanse camorra, verdient nog
eens 15.000 tot 25.000 gulden,
per lading.
Een smokkelaar onderneemt
gedurende zes maanden ge
middeld tien tot vijftien r
telijke reizen per maanc
verdient daarmee één tot
ton schoon per jaar, terwi
pakkans gering is. Een an
lijke functie met de verp
ting om acht uur per da
werken, is daarom alleen
de arme sloebers, die nu d
garetten ter verkoop aai
den, een aantrekkelijk altï
tief.
Had Formica dat dan niet
nen weten voor hij zijn spi
culaire voorstel deed? j£
maar de verkiezingen zijl
komst en de minister is ze
komstig uit het dicht bij I
disi gelegen Bari En in de
liaanse politiek is het nui
maal een goed gebruik da
windslieden voorafgaand
de verkiezingen hun zete
lig stellen door in en rond
kiesdistrict met beloftes
banen en gunsten te strooi
DELFT - Door een betere be
nutting kan de maximale capa
citeit van de Nederlandse ver-
voers-infrastructuur aanzien
lijk worden verhoogd.
Dat stellen onderzoekers van
de universiteiten van Amster
dam en Delft in een studie ver
richt in opdracht van het mi
nisterie van Onderwijs en We
tenschappen.
De mobiliteit in Nederland
kan volgens de onderzoekers
verder groeien, zonder dat het
nodig is nieuwe wegen, spoor
lijnen of kanalen aan te leg
gen. Wel moet er dan efficiën
ter gebruik worden gemaakt
van de huidige mogelijkhe
den. Zo kan op vaarwegen zon
der sluizen de vaarwegcapaci
teit worden verdubbeld door
uitsluitend gebruik te maken
van 4- of 6-baksduwboten. In
het railvervoer blijkt op lijn
verbindingen een verdubbe
ling tot zelfs een verviervoudi
ging van de baanvakcapaciteit
mogelijk. Dit kan door onder
meer gebruik te gaan maken
van gelijksoortige treintypes
die allemaal even snel gaan,
vergelijkbaar met de metro.
Door op snelwegen uitsluitend
nog bussen in te zetten kan de
capaciteit van rijstroken wor
den verachtvoudigd, aldus de
onderzoekers. Ze tekenen wel
aan dat sommige mogelijkhe
den zowel politiek als maat
schappelijk weerstand kunnen
oproepen.
Eenmalige uitkering voor Akzo-werknemers
ARNHEM - De 22.500 werk
nemers van Akzo Nederland
kunnen dit jaar een iets grote
re loonsverhoging tegemoet
zien dan de directie van het
chemieconcern en de vakbon
den in het principe-akkoord
over een nieuwe cao waren
overeengekomen. In een over
leg tussen directie en bonden
heeft Akzo een eenmalige uit
kering van 0,33 procent van
het jaarinkomen, in april, toe
gezegd. Het principe-akkoord
behelsde een loonsverbetering
van 4 procent per 1 februari
van dit jaar. Daar komt op 1 ja
nuari 1993 nog 1,2 procent bij.
De leden van de Industriebond
FNV vonden dat te mager voor
een cao voor 15 maanden. Akzo
is aan die bezwaren enigszins
tegemoet gekomen. Ook op
het gebied van de vut heeft
Akzo iets meer ruimte toege
staan. Vanaf volgend jaar kun
nen de bonden voorstellen
doen voor de financiering van
de individuele vut-regeling.
Dat geld komt echter wel ten
laste van de totale ruimte voor
verbetering van de arbeids
voorwaarden, exclusief de
loonsverhogingen.
STOCKHOLM - Het verlies
voor belastingen van het Scan
dinavische concern SAS, voor
al bekend als luchtvaartmaat
schappij maar ook actief in de
hotelsector, is vorig jaar opge
lopen van 763 miljoen Zweed
se kroon tot 1,22 miljard kroon
378 miljoen).
Het verlies is toe te schrijven
aan voorzieningen 1.2 miljard
kroon voor afschrijvingen op
deelnemingen in de hotelke
ten Inter-Continental en de in
surséance verkerende Ameri
kaanse luchtvaartmaatschap
pij Continental Airlines, zo
heeft SAS meegedeeld. Het
avontuur met Inter-Continen
tal heeft het bedrijf naar eigen
zeggen 1,5 2 miljard kroon
gekost. Topman Jan Carlzon
stapte in 1989 in de keten in
het kader van zijn strategie om
reizigers een totaalpakket aan
te bieden teneinde de groeien
de concurrentie in de lucht
vaart te kunnen overleven. Hij
moest bij de presentatie van de
jaarcijfers toegeven een dure
fout te hebben gemaakt.
SAS heeft overigens nog wel
een eigen hotelketen, met een
vestiging in Amsterdam. Het
exploitatieverlies van deze di
visie steeg vorig jaar van 91
miljoen kroon -tot 384 miljoen
kroon 119 miljoen). In de
luchtvaart was er een positief
bedrijfsresultaat van 113 mil
joen kroon 35 miljoen).
Nederlandse onderne
mingen besluiten meer
en meer hun minder ren
dabele bedrijfsonderde
len af te stoten. Dit leidt
onherroepelijk tot een sa
nering van het bedrijfs
leven, waardoor de groot
ste slimmeriken in staat
zullen zijn voor weinig
geld onrendabele, maar
nog goed te saneren be
drijven en bedrijfjes op te
kopen.
Daar tegenover staat, dat veel
kleine maar gezonde onderne
mingen bereid zijn hun onaf
hankelijkheid op te geven om
goede overlevingskansen te
hebben in de grote EG-markt,
die in 1993 zal ontstaan. Nau
were samenwerking is na
tuurlijk ook nodig omdat aan
de financiering van bedrijven
langzamerhand zulke hoge ei
sen worden gesteld, dat onaf
hankelijkheid een onprakti
sche droom is.
Het lijkt mij niet te boud om
te veronderstellen, dat in het
bedrijfsleven nogal wat kaf
onder het koren schuilt. Wie
veel jaarverslagen bestudeert
komt al snel tot dat besef. Het
meeste kaf zit uiteraard in de
hoek van de high tech onder
nemingen ik denk hier
vooral aan HCS Technology,
Management Share en Newt-
ron. Volmac Soft Ware, een
andere stroef draaiende on
derneming in deze branche
komt onder de vleugeltjes van
de Franse Cap Gemini Sogeli
en daarmee zal de Amster
damse effectenbeurs vermoe
delijk een van haar kwakke
laars kwijtraken.
Werelddelen
En dan zijn daar de aanne
mers, groot en klein, die nu
nog gezond zijn maar het in de
komende jaren wel eens heel
moeilijk kunnen krijgen,
mede omdat allerlei karte
lachtige afspraken niet het
fiat hebben gekregen van de
EG in Brussel. De grote aan
nemers hebben de kennis en
kapitalen in huis om in alle
werelddelen werken aan te
nemen. Overigens kennen
Duitsland, Engeland en
Frankrijk eveneens dergelij
ke concerns, zodat veel zal af
hangen van het concurrentie
vermogen van groten als Bal-
last-Nedam, HBG en Volker
Stevin, om eens enkele na
men te noemen.
Dan zou ik willen herinneren
aan Van Ommeren en Ceteco,
die zich sinds hun samengaan
vier jaar geleden, sierden met
de letters VOC, die eens het
'handelsmerk' waren van de
Verenigde Oostindische Com
pagnie, het oudste beursfonds
ter wereld. Die oude VOC
heeft kennelijk tientallen ja
ren lang onder een beter ge
sternte geopereerd dan de mo
derne VOC. De Van Omme
ren-poot wil thans in feite te
gen elke prijs van de handels-
poot Ceteco af. Verkoop zal
dus geschieden aan de meest
biedende. Gehoopt wordt, dat
deze uitverkoop niet tot boek
verliezen zal leiden. Van Om
meren wil zich concentreren
op scheepvaart, tankopslag en
logistieke dienstverlening en
heeft in 1991 al handelsactivi
teiten met een omzet van 300
miljoen gulden afgestoten.
Grootaandeelhouders van
Van Ommeren (Ceteco) zijn
de Groep Courtier met een be
lang van 12,6 procent, Shell
Pensioenfonds met 8 procent
en het verzekeringsconcern
Delta Lloyd met 10 procent. In
de groep Courtier zijn finan
ciële belangen samengebun
deld van drs. W. Cordia. mr. G.
van den Brink en de effecten
handelaar A. Strating.
Logistieke dienstverlening is
een nieuw specialisme, waar
in alle prominente onderne
mingen in de transportsector
grote kansen zien. Frans Maas
in Venlo schijnt een ingenieus
logistiek systeem te hebben
opgebouwd, dat ervoor zorgt
dat de beladingsgraad van
haar opleggercombinatie en
trucks aanzienlijk gróter
wordt. En overigens: trans
port is naar alle waarschijn
lijkheid een van die typisch
Nederlandse specialismen
waarmee wij in de EG veel
succes zullen kunnen hebben.
Concerns
De transportbedrijven, die
zich hebben ontwikkeld van
eenmanszaakjes tot grote ge
specialiseerde concerns, heb
ben tegenwoordig een actiera
dius die zich uitstrekt tot het
Midden-Oosten en Noord-
Afrika. Het valt te begrijpen,
dat eenheden die volbeladen
naar dergelijke verafgelegen
bestemmingen gaan en dan
leeg terugkeren, onrendabel
rijden. Dank zij de moderne
logistieke systemen kunnen
dergelijke verliezen voorko
men worden.
Terzijde: in de Rotterdamse
scheepvaart- en havenbedrij
ven gebeurt de laatste tijd het
een en ander. Furness is over
genomen door Pakhoed, bij de
Koninklijke Nedlloyd Groep
heeft zich de Noorse raider
Torstein Hagen behaaglijk op
een commissariszetel genes
teld, bij Internatio-Müller
heeft de First Pacific Groep
met een meerderheidsbe
lang in het handelshuis Hage-
meyer een belang van 43,2
procent bijeengeschraapt, ter
wijl de ECT container-termi
nal in de aanbieding ligt.
Ik noemde hiervoor een aan
tal grotere ondernemingen,
maar ook bij de kleinere
beursfondsen is heel wat te
doen. Veel belangen komen
aan het licht door de Wet mel
ding zeggenschap. Tenslotte
zijn er nog de 'ukken'. Een ty
pisch voorbeeld van de hoogs
tnoodzakelijke concentratie-
drang ontving ik dezer dagen.
Grabowsky en Poort BV in
Den Haag neemt drie inge-
nieursbureau's over Inge
nieursbureau Jongen in
Vlaardingen, ETA Ingenieurs
in Eindhoven en Hameleers
Holding in Sittard. Door deze
overnamen verbreedt Gra
bowsky en Poort haar basis
met de vakken elektrotech
niek, werktuigbouwkunde,
klimaatbeheersing en bouwa
koestiek. Grabowsky en Poort
zelf heeft als specialismen
projectmanagement, bouw
kunde, constructie, water
bouwkunde, milieutechnolo
gie alsmede verkeer en ver
voer. Door de overnamen kan
beter worden voldaan aan de
groeiende vraag van op
drachtgevers op het gebied
van utilitaire en industriële
gebouwen, infrastructuur en
milieuprojecten. De nieuwe
combinatie telt 420 medewer
kers, die samen goed zijn voor
een omzet van 60 miljoen gul
den.
Ik kan u verzekeren, dat het
hier het begin van een lawine
van interessante ontwikkelin
gen betreft, die Nederland in
de komende maanden zal
overspoelen en dan voor veel
opwinding zal zorgen.
VOOR ONDERNEMERS EN ADVISEUP
De Stichting Economie en Management van de Haagse Hogeschif
organiseert een achttal workshops, die qua in-houd, vorm en tirr^
zijn afgestemd op de behoefte van ondernemers en managers ufc
zowel het bedrijfsleven als non-profit organisaties. De workshops
wordt gepresenteerd door deskundigen uit de adviespraktijk, he|
bedrijfsleven en docenten van Universiteiten en Hogescholen.
De vierde workshop heeft als thema i
en zal worden gehouden op 23 maart 1992 in het gebouw van,
Sijthoff Pers, Koopmansstraat 9, Rijswijk. j>:
Begin: 19.00 uur, einde: 22.00 uur
Het zijn niet alleen de klanten, die een winkelcentrum tot een
succes voor de ondernemers moeten maken. Meer marktpartijef(
zijn van belang voor de groei en bloei van een winkelcentrum.
Geïntegreerde communicatie: 'groot denken op lokaal niveau', ld
Sprekers: H
Mevrouw J. Jongman, is sinds 1987 shopping-centre manager
van de Amsterdamse Poort te Amsterdam
De heer J. de Wit is directeur/adviseur bij WPR H A A G
Public Relations
te Den Haag
Kosten per workshop: f. 95,-
Inlichtingen/inschrijvingen: tel.nr. 070-3617 504.
HOGESCH
Charter
maatschappijen
azen op
Zuid-Afrika
SCHIPHOL - De Nederland
se chartermaatschappij Mar
tinair wil begin november star
ten met een lijndienst naar de
Zuidafrikaanse havenstad
Durban. Martinair heeft bij de
Zuidafrikaanse autoriteiten al
een aanvraag ingediend voor
passagiers- en vrachtvluchten
naar Zuid-Afrika. Ook Trans-
avia voert onderhandelingen
over het verkrijgen van lan
dingsrechten. Daarmee lopen
de maatschappijen vooruit op
de nieuwste politieke ontwik
kelingen. Staatssecretaris Van
Rooy (buitenlandse handel) zei
gisteren na een gesprek met
Zuidafrikaanse minister voor
transport P. Welgemoed dat
Nederlandse chartermaat
schappijen binnenkort op het
zuidelijk deel van Afrika zul
len gaan vliegen.
Martinair gaat twee keer per
week op Durban vliegen met
een Boeing 767. Volgens de
maatschappij staan de reisor
ganisaties in Nederland te
dringen voor vluchten naar
Zuid-Afrika. Verder wil de on
derneming twee DC-10's inzet
ten voor vrachtvluchten.
ENSCHEDE - De Neder
landse voedingsmidde
lenindustrie heeft de bes
te kansen op de Zuidafri
kaanse markt. Dat conclu
deert een groep studenten
bedrijfskunde van de Uni
versiteit Twente in een
voorverslag van een reis
naar Zuid-Afrika van 13
tot en met 28 maart.
Volgens de studenten hebben
deze bedrijven de beste 'kan
sen door de sterke groei van de
zwarte bevolking die een laag
besteedbaar inkomen heeft.
De vraag naar eerste levensbe
hoeften zal sterk toenemen.
Het valt niet te verwachten dat
het einde van apartheid ook
het einde van de grote inko
mensverschillen betekent.
Luxe goederen blijven daarom
vrijwel alleen besteed aan de
witte minderheid.
Bedrijven die landbouwpro-
dukten verwerken hebben ex
tra goede kansen omdat ze
toch als kwalitatief goed en
concurrerend bekend staan.
Ook bedrijven als Stork, die
machines leveren voor de voe
dingsmiddelenindustrie, zijn
kansrijk in Zuid-Afrika. De
Nederlandse bedrijven kun
nen het hele continenent ten
zuiden van de Sahara als hun
markt beschouwen. Waar
schijnlijk zullen de relaties
met de buurlanden verbete
ren.
De Universiteit Twente is de
eerste universiteit van ons
land die een studiereis naar
Zuid-Afrika maakt. Dat is mo
gelijk door de hervormingen
onder leiding van president De
Klerk waardoor de economi
sche boycot van het land op
zijn eïnde loopt.
Toch is de handel met Zuid-
Afrika nooit helemaal verbo
den geweest. De export van
Nederland naar het land aan
de zuidkaap daalde nooit on
der de vijfhonderd miljoen
'gulden. Nog altijd zijn zeven
Nederlandse bedrijven in
Zuid-Afrika gevestigd. Naar
verwachting zullen andere be
drijven langzaam terugkeren
of er zich opnieuw vestigen.
De regering van Zuid-Afrika
wil vooral de komst van tech
nologische bedrijven aanmoe
digen.
'carpas de Palenque', op het Expo'92
foto
Luifels
Een cabine van een kabelbaan zweeft over de kegelvormige luifels, bij de Spanjaarden bekend als
rein in Sevilla. Gisteren konden belangstellenden voor het eersteen kijkje nemen.