Waarom Zuidafrikaners
ia' moeten stemmen
Jerry Brown nu 'hot item' in
stembusrace Verenigde Staten
Sterrekijkdagen
over astrologie
en astronomie
BUITENLAND
Cholera in Suriname
unicef
'Goivamt
ZATERDAG 7 MAAKT 1992
Kozakken
Kozakken in Trans-Dnjestr
bespreken de situatie in de
regio. President Snegur
van de voormalige
Sovjetrepubliek Moldova
heeft deze week gezegd
dat hij het bloedige
etnische conflict in Trans-
Dnjestr op vreedzame wijze
wil oplossen De bevolking
van Trans-Dnjestr sprak
zich in recentelijk uit in een
referendum uit voor
afscheiding van Moldova.
Sindsdien zijn een
separatistische militie en
kozakken-vrijwilligers
meermalen slaags geraakt
met de politie en burgers
van Moldova.
FOTO: AP
„Stationering vredesmacht april voltooid" Moskou is logeerpartij in Chileense ambassade beu
ZAGREB - VN-gezant Cyrus
Vance heeft gisteren gezegd dat
de stationering van de 14.000
VN-vredestroepen in Kroatië op
15 april zal zijn voltooid.
Het Russische parlement be
sloot gisteren een infanterieba-
taljon, bestaande uit 900 vrijwil
ligers, bij te dragen aan de VN-
vredesmacht. Frankrijk zei
2.000 soldaten te zullen sturen.
Het land levert daarmee het
grootste contingent manschap
pen van alle landen die deelne
men aan de vredesmacht.
Vance toonde zich tevreden met
de gesprekken over een oplos
sing in de crisis in het etnisch
verdeelde Bosnië-Hercegovina.
Hij herhaalde dat de plotselinge
uitbarsting van het etnische ge
weld in Bosnië begin deze week
de komst van de vredesmacht
niet zal dwarsbomen, ondanks
het feit dat het VN-hoofdkwar-
tier in de Bosnische hoofdstad
Sarajevo komt.
De bevelhebber van het federale
leger in Bosnië, generaal Milu-
tin Kukanjac, meldde ondertus
sen dat het leger er niet aan
denkt zich terug te trekken uit
deze republiek. Volgens hem is
de eis van de islamitische auto
riteiten dit wel te doen „ab
surd". De Bosnische president
Alija Izetbegovic merkte vorige
week op dat na de internationa
le erkenning van zijn republiek
de onderhandelingen over de te
rugtrekking van zo'n 100.000 fe
derale soldaten op het program
ma staan.
ll
BONN De Russische rege
ring wil de vroegere DDR-
staatschef Erich Honecker zo
snel mogelijk aan Duitsland
uitleveren.
De regering in Moskou heeft
van de Chileense regering ge
ëist dat de Chileense ambassa
deur in de Russische hoofd
stad zijn gast Honecker letter
lijk op straat zet.
Op dat moment zal hij door de
Russische autoriteiten worden
aangehouden en op het eerste
vliegtuig naar Berlijn worden
gezet. Met die harde opstelling
wordt het steeds waarschijnlij
ker dat de wereld getuige zal
zijn van hoogst onsmakelijke
taferelen als Honecker zich
met alle geweld tegen zijn aan
houding en uitlevering zal ver
zetten. In het verleden heeft
hij bij herhaling verklaard
hooguit in een doodskist naar
Duitsland te zullen terugke
ren.
Lange tijd hebben de regerin
gen in Bonn, Santiago en Mos
kou op een „natuurlijke oplos
sing" van het probleem-Ho-
necker gehoopt. De man zou
aan leverkanker in het eind
stadium lijden en op sterven
na dood zijn. Recente onder
zoeken in een Moskouse kli
niek bewezen het tegendeel:
Honecker lijdt aan aderverkal
king, maar is allesbehalve in
stervensgevaar. En dus is er
volgens de Russische autori
teiten geen reden meer om de
Honeckers nog langer in de
Chileense ambassade te tolere
ren.
Een ander, niet helemaal door
zichtig facet in deze kwestie,
behelst de Russisch-Duitse fi
nanciële betrekkingen. Op dis
crete wijze zou Bonn duidelijk
hebben gemaakt, dat verdere
Duitse financieel-economi-
sche hulp aan Moskou, onder
meer ten behoeve van de op
richting van de Wolga-repu-
bliek, mede afhankelijk is van
de Russische bereidheid om
Honecker inderdaad uit te le
veren, zoals Jeltsin bij zijn re
cente bezoek aan de Bondsre
publiek heeft toegezegd.
Raymond hasselerharm
De
ma HANNESBURG -
zHdezingsspanning in
Z.?.jid-Afrika neemt toe en
vandaag een voorlo
og hoogtepunt bereiken
schet een grote demon stra-
i van de Conservatieve
ti°ijrtij en de Afrikaner
al *erstands Beweging
in Pretoria.
,jw^esident De Klerk is de
fitste leugenaar, zwende-
"escfen misdadiger die dit land
vé'| heeft gezien", zei Eugene
van de AWB
here week in een toespraak.
ist (1 onze infolijn", beveelt
pq dagelijks terugkerende
nteadvertentie van De
|e gjrks Nationale Partij (NP).
n_,gene die opbelt kan een
ize maken uit dertien ver
at Jllende telefoonlijnen met
jpnjiele politieke onderwer-
een referendum?", is
da van de vragen die voor
50 per minuut wordt beant-
n d^d, evenals de vetgedrukte
tgeag '„Waarom ja stemmen bij
d;referendum?". Volgens De
ligt het antwoord voor de
,ke)d. Als 17 maart de blanke
5 eiolking in meerderheid
tegen zijn hervormings-
Deïid, dan zal de Conservatie-
■d fartij het land in de afgrond
igelfen.
ien|Klerk voert een haastige,
ind|essionele campagne, waar
if1') hoog tempo van de
ene bijeenkomst naar de ande
re snelt. Hij luncht met univer
siteitsstudenten, schudt de
handen van bezorgde inwo
ners van een bejaardentehuis,
en geeft toespraak na toe
spraak waarin hij hamert op
het conservatieve gevaar. „Wij
mogen de zwarte bevolking
niet de rug toekeren", zegt De
Klerk, die er aan toevoegt dat
de zwarten in zo'n situatie in
verzet zullen komen.
Hij krijgt tot nu toe, vooral in
de media, ongekende steun.
Het Zuidafrikaanse bedrijfs
leven heeft een fonds opge
richt, waarmee een grote pro-
De Klerk campagne is opgezet
en vrijwel iedere Zuidafri
kaanse televisie-, sport- of
filmster beweert 'ja' te gaan
stemmen.
Andries Treurnicht, de leider
van de Conservatieve Partij,
heeft een gelegenheidsver-
bond gesloten met de extre
mistische AWB en de Herstig-
te Nationale Partij. Hij maakt
met zijn toespraken weinig in
druk op de welgestelde, ont
wikkelde bevolking, maar
speelt wel bekwaam in op de
angsten van de armere blan
ken. Treurnicht geeft gedetail
leerd aan hoe de criminaliteit
is toegenomen, vooral de brute
moorden op oudere blanken.
Hij vertelt hoeveel politieman-
Maar deskundigen in opinie
peilingen voorspellen nog al
tijd een overwinning voor De
IGerk, in een week die ook
een grondwetgevende verga
dering", zegt Moosa. Binnen
negen maanden daarna moet
er dan volgens hem een nieu-
werd bepaald door andere be- we grondwet liggen, voordat
langrijke politieke ontwikke
lingen. „Een grote doorbraak",
noemt de regering de deze
week uitgelekte plannen voor
een overgangsregering met
deelname van zwarte minis
ters. Ook ANC-onderhande-
laar Mohammed Valli Moosa
sluit zich daarbij aan: „Het is
voor het eerst dat De Klerk nu
instemt met een interim-rege
ring". Enthousiasme volop,
maar over de invulling van de
plannen bestaan nog stevige
meningsverschillen.
De Nationale Partij wil het hui
dige kabinet uitbreiden met
zwarte ministers, die worden
aangesteld door president De
Klerk, op advies van Codesa,
het onderhandelingsplatform.
„Ze worden dus niet gekozen",
zegt minister Barend Du Ples-
sis van financiën, die er zo vlak
voor het referendum op blijft
hameren dat zijn Nationale
Partij nooit akkoord zal gaan
met een situatie waarbij een
partij die de meerderheid haalt
alleen de dienst uitmaakt. „De
rechten van de (blanke) min
derheid moeten zijn gewaar
borgd", zegt Du Plessis.
De Nationale Partij hoopt zo
nen dit jaar zijn doodgescho- lang mogelijk een interim-si-
ten, zegt dat de werkloosheid tuatie te handhaven voordat
onder blanken erg hoog is en vrije verkiezingen worden ge-
nog aanzienlijk zal toenemen houden. Het ANC wil echter
als De Klerk aan het bewind tempo maken. „Wij willen nog
blijft. dit jaar vrije verkiezingen voor
non-raciale parlementsverkie
zingen volgen. „Dat hele pro
ces moet vanaf nu binnen vijf
tien tot achttien maanden zijn
afgerond", meent Moosa, die
daarmee sterk afwijkt van het
voornemen van de Nationale
Partij om de overgangsperiode
te rekken tot liefst tien jaar.
„Ik verwacht dat er dit jaar een
interim-regering zal komen
met een gelijkwaardige positie
voor ANC en De Klerks Natio
nale Partij. Vervolgens zullen
zij voornamelijk achter de
schermen de nieuwe grondwet
vaststellen, zonder dat ze con
tinu op de vingers worden ge
keken door hun achterban,
zegt Tom Lodge, professor po
liticologie aan de Witwaters-
rand Universiteit. Vrije verkie
zingen zullen dan binnen en
kelejaren volgen, maar dan zal
de waarschijnlijke winnaar,
het ANC, door de grondwet aan
banden worden gelegd. Lodge
vreest dat de Nationale Partij
door haar machtige positie 3e
komende tijd concessies zal af
dwingen die uiteindelijk het
land in gevaar kunnen bren
gen. Lodge: „Zij willen de
noodzakelijke landhervormin
gen voorkomen, ontslagen van
blanke ambtenaren tegenhou
den en het blanke onderwijs
beschermen. Uiteindelijk zal
de zwarte bevolking dat niet
pikken".
Welkom
Voormalig
Sovjetpresident
Michail
Gorbatsjov baant
zich een weg door
een enthousaiste
menigte bij zijn
bezoek gisteren
aan de Duitse
stad München.
FOTO DPA
PARAMARIBO Bij vijf patiënten in het zuidoost-Su
rinaamse dorpje Pompi is cholera geconstateerd. Eén
van hen is inmiddels overleden aan de gevolgen van de
ziekte, zo heeft een medisch team in Suriname bekend
gemaakt na een oriëntatiereis langs poliklinieken.
Het is volgens de artsen van essentieel belang radiocontact
met dorpen langs de grensrivieren met Frans-Guyana te on
derhouden. De poli's daar zullen op korte termijn met radio's
worden uitgerust. Medische autoriteiten in Paramaribo zul
len spoedig met Franse collega's praten over gezamenlijke
cholerabestrijding. In een Frans dorp langs de Bovenmaro-
wijne stierven in de afgelopen dagen enkele cholerapatiën-
ten.
Nieuw Russisch-Amerikaans
kernfusieproject van start
WASHINGTON - De VS heb
ben een groep Russische we
tenschappers in dienst geno
men voor een gezamenlijk
onderzoeksproject naar de
technische haalbaarheid van
kernfusie als energiebron van
de toekomst.
De New York Times meldde
dat 116 Russische geleerden
bij het project worden inge
schakeld. Volgens de krant
.gaan zij een maandsalaris ver
dienen van 65 dollar. Het on
derzoek wordt verricht aan het
Koertsjatov-instituut voor
kernenergie in Moskou. Phil
Keif, een woordvoerder van
het Amerikaanse ministerie
van energie, verklaarde dat al
25 jaar wordt samengewerkt
met de voormalige Sovjetunie
in kernfusie-onderzoek. Het is
de eerste keer dat Russische
wetenschappers daarvoor door
de VS worden betaald.
Op aandringen van de Vere
nigde Staten, Duitsland en
Rusland zal woensdag in Brus
sel het Internationaal Cen
trum voor Wetenschap en
Technologie opgericht wor
den. De instelling van dit bu
reau moet voorkomen dat
kerngeleerden uit de voormali
ge Sovjetunie hoogbetaalde
banen accepteren in landen
die niet over nucleaire wapens
beschikken.
Een EG-functionaris liet weten
dat de VS 25 miljoen dollar in
het centrum willen investeren.
De EG zou ook met een derge
lijk bedrag over de brug ko
men.
febj
0,glriadan
Itiinse moslims in Jeruzalem tijdens het eerste vrijdaggebed in
jilige vastenmaand Ramadan. Volgens een Israëlische zegsman
melden zich gisteren in Jeruzalem meer dan 35.000 Arabieren
(bidden.
FOTO: AFP
WASHINGTON - Ge
woonlijk is de lange reeks
Amerikaanse voorverkie
zingen een afvalrace,
maar ditmaal lijken er
naarmate de wedstrijd
vordert alleen maar se
rieuze presidentskandida
ten bij te komen.
Het nieuwste 'hot item' dat
naar de positie van 'frontrun
ner' in de Democratische Par
tij dingt, heet Jerry Brown, een
uiterst interessante man en
een onwaarschijnlijk feno
meen op het traditionele Ame
rikaanse politieke toneel.
Edmund G. (zeg maar Jerry)
Brown heeft zich de laatste da
gen, nadat hij dinsdag verras
send de voorverkiezing in Co
lorado had gewonnen, in de
schijnwerpers gedrongen
naast zijn Democratische par
tijgenoten Bill Clinton en Paul
Tsongas. In dat rivaliserende
driemanschap is Clinton de ty
pische Democraat die armen
en minderheden aantrekt, is
Tsongas de harde en 'anti-cha
rismatische' economische leer
meester die hoger opgeleide
blanken aanspreekt en is Jerry
Brown de boze man die 'de
hele corrupte status quo in
Amerika' onder vuur neemt.
Die boze man is plotseling
door miljoenen kiezers ont
dekt als een aantrekkelijk al
ternatief. Eerder was Browns
boodschap als gevolg van geld
gebrek (en dus een te kleine
staf en nauwelijks tv-adverten-
ties) verloren gegaan in alle
journalistieke opwinding rond
Clinton en Tsongas en aan Re
publikeinse kant George Bush
en Pat Buchanan.
Jerry Brown belichaamt mis
schien nog het beste van alle
huidige Witte-Huisgegadigden
de gemoedstoestand van die
ontelbare Amerikanen die hun
land ten prooi zien vallen aan
de verwaarloosde problemen
van armoede, criminaliteit, on
geletterdheid en economisch
verval en die daarvoor het poli
tieke bestel - vastgelopen in
geld- en regelzucht, in per
soonlijke ambities, in de tele
visie-dictatuur - verantwoor
delijk achten.
Brown is in alle opzichten heel
anders dan zijn mededingers
en symboliseert zijn status
aparte meestal met een witte
coltrui of een geruit open over
hemd. Hij lacht niet vaak, kijkt
liever kwaad of trekt een an
derszins cynisch gezicht, maar
heeft toch ook meteen een jo
viaal soort omgang iedereen.
„Wanneer ga je joggen?",
vraagt hij een dikbuikige ca
meraman met een klapje op
diens pens. „Ga onderhande
len. Hard onderhanddelen.
Maar sluif een compromis. We
moeten aan het werk in dit
land", geeft hij een stakende
barkeeper in Las Vegas een be-
L PITEINROB - HET GEHEIM VAN DE VLIEGENDE HOLLANDER
lig88 - De windstilte blijft aanhouden en na drie dagen ligt het
op dezelfde plaats. Ondertussen hebben de Fransen
nddand onderzocht en het blijkt inderdaad onbewoond te zijn.
wel enige plantengroei en zoet water is er ook,
Fraihet is verder een somber en eenzaam oord. De oude Lefè-
unlat zich overreden door zijn dochter om nog eens een po
doen Van der Decken over te halen hen weer aan boord
moedigende por tegen de bo
venarm.
Jerry Brown is een man die
blijkens woord en gebaar altijd
overal meteen aan de slag wil
en die in het grote noch in het
kleine wordt gehinderd door
een conventioneel denkpa
troon. Een president Brown
zou het ingewikkelde Ameri
kaanse systeem van inkom
stenbelasting vervangen door
één tarief van 13 procent voor
iedereen. Omdat alle aftrek
posten - behalve de hypo
theek op een eigen huis - zou
den worden afgeschaft, zou
den de rijken (die thans in de
hoogste schijf van 33 procent
vallen) toch nog meer gaan
betalen dan ze nu doen.
President Brown zou de defen
siebegroting, die ruim twintig
procent bedraagt van de totale
federale uitgaven, in vijf jaar
tijd met de helft verlagen.
Kernenergie zou uitgebannen
worden, Amerika zou worden
uitgerust met hoge snelheid
streinen en glasvezel-commu
nicatienetten, stakende werk
nemers zouden niet langer
ontslagen kunnen worden, er
zou meer geld in de ruimte
vaart gaan, elke student zou
een beurs kunnen krijgen en
er zou een verbod komen op
particuliere financiering van
politieke partijen en indivi
duele kandidaten.
„Ik heb een simpele, integere,
holistische, anti-bureaucrati
sche en economisch en techno
logisch aantrekkelijke bood
schap. Geen wonder dat de
mensen, zodra ze de kans krij
gen die te vernemen, zich door
de helderheid ervan voelen
aangesproken", aldus Brown,
die verbluft kan kijken naar ie
mand die niet onmiddellijk de
vanzelfsprekendheid van zijn
ideeën inziet.
Maar Jerry Brown heeft ook
een heel andere dan die acti
vistische 'aan de slag'-eigen-
schap. Hij heeft een persoonlij
ke relatie met een hogere we
reld, waarin hij op zoek is ge
weest naar Boeddhistische in
spiratie. In 1984 onderbrak hij
zijn politieke carrière in Cali-
fornië voor onder meer een
verblijf in Japan ter bestude
ring van de leer van Zen.
te nemen. Ze roeien naar het schip, maar Van der Decken blijft
bij zijn besluit. „Over een halfjaar kom ik wel eens kijken, hoe ge
het maakt", roept hij smalend. Dan verheft de oude Lefèbre zich
in de boot en spreekt met luide stem: „Schipper Van der Dec
ken, gij hebt een bondgenootschap met de duivel gesloten; ik
spreek over u en uw schip de vloek uit, dat gij zult blijven varen
over de zeeën en oceanen der wereld tot de jongste dag".
Actie was echter wel weer ken
merkend in het ontwikke
lingswerk dat hij vervolgens
deed in Bangladesh en, met
moeder Theresa, in India.
Toen Brown in 1988 naar de VS
terugkeerde, zei hij: „Ik ga
proberen de geest van moeder
Theresa toe te passen op de ge
wone zaken- en politieke we
reld".
Als kind uit een katholiek ge
zin in San Francisco was hij
een ijverige misdienaar en la
ter een toegewijd student van
het Spartaanse Jezuïtencolle-
ge, waar hij voor priester stu
deerde, op de harde vloer sliep,
toiletten moest schrobben en
maar twee keer per dag kort in
het Latijn met anderen mocht
praten.
De nu 53-jarige Brown verliet
in 1960 het seminarie, studeer
de in 1961 af aan de Berkeley
Universiteit in klassieke talen
en deed daarna rechten aan de
Yale Universiteit aan de Ame
rikaanse oostkust.
Ook de vroege politieke loop
baan van Jerry Brown is in
drukwekkend. Al op 35-jarige
leeftijd, in 1974, werd hij tot
gouverneur gekozen van Cali-
fornië. In zijn tweede termijn
als gouverneur begonnen veel
Californiërs zich te ergeren
aan Browns grillige gedrag:
zijn plotselinge verdwijningen
in Zen-meditatiecentra, en de
veelbesproken verhoudingen
die hij als vrijgezel had met de
actrices Liv Ullmann en Nata
lie Wood en met zangeres Lin
da Rondstadt.
Vandaag is er nog steeds veel
excentrieks aan presidents
kandidaat Jerry Brown. Zijn
belangrijkste adviseur en cam
pagne-leider is een voormalige
Franse filmregisseur, de zwe
verige Jacques Barzaghi. De
lange knappe Brown met de
grijzende slapen is nog steeds
even ongehuwd maar roman
tisch actief als altijd. Maar
Amerika is niet meer wat het
geweest is als gevolg van het fi
asco van de beproefde politie
ke cultuur. In dat veranderde
Amerika zien nog weinigen
voor zich dat Jerry Brown
straks het Witte Huis bewoont,
maar is zijn opgang voorlopig
voor zijn concurrenten een
onthutsende werkelijkheid.
LEIDEN - .Astronomie en astrologie" is het motto van de lan
delijke sterrekijkdagen die volgende week worden gehouden.
Ook de de Leidse Sterrewacht doet mee aan de sterrekijkdagen.
Belangstellenden kunnen vrijdag 13 maart (19-23 uur), zaterdag
14 maart (13-23 uur) en zondag 15 maart (13-19 uur) terecht bij de
Sterrewacht op de hoek Kaiserstraat/Witte Singel.
Tijdens de sterrekijkdagen demonstreren vrijwilligers de grote
kijkers van de Sterrewacht en leggen ze uit wat er te zien is aan
de hemel. Daarnaast zijn er computerdemonstraties over de be
weging van de planeten en over het zonnestelsel als geheel. Bui
ten bij de Sterrewacht is een model opgesteld van het sterren
beeld Grote Beer en voor bezoekers is er een bouwplaat van de
Grote Beer om zelf te maken. Ook zijn er modellen van andere
sterrenbeelden en er is een thema-tentoonstelling.
Tijdens de Sterrekijkdagen zijn astronomen en astrologen aan
wezig om demonstraties te geven, vragen te beantwoorden en
toelichtingen te geven. Aan de orde komen onderwerpen als 'wat
is een planeet, een ster, een sterrenbeeld', 'wat is astrologie', 'hoe
werkt een astroloog', de geschiedenis van de astrologie en weten
schappelijk onderzoek van astrologische beweringen door de
stichting Skepsis. De toegang tot de Sterrekijkdagen is gratis.
Discussie-avond over Leidse ei
LEIDEN - Het onderwijsplan
'Het Leidse ei' is aanstaande
donderdag onderwerp van een
discussie-avond die is georga
niseerd door de Vereniging
voor Cultureel Werk. Het Leid
se ei is een plan dat is ontwik
keld om de leerachterstand
van buitenlandse kinderen in
de wijken Leiden-Noord en De
Kooi weg te werken. Het voor
ziet er onder andere in dat de
kinderen drie jaar naar een
aparte school gaan waar extra
aandacht aan hun problemen
kan worden besteed. Het plan
is daarnaast bedoeld om het
verschijnsel van 'witte' en
'zwarte' scholen te bestrijden.
Sprekers op de discussie
avond van aanstaande donder
dag zijn Lous de Jong van de
directie onderwijs van de ge
meente Leiden, Paul Vledder,
docent interculturele pedago
giek aan de Leidse universi
teit, een directeur van een van
de basisscholen in De Kooi en
een allochtone ouder. De dis
cussie begint om 20.30 uur in
het pand van de Vereniging
voor Cultureel Werk aan de
Langegracht 61c. De Vereni
ging voor Cultureel Werk is
een Marokkaanse jongeren
vereniging die contacten tus
sen Nederlanders en Marokka
nen wil bevorderen, onder an
dere via het organiseren van
lezingen en forums.
Kinderen Rekenen op Ons. Wij Rekenen op U.
I voor meer informatie of folder
070- 333 93 00
Het is inderdaad typisch dat mensen met epilepsie minder kansen hebben als
te solliciteren Want van de ruim 100 000 mensen met epilepsie kunnen velen
ran hen dankzij medicijnen gewoon werken. Bied daarom geen plaats aan
06-8 212411
Of steun de epilcpsiebestrijding
MAAK EPILEPSIE NIET ERGER
DAN HET WERKELIJK IS
