en boeiend verblijf ussen toiletpotten KUNST/RTV childeres Vieira da Silva overleden Astrid Lindsren levert laatste manuscript in Flauw jubileum van Hans Dagelet iïj .1 rsfc JvE] festivals vechten in Crowded House Abelradio straks via de ether f 3995,- Asscher moet zelf kiezen M. Jé- Poulenc te weinig op de programma's unicef ONTMOETING MET CHINA ZATERDAG 7 MAART 1992 iSABON - Op 83-jarige tijd is gisteren in haar Pa- woning de Frans-Portu- schilderes Maria Elena meJjra da Silva overleden. Ze sinds lang aan kanker. jwel de van oorsprong Itugese Vieira da Silva EN lis sinds 1928 in Parijs ===5nde en in 1956 de Franse aannam, werd ze fi4QR^iaar geboorteland door ve- f^ffibeschouwd als de belang- vertegenwoordigster de moderne Portugese 'ftst. President Mario Soa- noemde de dood van de ilderes, met wie hij be id was, „een groot verlies voor de Portugese cultuur en voor de schilderkunst in het algemeen". Vieira da Silva heeft tijdens haar 60 jaar durende loop baan abstracte kunstenaars over de hele wereld beïn vloed. Begonnen als expres- sioniste, ontwikkelde Vieira da Silva tegen het eind van de jaren dertig een geheel ei gen stijl, waarbij z?. beelden uit de werkelijkheid, nog juist herkenbaar, weergeeft in kleine vakjes, met elkaar kruisende lijnen en een sterk contrast tussen licht en don ker. Tot haar bekendste wer ken behoren 'Een Partij Schaak' uit 1943 en 'Het On zichtbare Detail' uit 1951. Vieira da Silva was getrouwd met de in 1985 overleden Hongaarse schilder Arpad Szenes, aan wie zij ook als kunstenaar nauw verwant was. In de Tweede Wereld oorlog vluchtte het echtpaar naar Brazilië, om daarna weer terug te keren naar Pa rijs. In Lissabon wordt bin nen niet al te lange tijd een Vieira da Silva-museum geo pend, dat zal zijn gevestigd in een oude zijdefabriek, die uit kijkt op de studio die zij altijd in de stad heeft aangehou den. STOCKHOLM De Zweedse kinderboekenschrijfster Astrid Lind- gren heeft bij haar uitgever haar laatste manuscript ingeleverd, zo heeft de krant Expressen gisteren gemeld. De 84-jarige schrijfster verklaarde in de krant dat haar gezichtsver mogen achteruit is gegaan en dat schrijven voor haar „een enorme opgaaf' is geworden. Lindgren is verreweg de meest gelezen Zweed se schrijfster. HILVERSUM Het Hof van de Europese Gemeenschap in Luxem burg wordt niet om een oordeel gevraagd over de bescherming van de omroepprogrammagegevens. De NOS en de omroepverenigingen hebben gisteren het voorstel van de Amsterdamse rechtbank-presi dent mr. B.J. Asscher het hof een uitspraak te vragen afgewezen. De Krant op zondag sluit zich bij deze beslissing aan, aldus uitgever Pie- ter Storms. Hij begrijpt dat de NOS bevreesd is dat in afwachting van de antwoorden mogelijk andere uitgevers met dergelijke publikaties komen. Zo'n situatie is volgens hem juridisch heel moeilijk te voor komen. Daarom acht Storms het verstandig de keuze thans aan As scher te laten. Hans Dagelet speelt Memoires van een zak. Tekst en regie: Don Duyns. Gezien in het Theater aan de Haven. Gisteravond. Herhaling: vanavond. Het tekent Hans Dagelet dat hij als jubileumproduktie 'Mé moires van een zak' speelt. Re lativeren kan hij als de beste. Hij komt op met een karton nen kroontje, rode wangetjes, een mouche en blauwe oog schaduw. Als kletsmajoor die niets liever doet dan naar zich zelf luisteren, vertelt hij over zijn vijfentwintigjarige carriè re op het toneel: eerst bij Cen trum, waar hij een Louis d'or verdiende als Kees de Jongen, daarna bij Baal en nog veel meer gezelschappen en pro- dukties. Na die introduktie gaat hij op een podiumpje in een rood flu welen stoel zitten waar hij pas weer tegen het eind van de voorstelling uit zal komen. In een uur tijd jaagt hij er 32 flar den toneel door die zijn ge schreven door Don Duyns met daarin iets over de jeugd van Hans Dagelet, iets over verval, iets over de foute standpunten van de zak, iets als iemand die het ook niet weet. Het zijn soms aardige schetsjes, soms gedachtenspinsels, afgewis seld met stukjes muziek (Da gelet op trompet in 'Bye bye blackbird') en een dansje. Duyns zocht regelmatig de nieuwe lulligheid en is vaak bedenkelijk flauw. De typetjes flitsen voorbij als pinpongbal- len. Ik ben allerminst wild van deze memoires, maar, daar ko men we niet onderuit, Dagelet blijft een boeiend acteur. De muziek voor- en achteraf van Otis Redding geeft waarschijn- - lijk aan waar Dagelet en Duyns heen wilden met deze voorstel ling: edelkitsch die schmiert en toch mooi en ontroerend is. int. Documentaire van Ditteke ik. VPRO-televisie. Nederland Zondag. INS PIET 1RSIJM Dat het jn van een toiletjuf- iw zich niet beperkt tot hanteren van plee-bor- de dj| en emmer met sop, tfR °P een intrigerende e getoond in '25 cent', eke Mensink maakte i korte documentaire ig jaar als eindexamen- admect van de Amster- ise Hogeschool voor omsten, faculteit Film Televisie. Haar werk- laat zien dat het le- tussen de 'dames'- en en'-hokjes behalve brief rZijdig ook uiterst boei- cornekan zijn door de socia- unctie, die het werk toiletjuffrouw soms 1 toi Ditteke Mensink koos voor Sjaan Busingh, een energieke vrouw. Ze is weduwe en be heert de toiletten van het Am- stelstation in Amsterdam. Ze koos het werk om minder een zaam te zijn. „Ik geniet weer van het leven", laat ze weten. De titel '25 cent' wordt in deze documentaire krachtig uitge werkt in de ritmiek van het vallende kwartje op het witte schoteltje, dat door de film is verweven. Hoewel Sjaan regel matig aan het woord komt, is het geen echt portret. Daar voor nemen de 'klanten', als randverschijnselen, een te do minante plaats in. Dat is overi gens een goede keuze omdat het de werkzaamheden van de toiletjuffrouw als sociaal werk ster nog eens dik onderstreept. Wie ooit heeft neergekeken op zo'n baan, laat dat na het zien van '25 cent' wel uit zijn hoofd. Want Sjaan krijgt te maken met zwervers, omaatjes en drugverslaafden voor wie ze al lemaal een vriendelijk woord en een kop thee of koffie heeft. Bij de ex-pianostemmer bij voorbeeld, die ooit in 5 sterren hotel speelde, praat ze de ver dovende middelen bijna uit zijn lichaam. Hij verlaat in elk geval in het (semi)nieuw gesto ken, uiteindelijk, weer de he rentoilet. Sjaan: „Als het mijn kind overkomt, dan help ik hem er vanaf, al moet ik er dag en nacht bij gaan zitten", is haar commentaar. Logboek Dat Ditteke het werk van de toiletjuffrouw als eindexame nopdracht koos, is niet zó vreemd. „Ik heb zelf twee-en- een-half jaar dat werk gedaan, zij het dan in de horeca, wat minder zwaar is. De ervarin gen die ik daar heb opgedaan, staan beschreven in een log boek, dat ik heb bijgehouden. Later ben ik op zoek gegaan naar een toiletjuffrouw en dat bleek niet gemakkelijk. Sjaan was eigenlijk de eerste die het echt deed omdat ze het wilde doen. De meesten die ik sprak, hadden er enorm veel proble men mee en wilden er niet over praten. Ik mocht ze niet in beeld brengen, ook omdat fa milie, vrienden en kennissen vaak niet wisten dat ze die baan hadden". „Daarbij kwam dat er nog een verschil bestaat tussen toilet juffrouwen. Sommigen heb ben een vast inkomen en mo gen de kwartjes als extraatje houden. Anderen moeten van die opbrengst leven. En dat is veelal heel zuur. Zo verdient de juffrouw in het Amster dams Historisch Museum vaak niet meer dan een tientje per dag. Sjaan werkt in vaste dienst bij een bedrijf en past perfect in het beeld van de toi letjuffrouw: ook zij is een dame op leeftijd". „Om een doorwrocht werkstuk te kunnen maken, heb ik maanden bij Sjaan in het hokje gezeten. Ik dacht: dan leer ik haar vaste klanten een beetje kennen. Dat maakt het filmen vaak gemakkelijker. Ik wilde niet zozeer een film maken over het beroep alswel een do cumentaire Waarin duidelijk zou worden wat voor mensen ze tegenkomt en welke rol Sjaan in hun leven speelt. In eerste instantie wilde ik de klanten volgen, ook buiten het decor van de toiletpot, maar als ik de klanten met de camera opwachtte, riep dat enorm veel agressie op. Daar ben ik dus vanaf gestapt. Ik ben tijdens Sjaan tussen de heren en dames toiletten van het Amsterdamse Amstelstation FOTO:VPRO langs, die in dc gevangenis ge- eerst methadon vrij, had uit dichten had geschreven. De angst weer gespoten en durfde volgende dag kwam hij terug haar ouders niet te bellen. Dat om ze voor te lezen. Of die he- hebben we toen samen maar roïne-prostituee, die zichzelf gedaan. Op die momenten heb op het toilet had opgesloten, ik vaak gedacht: waarom is de het filmen steeds van Sjaan uitgegaan en dan bleek het geen probleem". „Als ik nu terugkijk, had ik de camera liever eerder aangezet. z,o kwam er een gokverslaafde Ze was die avond voor het camera nu niet aanwezig". ALBERS ECHT - Na de re- Nederlandse tour- I is de opmars van Irded House niet meer ,p tuiten. De edelsmid het drie-minutenlied- jrieur het troetelkindje van 1. verifestival-organisatoren jrden, die als katten onden om de gunsten het Australische drie- jpphtpn Maar, het is |ook niet niks als je muzikale toverbal [iresenteren. o komt in juni en juli op- naar Europa voor het Jal-seizoen. Volgens fcner Paul Hester wordt er Jnteel druk onderhan- &n zijn de namen van het se Parkpop Festival, het urgse Pinkpop en het dubbelfestival Tor- IT^Werchter gevallen. ruimte*na wordt het even rustig P°dium wat Crowded e betreft, want dan staat ;<HAm»namen van een nieuwe de deur. Wij hebben nieuwe nummers van -jöp-Tinn) in demo-vorm klaar i", aldus de drummer. „Het nieuwe album krijgt ove rigens een andere klankkleur dan zijn voorgangers. We gaan ook niet met Mitchell Froom (die de vaste producer van Crowded House leek te zijn) in zee. Het liefst willen we met een Engelse producer aan de slag. De vorige ceedee's zijn op een ambachtelijke wijze tot stand gekomen. Door het hui dige succes heeft platenmaat schappij Capitol meer vertrou wen in ons gekregen. We kun nen ons nu dus een meer on stuimige aanpak veroorloven. Het wordt een blauwdruk van onze optredens. Spontaner en wilder". Als afsluiting van zijn ambach telijke tijdperk, waarvan Neils broer Tim Finn het laatste staartje meemaakte, zou een live-elpee van Crowded House moeten verschijnen. De enor me dosis improvisatie-talent die de groep op het podium aan de dag legt is, zo bleek half februari in Utrecht, een lust voor het oor. Dat de platen maatschappij dat ook vindt, werd vorige week duidelijk toen plotseling een uiterst geli miteerde oplage van het En gelse concert in de Londense Town Country Club op twee ceedeetjes verscheen. Helaas niet verkrijgbaar voor het pu bliek, maar als er genoeg pro testen bij de maatschappij bin nenkomen, wordt hij mis schien alsnog in de handel ge bracht. Gebeurt dat niet dan wordt de fan heel veel tekort gedaan. Dat de komst van Tim Finn bij Crowded House slechts een heel kort leven was beschoren, komt omdat twee kapiteins op één schip nu eenmaal niet werkt. Paul Hester: „Iedereen was opgelucht toen eind vorig jaar werd besloten een eind te maken aan de hernieuwde sa menwerking tussen Neil en Tim. Bij I bijna elk optreden was er Van een ongezonde spanning' op het podium spra ke. Het gevoel waar Crowded House voor stond ebde bij ons, de oorspronkelijke groepsle den, langzamerhand weg. Tim eiste opnieuw de hoofdrol op, zoals hij die ook in Split Enz had gespeeld. Hij voelde zich niet thuis in de rol van begelei dend muzikant". Solo-carrière De rollen waren dit keer echter omgedraaid. Crowded House werd in 1985 gevormd nadat de Nieuwzeelandse groep Split Enz de pijp aan Maarten had gëgeven. Tim Finn had de groep toen al verlaten voor een solo-carrière en had het naar het graf dragen van dit illuste re gezelschap overgelaten aan Neil, die er op het sterfbed nog een internationale hit uitsleep- Crowded House, opnieuw een trio en van de zomer op een van de grote festivals. foto:Emi te met de emotionele ballade 'Message to my girl'. Neil besloot om samen met Split Enz-drummer Paul Hes ter de draad weer op te pakken en met de komst van bassist Nick Seymour was Crojvded House een feit. Nadat de groep twee ceedee's had uitgebracht, gingen Neil en Tim echter op nieuw samen schrijven. Oor spronkelijk bedoeld als een project onder de noemer The Finn Brothers, maar doordat Nick en Paul een muzikaal on dersteunende rol kregen toe bedeeld, werd het de derde Crowded House-elpee 'Wood- face' In de studio bleek de her nieuwde samenwerking ga rant te staan voor bloedmooie popwerk, dat door de opbouw en samenzang sterk doet den ken aan de composities van Lennon en McCartney. Op het podium ging het echter mis. „Tim kon het niet verkroppen dat Neil de meeste aandacht trok als zanger en gitarist. Tij dens de Europese tournee kreeg Tim steeds meer de nei ging achter de toetsen van daan te kruipen en met de gi taar naast Neil te gaan staan. De volgende stap zou voor hem zijn geweest om de zang ge heel voor z'n rekening te ne men. Gelukkig hebben we daar en stokje voor weten te steken", lacht Paul. Het Residentie Orkest onder leiding van Janos Fürst in werken van Lekeu, Poulenc en Bartók. Solist de pianist Pascal Roge. Gisteravond, Anton Philipszaal, Den Haag. Herhaling: vanavond en morgenmiddag. (Zon dagmiddag wordt het pianoconcert van Poulenc vervangen door het tweede pianoconcert van Saint- Onder aanvoering van Gerard Hettema, eerste concertmees ter van het Rotterdams Phil- harmonisch Orkest, bracht het Residentie Orkest gisteravond in een matig bezette Anton Philipszaal werken van Lekeu, Poulenc en Bartók. De verantwoordelijke man voor dit programma was de in Boedapest geboren dirigent Janos Fürst. Bij eerdere Haag se gastdirecties presenteerde hij composities van Bruckner en Brahms. Gerard Hettema kon gelijk solistisch aan de slag in het 'Adagio pour Quatu- or d'Orchestre' (in feite een trio voor viool, altviool en cello solo met strijkorkest) van de Franssprekende Belg Guillau- me Lekeu die in 1894 op 24-ja- rige leeftijd overleed. Het Re sidentie Orkest speelt zelden of nooit werken van Belgische componisten. De laatromanti- cus Lekeu, die in de zeven jaar dat hij componeerde ongeveer zestig werken schreef, leunt in zijn Adagio duidelijk aan te gen César Franck. Niet zo ver wonderlijk, Franck (ook in Bel gië geboren) was de leermees ter van Lekeu. Of Lekeu nu werkelijk representatief voor de Belgische muziekwereld kan worden genoemd, mag worden betwijfeld. Veel oor spronkelijks heeft het sfeerrij- ke Adagio niet de bieden. Francis Poulenc wordt, als meerdere van zijn compone rende landgenoten, schandalig weinig in ons land gespeeld. Toevallig staat hij met onder anderen Jolivet, Milhaud en Messiaen op het programma van het Residentie Orkest van volgende week zaterdag, maar dat is inderdaad niet meer dan toevallig. Wie hoort ooit een werk van Honegger, van Satie of Fauré? Zelfs Debussy komt nauwelijk aan bod. Het Franse repertoire verdient op royale wijze aandacht, ook van het Residentie Orkest. Gister avond weerklonk het piano concert dat Poulenc schreef voor het Boston Symphony Or chestra. De componist ontving de opdracht tijdens een ver blijf in Amerika en het concert is één Amerika al Amerika. Het Andante zo zou uit Ber- nsteins Westside Story wegge lopen kunnen zijn, maar- Poulenc schreef zijn piano concert al in 1949. Solist was de Fransman Pascal Rogé bij wie dit concert in voortreffelijke handen is. Het orkest zat in topbezetting klaar voor de bal letmuziek 'De Houten Prins' van Bartók. Janos Fürst speel de in dit fascinerende, kleurrij ke werk zijn hoogste troeven uit. Dit is een werk naar zijn muzikale hart en daarvan ge tuigde zijn sfeervolle en boei ende vertolking in een uitste kende realisatie door het or kest. 'Stap voor Stap' pas vanaf 14 maart SCHIEDAM - De kunstroute 'Stap voor Stap' in het Stedelijk Museum Schiedam, een semi-permanente activiteit voor kinde ren van 6 tot 12 jaar begint pas op zaterdag 14 maart. In de UIT-bijlage van vorige week donderdag vermeldden wij deze activiteit, zonder er echter bij te zetten dat het nog niet was begonnen. Kinderen zijn na die datum van harte welkom. Voor meer inlichtingen telefoon: 010 - 4.269.066. I voor meer informatie of folder 070 - 333 93 00 500,- BOONSTRA ■ERDAM - Bij de Hil- inse omroepen hebben ze ONS gisteren het idee een liaan, nidden in het gezicht te raai, n gekregen. Het Minis- van Verkeer en Water- heeft Radio Tien Gold, ladio en RTL4-radio na- laten weten dat zij bin- maanden ook via de jnogen gaan uitzenden, les *s bat de luistercijfers b vijf Hilversumse zen- ïie de afgelopen jaren al pna eenderde zijn gekel- tot een schrikbarend ieil zullen dalen. De re- e omroepen hebben de ijke zenders in luister- inmiddels al ingehaald. huis ler Hedy D'Ancona ^'er! kondigde vorige maand druk van de Hilversum- ^y aan dat het aantal uit- van de regionalen •er dag moet worden te- 5racht. oise angst voor Sky, Ra- ïn. Power FM, RTL-4 ra- de andere commerciële b)s die hengelen naar de «ivan de luisteraar is mo- 0 nog groter. Niet onlo- ien, «ivai Tènc gisch want ruim één op de vijf Nederlanders is al vaste klant bij de kabelstations. De teneur in Hilversum is dat de com merciële zenders hun markt aandeel sterk kunnen vergro ten als ze eenmaal gewoon op de autoradio en de draagbare transistor zijn te horen. Terwijl WVC lang blijft dralen met de toewijzing van de etherfrequenties hebben de kabelstations in het spelletje Stratego om de ether de eerste slag al gewonnen. Het College van Beroep voor het Bedrijfs leven, een beroepsinstelling wiens oordeel voor het minis terie bepalend is, besloot na melijk dat de commerciële jon gens de vrijheid hebben om de niet gebruikte restfrequenties van het Nederlandse zender park te huren. Gaatje Het is een gaatje in de wet dat door nijvere Radio Tien-juris ten werd gevonden. Directeur Jeroen Soer: „In januari 1991 is de nieuwe mediawet aange nomen. In artikel 167a stond dat de Nozema, die de Neder landse zenders beheert dezelf de bevoegdheden heeft als de kabelexploitanten. Met andere woorden: dat ze zelf ook signa len mogen doorgeven. Ons ge luk is dat elk zenderpark zen ders en frequenties heeft die niet worden gebruikt. In een beroepschrift hebben wij ge ëist zo'n frequentie te mogen vullen". Sky en RTL4 schrokken ook wakker, toen minister D'Anco na medio juli in een debat ver telde welke bedoeling Radio Tien met de reserve-zenders van de Nozema had. Ook zij dienden snel een beroep in, dat gisteren dus door de be roepsrechtbank positief is ge honoreerd. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat, dat over de etherfrequenties gaat, besloot RTL4 de tien kiloWatt- zender (frequentie 102.5 mHz) bij Den Haag te geven. Sky Ra dio mag in Rotterdam een zen der vullen en Radio Tien Gold krijgt er zelfs drie: 102.5 mHZ FM in de Wieringermeer, 100.4 FM op de steunzender Irnsum (Friesland) en 99.1 mHz in Smilde. Zuur Is het niet zuur voop Soer dat hij als initiatiefnemer juist het dunbevolkte noordoosten van het land krijgt, terwijl zijn con currenten mooi weer kunnen spelen in de dichtbevolkte randstad? „Allerminst. We zijn uitermate blij met de frequen ties. We krijgen straks de be schikking over twee 50 kilo- Watt-zenders en eentje van één kiloWatt. Dat betekent dat we kunnen worden ontvangen boven de lijn Zandvoort-En- schede. Er wonen minder mensen dan in de Randstad, maar uit luistercijfers blijkt dat onze programmaformule met gouwe ouwe platen in het noorden altijd al wat meer is aangeslagen dan in het wes ten. En wij hebben straks het rijk alleen, terwijl Sky en RTL4 elkaar hevig moeten be concurreren". Maar het moet toch wel erg vervelend zijn dat RTL4. die alleen nog maar testuitzendin gen met non-stop platen laat horen, met de eer strijkt in Den Haag en omstreken te mo gen uitzenden. Met tien. kilo watt ben je gauw in de hele Randstad te horen. Soer: „Den Haag wil heel graag dat RTL4 nog eens een Nederlandse zender wordt. Dat is geen geheim. Dit moet SIJTHOFF PERS REIZEN 070 - 3190882 China is één der grootste landen ter wereld. Met de grootste bevolking (1,2 miljard), de meeste fietsen, met het grootste plein ter wereld en met de langste muur ter wereld. En verder nog met zeer veel wondermooie bezienswaardigheden! A. 10 DAGEN BEIJING en omgeving f2078,- Een unieke kans om voor een spotpnjs met China kennis te maken. U kunt een bezoek brengen aan o.a. de Chinese Muur, De "Verboden stad", het plein van de Hemelse Vrede, de Ming graven en het Zomerpaleis. Inclusief vervoer per touringcar naar Berlijn v.v vliegreis per lijndienst naai Beijing v.v. verblijf op basis van logies/ontbijt in luxe hotel Nederlandse reisleiding voorlichtingsavond Exclusief excursieprogramma visumkosten evt. luchthavenbelasting Vertrekdata; 5 en 12 juli 1992 FOTO NOS als opstekertje worden be schouwd, denk ik". Of de ether-uitzendingen van de commerciële zenders het einde van de Hilversumse ra dio zullen bespoedigen, weet Soer niet. „Misschien dat het voor hen nu eindelijk eens een aanleiding is om samen plan nen te maken. Ik heb tien jaar met. veel plezier in Hilversum gewerkt, er ook veel geleerd, maar ik heb geen mededo gen". B. 1 7 DAAGSE RONDREIS Een werkelijk schitterende reis voor een ongelooflijke reissom. Op het programma staan o.a. BEIJING en omgeving. XIAN met zijn wereldberoemde terracottaleger, de stad LUOYANG met zijn prachtige grotten, de oude stad NANJING met zijn vele bouwwerken, de havenstad SHANGHAI en HANG-ZHOU "het paradijs onder de Hemel" zoals deze stad door de Chinezen genoemd wordt. Inclusief vliegreis per lijndienst Berlijn/Beijing v.v.» alle overige vervoer vanaf uw regio verzorging vanaf Beijing tot ontbijt 16e dag volpension verblijf ih goede hotels Nederlandse reisbegeleiding voorlichtingsavond Exclusief visumkosten evt. luchthavenbelasting VRAAG VRIJBLIJVEND ONS UITGEBREIDE PROGRAMMA AAN! Inlichtingen en boekingen telefonisch uitsluitend onder maandag t/m vrijdag van 09 00 - 15.30

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 13