Hervormde Kerk: strijd
tegen racisme versterken
CeidócSoirtmit
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Kerkprovincie schrapt
Vaticaan uit adresboek
r*
'Justitia et Pax' kraakt
brochure Raad van Kerken
Aartsbisschop staat
achter interventie paus
Vaticaan: 3400 medewerkers van wie 390 vrouwen
COMMENTAAR
CcidóeSourarii
i
VRIJDAG 6 MAART 1992 i
UTRECHT - De Rooms-Katholieke Kerk in Ne
derland heeft de gegevens over het Vaticaan uit
haar jaarlijkse adresboek geschrapt.
In de strijd tegen „vervuiling" van het handboek
zijn 'paus en curie' - sinds jaar en dag een vast on
derdeel - gesneuveld. „Nee, het betekent niet dat
we ons afscheiden van de wereldkerk", zegt
woordvoerder J. Mourits.
Het adresboek werd echter elk jaar dikker en dus
duurder.
Bovendien was het „flink vervuild" en werd het
tijd voor de stofkam, aldus Mourits. De stofkam
haalde alle gegevens eruit van instellingen en or
ganisaties in het buitenland, dus ook het Vaticaan.
Voor dergelijke gegevens kunnen katholieken de
Pius Almanak opslaan. Het adresboek Katholiek
Nederland doet zo zijn naam weer eer aan, meent
Mourits.
We springen met deze
wereld om alsof we
nog een reserve in de
bagageruimte hebben
liggen
Vrijdenkers moeten wijken voor gelovigen
ROTTERDAM - De Nederlandse Vrijdenkers - atheïsten in hart
en nieren - moeten binnenkort hun centrum in Rotterdam verla
ten.
Op de plaats aan de Mathenesserdijk zal een nieuwe kerk wor
den gebouwd voor de rooms-katholieke gelovigen van Rotter
dam-West. „Een kwalijker grap is haast niet mogelijk", aldus
voorzitter J. Vis van de vrijdenkersvereniging De Vrije Gedach
te. „Je zou er bijna aan gaan twijfelen of er niet toch een hogere
macht is die zich beijvert om die ongelovige vrijdenkers dwars te
zitten", schrijft hij in De Vrije Gedachte.
De vereniging zit sinds 1986 in een oud schoolgebouw aan de Ma
thenesserdijk. De gemeente Rotterdam heeft de parochie deze
plaats aangeboden voor nieuwbouw. De huidige Nicolaas/Heilig
Hartkerk, even verderop aan de dijk, is veel te groot geworden
voor de 200 kerkgangers en staat bovendien op een stuk grond
waar de gemeente grootse plannen mee heeft. Voorzitter T.C.
Schilder van het parochiebestuur, die zegt dat de onderhande
lingen met de gemeente over de kerk nog niet helemaal rond
zijn, moet wat lachen om het verdriet van de vrijdenkers. Hun
centrum is gevestigd in een voormalige School met den Bijbel.
„En daar hebben ze nooit moeilijk over gedaan."
Ruzie over evangelisatie
bedreigt actie
van Engelse kerken
LONDEN Het decennium van de evangeli
satie, dat zou moeten leiden tot meer leden
voor de Engelse kerken, dreigt al na één jaar
op een mislukking uit te lopen. De deelne
mende organisaties zijn het oneens over som
mige methoden om mensen voor het chris
tendom te winnen. Verscheidene critici en
kerkelijke leiders hebben er daarom op aan
gedrongen dat de actie wordt afgeblazen. Vol
gens algemeen secretaris John Riordan van
de Raad van Kerken in Groot-Brittannië en
Ierland heeft de actie „onnodige misverstan
den en zelfs agressie veroorzaakt". Hij kan
zich voorstellen waarom buitenkerkelijken
zeer bezorgd zijn over de „ongevoelige ma
nier waarop christenen vaak met de verkondi
ging van het evangelie omgaan."
SCHOOL WIJZER
Niet bij
kennis alleen
door KLAAS DE JONG
Dezer dagen verscheen een interessant rapport
over de toekomst van het Christelijk onderwijs in
de Nederlandse samenleving. Het is geschreven in
opdracht van de Besturenraad Protestants-
Christelijk Onderwijs. Dooreen studiecommissie
onder voorzitterschap van Prof. Dr. D. Th. Kuiper,
die het als titel meegaf: „Niet bij kennis alleen.
Hieronder volgen een paar reflecties naar
aanleiding van dit boekje.
Op 7 april 1904 vierde de „Unie een School met
den Bijbel" (thans Unie School en Evangelie")
haar 25-jarig bestaan met een bijeenkomst in de
Oosterkerk in Utrecht. Aanwezig 2000(!) personen.
Een van de sprekers was Dr. Abraham Kuyperdie
toen minister-president was. Hij begon met een
markante uitspraak: „Na de school-kwestie is nu
de onderwijs-kwestie op de voorgrond getreden."
Hij wilde daarmee zeggen: „De financiële
gelijkstelling tussen openbaar en bijzonder
onderwijs, die komt er wel. Nu gaan wij over het
onderwijs zelf praten.En hij gaf meteen de toon
aan door opnieuw te fulmineren tegen een te groot
intellectualisme in dat onderwijs.
Aan dit voorval moest ik denken na het lezen van
„Niet bij kennis alleen". Nadenkend over de
toekomst van het protestants-christelijk
onderwijs schrijft de studie-commissie
nauwelijks over de scholen, hoe zij de tijd van
secularisatie en schaalvergroting zullen
overleven. Nee, veel belangrijker vindt zij: hoe
gaan wij in de toekomst christelijk onderwijs
geven dat die naam verdient. Ik zou willen dat
andere richtingen in het onderwijs dit voorbeeld
zouden volgen: wat m inder praten over „het
belang", de kwantiteit, wat meer over het
onderwijs zelf.
In dit rapport legt men een grote nadruk op het
ontwikkelen van een visie voor het christelijk
onderwijs op basis van een christelijke visie op
mens en samenleving. Veel van wat men daarbij
te berde brengt is eveneens van groot belang voor
het katholiek onderwijs.
Het christelijk onderwijs maakt deel uit van een
veranderende samenleving, heeft te maken met
onder andere de teloorgang van de verzorgings
staat en de ontzuiling. Dat laatste verschijnsel
vecht de commissie terecht nogal aan. Men
schrijft weinig over de invloed van de
secularisatie. Wel weer over de eenzijdige
onderwijsopvattingen van de overheid „volgens
een primair op economische principes gebaseerde
visie op de inrichting van de Nederlandse
samenleving."
We lezen dan: „Wij richten ons tegen de
eenzijdigheid van deze tendens, omdat we vinden
dat allengs een klimaat kan ontstaan waarin een
concept van christelijk onderwijs zoals ons dat
voor ogen staat, niet kan gedijen. Een vorm van
zelfbeheer, waarin kerndoelen en
examenprogramma's ingebed kunnen worden in
culturele en levensbeschouwelijke oriëntaties,
blijft daartoe een onmisbare voorwaarde.Goed
zo, denk je dan bij jezelf!
In deze visie op christelijk onderwijs wordt sterk
de nadruk gelegd op de school als pedagogisch
instituut waarin een ander soort samenleving in
het klein gestalte moet krijgen, waarin een
scheiding tussen feiten en normen weer ongedaan
wordt gemaakt.
Oftewel: het christelijk onderwijs heeft in feite een
andere samenleving op het oog dan de huidige, zo
sterk bepaald door de moderne wetenschap en de
moderne techniek. Het kan die pretentie ook
alleen waarmaken zolang het zich beweegt „in de
navolging van Jezus Christus.
Een belangrijk onderdeel van het rapport maken
ook uit karakteriseringen van de huidige
samenleving. En uiteraard staat de
onderwijsgevende inde belangstelling. „Hij
brengt God ter sprake op een persoonlijke wijze,
dat wil zeggen dat ook zijn of haar persoon
daarbij nadrukkelijk in het geding is."
Geen wonder dat dan grote nadruk wordt gelegd
op het belang van de opleiding van die
onderwijsgevenden. Een van de zaken die daarbij
ook wordt geconstateerd is, dat er aan die
opleiding nogal wat schort, onder andere waar
het erom gaat de aanstaande onderwijsgevende
een goed inzicht te geven in het feit hoe weinig
neutraalveel leerstof vaak is. Maar ook hier
gewaagt het rapport niet van de zorg die er toch
moet zijn: komen er voldoende leraren om de visie
hier ontwikkeld uit te dragen?
Die leerstof krijgt verderde volle aandacht. Moet
het christelijk onderwijs misschien eigen leerstof
gaan ontwikkelenDe commissie wil initiatieven
in die richting alle ruimte geven. Zij heeft veel
kritiek op de invloed van de moderne wetenschap
op de leerstof: „een overdreven aandacht voor
alles wat op rationaliteit is gebaseerd. Alleen wat
rationeel verklaarbaar is verdient het predicaat
„waar" en is boven elke twijfel verheven". Met de
commissie denk ik dat hier een sleutel ligt. Als
haar onderwijsvisie echt in de praktijk gebracht
zou gaan worden, dan kan het niet anders of dat
zal ook van grote invloed zijn op de leerstof van
het christelijk onderwijs, die op den duur wel eens
„gans anders" zou moeten gaan worden.
Dit rapport is vooral ook bedoeld als discussiestuk
voor schoolbesturen en onderwijsgevenden.
Prima. Maar er zal meer moeten gebeuren.
Daartoe wijst de commissie op initiatieven als
van de Unie „School en Evangelie" t.a.v. de
Programschool, van de Stichting Identiteit
Basisvorming Christelijk Onderwijs (SIBCO) en
van de Stichting Leerstoel Christelijk Onderwijs.
Maar zou het geheel niet moeten samenvloeien in
wat ik zou willen noemen een Ontwikkelings
plan voor het christelijk onderwijs"? Daar heeft
dit rapport een goed fundament voorgelegd. Het
is verkrijgbaar bij de Besturenraad, Postbus 907,
2270 AX, Voorburg. Tel. 070-3481148.
LEIDSCHENDAM - De
Nederlandse Hervormde
Kerk moet de strijd tegen
het racisme versterken. In
de theologische opleiding
van hervormde predikan
ten moet meer aandacht
komen voor de theologie
en de geloofsbeleving van
de zwarte gemeenschap
pen. Kerkleden die het ra
cisme proberen te over
winnen, moeten meer
steun krijgen en het per
soneelsbeleid van de kerk
moet worden gekenmerkt
door raciale rechtvaardig
heid bij aanstellingen.
Dit zijn enkele aanbevelingen
in het rapport 'Racisme is zon
de', dat vrijdag 20 maart wordt
besproken door de hervormde
synode. Het rapport is opge
steld door de Raad voor de za
ken van Overheid en Samenle
ving (ROS) en de Generale Di-
akonale Raad (GDR) van de
Hervormde Kerk. Het is de
eerste keer dat de synode
spreekt over maatregelen om
het racisme binen en buiten de
kerk te bestrijden.
In 1962 aanvaardde de synode
het rapport 'Het rassenvraag
stuk' waarin afstand werd ge
nomen van alle theorieën die
mensen naar ras definiëren. In
het rapport werd nauwelijks
aandacht besteed aan het ra
cisme in Nederland en aan de
verbinding van vooroordeel en
politieke en economische
macht waardoor racisme wordt
gekenmerkt. In de jaren daar
na heeft de aandacht voor de
strijd tegen het racisme zich
Wie de bijbel leest kan daarom nog wel met discriminatie worden geconfronteerd.
FOTO: ANP
toegespitst op de apartheid in
Zuid-Afrika.
De opstellers van het rapport
onderstrepen dat de kerk deel
is van het racismeprobleem.
Zij wordt erdoor verdeeld en
verscheurd. Juist omdat racis
me een anti-goddelijk en anti-
menselijk gezichtsbedrog is en
de eenheid van de kerk erdoor
wordt bedreigd, is bestrijding
van racisme een zaak van le
vensbelang voor de kerk zelf.
Erkenning
De opstellers van het rapport
erkennen dat de traditionele
theologie allerlei elementen in
zich had die het racisme bevor
derden. De apartheid in Zuid-
Afrika werd vaak op bijbelse
gronden verdedigd. Het ver
haal van de vervloeking van
Cham, gezien als voorvader
van de zwarte volkeren, door
zijn vader Noach heeft in bre
de kringen lang gefunctio
neerd ter ondersteuning van
een racistische ideologie en
praktijk.
Hoewel de zending de „heillo
ze" vereenzelviging van kerk,
volk, ras en westerse cultuur
trachtte te doorbreken, heeft
zij zich nooit geheel kunnen
losmaken van het superiori
teitsgevoel van het christelijke
westen van de 19e eeuw, aldus
het rapport.
De schrijvers pleiten daarom
voor theologische gesprekken
van hervormden met christe
nen uit zwarte gemeenschap
pen. Dezen kunnen hun leren
hoe gemakkelijk in de wester
se bijbeluitleg bestaande voor
oordelen en verschillen naar
ras en klasse worden beves
tigd.
Zij bepleiten voorts een hand
reiking voor de ambtsdragers
over 'racisme in Nederland'.
Deze handreiking zou het uit
gangspunt kunnen zijn voor
een jaarlijkse conferentie
waarbij theologen uit de zwar
te gemeenschap de ambtsdra
gers over hun ideeën informe-
UTRECHT - De voorzitter
van de rooms-katholieke com
missie 'Justitia et Pax', dr. H.A.
van Munster, heeft geen goed
woord over voor de brochure
over oorlog en vrede die de
Raad van Kerken onlangs naar
aanleiding van de Golfoorlog
heeft gepubliceerd. In de bro
chure van de sectie Internatio
nale Zaken wordt geen „mo
reel eindoordeel" uitgespro
ken over de Golfoorlog. „Aller
eerst is het de vraag of zo'n oor
deel wel mogelijk is. Daarnaast
is het de vraag of het juist de
christelijke kerken zouden
moeten zijn, die dat oordeel
uitspreken. De kerken past be
scheidenheid in deze."
Vooral deze passage is Van
Munster in het verkeerde keel
gat geschoten, zo blijkt uit '1-2-
1', het officieel orgaan van de
RK Kerk. „Hoe is het mogelijk,
dat in de twintigste eeuw na al
les wat we hebben meege
maakt door een Raad van Ker
ken zelfs maar de vraag ge
steld kan worden of christelij
ke kerken zich moeten uit
spreken over oorlog en vrede.
Maar natuurlijk moeten zij
dat!"
„Positief, negatief of daartus
sen in. Maar uitspreken zullen
zij zich", roept Van Munster,
die onder meer verwijst naar
duidelijke uitspraken van het
Tweede Vaticaans Concilie en
enkele encyclieken. De kerken
„hebben zeker in deze leiding
te geven aan de gewetens van
hen die verantwoord proberen
te leven in deze tijd!"
Van Munster, voorzitter van
het bisschoppelijk adviesor
gaan op het gebied van gerech
tigheid en vrede, ergert zich
ook aan het feit dat in de bro
chure twee benaderingswijzen
naast elkaar staan. Er wordt
Dr. H.A. van Munster
I FOTO: PERS UNIE
geen enkele poging gedaan ze
met elkaar te verenigen. „Dan
pas had de brochure een aan
zet tot een discussie in de ker
ken geleverd."
BUENOS AIRES - Paus Johannes Paulus II heeft de autoriteit
en het recht om te interveniëren in Latijnsamerikaanse kwes
ties, als hij meent dat dat de kerk ten goede komt. Dat meent de
Dominicaanse aartsbisschop Nicolas López Rodriguez, voorzit
ter van de Latijnsamerikaanse bisschoppenconferentie. De in
terventie van de paus tijdens de conferentie van Latijnsameri
kaanse Religieuzen (CLAR) vorig jaar was volgens López legi
tiem omdat op die wijze een einde kon komen aan de onenigheid
tussen katholieke autoriteiten in het continent en de religieu
zen. Volgens de aartsbisschop was een klein groepje religieuzen
dat het bestuur domineerde, verantwoordelijk voor het conflict
met de Latijnsamerikaanse bisschoppen. „Zij vertegenwoordi
gen niet de rest van de religieuzen in het continent, die over het
algemeen prima relaties onderhouden met hun bisschoppen",
aldus López. Het conflict draaide om inzichten omtrent de be-
vrij dingstheologie
Onderscheiding - De Inter
nationale Raad van Christenen
en Joden (ICCJ) heeft haar
jaarlijkse prijs voor grote ver
diensten op het gebied van de
dialoog tussen joden en chris
tenen dit jaar toegekend aan
OJEC-voorzitter dr. S. Schoon.
De prijs zal Schoon later dit
jaar in Nederland worden uit
gereikt. Schoon vertrekt in no
vember uit het bestuur van het
Overlegorgaan van Joden en
Christenen in Nederland
(OJEC), waarvan hij sinds de
oprichting in 1981 voorzitter is
geweest. Sinds september vo
rig jaar werkt hij als predikant
in Gouda. Hij is bestuurslid
van de ICCJ.
VATICAANSTAD - Bij het
Vaticaan werken 3400 mensen,
onder wie 1040 nonnen, pries
ters en paters. Dat blijkt uit cij
fers die de vakbond van leke-
medewerkers bij het Vaticaan
(ADL) gisteren heeft verstrekt
aan het begin van haar eerste
congres. Er werken 390 vrou
wen bij het Vaticaan, van wie
130 lid zijn van een religieuze
orde of congregatie. In de lei
ding van de congregaties, ra
den en commissies zijn slechts
15 leken te vinden naast 135
kardinalen, bisschoppen en
priesters.
De basissalarissen zijn niet erg
hoog. In de laagste schaal ver
dient men ruim 2300 gulden
bruto. Dit bedrag wordt elke
twee jaar met ongeveer 36 gul
den verhoogd. Medewerkers in
de hoogste salarisklasse kun
nen elke maand rekenen op
ongeveer 3500 gulden, een be
drag dat jaarlijks met 60 gul
den wordt verhoogd.
Over de salarissen van de lei
ding van de Vaticaanse depar
tementen wordt geen informa
tie verstrekt. Het is bekend dat
de „prinsen van de kerk" een
onkostenvergoeding hebben
van ongeveer 1800 gulden per
Overleven
ElND januari dook de 87-jarige Deng Xiaoping ineens w(
op in de openbaarheid, en nog wel in Shenzen, een door
king ingestelde experimentele economische zone nabij 1
puur-kapitalistische Hongkong. In de sterk formalistische
hiërarchische maatschappij als de Chinese gebeurt zo n
niet zo maar. Dat bleek ook uit het pleidooi voor economise
hervormingen dat Deng daar hield.
HERVORMINGEN en grotere openheid zijn de enige i
weg voor China. Geen hervormingen doorvoeren betekf
een doodlopende weg. De communisten zullen de macht v
liezen, als ze de markteconomie niet omarmen, zo wa
schuwde Deng. En als om zijn reputatie van pragmatic
het heeft geen belang welke kleur de pels van een 1
heeft, als ze maar muizen vangt kracht bij te zetten, voi
de hij daar aan toe: 'Als het kapitalisme iets goeds heeft, d
moet het socialisme het naar hier halen en het gebruiken'.
DeNGS uitspraken werden eind januari slechts in lok
partijkranten weergegeven. Vorige week, een maand lat
pakte de Volkskrant, het officiële orgaan van de Commur
tische Partij, er zelf mee uit. Het lijkt er dus op dat Deng
de oude garde rondom hem die na de dood van Mao en
uitschakeling van de 'Bende van Vier' de glasnost en de pe
strojka in China invoerden, lang voor men in Moskou d;
aan toe was andermaal het pleit gewonnen hebben.
MAAR deze keer gaat men zelfs nog een stap verder. I
communistische partijorgaan poneert de revolutionaire si
ling dat China een kapitalistische economie moet ontwik]
len. Dat is noodzakelijk om niet het lot van de voormalige
cialistische landen in Europa te moeten ondergaan. Ovei
ven is dus het wachtwoord. En overleven kan slechts als m
het volk materiële welvaart bezorgt. Het socialisme is niet
staat materiële welvaart voort te brengen, het kapitalisi
wel.
MAAR daar houden de hervormingen in China kennel
op. Politieke hervormingen zijn ongewenst, ja zelfs geva
lijk. Sinds de val van het communisme waarschuwt men cc
stant voor de subversie van de westerse democratie. En
om die waarschuwing kracht bij te zetten, werden vori
week zeven militanten voor de democratie veroordeeld
gevangenisstraffen wegens het 'verspreiden van contra-re1
lutionaire propaganda'.
De democratiebeweging van '89 heeft de Chinese CP-1
ding het gevaar voor het eigen politieke bestaan duidelijk j
maakt. Bovendien hebben de Chinese communisten 1
schrikwekkende voorbeeld van hun Midden- en Oosteuro]
se kameraden voor ogen. Alle communistische dictators h<
ben tegen het opstandige volk het onderspit moeten delvt
Het lot van een Nicolae Ceausescu, van een Erich Honeck
die in Moskou een toevlucht moest zoeken in de Chileer
ambassade, wacht ook hen. Zelfs Gorbatsjov is uiteindel
het slachtoffer geworden van de door hem gelanceerde gl
nost. Overal in het voormalige communistische Euro
met uitzondering van Roemenie zijn de communist
van de kaart geveegd. Alle machtsposities hebben ze uit h«
den moet geven.
De Chinese communisten zijn er kennelijk van overtui
dat kapitalisme best kan samengaan met politieke dictatui
Wat generaal Pinochet in Chili gelukt is, namelijk een gen
neerde economie weer gezond maken, moet Deng Xiaopi
en zijn opvolgers ook wel lukken, schijnt de redenering
zijn. Maar dan vergeet men wel dat Pinochet uiteindelijk o
het veld heeft moeten ruimen, net zoals de Hongaarse
Tsjechoslovaakse communisten die de volgzaamheid en n
deplichtigheid van hun onderdanen aan hun regime trad
ten af te kopen met meer consumptiegoederen. Ook de C
nese mens leeft niet van rijst alleen.
ADVERTENTIE
Bouw winkelcentrum
joodse begraafplaats
Hamburg opgeschort
HAMBURG - De bouw
van een winkelcentrum
op een vroegere joodse be
graafplaats in Hamburg is
gisteren voor onbepaalde
tijd opgeschort, nadat or
thodoxe joden hadden ge
dreigd zichzelf voor de
bulldozers te werpen.
Acht orthodoxe joden uit de
Verenigde Staten, Frankrijk
en Groot-Brittannië knielden
op het terrein om er te bidden
en waarschuwden de bouwon
derneming dat zij zich voor de
voertuigen zouden werpen, als
aan de werkzaamheden geen
einde werd gemaakt.
Rabbijn Abraham Goldman uit
Londen kondigde aan dat hij
op het terrein zal blijven, tot
dat definitief van de bouw van
het winkelcentrum is afgezien.
„Graven kunnen door het op
graven van de grond worden
verwoest. Dat kunnen wij niet
accepteren", zei hij. De Zwit
serse advocaat Berysz Rosen
berg heeft woensdag bij de
Duitse justitie aangifte gedaan
wegens „verstoring van de
rust van de doden" op de vroe
gere begraafplaats.
De ongeveer 400 jaar oude be
graafplaats werd in de jaren
dertig door de nazi's verwoest,
geasfalteerd en met bunkers
bebouwd. Na de oorlog kreeg
de joodse gemeente het terrein
terug, maar het werd in 1950
met instemming van deze ge
meente verkocht aan een ste
delijke onderneming. Volgens
de onderneming die het win
kelcentrum bouwt, is het uit
gesloten dat er nog stoffelijke
resten op het terrein te vinden
zijn.
il geplaatst
In diverse kranten is in de eerste week van februari 1992
onder de kop „Wereld Natuur Fonds moet niet veel hebben van de aktie Save the
Rhino," waarin is gesteld dat het Wereld Natuur Fonds twijfelt aan de betrouw
baarheid van stichting „Save the Rhino" en is ook overigens een aantal opmerkin
gen opgenomen, mede toegeschreven aan een woordvoerder van het Wereld Na
tuur Fonds, die de stichting „Save the-Rhino" in kwaad daglicht plaatsten
and van de ten opzichte van de stichting
3 mededelingen Deze zijn niet in lijn met de
ring die het Wereld Natuur Fonds heeft gehanteerd. Het Wereld Natuur
Fonds heeft geen enkele aanleiding voor twijfel omtrent de integriteit van de Stich
ting Save the Rhino.
maand; de 'kardinaalsruifzo
als deze vergoeding binnen
het Vaticaan bekend staat.
Hun salaris moge dan niet
overdadig zijn, de Vaticaanse
medewerkers genieten allerlei
voordelen: zij betalen geen in
komstenbelasting, kunnen
goedkoop tanken en mogen
winkelen in het belastingvrije
warenhuis van het Vaticaan.
Uitgave:
Kantoor:
Telefoon:
Postadres
Hoofdkantoor:
Telefoon
Postadres:
Westerpers bv (maakt deel uit van Sijtl
Apothekersdijk 34. Leiden.
071 -122 244
071 -134 941
Postbus 112300 AA Leiden
Kooprnansstraat 9. 2288 BC Rijswijk
070 - 3190 933.
070-3906 717
Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot.
Leiden en omgeving (tel. 071 - 144 046/047/48/49) G - J Onvlee (chef-redacteur
F Buurman, K. van Kesteren, R Kleijn. drs. R. Koldenhof. M Kroft, T Pieters en
M Roso
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel 070 - 3190 815):
A. van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van Holstein,
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K. Veraart.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H Pièt.
Geestelijk leven (tel, 070 - 3190 835): L Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S. Evenhuis.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831)' Ch. Bels (chef), A.
J. Hofmeester, C. de Kier, H. Nieuwmans, H. Sch
Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een I
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland I
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs. K. Swiers,
M. van de Ven en P Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout,
(chef), H Bijleveld, D. Hofland, P Koopman, D van Rietschoten en K. van Wed
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J van den Bergh
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R Hasselerharm 1
(Johannesburg), drs A. Heering (Rome), B. van Huét (Londen), M de Koninck
(Washington), F Lindenkamp (Sao Paulo), B Schampers (Brussel). W Voordo(
(Londen), drs R. Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G. van Wijlarl
(Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal-1
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London Vertaalster di
M deCocq
ri 08 30 tot 17.00 u
Nabezorging
Telefoon 071 -122 248 op ma
15 00 uur
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand
118.00 tot 19.00 uur. op zi
27,00
79.80
312,65
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 28,20
per kwartaal 82,80
per jaar 318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
