„God is onze allereerste naaste" Michail Gorbatsjov en de paus bedanken elkaar Stichting wijst aantijgingen over Holland Dorp af £ektóc6ou4cmt GEESTELIJK LEVEN OPINIE Rome biedt joden excuses aan Toenemende vrijheid van godsdienst op Cuba maakt behoefte aan bijbels zichtbaar COMMENTAAR De Raad voor de Kunst heeft een advies uitgebracht over de subsidieverlening aan kunstuitingen in de periode 1993- 1996. Echt grote verrassingen staan er niet in: het voortbe staan van Opera Forum hing al langere tijd aan een zijden draad en ook op de opheffing van het Forum Filharmonisch en het Limburgs Symfonie Orkest was al eerder gezinspeeld. Opera Forum zal worden vervangen door een ander reisope ragezelschap, dat gebruik mag maken van wat Forum achter laat en moet samenwerken met de Nederlandse Opera. De or kestbegeleiding komt in handen van de regionale orkesten. Voor Forum Filharmonisch is er geen plaats meer. In Iraaks-Kurdistan worden de Kurden beschermd door de bondgenoten die streden tegen Saddam Husayn. Het is het Iraakse leger verboden binnen te dringen in de Kurdische veiligheidszone. De Kurden leven min of meer autonoom, be veiligd tegen de genocide-plannen van de Iraakse dictator. Er is echter een categorie van Kurden die niet genieten van de geallieerde bescherming. En er is een land dat ongestoord en ongestraft Iraaks-Kurdistan binnendringt om daar Kurderi aan te vallen en uit te moorden: Turkije. mlT CcidócSotwont WOENSDAG 4 MAART 1992 „Zuid-Afrika vervolgt vluchtelingen Mozambique" GENEVE De Wereldraad van Kerken verwijt de Zuidafrikaanse regering vluchtelingen uit Mozam bique te vervolgen. Zij worden gearresteerd of naar Mozambique gedeporteerd, aldus de Wereldraad maandag in een verklaring. Volgens de Zuidafrikaanse Raad van Kerken heeft de regering van Zuid-Afrika van januari tot augus tus vorig jaar meer dan 30.000 vluchtelingen die op illegale manier het land waren binnengekomen, la ten arresteren en deporteren. Talrijke vluchtelingen zouden aan de grens door militairen zijn doodge schoten. Volgens de Wereldraad staan in Zuid-Afrika bijna 200.000 Mozambiquanen officieel als vluchteling ge registreerd. Ongeveer een even groot aantal zou ille gaal in het land verblijven. Ook onder zwarten groeit de weerstand tegen de Mozambiquanen, die worden beschouwd als concurrenten op de arbeidsmarkt. De toekomst ziet men niet, wel het verleden. Dat is hoogst merkwaardig, want onze ogen zitten niet op onze rug Eugóne lonesco ROME - Burgemeester Franco Carraro van Rome heeft zich bij op- perrabijn Elio Toaff verontschul digd voor een demonstatie van hon derden jonge neofascisten, die voor joden beledigende leuzen scan deerden. „Deze manifestatie was beneden alle peil", zei de burgemeester tij dens een bezoek aan de synagoge in Rome. Hij bood Toaff zijn veront schuldigingen aan namens een „overgrote meerderheid van Ro meinen die een lange traditie van vriendschapsbanden met de joodse gemeenschap onderhouden". Zo'n 400 'naziskins' - skinheads, neofascisten en andere militante vertegenwoordigers van extreem rechts - liepen zaterdag langs de joodse wijk van de stad. Ze droegen de vlag van de 'Politieke Bewe ging', een tot dan toe onbekende or ganisatie. De autoriteiten hadden kennelijk het belang van de manifestatie on derschat. Ze besloten niet in te grij pen „om ongelukken te voorko men". Om die reden konden de de- monstanten gaan en staan waar ze wilden, de fascistengroet brengen en ongestraft antisemitische leuzen op de muren schrijven. Inmiddels is een onderzoek inge steld naar de organisator van de de monstatie, Paolo Boccacci, leider van de 'Politieke Beweging', en te gen een veertigtal 'naziskins'. „Oostenrijkse wet is verouderd" WENEN - De Oostenrijkse wetge ving is op het punt van de gods dienst zwaar verouderd. Dat blijkt, zo vinden evangelicale christenen, uit de weigering van de staat om toestemming te geven tot het op richten van een Bond van Evangeli sche Gemeenten. De overheid be roept zich op de wet voor erkenning van religieuze groeperingen die stamt uit 1874. De overheid en de gevestigde kerken vinden dat de bond niet nodig is en oprichting werkt alleen maar verwarrend. Er is al wel een vereniging waarin evan gelische en andere vrije groepen zich hebben verenigd. Kardinaal roept in vastenbrief op tot bekering UTRECHT Jezus laat de liefde tot God niet op gaan in de liefde tot zijn medemensen. Uit Jezus' woorden en gedrag blijkt, dat God onze allereerste 'naaste' is. Aan Hem moet de gelovi ge daarom zijn eerste aan dacht en liefde schenken. Zonder God, zonder lief devolle aandacht voor Hem wordt het menselijk hart stuurloos en kan het al gauw een prooi worden van zelfzucht en egoïsme. Dat schrijft kardinaal dr. A.J. Simonis in zijn vastenbrief aan de gelovigen van het aartsbis dom Utrecht. De kardinaal roept daarin de gelovigen op zich te bekeren tot God als „onze eerste naaste". Hij hoopt dat zijn brief een hulp is „om opnieuw de barm hartige en vergevende liefde van God te ontdekken en met meer diepgang te beleven", zo dat de gelovigen in de Veertig dagentijd „beter gaan zien wel ke plaats God en de naaste in ons leven innemen". Volgens de kardinaal horen de bekering tot God en het gelo ven in de Blijde Boodschap bij elkaar. Door het offer van het leven van zijn Zoon Jezus heeft God zich tot onze aller eerste 'naaste' gemaakt. „Door zijn Zoon Jezus heeft God ons tot zijn kinderen gemaakt, trekt Hij een streep door onze zonden van egoïsme en zelfge noegzaamheid." Want zonder God kunnen mensen in chaos en wanorde terecht komen, zegt de Utrechtse herder de apostel Paulus na. Bovendien wijst mgr. Simonis er op dat Jezus niet voor niets spreekt over een eerste en een tweede gebod. Want luidt het eerste gebod niet „uw God be minnen met geheel uw hart, geheel uw ziel, geheel uw ver stand en geheel uw kracht"? Pas in het tweede gebod spreekt Jezus over „uw naaste beminnen als uzelf'. Moeilijk De vastenbrief begint met een reclameslogan, waarmee een uitzendburo vorig jaar adver teerde op alle stations: „Mijn toekomst, die bepaal ikzelf." Volgens de kardinaal komt het er inderdaad op aan de toe komst met moed en vertrou wen in handen te nemen, maar dan op basis van voortdurende bekering en geloof. „Dat laat ste is moeilijk. Want bekering die zich in geloven verwerke lijkt, betekent jezelf overge ven; betekent het zwaartepunt verleggen van jezelf naar God, „die groter is dan ons hart"." Geloven is 'gave', zo besluit de vastenbrief: je kunt het gelo ven niet uit eigen kracht op brengen, maar „alleen in de kracht van Gods Geest". En daarom spoort kardinaal Simonis de gelovigen in het bisdom Utrecht aan om in deze Veertigdagentijd steeds op nieuw te bidden om de gave van het geloof en met de man uit het Marcusevangelie te sta melen: „Ik geloof. Heer, kom mijn ongeloof te hulp!" Christenen in Nigeria bereid tot oorlog met fundamentalisten ERMELO - De interkerkelij ke organisatie Open Doors is bevreesd voor nieuwe uitbar stingen van geweld in Nigeria. Christenen in het land zijn be reid tot gewapend verzet tegen islamitische fundamentalis ten, en schrikken er niet voor terug om van Nigeria 'een tweede Libanon' te maken. Open Doors zegt dit na een on derzoek in Nigeria door een speciaal team van de Ermelose organisatie. Het team heeft ge probeerd de achtergronden te achterhalen van de bloedige onlusten tussen christenen en moslims in oktober vorig jaar. Volgens de laatste gegevens vonden 2000 christenen daar bij de dood. Onder de moslims vielen tussen de 150 en 300 slachtoffers. De gebeurtenissen in Nigeria maken volgens Open Doors deel uit van een 'islamitisch meesterplan om geheel Afrika te islamiseren'. De onlusten vonden plaats in de Noord-Ni- geriaanse stad Kano, waar de Duitse pinkster-evangelist Reinhard Bonnke een massale campagne wilde houden. Radi cale moslims verhinderden dit, en trokken moordend en plunderend door de stad. Volgens Open Doors was het niet de eerste keer dat mos lims bruut optraden tegen christenen. Al sinds 1982 zou den christenen regelmatig zijn lastiggevallen door moslims, die de islamitische deelstaat Kano en andere noordelijke deelstaten willen verdedigen tegen het groeiend aantal christenen. Ook daarbij zijn doden gevallen. Een groot ver schil was echter dat christenen in Kano gewapend verzet bo den. Medewerker Wybo Nicolai van Open Doors vreest herhaling van de gebeurtenissen in Kano. „Veel christenen zijn be reid terug te slaan". Op dit mo ment vinden besprekingen plaats tussen moslims en ker ken in Nigeria om verder bloedvergieten te voorkomen. Open Doors noteerde overi gens wel kritiek van Nigeri- aanse christenen op Bonnke's evangelisatie-campagne. Het gebruik van het woord 'kruis tocht' tijdens de voorbereiding getuigde volgens hen van wei nig inzicht in de spanningen tussen moslims en christenen in het land. Open Doors zet zich in voor bij bel- en lectuurverspreiding voor vervolgde christenen. Sinds twee jaar opereert Open Doors nadrukkelijk in islamiti sche landen. Ze heeft om die zelfde reden de naam van de organisatie (Kruistochten) in de huidige veranderd. Comenius - De komende maanden wordt in ons land op diverse wijze de vierhonderd ste geboortedag van. de Tsje chische geleerde Jan Amos Co menius herdacht. Zo wordt in Naarden - de plaats waar de geleerde is begraven een herdenkingsdienst gehouden. Die dienst wordt door de IKON-televisie uitgezonden en wel op zondag 29 maart. Op 16 mei wordt in Naarden het vernieuwde Comenius-mu- seum geopend. Comenius was een zeer veelzijdig geleerde, die tot op vandaag de interesse van velen wekt. ROME - „We kunnen nu wel zeggen dat al wat er de afgelo pen jaren in Oost-Europa niet mogelijk zou zijn geweest zon der deze paus, zonder de be langrijke rol - ook politiek - die hij op het wereldtoneel heeft weten te spelen." Dat schrijft Michail Gorbatsjov in zijn gisteren verschenen maandelijkse column in het Turinese dagblad La Stampa. Gorbatsjov vermeldt, dat zijn eerste bezoek aan de paus in december 1989 gevolgd werd door een intense briefwisse ling tussen het Kremlin en het Vaticaan. De voormalige Rus sische leider voelde zich aan getrokken tot Wojtila, door diens persoonlijke sympathie, waarbij ook de gemeenschap pelijk Slavische achtergrond een rol speelde en door de kracht van zijn ideeën, die mede tot inspiratie van de pe restrojka hebben gediend. „In zijn nabijheid heb ik de rol van de paus begrepen en ge voeld in wat later het nieuwe politieke denken is genoemd. Het kost me geen enkele moei te om toe te geven dat zijn toe spraken veel gedachten bevat ten waar wij ons ook inkonden vinden." Johannes Paulus II is een 'buitengewone persoon lijkheid' voor wie ook in de toe komst nog een belangrijke rol zal zijn weggelegd, besluit Gorbatsjov zijn lofzang. Vandaag reageert Johannes Paulus II in La Stampa op het artikel van Gorbatsjov die zelf had verzocht om vóór de publi catie de tekst aan de paus voor te leggen. In een interview met hoofdredacteur Paolo Mieli laat de paus blijken dat de sympathie wederkerig is en dat hij Gorbatsjov als een godsgeschenk beschouwt. „Dit zijn ware woorden die mijn mening over Gorbatsjov als man van grote integriteit be vestigen", aldus Wojtila. „Toen ik hem voor de eerste keer ont moette, was er een instinctief contact, alsof we elkander al eerder hadden leren kennen. En ik weet waar dat gevoel uit voortkomt. Onze ontmoeting was voorbereid door de Voor zienigheid Gorbatsjov zegt dat hij niet gelovig is, maar ik herinner mij dat hij tegenover mij heeft gesproken over het belang van het gebed en van het innerlijke leven van de mens." Alleen waar de Russische ex- politicus hem een belangrijke politieke rol in Oost-Europa toeschrijft, vindt de paus een rectificatie noodzakelijk. „Ik denk niet dat we kunnen spre ken van een politieke rol. Als Paus bestaat mijn missie uit de prediking van het Evangelie, maar in het Evangelie is wèl sprake van eerbied voor de mens en dus ook voor de men senrechten en de gewetens vrijheid." HAARLEM - De Vere nigde Bijbelgenootschap pen (United Bible Socie ties, UBS) hebben onlangs ruim 62.000 bijbels gele verd aan de kerken op Cuba. De behoefte aan bijbels op het eiland van Fidel Castro is vele malen groter. Volgens schat tingen van de kerken is een af zet van zeker anderhalf mil joen bijbels mogelijk. Dat aan tal is gebaseerd op één bijbel per gezin. Het Nederlands Bij belgenootschap (NBG) in Haarlem bezint zich op moge lijkheden voor eèn eventuele actie gericht op de bijbelvoor ziening op Cuba. De toenemende godsdienst vrijheid op Cuba heeft ervoor gezorgd dat de behoefte aan bijbels beter zichtbaar is ge worden. Fidel Castro heeft op het laatste partijcongres te kennen gegeven dat de kerken met hun waarden een rol van betekenis kunnen spelen in de Cubaanse samenleving. Sinds dien is er meer godsdienstvrij heid in het land en blijkt de re ligieuze behoefte van steeds meer mensen. Gedurende de afgelopen 23 jaar werd toe stemming gegeven voor de im port van 105.000 bijbels; in de voorbije dertien maanden werd ongeveer hetzelfde aan tal geimporteerd. Volgens Ruud Blom van het NBG, die bij de overhandiging van de bijbels op Cuba aanwe zig was, is er in het land geen sprake meer van vervolgingen of discriminatie vanwege het geloof. Tot in het betrekkelijk (recente) verleden was dat wel het geval. Onder anderen de huidige rooms-katholieke aartsbisschop dr. Jaime Ortega heeft gevangen gezeten van wege het geloof toen hij nog geen bisschop was. De bijbels van de UBS werden in ontvangst genomen door de Bijbelcommissie van de Oecu menische Raad van Cuba. De Rooms-Katholieke Kerk neemt niet deel aan deze Raad, maar profiteert wel mede van de bijbelactie. De positie van de Rooms-Katholieke Kerk op Cuba is anders dan die van de vele (kleine) protestantse ker ken en groepen. De R.K. Kerk heeft zich altijd via de hiërar chie openlijk verzet tegen het heersende anti-godsdienstige klimaat op Cuba; de vele prote stantse christenen konden in hun verzet gemakkelijk 'on zichtbaar' blijven omdat ze functioneren in talloze kleine huisgemeenten. Het aantal rooms-katholieken wordt geschat op ruim zes mil joen; er gaan echter maar zo'n zestigduizend katholieken ge regeld naar de mis. Het aantal protestanten wordt geschat op ruim honderdduizend, aldus Blom, secretaris buitenlandse hulp van het NBG. Tijdens de afgelopen periode van grotere vrijheid van gods dienst is het aantal christenen toegenomen, zo heeft Blom vernomen. Sommige kerken zagen in de afgelopen driejaar het ledental verdubbelen. On der de bekeerlingen bevinden zich veel jongeren. De Oecumenische Raad van Cuba en de UBS zijn bespre kingen begonnen over de mo gelijkheden voor een zelfstan dig bijbelgenootschap op Cuba. Ook de rooms-katholie ken zijn bij deze besprekingen betrokken. NIJKERK - De Stichting Christenen voor Israël is ontsteld door de kritiek op de steun aan de bouw van het Holland Dorp voor Russische joden in Jeru zalem. Het D66-kamerlid Kohn- stamm heeft minister Van den Broek van buitenlandse zaken gevraagd te voorkomen dat de bouw van het Holland Dorp doorgaat. P. Koelewijn van de stichting spreekt niet tegen dat het dorp Givat ha Matos wordt gebouwd in een gebied dat in 1967 door Israël werd be zet. Maar het terrein waar het dorp wordt gebouwd, werd in 1948 zonder toestemming van de Verenigde Naties door het Jordaanse leger bezet en twee jaar later door Jordanië gean nexeerd. De stichting noemt in een ver klaring de bewering dat een Palestijns dorp voor de bouw ontruimd is 'kletskoek'. Het dorp wordt gebouwd tussen twee joodse wijken aan de zuidkant van Jeruzalem en is bedoeld als tijdelijke opvang voor de nog steeds groeiende stroom vluchtelingen uit de vroegere Sovjetunie. De stich ting houdt eraan vast dat „er nooit meer één plaats in de we reld zal zijn die voor joden ver boden is" en dat het ongedeel de Jeruzalem de hoofdstad van Israël moet blijven. Christenen voor Israël begon eind vorig jaar een actie voor het dorp, waar 624 woningen moeten komen, niet uitslui tend voor Russische joden, maar ook voor joden uit Etio- pië. De actie heeft tot nu toe ruim 1 miljoen gulden opge bracht. De stichting streeft naar minstens 10 miljoen. Forum VRAAG is uiteraard of het alternatief dat de Raad voor de opera-voorziening in de provincie aandraagt, wel zoveel beter is dan nu. Wie het advies goed leest ziet daarin niet zozeer een pleidooi voor opheffing, maar veeleer van een voortzet ting van Opera Forum onder nieuwe artistieke en zakelijke leiding. Die leiding zal dan goed overweg moeten kunnen met die van de Nederlandse Opera, waarmee Forum in de op tiek van de Raad moet samenwerken. Doel is het brengen van het ijzeren repertoire in een spannende en avontuurlijke enscenering. Wie de verdeelde recensies over de prestaties van de Nederlandse Opera op dat gebied in ogenschouw neemt, houdt zijn hart vast. Want in Amsterdam is die avon tuurlijke regie niet zelden ten koste gegaan van de kwaliteit van dat ijzeren repertoire. De Raad zelf noemt het „interes sante produkties, zij het van wisselende kwaliteit". Maar toch niet zo wisselend dat de subsidie erdoor in gevaar komt, zoals bij Forum. TWIJFELS over een kwaliteitsverbetering met een nieuw reisoperagezelschap worden ook gevoed door het wegvallen van Forum Filharmonisch. De orkestbegeleiding van Opera Forum komt nu in handen van het Gelders Orkest, met een bijrol voor het Noord Nederlands en het Brabants Orkest. Die orkesten krijgen in ruil voor die operabegeleiding extra for matieplaatsen, waardoor ze ook nog eens in staat zijn hun normale concerttaak beter te vervullen. Dat is leuk voor die orkesten, maar Opera Forum-nieuwe-stijl wordt er vermoe delijk niet echt beter van. Juist een continuïteit in die opera begeleiding is voorwaarde voor een redelijk constante kwali teit. De begeleiding versnipperen doorbreekt dat. HOEZEER de prestaties van Opera Forum soms ook tegen vielen, het alternatief dat de Raad nu voorlegt biedt niet veel uitzicht op verbetering. Het was beter geweest als de Raad had gezocht naar verbetering binnen de huidige situatie. Nu wordt heel veel overhoop gehaald, zonder dat de operalief hebber er vermoedelijk ook maar iets mee opschiet. Vergeten Kurden HET wordt met de dag duidelijker dat er zich een etnisch^ strijd ontwikkelt tussen Turken en Kurden. De acties van de Kurdische Arbeiderspartij (een marxistisch-leninistische partij die sinds 1984 een guerrilla voert voor een onafhanke lijk Kurdistan in Turkije), krijgen steeds meer aanhang. De begrafenissen van de PKK-guerrilleros en gedode burgers groeien telkens uit tot massademonstraties. Van de andere) kant zijn er steeds meer Turken die hun geduld verliezen en menen dat de enige manier om het Kurdische probleem op te lossen de Saddam-manier is: wanneer er geen Kurden meei zijn, is het Kurdische probleem opgelost. HET verschil is echter dat de Kurden die door Saddam Hu sayn worden bedreigd, internationale bescherming krijgen terwijl de Kurden die door het Turkse leger worden aangeval len in Irak, helemaal worden genegeerd. Bush bij evangelicalen De betrekkingen tussen president Bush en de evangelicale beweging in de Verenigde Staten zijn deze week weer stevig aangehaald. Bush was de belangrijkste spreker op de vijftigste bijeenkomst van de Na tional Association van evangelicalen, die dezer dagen in Chicago werd gehouden. De uitnodiging kwam Bush goed uit; hij kreeg daardoor de gelegenheid zich nog weer eens nadrukkelijk te profileren in het ka der van de komende verkiezingen. FOTO: AP Uitgave Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv) Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden Telefoon 071 -122 244 Telefax 071 - 134 941 Postadres: Postbus 112300 AA Leiden Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk Telefoon: 070-3190 933. Telefax 070-3906 717 Postadres Postbus 9, 2501 CA Den Haag Directeur/hoofdredacteur. J. Leune Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L van Koot. Leiden en omgeving (tel. 071 - 144 046/047/48/49): G - J Onvlee (chef-redacteur), F. Buurman, K van Herpen, K van kesteren, R. Kleijn, drs. R. Koldenhof, M Kroft, T Pieters en M Roso. Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel 070 - 3190 815) A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A van Holstein, E Huisman, H Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij. R. de Roo, drs. K Veraart Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G Ansems (coördinator), B Jansma, H Piet Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L Kooistra, drs. P van Velthoven. Foto (tel. 070 - 3190 838): M Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse Opmaak (tel 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. J. Hofmeester, C de Kier, H. Nieuwmans, H. Sch Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819) T Kors. De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van - freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied; - de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een re dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland en België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H Leber, drs K Swiers, P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout D Hofland, P Kooi i en K van Wees n de Ven e n Bergh ije (Tunis), A Courant (Athene), R Hasselerharm A. Heering (Rome), B van Huët (Parijs), M de Koninck in), F. Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R Vunderink - - Wijnands kou), W. Werkman (Jeruzalem), G. van Wijland n), J Wijne (Brussel) De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal- en publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster: drs. M. de Cocq. n 08 30 tot 17.00 uur. Nabezorging Telefoon: 071 -122 248 op ma. t/m vr van 18 00 tot 19 00 uur, op za van 14 00 tc 15 00 uur. Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw) Bij automatische betaling per maand 27,00 per kwartaal 79,80 per jaar 312,65 Bij betaling per acceptgirokaart: per maand 28,20 per kwartaal 82,80 per jaar 318,65 Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702. Bankiers ABN/AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 2