Britten geven aanzet
tot hernieuwd overleg
met Noord-Ierland
Michail Kalashnikov probeert zijn machinegeweer te redden
„Suriname gebaat bij economisch deskundigen"
BINNENLAND BUITENLAND
Autoverkeer in Amsterdam aan banden
Toekomst
Curasao op
agenda reis
premier
Lubbers
Manifestatie tegen racisme
Bodemonderzoek deugt niet
CeidócGotvuvnt
DINSDAG 3 MAART 1992 i
Nicaraguaanse
stad krijgt
'boekensteun'
DEN HAAG - De 150.00(
inwoners van de Nicara
guaanse stad Léon zijr
niet te benijden met die
ene enkele 'bieb', waai
een schamele 4500 boeker
op de schappen staan. D<
honderdste verjaardag
van de Nederlandse open
bare bibliotheek moe'
daar verandering in bren
gen.
Een inzamelingsactie onder d<
rijk bedeelde Nederlandse bi
bliotheekleden moet geld op
brengen om Léon een beter*
collectie in een beter gebouv
cadeau te doen. Ter gelegen
heid van de honderdste ver
jaardag van de openbare bi
bliotheek in Nederland is ge
kozen voor juist Léon, omda'
die gemeente een zusterstac
van Utrecht is. In Utrecht staa
namelijk de oudste openbar*
bibliotheek van Nederland. D<
actie Boekensteun Nicaraguj
vormt het begin van een reek'
manifestaties die zich verdei
in Nederland afspeelt.
Verschillen
De verschillen tussen Léon er
een gemiddelde Nederlands*
stad zijn enorm. Dank zij goec
onderwijs kan weliswaar 8(
procent van de bevolking le
zen. maar in de plaatselijke bi
bliotheek staan evenveel boe
ken als op de planken van één
driftig lezende, Nederlands*
familie. De bibliotheken ir
grote steden in Nederland heb
ben al snel een collectie var
meer dan een miljoen boeken
Léon moet het met heel wa'
minder doen. Er is één biblio
theek voor 150.000 mensen. Ir
Nederland hebben gemiddelc
12.500 mensen de beschikking
over een bibliotheek. Daar
naast rijden in het land 140(
bibliobussen rond, iets waard*
geïnteresseerde Nicaraguaar
alleen maar van kan dromen.
Er is 120.000 gulden voor nodig
om Léon de beschikking te ge
ven over een meer volwasser
bibliotheek. De Interkerkelij
ke Organisatie voor Ontwikke
lingssamenwerking legt eer
ton op tafel. Een woordvoer
ster van het Nederlands Bi
bliotheek en Lektuur Centrun
zegt te verwachten dat de Ne
derlandse openbare bibliothe
ken het resterende bedrag
ruimschoots zullen binnenha
len. Elk van de 1200 vestigin
gen in Nederland zal - var
simpele inzamelingsacties to
complete tentoonstellingen
op eigen wijze invulling gever
aan de actie Boekensteun Ni
caragua.
CNV-vrouwen gaan
waardig wandelen
DEN HAAG De Vrouwenbond CNV wil
zondag tijdens de internationale vrouwen
dag 'waardige wandelingen' houden naar
verschillende vrouwenstandbeelden in het
land. Het is de bedoeling dat bij elk van deze
standbeelden een brandbrief wordt aange
boden aan een plaatselijke vrouwelijke be
kendheid. In de brandbrief stellen de CNV-
vrouwen de slechte financiële positie van
vrouwen aan de kaak. „Veel vrouwen in ons
land leven in stille armoede", aldus M. Mon
driaan, voorzitter vap de Vrouwenbond
CNV. De internationale vrouwendag in Am
sterdam zal in het teken staan van vrouwen
rechten en racisme. Voorafgaand aan deze
dag organiseert het 8 maart Comité zaterdag
een demonstratie met als thema 'vrouwen
solidair tegen racisme'.
Hasj onderschept voor
Nederlandse markt
RABAT De douane in de Marokkaanse
havenplaats Tanger hééft eind vorige
week tienduizend kilo hasj in beslagge
nomen die verborgen was in drie vracht
wagens die door Nederlandse chauffeurs
werden bereden. Een van de wagens was
voorzien van een Belgisch kenteken. Dat
heeft een woordvoerder van de Marok
kaanse douane gisteren meegedeeld. De
drie Nederlanders zijn volgens de woord
voerder niet gearresteerd. De hasj was
verborgen tussen een lading levensmid
delen. De vrachtwagens stonden op het
punt van verscheping. De vracht zou
goeddeels bestemd zijn geweest voor Ne
derland. Volgens de douanewoordvoer
der betreft het de grootste hasjvangst tot
dusverre in 1992.
Advies:
AMSTERDAM - Om het ben
zeengehalte in de Amsterdamse
binnenstad in 2000 onder het
toelaatbare maximum te laten
dalen, moet het autoverkeer in
sommige straten en verkeers
aders aanzienlijk verminderen.
De Milieudienst van Amsterdam
adviseert onder meer om in 4,2
kilometer straat het aantal rij
dende auto's met 25 tot 50 pro
cent te verminderen. In nog eens
13,5 kilometer straat zou het au
toverkeer met zo'n 25 procent
moeten afnemen. In de Mr. Treu-
blaan zou dat maar liefst 60 pro
cent moeten zijn, op de Stadhou
derskade 55 procent en op de De
Ruyterkade 42 procent.
De uitstoot van benzeen wordt
volgens de opsteller van het rap
port, F. Nauta, de belangrijkste
maatstaf om de luchtvervuiling
aan te duiden. Als het autover
keer in Amsterdam gelijk zou
blijven aan het niveau van 1987
wordt - mits alle auto's zijn uit
gerust met een katalysator - de
grenswaarde voor koolmonoxide
nergens meer overschreden. De
hoeveelheid stikstofdioxide
komt dan vrijwel nergens meer
boven de vastgestelde norm.
De Milieudienst heeft het jaar
2000 als peildatum genomen,
omdat naar verwachting de
meeste auto's dan zullen zijn
voorzien van een katalysator. Als
er dan toch nog auto's zonder
een uitlaatgasfilter rijden, is een
nog grotere afname van het ver
keer nodig dan in het rapport
wordt aanbevolen. De onderzoe
ker vreest dat dat het geval zal
zijn, doordat het modale inko
men in Amsterdam zal dalen. De
kwaliteit van het wagenpark zal
daardoor afnemen, voorziet Nau
ta.
Klassieke Londense
dubbeldekker blijft
LONDEN - De Routemaster, de
klassieke dubbeldekker-bus, blijft
de komende tien jaar behouden
voor het Londense straatbeeld. On
der druk van de publieke opinie is
het Londense busbedrijf terugge
komen op het besluit de 486 reste
rende Routemasters naar de sloop
te sturen. Ruim dertig miljoen gul
den is uitgetrokken voor een gron
dige revisie van de bekende bus,
waarvan het eerste exemplaar in
1958 op de weg kwam. Kenmer
kend voor het oude model is het
open achterbalkonnetje, waar pas
sagiers op en af kunnen springen.
Bij nader inzien vindt men de Rou
temaster de best geschikte bus in
de drukke winkelstraten.
Idoor
BOB VAN HUËT
LONDEN De Britse mi
nister voor Noordierse za
ken, Peter Brooke, heeft
gisteren een aanzet gege
ven tot hernieuwd overleg
met de politieke leiders
uit de Noordierse provin
cie.
Dit overleg was sinds juli 1991
afgebroken. Na een ontmoe
ting met de belangrijkste par
tijen, uitgezonderd de radicale
Sinn Fein, sprak Brooke de
hoop uit spoedig „wezenlijke
gesprekken" te beginnen over
eventuele politieke hervor
mingen in Noord-Ierland. In
principe nog voor de verkiezin
gen in Groot-Brittannië die be
gin april gehouden zouden
worden.
Twee vooraanstaande prote
stantse geestelijken hebben op
een persconferentie bevestigd
contacten te hebben gehad
met de leiders van de Ulster
Defence Association. Samen
met de IRA heeft deze organi
satie dit jaar al meer dan dertig
doden op haar geweten. „We
moeten proberen uit deze put
te klauteren", aldus de prote
stantse doctor Jack Weir, die
benadrukte op persoonlijke ti
tel te hebben gehandeld.
„Sommige Ieren dromen over
de toekomst. En als Ieren dro
men eindigt dat helaas vaak
met moorden. Degenen met
wie wij gesproken hebben zijn
mensen van vlees en bloed,
geen duivels. Gods genade
reikt soms tot ongedachte
plekken".
Weir beantwoordde met zijn
stap een oproep van de Noord
ierse sociaaldemocratische lei
der John Hume aan alle kerk
leiders „uit hun ivoren toren te
komen". De protestantse on
derhandelaar zei bereid te zijn
ook de IRA te spreken. Naar
verluidt zouden ook katholie
ke geestelijken contacten heb
ben gehad met de strijdende
partijen.
Waarnemers menen dat de on
verwachte impasse-doorbraak
vooral symbolische waarde
heeft en nauw verband houdt
met de aanstaande verkiezin
gen. Na de recente bomaansla
gen in Londen en een serie
moorden in Noord-Ierland wil
de Britse regering aantonen
het initiatief te houden. Pre
mier John Major besprak de
Noordierse kwestie vorige
week uitgebreid met zijn nieu
we Ierse collega Albert Rey
nolds.
Onoverkomelijk probleem
blijft dat de protestanten een
meerderheid vormen in
Noord-Ierland en zeer afwij
zend staan tegenover elke in
menging van het 'katholieke'
Dublin. De katholieke minder-
.heid in de provincie denkt het
zelfde over de initiatieven uit
het 'protestante' Londen. Op
een Londense nieuwsradio
werd gisteren gesuggereerd
dat de VN wellicht een einde
kan maken aan de vijandighe
den.
Nauwelijks indruk
De bomterreur van het afgelo
pen weekeinde lijkt op de Lon-
denaren overigens nauwelijks
indruk te hebben gemaakt.
Gisterochtend waren opnieuw
metrostations gesloten wegens
vals bomalarm. „Het wordt net
zoiets als files voor automobi
listen, je leert ermee mee le
ven", meende een forens. De
Londense metro heeft een par
ticuliere bewakingsdienst in
de arm genomen voor extra
veiligheidscontroles. Het bom
alarm, zondag, voor de voetbal
wedstrijd Tottenham Hotspur-
Nottingham Forest en de daar
opvolgende stadionontrui
ming, leidde zelfs tot samen
zang van vijandige supporters,
Een unicum in de Engelse
voetbalgeschiedenis.
Inmiddels zijn stemmen opge
gaan voor een hardere aanpak
van IRA-militanten. Alles bij
elkaar gaat het om zo'n vier
honderd mensen. Scotland
Yard weet precies wie het zijn,
maar het ontbreekt aan bewij
zen om ze op te pakken, aldus
een conservatieve afgevaar
digde. Hij riep op nimmer on
derdak te verlenen aan IRA-
sympathisanten. Naar verluidt
zou de IRA voor zijn jongste
terreurcampagne nieuwe mili
tanten hebben gerecruteerd.
Deze zogeheten 'lilywhites' (le
lieblanken), onbekend bij
Scotland Yard. zijn oncontro
leerbaar en kunnen dus overal
toeslaan.
WILLEMSTAD - Het
werkbezoek dat premier
Lubbers en zijn echtgeno
te van aanstaande donder
dag tot en met maandag
aan de Antillen en Aruba
brengt, wordt gekenmerkt
door een overladen pro
gramma. De premier zal
alle zes eilanden bezoe
ken.
Op de Antillen staan bespreke-
ningen op het programma met
zijn ambtgenote Maria Liberia,
de raad van ministers, en de
gezaghebbers en bestuurscol
leges van de eilanden. De Ne
derlandse premier zal daarbij
twee nieuwe gezaghebbers
ontmoeten: Russel Voges van
Sint Maarten en Frits Goedge-
drag van Bonaire.
De laatste dag van het werkbe
zoek is het echtpaar Lubbers
op Aruba. Daar worden bespre
kingen gevoerd met premier
Nelson Oduber en de raad van
ministers.
Het bezoek van Lubbers be
treft volgens een officiële be
kendmaking een regulier be
zoek. Waarnemers op de Antil
len gaan er echter van uit dat
zeker ook de staatkundige her
structurering aan de orde zal
komen. Vooral het streven van
Curasao om in een nieuwe
structuur als afzonderlijk land
binnen het koninkrijk te fun
geren, zou voor de Nederland
se premier aanleiding zijn ge
weest een paar dagen naar het
tropische deel van het konink
rijk te gaan.
Markering
Op het strand van Egmond verplaatsen werklieden een markeringspaal die in verband met zandsuppletie
tijdelijk een andere stek had gekregen. foïO:ANP
IZJEVSK - Hij was een
van de grootste succesver
balen van de Sovjetunie,
een briljant technicus
wiens naam synoniem is
geworden voor ieder mili
tair conflict in de wereld
van de afgelopen vijftig
jaar.
In de nadagen van zijn carrière
wordt ook Michail Timofeje-
vitsj Kalashnikov, de ontwer
per van het populairste en
meest gevreesde machinege
weer dat ooit is gemaakt, ech
ter getroffen door de depressie
in zijn land. Zijn ogen worden
vochtig wanneer hij vertelt
over het leven in zijn woon
plaats Izjevsk in hartje Rus
land. „We produceerden de
beste wapens van de wereld in
mijn fabriek", aldus de 74-jari-
ge. „En nu raken we onze beste
mensen kwijt omdat de rege
ring probeert de wapenindus
trie terug te schroeven. Die
mensen zijn.onvervangbaar".
Kalashnikov kijkt, als alle in
woners van dit besneeuwde
stadje ten westen van de Oeral,
met angst en beven naar de
toekomst. Sinds hij hier vlak
na de Tweede Wereldoorlog
zijn AK-47 machinegeweer
ontwikkelde, was de industrie
van Isjvesk bijna geheel ge
richt op wapenproduktie. De
werkzaamheden waren zo ge
heim, dat er pas negen maan
den geleden voor het eerst
westerlingen in de stad wer
den toegelaten.
Nu de regering van Boris Jelt-
sin besnoeit op de militaire uit
gaven, zal de staatssteun voor
defensiefabrieken waarschijn
lijk deze maand worden afge
schaft. In Izjevsk, waar zeven
tig procent van de bevolking
werkzaam is in de wapenin
dustrie, zal dit naar verwach
ting massale werkloosheid tot
gevolg hebben.
Een functionaris in Moskou
voorspelde vorige week dat het
aantal werklozen in de defen
siesector tegen het einde van
het jaar de anderhalf miljoen
zou kunnen bereiken. Veel fa
brieken hebben al geprobeerd
om over te schakelen op huis-
houdartikelen. De fabriek van
Kalashnikov, IzhMasj, maakt
naast de AK-47 en de nieuwere
versie van het geweer, de AK-
74, fietsen, auto's en machine
werktuigen. Net als bij de an
dere fabrieken is de omscha
keling echter niet snel genoeg
gegaan. Het is onwaarschijn
lijk dat alle banen behouden
kunnen blijven.
Grote helden
Voor Kalashnikov is aan het
eind van zijn leven een onze
kere periode aangebroken. In
zijn hoogtijdagen was hij een
van de grote helden van de
Sovjetunie, naast Joeri Gaga
rin, 's werelds eerste kosmo
naut, en Andrei Sacharov, de
vader van de Russische water
stofbom. In zijn studeerkamer
toont hij zijn aandenkens: een
foto van een groot standbeeld
van hemzelf in zijn geboorte
plaats in Siberië, Sovjetme
dailles, postzegels ter ere van
zijn verjaardag en hele series
nieuwjaarskaarten van alle lei
ders van de Sovjetunie, van
Leonid Brezjnev tot Michail
Gorbatsjov.
„Ik kwam altijd op regerings
feestjes", gniffelt hij. „waar of
ficieren opschepten dat ze zij
aan zij met me hadden gevoch
ten in de oorlog, ook al was dat
niet zo. Ik kon het nooit over
mijn hart verkrijgen om ze in
het openbaar terecht te wij
zen".
Ondanks de problemen is er
nog een sprankje hoop. Ka
lashnikov denkt dat Jeltsin zal
proberen een aantal wapenfa
brieken te redden. Vorige
week kwam een invloedrijke
Moskouse functionaris tijdens
een bezoek aan Izjevsk met de
suggestie om de produkten
van de wapenfabrieken aan
het buitenland te verkopen. De
opbrengsten hiervan zouden
kunnen worden gebruikt voor
de omschakeling van minder
winstgevende delen van de de
fensie-industrie op huishoude
lijke produktie.
De westerse regeringen ma
ken zich bezorgd over dergelij
ke voorstellen, niet in de laat
ste plaats omdat de voormalige
Sovjetunie al de grootste wa-
penexporteur van de wereld
was, met een omzet van 35 mil
jard gulden per jaar. Volgens
recente Amerikaanse cijfers
zijn er sinds 1947 vijftig mil
joen AK-47's van de band ge
rold, vergeleken met 8,5 mil
joen M-16's, het Amerikaanse
equivalent van de Kalashni
kov.
Afkopen
Onlangs sprak Jeltsin in een
interview met vuur over de
mogelijkheid van wapenex
port. De handel vormt een
„bron van harde valuta die we
hard nodig hebben. Het is een
absolute noodzaak", aldus de
Russische president. Die visie
zou Izjevsk kunnen redden.
„Het is van levensbelang dat
we werkloosheid hier vermij
den en de export zou een grote
bron van harde valuta zijn",
beaamt Kalashnikov.
Een aantal lokale politici is
niet zo blij met het vooruit
zicht van een hulpactie door de
regering van Rusland. Isjevsk
is de hoofdstad van Udmurtia,
een olierijke autonome regio
van Rusland die politieke on
afhankelijk nastreeft. De poli
tici denken dat Moskou de on
afhankelijkheid wil afkopen
met een belofte om de fabrie
ken in Udmurtia draaiend te
houden.
Weerbaar
Hoe het verder ook zal lopen,
Kalashnikov blijft zich weer
baar opstellen. Hij staat nog
steeds iedere dag om zes uur
op om negen uur in zijn fa
briek te steken. „Ik ben soms
hevig ontsteld als ik zie hoe
mijn wapens worden gebruikt
in internationale oorlogen",
zegt hij. „Maar dat is geen ex
cuus om ze maar niet te ma
ken. Als wij geen machinege
weren produceren doet ie
mand anders dat wel. Als de
markt ze wil, krijgt de markt
(c) The Sunday Times
Opgetogen marcheren deze Russische militairen met hun Kalashnikov, het populairste en meest ge
3 machinegeweer dat ooit is gemaakt. foto al
ROTTERDAM Suriname
verpaupert zodanig dat de
Nederlandse regering snel
economische deskundigen
aan dit land ter beschikking
moet stellen.
Dezen zouden in Paramaribo
op de ministeries van econo
mische zaken en financiën en
DEN HAAG - De rapportages
over bodemonderzoeken die
worden verricht voordat kan
worden begonnen met bouw-
projekten, moeten worden ver
beterd. Er worden onvoldoen
de bodem- en grondmonsters
genomen.
Dit blijkt uit een onderzoek in
de provincie Utrecht dat i? uit
gevoerd in opdracht van het
ministerie van VROM. Doel
op het planbureau kunnen as
sisteren en adviseren bij het
opstellen van een programma
voor de sanering van de Suri
naamse economie.
Dit heeft het Tweede-Kamer
lid Weisglas (WD) gisteravond
gezegd op een bijeenkomst
van zijn partij in Rotterdam.
Hij zal zijn idee ook verwoor
den in schriftelijke vragen aan
van het onderzoek was na te
gaan hoe het staat met de kwa
liteit van de zogenoemde
„schone grond verklaring".
Het ministerie verlangt een
dergelijke verklaring bij de
aanvraag van subsidie voor
woningbouwprojekten. Het
kijkt alleen of zo'n verklaring
er is. De inhoud komt voor ver
antwoordelijkheid van de ge-
meentey. Uit het onderzoek is
de ministers Pronk (ontwikke
lingssamenwerking) en Van
den Broek (buitenlandse za
ken). Weisglas: „De prijzen rij
zen in Suriname de pan uit;
steeds meer elementaire pro
dukten zijn schaars of niet ver
krijgbaar en het zwarte circuit
floreert. Dit heeft steeds nega
tievere gevolgen voor de Suri
naamse bevolking en zal op
gebleken dat gemeenten soms
een verklaring afgeven op ba
sis van oude bodemonderzoek-
rapporten die de huidige toets
der kritiek niet kunnen door
staan. Verder vindt bodemon
derzoek vaak te laat plaats, al
dus het ministerie. De regiona
le inspecties Milieuhygiëne en
Volkshuisvesting hebben de
minister van VROM aanbevo
len de gemeenten duidelijker
aan te geven hoe zij de ge
schiktheid van de bodem voor
woningbouw moeten beoorde
len.
den duur ook de politieke sta
biliteit weer in gevaar bren
gen".
Volgens de WD-parlementa-
riër is de regering van presi
dent Venetiaan, hoewel van
goede wil, gewoonweg niet in
staat een economisch herstel
programma op poten te zetten,
zelfs niet met het op zich goede
voorstel van het bureau Coo
pers en Lybrand, dat gemaak
is op verzoek van de Europesi
Commissie. Weisglas trekt eei
vergelijking met de onmachl
van de Surinaamse regerinj
om zelfstandig de door Boutel
se overheerste krijgsmacht tj
reorganiseren. Op dat gebia
heeft de Nederlandse regerin|
ook deskundigen ter beschik
king gesteld.
AMSTERDAM Het „Comité 21 maart" roept alle politieke pal
tijen, met uitzondering van de Centrumdemocraten, op deel fl
nemen aan de landelijke manifestatie tegen racisme en vreenj
delingenhaat, „Nederland bekent kleur", op 21 maart in Amsted
dam. Dat heeft het comité, waarin vakbeweging, levensbeschou
welijke organisaties en organisaties van minderheden zijn vere
nigd, gisteren bekend gemaakt. De manifestatie zal plaatsvin1
den op de internationale dag tegen het racisme die de Verenigd!
Naties hebben uitgeroepen. Naast de landelijke manifestatie in
Amsterdam zullen in diverse steden activiteiten plaatsvinden
Het comité wil de tendens tegengaan waarbij mensen zich afke
ren van de politiek en op zoek gaan naar een zondebok voor al
hun("broblemen.
SUSKE EN WISKE - LAMBIK BABA
MUI ft!1 7e<f,
kan dat met u/at
rustn/er
