Eerherstel 'laffe' kapitein
van schip in buurt Titanic
Sabena moet weer praten met KLM
BINNENLAND BUITENLAND
Tekst
Marseillaise
is veel
Fransen
te bloedig
Bouw somber over
toekomst
Allochtonen bijeen voor meer werk
Bond dreigt met acties bij Akzo
Stijlvolle eenvoud bij Frans Molenaar
CeidócSoirumt
MAANDAG 2 MAART 1992
PARIJS Het Franse
volkslied ligt sinds de
Olympische Spelen van
Albertville zwaar onder
vuur. Nimmer in de ge
schiedenis van de in 1792
door legerkapitein Rouget
de l'Isle gecomponeerde
'La Marseillaise' was er zo
veel oppositie tegen de
bloedige tekst. Ongeveer
een kwart van de Fransen
denkt zelfs dat het ver
standig is de tekst te wijzi
gen.
De werkelijke inhoud van fra
sen als 'Dat het onzuivere
bloedt vloeit door de akkers'
en 'De met bloed besmeurde
vlag is gehesen' viel nooit zo op
bij gelegenheden als een inter
nationale voetbalwedstrijd of
bij aanvang van een rugby-
match in het kader van het
Vijflandentoernooi. Maar toen
de. 11-jarige Svrine het lied
met haar broze stemmetje
zong bij de opening van de
winterspelen, steeg een storm
van protest op. Vooral omdat
die spelen de broederschap
van de volkeren moesten sym
boliseren en Svrine vlak voor
haar vertolking een witte duif
losliet.
Leverde de vertolking door het
schoolmeisje in het buitenland
de nodige protesten op, het
verschil tussen het doel van de
spelen en de boodschap van La
Marseillaise ging ook niet on
opgemerkt aan de Fransen
voorbij. Volgens een onlangs
gehouden opiniepeiling vindt
veertig procent van de Fran
sen de tekst van hun volkslied
te oorlogszuchtig. Toch denkt
maar 24 procent dat het ver
standig is zinnen te schrappen
en te vervangen door vredelie
vender tekst.
Er is overigens al veel langer
discussie over het lied ter ver
heerlijking van het Rijnleger
van vlak na de Franse revolu
tie. De opposanten worden
aangevoerd door abb Pierre, de
oprichter van de Emmaus-ge-
meenschap. Hij schrijft in het
voorwoord van het boek 'Voor
een Marseillaise van de broe
derschap' van Jean Toulat:
'Gaan we nog langer door met
het te lijf gaan van de 'bloed
dorstige despoten, meedogen
loze soldaten, die tijgers zon
der medelijden' zoals onze
voorouders zeiden van onze
huidige Europese partners?"
De abb werd gesteund door
persoonlijkheden als Michel
Platini en de echtgenote van
president Francois Mitterrand.
De door hem ten tijde van de
200-jarige herdenking van de
Revolutie opgerichte stichting
kreeg echter nauwelijks voet
aan de grond.
Dat lijkt nu dus veranderd.
Toch ziet het er niet naar uit
dat binnenkort de tekst van La
Marseillaise wordt gewijzigd.
Het complete volkslied ligt
verankerd in de Franse Grond
wet. Om die te veranderen is
een tweederde meerderheid
nodig van zowel Assemble Na
tionale als Senaat.
Minister van defensie Pierre
Joxe begrijpt niets van de op
positie tegen La Marseillaise.
„Mensen die de exode en de
Nazi-legers hebben meege
maakt begrijpen heel goed de
agressieve intentie van een zin
als 'Dat het onzuivere bloed
door onze akkers stroomt".
Grondwetdeskundige Maurice
Duverger wil ook niet horen
van een andere tekst: „In het
leven zijn er niet alleen Olym
pische Spelen, er zijn ook oor
logen. Het veranderen van de
tekst van La Marseillaise is zo
iets als het veranderen van de
kleuren van de landsvlag".
Maar ook hij kan niet ontken
nen dat er een bres is geslagen
in de onaantastbaarheid van
een van de Franse nationale
heiligdommen.
ANWB druk bezig
in Duitsland
Dichte mist, kettingbotsingen en kilome
ters file. Dat was het beeld zaterdag op de
autowegen in met name het zuiden van
Duitsland. Tientallen mensen raakten ge
wond en er vielen ten minste vijf doden. Bij
de verscheidene botsingen waren ook vijf
tig tot zestig Nederlandse auto's betrok
ken. Volgens de ANWB raakten enkele
Nederlanders alleen licht gewond. Er was
wel een fikse materiële schade. De ANWB
stuurde twintig huurauto's naar de betrok
ken gebieden om gestrande Nederlan
ders verder op weg te helpen. Tijdens een
aantal verkeersongelukken op Franse
snelwegen raakten zaterdag 53 mensen
gewond, van wie vijf ernstig. Op de foto:
Een Franse politieman neemt de schade
op van een groot verkeersongeluk op de
snelweg bij Thionville. foto: epa
Berechting leiders
betoging Oost-Timor
DILI De leiders van een anti-Indonesische beto
ging in Oost-Timor afgelopen november worden,
volgens een rechtbankfunctionaris in Dili, deze
week berecht. De betoging liep uit op een bloedbad
toen militairen het vuur openden, waarbij officieel
50 doden vielen. De twee voormannen, Gregorio da
Cunha Saldanha en Francisco Miranda Branco,
worden aangeklaagd wegens subversie. Daarvoor
riskeren zij de doodstraf. Zes andere Oosttimorezen
staan terecht voor kleinere overtredingen. De vre
desmissie naar Oost-Timor van het schip Lusitania
Expresso is afgelast. Het schip wilde met een vijftig
deelnemers, onder wie journalisten en de Portugese
oud-president Ramalho Eanes, vanuit de Noord-
australische haven Darwin naar Oost-Timor om
bloemen te leggen bij het graf van de slachtoffers
van het bloedbad. Indonesië heeft het schip de
toegang tot zijn territoriale wateren geweigerd.
AMSTERDAM De vorstperiode in januari heeft voor veel
stagnatie gezorgd in de bouwnijverheid. Dat blijkt uit de con
junctuurtest van het Economisch Instituut voor de Bouwnij
verheid (EIB), die maandelijks in opdracht van de Europese
Commissie wordt uitgevoerd.
Daaruit komt tevens naar voren dat de bouwondernemingen
somber zijn over de ontwikkeling in de komende drie maan- Q
'den. Oorzaak is de conjuncturele inzinking waarmee de bouw p
kampt. Meestal zijn bouwondernemingen in januari licht opti
mistisch. Ze bereiden zich voor op het aantrekken van de acti
viteiten na de winter. Dat uit zich in positieve verwachtingen
over de toename van het aantal werknemers en over de om
vang van de orderpositie.
Nu is het aantal bedrijven dat personeel denkt te ontslaan
echter groter dan het aantal dat personeel denkt aan te trek
ken. Ook de orderportefeuille is slechter gevuld dan andere Jr
jaren.
LONDEN - Volgende
maand is het tachtig jaar
geleden dat de Titanic
zonk. Maar nog deze
maand zal er een einde ko
men aan de nachtmerrie
van de familie van een ka
pitein die het gezag.voer
de over een ander schip.
Stanley Lord, die door vrien
den werd omschreven als een
Britse zeeman in hart en nie
ren, werd ervan beschuldigd
werkloos te hebben toegezien
vanaf zijn schip de 'Califor-
nian', terwijl 1503 opvarenden
van de Titanic verdronken.
Lord werd ten onrechte ge
brandmerkt als een lafaard,
nadat hij in 1912 in een contro
versieel proces was veroor
deeld.
De smet op zijn naam heeft
hem tot in het graf achter
volgd. Maar verdedigers van
Lord, onder aanvoering van
Lords enige zoon, beweerden
dat de kapitein als zondebok
diende in de beruchtste zeer
amp uit de (Britse) geschiede
nis. Zij hebben dertig jaar lang
actie gevoerd om Lords naam
te zuiveren.
Het afgelopen weekeinde ro
ken de actievoerders de over
winning. Een twintig maanden
durend onderzoek naar Lords
gedrag als kapitein van de
6225 ton zware Californian op
14 april 1912, de datum waarop
de 46.328 ton wegende Titanic
op een ijberg voer, zal hem
waarschijnlijk van alle blaam
zuiveren.
De bevindingen zijn gebaseerd
op nieuwe bewijzen over de po
sities van de twee schepen ten
tijde v^n de ramp. Die posities
kwamen in 1985 aan het licht
toen het wrak van de Titanic
werd gevonden. Lords enige
zoon, een 83-jarige voormalige
bankbediende, was vorige
week niet voor commentaar
beschikbaar. Maar Leslie Har
rison, de 79-jarige oud-secreta-
ris-generaal van de Britse Ver
eniging van Koopvaardijsche
pen, zei: „De aanklacht tegen
kapitein Lord was nergens op
gebaseerd. Iedereen die hem
kende wist dat hij niet in staat
was tot de onbekwaamheid-
waarvan hij werd beschuldigd.
Maar dat het zo lang heeft ge
duurd voor het onderzoek kon
worden afgerond is moeilijk te
verdragen. Twee jaar lang is er
over de zaak gezwegen. Waar-
Het onderzoek van het minis
terie van vervoer werd in juli
1990 ingesteld door Cecil Par
kinson, de toenmalige minis
ter van vervoer. Doel van het
onderzoek was te achterhalen
of Lord tén onrechte was be
schuldigd door Lord Mersey,
de rechter die aan het hoofd
stond van het officiële onder
zoek in 1912. .De 'schande'
waaraan kapitein Lord tachtig
jaar heeft blootgestaan, was
vooral te wijten aan rechter
Mersey's beweringen dat de
Californian, die zelf ook in het
ijs was komen vast te zitten,
slechts 16 kilometer van de ge
troffen Titanic was verwijderd.
Lord heeft altijd gezegd dat
zijn schip zich op een afstand
van ruim 30 kilometer van de
Titanic bevond, een verklaring
die nu wordt gesteund door de
vindplaats van het wrak van de
Titanic.
Rechter Mersey beweerde ver
der dat Lord geen aandacht be
steedde aan vuurpijlen die
werden gezien nadat de Tita
nic om 23.40 uur een ijsberg
had geraakt. Lord dacht dat de
lichtflitsen die door zijn be
manningsleden werden gezien
gewone signalen waren van
een ander schip dat alleen zijn
aanwezigheid wilde aangeven.
De radio op de Californian was
uitgezet om het enige schakel
bord aan boord van het schip
niet te veel te belasten en Lord
hoorde pas van de ramp toen
zijn schip om 05.30 uur weer
radioberichten kon ontvan
gen.
Mersey bleef echter bij zijn
standpunt dat de Californian
na het zien van de vuurpijlen
door het ijs had moeten breken
om de Titanic te hulp te ko
men. „Als dat was gebeurd",
aldus Mersey, „had men vele,
zo niet alle nu omgekomen op
varenden kunnen redden".
Lord heeft meer dan veertig
jaar met de schande moeten le
ven. Honderden mensen kwa
men tegen de beschuldiging in
opstand. Ze beweerden dat een
zondebok was gezocht om te
verhullen dat de veiligheids
maatregelen niet in orde wa
ren. Zo waren er bijvoorbeeld
veel te weinig reddingsboten.
De afgelopen week waren de
aanhangers van Lord in een ju
belstemming. „De autoriteiten
hebben de zaak tot het einde
toe tegengehouden", zei Brian
Ticehurst van de 500 man ster
ke Titanic Vereniging. „Het
was een proces gebaseerd op
laster".
(c) The Sunday Times
Aan de demonstratie 'Geen woorden, maar banen' namen ruim tweeduizend mensen deel. foto: anp i
AMSTERDAM - Naar schat
ting 2500 mensen hebben za
terdagmiddag in Amsterdam
deelgenomen aan de landelij
ke demonstratie „Geen
woorden, maar banen". De ac
tie, die was georganiseerd door
het Landelijk Komitee „Geen
woorden, maar banen", had tot
doel druk uit te oefenen op de
arbeidsmarkt om meer alloch
tonen in dienst te nemen. Het
huidige beleid werpt volgens
de organisaties van allochto
nen te weinig vruchten af en is
bovendien te vrijblijvend voor
werkgevers. Ondanks pogin
gen om de werkloosheid onder
allochtonen terug te dringen,
lijkt het merendeel van de
werkgevers hiervoor geen en
kele inspanning te leveren, al
dus het Komitee. Het pleit
daarom voor effectieve maat
regelen, zoals de invoering van
een Wet Bevordering Arbeids
kansen.
Volksunie:
BRUSSEL Het bestuur van
de Vlaamse taaipartij de Volk
sunie vindt dat de Belgische
luchtvaartmaatschappij Sabe
na weer moet gaat praten met
de KLM.
„Het afspringen van de onder
handelingen tussen British
Airways en de KLM schept
nieuwe kansen voor samen
werking tussen het Néderland-
Sabena heeft inmiddels een
samenwerkingsakkoord met
de Franse luchtvaartmaat
schappij Air France. Maar de
Volksunie voelt niets voor een
samenwerking tussen het
Franse en het Belgische lucht
vaartbedrijf. Ze maakt zich
ernstig zorgen over de toene
mende invloed van. de Fransen
in de Belgische economie. En
kele jaren geleden namen de
Fransen de machtige Belgi
sche Generale Maatschappij
(„de Generale") over. Het sa
menwerkingsakkoord met Air
France is overigens nog niet
door de overheid bekrachtigd.
KLM, British Airways en Sabe
na hebben al eerder rond de ta
fel gezeten, maar samenwer
king werd toen afgeblazen.
Volgens steeds sterker wor
dende geruchten in België wil
de de machtige Waalse socia
listenleider Guy Spitaels, nu
leider van de Waalse regering,
er niets van weten.
Akzo-onderhandelaar A. van Es haalt de benodigde papieren uit zijn koffertje voor het overleg met de
bonden. foto. anp
UTRECHT - De Industrie
bond FNV gaat zijn leden raad
plegen over acties als de direc
tie van het chemieconcern
Akzo (22.500 werknemers) on
voldoende tegemoet komt aan
de aanvullende vakbondseisen
op het gebied van de vut en de
lonen.
Een woordvoerder heeft dat za
terdag meegedeeld na afloop
van een ruim vier uur durend
overleg tussen de bonden en
het chemie-concern over de
cao-perikelen. Ook de Unie
BLHP gaat dan zijn leden
raadplegen. Maar die bond
vindt het te vroeg om nu al te
spreken over acties. Hoewel
twee van de vier vakbonden bij
Akzo (de FNV-bond en de Unie
BLHP) het principe-akkoord
hebben verworpen omdat hun
leden de afspraken op het ge
bied van vut en lonen onder de
maat vonden, is Akzo is niet
van plan om de cao-onderhan
delingen te heropenen. Dat
Akzo aan de aangescherpte
vakbondseisen tegemoet zal
komen lijkt ook zeer twijfel
achtig.
Het in januari bereikte princi
pe-akkoord over een 15-
maandscontract met alle vier
de bonden omvatte onder
meer een loonsverhoging van
4 procent per 1 februari. Ook
werd afgesproken dat de col
lectieve vut bij Akzo vanaf
1997 geleidelijk aan zou ver
dwijnen en zou worden ver
vangen door een individuele
vut-regeling. De achterbannen
van de Industriebond FNV en
de Unie BLHP floten vervol
gens hun onderhandelaars te
rug omdat ze het resultaat te
mager vonden. Vooral hikten
ze aan tegen de vut-plannen.
SUSKE EN YVTSKE - LAM BIK BABA
•o standaard Uitgeverij/Wavery Production:
Topman werkgevers
banken overleden
ZOETERWOUDE - Dr. J.H.J.
Crijns, tweede voorzitter van
de Werkgeversvereniging voor
het Bankbedrijf, is zaterdag in
zijn woonplaats Zoeterwoude
op 57-jarige leeftijd overleden.
Crijns, die al enige tijd ziek
was, was de eerste cao-onder-
handelaar namens de bank-
werkgevers. Crijns was verder
penningmeester en later vice-
voorzitter van het Nederlands
Christelijk Werkgeversver
bond (NCW), lid van het alge
meen bestuur van het Verbond
van Nederlandse Onderne
mingen (VNO) en lid van de
Sociaal-Economische Raad.
Crijns, van oorsprong wis- en
natuurkundige, begon zijn
loopbaan in het onderwijs.
Daarna was hij een aantal ja
ren directeur rechtspositieza
ken bij het ministerie van on
derwijs en wetenschappen. In
1976 werd hij directeur sociale
zaken bij het VNO. In 1982
stapte hij over naar het bank
bedrijf.
Een reisensemble van zuiver zijden taft (links) en een cocktailjurk Een strak linnen mantelpakje en een strandensemble met nop-
van dezelfde stof. foto'S: anp pen.
AMSTERDAM - Soberheid
en stijl toont couturier Frans
Molenaar bij de presentatie
van de nieuwe voorjaars- en
zomercollectie voor 1992.
In zijn overvolle zonnige Am
sterdamse salon wordt en
thousiast gereageerd op een
parade van shorts. Van korte
meer of minder wijde broek
jes van stof of leer waarop
heuplange tops in allerlei va
riaties worden gedragen. Bij
voorbeeld een wit topje met
wijde ronde hals op witte
shorts. Het witte topje heeft
een iets gebogen onderkant,
korte zijsplitjes en korte
mouwen. Of shorts met een
topje met hele lange achter
panden.
Rondingen in jurken en pak
jes zijn afgezet met afstekend
gekleurd breed band. Net als
in de jaren zestig, maar Mole
naar heeft er een complete
restyling van gemaakt. Bij
voorbeeld de creaties waarin
suède en leer samen in ster
vormige brede banen zijn
verwerkt. Complete stofpane-
len in flatteuze belijningen
zijn vaak anders van kleur.
Dat geldt ook voor driehoeki
ge verwerkingen die eindi
gen in uitstekende stofdeel
tjes - net vleugeltjes. Een
charmant detail dat herin
nert aan de ingenieuze Ja
panse papiervouwtechniek.
De jasjes zijn lang en recht en
worden gedragen op een kor
te plissérok. Zo'n jasje is
voorzien van een lange grove
middenrits en opstaande bre-
Een spierwitte finnen robe-
manteau heeft een klokvpr-
mig silhouet en grote mouw
koppen. Prachtig, maar wie
dit koopt kan er beter meteen
aandelen in een stomerij bij
aanschaffen. Een smal recht
wit jurkje met overpand,
voorzien van wilde zwarte
vlekkentekening, lijkt daar
entegen makkelijker in on
derhoud.
Intrigerend zijn sobere zwar
te jurken waarvan de lange
mouwen zijn afgezet met gril
lig gekromde windingen van
witte koorden.
