Canada trekt
troepen terug
uit Europa
desillusie overheerst
in naoorlogs Kuwayt
Van
Antwerpen
naar Hameien
Brandenburger Tor verzakt
m
iidaeSotnCWtBUITENLAND -DONDERDAG 27 FEBRUARI 1992
ANTWERPEN Ergens in het oude Antwerpen
bevindt zich een drankhuis waar honderdvijftig
soorten jenever te koop zijn. Het overgrote deel
daarvan wordt in Vlaanderen gestookt. Mensen
die denken dat de Vlamingen alleen maar bier
kunnen brouwen, worden daar overigens op de
prettigst denkbare manier een illusie armer en
een ervaring rijker.
Veel Vlaamse jenevers hebben niet alleen een
smaak, maar ook een ziel. Ze zakken met grote
bedachtzaamheid door je keelgat en maken alles
zacht en donzig in je binnenste. Ze parfumeren je
keel. Na slechts een teug hechten zich al grote
hoeveelheden goud aan je slokdarm vast. Je maag
veert op en wordt het meest behaaglijke orgaan
datje in je lijf hebt.
Dus neem je er nog een, want ook het hoofd moet
bij deze genietingen worden betrokken. Eerst is er
een soort nieuwsgierigheid, maar die verkeert al
spoedig in het meest tevreden gevoel datje ooit
hebt gehad. En als je het waagt nog een derde
glaasje te nemen, besef je opeens dat de Vlaamse
jeneverstokers duivelskunstenaars zijn,
fabrikanten van voldaanheid, leveranciers van
gelukzaligheid.
Toen ik dezer dagen weer eens in Antwerpen was,
liet ik dat alles nog eens in de meest leterlijke zin
van het woord door mij heen gaan, al beperkte ik
mij bij die gelegenheid tot slechts twee glaasjes.
Toen die hun heilzame werk hadden gedaan,
verliet ik het drankhuis met het gevoel dat mij
niks meer kon gebeuren en liep opgetogen naar de
Handschoenenmarkt, dat prachtige plein voorde
O. L. Vrouwekathedraal, waarvan de toren 123
meter boven je uitsteekt in zilte winderigheid die
altijd van de overkant van de Schelde of zoals
de Antwerpenaren dat zeggen van de
linkeroever komt.
Daar werd ik aangesproken dooreen jongetje van
een jaar of tien. Hij was er, samen met enkele
vriendjes waarmee hij een soort club vormde, op
uit gestuurd door een juffrouw die toekeek vanuit
een hoekje bij het monument van Peter
Appelmans de begenadigde man die de
kathedraal heeft gebouwd.
Het ventje vroeg of ik hem de weg naar Hameien
kon vertellen.
De weg naar Hameien? Eerst begon ik een paar
domme wedervragen te stellen. Waarom hij dat
moest weten? Wat hij in Hameien te zoeken had?
Maar inplaats van mij te antwoorden, herhaalde
hij zijn vraag met iets van kinderlijke
wanhopigheid in zijn stem. Dus begon ik hem te
vertellen dat Hameien althans naar mijn beste
weten in Duitsland lag. Ik zei hem dat de weg
die kant uit via Keulen liep. Daar zou hij het nog
eens kunnen vragen. Maar mocht hij het in
Keulen toevallig horen donderen, dan zou de weg
naar Hameien hem als bij toverslag worden
geopenbaard dooreen rattenvanger die zich uit de
schaduw van de Dom aldaar zou losmaken. De
rest zou gewoon vanzelf gaan.
Het ventje keek mij stralend aan. Zijn wangen
gloeiden opeens. Hij slikte van aandoening en
wuifde opgewonden naar de juffrouw of de
leidster of de akela of wat het ook mocht zijn.
Misschien had hij die morgen al tientallen
mensen aangeklampt, van wie de meesten nog
nooit van Hameien hadden gehoord, laat staan
dat ze wisten in welk land die stad lag. Misschien
hadden de mensen geen aandacht aan hem
besteed. Misschien hadden ze zijn vraag wel
onterecht gevonden.
Toen ik hem nog wilde vertellen dat hij het beste
de grote weg naar Luik kon nemen en vervolgens
via Aken naar de Rijn kon gaan, snelde hij weg.
Zijn moeite was ruimschoots beloond. Eindelijk
had iemand de moeite genomen hem te woord te
staan, zijn vraag serieus te nemen, hem zelfs
aanwijzingen te geven.
Ik ben er achteraf niet zeker van dat ik hem de
juiste informatie heb verstrekt. Maar een ding is
zeker: zonder die twee glaasjes Vlaamse jenever
had ik waarschijnlijk niet eens aandacht aan
hem besteed, laat staan dat ik mij de moeite had
getróóst echt na te denken over de vraag langs
welke weg een kind de toverachtige stad Hameien
kan bereiken.
Ik weet nu zeker dat als ik zelf nog ooit op zoek ga
naar Hameien, ik in Antwerpen begin, daar twee
glaasjes jenever drink en dan de eerste de beste
voorbijganger staande houd en hem gewoon de
weg vraag. Want voor iemand die de grootsheid
van de honderden Vlaamse jenevers heeft ontdekt,
begint de weg naar Hameien in Antwerpen, in de
schaduw van de kathedraal, op de
Handschoenenmarkt.
BRUSSEL Canada zal
na 1994 niet langer troe
pen stationeren in Euro
pa.
De Canadese regering komt
hiermee terug op een eerder
besluit, waarbij vanaf midden
jaren negentig nog 1100 man
schappen in Europa gelegerd
zouden blijven.
Het eenzijdige Canadese be
sluit heeft de NAVO verrast.
Secretaris-generaal van de
NAVO Manfred Wörner zei de
beslissing van Canada te be
treuren.
Het begrotingstekort waarmee
de Canadese regering kampt is
de voornaamste reden geweest
om alle vierduizend man
schappen en twee squadrons
uit Europa weg te halen. Wör
ner zei gisteren in Brussel dat
Canada de NAVO hoe dan ook
trouw blijft en als zodanig van
uit Canada een brigade en
twee CF-18-squadrons paraat
houdt, om in geval van een cri
sis de oceaan over te steken.
Gevraagd naar eventuele con
sequenties van het Canadese
besluit voor de Amerikaanse
opstelling binnen de NAVO,
zei Wörner ervan overtuigd te
zijn dat in de Verenigde Staten
nog genoeg politieke steun te
vinden is voor de Amerikaanse
aanwezigheid in Europa.
De Amerikanen hebben drie
legerkorpsen in Europa, wat
neerkomt op ongeveer 220.000
militairen op dit moment. Dat
moeten er tegen het midden
van de jaren negentig nog zo'n
150.000 zijn. De opperbevel
hebber van de NAVO-strijd-
krachten in Europa, generaal
Galvin, zei gisteren dat een
verdere troepenreductie niet
verantwoord is.
kyo vol: andere hoofdstad
YO - Tokyo is zo overvol geraakt dat Japan be-
e heeft aan een nieuwe hoofdstad. Een door de
ïse regering aangestelde onderzoekscommis-
elt voor in een rapport het parlement en ande-
erheidsinstanties buiten Tokyo onder te bren-
Tokyo dient wel het financieel en cultureel
/an het land te blijven. Het nieuwe Japan-
stuurscentrum moet volgens de plannen 60 ki-
ter buiten Tokyo te komen liggen. Zonder de
e plaats bekend te maken, liet de commissie
dat op de bewuste plek een terrein van 9.000
u ire braak ligt waar naar schatting 600 .000 men-
Z ;unnen worden gehuisvest. De kosten voor de
van een nieuwe hoofdstad bedragen 197 mil-
gulden. Het Japanse parlement nam in 1990
I^otie aan waarin een pleidooi werd gehouden
een nieuwe hoofdstad. Tokyo was volgens de
te vol en liep een te groot risico door een aard
ig te worden getroffen.
Toeristen mijden
carnaval in Rio
RIO DE JANEIRO - De samba
schalt al door de straten en meis
jes van Ipanema proberen hun
baljurken al uit, maar toeristen
die van het beroemde carnaval
van Rio de Janeiro willen genieten
laten het dit jaar afweten. Volgens
hoteleigenaren is criminaliteit dé
reden voor de daling van het aan
tal bezoekers. Om hun hotels vol
geboekt te krijgen bieden ze grote
kortingen. Twee grote evenemen
ten die aan het carnaval vooraf
gaan, zijn wegens gebrek aan be
langstelling afgelast. Het carnaval
van Rio dat vier dagen duurt, be
gint komende zaterdag.
Golf van ontvoeringen in Niger
NIAMEY - Tuareg-rebellen in Niger hebben zes mensen ontvoerd.
Met deze nieuwe ontvoeringen komt het aantal mensen dat deze
strijders gegijzeld houden op negentien, zo heeft het Nigerese minis
terie van binnenlandse zaken gisteren bekendgemaakt. De zes wer
den ontvoerd door strijders van het separatistische Air- en Azawak-
bevrijdingsfront, aldus Tuaregs in de noordelijke stad Agadez. Strij
ders van de nomadische Tuareg-stam hebben gedurende de laatste
achttien maanden in Niger en het buurland Mali een golf van aanval
len uitgevoerd. Daarbij zijn soldaten, politiemensen en regerings
functionarissen ontvoerd en vermoord.
Doden bij muiterij in Kazachstan
MOSKOU - Bij een opstand van honderden militairen op de ruimte
vaartbasis van het GOS in Kazachstan zijn drie doden gevallen en
barakken in brand gestoken. De soldaten die als bouwvakkers te
werk zijn gesteld op het ruimtevaartcentrum Baikonoer Cosmodro
me kwamen in opstand tegen de slechte werkomstandigheden en te
gen officieren die hen vernederd zouden hebben.
Indonesië straft
militairen Oost-Timor
JAKARTA - Een krijgsraad in Indo
nesië heeft zes militairen schuldig
bevonden voor hun aandeel in de
moord op tientallen burgers op Oost-
Timor vorig jaar november.
Onder de beschuldigden bevindt
zich de voormalige bevelhebber op
Oost-Timor.
Het is nog niet duidelijk welke maat
regelen tegen de zes zijn genomen.
Acht andere militairen zullen nog
voor een krijgsraad moeten verschij
nen.
Tijdens het bloedbad in Dili zijn ze
ker vijftig mensen om het leven ge
komen toen het leger het vuur open
de op een rouwende menigte.
BERLIJN - De Brandenbur
ger Tor in Berlijn zakt lang
zaam weg. Het symbool van de
Duitse eenheid is tientallen ja
ren verwaarloosd geweest.
Minister van stadsontwikke
ling Volker Hassemer heeft
gisteren gezegd dat een scheur
van dertig centimeter ontdekt
is in een van de twaalf zuilen
onder de triomfboog. Ook in de
fijn afgewerkte dakranden bo
venop de tweehonderd jaar
oude neo-klassieke poort zijn
scheuren ontdekt. Het pro
bleem kan samenhangen met
een tunnel onder de poort die
waterdicht gemaakt wordt
voor de rivier de Spree in de
buurt. De tunnel moet weer
dienst gaan doen voor het
treinverkeer, wat tientallen ja
ren onmogelijk was door de
Berlijnse Muur.
De door Pruisische koningen
gebouwde Brandenburger Tor
was een symbool van de Duitse
eenheid tussen 1871 en 1945.
Aan het eind van de Tweede
Wereldoorlog belandde de
poort in niemandsland in com
munistisch Oost-Berlijn, nadat
de overwinnaars van de oorlog
Duitsland verdeeld hadden.
De poort was voor het publiek
niet toegankelijk tussen 1961,
toen de communisten de Muur
bouwden, en 1989 toen de
grens verdween. De poort werd
voor het publiek heropend tij
dens een officiële samenkomst
in december 1989, nadat de
communistische regeerders
opzij waren geschoven.
1IST0PHER WALKER
1 yAYT-STAD
alf maanden na de af-
t van de Iraakse be-
ngsmacht is Kuwayt
zoals veel cynici het
ijde emiraat noemen,
lggekeerd tot de orde
p<de dag.
lemel is er weer helder
Met enorme kosten is
Jicht gezuiverd van de ver-
inde zwarte smog van de
•andende oliebronnen,
ks de oppervlakkige te-
ar een onwerkelijke
lale' toestand, met
10 bedienden uit de Der-
'ereld op een bevolking
totaal slechts twee keer
intal beslaat, heeft de eu-
snel plaatsgemaakt voor
Visie. De malaise over-
luwt de bevrijdingsfesti-
!en.
is is eigenlijk weer ge-
I", aldus een Europeaan
len groot deel van de be-
lig in Kuwayt verbleef,
^en heeft iedereen nu een
Jin het buitenland en een
rin de garage voor de ge-
jde dag dat ze weer voor
Ham Husayn zullen
jien vluchten".
eestiviteiten, die vanwege
eit dat er nog duizend Ku-
j's worden vermist in Irak
-g gehouden zijn, worden
rfoord door waarschuwin-
yan de centrale bank dat
pte bedragen naar het bui-
nind verdwijnen. Ook het
tempo van de democrati-
(j hervormingen, waartoe
efeersende al-Sabah familie
^schoorvoetend heeft ver
at, werpt een schaduw op
jirdenking.
,t) de opgekalefaterde ho-
jjpegin deze week volliepen
hoogwaardigheidsbekle-
aj verbood de regering de
uïnententen die overal als
ij estoelen uit de grond wa
lschoten voor bijeenkom-
in afwachting van de op-
D ïorte verkiezingen in ok-
1-Sabahs verdedigen het
3 )d op grond van het feit
e emir tot dusver heeft ge-
)den bij
aedselrellen
Albanië
ANA Duizenden jonge
^en hebben gisteren in
'5 steden in Albanië levens-
jelenwinkels bestormd en
1 de politie gevochten,
ibij zijn minstens drie do
ngevallen. Voor de stad Pq-
'ïc, 150 kilometer ten zuid-
An van Tirana, was het al
veede dag van voedselrel-
{Volgens het radiostation
b in Pogradec in totaal
1 supermarkten geplun-
1 Artsen in het ziekenhuis
pogradec zeiden dat twee
Sen in de menigte onder
loet waren gelopen en daar-
të dood hadden gevonden.
Midere stad die door onlus-
iferd getroffen, was Lushn-
W centraal Albanië. Hier
ljen ordetroepen vanuit
dinenigte onder vuur geno-
Radio Tirana meldde dat
winkels waren geplun-
hen dat er 15 agenten wa-
rferwond.
4PITEIN ROB -
r
'rfi80 - Wanneer Van der Decken een sloep laat klaarmaken
'^e kust te verkennen, blijkt reeds, dat het gevaar van de In-
.^n niet overdreven is, want de wilden staan gereed om de
jride indringers warm te onthalen. Van der Decken besluit
ook de sloep onbemand naar de kust te zenden, geladen
enkele kruiken brandewijn en een kist met kralen. De India-
jtijn er als de kippen bij en onderzoeken nieuwsgierig de la
ding. Met opgewonden kreten waarschuwen ze kun krijgsmak
kers en dat ze al eerder contact hebben gehad met blanken
blijkt wel uit hun belangstelling voor de kruiken vuurwater. De
kralen, die Van der Decken voor slechts enkele duiten in Amster
dam heeft gekocht zien ze kennelijk aan voor grote kostbaarhe
den. Rustig ziet Van der Decken toe, hoe de Indianen het bootje
plunderen.
weigerd de precieze datum te
noemen waarop de verkiezin
gen voor het in 1986 ontbon
den parlement zullen plaats
vinden. Zijn ministers hebben
de eis dat buitenlandse waar
nemers toezicht moeten hou
den op het verloop van de ver
kiezingen van de hand gewe
zen.
Teleurstelling
Zelfs onder moslim-funda
mentalisten, die drie van de
zes belangrijkste oppositie
groepen vormen (partijen zijn
nog steeds verboden) heerst te
leurstelling over de weigering
van de regering om vrouwen
het kiesrecht te geven. Alleen
de ongeveer 100.000 mannen
boven de 21 jaar wier Kuwayt-
se afkomst teruggaat tot 1920
mogen deelnemen aan de ver
kiezingen. Terwijl veel Ku-
waytse mannen de oorlog
doorbrachten in de bordelen
van Europa en Azië, vormden
vrouwen bijna vijftig procent
van de verzetsbeweging.
Vorige week demonstreerden
vierhonderd vrouwen voor een
registratiebureau om een offi
ciële verklaring te eisen waar
om zij nog steeds geen kies
recht hebben. Een in verlegen
heid gebrachte functionaris
sprak zijn medeleven uit en
sprak openlijk over de „schan
de" dat de „Kuwaytse vrouwen
die zo dapper de confrontatie
zijn aangegaan met de bezet
ters" hun politieke rechten
worden ontzegd.
De interne verdeeldheid is nog
verscherpt door onenigheid
tussen diegenen die tijdens de
bezetting zijn gebleven en de
mensen die zijn gevlucht.
Deze laatsten worden wel met
„weglopers" aangeduid. Azia
tische werknemers, Britse
emigranten en Europese diplo
maten zijn het er allen over
eens dat de arrogantie en heb
zucht waarvan Kuwayti's zo
vaak worden beschuldigd er
ger lijken te zijn geworden bij
de mensen die zijn terugge
keerd uit het buitenland.
„Het is nu erger dan voor de
oorlog", beweerde Hussayn,
een chauffeur uit Bombay die
al veertien jaar in Kuwayt
werkt. „Ze behandelden ons
Kinderen vechten om een stukje chocolade, één van de goederen in de EG-voedselpaketten die gisteren door Italiaanse helicopters werden
overgevlogen naar de Albaanse stad Erseka.
VN-Bestuur voor
Cambodja opgericht
NEW YORK - De Veiligheids-
raad van de Verenigde Naties
heeft besloten vandaag offi
cieel het „VN-bestuur in Cam
bodja" op te richten. Het gaat
om de vredesmacht die toe
zicht gaat houden op naleving
van het staakt-het-vuren. De
leden van de raad verklaarden
sterk te betreuren dat in Cam
bodja gisteren een VN-heli-
kopter werd beschoten. Daar
bij liep een Australische offi
cier van de „blauwhelmen" die
als voorhoede ter plaatse zijn,
verwondingen op. Na het for
mele besluit is verder overleg
nodig om te waarborgen dat
alle leden van de Raad beslui
ten financieel aan de operaties
bij te dragen. Van de VN-troe-
penmacht gaan ook 27 Neder
landse beroepsmilitairen deel
uitmaken, die met het oprui
men van de mijnen zullen be
zighouden. Ondanks het vre
desakkoord blijven regerings
troepen en guerrillastrijders
elkaar in centraal Cambodja
bestoken om de controle te
krijgen over verschillende dor
pen.
HET GEHEIM VAN DE VLIEGENDE HOLLANDER
eerst als honden. Nu behande
len ze ons als varkens".
Kiesrecht
„Ik ben niet alleen teleurge
steld in een zwakke en beslui
teloze regering, maar in het
hele Kuwaytse volk", aldus Fa-
tima Husayn, hoofdredactrice
van het dagblad al-Wattan. Zij
is een van de vele voorvecht
sters voor het vrouwenkies
recht. „Ik dacht dat we veran
derd zouden zijn na wat we ze
ven maanden lang hebben
moeten ondergaan. Ik hoopte
dat alles wat ziek is in onze sa
menleving, waaronder de over
dreven bureaucratie, zou ver
dwijnen".
In plaats daarvan moet de eco
nomie het nu stellen zonder de
mensen die de handel en amb
tenarij draaiende hielden;
360.000 van het totale vooroor
logse aantal van 400.000 Pales-
tij nen werden gedwongen het
land te verlaten. Een aantal
Kuwayti's acht dit besluit kort
zichtig, maar het merendeel
van de bevolking vindt dat de
Palestij nen de tol moesten
betalen voor het feit dat de
Palestijnse leider Yasser Ara
fat besloot Saddam Husayn te
steunen. Zelfs de nog steeds
loyale aanhang van de al-Sa-
bahs zien met angst en vreze
toe hoe de om hun inefficiëntie
beruchte Egyptenaren de lege
plaatsen van het middenkader
opvullen.
De heersers van Kuwayt zijn
verbitterd en vinden dat ze
verkeerd worden beoordeeld
door het Westen. Het zou Ku
wayt te hoge normen opleggen
in vergelijking tot de minder
onder de loep genomen delen
van een Arabische wereld waar
de naleVing van de mensen
rechten vaak nog veel te wen
sen overlaat.
Een officier van de Britse Gar
de die deel uitmaakte van de
geallieerde strijdkrachten en
nu terug is in Kuwayt als waar
nemer van de Verenigde Na
ties, verwoordde het stand
punt van veel teruggekeerde
westerlingen: „Veel Kuwayti's
zijn nog steeds arrogant en lui.
Eerlijk gezegd hebben ze de
proef van de vrede niet door
staan".
The Times
Houtkap in de tropische regenwouden. In een ongebruikelijke gezamenlijk verklaring hebben geleerden
gisteren opgeroepen tot maatregelen om onomkeerbare schade aan de aarde te voorkomen.
Geleerden waarschuwen voor schade aan aarde
WASHINGTON - De Ameri
kaanse Academie van Weten
schappen en de Britse Royal
Society hebben gisteren opge
roepen tot beperking van de
bevolkingsgroei en ingrij
pende veranderingen in ge
dragspatronen om mogelijke
'onomkeerbare schade aan het
vermogen van de aarde orga
nismen in leven te houden' te
voorkomen.
„De toekomst van onze pla
neet staat op het spel," waar
schuwen beide instellingen in
een ongebruikelijke gezamen
lijke verklaring. De geleerden
zeggen dat zij de oproep doen
om aandacht te vestigen op de
gevolgen van de bevolkings
groei, bepaalde consumptiepa
tronen en menselijke gedra
gingen met betrekking tot mi
lieu-uitdagingen als het afval
probleem, de aantasting van
de ozonlaag en het broeikasef
fect.
Zij wijzen erop dat wetenschap
en technologie bij voortzetting
van de huidige bevolkings
groei niet in staat zullen zijn
„de onomkeerbare achteruit
gang van het milieu of de
voortdurende armoede in een
groot deel van de wereld" te
voorkomen.
De verklaring moet worden ge
zien in het licht van de aarde-
Top die in juni in Brazilië
wordt gehouden en waarop we
reldleiders present zullen zijn.
Sir Michael Atiyah, president
van de Royal Society, en Frank
Press, president van dq Natio
nal Academy, zeggen dat zij de
milieu- en bevolkingsgroeidis-
cussie onder geleerden, be
windslieden en het publiek
willen stimuleren.
Zij benadrukken dat inspan
ningen om de bevolkingsgroei
te beperken, vrijwillig moeten
blijven. Tegelijkertijd achten
zij het onvermijdelijk dat er
brede maatregelen worden ge
nomen om in ontwikkelings
landen effectieve gezinsplan
ning te verwezenlijken. De we
reldbevolking groeit met een
snelheid van bijna 100 miljoen
per jaar en zou tegen 2050 bij
na kunnen verdubbelen tot 10
miljard, zo merken zij op.
De industrielanden roepen zij
op meer aandacht te besteden
aan milieubeheer, recycling en
efficiënter energiegebruik.
Onderzoek naar nieuwe medi
cijnen, nieuwe biotechnologie,
verbeterd landgebruik, betere
afvalverwerking, nieuwe me
thoden om milieuvervuiling
tegen te gaan en betere be
scherming van waterwerken
en grondwater zullen helpen
de aarde zoals wij die kennen,
in leven te houden, aldus de
oproep.
