Moraliseren moet weer
Degenhardt wil verder
praten met Drewermann
li
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Samenhangende visie
op onderwijs ontbreekt
li
Tv-programma verboden Gereformeerden aarzelen over ethische uitspraken
na grap over paus
COMMENTAAR
HELP
HELPEN
Ceidóc Sou/tont
EcidócSoivumt
DONDERDAG 27 FEBRUARI 199L
Publiek loopt storm voor Fukuyama
AMSTERDAM - Dit keer niet voor een pop-idool, maar nu eens
voor een filosoof liep het publiek gisteravond storm in Amster
dam. „We hadden beter de Stopera voor hem kunnen afhuren",
zegt een medewerker van De Balie. Dat theatertje was afgeladen
vol voor een lezing van de Amerikaan Francis Fukuyama, terwijl
tientallen anderen vergeefs probeerden een plaatsje te bemach
tigen. En dit alles voor de schrijver van het artikel The End of
History (Het einde van de geschiedenis) uit 1989 dat de voormali
ge ambtenaar van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse
zaken tot een beroemd maar ook controversieel man heeft ge
maakt. Gisteravond vertelde hij over zijn nieuwe boek dat vrij
wel dezelfde titel draagt. In feite is het een nadere verantwoor
ding van zijn stelling van een kleine driejaar geleden die beurte
lings werd omhelsd en met het grootste misprijzen werd beje
gend.
Volgens Fukuyama bewijzen de huidige ontwikkelingen het ge
lijk van zijn stelling. De geschiedenis in ideologische zin is vol
gens hem ten einde (en meer heeft hij niet willen zeggen), omdat
het liberale marktmechanisme uiteindelijk heeft gezegevierd.
De slimmerik heeft
steeds die mening,
welke tussen twee
verschillende
meningen in ligt
Emanuel Wertheimer
Carey: besluit over
vrouwelijke priesters
LONDEN - De aartsbisschop van Canterbu
ry, dr. George Carey, houdt eraan vast dat de
anglicaanse synode in november beslist over
de toelating van vrouwen tot het priester
ambt. Hij voelt er niets voor de beslissing
minstens tien jaar uit te stellen, zoals een
groep parlementariërs heeft gevraagd. De
parlementariërs -14 leden van het Lagerhuis
en 23 leden van het Hogerhuis - zijn aangeslo
ten bij de internationale organisatie 'Kerk in
Gevaar', die vreest dat de toelating van vrou
wen tot het priesterambt leidt tot een scheu
ring in de Anglicaanse Kerk. Zij vinden dat de
beslissing minstens tien jaar moet worden
uitgesteld, zodat binnen de kerk een diep
gaande discussie kan worden gevoerd over de
rol van de leken in de verkondiging.
Zuidafrikaanse bisschoppen:
stem 'ja' bij referendum
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse rk bis
schoppen hebben de blanke gelovigen opgeroepen
president F.W. de Klerk te steunen bij het referen
dum van 17 maart. Zo kunnen zij hun keuze voor
moeilijke, maar vreedzame onderhandelingen over
een nieuwe grondwet voor Zuidafrika kenbaar ma
ken. De bisschoppen waarschuwen de rooms-ka-
tholieken dat een afwijzing van het beleid van De
Klerk zal leiden tot conflicten en bloedvergieten.
Zij stellen vast dat de blanken niet het morele recht
hebben te beslissen over de toekomst van alle
Zuidafrikanen. Maar alle Zuidafrikanen hebben
het recht te weten hoe de toekomst eruit zal zien.
De bisschopen hopen dat nog dit jaar alle Zuidafri
kanen, dus ook de zwarten, gebruik kunnen maken
van hun democratisch recht om over een nieuwe
grondwet te stemmen en een nieuwe regering te
kiezen.
Hirsch Ballin vraagt steun levensbeschouwelijke organisaties
AMSTERDAM - Mis
daadbestrijders zeggen:
moraliseren moet, als men
althans prijs stelt op een
redelijk niveau van veilig
heid. En: in een maat
schappij waarbinnen het
werkwoord moraliseren
een negatieve bijklank
heeft zijn de politie en jus
titie in hun strijd tegen
fraude en criminaliteit bij
voorbaat kansloos.
Twee uitspraken van minister
Hirsch Ballin van justitie op
een symposium in Amsterdam
over burgerschap en levensbe
schouwing. Levensbeschou
welijke organisaties moeten
volgens hem hun „koudwater
vrees" overwinnen, ze zullen
zich moeten keren tegen wat
de minister noemde de verloe
dering van het publieke do
mein: het plegen van diefstal
len, belastingfraude, misbruik
van uitkeringen e.d. Met name
kerken hebben een rol te ver
vullen in het aanleren van
maatschappelijke deugden.
Het is een thema waarop
Hirsch Ballin sinds hij minis
ter van justitie is op tambou-
reert. Politie en justitie kun
nen het niet alleen aan om de
rechtsorde te handhaven,
daarom hebben die partners in
de samenleving nodig die dra
gers zijn van de móraal. Hirsch
Ballin en zijn collega Kosto
hebben dit streven in hun nota
Recht in Beweging tot beleid
verheven. Gisteren had de mi
nister vertegenwoordigers van
katholieke, protestantse en
humanistische instanties on
der-zijn gehoor om over dit on
derwerp te discussiëren. De
Katholieke Raad voor Kerk en
Samenleving, het protestantse
Multidiciplinair Centrum voor
Kerk en samenleving en hét
Humanistisch Studiecentrum
hadden een unieke studie
bijeenkomst georganiseerd
naar aanleiding van dit onder
werp.
De minister weersprak op
nieuw dat hij bezig is met een
soort herzuilingsoperatie. Wel
is hij er van overtuigd dat de
enorm toegenomen criminali
teit tussen de jaren zestig en
tachtig alles te maken heeft
met de zeer snel verlopen ont
zuiling. In 1965 meende nog
zeventig procent van de bevol
king dat sport onder supervi
sie van de kerk zou moeten
plaats vinden. Sommigen wrij
ven zich van verbazing in de
ogen, als ze kennis nemen van
die uitspraak, maar het geeft
volgens Hirsch Ballin aan hoe
scherp de verhoudingen in
korte tijd zijn veranderd. Men
sen die vroeger aan sport de
den werden bepaalde waarden
bijgebracht, ook al is kritiek op
de manier waarop dat gebeur
de wel denkbaar. Nu is het
vooral de commercie die de
sport de toon aangeeft. Op al
lerlei terreinen hebben levens
beschouwelijke instanties veel
aan invloed verloren. Dat ver
klaart volgens de minister nog
niet alles. Ook het denken over
normen en waarden is in die
periode ingrijpend veranderd.
Er wordt getwijfeld aan het be
staan van algemeen geldende
normen, zelfs al zoudeh le
vensbeschouwelijke organisa
ties meer moraliserend willen
optreden, dan voelen ze zich
vaak gehandicapt door dit
denkklimaat. Er is een superli-
berale opvatting ontstaan die
zedelijke bedilzucht en dwin
gelandij wil tegengaan, maar
de keerzijde kan een onver
schillige levenshouding zijn
en dat noemde Hirsch Ballin
verarming. Morele veront
waardiging betreft meestal za
ken die ver van ons bed liggen
en waar wij maar mondjes-^
maat invloed op kunnen uitoe
fenen. Door deze relativerende
instelling wordt een zware last
gelegd op diegenen die uit
hoofde van hun functie het
recht moeten handhaven.
Het sprak vanzelf dat het
standpunt niet door iedereen
van de aanwezigen werd ge
deeld. Met name de opvatting
dat terugkeer van de moraal
die teruggaat op een (religieu
ze) traditie de gehavende
rechtsstaat ten goede zou ko
men werd bestreden door het
D'66 kamerlid G. J. Wolffen-
sperger, hij had als meerdere
humanistische zegslieden in
de zaal daar geen boodschap
aan. Wolffensperger meende
dat de burger onzeker is ge
worden omdat hij niet weet
waarvan hij burger is. De sa
menleving is te onderdoorzich-
tig geworden en daarom gaan
burgers hun eigen gang. De
overheid Zou zelf weer zo geor
ganiseerd moeten worden dat
de burger weet met wie hij te
maken heeft. Hij kreeg van
confessionele zijde weinig
weerwoord, slechts het goed
recht van de diverse eigen tra
dities werd door hen verde
digd.
Volgens Hirsch Ballin is de
malaise in de strafrechtelijke
handhaving van de rechtsorde
een zaak waar levensbeschou
welijke organisaties een be
langrijke bijdrage aan kunnen
leveren. Dat was ook wat hij
mede verwachtte van het gis
teren gehouden symposium.
Daarbij citeerde hij de joodse
filosoof Levinas. De oerbron
van het recht is het besef dat
„niemand in mijn plaats ver
antwoordelijk kan zijn. Het Ik
Minister E.M. Hirsch Ballin
dat tegenover de Ander staat is
oneindig verantwoordelijk".
N.a.v. het symposium in Am
sterdam is een bundel versche
nen onder de titel: Burger
schap, levensbeschouwing en
criminaliteit. Humanistische,
katholieke en protestantse vi
sies op de kwaliteit van de hui
dige samenleving. Uitgave: De
Horstink, Amersfoort. Prijs
39,-
Commissie besturenraad
Prot. christelijk onderwijs:
VOORBURG - Er zijn
wel allerlei rapporten en
nota's over aspecten van
het onderwijs, maar een
samenhangende visie ont
breekt.
Die constatering is een van de
overwegingen achter een dis
cussie-rapport van de Bestu
renraad Protestants Christe
lijk Onderwijs in Voorburg. De
commissie die het fapport
'Niet bij kennis alleen' heeft
gemaakt, beoogde onder meer
elementen te leveren voor zo'n
gewenste samenhangende vi
sie (op christelijk onderwijs).
Het huidige kabinet heeft vol
gens de commissie geen dui
delijk zicht op beleidsperspec
tief voor onderwijs. De aan
dacht wordt vooral bepaald
door aspecten als begrotings-
beheersing, bezuiniging,
schaalvergroting en sociale
vernieuwing. Tegelijkertijd,
aldus de commissie, komen uit
het (georganiseerd) onderwijs,
op enkele uitzonderingen na,
weinig impulsen voor een sa
menhangend beleid.
Voorzitter van de commissie
was prof. dr. Th. Kuiper; onder
anderen mr. Wim Aantjes en
de Rijswijkse predikant ds.
M.J. van der Veen-Schenke-
veld waren lid. Secretaris was
clr. H. Klifman uit Voorscho
ten, werkzaam bij de Bestu
renraad.
In het rapport wordt geconsta
teerd dat christelijk onderwijs
'zich zal moeten hoeden zijn
programma te laten invullen
door ovèrheid of deskundi
gen'. De christelijke school
heeft een eigen 'program'
voortkomend uit haar visie op
de werkelijkheid.
Ten diepste komt die visie
neer op het naar de werkelijk
heid kijken met de ogen van
Jezus Christus als openbaring
van God. Diqkijk op de wereld
heeft verregaande consequen
ties, óok voor het programma
van de school. Het gaat in de
christelijke school bijvoor
beeld niet alleen om het ver
werven van kennis, maar om
het samen groeien naar een
waarachtig mens-zijn zoals het
„op een definitieve en niet
meer te overtreffen wijze is
geopenbaard in Jezus van Na
zareth. Dat kan slechts ge
schieden in eep gemeenschap
waar een klimaat van liefde en
dienen heerst".
Onder de boog van dit mens
zijn, het op weg gaan naar een
menselijkheid die wordt geijkt
aan de bijbelse boodschap en
die slechts kan worden geoe
fend in navolging van Jezus
van Nazareth kunnen de uit
werkingen naar de verschil
lende aspecten aan de orde ko
men (bijvoorbeeld de vraag
naar het vormingsaanbod en
de leerstof in de christelijke
school).
Realiseren van een visie op
christelijk onderwijs legt een
hoge claim bij de kwaliteit van
de werkers in het onderwijs en
de rol van de onderwijsgeven
de is bepalend voor de opvoe
dingskwaliteit van de school,
vindt de commissie. En: „Het
christelijk onderwijs zal in de
toekomst meer dan voorheen
eem appèl doen op de persoon
lijke betrokkenheid en de be
reidheid van onderwijsgeven
den om in hun persoonlijk ge
drag zichtbaar te maken welke
betekenis het Evangelie heeft
in en voor hun leven".
De boeken van Eugen Drewermann lopen uitstekend.
I FOTO: PERS UNIE
PADERBORN - De
aartsbisschop van Pader-
born, Joachim Degen-
hardt, wil de theoloog
Eugen Drewermann „nog
eens tijd en gelegenheid
bieden" om zijn theologi
sche standpunten te ver
duidelijken en eventueel
te corrigeren.
Degenhardt, die zegt „na rijp
beraad en na afweging van alle
omstandigheden" tot zijn be
sluit te zijn gekomen, heeft
weinig illusies over de resulta
ten van het gesprek. Drewer
mann heeft tot nu toe geen en
kele bereidheid getoond zijn
uitspraken, vooral die in het
interview in Der Spiegel van
eind vorig jaar, in te trekken.
De aartsbisschop ontnam Dre
wermann in oktober vorig jaar
de leerbevoegdheid aan de ka
tholieke theologische hoge
school in, Paderborn wegens
diens opvattingen over onder
meer de maagdelijkheid van
Maria, abortus en de eucharis
tie. Na de uitlatingen van de
theoloog in Der Spiegel legde
Degenhardt hem een preek-
verbod op.
Drewermann zei in een reactie
de opheffing van het doceer-
en preekverbod te „verwach
ten". Hij liet echter in het mid
den of de opheffing van het
verbod voor hem een voor
waarde is om het gesprek met
Degenhardt aan te gaan.
De theoloog vindt het positief
dat Degenhardt afstand heeft
genomen van zijp aanvankelij
ke „fundamentalistische op
vatting" over de vraag of de sa
cramenten op historische fei
ten berusten. Overeenstem
ming met de aartsbisschop
lijkt nu mogelijk, aldus Dre
wermann.
Als gevolg van het conflict met
Degenhardt gaan de boeken
van Drewermann als nooit te
voren over de toonbank.
Van zijn meest bekende boek:
'Geestelijken - psychogram
van een ideaal' zijn 110.000
exemplaren verkocht, waar
mee de totale verkoop op
175.000 exemplaren kwam.
Uit een onderzoek onder de ze
ven uitgeverijen die werken,
van Drewermann hebben uit
gegeven, blijkt dat de totale
oplage van zijn boeken inmid
dels ruim het miljoen heeft
overschreden.
Drwermann is een uiterst pro-
duktief auteur. Tussen 1977 en
1989 heeft hij 26 boeken gepu
bliceerd. In 1990 kwamen er
vijf boeken uit en vorig jaar
kwamen er zes boeken uit.
Dit jaar worden er minstens,
vier boeken verwacht. Deze
week is in een oplage van
15.000 exemplaren een com
mentaar verschenen op het
evangelie volgens Mattheüs.
Volgende maand wordt het
boek 'Waarom het eigenlijk
gaat - proces-verbaal van een
veroordeling' over het conflict
met Degenhardt verwacht.
Bijbels Museum
toont bijbelse
voorstellingen uit
woonkamers
AMSTERDAM - Een af-
beelding van de Twaalf
Apostelen, vervaardigd
uit 46.000 tropische vogel
zaadjes, en een wonderba
re visvangst, die een ta-
pijtlegger heeft gemaakt
van kleurige resten tapijt.
Dat zijn enkele voorwerpen die
te zien zijn op de tentoonstel
ling 'Al is het geen Rem
brandt...' in het Bijbels Mu
seum in Amsterdam. De ten
toonstelling, die vandaag is ge
opend en duurt tot 6 septem
ber, toont een volgens het mu
seum unieke verzameling van
bijbelse voorstellingen, afkom
stig uit woonkamer, keuken of
gang van particulieren.
Een half jaar geleden riep het
Bijbels Museum mensen op
voorwerpen met een bijbelse
voorstelling op te geven ten be
hoeve van de tentoonstelling.
Uit de honderden reacties zijn
ongeveer 150 voorwerpen ge
selecteerd. Daarbij is niet ge
keken naar de signatuur, waar
de cf datering. Er was slechts
één eis: er moest een persoon
of tafereel uit de bijbel worden
afgebeeld.
Temidden van veel heden
daagse afbeeldingen vallen
:ook drie evangelistenportret
ten van de Leidse, School te
zien. De eigenaar hoopt via de
tentoonstelling op het spoor
van het vierde paneeltje, de
evangelist Marcus, te komen.
Verder is er een echte Lucas
van Ley den uit 1518, waarop
de verzoekingen van Christus
staan afgebeeld. Oud is ook
een borduurwerk met de zege
ning van Jacob, „gemaakt door
grootmoeder toen ze zestien
was".
De tentoonstelling wordt aan
gevuld met een foto-expositie.
39 bekende fotografen, onder
wie Paul Huf, Steye Raviez en
Vincent Mentzel, hebben vast
gelegd hoe de voorwerpen een
plek bij de mensen thuis heb
ben gekregen.
BUENOS AIRES - De eigenaren van een particulier kabelka
naal hebben verdere uitzendingen van het programma 'Canal K'
verboden, nadat bisschop Desiderio Collino, voorzitter van de
bisschoppelijke commissie voor de sociale communicatie, had
geprotesteerd tegen de „schandalige" manier waarop in het pro
gramma met de paus is omgegaan. In het programma figureer
den in navolging van het Britse 'Spitting Image' rubberen pop
pen die politici en andere figuren uit het openbare leven ver
beeldden. In een van de uitzendingen werd 'met een verborgen
Camera' het doen en laten van paus Johannes Paulus II op het St.
Pietersplein gevolgd. Honderden pelgrims verstoorden een mis
van de paus. Deze reageerde na het geven van de zegen met een
krachtige vloek.
LUNTEREN - Moeten de Ge
reformeerde Kerken uitspra
ken over ethische zaken doen?
Overbodig en ongewenst, zeg
gen de ethici prof. dr. G. Ma-
nenschijn (Kampen) en dr. J.S.
Reinders (VU). Ja, zegt daaren
tegen synodeadviseur dr.
H.B.Weijland, want „in naam
van de heilige pluraliteit laat
ik me de mogelijkheid niet
ontnemen dat de kerk een on
dubbelzinnig neen tegen be
paalde ontwikkelingen zegt,
bijvoorbeeld economische
vraagstukken".
Het breed moderamen (alge
meen bestuur) van de Gerefor
meerde Kerken kwam er giste
ren in Lunteren niet uit. In af
wijking van de adviezen van
beide theologen had de syno
decommissie voorgesteld in de
kerkorde hiervoor ruimte te
maken. Evenals uitspraken
over politiek-economische vra
gen zouden ethische uitspra
ken kunnen worden ingedeeld
in de drieslag meespreken
over ethische zaken, het doen
van uitspraken en getuigen
om Christus' wil.
Daar werden nogal wat bezwa
ren tegen aangevoerd. Zo
meenden sommigen dat het
voorstel van de commissie tot
bevoogding zou kunnen lei
den. Ds. C.G. Waringa uit
Leeuwarden vroeg zich af of
het nog zin heeft voor zo'n om
streden zaak de kerkorde te
wijzigen terwijl in het kader
van Samen op Weg de voorbe
reiding van de kerkorde van
een herenigde kerk in volle
gang is. Ds. W. Barendrecht uit
Hendrik Ido Ambacht stelde
voor niet tot wijziging van art.
130 van de kerkorde over te
Kolonisatie
De kolonisatiepolitiek van de Israëlische regering in d1
èette gebieden is Washington steeds een doorn in het o<
weest. Maar vóór het verdwijnen van de Sovjet-Unie
oorlog tegen Irak, kon de Amerikaanse regering niet5
meer doen dan de zaak accepteren. Israël was immers d
ge betrouwbare bondgenoot van de VS in het Midden
ten.
Dat is sedert vorig jaar totaal veranderd. Met het eindP
de Koude Oorlog heeft Israël veel van zijn strategisch b
verloren. Washington heeft nu meer dan Vroeger de
hand om de eigen belangen in het Midden-Oosten na
gen. En die belangen liggen even zeer in de Arabische w
als in Israël. Dat is al tot uiting gekomen door de oorlog I
Irak, door het koppig vasthouden aan de vredesconfei i
voor het Midden-Oosten en door de stijgende ergerni
Washington over de joodse kolonisatie in de bezette f
den. 1
ISRAËL voelt het Amerikaanse ongenoegen nu op eei
onaangename wijze: het krijgt geen cent meer zolang
de bezette gebieden nederzettingen blijft bouwen. De Is
sche eerste minister Sjamir antwoordde woedend dat 1
er niet aan denkt de kolonisatie stop te zetten. Voor
gaat het overigens niet om kolonisatie, maar om inbe;|
ming van het land dat het joodse volk historisch en reclj
toekomt.
De joden begrijpen maar niet dat historisch recht op la|
de 20ste eeuw niet meer kan worden staande gehouden.
zou het naar toe gaan als elk volk zijn historisch recht oj
dat het ooit in de geschiedenis heeft toebehoord, zou
gelden? Waarheen dat leidt kan men aflezen uit de blo
botsingen in Midden- en Oost-Europa tussen volkeren c
kaars land op historische gronden betwisten. Als me
principe consequent toepast, zouden bijvoorbeeld de I
de Welshmen en de Bretoenen, als de afstammelingen v
Kelten, de helft van Europa kunnen opeisen als hun
land. Absurd natuurlijk.
De grenzen van Israël werden door de VN in 1947 val
legd en internationaal erkend. Israël kan doen gelden d
Arabische landen zich nooit neergelegd hebben bij de d
van het Britse mandaatgebied en dat Israël zich heeft mi
verdedigen tegen de aanvallen van de omringende lai
Maar dat geeft Israël, dat toch beweert een democrat
rechtsstaat te zijn, nog niet het recht bezet gebied in t(
men.
VOLGENS het internationaal oorlogsrecht is Israël)
plicht het bezet gebied in afwachting van een vredesaki
op een rechtvaardige manier te beheren. De rechten va
aan militaire bezetting onderworpen volk moeten worde
respecteerd. De samenstelling van het volk mag niet wc
veranderd door kolonisatie van de bezette gebieden. He
overde vijandelijke gebied mag niet worden geannexeer
Israëlische staat handelt echter alsof de internationale
ten niet voor haar van toepassing zijn.
De Arabische landen verwijten het Westen en specia
VS twee maten en twee gewichten te hanteren: een vo
Arabische landen en een voor Israël. Van Irak werd de
dige uitvoering van alle VN-resoluties geëist. Van Israë
men dat niet. De VS als beschermingsmacht van Israë
niet blijven doen alsof Israël alle gelijk aan zijn kant heej
RODE KRUI]
DEN HAAG GIRO 68é
gaan. Bij een peiling bleek de
meerderheid van het breed
moderamen hem te volgen. De
zaak werd aangehouden.
Manenschijn en Reinders be
toogden dat het voorschrijven
van bindende leefregels pas
dan noodzakelijk wordt als de
situatie daar ondubbelzinnig
•aanleiding toe geeft. De heden
daagse pluraliteit in morele
leefwijzen (huwen of hokken
bijvoorbeeld) is volgens hen
geen doorbraak naar immora
liteit, maar bevindt zich bin
nen de grenzen van de alge
meen aanvaarde moraliteit.
Uitgave:
Kantoor:
Telefoon:
Telefax
Postadres:
Westerpers bv (rnaakt deel uit v;
Apothekersdijk 34, Leiden.
071 - 122 244.
071 - 134 941
Postbus 112300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
Telefoon 070-3190 933
Telefax: 070-3906 717
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808) L, van Koot.
Leiden en omgeving (tel. 071 -144 046/047/48/49): G.- J. Onvlee (chef-redacte
F. Buurman, K. van Herpen, K. van Kesteren, R. Kleijn, drs. R. Koldenhof, M. Kj
T. Pieters en M. Roso,
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 r 3190 815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van Holstein,
E. Huisman, H. Jansen, drs J. van Leeuwen - Voorbij. R. de Roo, drs. K. Veraa
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834) G. Ansems (coördinator), B Jansma, H. Piët
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse.
Redactie-secretare
e (tel. 070-3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, eei
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederlan
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs. K. Swie
M. van de Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hoi
(chef), H. Bijleveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van W
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland drs. D J van den Bergh
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A Courant (Athene), R. Hasselerharm
(Johannesburg), drs A. Heering (Rome), B. van Huêt (Parijs), M. de Koninck
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunde
(Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G. van Wijland (Belgrado), F. Wijnands
(Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster:
M,de Cocq.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op ma. t/m v
15.00 uur.
8.30 tot 17.00 uur.
8.00 tot 19.00 uur, op z;
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand 27,00
per kwartaal 79,80
per jaar 312,65
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand
per kwartaal
per jaar
28,20
82,80
318,65
e worden voldaan.
Het abonnementsgeld dient vi
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 70!
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
