Jeroen is een collega voor het leven"
icht en kleur
ij nieuwe hal
jhouwburg
Schildering van
Lucebert ontdekt
in buurthuis
KUNST/RTV
„Bedankt vader voor
de prachtige erfenis"
ra Laseur:
Bas Westerweel presenteert Songfestival
idócGomant
WOENSDAG 26 FEBRUARI 1992
Bonnie Raitt mocht gisteren in New York drie van de meest gewilde
muziekprijzen in ontvangst nemen.
FOTO:AP
Natalie Cole:
kaar vijftig jaar lang schrijven.
Vertaler Jan Donkers heeft
nog even geprobeerd het stuk
te vernederlandsen zoals hij
eerder uitnemend deed met
'Een nacht ijs' (gespeeld door
Olga Zuiderhoek en Peter Fa-
ber), maar het was te Ameri
kaans.
Laseur: „Alleen al door het
ontbreken van afstanden zou
het hier niet kunnen. Andy zit
op allerlei kostscholen, Melis-
sa trouwens ook, en komt in de
politiek terecht. Ook dat is in
Amerika iets heel anders dan
hier, veel meer circus, en daar
moet hij in mee. Het zijn abso
luut geen literaire brieven.
Maar ze zijn wel heel geraffi
neerd geschreven. De schrij
ver is binnen, het wordt echt
overal gespeeld. Alleen in
Duitsland, Oostenrijk en Zwit
serland samen bijvoorbeeld al
vijfenveertig keer. Ik zou dol
graag een tocht maken langs al
die groepen. De zaal krijgt
niets meer dan een tafeltje en
de tekst. Het idee is echt bril
jant".
Een stuk als Liefdesbrieven
lijkt gemaakt voor mensen
met weinig tijd. Het voorlezen
is geen kwestie van bij gebrek
aan beter, de schrijver gebiedt
dat er gelezen wordt. Pim Wal
lis de Vries was producent van
het stuk geweest als hij zich
niet teruggetrokken had in de
(betrekkelijke) luwte van het
schouwburgdirecteurschap.
„Er was een groep in Amster
dam die het stuk eerder wilde
spelen dan Petra en Jeroen,
maar zij hadden de rechten. Ze
belden dus de schrijver spe
ciaal op om toestemming te
vragen. Die vroeg hoe ze het
stuk speelden. Toen ze hem
vertelden dat ze alle teksten
uit hun hoofd hadden geleerd,
heeft hij hen verboden 'Lief
desbrieven' ooit nog te spe
len",
Petra Laseur noemt dat een
FOTO:ANP
sterk verhaal, maar het is in
derdaad zo dat het stuk van
achter een tafeltje voorgelezen
moet worden en de voorberei
dingstijd dus kort kan zijn. In
Amerika is daar dankbaar ge
bruik van gemaakt. Het'is in
New York gespeeld door dertig
sterren uit de televisie- en
filmwereld, waaronder Charl
ton Heston. Elke avond speel
de een ander nauwelijks voor
bereid koppel. Hoe langer La
seur en Krabbé met het stuk
bezig waren en hoe meer ze
erin thuisraakten, hoe meer ze
het) gevoel kregen dat dat toch
niet de manier is.
„Wij vinden dat eigenlijk on
verantwoord", zegt Laseur, die
de reputatie van een perfectio-
niste heeft, voorzichtig. „Ik
denk dat het makkelijk opper
vlakkig wordt. Dit karwei is
veel zwaarder dan het lijkt,
juist omdat het zo minimaal is.
Als we het een week hadden
gespeeld, waren we tevreden
geweest, maar in de maand die
we in de Amstelkerk in Am
sterdam hebben gespeeld heb
ben we toch veel meer ontdekt
aan het stuk dan we eerst ver
moedden. Na een paar keer
voelde ik me in een keurslijf
zitten en dacht ik 'ja, ik ben
gek, weken achter een tafeltje',
maar nu is het weer enig. Het
vrijblijvende is er wel af, het is
nu veel intenser. Die maand
dat we praktisch elke avond
hebben gespeeld is de voor
stelling zeer ten goede geko
men. Dat bleek ook uit de reac
ties".
„Met de geringste beweging
kan ik de brief die Jeroen voor
leest om zeep helpen. Ik had
laatst een kriebel aan m'n
neus, maar ik wist dat kriebe
len absoluut niet kon. We
moeten merkbaar intensief
naar elkaar luisteren, maar
zonder de aandacht van de an
der af te leiden. Je moet zó ge
concentreerd blijven. De pro
blemen van dit stuk zijn na
tuurlijk van een andere orde
dan wanneer je 'Groot en
klein' van Botho Strauss
speelt, maar dit stuk heeft ze
ker zijn eigen haken en ogen".
Van Dis
Een ander voordeel van het
stuk is dat je het overal kunt
spelen. Toen bleek dat Krabbé
een maand vrij was, moest er
snel een theater worden ge
boekt, maar dat was niet zo
eenvoudig. Vandaar dat uitge
weken werd naar de Amstel
kerk, een ongebruikelijke lo-
katie, die een succes bleek. Na
de maand in de kerk werden
toch nog een paar voorstellin
gen in andere steden gepro
grammeerd, waarvan Leiden
de allerlaatste is. Met Krabbé
dan, die er speciaal voor uit Pa
rijs komt vliegen.
Dat wil niet zeggen dat er geen
'Liefdesbrieven' meer ge
speeld worden. Er komt een
nieuwe korte serie met als ver
rassende keus de schrijver
Adriaan van Dis. Geen acteur
dus, maar wel iemand met er
varing in het voordragen van
teksten. Na twee maanden met
Van Dis speelt Petra Laseur
Klytaimnestra in 'Elektra' bij
het Theater van het Oosten.
„En daarna wil ik nog een paar
maanden 'Liefdesbrieven'
doen. Met weer een andere
man. Nee, die is nog niet ge
vonden".
NEW YORK - „We probe
ren cool te blijven, maar
oh, wat zijn we er blij mee,
zei Natalie Cole na afloop
van de Grammy-regen die
gisteravond in New York
dankzij het elektronisch
knap in elkaar gezette
nummer 'Unforgettable'
op haar neerdaalde. „Ik
dank mijn vader dat hij
mij zo'n prachtige erfenis
heeft nagelaten".
Natalie, die in 1975 het presti
gieuze kleinood in ontvangst
mocht nemen als 'beste nieu
we artiest' kreeg haar Gram
my's onder meer voor beste
single en beste cepdee van het
jaar. Maar niet alleen Natalie
Cole werd onderscheiden. De
schrijver van het oorspronke
lijk door Nat King Cole gezon
gen lied, Irving Gordon, kreeg
een Grammy voor 'het 'lied
van het jaar'. De makers van
de winnende mix, producer
David Foster en technici Al
Schmitt, Woody Woodruff en
Armin kregen een prijs voor
hun technische prestatie.
R.E.M.
Andere artiesten die dik in de
prijzen vielen, waren Bonnie
Raitt, dochter van de musical
ster John Raitt, en de rock
groep R.E.M. Het modieuze
Amerikaanse kwartet kreeg
drie Grammy's (beste vocale
groep, beste album in de cate
gorie alternatieve muziek en
beste videoclip). Zangeres en
gitariste Bonnie Raitt kreeg er
ook drie (voor de single 'Some
thing to Talk About', het al
bum 'Luck of the Draw' en' het
met Delbert McClinton gezon
gen duet 'Good Man Good Wo
man'). Bryan Adams, die zes
maal was genomineerd, mocht
uiteindelijk alleen de prijs
voor beste speciaal voor film
geschreven muziek met "(Eve
rything I do) I do it for you", uit
de film Robin Hood, in ont
vangst nemen. Onze- eigen
Candy Dulfer, genomineerd in
de categorie 'beste instrumen
tale pop' voor haar album
'Saxuality' kreeg geen prijs.
Deze werd van haar afge
snoept door Eric Johnson met
'Cliffs of Dover'.
Boyz II Men
Andere prijzen gingen naar
'When a man loves a woman'
van Michael Bolton (Beste
Zanger), 'Unlawful Carnal' van
Van Halen (beste hardrock-re-
gistratie), 'Summertime' van
D.J. Jazzy Jeff and The Fresh
Prince (beste rap-single) en
'Metallica' van Metallica (beste
metal-elpee). 'Cooleyhighhar-
mony', het album van het am
bitieuze Boyz II Men (de nieu
we Jackson 5?) viel in de prij
zen in de categorie rhythm
blues, terwijl Garth Brooks
werd uitgeroepen tot beste
country western-zanger met
'Ropin the Wind'. Sting lever
de volgens de jury met 'Soul
Cages' de beste rocksong van
het jaar af. De prijs voor de bes
te nieuwe musicus ging naar
Mare Cohn, terwijl de sound
track van 'Robin Hood: Prince
of Thieves' een van de prijzen
voor filmmuziek won. De Best
Rap Solo Performance ging
naar L.L. Cool J. voor „Mama
said knock you out".
Speciale prijzen voor muziek-
carrières gingen naar Barbra
Streisand, James Brown, Mud
dy Waters en wijlen John Col-
trane en Jimi Hendrix.
Leeuwen interim-
ïager Veronica
1RSUM - C. van Leeuwen (55) is
nd tot interim-manager bij Vero-
ij zal de zakelijke kant van de om-
Is werkterrein krijgen. Dat heeft
lordvoerder van Veronica gisteren
igd. Van Leeuwen was eerder
lam als directeur van NV Stads-
ming Pegus in Utrecht en finan-
irecteur van Visbeen Holding in
Tonge. Volgens de woorvoerder
(an Leeuwen naast algemeen-di-
Rob Out, die zich meer met de
ve kant van het bedrijf zal gaan
du den. De benoeming van de inte-
inager en de verschuiving van de
ïeeft volgens Veronica geen gevol-
or het functioneren van tv-direc-
op Daalmeijer.
Bas Westerweel
HILVERSUM De nationale
voorronde van het Eurovisie
Songfestival, die op zondaga
vond 29 maart rechtstreeks door
de NOS wordt uitgezonden van
uit studio 22B van het Hilver-
sumse NOB-complex, wordt ge
presenteerd door AVRO's Bas
Westerweel en niet door Veroni
ca's Anita Witzier, zoals elders al
is gesuggereerd.
Aan de nationale finale wordt deelge
nomen door (in volgorde van op
komst) Justian (met 'De schok van
m'n leven' van Ellert Driessen), ex-
Frizzle Sizzle Laura Vlasblom (met
'Gouden bergen' van Henk Tem
ming), Ferry van Leeuwen (met 'Een
klassieke liefde' van Marcel Schim-
scheimer en John van Katwijk), Tony
Neef en Hella Koffeman (met 'Nooit
geweten' van Maarten Peters), Rob
Janszen (met 'Net als èen kind' van
Henk Hofstede), Fantasyx (met 'Met
mij gaat het goed' van Marcel Schim-
scheimer en Cees Stolk), Lisa Boray
(met 'Hartstocht' op haar eigen tekst
en muziek van Edwin Schimschei-
mer), Bob van Niekerk (met 'Waar is
het feest' van Maarten Peters), Sigrid
'Sigi' Hof (met 'Wachten op water' van
Piet Souer) en tenslotte Humphrey
Campbell (met 'Wijs me de weg' van
Edwin Schimscheimer).
De muzikale begeleiding wordt, zoals
gebruikelijk, verzorgd door het Metro-
pole Orkest onder leiding van Harry
van Hoof. De regie is in handen van
Henny Budie.
De jury van het Nationale Songfesti
val is samengesteld in samenwerking
met de CPG (Collectieve Propaganda
van Geluiddragers) en bestaat uit
mensen die betrokken zijn bij de lich
te muziek. Per provincie is een jury
van vijf leden geselecteerd onder
voorzitterschap van een bekende Ne
derlander uit de wereld van de lichte
muziek. De winnaar van de nationale
finale zal Nederland vertegenwoordi
gen op het Eurovisie Songfestival, dat
op 9 mei in het Zuidzweedse Malmö
wordt gehouden.
TEYLINGEN
!N Twee acteurs
(1 een podium zon-
cors op, gaan achter
ifeltje zitten en be-
een stuk voor te le-
)it is geen literaire
en ook niet wat je
|muziek een concer-
uitvoering noemt,
joet doorgaan voor
toneelstuk. Dat is
met alle wetten
theater, waarmee
geen patronaats-
fmee kan boeien.
•misverstanden num-
en twee. „De zalen zit-
jmet mensen die welis-
pk eerst denken dat het
maar binnen drie mi-
[rergeten zijn, echt ver-
dat er voorgelezen
lat is prachtig om mee
Aan het woord is
iseur, die dat ongebrui-
stuk 'Liefdesbrieven'
Gurney speelt. Ze
kt samen met Jeroen
Vrijdag spelen ze in de
Schouwburg de laatste
iling samen.
lad, de film- en tv-ster
Krabbé is na zeVen jaar
i het theater te zien.
rollen met Joan Collins
'bara Streisand door
hij zich een maand
voor de eerste de bes-
rlijk, maar voor Petra
met wie hij achter in
zestig bij Globe speel-
is zo'n collega voor het
:egt Laseur. Iemand
aandenlang niet kunt
t met zijn werk uiter-
>gal eens voorkomt,
hij er weer is, is het
e tijd wegvalt. Dat heb
iommige mensen. Nu
:en maand over en hij
strikken. Na zeven
hij weer voor een
hij was voor de pre
ek van de zenuwen,
vond het heerlijk",
iseur is gepokt en ge
in de theaterwereld.
Ier was de bekende re-
:n acteur Cees Laseur,
joeder Mary Dressel-
jiat nu, op haar vijfen-
Petra Laseur en Jeroen Krabbé
tachtigste, nog met veel succes
op de planken. Zo'n achtei*-
grond moet een groot voordeel
zijn, zou je denken, maar het
lag wat anders: „Mijn vader
ging het huis uit toen ik vijf
was, en dus was mijn moeder
vaak weg omdat er geld ver
diend moest worden. Juffie
nam een deel van de opvoe
ding over. Er moest gewerkt
worden. Thuis werd er nauwe
lijks over toneel gepraat, maar'
wat ik duidelijk heb meege
kregen is die discipline, dat is
heel nuttig geweest".'
Politiek
De Liefdesbrieven in het stuk
zijn van Melissa en Andy, twee
Amerikanen uit keurige fami
lies die goed in de slappe was
zitten. Op haar vijfde schrijft
Melissa dat ze van Andy houdt,
maar een lang en gelukkig sa
menzijn is niet voor hen weg
gelegd. Ze zien elkaar alleen in
de vakanties, maar blijven el
JN ROSENBERG
Het theater
i in de Koninklijke
Jvburg voortaan al
ijhal. De oude, wat
rjlige entree heeft
jgemaakt voor een
ruimte, gedomi-
.oor licht en kleu-
j\dt schrikken en slik-
de bezoekers van de
ijke Schouwburg. De
ig van de Luikse ar-
Charles Vandenhove
lerikaanse kunste-
Lewitt, die gistermid-
werd geopend, zal
iet iedereen bekoren,
icar Wibaut, adjunct
van het theater, is vol
,We hebben hier
[eek John Lanting ge-
let publiek was over
leen wel te spreken
tal. Vooral jonge men-
ïn enthousiast. Ik ver-
:er ook kritiek, vooral
meer traditioneel in-
bezoekers, maar die
|wel aan wennen",
jwordt het zeker, want
:e is overdonderend,
love haalde er alle
:n muurtjes uit en
|de wanden kaal. De
iren in de gebogen
il verving hij door mo
derne glazen exemplaren om
meer contact tussen binnen en
buiten' te laten ontstaan, een
omstreden ingreep omdat
hierdoor het aanzicht van de
gevel ingrijpend is gewijzigd.
De kassa's verhuisden naar
een transparant aanbouwtje
aan de zijgevel in de Schouw
burgstraat. Sol Lewitt vervaar
digde op verzoek van de archi
tect het ontwerp voor de deco
ratie van de wanden en de
vloeren. Hij kwam met een
veelkleurig banenpatroon in
vooral bruine, gele en groene
tinten, dat door Nederlandse
kunstenaars is uitgevoerd. De
kleuren zijn zacht en gewolkt,
een effect dat werd bereikt
door een soort aquareltech
niek toe te passen.
Tapijt
Lewitts ontwerp voor een ta
pijt in zwarte en grijze banen
en blokken haalde het niet.
Vandenhove wees het af omdat
het de ruimte te veel zou frag
menteren. Bovendien leek het
de schouwburgdirectie beter te
kiezen voor een marmeren
vloer, gezien de ervaringen
met het eens zalmkleurige ta
pijt in het Amsterdamse Mu
ziektheater. Vandenhove be
paalde zelf het patroon van de
marmeren vloer: lange stroken
in wit en donkergrijs.
Het totaalresultaat mag er zijn.
De schouwburg is verrijkt met
een feestelijke ruimte die de
sombere oude entree snel zal
doen vergeten. Directeur Hans
van Westreenen omschreef
gistermiddag nogmaals het
uitganspunt: „Laat de entree
hal niet een nondescript en
grijs toegangsgebied zijn,
maar laat het ruimte met thea-
traliteit zijn die opwekt en laat
dat naar buiten uitstralen". En
Vandenhove maakte de hoog
gespannen verwachtingen
waar. „Mijnheer Vandenhove,
het was een voorrecht en voor
al een inspirerend plezier om
met u te hebben mogen sa
menwerken", aldus een dank
bare schouwburgdirecteur.
De verbouwing kostte 1,4 mil
joen gulden en is betaald door
de gemeente. De Nutsspaar-
bank droeg de kosten van de
muurschilderingen: 75.000
dollar. Van Westreenen hoopt'
binnen enkele jaren ook de
zaal aan te kunnen pakken. Op
het programma staat een ver
breding van de 'toneelmond'
van negen naar twaalf meter.
Verder blijft het interieur van
de zaal ongewijzigd.
De openingsceremonie die
Hans van Westreenen voor gis
termiddag schreef en regis
seerde, was sprankelend en
theatraal, geheel passend bij
de nieuwe hal. Hoogtepunt
vormde een merkwaardig to
neelstukje dat werd opgevoerd
door Anne-Marie Heyligers en
Carl van der Plas, in de rollen
van respectievelijk cultuur
wethouder Ans van den Berg
en sponsor Charles de Monchy
van de Nutsspaarbank. Het
tweetal begon op het toneel
een gesprek en liet de genodig
den vervolgens achter, om
naar de hal toe te lopen. In de
zaal kon men de twee op een
videoscherm volgen. In de hal
ontmoeten de acteurs de
'buurman': jawel, premier
Ruud Lubbers („Het is wel
leuk hier"). Volgt een geani
meerde conversatie over een
dichtregel van Constantijn
Huygens, het motto van de
middag: „Deze zie 'k, die
droom ik dat ik zie. Of is deez'
mogelijk zowel een droom als
die". Maar het is inderdaad
een droom, want de ontmoe
ting blijkt vorige week vrijdag
al opgenomen te zijn, toen
Lubbers even tijd had.
Aan het einde van de plechtig
heid was er toch nog even een
serieus moment, toen Van
Westreenen wethouder Van
den Berg vermanend toesprak
over de bezuinigingsplannen
van het gemeentebestuur.
„Nodig of niet nodig, wie
denkt dat er straffeloos twintig
procent van de kunstbegroting
in Den Haag is af te halen,'
speelt met de toekomst van de
regio Den Haag in Europa", al
dus de directeur.
De nieuwe hal van de schouw
burg is op 8 maart voor ieder
een te bezichtigen. Het theater
houdt dan een Open Dag.
Idoor
GÉ ANSEMS
AMSTERDAM Een wand
schildering in het Amsterdam
se buurthuis 'De Binding'
blijkt, zo heeft een recent on
derzoek uitgewezen, te zijn
vervaardigd door Lucebert.
Een schoonmaakster, die al 25
jaar in het buurthuis werkt,
wist dat het om een Lucebert
ging, maar niemand had daar
tot nu toe ooit aandacht aan be
steed.
Op het muurschilderij staat de
heilige Caecilia in gezelschap
van twaalf engelen. Voor hen
staan veertien koorknapen.
Boven de heilige en de engelen
heeft Lucebert vijf panelen
aangebracht met bijbelse figu
ren, onder wie de apostel Jo
hannes en de H. Franciscus.
De bijbelse figuren zijn echter
onthoofd door een verlaagd
plafond die sinds de verbou
wing van het buurthuis in 1978
is aangebracht.
Het aanvankelijke schoolge
bouw, gebouwd in 1892, werd
in 1943 verhuurd aan het Sint
Fransciscus Liefdewerk, een
instelling die de losbandige
Amsterdamse jeugd opving.
Bij het gebouw werd een kapel
gebouwd, waarvan Lucebert
de muren beschilderde. De ka
pel werd later ingericht als
handenarbeidlokaal. Lucebert
heeft destijds, hij was toen 23
jaar, twee grote wandschilde
ringen gemaakt. Een daarvan
is tijdens de genoemde ver
bouwing overgeschilderd.
De wandschildering van Lucebert in het Amsterdamse buurthuis.
Duidelijk is te zien dat de figuren op de bovenpanelen zijn onthoofd.
FOTO: ANP
