Licht coma-euthanasie nog op rood
'idóc Sou/cant
BINNENLAND
irust na asbestvondst
bejaardencentrum
Rijk wil „goede voorbeeld" geven
Eis jaar voorwaardelijk
in 'euthanasie-zaak'
i 1
Kabinet verwacht
miljardenbesparing
PvdA eens met scherpere controle asielcentra
iderzoek naar winning van mineralen op Ameland
i-MirmiffiMi
Polygamie allochtonen
hersenschim Bolkestein
L
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1992
ARDINGEN - De centrale hal, de recreatie-
te, enkele kantoorruimten en bewoonde bene-
amers van bejaardencentrum Drieën-Huysen in
dingen zijn gisteren hermetisch afgesloten na
,ndst van asbest. In de hal werd sinds midden
e week aan een verbouwing gewerkt. De afgelo-
agen is het plafond gesloopt en daarbij werd as-
langetroffen. Al eerder rees het vermoeden dat
asbest in het gebouw bevond. In het verleden
en personeelsleden van het bejaardencentrum
wezen op de mogelijkheden dat de gevaarlijke
n het gebouw aanwezig was. De directie heeft
ermoedens steeds ontkend met als verklaring
iets dergelijks niet in het bestek stond". De re
en van een onderzoek hebben gisteravond uit-
zen dat in de lucht verhoogde concentraties as-
lanwezig zijn.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Zelf wil het Rijk volgens
Lubbers in de cao-onderhandelingen met
de ambtenaren nog wel het goede voor
beeld stellen. Ook de onderwijskrachten,
die blijkens een recent onderzoek een sa
larisachterstand van 10 procent hebben,
zouden daarom hun verwachtingen niet te
hoog moeten stellen.
,De overheid zal als werkgever behoed
zaam optreden. Zelfs als over achterstan
den gesproken wordt, willen we niet teveel
in het vooruitzicht stellen".
Minister Andriessen van economische za
ken heeft in een interview met Het Parool
gisteren de verwachting uitgesproken dat
de koppeling ook in 1993 niet toegepast
kan worden. Hij leidde dat af uit het feit
„dat het de verkeerde kant opgaat met de
economie". De voorspellingen van het
Centraal Planbureau (CPB) dat de econo
mie de tweede helft van dit jaar weer zal
aantrekken zijn onder druk komen te
staan, meent de bewindsman. Volgens een
woordvoerder van Economische Zaken
baseert Andriessen zich niet op nieuwe cij
fers van het CPB, maar op „duidelijk waar
neembare bewegingen in binnen- en bui
tenland".
De bewindsman sluit - voor het eerst -
een tweede ambtstermijn niet uit. „Als het
tenminste zover komt", aldus zijn woord
voerder. Andriessen (64) ziet zich als „een
algemeen-belang-mens" en als daar een
beroep op wordt gedaan wil hij „geen ab
soluut neen"zeggen.
ROTTERDAM Aanklager mr. R. Gerding heeft
gisteren voor de rechtbank in Rotterdam een gevan
genisstraf van één jaar voorwaardelijk geëist tegen
de 29-jarige ziekenverzorgster wegens poging tot
moord op een 74-jarige bewoonster van het Antoni-
us-verpleegtehuis in de Maasstad. De officier van
justitie achtte bewezen dat de Rotterdamse op 22
mei 1990 mevrouw E. van Riet opzettelijk en met
voorbedachten rade insuline heeft toegediend. Er
zou geen sprake zijn geweest van euthanasie. Het
slachtoffer en haar naaste familie hadden daarover
nooit met elkaar gesproken. De ziekenverzorgster
wilde door toediening van insuline een einde maken
aan het in haar ogen geestelijk en lichamelijk lijden
van de bejaarde vrouw. Mevrouw Van Riet raakte
weliswaar in coma maar kon worden gered. De
vrouw overleed twee maanden later.
,0K VOOR BREZI
•antwoording
de actie 'Klok voor
zi' zijn de afgelopen
aan giften de volgen-
ledragen op de postre-
ing gestort:
Noordwijkerhout: 25;
Den Haag: 10; J.J.M.
Kwintsheul: 25; G. A.W.,
dwijk: ƒ25, J.Wv.W Den
25; A.J.M., Den Haag:
C.J.E., Den Haag: 25;
25; A.M.K., Den
10;M.M.,Den Haag:/10;
Almelo: 20;
fl.d H Den Haag: 25.
G.. Den Haag: ƒ25; MA.V.,
ƒ50; W.P.J.v.D., Den
10; SV Loosduinen, Loos-
ƒ100; G.H.K., Zoeter-
15; E.D.J.W.-d.B.. Voor-
20; W.v.d K.-V., Den Haag
■.C.T.M.B .Den Haag ƒ200;
V.-K., Den Haag: 100; N.N
50; Rijs-
ƒ25; A.P.J.M.C Den Haag:
N.N.. Den Haag: 25;
~.B„ Den Haag: 10;
Den Haag: 10;H.L.W.G.,
land: 100; J.A.M.v.d.R.,
lurg: 10. C.G.S., Den
10; A.L.J.v.L., Honse-
25; P.G.J.v.d.W.-
euwkoop: 25; A.J.M.L.,
ïede: ƒ100,' P.M.Th.v.d.K.,
lorp: 20; Zr. J.C.v.L, Den
ƒ25; N.N Berkel: 20;
H., Seheveningen: 10;
Den Haag: 10;
d.G.-v.d.G., Leiden ƒ15;
,De Lutte 25; A.d.G. Den
25; H.M.W., Hoogmade:
J.A.M.R., Den Haag: ƒ25;
„MM. Wassenaar: ƒ25;
,-d.R., Den Haag 10,
Haag: 10; PM.B,
Leiden: 10, C.L.D Den
10; H-A.SDen Haag:
M d.J.. Hazerswoude Rijn-
ƒ10, P.v.V Rijswijk: ƒ25;
TO Schipluiden: 25; J.W
sbergen: 25; J M.M.H.,
Haag: ƒ10; J.J.H.M.d.V..
Haag 12,50; B.C.A.C.,
chendam: 10; C.J.H.T.,
ƒ20; F.W.L., Rijswijk: 25;
B, Den Haag: 20; J.J.B.,
laag: 15; M.E.J.v.S., Rijs-
ƒ10; A.M.H., Lisse: ƒ50;
.d.K., Alphen aan den Rijn:
J.N.M.v.L., Den Haag: 10;
Den Haag 50; Den
10-A.G.M.v.D., Poeldijk:
D.v.D., Voorhout: 25;
A., Rijswijk: ƒ35; V.H.A.S.,
rdorp ƒ25; J.P.V., Den
50; P.J., Den Haag: 10;
Leiden: 15; F.F.d.J.,
laag 15, S.v.d.K Leiden:
C.M J A.-v d.P, Rijswijk:
P J.v d.M.-N Wateringen:
D.B.. Voorhout: 50: Dat is
2102.50.
itaal heeft de actie tot
e opgeleverd:
Waarvoor onze
lijke dank!
DEN HAAG - Het plegen
van actieve euthanasie bij
comapatiënten is nog
steeds strafbaar. Aan de
recente beslissing van de
procureurs-generaal om
in een dergelijk geval af te
zien van vervolging, kan
dan ook geen enkele pre-,
cedentwerking worden
toegekend.
Op dit standpunt stelt minister
Hirsch-Ballin van justitie zich
in een antwoord op vragen van
de SGP-fractie. De SGP-fractie
was met het CDA bevreesd dat
de uitspraak vorige week van
de procureurs-generaal de weg
vrij zou maken voor een soepe
ler optreden ten aanzien van
actieve levensbeëindiging.
Volgens Hirsch Ballin moet
echter duidelijk zijn dat het
onderhavige geval uniek is en
daarom niet maatgevend.
„Alles afwegende acht ik de
beslissing van de vergadering
van procureurs-generaal niet
onverantwoord", zo schrijft de
minister aan de Kamer. Hij
voegt er aan toe dat de betref
fende arts, een neurloog te
Delft, indertijd in 1987 gewe
tensvol en zorgvuldig had ge
handeld. „Naar heersend me
disch inzicht werd voortzetting
van de behandeling van de in
een onomkeerbare coma lig
gende patiënt zinloos geacht".
Gedetailleerd beschrijft de mi
nister hoe de arts tot het be
sluit kwam actieve euthanasie
toe te passen. „De beademing
werd afgekoppeld in de ver
wachting dat de patiënt daarna
snel zou overlijden. Dat ge
beurde echter niet. Wel raakte
de spontane ademhaling gedu
rende korte tijd verstoord.
Naar het oordeel van de arts
was de patiënt in een toestand
komen te verkeren waarin
sprake was van ernstig lijden.
In deze situatie meende de arts
na uitvoerig collegiaal overleg
dat actief medisch ingrijpen
onontkoombaar was".
In antwoord op de vraag van de
SGP hoe de beslissing van de
procureurs-generaal zich ver
houdt tot het kabinetsbeleid
ten aanzien van euthanasie,
antwoordt Hirsch Ballin dat
actieve levensbeëindiging bij
comapatiënten volgens het ka
binet niet tot het 'normale me
dische handelen' behoort. „Te
vens is vastgesteld dat uit
stand van de jurisprudentie
geen algemene aanvaarding
van zulk medisch handelen
kan worden afgeleid".
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG - Het kabinet
verwacht met de wetswijzigin
gen voor de wao in 1994 circa
één miljard gulden te bespa
ren. Dit bedrag zal oplopen tot
uiteindelijk 4,7 miljard per
jaar. Het aantal mensen dat
straks niet of na enige tijd niet
meer voor een wao-uitkering
in aanmerking komt zal uitein
delijk zo'n 120.000 gaan bedra
gen.
Niet alleen de huidige arbeids
ongeschikten maar ook zeer
véle mensen die nu nog wel
werken staat „een pure ver
slechtering te wachten", con
stateert de FNV. Werknemers
die op 1 januari 1993 (vermoe
delijke ingangsdatum van de
nieuwe wao) onder de 50 zijn,
zullen immers bij toekomstige
arbeidsongeschiktheid een
forse veer moeten laten.
Eerst vallen zij dan terug naar
70 procent van het laatstver
diende inkomen en binnen
korte tijd (afhankelijk van de
leeftijd) staat hun vervolgens
nog een forse verlaging te
wachten.
Voor een 35-jarige modale
werknemer bijvoorbeeld bete
kent de nieuwe wet, zo heeft de
FNV berekend, dat hij al na an
derhalf jaar bijna de helft (45
procent) van zijn inkomen
kwijt raakt. Tegenover het ver
lies aan rechten staat geen na
venante verlaging van de wao-
premie, die men moet betalen
zo lang men gezond is en een
inkomen heeft uit arbeid.
Briljante
gedachten
door BERT JANSMA
Iemand die mijn aatidacht voor gekke dingen die
met taal te maken hebben deelt, stuurde me een
fascinerend knipsel uit de Wall Street Journal.
Overeen meneer in Santa Barbara. Califomië,
die zich de eerste en enige full-prof epigrammist
in de historie noemt. Hij heeft zijn naam mee:
Ashley Brilliant. Hij produceert gemiddeld één
Briljante Gedachte per 36 uur, doet dat sinds 1967
en zal nu op nummer 5672 zitten. Hij noemt ze
bescheiden 'Brilliant Thoughts' en vraagt er
copyright op aan. Een postorderbedrijf in
feestartikelen adverteerde met ondergoed waarop
de tekst: „Ik mag dan niet perfect zijn, maar
sommige onderdelen van mij zijn uitstekend".
Ashley dreigde de firma een proces aan de broek te
doen, maar kreeg voor 't zover was een cheque van
duizend dollar en de belofte dat het artikel uit de
handel werd genomen. Want die tekst was een van
zijn Briljante Gedachten. Jarenlang hebben ze in
Readers Digest gestaan, en toen ontving Mr
Brilliant (geen pseudoniem overigens) er nog
maar vifftig dollar per stuk voor. En iedereen
citeerde ze op van alles. Pas in '79 oordeelde een
rechter in Los Angeles dat de puntige uitspraken
van Ashley epigrammen waren en recht hadden
op volledige auteursrechtenbescherming. In
tegenstelling tot ordinaire 'korte zinnen' waarbij
dat niet kan. Sindsdien moet iedereen uitkijken of
hij niet toevallig een van Ashley's duizenden
bedenksels gebruikt. Maatschappij 3M deed dat
niet en verspreidde een 'Post it'-blocnote met de
tekst: „Al wat ik wil is meer dan ik ooit zal
krijgen". Nummer 212 uit de collectie. 3M
herstelde de fout via overmaking van zesduizend
dollaren de auteursrechten over verkochte
exemplaren. Ashley, een ex-professor in de
geschiedenis, verdient per jaar 100.000 dollar met
zijn werk, inclusief wat erbinnenkomt via door
hem geproduceerde ansichtkaarten met zijn
teksten die hij voor 25 dollarcents verkoopt. Hij
heefteen recept voor zijn wijsheden: géén
woordspelingen, géén modieuze zaken, geen rijm
om het rijm. En niet meer dan zeventien woorden,
net als een Japanse haiku. Een tekst achterop een
auto als „Is 'tal leuk?" vindt hij maar niks. Zijn
variant is: „Ik geloof dat ik leuk vind wat ik denk
dat er gebeurt". „Een diep commentaar op het
wezen van de werkelijkheid" zegt hij. Hij doet ook
wel eens wat gratis de deur uit. Zoals Briljante
Gedachte num mer 1041. die meneer Joe A. Fear
uit Leadville. Colorado, op het graf van zijn
vrouw mocht zetten: „Voor ik wist dat de beste tijd
van m'n leven was aangebroken, was hij weg".
Maar meneer Fear diende wel de naam van
Ashley Brilliant met copyright-tekentje op de
grafzerk te plaatsen. Briljant.
Onderhoud
CDA-fractievoorzitter Elco Brinkman heeft een onderhoud met een kleuter tijdens een werkbezoek aan
het onlangs geopende kinderdagverblijf 'Dikkie Dik' in Spijkenisse.
FOTO: ANP
NAVO oefening
in Twente op
beperkte schaal
HENGELO Het ministerie
van defensie en de NAVO-au-
toriteiten hebben overeen
stemming bereikt over het be
perken van de vliegactivitei-
ten tijdens de NAVO-oefening
van 25 tot en met 27 februari op
de Vliegbasis Twenthe. Op
deze wijze wil Defensie reke
ning gehouden met de gevoe
lens in de omgeving van het
vliegveld na het ongeval met
de F16 op 11 februari in Henge
lo. Het begin van het dagelijk
se vliegprogramma is ver
plaatst van 7.00 uur naar 9.00
uur. Het einde van het dagpro
gramma is vervroegd van 18.00
uur naar 17.00 uur. Het voor
deze oefening gebruikelijke
avondvliegen is teruggebracht
tot één avond. Verder is het
aantal voor de oefening ge
plande vluchten met 40 pro
cent verminderd. Het gemeen
tebestuur van Hengelo heeft
gisteren in een brief bij com
mandant F. Vogelpoel van de
Vliegbasis Twenthe met klem
aangedrongen op afgelasting
van de NAVO-oefening.
DEN HAAG - De PvdA-
fractie in de Tweede Ka
mer is bereid akkoord te
gaan met verscherping
van de controle op in cen
tra verblijvende kansloze
asielzoekers.
Maar uitgangspunt van de
PvdA blijft dat de asielcentra
voor buitenlanders wier asiel
verzoek is afgewezen niet op
slot gaan.
Een woordvoerster van de frac
tie bevestigde gisteren dat bin
nen de PvdA wordt gestoeid
met een aantal „gedachten"
over mogelijke maatregelen
om tot verscherping van de
controle te komen. Een ervan
is om afgewezen asielzoekers
te verplichten zich twee keer
per dag te melden in de centra
v/aar ze verblijven. De asiel
zoeker die zich niet houdt aan
zijn meldingsplicht wordt be
schouwd als illegaal en wordt,
eenmaal door de politie opge
spoord en aangehouden, zon
der meer het land uitgezet.
CDA-woordvoerder Krajen-
brink noemt dit voorstel „best
aardig". Maar hij wil zich ver
der niet uitlaten over de vraag
of dit voorstel voor het CDA
voldoende is. Het CDA wacht
de voorstellen van het kabinet
af.
Over de kwestie dreigt een
conflict tussen beide coalitie
partners. Het CDA staat maat
regelen voor waarmee wordt
voorkomen dat asielzoekers de
centra vrij in en uit kunnen lo
pen. Volgens de PvdA komt
dat in de praktijk neer op ge
sloten centra en dat is voor de
sociaal-democraten onaccepta
bel. PvdA-kamerlid Van Traa
noemde de zaak onlangs een
kabinetscrisis waard.
AND Een studie
ie Noordelijke Ont-
ïlingsmaatschappij
iimoet uitwijzen of
nancieel aantrekke-
zware mineralen af
iven op het Noord
and van Ameland.
o entuele rendabele win-
A noet nog dit voorjaar
inden, voorafgaand aan
Isuppletie op het eiland.
ks Geologische Dienst
oekt de hoogte van de
traties mineralen langs
ilander kustlijn.
De stormen van de afgelopen
twee jaar hebben grote hoe
veelheden zware mineralen op
het strand van Ameland aan
gespoeld. Op het strand zou
over een afstand van drie kilo
meter zeezand zijn afgezet dat
gemiddeld tien procent mine
ralen bevat. Dr. R. de Meijer
van het Kernfysisch Versnel
ler Instituut (KVI) van de
Rijksuniversiteit Groningen
schat de marktwaarde van de
mineralen op 30 miljoen. „De
concentraties zijn hoog genoeg
om winning lucratief te ma
ken", is zijn mening. Eind 1989
is ook al onderzocht hoeveel
zware mineralen op het strand
van Ameland lagen. Toen ble
ken de concentraties in het
zeezand rond de één procent te
liggen en daarmee was win
ning veel te duur.
Waardevolle mineralen, zoals
titaan en.zirkoon, zijn bruik
baar in de vliegtuigbouw en als
kleurmiddel. Het winnen van
de stoffen uit zeezand is een
kostbare zaak, omdat daarvoor
een scheidingsinstallatie no
dig is van circa 20 miljoen gul
den. Bij de opspuiting van 2,5
miljoen kubieke meter zand
op Ameland in 1989 bleek win
ning van mineralen geen haal
bare kaart. Alleen al voor het
transportkosten van het zee
zand met de mineralen naar
een scheidingsdepot stegen al
uit boven de uiteindelijke op
brengsten.
Onderzoeker De Meijer uit
Groningen heeft de mineralen-
wanning weer actueel ge
maakt, nadat zijn instituut on
langs subsidie kreeg voor de
ontwikkeling van een detector
voor de opsporing van minera
len op de Noordzee. In totaal is
1,4 miljoen beschikbaar om
in vier jaar een meetinstru
ment te ontwerpen. „Met deze
apparatuur gaan we de bron
opsporen van de zware minera
len op de zeebodem. In combi
natie met zandwinning kan
het dan boven water worden
gehaald", aldus De Meijer.
De Rijks Geologische Dienst
doet boringen aan de voet van
de duinen om te zien of de con
centraties inderdaad hoog ge
noeg zijn, zoals De Meijer voor
spelt", aldus D. Kessler van de
NOM. Hij beseft dat alles af
hangt van de houding van
Rijkswaterstaat, de beheerder
van de kustlijn op het wadden
eiland. „Als Rijkswaterstaat
niet bereid is bij de zandsup-
pletie rekening te houden met
het afgraven van de minera
len, blazen wij ons plan af'.
iPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
Diplomatieke posten
in GOS-republieken
DEN HAAG Nederland zal
mogelijk nog dit jaar een zelf
standige diplomatieke post
openen in Kiev, de hoofdstad
van de voormalige Sovjet-re
publiek Oekraïne. Daarnaast
zal snel een consulaat-gene
raal worden gevestigd in Sint
Petersburg (Leningrad) in de
republiek Rusland. Wat Joego
slavië betreft zal in de loop van
1993 in ieder geval een diplo
matieke post worden geopend
in Slovenië of Kroatië.
(g/ORLD ON ICE
Een fantastische show
voor het hele gezin!
«rde plaatsen) 45.- ƒ35.-
ƒ30.- 20.-
Dmsdag 3 maart
Woensdag 4 maart
Donderdag 5 maart
Vnidag 6 maart
Zaterdag 7 maart
Zondag 8 maart
1900
12.30- 16 00
12.30- 16 00
14 00- 19 00
12.00- 15 30
1930
12 30- 16 00
KAARTEN VERKRIJGBAAR BIJ
Nederlands Congresgebouw
070-3520304 (van 10.00 -15.00 uur)
Bespreekburo Haagsche Courant
070-3656806
Alle WV bespreekburo's
070-3546200
Landelijke Reserveerliin
070-3617710 (tot 22.00 uur)
GENUMMERDE LOGE PLAATSEN
alleen verkriigbaar bi| het Congres
gebouw en het Bespreekburo
Haagsche Courant. GROEPSBOEK-
INGEN aïaen btj het Congresgebouw
HOMEVIDEO
DEN HAAG Er is geen
enkele aanwijzing voor
polygamie (veelwijverij)
onder allochtonen in Ne
derland.
WD-leider Frits Bolkestein
heeft zich volgens het ministe
rie van justitie en de vreemde
lingenpolitie dan ook eerder
deze maand ten onrechte ge
keerd tegen zogeheten polyga
me gezinshereniging.
Tijdens een spreekbeurt in
Leiden verklaarde Bolkestein
dat hij er bezwaar tegen heeft
als een Marokkaan die in Ne
derland al getrouwd is. een an
dere echtgenote uit het land
van herkomst laat overkomen.
„Ik heb geen bezwaar tegen
cultureel pluralisme, maar ik
ben een tegenstander van po
lygamie". Bolkestein had het
thema van de polygame ge
zinshereniging opgediept uit
een artikel in de Telegraaf van
september vorig jaar, waarin
een medewerker van de afde
ling burgerzaken van de ge
meente Amsterdam beweert
dat er alleen al in de hoofdstad
naar schatting achthonderd
mannen zijn die volgens de ge
gevens op hun persoonskaart
twee echtgenotes hebben.
Overhaast
De WD-leider heeft daaruit
overhaaste conclusies getrok
ken, zo blijkt uit navraag bij
het ministerie van justitie, de
afdeling burgerzaken van ge
meente Amsterdam en de
vreemdelingenpolitie. Gert
Riphagen van het ministerie
van justitie: „Polygame ge
zinshereniging is simpelweg
in strijd met de wet. En overi
gens moet een verzoek om ge
zinshereniging altijd bij de
vreemdelingenpolitie worden
ingediend".
„Zodra uit de papieren blijkt
dat iemand in bijvoorbeeld
Marokko al getrouwd is, kan
hij voor de Nederlandse wet
niet nog een keer trouwen. En
iemand die in Nederland ver
blijft op grond van een huwe
lijk met een Nederlandse
vrouw, kan geen andere vrouw
naar Nederland laten overko
men. Deze persoon kan na
tuurlijk wel proberen een ver
blijfsvergunning in Nederland
te krijgen, maar dat lukt vrij
wel nooit".
Slagen allochtonen er dan op
grote schaal in door de mazen
van de Nederlandse wet te
glippen? Volgens plaatsver
vangend chef Oldenkamp van
de Haagse vreemdelingenpoli
tie is ook dat vrijwel uitgeslo
ten. „Iedereen die een ver
blijfsvergunning krijgt, moet
een officiële verklaring indie
nen waaruit blijkt of men al
dan niet is getrouwd. Die hele
papierwinkel wordt zeer nauw
keurig bestudeerd. Het is daar
door zeer moeilijk om het ver
bod op polygamie te omzeilen.
Er is mij geen geval van be
kend".
De feiten zijn in de Telegraaf,
om het beleefd te zeggen, niet
helemaal juist weergegeven,
laat J. Kroesen, stafmedewer
ker van de gemeente Amster
dam weten. De waarschuwin
gen van de WD-leider, zo con
cludeert hij, moeten dus op
een hersenschim berusten.
