Het sprookje van een brandweerman
rojekt Goes: structurele
anpak van autowrakken
Toyota steunt
autovakscholen
Soinont
SPORT/AUTO
21
Stefania Belmondo voorkomt prestatie Jegorova
[tra service
or Peugeot
5-rijders
Mógen Britten wel links rijden?
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1992
Spelen moeten nog beginnen
LBERTVILLE - Bart
eldkamp gunde Nederland
an toch dat gelukzalige ge-
iel dat in Calgary zo ge-
oon was. De gouden plak
de tien kilometer zorgde
lor een chauvinistisch
rondje rood-wit-blauw in
bertville. Alsof het Alpen-
adje er naar snakte. De af
kopen Spelen kleurden
in toch een beetje oranje,
rwel het olympisch gevoel
voor donderdag onder de
ederlanders ver te zoeken
is.
et Nederlandse mannen-
haatsen verdiende een be
ning als deze, merkte
indscoach Ab Krook nader-
ind op. Veldkamp bedien-
zich van soortgelijke
lorden. Maar de Spelen
n de regio sprak in Neder-
id in de aanloop naar de
uden rit van de Hagenaar
luwelijks tot de verbeel-
„Alles valt of staat met
n gouden medaille",
erkte chef d'equipe Ard
henk op. „Misschien zijn
;wel teveel verwend".
;t olympisch gevoel ont-
ak in Albertville, mede
or de verveelde sfeer in
Olympisch dorp Brides-
i-Bains. Nuchtere jonge-
n als Falko Zandstra en
ntje Ritsma vermaakten
:h prima met computer-
r elletjes, maar de rest had
T)eite de olympische prik-
1 te vinden. Robert Vunde-
ik zei het treffend. „Al-
rtville? Niets olympisch
n. Ik snap niet dat ze het
;r drie weken kunnen vol-
uden. Na een dag ben ik
tal zat".
erigens liepen de gevoe-
is van bewoners en mid-
nstand in Albertville pa-
lel met die van de Oranje-
>rters en hun gevolg. De
elen maakten weinig los.
D t aan de nu al veelbespro-
f n goldrush van Veldkamp
ïuurlijk, die voor een op-
lende transformatie on-
de Nederlanders zorgde,
middenstand in de Al-
nn-nederzetting profiteer-
slechts even mee.
t (scheiden
lertville is een uiterst be-
ieiden stadje, met nauwe-
:s 19.000 inwoners en vijf-
derd hotelbedden. De
iterspelen vonden dan
nauwelijks hier plaats,
r in de gehele Savoie.
jrtien verschillende dor-
ijl en skicentra werden er
iruikt, verspreid over een
gebied met een totale opper
vlakte van 1600 vierkante ki
lometer. Deze geografische
spreiding, sommige sport
centra liggen zo'n honderd
kilometer uit elkaar, vormde
de achilleshiel van de Spe
len.
Het bleek funest voor het
stadje dat haar naam aan het
vierjaarlijkse evenement
mocht koppelen. De grap is
vaker gemaakt, maar Albert
viel echt. de afgelopen twee
weken. Verschillende hote
liers klaagden inmiddels bij
de organisatie over de lege
bedden terwijl steden als
Chambery en Annecy, die
buiten het actieve olympisch
gebied vallen, wel redelijk
voorzien waren van belang
stellenden (pers en publiek).
Albertville had op meer gere
kend, maar vergat dat het
vooraf de eigen glazen al had
ingegooid. De scherven wor
den pas de komende jaren
opgeruimd.
Hotelhouders durfden voor
een overnachting 800 tot 900
Franse francs te vragen, on
geveer 300 Nederlandse gul
dens. Gewaarschuwd voor
de extreem hoge kosten ko
zen veel toeschouwers voor
lokaties in de buurt van Al
bertville. Want aan toeschou
wers geen gebrek. Op de tien
olympische schaatskilome-
ters na zat het stadion toch
bij elke afstand vol. Met No
ren en Nederlanders welis
waar, maar dat was bekend.
De Scandinavische suppor
ters, in eigen land toch al
niet verwend met goedkope
tarieven, dachten hetzelfde
als de Nederlanders. En me
den Albertville 's nachts ook.
Het toeristenbureau in Al
bertville zit er een beetje
mee in haar maag. Vanwege
de verwachte drukte komen
ook de wintersporttoeristen
niet opdagen. In de veron
derstelling dat alle hotels ge
durende een maand waren
voorzien, week men uit naar
andere skigebieden. Boven
dien vreesden diezelfde toe
risten voor een te dure va
kantie. Die vrees bleek te
recht. De horeca in Albertvil
le prijst een klein kopje kof
fie aan voor vier gulden, voor
glas jus d'orange wordt twee
piek meer gevraagd. Om
maar enkele voorbeelden
aan te halen.
In Albertville wordt al open
lijk gesproken over het
'Lake Placid-effect'. Jaren
achtereen confronteerde de
overheid de plaatselijke be
volking met verhoogde be
lastingen om de kosten,
meer dan twee miljard gul
den, alsnog op te kunnen
hoesten.
LES SAISIES - Legen
den worden gevormd door
een rijk en historisch ver
leden. Sprookjes van toen,
ze zijn vaak te mooi om te
geloven. De Italiaan Mau-
rilio de Zolt is de auteur
van zijn eigen onwaar
schijnlijke levensweg. En
met zijn 41 jaar in staat op
boeiende wijze te verha
len over de brandweer
man, die in zijn geboorte
land uitgroeide tot een le
gende.
Een levende, die vandaag voor
de vijfde maal een olympisch
toernooi afsluit. Hij moet daar
voor vijftig kilometer langlau
fen. Hij heeft iets weg van Le
nin. Qua uiterlijk dan, want
van politiek moet De Zolt niets
Stefania Belmondo in flitsende stijl op weg naar de gouden medaille.
LES SAISIES Stefania
Belmondo heeft met de
eerste Italiaanse olympi
sche gouden medaille ooit
bij het skilopen voor vrou
wen voorkomen, dat de
discipline een complete
show van Ljoebov Jegoro
va uit het Gemenebest
van Onafhankelijke Sta
ten is geworden.
Bij de olympische vuurdoop
van het onderdeel 30 kilometer
vrije stijl voor vrouwen won de
22 jaar oude en 44 kilo lichte
Belmondo in Les Saisies na
een boeiende finale van haar
favoriet geachte tegenstreef
ster. Jegorova had al drie skilo
pen bij de Olympische Winter
spelen van Albertville gewon
nen. Ze had gehoopt de eerste
vrouw te worden die op één
Olympisch evenement vier
gouden medailles bij het skilo
pen zou winnen.
Jegorova heeft in totaal op
deze Winterspelen wel vijf me
dailles gewonnen. Dat is een
record. Het kwam slechts twee
keer eerder voor dat één per
soon op één Olympische Spe
len vijf medailles won. Schaat
ser Heiden won in 1980 in Lake
Placid vijf keer goud, bij de
premiere van de Winterspelen
in 1924 in Chamonix won
schaatser Thunberg drie keer
goud, één keer zilver en één
keer brons. Jelena Wjalbe,
eveneens uit het GOS, eindig
de vrijdag op de derde plaats.
Belmondo, eerder goed voor
zilver bij de achtervolging en
brons bij de estafette, dankte
haar zege aan haar voortreffe
lijke start. In een poging de
snel opgelopen achterstand
goed te maken forceerde Jego
rova. Dat brak haar in de laat
ste kilometers op. Aan de fi
nish was het verschil 21,9 se
conden.
Slechts één keer eerder werd
bij het skilopen de gouden me
daille veroverd door een Ita
liaan. In 1968 was bij de man
nen Franco Nones, eveneens
op de 30 kilometer, de sterkste.
hebben. De Italiaan houdt van
jagen, vissen en hooien. Dat
laatste vooral. Want als De Zolt
thuis is in Belluno, in het
noordoosten van Italië, helpt
hij zijn vrienden. Die als boer
de kost verdienen. „Ik verveel
me nooit", zegt De Zolt. „Eén,
hooguit twee dagen achtereen
kan ik in de stad leven. Daarna
word ik ziek".
Pas toen De Zolt 26 jaar was,
verscheen zijn naam voor het
eerst op de startlijsten van de
Italiaanse kampioenschappen.
'Grillo' noemde zijn moeder
hem steeds, een betuttelend
Italiaans woord voor kleine en
tegelijkertijd opstandige man
netjes. De Zolt reikt nu tot 1.69
meter, maar verloor nimmer
zijn nerveuze trekjes.
Italië herinnert zich het mo
ment van veertien jaar geleden
toen De Zolt debuteerde op de
nationale kampioenschappen.
Na tien kilometer lag De Zolt
dertigste. Te langzaam, sprak
hij tot zichzelf. Hij verloor z'n
geduld, gooide zijn lange lat
ten weg en ging lopend verder.
Van de lawine spottende op
merkingen die er daarna over
hem heen werd gegooid, trok
hij zich niets aan. De Zolt
kwam een klein uur later
doodleuk als tiende binnen. De
bezetenheid van De Zolt was
bondscoach Azitta niet ont
gaan. Hij nam hem op in zijn
selectie onder de voorwaarde
dat De Zolt zich zou schikken
naar het beleid van de bond.
De langlaufer maakte defini
tief naam.
m Bedrogen
Wie nu dacht dat de langlauf-
koorts in de brandweerkazer
ne van Belluno zou uitbreken,
kwam bedrogen uit. De Zolt,
die als brandweerman door het
leven ging, kreeg te maken
met collega's die vonden dat
hij teveel publiciteit kreeg. En
niet de gewone Maurilio bleef,
zoals hij eigenlijk behoorde te
zijn. Bovendien kreeg De Zolt
te maken met de kritikasters
die een investering in de 'Gril
lo' weggegooid geld vonden.
Geen toekomst, leidden het
eensgezinde commentaar.
In eerste instantie kregen de
betweters gelijk. Op het WK
van '78 werd De Zolt zeven
tiende. Pas in '85, De Zolt was
net 35 jaar geworden, kreeg hij
algehele erkenning. Met een
zilveren plak op het WK kon de
kleine langlaufer thuiskomen.
Daarna leek het weer mis te
gaan met De Zolt. Hij liet zich
adviseren door de Finse coach
Sadeharju die hem echter een
spaghetti-verbod oplegde. En
juist dat had hij niet moeten
doen. De ras-Italiaan werd
door Sadehaiju aan een mües-
li-dieet werd gezet.
Een uitgehongerde De Zolt
klopte vervolgens na een jaar
bij de internationaal gelouter
de Jarmo Punkkinen aan. ook
een Fin. Die direct De Zolts
eetgewoonten herstelde. En
daarmee de successtory ver
volgde. In '87 werd de Italiaan
wereldkampioen op de vijftig
kilometer, een jaar later won
hij zowaar brons op de Spelen
van Calgary. Weer een jaar la
ter vond De Zolt het genoeg.
En plande een afscheid. Het
WK in het Finse Lahti moest
een glansrijke carrière afslui
ten. Het werd een onverwachte
deceptie. De Zolt kreeg een
koortsaanval te verwerken,
maar worstelde zich toch nog
naar een zevende plaats.
Zo had hij het niet gewild. De
Zolt putte motivatie uit het
kleine drama van Lahti en be
sloot door te gaan. Vorig jaar
won hij brons op het WK, dit
jaar maakt hij voor de vijfde
maal deel uit van de ploeg die
Italië vertegenwoordigt op de
Olympische Winterspelen.
Vesting
Hij is in Les Saisies nog niet in
de prijzen gevallen. Daar, hoog
in de Alpenbergen, hebben de
Noren een vesting gebouwd
die nauwelijks te doorboren is.
Alle gouden medailles bij de
mannen vielen in Noorse han
den. De vijftig kilometer be
looft een identieke uitkomst.
De Zolt is bovendien gebles
seerd aan zijn knie. Eerder
deze week viel hij uit op de
vijftien kilometer, op de tien
kilometer finishte hij als 58e.
„Ik mag dan 41 jaar zijn, maar
wat betekent dat? Ik voel me
jong", liet hij vlak voor de Spe
len nog weten. „Zolang ik nog
met de jongeren kan meeko
men, ben ik gemotiveerd." De
hele zomer besteedde De Zolt
aan trainen. Hij legde elfdui
zend kilometer af. Gedeelten
te voet, per fiets, op de ski's of
op rolschaatsen, ,,'s Winters
word je voor die harde arbeid
rijkelijk beloond".
Veel geld houdt hij er niet aan
over, maar dat is niet belang
rijk. „Langlaufen is veel inte
ressanter dan brandweerman
spelen", vindt De Zolt. „Ik ver
dien niet veel, vergeleken met
mijn uitgaven, maar langlau
fer is een leuker beroep. Ik zie
veel van de wereld en welke
brandweerman kan dat me na
zeggen?"
"ER FOKKER
ringloop wordt geslo-
na de inspanningen
Auto's zo milieuvrien-
k mogelijk te laten
:n, en aandacht voor
one' produktiemetho-
jkomt nu een in mi-
fopzicht verantwoord
|e van het autoleven
bod.
metaal van sloopauto's
|t allang bijna volledig
ëbruikt, domweg omdat
Économisch aantrekkelijk
por totale recycling geldt
niet, met name het
toenemende aandeel
kunststof onderdelen
reeds geruime tijd als
leem gesignaleerd. Ook
ir en glas lenen zich min-
makkelijk voor herge-
pituatie is nu veranderd,
economische motieven
geen hoofdrol meer. Al-
tal om het imago van de
industrie hoog te houden
pen om snelle aanpak van
milieuproblemen niet
I heen. Een afdoende op-
ng van het wrakkenpro-
bleem vergt echter een gecoör
dineerde actie. Precies dat is
wat in Nederland sinds kort
met het experimentele 'Pro-
jekt Goes' wordt gedaan.
Veruit de meeste autofabri
kanten merken kunststof on
derdelen al, een eerste voor
waarde om achteraf vast te
kunnen stellen of ze geschikt
zijn voor hergebruik. Voorts
schakelt men zoveel mogelijk
over op herbruikbare kunst
stoffen, en benut die om weer
nieuwe auto's te bouwen.
Niet geschikt
Simpel is dat bepaald niet.
Sommige kunststoffen zijn
niet geschikt voor hergebruik,
dan is de vraag hoe die vernie
tigd moeten worden. Andere
soorten zijn bij hergebruik al
leen geschikt voor laagwaardi
ger produkten, zoals isolatie
materiaal, maar er zijn geluk
kig ook kunststoffen die net
als metaal bruikbaar zijn om
opnieuw dezelfde soort onder
delen van te maken. Het is dan
wel van cruciaal belang bij het
slopen van een autowrak de
juiste soorten kunststof bijeen
te houden, verder dient er na
tuurlijk een afnemer te zijn die
de slooponderdelen weer om
zet in nieuw materiaal.
De autosloper verliest zo zijn
paria-status, van een soort aas
gier die leeft van andermans
afval wordt hij een belangrijke
schakel in het recycling-pro-
ces. Tenminste, dat lijkt een
onvermijdelijke oplossing.
Duitse autofabrikanten die nu
garanderen dat ze nieuw-ver-
kochte auto's straks terugne
men, zijn toch nauwelijks van
plan hun produktie/verkoop-
/service-organisatie uit te brei
den met slopers, hoewel VW en
BMW wel een proeffabriek op
zetten voor milieuvriendelijk
autoslopen. Veeleer reageren
ze op bedekte dreiging van de
Duitse milieu-minister Töpfer,
die wettelijke maatregelen in
het vooruitzicht stelde.
Voorsprong
Met het Projekt Goes lijkt men
in Nederland pas echt voor een
structurele aanpak te kiezen.
Het samenwerkingscontract
voor dit project werd vorig jaar
september op het Ministerie
van VROM ondertekend. Part
ners zijn, behalve VROM, auto
producent NedCar, kunststof
fabrikant GE Plastics en slo-
persvereniging STIBA. In het
Zeeuwse. Goes zetten ze een
proefbedrijf op, dat tot de
herfst van dit jaar werkt. Men
De autosloper verliestdoor het Projekt Goes zijn paria-status. Van een soort
mans afval wordt hij een belangrijke schakel in het recycling-proces.
sloopt er 100 Volvo's 440, af
komstig uit de pre-produktie-
serie van 1988, en onderzoekt
hoe dat het best kan gebeuren
om zoveel mogelijk materiaal
te kunnen hergebruiken. Het
is zonneklaar dat dit een zaak
is die de samenwerkende par
tijen gelijkelijk aangaat. De
slopersbranche moet weten
hoe te werken, de autofabri
kant moet weten hoe auto's
ontworpen en gebouwd zou
den moeten worden, de kunst
stoffabrikant moet de feitelij
ke materiaalrecycling bestu
deren.
Op den duur moet milieu
vriendelijk slopen zichzelf te
rugbetalen uit de opbrengst
van de herbruikbare grond
stoffen die afgeleverd worden.
Projekt Goes leert wat er bij
schoon slopen komt kijken, en
dat levert kennis op hoeveel
niet-terugvorderbare opruim-
premie (dus geen „statiegel
dregeling') gerekend moet
worden. Schattingen in het
Wrakkenplan spreken voorlo
pig van een bedrag rond twee
honderd gulden per auto.
nse merken zijn niet de
tn die met bijzondere ser-
Be kopers van hun topmo-
n in de watten leggen,
eot, wiens hoogste baas
'Ues Calvet regelmatig ful-
tërt tegen de Japanse in-
van de automarkt, komt
net een heel opmerkelijke
peverlening. Ruim twee
(leeft het merk nu als top-
e 605. Zoals elke auto
dat model in reaktie op
kervaringen steeds in
verbeterd, men bewaart
ine verfijningen niet al-
voor de eerstvolgende
Eigenaren van een 605
n nu uitgenodigd om
to bij de dealer te bren-
m alle detailverbeterin-
laten aanbrengen die
odel onderging na de
De Peugeot 605, die als gratis extra service even terug moeten naar
de dealer om te worden aangepast.
FOTO:PR
aankoopdatum. Kosteloos, no-
tabene, wordt de 605 op het
laatste ontwikkelingsniveau
gebracht. Men krijgt zelfs een
leenauto mee terwijl deze
werkzaamheden worden uitge
voerd. Hiermee zal Peugeot ze
ker van zich doen spreken on
der de rijders van luxe zaken-
auto's, waar de klanten voor de
605 voornamelijk gezocht
moeten worden.
Niemand weet eigenlijk
precies waarom de Britten
links rijden. Wat we wèl
weten is dat de Europea
nen vrolijk van land naar
land rijden in een toekom
stige Europese Gemeen
schap zonder grenzen, ter
wijl de Britten een eigen
aardig en kostbaar nadeel
hebben: ze rijden aan de
verkeerde kant van de
weg.
Er zijn verschillende theorieën
over de oorzaak van deze ge
woonte. Volgens één daarvan
zaten koetsiers vroeger graag
aan de rechterkant van hun rij
tuig, omdat ze dan de hand
waarmee ze de zweep vasthiel
den vrijelijk konden gebrui
ken. De meest romantische
versie is dat Britse reizigers te
paard aan de linkerkant van de
weg wilden blijven, opdat ze in
geval van een roofoverval snel
hun zwaard konden trekken
uit de schede die links aan hun
riem hing.
Hoe het ook zij, een feit blijft
dat miljoenen Britse automo
bilisten ieder jaar geconfron
teerd worden met de proble
men van 'verkeerd' rijden
wanneer zij naar het buiten
land met vakantie gaan. Alleen
al in Frankrijk gebeuren er ge
middeld 90 ongelukken per
maand omdat Britse automo
bilisten in verwarring raken
over welke kant van de weg ze
moeten gebruiken. Omge
keerd zijn 'Europese' toeristen
in Engeland keer op keer ver
bijsterd over de koppigheid
van de Britten om links te blij
ven rijden.
Veel landen die eerst links re
den zijn al met succes van weg
helft veranderd. IJsland en
Zweden het meest recent, in
de jaren zestig. Maar volgens
Malcom Rifkind, de Britse mi
nister van vervoer, zijn de ge
volgen van de verandering
voor die landen veel geringer
dan voor Groot-Brittannië het
geval zou zijn, waar 23 miljoen
automobilisten rondrijden.
Het veranderen van verkeers
borden en kruispunten zou al
minstens 6 miljard gulden
gaan kosten.
De Britten kunnen zich troos
ten met de gedachte dat ze niet
alleen staan. Hun grootste
bondgenoot aan de verkeerde
kant is Japan, die 's werelds
op één na grootste automarkt
heeft.
c The Times
Het grote succes van Toyota's
luxe-merk Lexus in de VS,
waar er tienduizenden ver
kocht worden, berust volgens
sommige insiders op de bijbe
horende luxe service. De
Lexus LS 400 is een echte top
klasse-auto, maar wat hem ex
tra aantrekkelijk maakt tegen
over de concurrentie is de
haast moederlijke aandacht
waarmee de koper ook na de
aanschaf nog in de watten
wordt gelegd.
Ook in ons land zijn er daarom
afzonderlijke dealers voor de
Lexus, die uitvoerige speciale
training krijgen. Niet alleen in
de bijzondere technische as
pecten van de auto, maar ook
in super-voorkomende behan
deling van klanten.
In het algemeen lijkt het erop
dat Japanse merken de in hun
landsaard verankerde gedien
stigheid in stelling gaan bren
gen als nieuw wapen om de ko-
persgunst vast te houden.
Louwman College
Het bieden van goede service
vereist training, en speciaal
daarvoor opende bij Toyota-
importeur Louwman Parqui
afgelopen najaar het Louw
man College. Alles van auto-
poetsen via administratie-
en verkooptraining, tot aan het
leiden van een dealerbedrijf
wordt er onderwezen. Het
meest benut zal de omvangrij
ke reeks technische cursussen
zijn, die de monteurs inwijden
in zowel algemene autotech
niek als specialistische detail
kennis van in Toyota's toege
paste high-tech. Daarvoor is er
door Toyota ontwikkeld lesma
teriaal, niemand minder dan
Toyota's vice-president T. Toy-
oda was dan ook aanwezig bij
de opening van het Louwman
College. Al dat mooie lesmate
riaal is natuurlijk tevens inter
essant voor anderen. Al snel
heeft men daarom het initia
tief genomen om dit materiaal
ook beschikbaar te stellen aan
scholen voor autovakopleidin
gen. Het lesmateriaal is, aldus
de importeur, gericht op het
verkleinen van de afstand tus
sen school en garagepraktijk.
Ieder die zelf een vakopleiding
gevolgd heeft weet dat de over
gang tussen schooltheorie en
harde praktijk vaak groot is,
overal in de industrie valt te
horen dat school en praktijk
beter zouden moeten aanslui
ten, van lager tot aan universi
tair onderwijs. Behalve dat
scholen het Toyota Technical
Education Programma T-Tep
kunnen gebruiken wordt de
mogelijkheid geboden dat de
leerkrachten cursussen ko
men volgen in het Louwman
College. Als eerste kreeg de
MTS-Autotechniek Apeldoorn
het T-Tep lesmateriaal, inmid
dels volgden het IVA in Drie
bergen en de Christelijke MTS
in Enschede. Het T-Tep mate
riaal kent drie niveaus, gericht
op MTS-en, opleidingen tot
eerste monteur en opleidingen
voor onderhoudsmonteurs.
Een sterk en nuttig staaltje
van goodwill kweken. De Ja
panse autobranche, afgeschil
derd als de Grote Satan door
autobouwers uit andere we
relddelen, zal vast nog veel
meer van dit soort aktiviteiten
bedenken om een anti-Japan
stemming onder het (autoko-
pende) publiek te voorkomen.
