lalt aan verloedering
ïilieu door transport
Fiat komt
met 'n nieuwe
WIR-premie.
omputervirussen vormen epidemie voor veel bedrijven
any verwacht
rste verlies
Internatio lijdt fors verlies
ECONOMIE
[etaal- en elektrotechnische
idustrie vermindert HKW-afval
Akkoord tussen EG en
EVA opnieuw uitgesteld
Fiat financiert uw nieuwe bestelwagen
tegen 0% rente.
NOKIA AUTOTELEFOON
iidac Sotrm/nt
DONDERDAG 20 FEBRUARI 1992
j HAAG - De metaal- en elektro
nische industrie verwacht de hui-
hoeveelheid halogeenkoolwater-
afval (6.000 ton) van het
uktieproces in 2000 met 90 pro-
te hebben verminderd. Dat moet
bereikt door preventie (80 pro-
Jen hergebruik (10 procent),
verblijvende 10 procent van dit voor het
Lu schadelijke afval moet dan worden
van deze industrie
dit aan minister Alders (Milieube-
Zij gebruiken de halogeen-
Waterstoffen voornamelijk voor ontvet-
!en reiniging. Van het HKW-houdend af
val wordt thans 32 procent hergebruikt. De
rest wordt verbrand (52 procent) of gestort.
De Stichting Natuur en Milieu heeft gisteren
met instemming gereageerd op Alders' voor
nemen te proberen het verbod op CFK's te
vervroegen. Zij vindt wel dat tegelijkertijd an
dere stoffen die de ozonlaag aantasten
moeten worden aangepakt. Het gebruik zou
volgens haar moeten worden beperkt tot ge
heel gesloten systemen, zodat hergebruik
mogelijk wordt. Natuur en Milieu is tegen het
voornemen van de chemieconcerns Akzo en
ICI de produktie van CFK's te concentreren
bij Akzo in Weert. Het leidt volgens haar tot
milieuschade. „Akzo versterkt er slechts zijn
positie mee als Vieze man' onder de chemi
sche industrie".
Produktschap waarschuwt
voor boterexport GOS
RIJSWIJK - De Europese Gemeenschap moet oppas
sen dat ze niet te veel boter naar de voormalige Sovjetu
nie stuurt. Door de omvangrijke leveranties dreigt de
eigen EG-voorraad te klein te worden. Dat stelt de zoge
naamde botercommissie van het produktschap voor
zuivel in Den Haag. Het produktschap vergaderde gis
teren over de boteroverschotten die momenteel liggen
opgeslagen in de Europese koelhuizen. Volgens EG-
landbouwcommissaris MacSharry nemen de botero
verschotten nog steeds toe, hetgeen in zijn ogen een re
den te meer is om het landbouwbeleid te hervormen.
Het produktschap voor zuivel weerspreekt dat. Vol
gens het schap zal de produktie van boter dit jaar met 6
procent dalen tot 1,66 miljoen ton, waardoor een even
wicht ontstaat tussen vraag en aanbod. Vorig jaar lever
de de EG 190.000 ton boter aan de Sovjetunie. Het jaar
daarvoor 105.000 ton. Voor dit jaar staan er eveneens
omvangrijke leveranties op stapel.
BRUSSEL - Het akkoord tussen de Europese Gemeen
schap en de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) kan op
nieuw voorlopig niet worden ondertekend. De Commissie
heeft gisteren mede onder druk van het Europees Parle
ment besloten de overeenkomst eerst ter advies voor te
leggen aan het Hof van Justitie in Luxemburg. Vorige
week nog zei EG-commissaris Frans Andriessen een nieu
we raadpleging van het Hof niet meer nodig te vinden om
dat dat de datum van inwerkingtreding 1 januari 1993) al
leen maar in gevaar zou brengen. Het Europarlement
dreigde echter in een resolutie het EER-akkoord te torpe
deren als het Hof zou worden gepasseerd. De overeen
komst, die voorziet in vergaande economische en politie
ke samenwerking voor een markt van 380 miljoen men
sen, had eind vorig jaar moeten zijn ondertekend. Het EG-
Hof gooide echter roet in het eten omdat de ontwerp-over-
eenkomst juridisch niet goed in elkaar zat.
Norsk Hydro wil belangen
op de Noordzee verkopen
OSLO Norsk Hydro, het grootste op de beurs geno
teerde concern van Noorwegen, zoekt gegadigden
voor Norsk Hydro Noordzee, waarin de Nederlandse
belangen van het concern op het gebied van olie en
gas zijn ondergebracht. Een woordvoerster van het
concern verklaarde dat er al onderhandelingen gaan
de zijn met verscheidene potentiële kopers, maar dat
de besprekingen nog in een te vroeg stadium zijn om
bijzonderheden te verstrekken. Norsk Hydro Noord
zee is betrokken bij vier blokken op het Nederlandse
deel van de Noordzee, F/15A, K/16, M/l en E/7B.
Eerder dit jaar maakte de Noorse staatsoliemaat
schappij al bekend van haar belangen op het Neder
landse deel van de Noordzee af te willen. De andere
belangen van Norsk Hydro in Nederland, Norsk Hy
dro Agri en Norsk Hydro Aluminium, staan geheel
buiten de plannen tot verkoop van de Nederlandse
olie- en gasbelangen, aldus de woordvoerster.
l/IJNEN
5SEL - De negatie-
volgen van alle vor-
[van transport op het
in Europa moeten
isch worden beperkt,
jei Eurocommissaris
insportzaken Karei
[iert gisteren bij de
bntatie van een
bnboek' dat de EG
[de verhouding trans
milieu het licht heeft
zien.
[iert vreest dat in het Eu-
transport spoedig een
eersbare situatie ont-
Hij bepleit daarom een
niet alleen tussen de
lese Commissie en de be-
ministers van de
'lidstaten, maar ook tus-
belangenorganisaties in
lieu- en transportsector.
ander moet leiden tot
!G-beleid dat recht doet
in verdrukking raken-
ropees milieu, terwijl te-
ïrtijd het „transport zijn
sociale en economische func
ties kan blijven vervullen", al
dus Van Miert.
In het Groenboek heeft van
Miert de problemen in de
steeds moeilijker wordende re
latie tussen transport en mi
lieu op een rijtje gezet. Bij on
gewijzigd beleid zal het ver
voer over de weg in de periode
1990-2010 met 42 procent
groeien. Van Miert noemde dat
gisteren onaanvaardbaar. In
dezelfde periode zal het ver
voer per spoor met 33 procent
groeien. Het aantal luchtreizi
gers neemt toe met 74 procent.
De vloot personenauto's groeit
met 45 procent en het aantal te
rijden kilometers neemt met
25 procent toe. Eveneens bij
ongewijzigd beleid zal in het
jaar 2000 een op de twee Euro
pese burgers over een perso
nenauto beschikken.
De transportsector verbruikt
bovendien eenderde van de to
tale energie in de EG. De helft
'van de bevolking in de EG-lan-
den is blootgesteld aan een ho
gere geluidsbelasting dan is
toegestaan (55 decibels). Het
dichte wegennet heeft hier en
daar complete landschappen
geruïneerd. Opstoppingen en
vertragingen kosten enorme
hoeveelheden geld en tijd. Per
jaar verliest alleen de burger
luchtvaart in Europa meer dun
1,1 miljard gulden als gevolg
van vertragingen.
Desastreus
Eurocommissaris Van Miert is
van opvatting dat de gevolgen
van een en ander desastreus
zullen zijn voor het milieu en
de leefbaarheid. Hoewel hij in
zijn Groenboek weinig concre
te maatregelen aangeeft, liet
Van Miert gisteren weten dat
veel meer vervoer via het
spoor, over de rivieren en over
zee zal moeten plaatsvinden.
Bovendien moeten oplossin
gen worden gevonden voor het
onbeladen rijden van vracht
auto's. De EG heeft berekend
dat 30 procent van de vracht
wagens leeg over de wegen'
rijdt en dat een onbekend,
maar aanzienlijk percentage
vrachtwagens slechts gedeel
telijk is geladen.
De doelmatigheid van de
transportstromen laat nog veel
te wensen óver, zei van Miert.
Hij wees op het feit dat enorme
hoeveelheden goederen die via
het Suezkanaal naar Noordeu-
ropese havens worden ver
scheept, later weer over de weg
naar Zuid-Europa worden ge
transporteerd.
Van Miert vindt ook dat de mi
lieustandaards in de gehele
transportsector moeten wor
den opgevoerd. Op dit ogen
blik is 22 procent van alle C02-
uitstoot van het transport af
komstig. De Eurocommissaris
denkt niet alleen aan de invoe
ring van schonere en alterna
tieve brandstoffen, maar ook
aan belastingvoordelen voor
die vormen van transport die
minder vervuilend zijn. Tege-
lijktijd moet Brussel de inita-
tieven voor en het onderzoek
naar milieuzuivere brandstof
fen aanmoedigen.
„Dit is geen ideaal document",
zei Van Miert gisteren bij de
presentatie van zijn Groen
boek. „Maar de grenzen van
wat het milieu nog kan verdra
gen, tekenen zich steeds dui
delijker af. Daarom moeten we
zo snel mogelijk gaan praten
over een beleid dat de verstop
ping van de wegen, de vervui
ling en het lawaai tegengaat,
zonder dat de economische ge
zondheid van dë EG-lidstaten
wordt aangetast", aldus Van
Miert.
Bamboe-isolatie
Een Chinese man inspecteert zijn kassen die ter isolatie tegen de bittere kou in Peking bedekt zijn met bamboe.
VOGELS
HAAG - Het aantal
utervirussen neemt
atisch toe. Voor het
van het jaar wordt
2600ste computervi-
rerwacht. De schade
deze vraatzuchtige
geesten aanrichten,
mogelijk in de hon-
miljoenen gul-
is het speciale virus-
van de Haagse politie
meeste bedrijven slecht
tegen deze kwaal en
bureau's die zich specia-
in de bestrijding van
itervirussen wel bij het
ijnsel.
bij de volgende verkie-
op Groen Links". Me-
imputergebruiker keek
i toen deze mededeling
op het scherm ver-
Dit ongevraagde stern-
kwam van het zoge
naamde „Groen Links-virus",
een onschuldig lid van de com
putervirusfamilie. Zo onschul
dig als dit zijn de meeste virus
sen echter niet. Complete be
standen worden opgegeten,
uitgewist of door elkaar ge
haald door besmette compu
ters.
De gemeentepolitie Den Haag
heeft in samenwerking met de
korpsen Amsterdam en Nijme
gen een speciaal pilotteam
computercriminaliteit opge
richt. In Den Haag is men
vooral bezig met het opsporen
van virussen. Gezien de ra
zendsnelle groei hiervan is dit
geen overbodige luxe. Keek in
1987 de computerwereld nog
met verbazing naar het eerste
virus, in 1992 wordt met stij
gende ergernis het dertien-
honderste virus gemeld.
„Ruwweg elke 8 maanden ver
dubbelt het aantal virussen,
zodat we in september 1992 al
op 2600 verschillende virussen
zitten", meldt Van Es van het
computervirusbestrijdingsbu-
reau Data Alert International.
De meeste computervirussen
komen uit het voormalige
Oostblok. Volgens Van Es zijn
de makers ervan gefrustreerde
programmeurs. „Het auteurs
recht van software is slecht ge
regeld in het Oostblok. Een
programmeur die een goed
programma heeft geschreven
verkoopt het een keer aan een
handige jongen die het vervol
gens in grote aantallen ko
pieert en doorverkoopt. Die
programmeur kan dan naar
zijn centen fluiten. Als hem
dat twee maal is overkomen
raakt hij gefrustreerd. In het
volgende programma bouwt
hij dan een gemeen virus in,
wat via de kopieën op grote
schaal verspreid wordt. De
laatste maanden zijn er echter
ook virussen uit Nederland op
gedoken. Of dat een nieuwe
trend wordt, valt nog niet te
zeggen, maar verontrustend is
het wel".
De verspreiding vindt plaats
via verschillende kanalen. Ten
eerste zijn daar de „bulletin
boards", een soort elektroni
sche prikborden. Gebruikers
van pc's kunnen zo'n prikbord
bekijken en programma's die
ze willen hebben er afhalen.
„Als het een leuk programma
is, wordt het op de floppy gezet
en meegenomen naar het
werk. Daar wordt het dan in
veelvoud gekopieerd door col-
lega's. Op die manier komt het
virus binnen", verduidelijkt
W. Mantel teamleider van het
Haagse computercriminali-
teitsteam.
„Een andere manier waarop vi
russen binnenkomen is bij
voorbeeld via een modem. Het
virus zit dan ergens in een net
werk en wordt via de telefoon
lijn het eigen netwerk binnen
gehaald". Door de wereldwijde
koppeling van computersyste
men kan het virus dan aan zijn
reis rond de wereld beginnen.
Vandaar dat virussen soms
weer de kop opsteken jaren na
dat ze uit de bestanden zijn
verwijderd.
Verslechtering
Volgens de Haagse gemeente
politie is de situatie rond de
computervirussen in snel tem
po aan het verslechteren.
„Vroeger keken we nog op als
er weer een nieuw virus was
ontdekt, maar tegenwoordig
komen er dagelijks drie nieu
we virussen bij", aldus Mantel.
„Gelukkig zijn het vaak varia
ties op een bekend thema. Die
zijn eenvoudig te herkennen
en bestrijden. Soms zitten er
echter zeer gemene virussen
in de programma's, de zoge
naamde Stealth-virussen. Dat
zijn virussen die zich verbor
gen houden en op een onver
wacht moment hun verwoes
tende werk gaan doen".
Het zijn deze professionele vi
russen die de politie en de ge
bruikers de meeste zorgen ba
ren. „Het is vervelend als er af
en toe ineens een bal over het
beeldscherm stuitert, of als de
gebruiker ongevraagd gecon
fronteerd wordt met een lijst
schuttingwoorden, maar deze
virussen richten geen schade
aan aan de gegevens. De
nieuwste generatie doet dat
wel, zij het op een verborgen
manier. Zo is er een virus dat
intern alles overhoop haalt,
terwijl op het scherm de juiste
gegevens staan. De gebruiker
ziet op zijn scherm niets
vreemds, maar als hij een uit
draai maakt staat er ineens al
lemaal onzin. Andere virussen
wisselen gegevens om in be
standen, zodat ze nooit meer
terug te vinden zijn. Stel u
eens voor dat dat bij een groot
bedrijf gebeurt in de salarisad
ministratie. Reken maar dat de
paniek dan toeslaat".
Schade
Het feit dat bedrijven door
schade en schande wijs wor
den, steekt de politie nog het
meest. „Het beveiligingsden-
ken is bij veel ondernemingen
slecht ontwikkeld. Beveiliging
van het computersysteem
wordt nog teveel als een kos
tenpost gezien, terwijl het veel
schade kan voorkomen. Zelfs
een relatief kleine storing kan
al tot enige tonnen schade lei
den". Van Es bevestigt dat
beeld. „Veel bedrijven bellen
ons op als het virus al heeft
toegeslagen. Banken, zieken
huizen en ministeries zijn over
het algemeen goed beveiligd,
maar bij veel bedrijven, zelfs
hele grote, is het droevig ge
steld met de beveiliging".
En dat terwijl men voor een
paar honderd gulden al een
programma heeft dat de mees
te virussen direct herkend.
„Voor ongeveer 15.000 gulden
heeft een bedrijf of instelling
een vrijwel waterdichte bevei
liging tegen computervirus
sen", weet Van Es.
De totale schade die de ver
woestende virussen aanrich
ten laat zich moeilijk schatten,
maar het loopt mogelijk in de
honderden miljoenen. „Het
probleem is dat er nog een ta
boe op het onderwerp ligt",
stelt Mantel. „Veel bedrijven
durven niet bekend te maken
dat er een virus in het systeem
zit. Ze zijn bang voor hun repu
tatie tegenover gebruikers en
klanten. We merken dat als we
waarschuwen tegen een virus
dat er ineens een kleine haus
se is in de aangiften. We schat
ten dat maar rond de 5 procent
van de gevallen gemeld wor
den". Bij Data Alert bestaat
eenzelfde beeld. „Bij het aan
tal bekende gevallen loopt de
schade in de miljoenen gul
dens en we denken dat dat nog
maar het topje van de ijsberg
is. We merken dat aan de reac
ties van de mensen die bellen.
Vaak moet het anti-viruspro
gramma gisteren geleverd
worden. Dan is er dus al iets
aan de hand, hoewel ze dat
nooit toe zullen geven".
Kopieën
Mantel benadrukt dat er met
eenvoudige middelen al veel
leed voorkomen kan worden.
„Zorg er bijvoorbeeld voor dat
werknemers niet illegaal gaan
zitten kopiëren op het werk.
Virussen zitten in illegale soft
ware. Koop dus ook nooit der
gelijke software. Daarnaast is
het belangrijk dat men de com
puter afzet als die niet ge
bruikt wordt. Via het modem is
het namelijk ook mogelijk dat
virussen binnenkomen.
ADVERTENTIE
Sony verwacht
iet eerst sinds de no-
aan de Tokyose ef-
ibeurs in 1958 een
is over een geheel
Het Japanse
ronicaconcern denkt
erlies van 20 miljard
ƒ282 miljoen) te lij-
n het jaar dat wordt
loten op 31 maart, zo
het bedrijf gisteren
idgemaakt.
ianse consumenten ko
nder nu de economie er
rooskleurig voorstaat
eerdere jaren. Verder
lony last van de hogere
van de yen ten opzichte
dollar en de belangrijke
valuta, aldus een
voerder. Dat betekent
vel de afzet op de bin-
dse markt als die in het
land onder druk staat.
Volgens analisten kampt Sony
bovendien met het probleem
dat sommige produkten tegen
het einde van hun levenscy
clus lopen, terwijl er nog geen
nieuwe vondsten zijn die de
markt nu al kunnen verove
ren. De markt voor videorecor
ders (die goed zijn voor een
derde van de omzet van Sony)
is bijna verzadigd. De camcor
der, een kleine videocamera,
loopt niet zo goed als verwacht.
De minidisc, de grote concur
rent voor Philips' DCC, komt
pas in de herfst op de markt en
de stormloop van consumen
ten op de hoge-definitie televi
sie zal nog een tijd op zich la
ten wachten. De toestellen zijn
nu nog maar voor een enkeling
te betalen.
Volgend boekjaar zal volgens
analisten weer beter worden.
De Japanse economie belooft
aan te trekken en de Olympi
sche Spelen in Barcelona zul
len extra vraag brengen.
Me
ROTTERDAM - Het Rot
terdamse conglomeraat
Internatio-Müller (handel
en techniek) heeft over
1991 een fors verlies gele
den van 120 miljoen.
In 1990 werd nog een beschei
den winst geboekt van 2,6
miljoen. Voor dit jaar verwacht
de onderneming „een krachtig
herstel" dat zal leiden tot „een
duidelijk positief resultaat", zo
maakte Internatio gisteren be
kend.
In het verlies zit een bedrag
van 90 miljoen aan buitenge
wone lasten in verband met re
organisatievoorzieningen,
boekverliezen en deconsolida-
ties. Het bedrijfsresultaat be
droeg 25 miljoen negatief.
Een groot deel hiervan valt toe
te schrijven aan tegenvallers
bij de uitvoering van marine
orders door dochteronderne
ming Van Rietschoten Hou-
wens. Dit installatiebedrijf
heeft zich flink verkeken op de
kosten voor de automatisering
van acht M-fregatten, vier on
derzeeërs van de Walrus-klas
se en een simulatieproject, al
dus mr. G.J. Doeksen, waarne
mend voorzitter van de raad
van bestuur van Internatio.
Zonder deze voorziening zou
het bedrijfsresultaat voor de
moedermaatschappij positief
zijn geweest. De totale omvang
van de bewuste marine-orders
was 600 700 miljoen.
Voorts was er in 1991 ook nog
„een deuk in de resultaatvor
ming" bij geneesmiddelen
groothandel Interpharm. De
integratie van Tendohaco, de
groothandel van de drogisterij
keten DA, kostte meer dan ver
wacht.
Over 1992 is Doeksen positief.
„1991 was een overgangsjaar
met een verantwoorde schoon-
maakoperatie. We zijn er nog
niet maar we kunnen zeggen
dat de grootste maatschappij
en met de grootste problemen
zijn ondergebracht".
Internatio heeft momenteel
ongeveer 10.000 werknemers.
In 1991 werden 2300 medewer
kers onder de paraplu van de
moedermaatschappij wegge
haald. Door acquisities kwa
men er 400 personeelsleden
bij.
(Volkswagen schrapt banen
•BURG - Ook het Westduitse autoconcern Volkswagen
•eidsplaatsen schrappen. Gisteren maakte VW-topman
Hahn bekend dat gedurende een langere termijn vrijko-
banen niet zullen worden opgevuld. Hoe groot de banen-
idering bij VW zal uitvallen is niet bekend. Het concern
Phet ogenblik in eigen land 126.000 mensen in dienst. Vo-
vertrokken er 16.000 en werden er 13.000 aangenomen,
deze week liet BMW weten dit jaar een streep te zullen
door 3000 arbeidsplaatsen via natuurlijk verloop en ver-
e pensionering. Mercedes-Benz denkt eveneens aan het
ervallen van „duizenden" banen. Directeur Goeudevert
'heeft laten weten vooral te willen investeren in de ont-
ing en de produktie van „nieuwe produkten die er in Ja
de Verenigde Staten nog niet zijn", aldus Goeudevert.
LET veel ophef werd hij indertijd afge
schaft. Die goeie, ouwe WIR-premie. Menig
zorgvuldig doorgerekend toekomstplan
behoorde opeens tot de onmogelijkheden.
En de grijze haren rezen ondernemend
Nederland te berge. Maar Fiat biedt een
goed alternatief. Want koopt u nu een nieuwe
Fiat bestelwagen, dan bieden wij u een
financiering* over 24 maanden tegen niet
minder dan 0,0% rente. En dat maakt
uw investering meer dan de moeite waard.
Of uw voorkeur nu uitgaat naar een
compacte Uno of Tipo Van of één van de
150 basisuitvoeringen van de riante Ducato.
De Fiat dealer vertelt u er graag alles over.
En als wij u alvast wat voorinformatie
mogen geven: deze premie zal op 31- maart
worden afgeschaft. anno
Eén brok temperament.
Afname groei
industriële
produktie
DEN HAAG - Het volume van
de industriële produktie in Ne
derland is vorig jaar volgens
voorlopige CBS-cijfers met
slechts één procent toegeno
men. Het is het derde achter
eenvolgende jaar dat de groei
afnam. In 1988 beliep de groei
nog bijna 5 procent, in 1990 bij
na 4 procent. Sterke groeiers
bleven de aardolie- en voe-
dings- en genotmiddelenin
dustrie. De chemische indus
trie herstelde zich na een in
zinking in het eerste halfjaar
tot het produktieniveau van
1990. De basismetaalindustrie
kampte met een produktieda-
ling, evenals de textiel-, kle
ding- en lederindustrie en de
sector bouw- en houtmateria
len.
ADVERTENTIE
PRIJSSENSATIE 2995,-!
Nokia Cityman 100 compact, de eerste gecombineerde auto-y
telefoon en portable De enige lichtgewicht telefoon met een li
dashboard slede als uitbreidingsmogelijkheid.
Maar ook met
Veilige handstree
Makkeltfkf laszak of kofier )op te bergen formaat
24 dur lang onbeperkt bereik
Aansluiting voor fax of computer
F 2995,* excl BTW
STATIONSWEG 2
2515 BN S-GRAVENHAGE TEL 070-3808288
CR0ESELAAN 260
FOR THE BEST SOUND IN CAR HIFI 3521 CL UTRECHT TEL 030-932325
