Charismatische beweging jubileert
m
Lehmann breekt indirect
lans voor Drewermann
Moslimvrouwen regelen
hun zaken liever zelf
li
D
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
0F
COMMENTAAR Kv
3* HELP
HELPEN
ftjidóe Souoant
DINSDAG 18 FEBRUARI
Handtekeningenactie voor
zaligverklaring Romero
MEXICO Bisschoppen, religieuzen, pastores en
christelijke gemeenschappen in Mexico, Midden-
Amerika en het Caribisch gebied zijn een handteke
ningenactie begonnen voor de zaligverklaring van
aartsbisschop Oscar Romero. Romero, tegenstander
van het regime in El Salvador, werd op 24 maart 1980
in de kathedraal van San Salvador tijdens een eucha
ristieviering vermoord. De actie is op touw gezet naar
aanleiding van het vredesverdrag dat vorige maand
door de regering van El Salvador en het Salvadoraans
verzet werd getekend. Dit verdrag moet een einde ma
ken aan de burgeroorlog die aan 75.000 Salvadoranen
het leven heeft gekost. In een verklaring van het in
ternationale secretariaat voor solidariteit met de
slachtoffers van de burgeroorlog 'Oscar Romero'
wordt de aartsbisschop beschreven als een „martelaar
die zijn leven gaf in de strijd voor vrede en sociale ge
rechtigheid".
De logica is
weliswaar
onwrikbaar, amar
tegen een mens die
wil leven, kan zij niet
op
Weigering kost Tökes half
maandsalaris
ORADEA De hervormde Roemeense bisschop Laszlo
Tökes heeft een boete van 5000 lei (een kleine vijftig gul
den, ongeveer een half maandsalaris in Roemenië) opge
legd gekregen omdat hij geweigerd heeft deel te nemen
aan de recente volkstelling. Dat heeft de burgemeester
van zijn woonplaats Oradea bekendgemaakt. Bij de eerste
volkstelling sinds 1977, die in januari werd gehouden, had
Tökes kritiek op de formulering van de vragen over de na
tionaliteit en de religie. Deze vragen suggereerden vol
gens Tökes dat „er in Roemenië alleen is van Roemenen
en orthodoxen." De beschuldiging werd door vertegen
woordigers van het Roemeense bureau voor de statistiek
weerlegd. Volgens hen was de vragenlijst was opgesteld
„conform de internationale normen". Tökes, die voordat
hij bisschop werd predikant was in Timisoara, wordt wel
beschouwd als de gangmaker van de revolutie die in de
cember 1989 tot de val van dictator Nikolae Ceausescu
leidde.
Britse kerk wijst Trident-raket af
LONDEN Meer dan 100 kerkelijke leiders in
Groot-Brittannië hebben er in een petitie aan de
regering op aangedrongen de ontwikkeling van
Trident-2-raketten stop te zetten. Het gaat om on
der anderen 16 anglicaanse bisschoppen, 10
rooms-katholieke bisschoppen, twee oud-voorzit
ters van de synode van de methodistenkerk en de
oversten van de ordes der jezuïeten, dominicanen
en kapucijnen. De Tident-raket is een op een on
derzeeër geplaatste ballistische raket voor de lan
ge afstand. Op 4 maart (Aswoensdag) komt de eer
ste onderzeeër van de fabriek, die door twee of
misschien drie andere zal worden gevolgd. Vol
gens een der ondertekenaars van de petitie, de
anglicaanse bisschop Stanley Booth-Clibborn, is
de bouw van de raketten op geen enkele manier te
verdedigen. De bisschop, die zich niet als pacifist
beschouwt, vreest dat de wereld veel gevaarlijker
wordt, als het voorbeeld van de Britten door ande
re regeringen wordt gevolgd.
EINDHOVEN - Vandaag
is het precies 25 jaar gele
den dat ongeveer dertig
rooms-katholieken in de
Amerikaanse stad Pitts
burgh een 'doop in de Hei
lige Geest' ondergingen.
Deze gebeurtenis wordt
algemeen gezien als het
begin van de charismati
sche vernieuwing in de
Rooms-Katholieke Kerk.
Het ging om docenten en stu
denten die al jaren actief wa
ren in de liturgische en oecu
menische beweging en de be
weging voor de burgerrechten.
Maar hoe actiever zij bezig wa
ren, hoe meer behoefte zij had
den aan innerlijke geestelijk
vernieuwing. Daarbij voelden
zij zich gesteund door de New-
yorkse pinkstervoorganger
David Wilkerson, die in zijn
boek 'Het kruis in de asfaltjun-
gle' sprak van de 'doop in de
geest'.
Sinds 1967 heeft de charisma
tische vernieuwing veel aan
hang gekregen. Volgens de be
kende statisticus David Bar
rett zijn de afgelopen 25 jaar
zeker 70 miljoen rooms-katho
lieken in meer dan 120 landen
met de beweging in aanraking
gekomen. In Nederland telt de
beweging ruim 170 plaatselij
ke gebedsgroepen, waarin
naar schatting ongeveer 2500
katholieken samenkomen. De
meeste groepen hebben zich
verenigd in de stichting 'Bou
wen aan de nieuwe aarde' in
Eindhoven.
Stonden veel rooms-katholie
ken aarzelend tegenover het
„succes-christendom" en de
wat extatisch aandoende vie
ringen van de charismatici, de
leiding van de Rooms-Katho
lieke Kerk heeft de beweging
van meet af aan gesteund.
Daarbij speelde zeker een rol,
dat zij het geloofsleven van de
katholieken wilde versterken
zonder kritiek uit te oefenen
op zaken als de houding van
het Vaticaan tegenover de sek
sualiteit en het priesterambt.
Paus Paulus VI noemde de
charismatische vernieuwing
in 1975 „een kans voor de
kerk" en ook de huidige paus
heeft zijn waardering voor de
vernieuwing nooit onder stoe
len of banken gestoken. De
Belgische kardinaal Leo Sue-
nens, pleitbezorger voor ver
nieuwing van de kerk tijdens
het Tweede Vaticaans Conci
lie, is een groot promotor van
de charismatische vernieu
wing geworden.
De Nederlandse bisschoppen
riepen de gelovigen in 1988 in
een herderlijk schrijven op
van de charismatische ver
nieuwing kennis te nemen. Zij
prezen de grote nadruk op de
persoonlijke omgang met
Christus binnen de charisma
tische vernieuwing en de wijze
waarop de leden van de ge
bedsgroepen aandacht voor el
kaar hebben. De pastoraalthe-
oloog dr. E. Henau, hoogleraar
aan de Universiteit voor Theo
logie en Pastoraat in Heerlen,
noemde de charismatische
vernieuwing vorig jaar tijdens
de jaarlijkse open dag van de
beweging een „hoopgevende
ontwikkeling". Zij kan de een
zaamheid van de gelovige in
de moderne maatschappij die
doet alsof God niet meer be
staat, doorbreken. Bovendien
kan zij helpen de parochies,
die volgens Henau dreigen te
verworden tot koepelorganisa
ties van werkgroepen, helpen
het gebed te ontdekken als
voedingsbodem voor elke
vorm van engagement. Henau
riep de parochiepriesters daar
om op hun „koudwatervrees"
voor nieuwe religieuze bewe
gingen als de charismatische
vernieuwing op te geven.
De Nederlandse bisschoppen
legden in hun brief grote na
druk op de band tussen de ge
bedsgroepen en de parochies.
Zij riepen in hun brief de cha
rismatische gebedsgroepen op
niet buiten de parochiege
meenschap te opereren. Maar
volgens bisschop R.Ph. Bar
van Rotterdam, die namens de
bisschoppen de contacten met
de charismatische vernieu
wing onderhoudt, is deze waar
schuwing in het algemeen niet
nodig. Hij kent geen enkel ge
val van conflicten tussen ge
bedsgroepen en parochianen.
Publicatie
De Nederlandse charismati
sche vernieuwing viert het ju
bileum op Tweede Pinkster
dag (8 juni) in Utrecht. Verder
publiceert zij het document
'Het vuur aanwakkeren', de
vertaling van een Engelstalige
publikatie van een groep voor
aanstaande personen uit de be
weging. Het is de eerste publi
catie uit de charismatische
hoek die wordt uitgegeven
door de Katholieke Bijbel
stichting in Boxtel.
Het bestuur van 'Bouwen aan
de nieuwe aarde' heeft zich
achter het document gesteld
en wijdt waarschijnlijk dit na
jaar samen met de (overwe
gend protestantse) Charisma
tische Werkgemeenschap Ne
derland een symposium aan
het document. Volgens de
schrijvers is de doop in de
geest voor heel de kerk be
doeld. „Hij kan niet worden
beschouwd als het eigendom
van een bepaalde groepering
of als iets wat alleen maar
functioneert bij een bepaalde
stijl van bidden, lofprijzing of
gemeenschapsvorming. Inte
gendeel, wij geloven dat deze
gave van de doop in de Heilige
Geest behoort bij het christe
lijk erfgoed van allen die door
de sacramenten van doop en
vormsel in de kerk zijn opge
nomen".
Secretaris K. Slijkerman van
'Bouwen aan de nieuwe aarde'.
signaleert een nieuwe fase in
de Nederlandse charismati
sche vernieuwing. Nadat aan
vankelijk het accent werd ge
legd op de herontdekking van
de persoonlijke relatie met
God, stond later de gemeen
schapsvorming centraal. Nu
wil de charismatische vernieu
wing naar buiten treden. De
open dag staat daarom dit jaar
in het teken van de evangelisa
tie.
Het landelijk dienstencen
trum van de charismatische
vernieuwing, dat zeventien
jaar in Eindhoven was geves
tigd, verhuist komende maand
naar een leegstaand klooster
in Helmond. In het gebouw
wordt niet alleen het secretari
aat van 'Bouwen aan de nieu
we aarde' ondergebracht. Het
biedt ook ruimte voor retraites,
weekendèn en cursussen.
Het jongerenteam van Bouwen
aan de Nieuwe Aarde organi
seert zaterdag 22 februari een
open ontmoetingsdag voor jon
geren van 16 tot en met 30 jaar
in het Willibrordushuis, Oude
Molstraat 35, Den Haag. Kos
ten 10,-. Tijd: 10.00 - 17.00
Bonders doen
suggesties voor
vernieuwing
2JOETERMEER - Gebruik
van gezangen en andere liede
ren, gemeenteleden meer be
trekken bij de uitoefening van
het ambt, kinderen en jonge
ren serieus nemen en lichame
lijk uiten van het geloof. Dat
zijn enkele van de suggesties
voor vernieuwing van de plaat
selijke gemeente die een aan
tal vooraanstaande leden van
de Gereformeerde Bond in de
Nederlandse Hervormde Kerk
doet in 'Open Boek'.
Het boek is een nadere uitwer
king en concretisering van de
'Open Brief, die negen lei
dinggevende figuren uit de
kring van de Bond met Pink
steren 1990 richtten tot alle
ambtsdragers en anderen die
bij jeugd- en evangelisatie
werk zijn betrokken in ge
meenten met een Bondssigna-
tuur.»
De briefschrijvers, zowel pre
dikanten als niet-predikanten,
uitten hun bezorgdheid over
traditionalisme en verstarring,
die zij in veel gemeenten van
de Gereformeerde Bond signa
leerden. Zij achtten vernieu
wing van het gemeenteleven
dan ook noodzakelijk. De
Open Brief riep zowel in eigen
kring als daarbuiten veel reac
ties op. Meer dan 4000 exem
plaren werden opgevraagd.
In het 'Open Boek' wordt een
aantal concrete suggesties ge
daan om tot vernieuwing te ko
men. Wat de prediking betreft
pleiten de dominees Geluk en
De Leede voor een geregeld
gesprek over de inhoud en
vorm van de prediking met de
kerkeraad, de jeugd(raad) en
de evangelisatiecommissie, zo
dat de prediking meer in het
midden van de gemeente gaat
functioneren.
Dr. J. Hoek, lid van het mode-
ramen (bestuur) van de her
vormde synode, vindt dat in de
preek eigentijdse taal moet
worden gebruikt. De preek
toon moet worden vermeden
en de voorganger moet open
staan voor actuele vragen en
uitdagingen. Verder moet de
preek praktisch zijn.
Zin in beeld - De Thomas
More Academie organiseert in
samenwerking met de Katho
lieke Filmaktie Nederland de
vertoning van een aantal films
in het Haags Filmhuis, Denne-
weg 56. Vertoond zullen wor
den Bagdad Café (24 februari),
Dekaloog 4 (9 maart), L'Argent
(16 maart) en Thérèse (23
maart). Steeds licht een ken
ner de film toe. Daarbij wordt
ingegaan op vragen rond zin
geving, groei en crisis. Deelna
me aan de cyclus waarvan de
avonden steeds om 19.30 uur
beginnen, kost 60,-. Voor dit
bedrag krijgt men een passe
partout dat recht geeft op het
bijwonen van de vier avonden
en een syllabus met teksten ter
voorbereiding van de lezingen
en de films. Inlichtingen Tho
mas More Academie, Postbus
32,6500 AA Nijmegen, tel. 080 -
61 55 55.
Karl Lehmann
NURNBERG - De voor
zitter van de Duitse bis
schoppenconferentie,
Karl Lehmann, vindt een
dieptepsychologische, fe
ministische of maatschap
pijkritische bijbelexegese
legitiem.
Maar theologen die op zo'n ma
nier de bijbel analyseren,
moeten zich hoeden voor een
zijdigheid, waarschuwde hij
tijdens een oecumenische
dienst in het kader van het jaar
van de bijbel te Nürnberg. „De
bijbel is veel revolutionairder
en rebelser, maar ook veel
weerbarstiger dan wij vaak
denken".
Lehmann noemde geen con
crete voorbeelden, maar een
van de theologen op wie hij
kennelijk doelde, is Eugen
Drewermann die in zijn werk
de resultaten van de dieptep
sychologie en de theologie met
elkaar probeert te verzoenen.
Drewermann heeft onder meer
het evangelie volgens Marcus
geanalyseerd.
Volgens Lehmann hoeft men
geen marxist te zijn, als men
wil weten wat de bijbel over
maatschappelijke uitbuiting
en verVreemding te zeggen
heeft. Ook juicht hij het toe dat
vrouwen „met een scherp oog"
de bijbel lezen en daarbij op
het spoor komen van verban
den waaraan tot dusver te wei
nig aandacht werd besteed.
Maar een feministische of mar
xistische bijbeluitleg moet ook
oog hebben voor het werk van
bijbelonderzoekers die een an
der spoor hebben gevolgd.
Lehmann ziet weinig heil in de
poging bijbelteksten, zoals de
zaligsprekingen uit de Bergre
de, op de moderne tijd toe te
passen. De exegeet is welis
waar belangrijk, maar hij heeft
niet het monopolie op de exe
gese van de bijbel. Hij moet
ook luisteren naar wat uit de
kerkelijke gemeenschap naar
boven komt. Maar Lehmann
beseft dat dit tot conflicten en
spanningen kan leiden, zelfs
tot „tragische gebeurtenis
sen", als een meningsverschil
tussen afzonderlijke theologen
en de leiding van de kerk zich
verhardt.
ROTTERDAM-MILS-
BEEK „De Islamitische
Raad Nederland (IRN)
zegt negentig procent van
de moslims in Nederland
te vertegenwoordigen.
Maar door geen vrouwen
in het bestuur toe te laten,
sluiten de organisaties de
helft van hun achterban
uit." Dat zegt Mariette Bo-
gaers, secretaris van de is
lamitische vrouwenorga
nisatie Al Nisa.
Bij de oprichting van de Raad
zei R. Kasiem, voorzitter van
de organisatie voor Surinaam
se moslims World Islamic Mis
sion, „vrouwen worden het
liefst bediend. Ze laten zaken
het liefst door mannen rege
len." Om die reden zitten er
geen vrouwen in het bestuur.
Secretaresse Farida Hassank-
han van de vrouwenorganisa
tie van de International Mos
lim Organisation (IMO): „Met
zo'n uitspraak wordt al het
werk dat islamitische vrouwen
doen, in één klap van de tafel
geveegd. Ik vind het heel be
treurenswaardig dat iemand
die weet heeft van de vrouwen
organisaties in Nederland, zo'n
uitspraak durft te doen."
Volgens Bogaers zou minstens
een derde van het bestuur uit
vrouwen moeten bestaan, „an
ders wordt onze stem niet ge
hoord". Hassankhan geeft aan
dat binnen haar organisatie de
vrouwen nooit samen met de
mannen vergaderen. Alle com
municatie vindt plaats via ver
slagen en over de telefoon. Als
de IMO deel uit zou maken van
de Raad, zou ze wel zitting wil
len nemen in het bestuur,
maar alleen „op voorwaarde
dat de vrouwen altijd apart
zouden vergaderen".
De twee vrouwenorganisaties
ondertekenden eind januari
een perscommuniqué, waarin
zij samen met een aantal ande
re moslimorganisaties protes
teerden tegen de oprichting
van de Raad. Daarin zijn de
grootste islamitische organisa
ties van Turken, Marokkanen
en Surinamers vertegenwoor
digd.
De belangrijkste bezwaren zijn
dat veel moslimorganisaties
zijn uitgesloten van deelname,
dat vrouwenorganisaties niet
mee mogen doen en dat de or
ganisaties die wel meedoen,
meer gericht zijn op hun land
van herkomst dan op de Ne
derlandse samenleving.
Al Nisa ('de vrouwen') werd
tien jaar geleden opgericht
door een aantal Nederlandse
vrouwen met een islamitische
echtgenoot. Zij hadden er be
hoefte aan om elkaar als vrou
wen te ontmoeten, en organi
seren nu door het hele land bij
eenkomsten. Bogaers schat
dat er in ons land zo'n 3000 Ne
derlandse islamitische vrou
wen zijn.
De vrouwenorganisatie binnen
de IMO helpt onder meer vrou
wen bij problemen die te ma
ken hebben met hun geloof.
Gesprekken kunnen bijvoor
beeld gaan over het dragen
van de hoofddoek of over wat
de islam van vrouwen vraagt.
Ook de vrouwenafdeling van
de IMO organiseert regelmatig
bijeenkomsten. Beide organi
saties onderhouden contacten
met niet-islamitische organi
saties, om het begrip voor el-
kaars levensbeschouwing te
vergroten en om het zwart-wit
beeld dat over moslimvrouwen
bestaat wat bij te stellen.
Hassankhan (39) en Bogaers
(37) zijn allebei van Nederland
se afkomst en christelijk opge
voed. Beiden hebben een isla
mitische echtgenoot. Hassank
han besloot op haar zestiende
om moslim te worden; Bogaers
vijf jaar geleden. Wat spreekt
hen zo aan in de islam?
„Ik voel me aangetrokken tot
het niet-extreme van de islami
tische denkbeelden, de moge
lijkheid om een middenweg te
bewandelen", vertelt Bogaers.
Volgens haar zijn de kern van
het christelijk en islamitisch
geloof hetzelfde en zitten de
verschillen vooral in een aan
tal rituelen. „Wat me in de is
lam zo aantrekt, is dat je een
directe band met de Schepper
hebt, zonder dat daar iemand
tussenin staat, zoals in de ka
tholieke kerk de priester. Door
vijf keer daags te bidden ben je
je ook voortdurend bewust van
die band."
Hassankhan ervoer de mos
lims met wie ze in haar jeugd
in aanraking kwam, als heel
geduldig en gastvrij. „Door de
islam heb ik me geestelijk
kunnen verrijken", vertelt ze.
„Door bepaalde gebeden ben
ik in staat om dichter bij de
Schepper te komen. Dat geeft
me gemoedsrust. Door de is
lam ben ik veel bewuster gaan
leven."
Bogaers en Hassankhan leg
gen hun visie op de positie van
vrouwen in de maatschappij
uit aan de hand van passages
uit de Koran. „Uit veel verzen
blijkt dat mannen en vrouwen
gelijk zijn", aldus Hassank
han. „Maar de man is verant
woordelijk voor zijn vrouw en
kinderen. Onze organisatie sti
muleert vrouwen om hun
dochters te laten studeren,
want er is grote vraag naar bij
voorbeeld onderwijzeressen
en vrouwenartsen. Wij stimu
leren dus wel de typisch vrou
welijke beroepen."
Bogaers benadrukt dat bepaal
de passages in de Koran door
de eeuwen heen een wat „man
nelijkere" interpretatie heb
ben gekregen. „In de Koran
staat bijvoorbeeld: 'De man
nen zijn zaakwaarnemers voor
de vrouwen, omdat God de een
boven de ander heeft bevoor
recht De deugdzame vrou
wen zijn onderdanig Deze
passage wordt vaak uitgelegd
als zouden vrouwen niets te
vertellen hebben en dat ze al
les moeten doen wat mannen
zeggen."
„Volgens de meer vrouwelijke
interpretatie zijn mensen
'zaakwaarnemers' ('rentmees
ters' in het christendom). Dat
betekent dat we grote verant
woordelijkheid hebben voor de
heelheid van de schepping.
Vrouwen en mannen hebben
daar ieder hun eigen taak in,
omdat ze over verschillende
kwaliteiten beschikken. Die
komen grotendeels voort uit
biologische verschillen. Vrou
wen ontwikkelen daardoor
meer kwaliteiten om te zorgen,
hoewel dat niet hun enige taak
en capaciteit is."
Hassankhan draagt met veel
overtuiging haar hoofddoek.
„Niet omdat daaronder niets
zit, maar om voor mijn identi-
Controle verloren mG
Is het Algerijnse Islamitisch Reddingsfront (FIS) wel
zo'n vervaarlijk monster als het wordt afgeschilderd? 1
lijk te geloven als men moet vaststellen dat het FIS i( -pA'er I
harde confrontatie met de overheid heeft verloren. Ook< eens me
beslissend aangekondigde massabetoging van vorige asielzoe
vrijdag liep met een sisser af, doodgewoon omdat er zich lhier°v'
ten enkele heethoofden, niemand op straat vertoonde jVa3p
gebrek aan enthousiasme was voor de overgebleven F]
ding de echte reden voor de ultieme afgelasting van de a
sabetoging.
elatie m
te b
oblemer
ter had
De FIS-leiding had zich immers voorgenomen de Iri lijkheid
methode toe te passen. Via massa-demonstraties wen
het einde van de jaren zeventig de gehate sjah tot wijkif
vluchten gedwongen. De frontlijn van de Iraanse massa
gingen werd ingenomen door vrouwen en kinderen. 0
Algiers hadden, volgens de FIS-leiding, vrouwen en k
ren voorop moeten lopen. Soldaten zouden het immer:
aandurven op vrouwen en kinderen te schieten. Op di J
nier zou aangetoond zijn dat het FIS in staat was de fc
king van Algiers massaal te mobiliseren. Als de islamil
staat niet door de stembus zou kunnen worden very
lijkt, zou de straat de overwinning opleveren. Als het g
regime zich niet wilde laten verslaan door de democrai
methode van de stembus, zou het worden verjaagd dc
straat. Dat was de achterliggende gedachte.
HET liep dus helemaal anders af. De Algerijnse vrouv/
moeders geven geen gehoor aan de oproepen van de bi
Stemmen voor de staat van Allah is één zaak, er desi
voor vechten en sterven een andere.
(VAN RIE
HAAC
van
iconorr
KiGENLIJK is dat een geruststellende gedachte. Mi j
die niet bereid zijn klakkeloos de bevelen van een pa 1
een leider op te volgen, zijn ook niet bereid de partij of iien on
der in al zijn dwaasheden te volgen. De islamitische
staat die de FIS-leiding predikte, mag dan voor moslii en"
muziek in de oren klinken, de gedachte er alle consequf
ervan te moeten ondergaan lijkt toch een heilzame ui
king te hebben. De Algerijnen lijken minder fanatiek d
de laatste tijd beschreven werden. Niet alle Algerijne nèt one
baardmannen die met de korart opstaan en gaan slapen.
HET is al voor de tweede keer dat het FIS zijn zwakk< oog dat
bloot geeft. In de zomer van vorig jaar riep het Front
eens op tot massale volksbetogingen en tot een algemeres a
king. Van het een noch het ander kwam iets terecht. De
rijnen bleken niet bereid te marcheren. Het FIS moesDg 3400
veel gezichtsverlies inbinden.
HET Islamitisch Reddingsfront zal andere metl
moeten bedenken om zijn stem te laten horen en or
overleving te verzekeren. De jongste weken heeft het FI
de regerende staatsraad zware klappen moeten incas
zonder dat daar een adequaat antwoord op werd gevo
Met uitzondering van enkele fanatici die het Rijk Alla
aarde met de wapens willen verwezenlijken, zijn doeltr
de acties uitgebleven. Het grootste deel van de FIS-1<
werd aangehouden. Tegen de militante leden van de isl
sche beweging werd een ware klopjacht ingezet. De m<
ën werden verboden terrein voor predikanten voor wie
ran ook een politiek zakboekje is. Ten slotte werd het FI
buiten de wet gesteld.
Het Islamitisch Reddingsfront werd door de reger
Staatsraad onthoofd. De overblijvende leiders lijken r
weten wat te doen om te verhinderen dat de controle o1
gebeurtenissen volledig in handen van de Staatsraad
leger komt.
teit als moslim uit te komen.
De hoofddoek geeft me be
scherming. Daarmee zeg ik te
gen de andere sekse: maak
geen grappen met mij."
Bogaers springt wat pragmati
scher om met „die vierkante
meter stof waarover zoveel op
hef wordt gemaakt." Zij draagt
haar hoofddoek alleen „als het
helpt. Bijvoorbeeld in vergade
ringen helpt het me m'n her
sens bij elkaar te houden, om
me beter op de zaak te rich
ten."
De hoofddoek is volgens Bo
gaers bedoeld om geen aan
stoot te geven. „In grote ste
den ben je bijvoorbeeld voor
sommige mensen juist wel
aanstootgevend als je een
hoofddoek draagt, dus dan
heeft het weinig zin. In situa
ties waar de hoofddoek een be
lemmering vormt, draag ik
hem niet."
RODE KRU
DEN HAAG GIRO 68
slacl
£gidóc@oti4a/nt
Kantoor
Telefoon:
Telefax
Postadres:
Westerpers bv (maakt deel uit v
Apothekersdijk 34. Leiden.
071 - 122 244
071 - 134 941
Postbus 112300 AA Leiden
erenver
de olie
n vrijwil
uurt not
xel, het
hte olie
:ht Rijks
Hoofdkantoor Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
Telefoon 070-3190 933
Telefax 070-3906 717
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur J Timmers
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L. van Koot.
Leiden en omgeving (tel. 071 - 144 046/047/48/49) G - J Onvlee (chef-redaifc]
F Buurman, K. van Herpen, K. van Kesteren, R Kleijn, drs. R Koldenhof, M
T. Pieters en M Roso,
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815)
A van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C van Haersma Buma, A van Holste
E Huisman, H Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R de Roo, drs. K Ver
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piët,
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838) M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S Pieterse.
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819) T Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
:orrespondenten in zijn verspreidingst
de nieuwsdienst van de Stichting Per
negen regionale kranfen in Neder'
Unie zijn H Leber, drs.
ïene verslaggevers
n de Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R
(chef), H Bijleveld, D. Hofland, P Koopman. D van Rietschoten en K van
het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureai
de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J. van den Bergh
(Peking), drs. H Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R Hasselerharm
Johannesburg), drs A Heering (Rome), B. van Huët (Parijs). M. de Konii
(Washington), F Lindenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs. R Vul
(Moskou), W Werkman (Jeruzalem). G. van Wijland (Belgrado). F Wijnam t<
(Bonn), J Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid var
publicatierechten van The Times e
M de Cocq
Nabezorging
Telefoon 071 -122 248 op ma. t/m v
15.00 uur
n 08.30 tot 17 00 uur
n 18 00 tot 19.00 uur. op z
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand 27,00
per kwartaal 79,80
per jaar 312,65
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand
per kwartaal
per jaar
28,20
82,80
318,65
it te worden voldaan
Het abonnementsgeld die
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 - 122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
01
JEN
r las ei
lande
het t
'an Cs
loor c
hoog
luinke
voor
werd
Hik wen
en lite
(kerk
en. In
op 2
eeld va
irifoorvecl
)renth:
l(|egenw
kwam
:ot de c
i Bergi
fkt dai
SPE1
!?ld
top m
biypj
Mariette Bogaers, secretaris van de islamitische vrouwenorganisatie
Al Nisa. FOTO ANP
