'De mensen willen graag gekraakt worden' Imigran tegen migraine: vlugger, veiliger, beter? GEZOND EN WEL Vitaminepreparatej in principe overbodj I116 05 Rat i Olympiscl portradio 2 innection 2 (oekenwijsl" morgen 00 Jachtdienst 106.02-07.C ii 16 04 EC I hulpverlen .04 Tijdsein Ie grabbeltc veer 19 20 lemelsbreet 40 Ronduit iv 16 00 KI S Bach: 1 Concert vot in C 18.04 Jsbrekerse erg Ensem DO Jazz op Constantijn 116 00 VAI DS Verhaa ededelingt VARA Evt jen. CDA :h Het N.I.I sn actualit en Berbe |l (BRTN) 11 19.20 Gas bical 21 03 I (BRTN) n (werpen^ £cidóc(5omatnt MAANDAG 17 FEBRUARI 1992 Idoor JAN PAALMAN Een half jaar geleden - op 17 juni 1991 om precies te zijn kwam Imigran, het nieuwe middel tegen migrai ne. als manna uit de hemel vallen. Migrainepatiënten vervoegden zich massaal bij hun huisdokter, want ze had den allemaal gehoord en ge lezen dat dit lang verwachte medicijn, vlugger, veiliger en beter dan alle andere medicij nen, een aanval van migraine in de kiem kan smoren. De patiënten wachtte een koude douche. Vanaf 1 juli 1991 moesten ze het peperdure middel (28,16 gulden per ta blet. 68,36 gulden per injec tie) bijna helemaal uit eigen zak betalen. Na verontwaar digde protesten van migrai nepatiënten zwichtte het Mi nisterie van WVC en wordt Imigran in injectievorm sinds 1 augustus alsnog ver- Eep vreemde situatie. Uit sluitend Hollandse pinnig heid kan het niet zijn, want waarom wel de injectie ver goeden en niet de goedkope re tablet? Werkt Imigran dan niet? Jawel, dat doet het, want anders was het in Ne derland niet eens vrijgege ven. Maar volgens het nieuwe Geneesmiddelen Vergoe- dings Systeem (GVS), dat op 1 juli 1991 in werking trad, moet Imigran, wil het voor vergoeding in aanmerking komen, ook aantoonbaar be ter werken dan een vergelijk baar middel. Beter dan ergo- tamine, dat per tablet slechts een kwartje kost. De fabri kant, de firma Glaxo, kon het ministerie en de Zieken fondsraad niet overtuigen van de superioriteit van zijn produkt. En die peperdure injectie dan? Tja. Het minis terie heeft die in zijn ondoor grondelijke wijsheid inge deeld in groep 6 van het GVS, de groep van de injectiemid delen, en injecties worden au tomatisch bureaucratisch al tijd vergoed. We zijn nu een half jaar verder. Een mooi moment om eens na te gaan of Imigran inderdaad een 'doorbraak' is bij de behande ling van migraine. Drie procent Wat migraine precies is kun nen eigenlijk alleen de pa Litho van de oude meester Honore Daumier. Het onderschrift luidt: Beng.." tiënten vertellen. In elk geval is migraine meer dan zo maar hoofdpijn. Je wordt bespron gen door een intense, hevig bonkende pijn links of rechts in het hoofd. Soms zijn er voor de aanval lichtflikkerin- gen te zien, maar bijna altijd is er dat kotsmisselijke ge voel, een overgevoeligheid voor licht en geluid, dat vier uur kan duren maar ook drie dagen. En als het over is dan is het niet echt over, want mi graine komt ten minste een keer per maand terug. Men schat, maar zeker weten doet men niet,'dat ongeveer drie procent van de bevolking er last van heeft, vrouwen twee tot drie maal zo vaak als man nen. Men weet zeker dat mi graine niet schadelijk is voor de hersenen, maar ook dat het sommige mensen sociaal invalide kan maken. Verder weet men eigenlijk heel wei nig zeker over deze kwaal. „Au..! Au. Pang. Ah Beng Men weet niet eens wat de werkelijke oorzaak is van mi graine. Theorieën genoeg na tuurlijk, maar geen er van heeft de medische gemeente echt kunnen overtuigen. De laatste die van Olesen in 1981 - berust, zo bleek on langs, op een meetfout. Er is bij een aanval van migraine iets mis met de doorbloeding van de hersenen, zoveel lijkt zeker, maar wat precies en hoe, is onduidelijk. Hoe onbegrijpelijker de kwaal, hoe meer medicijnen er tegen bestaan, en de lijst middelen tegen migraine is dan ook een waslijst. Bij een aanval is een anti-braakmid del de eerste keus. Dat zorgt ervoor dat het nederige, maar zeer onderschatte aspirientje in de maag blijft zitten. Als dat niet helpt, dan wordt een zwaardere pijnstiller, Napro- syne bijvoorbeeld, voorge schreven. Helpt dat niet dan is het tamelijk zware middel ergotamine (merknaam Ca- fergot, Cranimal, enz.) aan de beurt. Ergotamine bootst de werking van serotonine na, een natuurlijke signaalstof dat in het hoofd de bloedva ten vernauwt. Maar ergota mine kan ook elders in het li chaam de boel op stelten zet ten. Het is een krachtig mid del met krachtige bijwerkin gen als misselijkheid, braken of pijn en zwakte in de lede maten of - o ironie - hoofdpijn! Pas als dat niet helpt, als niets meer helpt, dan pas komt Imigran in aan merking. In de nieuwe 'Kom pas' van 1992, de geneesmid- delengids van de Zieken fondsraad. is Imigran het middel van de laatste keus. Imigran bootst net als ergota mine de werking van dat vaatvernauwende serotonine na. Met een belangrijk ver schil: het werkt uitsluitend in het hoofd. Theoretisch zou je dus mogen vernachten dat het trefzekerder is dan ergo tamine, sneller en ook nog veiliger. Maar of dat echt zo is weetje pas als de praktijk dat bewijst. Welnu. Toen de pa tiënten vorig jaar juni een re ceptje Imigran van hun huis arts wilden hebben, wist die arme dokter nog zo goed als niets van dit middel. Dat kon ook niet, want pas twee maanden later verschenen de eerste artikelen over Imigran in de binnen- en buitenland se vakpers. Daarin stond te lezen dat het middel in pak weg 80 procent van de geval len helpt en een nepmiddel bij ongeveer 30 procent. Of Imigran ook beter en veiliger is dan ergotamine was toen evenmin bekend. Geen bewijs Glaxo stuurde in november 1991 ijlings zo'n vergelijkend warenonderzoek naar een commissie van de Zieken fondsraad, die op haar beurt weer de staatssecretaris advi seert. En inderdaad, na twee uur helpt Imigran bij 80 pro cent van de patiënten en Ca- fergot (ergotamine) bij 60 pro cent. De commissie liet zich niet vermurwen en adviseer de staatssecretaris Simons voor de tweede keer om de ta bletten Imigran» niet te ver goeden. In dat onderzoek bleek ergotamine onver wacht weinig bijwerkingen te vertonen, in elk geval niet meer dan dat veilige Imigran. Nog belangrijker was dit. Imigran kan dan na twee uur wat beter helpen dan ergota mine, maar het middel lijkt het lichaam sneller te verla ten dan de migraine duurt: bij een derde van de patiën ten komt de migraine binnen 24 uur weer terug. Bovendien ontplooit ergotamine pas na vier uur zijn grootste wer king. Ais men het effect na vier uur had gemeten, dan zouden de rollen heel goed omgedraaid kunnen zijn. Vooralsnog is er geen bewijs dat Imigran beter en veiliger is dan ergotamine. Nogal wat artsen verwijten dc firma Glaxo dat het zijn mid del bij de patiënten heeft 'ge plugd'. Een kleine bloemie zing. Voormalig huisarts e. lid van de geneesmiddelen commissie van de Zieken fondsraad dr. Siep Thomas „Glaxo heeft maanden van ti voren de media bespeeld Vanaf het eerste moment i: er de suggestie'gewekt dat e een wondermiddel in aan tocht was: „migrainelijders nog even wachten, want d( pil tegen migraine komt er zt aan". Onzin, ergotamini werkt net zo goed". N. Duijn huisarts in Almere, en mede auteur van een gezagheb bend standaardplan voor de behandeling van migraine: „Een perscampagne van Glaxo? Jazeker". Toen hij op de buis een talkshow zag die de lof van Imigran bezong, besloot hij („Zij schreeuwen, dan ik ook schreeuwen") zijn hart te luchten in de Tele graaf. „Jammer. Het is geen slecht middel, maar zoals het aan de man werd gebracht is een firma als Glaxo onwaar dig". Intussen beraadt de staatssecretaris zich op het advies van de Ziekenfonds raad. Huismoeder DAG RA VIT VitaM»* Vitaminepreparaten. Idoor GERRIT JAN VAN OCHTEN, apotheker Zolang de 'r' in de maand zit, en dat zijn er na februari ni geven moeders hun kinderen vitamine D. Maar ook dt naar andere vitamines neemt toe. Is het nodig om vitan slikken? En zo ja, welk preparaat moeten we dan kiezen? Vitamines (vita=leven) zijn noodzakelijk voor ons lich; mens is niet in staat om deze stoffen zelf te maken. Dat b dat vitamines in ons voedsel moeten zitten. Vitamines aangeduid met letters. In Nederland is het bijna onmoge iemand een tekort aan vitamines heeft. Een voorwaard voor is wel dat gevarieerd wordt gegeten. Dan krijgt mei langrijkste vitamines vanzelf binnen. Neem bij voorbeeld vitamine A. Die voorkomt nachtblind is belangrijk voor de ontwikkeling van huid en haren en v gezonde groei bij kinderen. Deze vitamine komt voor boter, margarine, eieren, vis. Wortels, tomaten en bij vot kool bevatten caroteen dat in het lichaam wordt omgezet I mine A. Het is onnodig om baby's vitamine A te geven onf? van in zowel borst- als flesvoeding zit. n tot it imt beduii Voeding In principe dekt de normale voeding de behoefte aan vil volledig. Soms is die behoefte tijdelijk hoger: in de zi schap, bij het geven van borstvoeding, bij ziekte of bij het nen van topsport. In die situaties is het dus nog belangd op de voeding te letten. Concludeer niet meteen dat er riode vitamine-preparaten geslikt moeten worden. Er is één uitzondering op deze regel: zuigelingen en kind j," 6 jaar kan men (zodra de 'r' in de maand is) vitamine D ge' onder invloed van zonlicht wordt gemaakt. Vitamine AI pels kunnen dus vervangen worden door D-druppels. Inmiddels komen er uit Amerika berichten die sprek overdoseringen van bepaalde vitamines (A, B, D). Daaru duidelijk dat overdaad kan schaden. De werking van vit< ter voorkoming van verkoudheid is nog steeds niet bew onderzoek naar de rol van vitamines bij ziektes als kal hart-en vaatziekten is nog lang niet afgerond. Zoals uil ft staande verhaal blijkt zijn vitaminepreparaten in princi! ft bodig. Let ook eens op de prijsverschillen. Zo zijn er dur jq tabletten met dezelfde samenstelling als een eenvoudige link geste Jper, die land ligt. ilnde mii tomende Mijn moeder is een grijze vrijdagmorgen: zij moet de kamer doen; stof beeft; Gerrit Achterberg Druk was het in de grote zaal van de Zwanenhof, toen mevrouw Riet van Wijk haar inleiding hield: „Zo moeder, zo dochter?". Aan de hand van een aantal levensechte verhalen, zowel van de kant van de moeders als van de dochters, werd duidelijk dal we geen eenvormig beeld kunnen tekenen van de relatie tussen beiden. Het was hartverwarmend dat de jonge generatie mee deed. Dat 'meiden' het gehoor lieten weten hoe zij erover denken. Allicht, het is niet iedere moeder gegeven de omslag naar een nieuwe cultuur, waarin de vrouw een heel andere rol dan voorheen kan spelen, binnen haar eigen leeftijd te maken. Er werden heel wat vragen beantwoord. Toch bleven er nog veel over. In twee uurtjes tijds vouwt geen mens het kleed van vrouw-zijn-nu. dat qua makelij nog het meest lijkt op een patchwork handwerk, open. De vragen waarvan de spreekster uitging, eerder gesteld aan haar eigen leerlingen en aan een groep moeders, konden uiteraard niet alles omvatten. Met nadruk stelde mevr. Van Wijk dat hier geen sprake was van een enquête met algemene geldigheid. Aan het slot van de avond kwam van een vrouw de vraag of er nog enige waardering bestaat voor de gewone huismoeder die vanuit het aloude adagium: „De liefde van de man gaat door de maag", bij traditie haar werkterrein zoekt in huis en hof. Het assertieve drietal meiden gaf resoluut bescheid. Vaders kunnen ook aardappelen schillen, naar haar bleek, en als je samenwoont ben je met zijn tweeën verantwoordelijk voor de huishouding. Prima, als je zulke afspraken maakt. Maar... als een moeder nu uit een compleet andere traditie stamt, misschien maar één enkel talent heeft meegekregen. Mag je daar dan met mee woekeren? Dat is toch bijbels, evenals vriendschap met een gastmaal onderstrepen. Wat jammer dat de discussie hierover in (hoon)gelach versmolt. De inleidsler zal zich toch bewust zijn van het feit dat nogal wat vrouwen alleen maar in cliché's haar gevoelens kunnen vertolken? Het was mij liever geweest als spreekster precies aan dit voorbeeld had gedemonstreerd, waarover het de hele avond ging. Die grote kloof die zo dikwijls gaapt tussen moeders en dochters. Als we moeders houding ironiseren, doen we het omgekeerde van wat wenselijk is. Haar afkomst, haar geschiedenis moet meegenomen worden in de discussie over de onderlinge relatie. Inderdaad, in zulke gevallen (veel groter in aantal dan we liefst zouden aannemen) mist de dochter een beeld voor haar toekomst. Maar aangezien op deze avond eveneens is gebleken dat veel jonge meisjes van nu heel graag een lieve jongen vinden, willen trouwen en kinderen krijgen, lijkt het mij niet onzinnig te kijken hoe de grijze- vrijdagmorgen-moeder het doet. Ik zie maar al te dikwijls dat die tegen het weekend warm geel licht om zich heen weet te verspreiden! r de Ameril het comput laan. 1 N1 (NCFT u gemeente ien. Verder verslag uit r gehouden, die binnenki /ERSEN 0 N2 (VOO: irenlang dat efde Nu wei 1 drugs tere enis en kre EELFILr IBRTN1 U i.Joan Colli i RTL+ AIV l:FranzMa i N2 (VOO; I, Colleen C i RTL4 AFT aArquette. BRTN2TI y Timothy I SUPER B ZDF THE rE. Mosley I RTL+ HC Misdaad RTL+ TH Davis. Thri DIO VA Gerard Huige en zijn wonderbaarlijke geneeskunsten 1986) lijkt de top bereikt. Kortom, de concurrentie wordt moordend. Gerard Huige, natuurgenezer te Raalte. probeert overeind te blijven op een 'breed veld'. Of het nu om bottenkraken, handoplegging, toekomst voorspellen of bloedzuigen gaat, bij Huige kun je voor al die dingen terecht. Toch puilt zijn wachtkamer verre van uit. „Ik ben niet iemand die volle wachtkamers fokt". maar wat schouwt hij over mijn gezondheid? Lichte schrik in de ogen. „Nee, dat moet spontaan gaan, bij inge ving. Anders klap ik dicht." Hij zegt vrij goed een beeld te kunnen schetsen van iemand die binnenkomt. Hoewel, hij wordt ook wel n's bedonderd. Door mensen ja. Dan is hij te goed van vertrouwen. „Bij voorbeeld als ik een auto koop en te veel moet betalen." In dat soort dingen is zijn gave niet toereikend. „Ik ben wel heel goed om te kijken of ie mand een maagkwaal heeft, een kaakontsteking of rug kwaal. Dat zie ik aan de ma nierwaarop iemand kijkt, hoe iemand uitstraalt." Duizelin gen en oorsuizingen ontsnap pen hem evenmin. Ernstige glimlach: „Dat krijg je als je al twintig jaar in het vak zit, ei genlijk hè". Hij rangeert soepel naar een ander spoor: het bottenkra ken. zijn voornaamste bezig heid. „Nek rechtzetten, wer veltje. knieschijfje. De men sen willen graag gekraakt worden. Je verschuift de lucht in de botten, zodanig dat-ie niet meer tegen een zenuw drukt, je herstelt dus de in wendige druk. Zo help je de mensen van de pijn af. Ook geeft dat kraken een enorme psychische kick." Geen punt U weet, dat een kwakzalver een tijd geleden een botkan- kerpatiënt heeft doodge- kraakt? „Ja. dat geval ken ikHoe voorkomt u zoiets? „Oh. ik vraag in zo'n geval al tijd om de röntgenfoto's. Die heb ik geleerd om te lezen. Hoorde in Duitsland bij m'n opleiding. Nee, dat is geen punt. Ik ga voorzichtig te werk. Ik krijg van een huis arts in Raalte ook regelmatig patiënten". Hoeveel patiënten hebt u? Schrikachtig lachje. „Weet ik niet. Nee, nee, echt niet. Ik kijk gewoon in m'n agenda en ik zie wat de vol gende dag komt." De ruim drieduizend alternatieve genezers in dit land hebben nogal wat patiënten van de 6200 huisartsen 'afgesnoept'. Een opmerkelijk en bedenkelijk verschijnsel. Toch wordt de spoeling dunner. Want het aantal alternatieven (kwakzalvers volgens sommigen) is de laatste tien jaar verdubbeld, terwijl het aantal hunner patiënten met niet meer dan de helft toenam. Met ruim 12 miljoen patiëntencontacten (in Idoor HOMME KROL Van boven uit de behan- delverdieping tuimelt een stevige popdeun van de trap. Beneden in de doorzonkamer, rond de corduroy zithoek voor de patiënten, hangt een geur van Oriëntaalse kruiden. Op tafel een pil van een boek: Leben des Heiligen Gottes, tegen de wand stapels van Het Beste. Onder de eigenhandig ge zette bronwaterthee legt Gerard Huige, natural he aler, uit dat hij natuurlij ke gaven heeft. Direct na de puberteit schouwde hij alreeds kwalen van willekeurige mensen. Of het nu om een zieke maag ging, een pijnlijke linkerarm, tand of kies, Gerard legde z'n hand erop en foetsie, de pijn verdween. Kwestie van ener gie-overdracht. „Het gaat alle maal vanzelf. Ik hoef er niet veel voor te doen. Makkelijk hè?", zegt de 44-jarige Gerard met de warme, maar superieu re glimlach van een ingewij de. Soms is een patiënt al beter voor hij hem of haar een ge neesmiddel heeft verstrekt. Die werkwijze spekt Gerards portemonnee uiteraard niet, maar daar gaat het hem even niet om. „Ik wil ermee zeggen, dat ik dus eigenlijk geen op leiding nodig had". Hij heeft er niettemin een gevolgd, een gedegen Duitse zelfs van vier jaren, zodat hij zich gediplo meerd Heilpraktiker mag noemen. „De mensen willen nu eenmaal graag papieren zien, het geeft status, en is het ook wel handig voor de zie kenfondsen," grijnst hij in jongensachtige oprechtheid. Bloedzuigers Gerard begraast een flink stuk van het alternatieve veld. Hij is klassiek homeopaat, bottenkraker, natuurgenezer en bloedzuigerspecialist. En ook nog uiterst bedreven in de kabbalistiek, de mystieke" ge tallenleen Hij heeft dat alles in Duitsland geleerd. „Ja, ook de behandeling met medici nale bloedzuigers. Ze komen er ook vandaan, Duitsland heeft de beste steriele bloed zuigers". Wijzend naar de keuken: „Ik bewaar ze daar in potjes. Kunnen we straks wel even demonstreren als u dat leuk vindt". Nee, hij is geen arts. Voor die opleiding had hij de 'verkeer de hersens'. „Mijn intellect is naar binnen gekeerd en niet naar buiten. Ik heb moeite met mijn intellect. Ik kan heel snel denken, maar alleen op die gebieden die mij interes seren. Ik krijg al die scheikun de en wiskunde niet in m'n kop. Ik kan al die informatie niet verwerken. Ik zou er heel lang over moeten doen om arts te worden. En die tijd be nut ik liever voor belangrijker dingen, om mijn gaven en .ta lenten te perfectioneren. Ik verstrek wijsheid kun je zeg gen". Voor de natuurwetenschap verwijst hij naar z'n vrouw Holkje. Ze is een reguliere al- lopathische arts, zij het 'met heel veel interesse voor de ho meopathie'. „Ze heeft ook nog een opleiding psychologie ge daan bovenop de artsenstu- die. Zij is een hele goeie alter natieve psychiater. Op 't ogen blik doet ze schreeuwtherapie thuis in Heino". Nee, het huis is zo gebouwd dat de buren er geen last van hebben, rea geert hij met ongepaste ernst. Het echtpaar werkt veel sa men in Raalte-Noord, de zo veelste nieuwbouwwijk waar elke uitbundigheid tussen ge lijkgeschakelde gevels en ver keersdrempels wordt afge straft. In een gehuurde eenge zinswoning hebben de twee er drie behandelkamers inge richt. Merkwaardig, het is tien uur in de morgen, en ik ont waar geen schijn van een pa tiënt. Montere toon: „Ik werk op afspraak, over een uur krijg ik een patiënte uit Dor drecht. Daar ga ik uitgebreid mee in de slag. Nee, ik ben niet iemand die volle wacht kamers fokt en dan pas begint te werken. Doen veel collega's wel. Die bestellen hun patiën ten om negen uur en begin nen pas om elf uur. Een pa tiënt om half twaalf stuit dus op een tjokvolle wachtkamer. Gewoon een truc". Gave Laten we het nog even over uw gave hebben. Hij aarzelt. „Eigenlijk heb ik de neiging om dingen te zeg gen die ik eigenlijk helemaal niet zeggen wil „Oh". „Begrijpt u?". „Nee". „Ik heb er nog nooit over ge praat, eigenlijk. En ik wil er niet te veel accent op leggen. Zo belangrijk is het niet. Ik ben iemand di.e puur...eeh...de dingen.„eeh...kijk, als ik in de auto rij en er komt iemand langs in een auto, dan heb ik die persoon in een flits als het ware gefotografeerd. Binnen een seconde. Dan heb ik als het ware een plaatje in mezelf van die persoon. En dan kan ik iemand helemaal beoorde len. in zijn psyche, in z'n kwa len. Van die ene flits ja. Dat klinkt misschien heel gek voor u, maar het is zo". Met foto's van patiënten kan hij dat kunstje ook. Hij voor voelt ook wanneer iemand gauw dood gaat. Laatst nog een computerprogrammeur die hij bij een vriend ontmoet te. De man was 'binnen twee jaar' de pijpuit. Gerard kijkt me met kinderlij ke triomf aan. Met doodsver achting in mijn stem vraag ik of hem dat schouwen ook lukt bij journalisten. Wat voor kwalijks ziet hij in mij? „U bent een vriendelijk iemand die graag geaccepteerd wil worden. U staat te dicht bij mensen als u praat. Ja, dat heb ik net gemerkt, u kwam net even binnen een meter af stand van me staan. Dat bete kent dat u graag sympathie wilt hebben van de ander, maakt niet uit wie, u wilt geac cepteerd worden". Dat komt mij voor als een diepmenselijke behoefte. Gerard Huige: „Je kunt mensen met bloedzuigers behandelen voor migraine, zelfs voor kanker of voor zweren in de mond. Maar als je die bloedzuiger doorslikt ga je dood". FOTO: RON NAGTZAAM

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 10