andstra heeft geen verklaringen
Karlstad fungeert als godfather
Jan Bols
SPORT
Spelen van Atlanta krijgen een
gesloten karakter
Wacht u voor
de orgelman
OP DE BANK MET
^idócGotrtant
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1992
LA LECHERE Het oorspronkelijke
olympische ideaal dat deelnemen belang
rijker is dan winnen wordt bij de zomerspe
len van 1996 in Atlanta definitief losgela
ten. Bij het eeuwfeest van de olympische
beweging verliezen de nationale olympi
sche comités het recht zelf te bepalen wie
wordt uitgezonden. „We willen geen atle
ten, die vijf ronden na de rest binnenko
men. Dat is afgelopen aldus Antonio Sa
maranch. De IOC-voorzitter wil dat in de
toekomst de olympische deelnemers wor
den geselecteerd via continentale kampi
oenschappen en soortgelijke wedstrijden.
Landen met een laag prestatie-peil ver
dwijnen niet geheel van het toneel. In de
gedachtengang van Samaranch zullen zij
maximaal drie officials mogen afvaardigen
naar de openingsceremonie. De groei van
het aantal deelnemende landen is explo
sief. Als gevolg van het uiteenvallen van de
Sovjetunie en andere politieke ontwikke
lingen telt het IOC in 1996 naar alle waar
schijnlijkheid 190 tot 200 aangesloten lan
den. Dat hoopt tot beperkingen. Sama
ranch meent dat in 1996 bij de zomerspelen
het plafond voor het deelnemersaantal zal
liggen bij 10.000 tot 10.500 atleten.
Ijshockeyspeler
wint rechtszaak
ALBERTVILE De Franse ijshockey
er Sylvain Beauchamps krijgt bijna
13.000 gulden schadevergoeding van
de Olympische Organisatie in Albert-
ville (COJO) voor het onrechtmatig ge
bruiken van zijn foto voor een poster.
Dit heeft een Franse rechtbank be
paald. Beauchamps was kandidaat
voor het Frans Olympisch team, maar
werd niet geselecteerd. Zijn foto werd
wel gebruikt voor een reclamecampag
ne van COJO. De in Canada geboren
speler had een rechtszaak aangespan
nen, omdat hij geen toestemming voor
het gebruik had gegeven.
Zandstra en Visser
missen persconferentie
ALBERTVILLE Falko Zandstra en
Leo Visser verschenen gisteravond na de
5000 meter ruim drie kwartier te laat bij
de verplichte persconferentie. Het Oran
je-duo, winnaar van de zilveren en bron
zen plakken, was volgens NOC-perschef
Frits Suèr door de organisatie niet op tijd
ingeseind. „Ze zijn er al", riep NOC-voor-
zitter Wouter Huibregtsen vrolijk, toen
het tweetal alsnog in het mediacentrum
in Albertville arriveerde. Op dat moment
was de officiële persbijeenkomst met
olympisch kampioen Geir Karlsstad al
lang beëindigd. De Noor werd door ruim
honderd buitenlandse journalisten aan
gehoord. Voor de Nederlanders was
slechts minimale internationale belang
stelling.
/BERTVILLE - Falko
indstra begint aardig te
innen in het internatio-
e schaatscircus. In wat
[j zijn leerjaar noemt,
pgst de Fries niets an-
ers dan bewondering. Na
jn Europese titel half ja-
tari kwam volgens eigen
ggen zijn olympische
veren plak op de 5000
iter van gisteren even
verwacht. Het wonder-
nd houdt nog altijd geen
kening met zichzelt.
ndstra is de verpersoonlij-
ng van de Friese nuchter-
id. Heeft nooit echt een ver-
iring voor zijn pieken, vindt
eigenlijk maar gewoon,
uk? Zandstra voelt die prak-
ch nooit. Als-ie faalt, komt
doordat de vorm hem in de
lek laat. Of gewoon omdat er
fout is gemaakt. Maar niet
3r verwachtingen en bespie-
ingen van buitenaf. Zand-
a kan er goed mee overweg,
nooit boos, maakt zich zel-
i kwaad.
gemakzuchtig, zegt-ie van
hzelf. Maar op het werkijs
Albertville bewees de
intigjarige Heerenvener het
;endeel. Zandstra zwoegde
het een lieve lust was, leek
worden beloond met goud,
ar moest genoegen nemen
lt zilver. „En nu moeten jul-
die medaille niet al te dof
iken", zei bondscoach Ab
tegen de verzamelde
idia-vertegenwoordigers
font het is toch een succes,
ver voor Zandstra en brons
)r Visser. Ik heb echt geno-
van die gretigheid en
ihtlust van die mannen,
ldkamp incluis".
Falko Zandstra (links) en Leo Visser (rechts) tonen zich toch tevreden, ondank de heerschappij van Karlstad (midden).
I FOTO:ANP
Falko Zandstra zegt overigens
niets van een olympische sfeer
te voelen. „Die medaille is
prachtig, maar dat het vandaag
Olympische Spelen waren,
kan ik niet zeggen. Ik had het
me heel anders voorgesteld.
Overdag doe ik niets. Ja, trai
nen, een beetje op bed liggen,
tv-kijken en computerspelle
tjes doen. Er is geen sfeer. Oh
ja, ik mocht Ard Schenks auto
telefoon nog even testen. Heb
toen maar even naar huis ge
beld, naar m'n vriendin en
naar m'n vaders zaak. Die test
verliep goed, zei ik later tegen
Ard. Z'n telefoon deed het, ik
heb iedereen kunnen spre
ken".
Het kille sportklimaat is niet
veroorzaakt door de povere re
sultaten bij de vrouwen. Zegt
Zandstra. Waarna hij plots op
merkt: „Yvonne van Gennip
had eigenlijk na Calgary
moeten stoppen. Ze was toen
24. Of misschien twee jaar la
ter. Ik denk dat dat verstandi
ger was geweest. Of misschien
na twee jaar. Ze behoudt im
mers altijd haar naam. Om de
roem hoeft ze het niet te doen.
Wat ik doe als ik in Lilleham-
mer drie gouden plakken win?
Hahaha, weet ik nog niet. Mis
schien stop ik wel. Maar dat
hangt ook van mijn lichamelij
ke conditie af'.
Gekke dingen
Meer dan bij Zandstra heerste
er bij Leo Visser en Bart Veld
kamp teleurstelling over de
condities van de ijsbaan. Re
gen teisterde voortdurend een
eerlijk wedstrijdverloop. En
naarmate de dag vorderde,
werd het ijs harder. „Het is
straks bij de tien kilometer
niet te hopen dat iemand uit de
derde startgroep wint", zei
gouden medaille-winnaar
Karlstad gisteren. „Maar als
die wedstrijd, die om 12.00 uur
begint, niet wordt uitgesteld,
gaan er nog gekke dingen ge
beuren. We hadden vandaag al
een dag willen wachten, maar
de scheidsrechter wilde niet
luisteren".
„Voor een sporter die zich vier
jaar lang voorbereidt op een
dergelijk toernooi doet dit
pijn", zei Visser (derde in
7.04.96). „Ik ben voor negentig
procent verliezer door de
weersomstandigheden", aldus
Veldkamp (vijfde in 7.08.00).
Beide rijders zochten na afloop
de parkeerplaats van het ijs
stadion op. „Ik hoef dan even
niemand om me heen", zei
Veldkamp. „Ik was li<;ht ont
vlambaar", reageerde Visser.
Veldkamp zette in met 7.08.00.
Toen Koss 7.11.32 schaatste
fleurde de Hagenaar even op.
„Ik dacht, misschien is het zc
slecht nog niet. Maar eigenlijk
klopte het al niet. Ik loop nooit
zo ver weg bij Koss. Daarna
dacht ik: waarom ik?. Maar ik
heb het snel verwerkt, ben het
alweer vergeten. De tien kilo
meter komt nog, en daar ben ik
redelijk goed in".
Visser pleitte gisteravond voor
rigoureuze maatregelen. „De
ISU moet een krachtig protest
naar het IOC doen uitgaan om
wanneer nodig de wedstrijd te
verplaatsen. Zelf heb ik niet
zoveel te klagen gehad over de
omstandigheden, ik was zelfs
tevreden over mijn race. Maar
zoals iedereen weet kom ik
hier voor goud. Over twee da
gen is mijn schaatscarrière af
gelopen en ik wil goud halen
op de Spelen. Dat is het enige
dat nog op m'n erelijst ont
breekt. En als het dan in de
eerste poging niet lukt, dan
doet dat even pijn".
„Het hoofddoel blijft goud",
vervolgt Visser, die nog twijfelt
over deelneming aan de 1000
meter. „De 1500 meter komt er
nu aan (zondag, rl). De dagen
die me nu resten zijn voldoen
de voor herstel. Mocht ik hier
geen goud halen, maar wel an
dere medailles, dan is er geen
sprake van een fiasco. Medail
les scheppen bevrediging. Al
tijd".
door BERT JANSMA
Ik heb het gisteren een paar keer gevreesd: Let op,
straks hebben we niet alleen opgevroren
regendruppels op het ijs en een uitvallende
tijdwaarneming, maar dan duikt die vent met dat
orgeltje óók in het ijsstadion op. Zeg niet dat u hem
niet kent. Hij maakt al dagenlang het ijshockey
onveilig door op de gekste momenten de ether
binnen te vallen met een stel obscure deunen waar
hij alleen de eerste noten van kent. Het schijnt een
Amerikaanse gewoonte te zijn, vertelt een collega
van de sportredaktie. Nou die mogen ze houden, In
heb er al een bloedhekel aan dat in het zuiden van
ons eigen land de blaaskapellen voetbalvelden als
openbaar oefenlokaal plegen te gebruiken. Zodat er
voortdurend een stel boerenkielen dwars door het
spannende Kerkrade versus Chèvremont heen zit te
toeteren. De olympische orgel-ellende is nóg groter
door de prima akoestiek van de hal. Bij Rusland
tegen Tsjechoslowakije zat de orgelaar voortdurend
Kdadalinka op zijn Philicorda te jengelen en ik ben
door familie-omstandigheden nota bene vóór de
Tsjechen, die je overigens geen zachtzinnigheid kon
verwijten. Er moet echt iemand komen die al de
bespeler ontvoert b/ een emmer vrieswater in het
orgeltje leeggooit of cl afreist naar Albertville met
een spoedcursus van Stephen Meederplus
gevarieerd melodiemateriaal. Gisteren heeft hij
mijn gal niet verder aangetast gelukkig. Anders
had ik het echt niet gehouden. Want al mogen we
dan juichen voor onze eerste twee medailles, ik geef
Bart Veldkamp gróót gelijk die zich afvraagt of dit
nu topsport is. Elk huis-, tuin- en keukentoernooitje
wordt tegenwoordig afgedraaid in prachtige hallen
waar de vooruitgang zorgdraagt voor altijd
hetzelfde ijs. Maar tijdens de Olympische Spelen
nota bene zitten we weer in de oertijd van het
schaatsen toen Jaap Eden achter de koek en zopie-
tent moest wachten tot de wind ging liggen. Ard
Schenk heeft het juist gezegd: volgende Olympische
Winterspelen alléén maar op overdekte banen.
Gelukwensen naar Leo en Falko. Maar het spijt me
voor Bart. En voorJohan Koss. En ïk haatte even
commentator Heinze Bakker die opportunistisch
riep, toen een Nederlander Koss naar de vierde
plaats verdrong: „En na Onze Nederlanders, wie
hebben we daar? O, een Noor. Hoe heet-ie ook weer?
Ach ja, Koss". Tjonge, jonge, wat een leedvermaak.
We dragen Heinze als straf op om een hele
ijshockey-wedstrijd naast de orgelman door te
brengen.
SPORT OP TV
Nederland 3
VANDAAG
19.00-24.00 uur: Winter bij de NOS
19.00-20.00 uur: De hoogtepunten van
de dag en ijshockey montage Zwitser-
land-Noorwegen
20.00-20.23 uur: NOS Journaal
20 23-20.50 uur: IJshockey Tsjechoslo-
wakije-Canada (in de pauzes kunstrij
den dames)
20.50-21.00 uur: NOS Laat
21.00-22.30 uur: Vervolg ijshockey
Tsjechoslowakije-Canada (in de pau
zes Kunstrijden ijsdansen)
22.30-22.50 uur: Studio Moutiers, met
o.a. de belevenissen van de Nederland-
22.50-23.05 uur: NOS Journaal
23.05-23.32 uur: NOS Laat
23.32-24.00 uur: Samenvatting van de
dag en kunstrijden IJsdansen
BBC 1, 00.55 uur: Olympische Spelen
in Albertville.
BBC 2, 19.00 uur: Olympische Spelen
in Albertville
Duitsland 1, 20.15 uur: Olympische
Spelen in Albertville.
Duitsland 2, 23.00 uur: Die Sport-Re
portage met onder meer Bundesliga-
voetbal.
Superchannel, 20.00 uur: Inside golf,
20.30 uur: Tennis magazine.
Sportnet, 18.00 uur: Sport.
Eurosport, 18.00 uur: Sport
HOOGEVEEN - Jan Bols
leeft een klein televisietoe
stel tussen stellingen met 350
sportschoenen staan. De
voormalige schaatscrack
maakt voor de verrichtingen
van de huidige generatie
ichaatsers dan ook geen mi-
luut vrij. 'Sportzaak Jan
Bols', gelegen aan de Hoofd
straat in Hoogeveen, vraagt
nu eenmaal al zijn aandacht.
,Ik kan toch moeilijk naar de
televisie gaan zitten kijken
als er een klant binnen
komt", zegt Bols. Gistermid-
was het rustig in de zaak
en zat Jan Bols op een van
zijn pasbankjes de 5000 me
ter voor heren te bekijken.
Door de uitslag werd Jan Bols
niet verrast. „Als ik tevoren
vier namen op papier had
moeten zetten, waren het
deze vier misschien wel -ge
weest. Behalve Zandstra, van
niet bekend was of hij in
de buitenlucht ook snel kon
schaatsen".
Bols deed in 1968 (Grenoble)
en 1972 (Sapporo) mee aan de
Olympische Winterspelen,
maar haalde nooit een me
daille. Dit in tegenstelling tot
zijn kernploeggenoten Ard
Schenk en Kees Verkerk, die,
meer dan Bols, Neer lands
meest succesvolle schaatsge-
neratie vertegenwoordigen.
Bols reed minder snel, maar
vooral die éne dramatisch
verlopen rit op de vijf kilome
ter tijdens de Europees kam
pioenschappen van 1971 in
Heerenveen verschafte hem
het imago van een pechvogel.
Het stadion galmde 'Heya
Jan Bols, Heya Jan Bols',
maar de arme Bols vergat de
kruising. Hij draaide daar
door twee keer de buiten
baan. Jan Bols werd, hoewel-
ie zelfs iets meer dan vijf kilo
meter had afgelegd, gedis
kwalificeerd.
Verslagen
Nederland maakte die zon
dagmiddag een verslagen in
druk. Bols leidde immers in
het algemeen klassement en
zou wellicht eerste zijn ge
worden als hij die afslag niet
had gemist. Zelf zegt de
Drent om de verkeerde wissel
van 1971 nooit een traan te
hebben gelaten. „Het was
jammer, dat wel. Maar het
was zó en niet anders. Na dat
jaar kwam nog een jaar,
niet zou- zijn gebeurd. „Ik
maakte in die tijd wel eens
kleine aanpassingen aan
mijn schaatsen en die van
Ard en Kees, daar is het mee
begonnen".
Tijdens de 5000 meter heeft
Bols een lijstje met namen en
tijden van de rijders voor zich
liggen, de tussentijden houdt
hij ook bij. De krant is er im
mers, en 's avonds belt nog
een journalist van een andere
krant voor een kort commen
taar. Bols heeft het als glle
oud-Olympiërs druk dezer
dagen. Ook hij werd ge
vraagd voor een uitzending
van Unicef die vanavond
nieuwe donateurs voor deze
wereld-kinderorganisatie
moet opleveren. Bols gaat
niet: „Ik had al een andere af
spraak".
Jan Bóls houdt niet van over
dreven toestanden. „Ik ben
reëel. Het is een verrekt leu
ke tijd geweest met Ard en
Kees. We waren geen dikke
vrienden, maar als er gezwe
gen moest worden zwegen
we, en als er gepraat moest
worden praatten we. Ik lag al
tijd bij die lange (Ard Schenk,
red.) op de kamer. Dan maak
je samen dingen mee die niet
naar buiten moeten", zegt
Bols. Over de aard van deze
'dingen', laat Bols zich on
danks pretoogjes niet verder
uit. De zwijgcode wordt ook
twintig jaar later in Hooge
veen niet verbroken. „We wa-
ren jonge kerels, dan gebeurt
er wel eens wat".
toch?" De nuchtere Bols be
kijkt het inmiddels zelfs van
de zonnige kant. „Misschien
dat de mensen me nu nog
kennen door die affaire. Er
staat nog wel eens een echt
paar voor de winkel, meestal
ouder dan ik, dat duidelijk te
gen elkaar zegt: Kijk dat is 'm
nou".
Hij prepareert schaatsen van
toppers als Herma Meijer en
Gerard van Velde, de Neder
lands kampioen sprint, maar
zelf vertoonde hij zich dit sei
zoen nog maar twee keer op
de kunstijsbaan in Assen
voor een paar rondjes. Hij zit
liever op de racefiets. „Ik
houd van sporten' waar ik
heel erg moe van word".
De haargrens van de schaat
senrijder, destijds ook al in
het bezit van een hoog voor
hoofd, lijkt niet veel verder
opgeschoven, ondanks zijn
47 jaren. Weinig zakelijke
zorgen? „Het gaat goed, mis
schien dat we de zaak nog
eens gaan uitbreiden naar
achteren". Bols zegt achteraf
dat de overstap als machine
bankwerker naar een eigen
sportzaak, zonder zijn spor
tieve carrière waarschijnlijk
Jan Bols, de stayer van weleer, kijkt met belangstelling naar de olympische jeelden.
ALBERTVILLE - Oslo,
maart 1988. Een maand na de
Olympische Spelen houdt de
Noorse schaatsselectie crisis
beraad. De wanprestatie in
Calgary' is aanleiding voor de
spoedbijeenkomst. De sfeer
is om te snijden, de spanning
bijna ondraaglijk. Geir Karl
stad verbaast zich daarover.
Staat vervolgens op, loopt
hoofdschuddend de broeieri
ge ruimte uit en neemt als
enige het kloeke besluit door
te gaan. Noorwegen dankte
hem gisteren op blote knieën
voor die ingeving. Hij won
goud op de vijf kilometer in
6.59.97. En liet drie verbaas
de Nederlanders achter zich.
Woensdag keek Karlstad zijn
vriend en landgenoot Koss
veelbetekenend aan toen hem
op een persconferentie werd
gevraagd wie de grootste con
currenten van het tweetal wa
ren voor de vijf kilometer. Een
lachsalvo daverde door de hal.
Het duo moest het antwoord
schuldig blijven.
Koss kon gisteren zijn geluk
niet op toen Karlstad aan zijn
gouden race bezig was. „Hij
bleef als enige in het Noorse
schaatsen geloven", zei Koss.
Koss kwam niet verder dan de
zevende plaats (7.11.32). „Je
mag Geir als de Godfather van
het Noorse schaatsen beschou
wen, de redder van Noorwe
gen. Als hij destijds niet had
doorgezet, hadden we hier nu
niet zo geschaatst. Het bete
kent voor mij heel veel dat
Geir vandaag gewonnen heb
ben. Hij verdient het het meest
van allemaal".
Opvallende woorden van twee
voudig wereldkampioen Koss,
over wie de gouden Karlstad in
december nog de loftrompet
stak. „Koss is het beste wat
Noorwegen kon overkomen",
zei Karlstad toen. „Hij is nu de
.bekendste sportman van ops
land. Ik vind het niet erg om in
zijn schaduw te staan. Nie
mand ovejlreft hem". Karlstad
zal dan toch' even moeten wen
nen aan zijii nieuwe status.
Want met zijn prestatie van
gisteren is hij voorlopig de gro
te held van Noorwegen. „Hoe-
Geir Karlstad realiseert zich de gevolgen van zijn goede tijd op de 5000 meter.
I FOTO: ANP
wel het een grote loterij was,
heeft de beste gewonnen", al
dus Kristiansen, de Noorse
bondscoach.
Brief
Karlstad stond de laatste we
ken volop in het nieuws toen
bleek dat de 28-jarige stayer al
sedert twee jaar met een brief
op zak loopt waarin gewag
wordt gemaakt van een afwij
kende hormoonspiegel. Karl-
stads' huishouding van binnen
wil na zware inspanningen nog
wel eens op hol slaan. De medi
sche commissie van het Inter
nationaal Olympische Comité
heeft bepaald dat de verhou
ding tussen testosteron en epi-
testosteron met grote regel
maat de fatale grens van 6:1
benadert. De limiet is echter
nimmer overschreden, de aan
dacht die de kwestié kreeg was
zwaar overdreven. „Ik heb me
daar enorm aan geërgerd", zei
Karlstad gisteren nog maar
eens. „Het was het verhaal niet
eens waard". Ter vergelijking:
bij wielrenner Theunisse, die
beweert nimmer, verboden sti
mulerende middelen te heb
ben gebruikt,'werd ooit de ver
houding 40:1 vastgesteld.
De dopingcontroleurs keken
gisteren echter nieuwsgierig
in de hormoonspiegel van
Karlstad. De gouden medaille
weerkaatste echter fel, Karl
stad bleek op generlei wijze ge
drogeerd, moesten ook de ex
perts van Albertville toegeven.
„Die geruchten over doping
zijn gewoon grote nonsens",
zegt Kristiansen. „Een onno
dig opgeblazen zaak".
Tussenpersoon
Karlstad was eerder bij een do-
pingrel betrokken. Vier jaar
geleden in Davos, vlak voor
vertrek naar Oslo, nam hij een
pakje vol met anabole steroï-
den aan van de Rus Goeljajev
die tussenpersoon bleek voor
de diep weggezonken Stein
Krosby, eens een beloftevolle
Noor. Net op tijd begreep Karl
stad Goeljajevs kwade bedoe
lingen, maar raakte er wel door
van de wijs. „Ik had er bijvoor
beeld niet aan moeten denken
wat er met mij had kunnen ge
beuren als ik door de douane
in Oslo was aangehouden".
Vorig jaar tuimelde Karlstad
van een huistrapje. Zijn pré-
olympische jaar viel in duigen,
alle goede bedoelingen ten
spijt. Met een kromme rug be
woog hij zich voort. „Een dik
jaar terug lag ik nog in het zie
kenhuis", aldus Karlstad.
„Kun je je het voorstellen? We
hebben het hele jaar hard ge
traind, ik alleen veel harder
dan vorig jaar. Ik moest wel,
om die achterstand goed te
maken". Karlstad verloor een
jaar terug in het hospitaal ne
gen kilogram aan gewicht. Dat
was niets vergeleken bij de de
plotselinge kuur die Kristian
sen gistermiddag onderging.
„Ik verloor vanmiddag tien
kilo, toen ik Karlstad zag
schaatsen. Dit was een onge
looflijke race".
„Natuurlijk had die race
moeten worden afgelast", ver
volgt Karlstad. „Maar alleen
wij en de Nederlanders protes
teerden. Eigenlijk is dit het be
wijs dat indoorschaatsen de
toekomst is. Wedstrijden op
buitenbanen moeten niet meer
voorkomen. Voor de race had
ik moeite met de baan. Nu vind
ik het allemaal wel best. Ik heb
goud, daar gaat het om".
