DE BEST GEKLEDE AUTO IN Z'N KLASSE: v.a. 19.995,-
s
Uniek concert slagwerkers met Senegalese meesterdrummer
KUNST/RTV
UMTGAANSSPECIAL: DE MICRA MARCH
NISSAN
E&idaeGoiiqant
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1992
ontvar
>00 uur
18.00 u
uw 1
MARCH IJ
ËJ NISSAN
Als u nu aan een nieuwe auto toe bent heeft
Nissan gróót nieuws: de Micra March 1.2. Een speciale uitvoering in
exclusief uitgaanstenue. Een beperkt aantal Micra's is namelijk uitgerust
met stijlvolle extra's waar u nauwelijks iets voor betaalt.
Kijkt u maar: speciale design bekleding in zwart met grijs/groen motief,
een groene sierbies op de voorportieren, een zwart dashboard met witte
snelheidsmeter en zwarte cijfers, intervalschakelaar op de voorruit-
wissers, interieurverlichting over beide voorportieren en een make-up
spiegel in de zonneklep van de passagier. Aan de buitenkant valt meteen
de in carrosseriekleur uitgevoerde achterspoiler op èn de handige achter-
ruitwisser/sproeier, modieuze striping, stootstrips op de flanken, twee
van binnenuit verstelbare buitenspiegels, sportieve wielcovers en de
exclusieve March-badge. U kunt kiezen uit de carrosseriekleuren rood,
wit en zwart metallic.
En dat bovenop het toch al onvergelijkbaar complete uitrus
tingsniveau dat élke Micra kenmerkt. Plus z'n pittige 1.2
liter motor, hoge inruilwaarde en aangenaam
lage rijkosten. Voegt u daar de bijzondere
Nissan eigenschappen als drie jaar of 100.000 km algemene garantie en
zes jaar carrosseriegarantie aan toe en u weet wat u te doen staat. Meteen
naar de Nissan dealer, waar deze buitenkans tijdelijk voor u klaar staat
voor een vriendenprijs.
Het betalen kunt u makkelijk
maken met 'n financiering
van Nissan Finance. Uw
Nissan dealer beschikt
over alle informatie.
Alphen a/d Rijn, Autobedrijf Van Leijden B.V., Koperweg 1, tel. 01720-40366. Leiden, Auto Heemskerk B.V., Lammenschansweg 128, tel. 071-310811.
Noordwijk, Garage Abswoude B.V., Nieuwe Offemweg 2, tel. 01719-19246/13150. Roelofarendsveen, Auto Heemskerk, Alkemadelaan 1, tel. 01713-12866.
Wassenaar, Garage Rooijakkers (servicebedrijf), Hofcampweg 81-83, tel. 01751-13279.
Dogtroep maak
Albertville toteen
nag<
'slagveld' van EN E
grote schoonhefMwcu
AMSTERDAM -
derlandse Dogtroep
dens de winterspeli
Albertville een belai
gedeelte van het cull n boods
programma vullen.
en 19 februari (ope1^
repetities) en op 20
februari (galavoorsl
gen voor telkens min
5000 bezoekers) zal d
atergroep voor het
haar bestaan een
tisch sneeuwspei
opvoeren.
De Dogtroep is al twee
in Albertville, want de"1
stelling is weliswaar in 1
land bedacht, maar wo r?
plaatse samengesteld en
nog aangepast. De Do
heeft in ons land en i
ver daarbuiten een naaniPIÈT
bouwd met zeer omvarf
en soms schokkende s
spelen in de open lucht.
Albertville zal in de opei J€
worden gewerkt. De vojiden t(
lingen hebben plaats ktigde
zonsondergang (18.15 u ik var
duren iets langer dan e^raj
uur. Er wordt gespeeld
'piste' van ongeveer vij^'
tachtig meter. Het publ Al®
daar in een grote cirk U zijn
heen van het schouwsp a VOO
nen genieten.
Het cultureel programi
de winterspelen zou aan
lijk Europabreed van
zijn. Maar het ene na he(Lagari
re idee sneuvelde. Er is
programma van in totajf
tig onderdelen, voornas helei
bestaande uit muziek epustzijri
uit Frankrijk, Spanje. D
roep is als enige grootse niet o
theater-act overeind geliemanc
ïidsfrea
De groep heeft zeer ve( t met
ring met het werken on t(
treme (weers)omstai eresse
den. In Nederland zal ifnissch
verrichtingen van de Ddt ik wi
mogelijk op televisie kn in z
volgen, maar de NOS werreinl
op het laatste momentk in He
hoeveel tijd er aan besto'
worden.
SRDA
van
linger
n de
critiel
llen
na Vc
te ri
Podii
de fed
tandei
inds, 1
zwaar
luidige
dejazz
muzie
het fc
den ni
Stichti
eerde
(SJIN)
ens de
it een
ibsidie
r hun
»sen.
lie fede
•tel hei
Sche
i te lat
onds\
Een
luziek-
liet vei
het d
men
enigin
atie is
oor de
strueti
oor d
lat de
eling
niet n;
Volg»
ardooi
de
toren
nte re
de sul
Idoor
LARA VAN SCHAIK
DEN HAAG - Als Boed
dhistische monniken zit
ten ze in hun studio aan
de Derde van de Kunst
raat in Den Haag rond een
stellage van koebellen en
een enkele gong. De leden
van de Slagwerkgroep
Den Haag werken onver
moeibaar aan een opmer
kelijk repertoire. Nog
unieker is het concert dat
ze vrijdag samen met de
Senegalese meesterdrum
mer Doudou N'Diaye
Rose geven in de Dr. An
ton Philipszaal.
Bij binnenkomst in de studio
struikel je bijna over de trom
mels, pauken, marimba's
(soort xylofoon met een veel
groter bereik) en meest
vreemdsoortige slagwerkin
strumenten die je maar kunt
bedenken. Veel tamtamvoor-
werpen komen uit Afrika, Azië
en Zuid-Amerika en die bren
gen klankkleuren voort met
een onbegrensde mogelijk
heid. Een deur verder is de ei
genlijke oefenruimte, daar is
het een rommelig. Dat ze in de
chaos nog iets terug kunnen
vinden is een wonder. De repe
titie kan beginnen.
„Sorry op maat 62 was ik even
weg". Voor Niels van Hoorn
wördt het even allemaal te
veel. Maar dat geeft niet. „We
moeten het wel honderd keer
doen, net zo lang totdat we al
lemaal hetzelfde ritme voelen.
De laatste tien maten zonder
vertraging, maar wel langzaam
spelen. Dan weet je tenminste
wat je moet horen", enkele
aanmoedigende uitspraken
van artistiek leider Arnold Ma-
rinissen.
Tijdens het eerste half uur lijkt
het stuk 'Under the Umbrella'
van de Japanse componist Jo
Kondo een jingeljangeluitvoe-
ring, maar daarna komt er
langzaam structuur in. „Het
probleem is dat de koebellen te
veel doorgalmen, vooral de
lage noten", zegt een van de
musici. Na iedere slag op een
bel, wordt de trilling van het
geluid onmiddellijk tegenge
houden door de bel even vast
te houden. Maar naarmate er
meer noten op de muziekbal
ken verschijnen en het ritme
wordt verhoogd, wordt dat bij
na ondoenlijk. De koebellen
zijn geen echte koebellen, niet
in de zin van dat ze voor runde
ren zijn gemaakt, ze hangen
ook niet aan leren riemen.
Hoewel Niels van Hoorn denkt
dat er eentje tussen zit die wel
echt is.
Bij Slagwerkgroep Den Haag
val je van de ene verbazing in
de andere. Verrassende com
posities volgen elkaar op. Van
'Under the Umbrella' na 'Clash
Music' van de Zwitser Nico-
laus A. Huber is een overgang
waar geen lijn in valt te ont
dekken. 'Clash Music' is een
stuk voor vijf bekkens. Dat je
meer met dit eenvoudige
muziekinstrument kunt, dan
alleen in een fanfare af en toe
de 'pannendeksels' tegen el
kaar aanslaan, bewijst dit stuk.
'Clash Music' klinkt alsof er
een hele kolonne mieren aan
komt trippelen. Met de bek
kens schuren ze over een hard
board vloer, slaan de bekkens
tegen elkaar en laten het ge
luid wegebben door het instru
ment met de zijkant tegen het
lichaam aan te drukken, ver
volgens wordt met de binnen
kant van de ene bekken over
de scherpe rand van de andere
gestreken. Het stof stuift op.
„Even een pleister halen", zegt
Arnold. Hij heeft een snij-
wondje opgelopen aan zijn
hand. Huber schreef in 1988
het werk 'Herbstfestival'.
waarvan 'Clash Music' een on
derdeel is. Het frappante is dat
juist dit stuk totaal anders is
dan de rest. Hij ging uit van
hele zachte tonen, zelfs tot het
onhoorbare en zag af van iede
re versterking.
Opa
De Slagwerkgroep kan niet zo
als klassieke orkesten en en
sembles uit meer dan drie eeu
wen bladmuziek putten. De
eerste componist die voor slag
werk schreef was de Ameri
kaan John Cage. De Haagse
groep noemt hem 'de opa' van
het slagwerk. Cage was in het
dagelijkse leven drukker van
beroep. Hij zocht spullen bij el
kaar (voornamelijk huisraad
en attributen uit de drukkerij)
waarop hij kon trommelen en
schreef daar de partituren
voor. Zijn stukken zijn nog
steeds vrij interpreteerbaar. Je
kunt zelf de instrumenten uit
zoeken en daarmee aan de
gang gaan. „Dat moet natuur
De Senegalese meesterdrummer Doudou N'Diaye Rose tijdens een repetitie aan het werk.
I FOTO: STEPHEN EVENHUIS
lijk wel in overeenstemming
zijn met je artistiek geweten",
aldus Ger de Zeeuw.
Dan komt de van Amerikaanse
komaf Ron Ford binnenwan
delen. Hij is de componist van
'Star', een compositie voor vi
brafoons en keramische scha
len. Hij komt de laatste aanwij
zingen doorgeven. Door ge
brek aan voldoende nieuw re
pertoire heeft de slagwerk-
groep Ford de opdracht gege
ven een stuk te schrijven. Tus
sen de uitvoerende muzikan
ten en de componist moet een
wisselwerking bestaan om tot
een zo goed mogelijke uitwer
king te komen van het nieuwe
werk. De voorloper van 'Star'
was een experiment. Roestvrij
stalen holle buizen werden in-
gekerfd, en daarop zou dan
met een staafje overheen ge
raspt worden. Al gauw bleek
dat dit niet werkte en werden
de buizen van het programma
geschrapt. Arnold Marinissen
vist nog een overblijfsel van
het experiment vanachter de
verwarming vandaan.
In 1990 heeft de Slagwerk
groep een studiereis gemaakt
naar het Westafrikaanse land
Senegal. Daar hebben ze Dou
dou N'Diaye Rose ontmoet, na
de president van Senegal de
bekendste man van het land.
De familie Rose is van oudsher
een geslacht van masterdrum-
mers. Een traditie die eeuwen
terug gaat. Buiten Senegal is
Doudou en zijn familie-orkest
ook bekend. Het ensemble
heeft twee jaar geleden in het
voorprogramma van de Rol
ling Stones opgetreden tijdens
de Urban Jungle Tour door
Amerika van de Stones en ze
waren al eerder in Nederland
te horen op het North Sea Jazz
Festival in 1989. Het concert
dat met medewerking van de
Slagwerkgroep Den Haag
wordt gegeven, is alvast een
voorproefje op het slagwerk
festival dat van 15 tot en met 21
juni in Den Haag wordt gehou
den.
Doudou N'Diaye (61) heeft vier
echtgenotes en is vader van 37
kinderen. Zijn kinderen krij
gen van jongsaf aan een trom
melstok in de handjes gedrukt.
Doudou heeft veel zonen die in
het buitenland wonen en wer
ken. Één daarvan is Ali
N'Diaye Rose. Hij woont in
Den Haag en geeft al enige tijd
les aan de Slagwerkgroep. Via
Ali kwam de Slagwerkgroep in
contact met vader Doudou. In
Senegal bestaan honderden
stijlen en tradities op het ge
bied van trommelen. Doudou
moest het hele land doorkrui
zen en zich alle mogelijke re
gionale slagwerkstijlen en rit
mes van stammen eigen ma
ken, voordat hij de eretitel
mocht dragen van master-
drummer. Daarnaast heeft
Doudou N'Diaye Rose zich on
derscheiden van de vele hon
derden andere drummers in
Senegal door een eigen stijl te
ontwikkelen en zijn eigen
composities te maken.
Doudou vertelt over de diverse
ritmes die er bestaan in zijn
land: „Elk mens en elk dier
heeft zijn eigen ritme, elke fa
milie in Senegal heeft zijn ei
gen ritme. Onze familie heeft
het ritme van de leeuw, de fa
milie Touré bijvoorbeeld, heeft
het ritme van de olifant. Elk
dier heeft een bepaalde manier
van lopen en daar wordt een
ritme op gebaseerd". Doudou
kan met zijn 'Sabar' (soort
trom) een aanvallende leeuw
hypnotiseren en tot bedaren
brengen. De kracht daarvoor
put hij uit het midden van zijn
lichaam en hij laat deze krach
ten via zijn ogen naar buiten
stromen. De leeuw wordt hele
maal suf van het geluid van de
trom en door hem strak aan te
kijken. Vroeger was dit een
middel om je te beschermen
tegen wilde dieren, maar te
genwoordig hoeft dat niet
meer door het gebruik van mo
derne transportmiddelen.
Doudou zou graag een demon
stratie willen geven in een die
rentuin. Dan kan iedereen zien
dat deze methode werkt.
Boodschappen
Van oudsher werd en wordt
nog steeds de trommel ge
bruikt om boodschappen door
te geven. In de binnenlanden
van Senegal waar de telefoon
en de radio nog niet zijn door
gedrongen worden via een uit
geholde boomstam signalen
doorgetrommeld die mijlen
ver zijn te horen. Met de taal
van de tamtam kan een bood
schap worden doorgegeven,
bijvoorbeeld dat brand is uit
gebroken in de bush of om de
geboorte van een kind aan te
kondigen.
De nationale taal is het 'Wolof
in Senegal, maar er bestaan
ook veel dialecten. En elk dia
lect heeft weer zijn eigen co
des. Om een bericht door te
'seinen' naar een ander taalge
bied, moet hij alle talen kun
nen spelen en dat doet Dou
dou.
De traditionele muziek is
nauw verbonden met de taal.
Berichten worden omgezet in
een soort code, te vergelijken
met morse. Doudou kan bij
voorbeeld tijdens een concert
een een ritme inzetten om aan
te geven dat hij een zoon van
achter de bühne bij zich wil
hebben, of hij speelt een ritme
en zegt daarmee dat hij boos is
of zich niet lekker voelt. Dan
weet de rest van de groep dat
ze moeten oppassen.
De traditioneel ritmische mu
ziek wordt ook gebruikt tij
dens bruiloften, begrafenissen
en aan het ziekbed. Aan begra
fenisceremonies wordt een
heilige betekenis toegekend.
Blanken mogen deze rituele
ritmes niet spelen, zelfs Dou-
dou's zonen en dochters niet.
In Senegal bestaat een sterke
hiërarchische traditie. Respect
voor ouderdom, rituelen, cere
monies en voor het hoofd van
de familie zit er in Senegal in
gebakken.
De Slagwerkgroep Den Haag
heeft de ritmes leren spelen
van de familie van Doudou
N'Diaye Rose. Onder het mot
to van Doudou „de horizon kan
niet breed genoeg zijn" is het
de eerste keer dat hij en zijn
groep een optreden verzorgen
samen met blanke slagwer
kers. Het concert dat 14 febru
ari wordt gehouden in de An
ton Philipszaal belooft specta
culair en zeer swingend te wor
den.
Prijs incl. BTW, cxcl. kosten rijklaar maken. Wijzigingen voorbehouden Nissan is ook de maker van de Sunny, 100 NX, Prairie, Primera, Maxima, 200 SX, 300 ZX, Terrano, King Cab, Patrol, Vanette, Urvan, Cabstar en Trade
