alf miljoen exemplaren
schenk Boekenweek 1992
Volksverhalen
in negen delen op
schooltelevisie
KUNST/RTV
ji Ramaker overleden
Salman Rushdie vaker in het openbaar
1
Auteur van 'Roots'
Alex Haley overleden
Rodelen
Gratis huisvesting in
Beurs Berlage voor
Vormgevingsinstituut
ALS 'T OM
AIDSPROJECTEN
GAAT MOET
ONDERNEMEND
NEDERLAND
NIET ZUCHTEN
MAAR STEUNEN.
jSouront
DINSDAG 11 FEBRUARI 1992
ERDAM Wim Ramaker, sinds augustus vorig
fccteur van het Nationaal Comité Herdenking 4 en
•'is in de nacht van zondag op maandag in Amster-
jerleden. Hij werd 48 jaar. Dit heeft de familie van
r gisteren meegedeeld.
•r, die al enige tijd hartklachten had, was eerder ja-
actief in de omroepwereld, aanvankelijk als free-
In vanaf 1971 in dienst van de NCRV. Hij werd daar
>e jaren chef literaire sectie en plaatsvervangend
'an de afdeling gesproken woord. Wim Ramaker
Jer meer zeer succesvol met het programma 'Lite-
lo|Dok als schrijver was hij actief. Hij publiceerde on-
lere een hoorspel over de treinkaping bij Wijstei
jd spoor') en publiceerde een boek over de oorlogs-
lenten in Nederland. In 1985 werd hij benoemd tot
:dacteur-directeur van Radio Noord. Hij was daar
;tober 1989 werkzaam. Daarna werd hij directeur
culturele ontmoetingscentrum de Rode Hoed in
Idoor
KARIN SWIERS
Wim Ramakers
HILVERSUM „Ik weiger nog langer in een doos
te wonen. Ik zal steeds meer in het openbaar tre
den, maar ik \vil geen risico's nemen", zei de om
streden schrijver Salman Rushdie zondagavond in
het televisieprogramma van Adriaan van Dis.
Ondanks zijn uitspraken warén nog allerlei voor
zorgsmaatregelen nodig om Rushdie te intervie
wen. Alleen Van Dis en twee naaste medewerkers
waren op de hoogte van zijn komst naar Nederland.
Pas kort voor de bijeenkomst waren de details be
kend. Het gesprek werd opgenomen in een huiska
mer in de buurt bij Schiphol. Rushdie was in het
gezelschap van een paar gewapende bodyguards.
Vrijdag 'gedenkt' de auteur van de roman 'De Dui
velsverzen' het feit dat ayatollah Khomeini een
doodvonnis over hem uitsprak wegens godslaste
ring. De Iraanse ambassade in Londen verhoogde
de prijs op zijn hoofd onlangs tot vier miljoen dol
lar. „Religieuze extremisten gebruiken beschuldi
gingen van godslastering altijd om tegenstanders
het zwijgen op te leggen. Dat is standaard: iemand
schrijft een boek en iemand wil hem daarom do
den. Dat noem ik geen intellectueel debat, dat zijn
gangsterpraktijken", aldus Rushdie.
Het steekt hem dat de Britse regering de handels-
en defensiebetrekkingen met Iran verbetert. Hij
rekent echter op een golf van protest als de verhou
dingen openlijk worden hersteld. „Want dan vindt
de regering het goed dat andere regimes Engelse
burgers vermoorden". Rushdie wèes er ook op dat
in Europa, maar ook in Derde Wereldlanden het be
sef groeit dat zijn geval wel 'heel ridicuul' is. „Er
komt een dag dat het opgewaaide stof zal gaan lig
gen", sprak hij optimistisch. Binnenkort brengen
Amerikaanse en Britse uitgevers een paperback
van 'De Duivelsverzen' op de markt.
1RDAM - De be
velling voor het Boe-
Jekgeschenk is de
ien zeven jaar met
procent gestegen.
9^ er in 1984 nog 380.000
iren gedrukt, dit jaar is
van het geschenk,
•schreven door A.F. Th.
Heijden, gestegen
»t record van 548.000.
jkwerkje is getiteld
jjrstels' en maakt deel
De Tandeloze Tijd-cy-
de auteur.
fc-aima. directeur van de
Collectieve Propa-
n het Nederlandse
PNB) toonde zich gis-
jjdens een persbijeen-
elukkig over de toene-
Taag naar het Boeken-
chenk. „Het is een fe-
zopder vergelijking".
Boekenweek, die van
met 21 maart duurt,
iet teken van "t Prach-
van Insulinde', een
lat is ontleend aan de
;raaf van de Max Ha-
n Multatuli. „Het is
het wentelen in de
lufe van ons verleden
H nog „ons Indië" had-
-glichtte Kraima de keu-
j *We wilden het gebied
elfen zonder de benamin-
Nederlandsch Indië of
aëte hanteren",
ran der Heijden heeft,
lidelijkte Kraima, niets
jjfln met het thema van
ken week, omdat de
07an de auteur op louter
)0 gronden geschiedt,
'kjst de CPNB jaarlijks
,1eur uit die een essay
-injven naar aanleiding
iBthema. Dit jaar is dat
Jr A. Alberts, waarvan
Nky 'Twee jaargetijden
31 in een oplage van
templaren verschijnt.
asd
t was nogal verbaasd
lóCPNB hem vroeg om
oekenweek-essay te
„Ik dacht dat
slechts een klein groepje men
sen daar in geïnteresseerd zou
zijn, maar ik heb me vergist,
blijkt nu", aldus Alberts.
„Twee jaargetijden minder",
dat voor eer) luttel bedrag kan
worden gekocht, speelt zich af
in het voormalige Neder-
landsch Indië en is doorspekt
met verhalen die Alberts in de
voormalige kolonie hoorde.
„Want daar heb ik de kunst
van het verhalen vertellen ge
leerd".
Voor het geschenk 'Weerbor-
stels' heeft Van der Heijden
een bijzin uit zijn roman 'De
gevarendriehoek' onder een
vergrootglas gelegd, vertelde
de auteur maandag. Voor deze
roman, het tweede deel van
'De Tandeloze Tijd-cyclus',
ontving hij in 1986 de F. Borde-
wijkprijs en de Multatuliprijs.
'Weersborstels' gaat over de
verhouding tussen een vader
en zijn zoon. In eerste instan
tie wilde Van der Heijden een
roman schrijven over de op
stand van de oude
gen de jonge mannen, een the
ma dat hij ontleende aan de
schrijver Jorge Borges. „Ik zag
daar een met pigment bevlekte
bevepde oude mannenhand
bij, die een vliegtuigpiloot on
der schot houdt". Het verhaal
leek hem echter te intellectua
listisch en werd niet geschre
ven. „Dat boek over terroristi
sche oude heren houdt u dus
nog van mij te goed", aldus
Van der Heijden.
Persoonlijke titel
Tijdens de bijeenkomst vestig
de de directeur van de CPNB
op persoonlijke titel de aan
dacht op een aantal binnen
kort te verschijnen titels, die
met "t Prachtige Rijk van In
sulinde' te maken hebben. Zo
komt binnenkort na tien jaar
'Het Oostindisch Kampsyn
droom' van Rudy Kousbroek
op de markt, en verschijnt de
nieuwe roman 'Heren van de
Thee' van Hella Haasse. De
schrijfster, die irM-948 het Boe
kenweekgeschenk 'Oeroeg'
schreef, staat ook centraal op
de CPNB-thema-avond, die op
12 maart in de Stadsgehoor
zaal in Leiden plaatsvindt.
Tijdens deze 57ste Boeken
week verschijnt bovendien
een eenmalige uitgave van het
blad 'Nusantara', een literair
blad dat E. du Perron in 1938
wilde oprichten. Wegens geld
gebrek werd het idee van Du
Perron nooit verwezenlijkt,
maar er verschijnt nu een fic
tieve nummer, waaraan 24
schrijvers, als Leo Vroman en
Alfred Birney meewerken.
Ook bevat het blad een nog
niet eerder gepubliceerd ver
haal uit de nalatenschap van
Beb Vuyk. Het literaire maga
zine staat onder redactie van
Kees Snoek, Margaretha Fer
guson en Henk Maier en ver
schijnt in een oplage van
180.000 exemplaren.
De schrijver A.F.Th van der Heijden signeert een exemplaar van het door hem geschreven boek 'Weer-
borstels', het Boekenweekgeschenk 1992
FOTO-ANP
SEATTLE De Amerikaanse
zwarte auteur Alex Haley, die
met zijn roman 'Roots' over
een zoektocht naar voorouders
in Afrika wereldberoemd
werd, is gisteren in een zieken
huis in Seattle overleden. Ha
ley was 70 jaar oud.
Haley had als kind al een grote
interesse voor de geschiedenis
van zijn Afrikaanse voor
ouders! Haley ontwikkelde
zich in de jaren zestig als jour
nalist tot een geëngageerd
deelnemer in de Panafrikanis-
me-beweging. Tijdens een in
terview leerde Haley de beken
de radicale leider Malcolm X
van de 'Black muslims' ken
nen. Als „ghostwriter" schreef
hij diens autobiografie „De
zwarte tribuun" uit 1965.
Reeds in 1954 begon Haley, die
op 11 augustus 1921 werd ge
boren in Ithaca in de staat New
York, met zijn onderzoek naar
de geschiedenis en de wortels
van het leven van Kunta Kinte
en zijn familie. Na twaaf jaar
schrijfwerk publiceerde hij in
1976 'Roots', internationaal
een van de succesvolste boe
ken van de afgelopen decen
nia. 'Roots, de saga van een
Amerikaanse familie', ontwik
kelde zich binnen korte tijd tot
een soort nationaal epos van
de zwarte Amerikanen. Het
boek werd in meer dan veertig
talen vertaald en leverde de
auteur de Pullitzerprijs op.
Voor records zorgde ook de
naar het boek gemaakte televi
sieserie 'Roots', die in talloze
landen, ook in Nederland,
werd uitgezonden, en waar
voor Haley zelf het scenario
schreef. Met de inkomsten van
de boek- en televisiesuccessen
financierde Haley een in 1972
door hem begonnen project,
dat zich bezig houdt met het
zwarte-voorouderonderzoek in
Amerika.
door RENE DE COCO
Het is nu al teveel. Ze zijn nog maar net begonnen,
die Winterspelen, en we hebben nu al het gevoel dat
er niks anders meer is. Nederland 3 is door de NOS,
in de misplaatste waan dat heel Nederland daarop
zit te wachten, geheel volgestopt met Winterspelen.
Zonder ophouden zien we daar de ijshockeyers
doende, en de skispringers en de langlaufers, en de
kunstrijders en de slalommers. en straks ook weer
die rare biathlonners die zich skiënd voortbewegen
en zich dan ineens in de sneeuw werpen om met een
meegevoerd geweer op een roos te mikken.
Niemand hier interesseert zich, om nog maar 's wat
te noemen, voor rodelen, die vreemde vorm van
ruggelings sleetjerijden, je ziet het hier ook nooit op
de televisie. Maar omdat die folklore deel uitmaakt
van de Winterspelen moet het ineens integraal op
de Nederlandse televisie worden uitgezonden. Alsof
het in ons land ook maar één sterveling iets kan
schelen of het dooreen Canadees of dooreen Fin of
door een of andere GOS'er wordt gewonnen.
Want ook Nederlandse televisiekijkers zijn maar
mensen. We lopen alleen echt warm voorsporten
waar Nederlanders aan meedoen, bij voorkeur als
die ook nog eens tot de kanshebbers behoren. Dat
betekent dat we wel even willen kijken naar de
afdaling of de slalom of het bobsleeën, stilletjes
hopend op een fikse valpartij, maar dat het ons
maar weinig interesseert wie het wint. dat is toch
altijd een Zweed of een Oostenrijker of zo.
Voor ons zijn de crosscountry en de biathlon net zo
onbegrijpelijk en oninteressant en exotisch als 'ons'
langebaanschaatsen voorde Zwitsers en de Finnen.
Dat de NOS het schaatsen integraal overneemt:
natuurlijk, logisch, vanzelfsprekend, daar zitten
we op te wachten. Maarbij de meeste andere
onderdelen van de Spelen had gerust kunnen
worden volstaan met. in het kader van de
journalistieke volledigheid, korte samenvattingen
en vermelding van de uitslagen
Nu moeten we ons door urenlange live-
ijshockeygroepswedstrijden ploeteren en er getuige
van zijn hoe het de nummer 25 vergaat in de
crosscountry, voordat we eindelijk de vertrouwde
400-meter-baan zien waarop Gunda Niemann met
grote lelijke halen het haar toekomende goud
binnenkrast.
De Franse televisie brengt het schaatsen trouwens
netjes in beeld, beter dan tevoren was gevreesd. Veel
ervaring hebben ze er niet mee, zeker niet sinds de
roemruchte Nederlandse Fransman Hans van
Helden is gestopt. Maar ze hebben zich kennelijk
goed laten voorlichten over de fijne trekjes van wat
zich op zo'n baan afspeelt, en het wedstrijdverloop
is behoorlijk te volgen
Zodoende leveren de Fransen aan de
schaatsreportages zowaar een positievere bijdrage
dan het voorde Nederlandse televisie commentaar
leverende trio. Heinze Bakker, Ria Visser en Sierd
de Vos de beoogde opvolger van Bakker in deze
discipline) doen volgens de vreselijke ongeschreven
wet van Studio Sport hun uiterste best de tijd
tussen en tijdens de ritten geheel vol te kletsen en
hebben daartoe alleen tot hun beschikking het al
sinds mensenheugenis rond het wedstrijdschaatsen
opgebouwde cliché-vocabulaire.
Alleen Visser voegt daaraan iets toen de
onnavolgbare (en wat ons betreft gekmakende)
manier waarop ze haar zinnetjes bouwt. „Gunda
Niemann, die de teleurstelling van Calgary wil
wegwerken „Carla Zijlstra, die een vlakke race
rijdt". Ria Visser, die geen behoorlijke Nederlandse
zin uit haar mond krijgt.
Heeft u de openingsceremonie bekeken, zaterdag?
De Intocht der Gladiatoren, met die Bermuda-
vlagdragerin een Bermuda, en die Russen (zo noem
ik ze maar) indie ouderwetse duffelse jassen, en die
Nederlanders in die gênante tulpen-outfits? En dat
curieuze, knappe, eindeloze bewegingstheater op
new age'-muziek9 En? Heeft u het volgehouden
Knap!
üTtprijs voor
friy Dulfer (22)
pt>DAM - Candy Dul-
5« heeft gisteravond in
SiJam de Exportprijs
-^ïregen. De prijs is inge-
'"br de stichting Cona-
oiwordt elk jaar uitge-
3 n de Nederlandse ar-
i de lichte muziek het
peft gepromoot in het
Candy Dulfer
prijs voor het tweede
tvolgendejaar.
•niste heeft vorig jaar
2^xemplaren van haar
:uality' verkocht in
'er de gehele wereld,
dat ik eigenlijk
fcten wilde maken om-
__het live-optreden be-
„|r en leuker vond", zei
_uulfer na afloop vaan
iöJtreikingsplechtigheid.
eigenlijk een tussen-
De prijs kwam vol-
aijartieste „totaal onver-
95 ministerie van econo-
Izaken heeft Candy
reis naar Japan aan-
—J gekregen. Dit om ook
Ar werk aan te kunnen
De beer van Bern en andere Europe
se verhalen. Verhalen-serie. Neder
landse Onderwijs Televisie. Woens
dag 12 februari Nederland 2 om 9.30
uur, aflevering 'De vrouwe van Stavo-
iflDulfer wilde eigenlijk
_jen maken
w. FOTO: ANP
HILVERSUM - De NOT
(Nederlandse Onderwijs
Televisie) is begonnen
met een negendelig
schooltelevisie serie 'De
beer van Bern en andere
Europese verhalen'.
De serie, bestemd voor de
groepen vier, vijf en zes van de
basisschool is een co-productie
van de BBC, de BRT, de NOT,
de Zweedse, Finse en Zwitser
se TV. Op initiatief vap de
NOT heeft ieder land een
sprookje, sage of legende van
eigen bodem verfilmd.
De BBC heeft ook de volksver
halen voor haar rekening
nomen van Denemarken
Duitsland en Tsjecho-Slowa
kije. De gedachte achter de se
rie is de Europese eenwor
ding.
Elk land heeft het verhaal op
een geheel eigen wijze ver
filmd. Het Nederlandse ver
haal is een animatiefilmpje ge
worden over 'De vrouwe van
Stavoren', terwijl in Tsjecho-
Slowijke het populaire pop
penspel is verfilmd en in Fin
land 'Kirsti, het koeiemeisje' is
gedramatiseerd. Door alle ver
schillende vormen is het een
afwisselende serie geworden
die het kijken en luisteren de
moeite waard is. 'De beer van
Bern en andere Europese ver
halen' vertelt bekende sprook
jes zoals 'Het lelijke jonge een
dje' en minder bekende volks
verhalen: 'De dood als peetva
der' en 'De beer van Bern'.
De sage 'De vrouwe van Stavo
ren', vertelt het verhaal van
een rijke weduwe die in de der
tiende eeuw in het Friese Sta
voren leefde. Voor Nederland
werd de wens uitgesproken dat
het over water zou gaan. Oud
Stavoren is vroeger over
stroomd en in relatie met de
aanwas van nieuw land vormt
dat een mooi beeld van Neder
land.
Het dorp, de haven en de men
sen zijn prachtig getekend
door Loek Koopmans. Hij
heeft gebruik gemaakt van
diepe warme kleuren. De ani
matie geeft een aardig beeld
hoe het 800 jaar geleden eruit
zou hebben kunnen gezien.
Het is misschien alleen te net
jes in het Zuiderzee-dorp en de
schipper van 'De Goede Hoop'
ziet er met zijn ene oorbel
maar gewoontjes uit. De Vrou
we van Stavoren is een norse
hebberige vrouw en heeft haar
beste schip 'de Goede Hoop'
uit laten varen om het aller
kostbaarste van de wereld te
gaan halen. Na veertien maan
den is er eindelijk een stip aan
de horizon te zien en de kleine
Julia en haar grootvader Isi-
door zien het langverwachte
schip als eerste. Als het de ha
ven binnenvaart, loopt heel
het dorp uit om te kijken wat
ze hebben meegebracht. Maar
als het dekluik open gaat, pakt
het allemaal anders uit voor de
dorpelingen en de Vrouwe van
Stavoren.
Een fragment uit het verhaal 'Koning Berthold c
waarmee de serie vorige week begon
Inleiding
Elk verhaal wordt kort inge
leid door een documentaire
over het land. De verhalen zijn
zo gemaakt dat ze internatio
naal uitwisselbaar zijn. De bui
tenlandse verhalen worden in
het Nederlands ingesproken
door onder andere Meta de
Vries en Alfred van de Heuvel.
Bij de serie hoort lesmateriaal
in de vorm van een (voorlees-
)boek. De illustraties bij het
boek zijn van Henk Kneep-
kens. Het doel van de NOT is
het lezen te bevorderen, vooral
bij die kindéren waar het lezen
thuis geen alledaagse bezig
heid is. De serie kan daarbij
helpen om de verhaallijn van
het boek duidelijk te maken.
De NOT probeert de ouders er
bij te betrekken. Het is handig
als een ouder 's ochtends de
uitzending thuis meekijkt en
het dan met het kind be
spreekt.
Acteur/schrijver
Albert Maurits
(48) overleden
DEN HAAG De acteur,
toneelschrijver, docent en
regisseur Albert Maurits
is gisteren in zijn woon
plaats Den Haag op 48-ja-
rige leeftijd overleden.
Maurits was al geruime
tijd ernstig ziek.
Albert Maurits is verbonden
geweest aan de Haagse toneel
gezelschappen De Nieuwe Ko
medie, de Haagse Comedie, De
Witte Olifant en de Peter Pan
Produkties. Verder was hij als
regisseur actief bij het Haagse
amateurtoneel en als docent
op een aantal scholen voor
voortgezet onderwijs in Den
Haag, Rijswijk, Voorburg en
Zoetermeer. Ook was hij actief
voor het Centrum voor Kunst
zinnige Vorming in Den Haag
en in Zoetermeer.
Albert Maurits was aan het ein
de van de jaren zestig de eerste
Nederlandse toneelschrijver
die vast verbonden was aan
een toneelgezelschap. De
Nieuwe Komedie. Voor dit ge
zelschap schreef hij een aantal
stukken, die vooral op scholen
werden gespeeld. In 1973
maakte Maurits de overstap
naar de Haagse Comedie. Bij
dit gezelschap zette hij een
educatieve dienst op. Door
middel van lessen op scholen
en cursussen in de repetitielo
kalen van de Koninklijke
Schouwburg liet hij duizenden
jongeren kennismaken met
het toneel. In 1980 richtte Mau
rits de Theatergroep De Witte
Olifant op. Met dit gezelschap
verzorgde hij vier seizoenen
lang meespeelvoorstellingen
in het basis- en voortgezet on
derwijs. In 1985 stond Maurits
aan de wieg van de Peter Pan
Produkties. Voor dit jeugdto
neelgezelschap schreef hij zes
stukken, waarin hij ook zelf
meespeelde.
AMSTERDAM - Het col
lege van burgemeester en
wethouders van Amster
dam heeft gisteren een
brief gezonden aan minis
ter D'Ancona van Cultuur,
waarin het de hoofdstede
lijke Beurs van Berlage
aanbiedt als gratis huis
vesting voor het nieuw op
te richten Nederlands In
stituut voor de Vormge
ving.
De Beurs van Berlage is „zo
niet permanent, dan toch bij
de start van het instituut een
zeer goede lokatie", aldus de
brief. Voor hoeveel jaren het
aanbod geldt, en hoeveel vier
kante meters ermee zijn ge
moeid, is vooralsnog onduide
lijk. Een dezer dagen brengt de
Raad voor de Kunst advies uit
aan de minister over de vesti
gingsplaats. Naast Amsterdam
zijn ook Den Haag en Rotter
dam in de race.
Fleur Gieben. directeur van de
Stichting Amsterdam Kun-
stenstad. is er niet zeker van
dat het aanbod van de B en W
voldoende is om de minister te
doen besluiten de hoofdstad
als vestigingsplaats te kiezen
Gieben, die onlangs het initia
tief nam tot een actie om het
instituut in Amsterdam te krij
gen, heeft zelf de indruk dat
het ministerie van welzijn,
volksgezondheid en cultuur zit
te wachten op een concreet fi
nancieel voorstel. De gemeen
te Den Haag heeft al aange
kondigd drie miljoen gulden te
willen uittrekken om het insti
tuut van de grond te krijgen.
Rotterdam heeft een stuk
grond aangeboden.
Tri AIDS FONDS GIRO 8957
IX+J STORTING OP BANKREKENING 70.70.70.228 KAN OOK
