aarboekje Van Eckstichting ieschrijft de Leidse hoeren Uit LEIDEN OMGEVING Nieuw buurthuis zeeheldenwijk nstig gewonde j steekpartij Alphen eist hogere afkoopsom van EWR ALLERLEIDS pulwOouAXxnt MAANDAG 10 FEBRUARI 1992 'stzegelbeurs Vijfhovenhuis EN - De Leid se postzegelvereni- ir De Postzegelvrienden houdt vol- 1 week zondag een grote beurs in jjfhovenhuis aan de Hoflaan 169. beginnende als gevorderde filate- r kunnen er voor uiteenlopende ze- -recht aan ruim dertig tafels. Daar- is er een aparte hoek voor bezoe- ie zegels willen ruilen. De beurs is 1.00 tot 17.00 uur geopend. De a ig is gratis. De Postzegelvrienden los daarvan vanavond hun ge melijke maandelijkse veiling- ruil- en fjtavond in het Vijfhovenhuis. De '4 vanaf 19.00 uur open. De te veilen zijn vanaf 19.30 uur te bezichti- belangstellenden van buiten de 4ging zijn dan welkom. Partij cosmetica uit winkel weg ALPHEN AAN DEN RIJN Uit een winkel in winkelcen trum de Aarhof is zaterdag kort na het middaguur een grote partij cosmetica uit de rekken gegrist. De cosmetica had een waarde van 1220 gulden. Van de dader(s) ont breekt elk spoor. Alcoholcontrole in de Bollenstreek BOLLENSTREEK Op diverse plaatsen in Sassenheim, Warmond, Lisse en Hillegom zijn het afgelopen weekein de alcoholcontroles gehouden. Er werden 379 autobe stuurders gecontroleerd. In totaal werden er tien proces verbalen uitgedeeld. Drie auto's werden in beslag geno men. Een automobilist had zoveel gedronken dat hij vier weken de gevangenis in moet. Twee automobilisten ne geerden een stopteken van de politie, maar konden na een achtervolging toch worden aangehouden. Toen de politie het rijbewijs van een 31-jarige Hillegommer wilde inne men bleek deze actie overbodig. De man beschikte al niet meer over een geldig rijbewijs, een proces verbaal werd zijn deel. Polstasje weg in supermarkt ALPHEN AAN DEN RIJN - Het antwoord op de vraag „of er vandaag nog rookworst in de aanbieding" was, moest een 35-jarige Alphenaar schuldig blijven, maar zijn polstasje was hij wel onmiddellijk kwijt. Hij werd in supermarkt Hoogvliet aan de Julianastraat benaderd door een man, die hem op die manier van zijn winkelwagen tje weglokte terwijl een hand langer er met het tasje vandoor ging. Dat bevatte behalve veel persoonlijke papieren, 250 gul den aan contant geld. Het tasje werd later bij het station terug gevonden, zonder het geld. Taxichauffeur in Jongen vast gezicht gestoken in drijfzand ALPHEN AAN DEN RIJN - Een Al- phense taxichauffeur is in de nacht van zaterdag op zondag gewond ge raakt toen hij op de Geerestem in zijn gezicht werd gestoken. Op dat adres was een taxi besteld, maar toen die eenmaal voor stond, werd het rechter portier opengerukt en eiste een onbe kende man geld. De chauffeur wei gerde daar gehoor aan te geven waar op de man een lang smal mes trok en de chauffeur in zijn rechtermond hoek stak. Het mes doorboorde de wang maar ketste af op 's mans tan den. Zijn belager rende er zonder geld vandoor. De chauffeur moest zich in het ziekenhuis laten behande len. ALPHEN AAN DEN RIJN - Een 13-jarige jongen uit Alphen moest vrijdagmid dag rond vijf uur met hulp van de brandweer worden bevrijd uit zijn benarde po sitie langs de Burgemees ter Bruins Slotsingel. De jongen was in moeilijkhe den gekomen toen hij tij dens het zoeken naar golf- ballen in het drijfzand te recht was gekomen. Na zijn bevrijding is hij voor onderzoek naar het Rij- noordziekenhuis overge bracht. LEIDEN - De zeeheldenwijk neemt aanstaande vrijdag officieel het nieuwe onderkomen van buurthuis 't Schip pertje in gebruik. Het wordt die middag om 15.00 uur offi cieel geopend door burgemeester C. Goekoop. Het heeft ruim tien jaar geduurd voordat het sociaal cultu reel werk in de zeeheldenwijk dit nieuwe onderkomen aan de Oosterstraat 16 kon betrekken. Aanvankelijk had 't Schippertje zijn hoop gevestigd op het voormalige club huis van Swift aan de Admiraal Banckertweg. Later viel het oog op diverse bedrijfsgebouwen. De afgelopen jaren vond het buurtwerk onderdak in de zaal van speeltuinver eniging Ons Eiland en in het bedrijfsverzamelgebouw Olga. Pas in 1989 werd een eigen ruimte betrokken in het gebouw van de woningbouwvereniging aan de Ooster straat 5a. Twee jaar geleden werden de eerste plannen ge opperd om een deel van het gebouw van basisschool 't Galjoen als buurthuis te gaan gebruiken. IIQUE R0S0 iEN Waar is de ros- urt gebleven die ooit de Camp, de wijk imsloten wordt door Haarlemmerstraat, Vest en Turfmarkt? twee decennia gele gde stadsvernieuwing ield, waren aan het van de vorige eeuw jeregistreerde en de ;te illegale bordelen itigd. leerde jaarboekje van de Eckstichting. die ij- •oor onderzoek naar de economische ge lenis van Leiden, bevat Morte beschrijving van de entutie in het Leiden van trig eeuw. Vanaf 1853 wa- -Jordeelhouders en prosti- verplicht zich te laten re- wren door de gemeentepo- T)at leverde tussen 1853 04 het Register van Pros es en Bordeelhouders op, je hand waarvan P. Otgaar vj/an Schaik de gangen na- an van Leidse bordeelhou- ^gistratiesysteem is zelfs oor de prostituees was ir|d ver vooruit: de meisjes - i' werden twee keer per week door dokter Junius en zijn as sistent onderzocht. Mankeer den zij wat - meestal syfilis of longontsteking - dan werden ze opgenomen in het voor hen bestemde Caecilia-gasthuis. De bloeitijd van de Leidse le gale prostitutie lag tussen 1875 en 1890. Er stonden toen tien publieke huizen geregistreerd. Na 1890 groeide vooral de clan destiene prostitutie. De twee grootste concentraties van bor delen waren rond de jaren '50 te vinden rond de Pieterskerk en in De Camp, dat later het werkelijke centrum werd. Vooral de Lange Sint Agnie- tenstraat was geliefd, waar in elk geval op de nummers 3, 7 en 9 publieke huizen stonden geregistreerd. Op het adres Lange Vrouwenkerksteeg 10 zat decennialang één van Lei- dens bekendste bordelen, 'De Likkepot'. 'Ontuchtig leven' Daar recht tegenover, op de hoek van de Vrouwenkerk steeg en het Vrouwenkerkhof plein, was een publiek huis ge vestigd, dat vanaf 1849 werd gerund door Jacoba van der Keur. Bepaald geen dame, en zeker niet zuiver op de graat, want zij begon haar loopbaan als dievegge en werd op 16-ja- rige leeftijd al daarvoor veroor deeld tot een maand gevange nisstraf. Een jaar later draaide ze opnieuw de cel in, nu we gens oplichting. Blijkbaar le verde haar eigenlijke beroep van lakennopster te weinig op want in 1839 trok ze in het pand aan de Hooigracht 64, waar een bordeel door de Gro ningse madame Geertje Boom gaard werd geleid. Toen zij tien jaar later haar ei-, gen zaak begon, had zij twee prostituees onder zich en werkte ze zelf nog mee. In 1853 trok ze zich terug uit het 'handwerk' en werd een echte madame. Binnen twee jaar had zij de leiding over acht meis jes. Eén van hen was Catharina Hooidonk, geboren op 31 juli 1833. In 1854 werkte ze in de Langekamp op de Caecilia- straat. onder Geertruida van der Mark. Op 6 februari 1855 liet Catharina zich officieel re gistreren, en een maand later lag ze met syfilis in het Caecili- agasthuis. Na enkele maanden aansterken bij haar moeder, ging ze in augustus naar het adres Caeciliastraat 5. Enkele weken werken wisselde ze hier regelmatig af met enkele we ken ziekenhuis, hetzij voor een geslachtsziekte, hetzij voor een' baarmoederontste king. In 1857 besloot ze 'op te houden met het ontuchtig le ven' maar dat hield ze slechts twee jaar vol. In augustus 1859 zat ze weer bij Van der Keur. In 1867 trouwde ze met de broer van één van haar vroegere werkgeefsters, nadat ze jaren van bordeel naar bordeel was getrokken en het Caeciliagast- huis ook geregeld van binnen had gezien. Haar madame Van der Keur vertrok hetzelfde jaar naar Den Haag, toen haar bor deel niet genoeg meer oplever de. Geen lieverdje Een schoolvoorbeeld van een Leidse hoerenfamilie noemen de schrijvers het relaas van de Lavens. Maria Laven was het vierde kind van Pieter Laven, een dekenwever, lakenwerker en sjouwer uit de Spilsteeg, en Maria Turenhout, dienstbode. Zij trouwden vier maanden na de geboorte van hun eerste kind, in die dagen niet onge woon. Het echtpaar kreeg elf kinderen, waarvan ér vijf jong stierven. Maria werd zelf moe der van een zoon toen ze 19 was. Het jongetje overleed twee jaar later. Vlak daarna, op 23 november 1853, liet ze zich inschrijven als prostituee. Twee jaar later was ze al opge klommen tot bordeelhoudster in de Hazewindsteeg. Daarmee stopte ze toen ze in 1858 trouw de met schipper Ary Haas broek en hij een tapperij in de Clarenstqeg opende. Drie van Maria's zusters zaten inmid dels ook in 'het leven': Elisa beth runde tot haar dood in '69 een bordeel in de Lange Sint Agnietenstraat 9, Francina en Jeanette waren 'gewoon' hoer. De eerste echte Leidse mada me was Wilhelmina Overduin. Ze was bepaald geen lieverdje, getuige de veroordeling we gens mishandeling en bele ding van een collega-fruit vrouw op de Appelmarkt (te genwoordig de Nieuwe Rijn aan de Hooigracht). Ze trouw de met Hendrik Heus, die op zijn 13de al een veroordeling aan zijn broek had wegens diefstal van geld. Bij haar hu welijk bracht Wilhelmina een zoontje van 7 in, dat twee we ken na de trouwdatum gezel schap kreeg van een broertje. Zelf was ze geen prostituee, maar tussen 1850 en 1860 heeft elke geregistreerde hoer wel voor langere of kortere tijd in haar bordeel aan de Spijker- boorsteeg 6 gewerkt. Daaron der waren Alida Marbus uit Leiderdorp, die er in 1863 met Wilhelmina's man vandoor ging, en Grietje Parrée, die al tijd dronken was en dan zo te keer ging dat het stadsbestuur haar moest terugsturen naar haar geboorteplaats Gronin gen. Eerste pooier De laatste jaren van de offi cieel geregistreerde prostitutie die zich alleen nog afspeel de in De Camp - werden in Leiden gedomineerd door de Haarlemse familie Winkeler. De eerste vertegenwoordigster ervan, Cornelia Hermans, be zat rond 1870 minstens vijf bordelen. De bekendste, 'De Likkepot', deed zij in 1872 over aan haar dochter. Daarnaast was ze actief op de Lange Sint Agnietenstraat 7, Vrouwen kerkhof 10 en 14, en de hoek Vrouwenkerksteeg/Vrouwen klooster. Hermans bestierde haar imperium vanuit Haar lem, en schonk nu en dan een 'huis' aan kinderen of schoon familie. Zij overleed in 1911. De ongekroonde koning van de illegale prostitutie, waarvan na 1890 alleen in De Camp nog maar sprake was, was de Gro ningse kleermaker Georgius Krekelaar. Met zijn tweede vrouw, de Leidse analfabete breister Maria du Pon, runde hij een 'herberg' in de Brande- wijnsteeg 10, waar al sedert de jaren '20 ontucht werd ge pleegd, huizen in de Caecilia straat 27, 43 en 69, en de Korte Sint Agnietenstraat 4. Na de dood van haar man trok Du Pon in bij haar buitenechtelijk dochter Maria Catharina en haar echtgenoot, die in de Lan ge Sint Agnietenstraat een bierhuis waren begonnen waar zich nogal wat illegale prosti- De Lange Sint Agnietenstraat, decennialang het domein van prostituees en madames, rond 1900 FOTO GEMEENTEARCHIEF LEIDEN tuees bevonden. De weduwe Krekelaar overleed op 6 april 1905, waarmee een einde kwam aan een roerige periode. Het jaarboekje van de Dirk van Eckstichting, dat behalve de geschiedenis van de Leidse bordeelhouders verhalen bevat over slagers in de Tweede We reldoorlog en de dekenfabriek van Jan Zuurdeeg, is verkrijg baar door overmaking van 25,- op giro 356 642 t.n.v. de Dirk van Eckstichting. SQEN - Een 28-jarige ^naar is vrijdagavond "Ai zeven en half acht .„jig gewond geraakt fcn steekpartij in een ng aan het Leven- 'ty-jarige plaatsgenoot pro- efe op hem in te hakken kn klewang. Toen de kle- e°op zijn keel dreigde te gezet wist het slachtof- J*E net zijn hand daartus- ®jkrijgen. Als gevolg daar- ^•ferd een pees in zijn hand ^sneden en liep hij snij- aan alle vijf vingers ei gjlachtoffer was met een Bl anderen, onder wie de vrouw van de ver vrijdagavond nadat izelschap elkaar in het ipjiad ontmoet naar de wo- iaan het Levendaal ge- Daar ontstond ruzie tus- n en de vrouw. De J bedelijke aanleiding was 'e. De vrouw werd op een r|fen moment met de kle- 5| bedreigd. Het latere injoffer sprong toen voor de bres. De vrouw ;te, waarop de 28-jarige iet moest ontgelden. Na- njj in zijn hand was gesne- iSt hij de verdachte de Ing alsnog te ontworste- ,'uist op het moment dat ^jarige verdachte het wa neer wist te bemachtigen, in inmiddels gealarmeer de agenten de woning binnen. Zij probeerden de 29-jarige man in eerste instantie te kal meren en te overreden de kle wang af te geven. Toen dat niet lukte, trokken ze uiteindelijk hun dienstwapens. Onder die dreiging gaf de man het steek wapen alsnog af. Hij is ingeslo ten op verdenking van zware mishandeling en bedreiging. Het slachtoffer is ter behande ling naar het AZL gebracht. Motorrijder en passagiere gewond na val LEIDEN - Een 25-jarige mo torrijder en zijn 24-jarige duo- passagiere, allebei uit Haarlem afkomstig, zijn gisteren ge wond geraakt toen ze onderuit gleden met hun voertuig. Dat gebeurde kort voor twee uur toen ze vanaf de Plesmanlaan de A44 richting Den Haag op reden. De man gleed in de bocht met zijn voet van het versnellingspedaal waardoor de motor uit balans raakte en weggleed. Bij de val brak hij zijn pols en liep hij schaafwon den op. De vrouw kwam er met alleen schaafwonden vanaf. Het tweetal is naar het AZL ge bracht. Maggitanië versus Vamaraaq Wie kan aansprakelijk worden gesteld voor de omvangrijke olievervuiling in het Kanaal van Mindermaggië? Dat was de vraag waar zes juristen-in-spé zich tijdens het Moot Court over bogen. Het Moot Court, waarin een rechtszaak wordt gefin geerd, werd zaterdagmiddag ge houden ter gelegenheid van de viering van de 417de stichtings dag van de universiteit. De zes studenten van de juridische fa culteit kregen ieder vijf minuten de tijd om hun kennis en verbale kwaliteiten ten toon te spreiden in de zaak, waarin het ernstig ge dupeerde Maggitannië de de gens kruiste met Vamaraaq Maggitannië eiste ter vergoeding van de schade '7.358.000 bar rels of clean water'. Het hof, be staande uit universitair docent mr.drs. Cramer-Van Nievelt, die voor de gelegenheid als presi dent fungeerde, en twee oud studenten, deed overigens geen uitspraak in de zaak. Wel werden de studenten geprezen om hun pleidooien, de kwaliteit van hun argumentatie en hun reactiever mogen. Een enkeling kwam ech ter duidelijk in de problemen als hij ter plekke een antwoord moest improviseren op een kriti sche vraag van één der 'rech ters'. De methode van de nagespeel de rechtszaken zal voortaan een verplicht onderdeel vormen van de rechtenstudie. Het houden van een pleidooi ten overstaan van een kritisch hof en een zaal vol oud-studenten is niet gemak kelijk, moesten aankomende ju risten erkennen. „Maar ik heb er wel verschrikkelijk veel van ge leerd. Je moet zelf de bieb indui ken om materiaal te zoeken, je pleidooi voorbereiden, samen werken met collega's", aldus Hanneke Festen, die met haar welsprekendheid op punten had gewonnen. FOTO: WIM VAN NOORT nsburgers Jlreigen man ft pistool UtDWIJK Twee Rijns- brs van 19 en 21 jaar oud [vrijdagnacht aangehou- bmdat zij een Hagenaar fen hebben bedreigd met listooi. Het incident vond p op een parkeerplaats de Sl, die bekend staat In ontmoetingsplaats voor •'s. De Rijnsburgers ont- ïn de beschuldiging ech- e verklaarden uit nieuws- gheid naar de parkeer- i te zijn gereden. Toen de taar met zijn auto naast topte om naar binnen te schrokken de twee zo it ze een zaklamp op hem en om hem te verjagen, [dat niet hielp toonde een e Rijnsburgers het lucht- pistool. De violist llya Konovalov Cursus Een cursus creatieve hand vaardigheid gaat, bij voldoen de belangstelling, morgen van start in het Dienstencentrum Zijloever. De lessen zijn be doeld voor 55-plussers en wor den op dinsdagen van 10.00 tot 1.30 uur gegeven. Deelname kost 3,50 per maand. Inlich tingen .bij de stichting Oude renwerk, 071-233208. Vrouwenmaat De Leidse Vrouwenraad orga niseert een lezingencyclus over sociale vernieuwing op vrou wenmaat. K. de Vries, de Leid se gemeentesecretaris en voor malig lid van de commissie- Schaefer, houdt woensdag een inleiding over sociale vernieu wing. Nelleke Meijer, werk zaam bij het ministerie van so ciale zaken, houdt op woens dag 19 februari een lezing over de betekenis van sociale ver nieuwing voor vrouwen. De se rie wordt afgerond met een be zoek aan het ministerie van so ciale zaken in Den Haag. De le zingen beginnen om 20.00 uur op het adres Caeciliastraat 18. Film, Wïlma Kiener, cineaste en an tropologe uit München, is woensdag te gast in het Rijks museum voor Volkenkunde. Ze toont haar documentaire 'Ixok' ovder de Indiaanse toneel speelster Carmen Samayoa. Kiener is gevlucht voor het mi litaire geweld in haar land en reist door Europa met haar een-vrouws-programma 'Ixok'. Daarin laat ze zipn hoe een in diaanse boerenvrouw in Gua temala leeft. Ze leidt de docu mentaire zelf in en beant woordt vragen. Aanvang 20.00 uur. Toegang 2,50. Theeceremonie Junko en Peter Benoist verzor gen woensdag een Japanse theeceremonie in het Rijksmu seum voor Volkenkunde aan de Steenstraat 1. Dat gebeurt in het kader van de serie senioren ochtenden van het museum. Aanvang 10.30 uur, toegang f 5,- boven de museumentree (inclusief koffie of thee). Vlietlandconcert Het Vlietland College aan de Apollolaan 262 organiseert woensdagavond een speciaal Russisch scholierenconcert, dat voor iedereen toegankelijk is. De 14-jarige violist llya Kono valov zal samen met de 15-jari- ge cellist Alexander Neustroev optreden, op de piano begeleid door de pianist A. Kuznetsov. De twee muzikale talenten heb ben ondanks hun jeugdige leef tijd internationale bekend heid. llya Konovalov speelt op een kostbare Guarmeri-viool werken van Tsjaikovski, Paga- nim en Mozart. Alexander Neustroev speelt werken van Sjostakovitsj, De Falla en Kreisler. Aanvang acht uur, en tree 5,-, scholieren betalen de helft. ALPHEN AAN DEN RIJN Het bedrag waarmee de EWR zijn jaarlijkse uitke ring ('forfaitaire uitke ring') aan Alphen wil afko pen is veel te laag. Daar om zal Alphen aan den Rijn niet akkoord gaan met het aanbod van het nutsbedrijf. De EWR had voorgesteld om 75 procent van de nog verschuldigde 4.759.000,- per 1 juli van dit jaar uit te betalen. De rest zou Alphen moeten kwijtschelden. De EWR-directie heeft medio vorig jaar, bij de presentatie van de jaarcijfers over 1990, la ten weten dat zij afwilde van de forfaitaire uitkering. Alge meen directeur J. Haijkens noemde die „een molensteen om de nek van een nog pril be drijf'. Onder meer door alle re organisatiekosten is de EWR niet in staat om voldoende winst te maken op gas, water en electriciteit om de beloofde uitkering aan de gemeenten elk jaar volledig te voldoen. Zo resteert er voor dit jaar nog het restant van de uitkering over 1990, terwijl de uitkering over 1991 slechts voor de helft zou kunnen worden betaald. Het nutsbedrijf heeft nog verplich tingen die zouden lopen tot het jaar 2000 voor een bedrag van circa 40 miljoen gulden. Alphen protesteert tegen de af koopregeling omdat de inkom sten vanuit de EWR voor de ge meente fors lager uitvallen dan waarmee in vorige begro tingen rekening was gehou den. De gemeente ziet op drie manieren een aanzienlijk be drag aan haar neus voorbij gaan. Doordat de zogeheten forfaitaire uitkering niet per 1 januari maar per 1 juli zou wor den betaald, loopt Alphen een bedrag van 134.725,- aan ren te mis. Ook vraagt Alphen zich af over welk bedrag de 75 pro cent wordt berekend: over het bedrag dat de EWR nu nog to taal schuldig is of over het be drag dat overblijft na aftrek van de voor dit jaar beloofde betalingen. Dat scheelt zo'n 275.000.-. Tot slot constateert Alpfaen een rekenfoutje in de stukken van de EWR: als wordt gekozen voor betaling in acht termijnen, levert dat 3.853.900,- op, en niet ƒ2.993.800,- zoals de EWR meldt. Ook de gemeente Noordwijk heeft heftig geprotesteerd te gen de voorgenomen afkoop van de jaarlijkse uitkering aan gemeenten die hun oude nuts bedrijf hebben laten opgaan in de EWR. Alphen wil dat de te genstanders van het voorstel zich verenigen op een vergade ring die op 17 februari in Noordwijk zou worden gehou den. Inbraak in Oegstgeest OEGSTGEEST In een wo- inbreker kwam binnen via een ning aan de R. Holstlaan in raam op de eerste verdieping. Oegstgeest is tussen vrijdaga- Vermist worden 400 Duitse vond acht uur en zaterdagoch- Marken en een onbekend be tend twee uur ingebroken. De drag aan Nederlands geld. ELKE DONDERDAG DE BIJLAGE met informatie over films, muziek, theater, recreatie, exposities en een complete agenda.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 7