Leidse Courant | 1992 | 8 februari 1992 | pagina 34

finale

WEEKPUZZEL

1

Nr.6

Cryptogram

STERRENHEMEL

BRIDGEN

DAMMEN

SCHAKEN

ZATERDAG 8 FEBRUARI 1992 PAGINA

Oplossing vorige puzzel

Vn

A |Z |u

ft.

k

VI

■vt

13

N]

E Iklrl

hi

i

A

L

'ft

el

o

"r

'h|P|

P

(L

lb] A

a

t1

M'k

N

'fc

J>|e|

'ft

s

L

lelfchtltl

s

m«s

Mi lik

T

S3Q E3E3E9
QQB1

□00
303

a

in!

21SES

3S

QQS 0

oao
aa

A L|lC I A

0

X

■F

It |v I 1

Ed

F

o \v BrF

E

E

|ft|K

K

B

Ü1G

a

nana acmns] aas
a ana cna ana a
an ana nan am

|o |E.

ML

E

■F

EL

0

|lc |g |u

'6

1 13

1iB.Lk

T

K

Ie |k 1

pb

|S_

□jfL

w

ML

a.

IF

ML'

g_

0

E

M P)| L

PfT

\G_

[F

IRT

ig~l

Ittll P| E"

ia

Het woord luidt: Heidezenegroen.
De winnaars van puzzel 5 zijn:
J.v.d. Horst, Haagweg 80, 2321 AG,
Leiden.

Mevrouw M. Kennis, Pieterbreughel-
laan, 11,2371, RV, Roelofarendsveen.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
op hun bank- of girorekening bijge-
schreven of een cheque toegestuurd.

Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 6 moeten uiterlijk woens
dagmiddag in bezit zijn van:

LEIDSE COURANT.

Postbus 11,2300 AA Leiden.

Naam, adres en postcode s.v.p. in
blokletters vermeiden.

HORIZONTAAL:

3. Man, vertrek met die letter (5).

5. Beestje in de asla (4).

6. Mooi model (7).

7. Waterdicht horloge? (10).

10. Tijdelijke verbintenis (12).

12. Meisje met air (3).

13. Dat dier gooit hoge ogen (4).

16. De seinen onderschrijven (7).

17. Dat doet erg pijn (4).

19. Mengeling van gevoelens (9).

20. Loot een kind (4).

21. Spijkers diep in 't hout slaan en
met metaal bedekken (9).

VERTICAAL:

1. Dat eetgerei hoort bij het plan

(6).

2. Onder het mom van een optocht

(9)-

3. Wat mistig nou, riep hij wild (9).

4. Nevenfunctie (17).

8. Ze stonden te ruzieën om een
stukje kabeljauw (8).

9. Over verkeerde stukken lopen
(8).

11. Aan tafel kunnen ze er niet
afblijven (9).

14. Uitroep onder ede (2).

15. Die oerezel is een lage diersoort

(7).

18. Graanetende vis (3).

Naam

Adres

Postcode

Woonplaats

Vroeg op de avond zijn de winterster-
ren nog steeds een lust voor het oog.
Daaronder Sirius als helderste ster aan
het hele firmament. Het is tevens de
hoofdster van het sterrenbeeld Grote
Hond. Dat beeld zien we rond 21.00
uur in zuidelijke richting laag boven de
horizon. Daar rechtsboven bevindt zich
het grote beeld Orion, met Rigel
(rechtsbeneden) en Betelgeuze (links
boven) als helderste sterren. In het
midden van Orion de drie gordelster
ren. Op de late avond zijn in het (zuid)-
oósten de beelden Kreeft en Leeuw
zichtbaar. Daarin verstoort de planeet
Jupiter het normale beeld. De planeet
is een zeer heldere stip links onder de
ster Regulus.

JUPITER STEELT DE SHOW

De helderste planeet van allemaal, Ve
nus, is in het ochtendgloren nog even te

zien. De planeet nadert gezien vanaf de
Aarde de Zon. Eind februari komt zij
minder dan een uur voor de Zon op. Ju
piter steelt de show deze maand. De
planeet is praktisch de hele nacht boven
de horizon. Het is een dominante ver
schijning in het sterrenbeeld Leeuw.
Jupiter is 29 februari 1992 in oppositie
met de Zon. Dat is altijd de beste tijd
om de planeet waar te nemen. De af
stand tot de Aarde is op dat moment
ongeveer het kleinst. Dat is overigens
altijd nog goed voor 4,4 Astronomische
Eenheden. 1 Astron. Eenheid is gelijk
aan de afstand van de Aarde tot de
Zon, dat is 150 miljoen km, dus reken
maar uit!

ULYSSES

Jupiter krijgt in februari bezoek van
een aards ruimtevaartuig. Vandaag (8
februari 1992) passert namelijk de
Ulysses op slechts drie Jupiter-diame-
ters van de planeet. Ten gevolge van de
enorme zwaartekracht van de planeet

krijgt het toestel een flinke versnelling
en de baan wordt afgebogen uit het vlak
van het ecliptica en tevens weer terug in
de richting van de Zon. De ecliptica is
het denkbeeldige vlak in de ruimte
waarin de Zon en de planeten bewegen.
De Ulysses komt daardoor over enkele
jaren hoog boven de polen van de Zon.
De polen van de Zon zijn nog nooit on
derzocht en de astronomen hebben dan
ook grote verwachtingen van de weten
schappelijke resultaten van deze missie.
De Ulysses is een toestel gebouwd door
ESA. Het werd in 1990 met een Space
Shuttle gelanceerd. In 1994 passert de
Ulysses de noordpool van de Zon en in
1995 de zuidpool, beide keren op de
respectabele afstand van 300 miljoen
km, dat is tweemaal de afstand Aarde-
Zon!

Het zonnestelsel telt negen planeten.
Daarnaast zijn er een groot aantal ko
meten (voornamelijk ijs) en zwermen
van meteorieten (stof en stenen). Maar
er is nog meer materie in de interplane
taire ruimte. Dat zijn de duizenden
kleine planeten, ook wel genoemd de
planeto/den. De grootste daarvan me
ten enkele honderden km in doorsnee,

de kleinste zijn niet meer dan een flinke
rotsblok, minder dan een km groot.

SCHRIKKELJAAR

Het jaar 1992 is een schrikkeljaar: fe
bruari telt 29 in plaats van 28 dagen.
Een jaar is een schrikkeljaar als het
jaartal deelbaar is door vier. Zo'n
schrikkeldag is af en toe nodig omdat
de Aarde niet precies in 365 dagen rond
de Zon draait, maar er ongeveer een
kwart dag langer over doet. Dat alleen
is nog geen verklaring voor de nood
zaak van een schrikkeldag. Maar als we
bedenken dat de baan van de Aarde
ook de gang van de seizoenen bepaald,
wordt het misschien wel duidelijk. Zon
der schrikkeldagen zouden de seizoe
nen uit de pas gaan lopen: het zou na
enkele eeuwen winter zijn in de lente
en in de herfst zou het hoogtepunt van
de zomer vallen. Om dat te vermijden is
er dus een schrikkeldag ingevoerd.
Maar één keer in de vier jaar een
schrikkeldag is op den lange duur niet
nauwkeurig genoeg. Daarom zijn de
eeuwjaren (1900, 1800 etc.) géén
schrikkeljaar tenzij ze deelbaar zijn
door 400. Dus het jaar 2000 is weer wél
een schrikkeljaar.

Een nachtmerrie voor iedere bridger:
slagen in de hand of op de tafel en geen
schijn van kans om die te maken, aan
gezien er geen entree voorhanden is.
Tijdens een parenwedstrijd kreeg ik
mogelijk een record in handen:

AH

AH

A H V 4 2
AHV7

Ik opende 2¥ en realiseerde me dat
dat eigenlijk een zinloze actie was, want
daarop gaf mijn partner in eerste in
stantie z'n controles door (2¥, nul dus)
en aansluitend had ik met 4SA naar de
vrouwen kunnen vragen. Ook een zin
loze actie dus en na 2¥ bood ik dus uit
stand 7SA, aangezien ik toch niet naar
boeren kon vragen en ik het bieden al
lang genoeg had opgehouden.

Dat werd niet gemaakt. Partner had:

V 10874
V B 7 2
8

963

en er was zelfs een ingooi voor nodig
om 12 slagen te maken. Drie schitteren
de slagen op tafel en geen entree om ze
te verzilveren.

Een stuk minder spectaculair was het
spel uit het NKI '92 dat ik u vorige week
voorschotelde:

WEST
1042
H V 104

H5 3

B 10 2

ZUID
4» A7 653
B 7 2

V 10 8 7
9

De bieding is gegaan (O/NZ):

WEST NOORD OOST ZUID

Tegen 3SA starten we als zuid met 4*5
(vierde van boven) en slag 1 verloopt:
4» 5 - 4» 2 - 8 - H. De leider vervolgt
met een kleine harten via ¥10 voor
partners f A en die speelt ¥B na, de
leider ¥V en wij?

Die slag moet je natuurlijk niet nemen,
want je weet dat partner nog een schop
pen heeft ¥9) en je moet dus afwach

ten tot die nog een keer aan slag kom'
en dat zal-ie gerust wel komen! - (j
nog een keer schoppen in te spelen.
Dus niet 4Aen schoppen na zoals d
keer gebeurde, want dat kost bloed.
lag dit spel:

O/NZ

NOORD

B 98

A983

64

A V83

WEST

OOST

1042

H V

H V 104

65

H 5 3

A B 9 2

B 102

H 7 6 5 4

ZUID

A 765 3

B 7 2

V 1087

9

Het contract werd nu met twee overs
gen gemaakt en dat scoorde heel ve
75-15.

In bovenstaand spel was ik dumi
Partner oost nam een moedige bes
sing door direct harten naar ¥10
spelen en daardoor zou hij altijd
overslag hebben gemaakt (68-22).
gemiddelde lag exact bij ISA contrj »"et&
(45-45). Als contrast het tegenspel m
Nico Klaver en Rob Donkersloot, i
dezelfde biedserie:

15 voor V

2. ruiten naar ¥H door

3. ruiten via ¥B voor V (inferij
speelplan)

4. 4» 3! Voor H

5. A (noord klaver)

6. harten naar ¥H (gedoken)

7. Bvoor¥A

8. B overgenomen

9. 7

10. 6

11. 10

12. 7 via ¥V voor ¥A en

13. 9 voor ¥B.

Een compleet drama in één bed^
Met ruiten beginnen is absoluut

I ANN

AMS
baas
hem
er zij
enige
Nede
rewe
Lussi
door
leen

goed. Dat is de kleur voor de commu maar
catie. Je moet beginnen met het ol ervar
wikkelen van harten- en klaverslag
Verder wordt de leider ook in har
fraai te pakken genomen, met als re^ ..et
taat dat het contract 2 down ging en zijn Ie
scoorde voor Rob en Nico natuur Lusse
torenhoog: 78-12. om mi

Zeker in zo'n individueel kampiot 8evaai
schap moet er af en toe iets mó loyen-
langskomen, wil je een beetje hoog siza' mj
ren. De tegenpartij moet 'ns uitglijd mee- 1
en je partner moet 'ns schitteren. roem.

eist, hi

AGENDA: Lusse
14-2 TOG-drive Emmen (059 v00r
19690), 22-2 Open drive Beilen (059 speeld
26338), 6-3 Van Rappard-toern der',
Gorkum (01830-34364). (VAR
Correspondentie: p/a Leharstraat storm'
2162 AC Lisse. r'e 'Vi
j als Ec

Vandaag opnieuw aandacht voor de in
het Postiljonmotel Zwolle gespeelde
Halve Finales. Kon u daarvan vorige
week enkele partijen naspelen uit de
groepen één en twee, nu wil ik u laten
zien dat er ook in de andere twee groe
pen interessant wordt gespeeld. Om te
beginnen de winst die Wesselink - met 8
uit 4 koploper in groep vier - in de twee
de ronde (vooruitgespeeld) boekte op
schrijver dezes:

W. VAN DER KOOU-W. WESSELINK

Tweede ronde HF 1992.

1.32-28 19-23; 2.28x19 14x23; 3.37-32

10-14; 4.41-37 14-19; 5.34-29 23x34;
6.39x30 5-10; 7.44-39 10-14; 8.30-25 18-
23.

De partij wordt heel rustig opgezet.
9.40-34 12-18; 10.46-41 7-12; 11.34-29
23x34; 12.39x30 1-7; 13.50-44 17-22;
14.44-39 11-17; 15.32-28 18-23; 16.45-
40 23x32; 17.38x18 12x23; 18.33-28
23x32; 19.37x28 7-12; 20.39-33 12-18;
21.40-34 8-12; 22.34-29.

Gespeeld met de bedoeling in het ver
volg een aanval in te zetten tegen de
zwarte schijf op 24. Omdat dat plan niet
goed zal blijken, was achteraf een zet
als 22.41 -37 beter geweest.
20-24; 23.29x20 15x24; 24.43-39 18-23;
25.42-37 23x32; 26.37x28 13-18; 27.39-
34 18-23; 28.31-26.

Wit moet deze lelijke zet wel spelen
omdat op 28.49-43 23x32; 29.34-29 de
aktie 16-21; 30.29x20 21-26 volgt.
23x32; 29.34-29 32-38; 30.29x20 38x29;
31.30-2419x30; 32.35x33.

De nu ontstane positie heb ik totaal
verkeerd beoordeeld: zwart blijkt reeds
zeer goed te staan!

16-21!; 33.41-37 21-27! 34.47-42 6-11;
35.42-38 2-7!

Wits probleem bestaat hieruit dat hij
schijf 27 niet goed van het bord kan ver
wijderen: op 36.33-29 volgt namelijk
sterk 9-13!; 37.20x18 en 12x34. Noodge
dwongen moet hij daarom onder slech
te omstandigheden een omsingeling
gaan spelen.

36.20-15 17-22; 37.33-29 9-13; 38.29-24.
Want op 38.48-43 komt nu 4-10! enz.

12-18; 39.37-31 18-23; 40.49-44 23-28;
41.44-40 7-12; 42.48-43 12-18; 43.43-39

11-17; 44.40-34 13-19; 45.24x1318x9.
Zwart heeft een ideale stelling en wit is
in feite kansloos.

46.34-29 9-13; 4738-33 27-32; 48.29-24

13-18; 49.33-29 17-21; 50.26x17 22x11;
51.25-20 14x25; 52.24-19 32-38; 53.19-
14 38-42; 54.14-10 42-48; 5539-34

48x26; 56.10-5 26-48; 57.4x32; 48x30;
58.32-16 11-17; 59.16-2 30-43; 60.2-19
43-16; 61.19-5 16-2; 62.36-31 18-22;

63.31-26 2-7; 64.29-24 7-2; 65.24-20
25x14; 66.5x32 2-7; 67.32-19 7-1 en wit
gaf op daar hij na 76...22-27 en 68... 1-6
de hoofdlijn zal moeten verlaten.

In groep drie waarin van Aalten met 7
punten aan de leiding gaat gevolgd
door Bor met 5, werden twee partijen
met behulp van mooie combinaties be
slist:

R. MOOSER-J. RIGTERINK

Derde ronde HF 1992.

1. .34-29 19-23: 2.40-34 14-19; 3.45-40

10-14; 4.50-45 5-10; 5.31-26 17-22; 6.32-
28 23x32; 737x17 11x22; 8.41-37 19-23;
9.35-30 20-25; 10.40-35 6-11; 11.46-41

11-17; 12.38-32 14-20; 13.42-38 9-14;
14.48-42 3-9; 15.36-31 23-28.

Met dit tijdelijke offer wil zwart tot om-
singelspel komen. Dat plan blijkt ach
teraf evenwel niet goed, en daarom was
15... 14-19 beter geweest.

16.32x23 7-11; 17.31-27 22x31; 18.44-
40. Wit staat nu heel goed.
31-36; 1937-32 "1-6; 20.41-37 17-22;

21.32-28 22-27.

Want op 21...11-17? volgt 22.37-31 enz.
22.28-22 11-17; 23.22x11 6x17; 24.30-24
18-22.

Wat anders? Op bijvoorbeeld 24... 17-22
geeft 25.26-21 gewonnen spel.

1

5

6

10

11

9t 9 9

15

16

9 9

20

21

f -j lüi Ol IIP

25

26

of lii

30

31

T" i - -

35

36

IQ jpj ipj |Oj

40

41

:i z lol j TO

45

46

m y 'i y

50

In deze stand besliste wit de partij door
middel van de volgende (originele?)
combinatie: 25.33-28! 22x44; 26.35-30
44x35; 27.23-19 14x23; 28.29x7 20x40;
29.45x34 2x11; 30.37-32 35x24; 31.32x5
en zwart gaf op.

F. TEER-H. LADAGE
Vierde ronde HF 1992.

1.32-28 17-22; 2.28x17 11x22; 3.37-32
12-17; 4.31-26 6-11; 5.36-31 8-12; 6.32-
27 16-21; 7.27x1622-28; 8.33x22 18x36.
Deze variant boet absoluut niet aan po
pulariteit in: ook in deze halve finales
zijn er al weer diverse partijen zo geo
pend.

9.41-37 19-23; 10.37-32 12-18; 11.39-33

14-19; 12.44-39 7-12.

Een veel gespeelde ruil.

13.16x7 2x11; 14.50-44 10-14; 1532-27
11-16; 16.46-41 17-22; 1734-30 22x31;
18.26x37 20-25; 19.37-32 25x34;
20.39x30 1-7; 21.44-39 5-10; 22.42-37

15-20; 23.32-27 12-17; 24.37-32 17-21.
Een belangwekkend moment. Zwart
kon ook 21... 17-22 doen, maar kenne
lijk vertrouwde hij de damzet 22.39-34
22x31; 23.32-28 23x32; 24.38x27 31x22;
25.47-42 36x29; 26.34x1 niet. Na de ge
speelde zet heeft wit het strategische
punt 27 definitief in handen.

25.33-28 20-24; 26.38-33 10-15; 27.39-
34. Voert de spanningen op.

7-11; 28.41-37 14-20; 29.37-31! 11-17.
Omdat 29...21-26 niet mocht vanwege

30.30-25 enz. slaagt wit er in zwarts kor
te vleugel op te sluiten.

30.31-26 20-25.

Weliswaar wordt nu ook wits rechter
vleugel vastgelegd, maar alle spannin
gen zullen in zijn voordeel blijken te

31.43-38 15-20; 32.48-42 4-10; 33.42-37
10-15.

Na de gespeelde zet voert wit een enigs
zins verborgen, op het kaatsingseffect
gabaseerde slagzet uit, waar ooit ook
Wirni eens het slachtoffer van is gewor
den. Zwart stond evenwel al lastig, want
na de ruil 33... 17-22 (Of?) 34.28x17
21x12 ziet het er ook goed uit voor wit,
al levert de volgende spelgang hem
niets op: 35.47-42? 12-17; 36.27-21
16x27; 3732x12 18x7; 3833-29 24x33;
39.38x18 13x22; 39.30-24 19x39; 40.40-
34 39x30; 42.35x13, daar zwart na 22-27
enz. doorbreekt. (ve)34.27-22! 18x27;
35.28-22 17x39; 36.34x43 25x34;
37.40x18 13x22; 38.26x28.

Deze aktie is beslissend; er volgde nog:
16-21; 39.37-31 9-13; 40.31x22 3-8;
41.49-44 24-29; 42.44-40 8-12; 43.22-17
21-26; 44.17x8 13x2; 45.40-34 29x40;
46.45x34 2-7; 47.32-27 20-24; 48.38-32
7-11; 49.43-38 15-20; 50.27-22 26-31;
51.38-33 20-25; 52.22-17 11x22;
53.28x17 19-23; 54.17-12 25-30;
55.34x25 23-29; 56.33-28 en zwart gaf
op.

Naast de grootmeestergroep werd er
nog veel meer geschaakt in het Hoog-
ovenstoernooi. Allereerst de tweede
groep, die tegenwoordig grootmeester-
groep B wordt genoemd. Vroeger
noemde men dit de meestergroep,
maar door de enorme titelinflatie van
de laatste jaren zijn er zoveel groot
meesters gekomen, dat met gemak een
tweede grootmeestergroep kan worden
geformeerd.

Daarnaast zijn er nog reservegroepen,
tienkampen, vierkampen, damesgroe-
pen en een jeugdtoernooi. Kortom een
schitterende schaakhappening.

In de tweede grootmeestergroep ging
de eerste plaats naar de Rus Vladimir
Toekmakov, een sterke grootmeester
die in de hoofdgroep geen slecht figuur
zou slaan. Veel Nederlandse meesters
kregen in deze groep de gelegenheid
om een grootmeesterresultaat te beha
len en/of promotie te bewerkstelligen.
In het begin leek Friso Nijboer op weg
zijn prestatie van twee jaar geleden te
herhalen, maar halverwege stokte de
machine.

Met 6,5 uit 11 behaalde hij 'slechts' een
verdienstelijke derde prijs.

Zijn scherpe aanvalsspel was in de eer
ste toernooihelft goed voor enkele
fraaie scalpen, getuige het volgende
fragment uit de eerste ronde:

F. NUBOER-E. ERMENKOV

Stelling na de 17e zet van zwart.

Hoe sloeg wit door de wankele zwarte

verdedigingslinie heen?

Subtopper Gert Jan de Boer leek even

eens in het begin op weg naar een
prachtig resultaat, maar viel terug op
een 50%-score. In het volgende frag
ment wint hij fraai van de Eindhovense
meester Johan van Mil.

G. J. DE BOER-J. VAN MIL

stelling na de 30ste zet van zwart.
Hoe profiteert wit van zijn ver opgeruk
te vrijpion? WK-kandidaat van de jaren
vijftig David Bronstein viel vroeger
vooral op door fantasierijk combina
tiespel. Nu hij tegen de zeventig loopt is
de scherpte wat uit zijn spel verdwenen,
waardoor hij in deze groep met een
plaats in de onderste helft genoegen
moest nemen. Af en toe zagen we ech
ter nog een glimp van de oude kracht.
Johan van Mil trof hem op een derge
lijk moment.

111

flj.ö

t

i

'W

Wth S

J

Jfit

8

\*r

ft
Q

St 1

E F G H

J. VAN MIL-D. BRONSTEIN

Stelling na de 29e zet van wit.

Bronstein heeft een pion geofferd om
al zijn stukken op de witte koningsstel
ling te richten. Hoe rechtvaardigde hij
zijn materiaalachterstand?

Rini Kuijf maakte tijdens dit toern ^rede
kennis met de onaangename ka"1 Lusse
van het beroepsschaak. De ex-kj ha|
pioen van Nederland startte ongeluk r
en raakte toen zijn broodnodige zi
vertrouwen kwijt. De tegenstand
merken een dergelijke crisis direct
zagen in de arme Kuijf een puntenle
rancier.

Pas in de laatste ronde kon Kuijf
ontdoen van dit vervelende stigma;
laas kon zijn overwinning op de ho
geklasseerde Belg Winants hem
meer van de laatste plaats halen.

Jong
gem.
gevo
loze
Zo r
schij
voor
je mi

l

I

t

i

i

t

i

a

'S'

T

(ul

I

'JL

m

E

Hi

DEN
raakt<
had ei
haar
cijfers
lijke s
in eer
iders v

L.WINANTS-R. KUIJF de ha

Stelling na de 13e zet van wit. lijk de
Hoe maakte zwart gebruik van de oi kende
lukkige witte opstelling? te ze£

is voï

Oplossingen SChien

1). 18.Txf7! h5. Gedwongen, wan merki
18...Kxf7 19.Pd6+! Lxd6 20.DxL
loopt de zwarte koning
19.Txe7 Pxe7 20.Pf6+
21.Pxh5 Talk 22.TT1 Pf5 23J Nlel di
exf5 24.Dxf5+ Ke8 25.Pf6+. Ei Pens
won zonder problemen. 'n "ut

Maar h

2). 3I.Dd4ü De7. Het enige tegeiL,ders
dreiging 32.Txd8+ Lxd8 33. 50me.1]
mat.327Txd8+ Dxd833.Dxf6! C7an.s v

34.Lg5. Zwart gaf het op, wit 1
een stuk voor.

3). 29...Pxh3 30.Kh2. Ook 30.| *h°le"
Lxg3 31.fxg3 Dxg3+ verliest k iT
loos. 30...Pxf2! 31.0x12 h5 32 7YU
Dg4 33.Kgl Lxg3 34.Dxc5

35.TalLxf3.Witgafhetop.

4). 13...Pxd3 14.exd3 De5

zwart wint zonder meer een k ,ere^
teit. Winants kon niet geloven
wit van de hekkesluiter te verli pen
en wachtte nog met opgeven t(
40s.e(zet. ,nnc!£

Correspondentie-adres: Leo Hofl
C.Fockstraat 113,2613 DE Delft.