fan Rooy wil 'bouwwet'
tan Brussel aanpassen
Chauffeurs eisen aanpak van
roofovervallen in Roemenië
sidócSouaant
ECONOMIE
NV vindt werken in
eekeinde bespreekbaar
„Britse auto's
zijn veel te duur"
McDonald's
in Praag
ussenfabriek gaat
^il in export zoeken
Philips gaat in
Amerika honderden
scholen opzetten
Winst
Siemens
zeer fors
gedaald
suwe fusie
/zorgsector
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1992*
I HAAG - De Dienstenbond FNV heeft geen bezwaren te-
verlenging van de bedrijfstijd via bijvoorbeeld werken op za
ag, als dat tenminste extra banen oplevert. Dit verklaarde
coördinator Spanjers van de Dienstenbond gisteren in een
tie op een KNOV-onderzoek. Daaruit bleek dat meer dan de
t van de ondernemers in midden- en kleinbedrijf het taboe
rerken in het weekeinde wil opheffen.
r de dienstenbond FNV is extra loon niet de eerste prioriteit
Ie onderhandelingen met werkgevers over arbeidstijdverlen-
„Voorwaarde is herverdeling van werk. Zo kunnen er meer
tijdbanen bijkomen en kunnen roostervrije dagen en atv in-
>erd worden", meent Spanjers. Hij denkt daarbij aan de in-
ing van vierdaagse werkweken.
iet onderzoek van de KNOV blijkt dat van de 350.000 onder
iers in midden- en kleinbedrijf er 49.000 niet alleen de zater-
als werkdag willen gebruiken, maar ook de zondag.
LONDEN Nieuwe personenauto's in
Groot-Brittannië zijn te duur in aan
schaf. Tot die conclusie komt de Britse
monopolie- en fusiecommissie (MMC).
Ondanks de hogere prijzen adviseert de
commissie de regering niet dwingend
een prijsverlaging op te leggen aan de
autoproducenten. Wel beveelt de com
missie aan de beperkingen op de im
port van auto's vanuit Japan op te hef
fen en iets te doen aan de voorwaarden
die Britse producenten stellen aan dea
lers. De MMC begon haar onderzoek
nadat de Britse consumentenbond had
geconstateerd dat bepaalde auto's in
België tot dertig procent goedkoper wa
ren dan in eigen land.
PRAAG - Volgende maand
wordt in Praag het eerste
McDonald's restaurant in
Tsjechoslowakije geopend.
Het is de bedoeling van
McDonald's binnen vijftien
jaar honderd restaurants in
Tsjechoslowakije te hebben.
Een gewone hamburger gaat
22 Tsjechoslowaakse kronen
kosten (ongeveer anderhal
ve gulden) en het personeel
krijgt betaald in overeen
stemming met het plaatselij
ke gemiddelde loon, dat zo'n
3500 kronen (250 gulden) be
draagt.
Rusland verkoopt
helft oliesector
PARIJS - Rusland wil de helft van
zijn oliewinning en produktie over
doen aan buitenlandse bedrijven. Dat
heeft Vladislav Sorokin, hoofd van de
economische afdeling van het minis
terie van buitenlandse zaken, giste
ren gezegd in Parijs, waar hij presi
dent Boris Jeltsin bij zijn staatsbe
zoek begeleidt. Volgens Sorokin kun
nen buitenlandse bedrijven binnen
kort op grote schaal aandelen nemen
in geprivatiseerde olie-ondernemin
gen, terwijl exploratiecontracten voor
zestig jaar mogelijk zijn. Het is de be
doeling dat de Russische olie-indus
trie binnen vijf jaar in particuliere
handen is.
Hoogovens wil lopende
cao met jaar verlengen
UTRECHT Het staalconcern Hoogovens IJ-
muiden (16.000 werknemers) wil de lopende cao
met een jaar verlengen. Alleen de lonen zouden
op 1 april van dit jaar met vier procent omhoog
kunnen, aldus Hoogovens. Voor de werknemers
heeft het voorstel van het staalconcern het voor
deel dat zij het komende jaar geen last zullen
hebben van „arbeidsvoorwaardelijke stimulan
sen" om het ziekteverzuim terug te dringen. De
aanvullingsregelingen voor de ziektewet en de
wao blijven gewoon in stand, als de bonden op
het voorstel van Hoogovens ingaan. Van inleve
ren van vrije tijd bij ziekte zal in dat geval geen
sprake zijn. De Industriebond FNV en de Indus
trie- en Voedingsbond CNV staan niet afwijzend
tegenover het voorstel, maar willen de zaak
eerst intern bespreken.
^JSSEL Staatssecre-
s Van Rooy van econo-
iche zaken heeft giste-
I laten weten dat zij
Ir mededingingsbeleid
fenel mogelijk in over
stemming zal brengen
1 de beslissing van de
[opese Commissie.
uropese Commissie heeft
ren een boete van 22,5
ten ecu (51,75 miljoen gul-
opgelegd aan de Neder-
;e bouwwereld wegens on-
atbare kartelvorming
van de Nederlandse over-
weet had. Het geld zal
en worden opgebracht
,de 28 aannemersvereni-
en die zijn aangesloten bij
.Vereniging van Samen-
jende Prijsregelende Or-
laties in de Bouwnijver-
I (SPO). Zij vertegenwoor-
ji 4000 grote en middelgro-
jdrijven plus 3000 bedrij-
pie op losvaste basis de
jregels aanvaardden al
„gelang zij inschrijven op
Jepaald bouwproject.
}ns Van Rooy zal worden
Ideerd of door wijzigingen
j huidige Uniform Prijsre-
,ld Reglement (UPR) een
ising kan worden gevon-
I'oor de mededingingspro-
;n in de bouwsector. De
aamste problemen zijn
de vergoeding voor rekenkos-
ten en de bescherming van
aannemers tegen het zogehe
ten leuren door opdrachtge
vers.
Als verzachtende omstandig
heid voor de SPO geldt dat het
kartel volgens de Nederlandse
wetgeving in orde is. Verder
pleit voor de SPO dat zij zich
redelijk coöperatief heeft op
gesteld in het onderzoek van
de Commissie en dat het de
eerste veroordeling is van een
bouwkartel in de EG.
Tafel
Volgens Brussel verhinderen
de in 1986 ingevoerde binden
de SPO-regels echte vrije con
currentie op de Nederlandse
bouwmarkt en moeten ze wor
den ingetrokken.
Aan het besluit is een onder
zoek van drie tot vier jaar voor
afgegaan na vragen die in 1986
en 1987 door toenmalig Euro
parlementariër Piet Dankert,
tegenwoordig staatssecretaris
van Europese zaken, werden
gesteld omdat de Rotterdamse
gemeente had geklaagd.
Die gewraakte regels verplich
ten bouwbedrijven die in
schrijven op een project elkaar
daarover in te lichten. Vervol
gens gaan de betrokken bedrij
ven rond de tafel zitten. Onder
elkaar maken zij dan uit wie
van hen het contract krijgt,
dus de opdracht gaat niet auto
matisch naar de laagstbieden-
de. „De kartelregels verbieden
een aannemer feitelijk zijn
concurrenten met een lagere
offerte af te troeven, waardoor
de concurrentie ernstig wordt
beperkt", aldus de Commissie.
Als klap op de vuurpijl kunnen
de offerte- en aanbestedings-
kosten die de aannemers (met
een maximum van twintig)
hebben gemaakt, door de uit
eindelijke „winnaar" worden
aangerekend aan de klant zon
der dat die van iets weet. Dat
geld komt dus bovenop de aan-
neemsom.
Volgens berekeningen van de
Commissie is het bedrag dat
daarmee gemoeid gaat zo'n
drie procent van de twaalf mil
jard gulden aan 30.000 SPO-
contracten die in 1988 werden
gesloten. De totale omzet in de
Nederlandse bouw bedroeg dat
jaar 32,2 miljard gulden. De
EG-ambtenaar suggereerde
dat de „slachtoffers" van het
kartel naar de rechter kunnen
stappen om het te veel betaal
de terug te krijgen.
Opschorting
De Vereniging SPO (Samen
werkende Prijsregelende Or
ganen), die het UPR uitvoert,
zal de beschikking van de Eu
ropese Commissie aanvechten
bij het Europese Hof van Justi
tie in Luxemburg. De SPO zal
in een procedure, die te verge
lijken is met een kort geding,
opschorting vragen van de be
schikking en zolang doorgaan
met het toepassen van de hui
dige mededingingsregels. Het
nu afgekondigde verbod leidt
tot een chaos op de bouwmarkt
en een ernstige verstoring van
de mededingingsverhoudin
gen, meent de SPO.
De SPO heeft het UPR, dat
bindende regels bevat voor on
derhandse prijsaanbiedingen
en voor prijsaanbiedingen bij
openbare aanbestedingen, in
1988 bij de Commissie aange
meld. De vereniging hoopte
dat het UPR niet onder het
kartelverbod van artikel 85
van het EG-verdrag zou vallen
dan wel van dat verbod kon
worden vrijgesteld.
De SPO vindt dat door het
UPR de afspraken in de bouw
wereld in ieder geval openbaar
en controleerbaar zijn. Boven
dien gaat het UPR het tegen el
kaar uitspelen van aannemers
door aanbesteders tegen. Een
studie in opdracht van het mi
nisterie van economische za
ken wees uit dat zowel op
drachtgevers als aannemers
geen afschaffing wensen van
de bestaande regeling, aldus
de SPO.
Alpinisme
Een alpinist in spe
daalt snel af als hij
het daarboven wat
te link vindt
worden. Het
ontdekken van je
eigen
hoogtevrees en
beperkingen is
een van de
attracties van de
sport- en
vrijetijdsbeurs die
in het
Maastrichtse
MECC tot en met
zondag wordt
gehouden.
FOTO: ANP
tJRDEN Door meer
de export van bussen
3 het buitenland te
v doen hoopt bussen-
fek Den Oudsten in
iden zijn produktie
rtverkgelegenheid op
iie kunnen houden.
Oudsten, de belangrijkste
incier van het streekver-
:izit in de problemen om-
öet aantal bestellingen
lege bezuinigingen in het
rxvervoer dit jaar met de
rs teruggelopen.
Oudsten denkt op termijn
Qt 150 bussen in het bui
ld te kunnen slijten. Ook
'teen deel van de produk-
in touringcarbouwer en
^bedrijf BOVA in Val
saard naar Woerden over-
scht. BOVA net als
;0udsten onderdeel van
Bus - maakt uitslui-
pouringcars. Het Valkens-
waardse bedrijf, dat met een
propvolle orderportefeuille zit,
kan de extra produktiecapaci-
teit in Woerden wel goed ge
bruiken.
Ook is Den Oudsten van plan
om de voorraad bussen (tijde
lijk) te vergroten. Door al die
maatregelen kan de produktie
in Woerden redelijk op gang
blijven en kunnen gedwongen
ontslagen worden voorkomen,
aldus de bussenfabriek.
Behalve Den Oudsten is in ons
land ook bussenfabriek Berk
hof (voorheen Hainje) in Heer
enveen voornamelijk afhanke
lijk van orders van het open
baar vervoer. Berkhof zit het
komende half jaar nog goed in
de orders. Directeur W. Sioen
verwacht voorlopig geen pro
blemen. De fabriek maakt
vooral bussen voor het stads
vervoer, al worden sinds twee
jaar ook bussen voor het
streekvervoer gefabriceerd.
Een van de bussen van Den Oudsten.
EINDHOVEN - Het
Eindhovense elektronica
concern Philips neemt
voor 175 miljoen dollar
(315 miljoen gulden) een
belang van 25 procent in
het Amerikaanse commu
nicatieconcern Whittle
Communications.
Tevens gaat Philips meewer
ken aan de oprichting van hon
derden scholen in de Verenig
de Staten. Philips zal samen
met de andere aandeelhouders
in Whittle deelnemen in het
Edison-programma. Dat is een
onderzoeks- en ontwikkelings
programma in het kader van
een plan van Whittle voor het
opzetten van honderden scho
len in de VS. Het gaat daarbij
om gewone scholen, aldus de
woordvoerder. Whittle zal de
lokatie uitzoeken, de scholen
bouwen, personeel aantrek
ken, kortom, er zorg voor dra
gen dat een school kan gaan
draaien.
Whittle voert een breed scala
van communicatie-activitei
ten. Het bedrijf levert appara
tuur (sinds 1989 ook van Phi
lips), software en diensten.
Whittle maakt een dagelijks
nieuwsprogramma voor mid
delbare scholen, waaryi ook re
clame is opgenomen en een tv-
programma voor in wachtka
mers van ziekenhuizen en art
sen. Volgens Philips-president
J. D. Timmer geeft de deelne
ming in Whittle voor Philips
„belangrijke nieuwe impulsen
aan de ontwikkeling en toepas
sing van technologie op het ge
bied van consumentenelektro
nica".
Idoor
PEET VOGELS
ZOETERMEER - De net
towinst van Siemens Ne
derland NV is over het
boekjaar 1990/91 gedaald
van 44,3 miljoen gulden
tot 24,7 miljoen gulden.
De omzet steeg met 46
miljoen gulden tot 1,27
miljard gulden.
De directie verwacht dat de
winst en omzet de komende ja
ren verder toe zullen nemen,
zo schrijft zij in het vandaag
verschenen jaarverslag. De da
ling van de nettowinst wordt
toegeschreven aan de integra
tie van Nixdorf in het Siemens-
concern. De integratie is in
middels voltooid en voor de
komende jaren wordt op winst
gerekend binnen deze groep.
In de overige divisies, waaron
der consumentenprodukten,
stegen zowel omzet als resul
taat.
Doordat de kosten harder ste
gen dan de opbrengsten, daal
de het resultaat. Door de inte
gratie van Nixdorf met Sie
mens groeide het aantal werk
nemers met 17.8 procent tot
3138 mensen. De personeels
kosten stegen met bijna 60
miljoen gulden tot 261,5 mil
joen gulden. De totale bedrijf
slasten stegen met 95 miljoen
gulden tot 1.25 miljard gulden.
Het bedrijfsresultaat halveer
de daardoor tot 24,6 miljoen.
Door hogere rentelasten ver
slechterde het saldo der finan
ciële baten en lasten van 20
miljoen tot 15,6 miljoen gul
den.
Intel en Sharp
in nieuwe chip
TOKYO - De Amerikaanse
halfgeleiderproducent Intel en
de Japanse elektronicafabri
kant Sharp gaan samenwer
ken bij de ontwikkeling en de
produktie van de „flash chip',
een chip die sneller kan wor
den geprogrammeerd en ge
wist dan de huidige chips en
die gegevens vasthoudt ook als
de stroom wordt uitgescha
keld.
Naar verwachting zal de nieu
we chip in de toekomst de disc
drive in draagbare computers
vervangen. Toepassing is ver
der denkbaar in apparatuur
voor geluidsopnamen zonder
magneetband ter grootte van
een pen. Op de „flash chip"
kunnen verbindingen worden
aangebracht van 0.4 a 0,6 mi
cron. Een micron heeft de dik
te van een honderdste men
senhaar.
De samenwerking tussen Intel
en Sharp zal in de Verenigde
Staten vermoedelijk de nodige
negatieve reacties opleveren.
De keus van Intel voor een Ja
panse partner zal slecht vallen,
vooral in een periode waarin
de handelsbetrekkingen tus
sen de VS en Japan onder druk
staan. Bovendien heeft Intel
85 procent van de wereldmarkt
in deze chip in handen.
JcHT Aan de lange
ran fusies tussen zieken-
Qm onderling en tussen
n fondsen en particuliere
3#eraars is gisteren een
hb toegevoegd. Het Re-
ïjl Ziekenfonds Midden-
land (RZMN) in Utrecht
ejziekenfonds A&O Zorg-
,h|eringen in Amersfoort
nn besloten tot een volle-
ténengaan per 1 april. In
lsie worden ook OWM
en-Nederland en A&O
i leringen betrokken,
b( de aanvullende ziekte
verzekeringen van bei-
ulanisaties zijn onderge-
De nieuwe organisatie
600.000 verzekerden
Jr dan 600 medewerkers.
Z MARKTEN
Enteveiling
tland de lier 05-
pp Bintje 15-27. Aard-
Én 32-32. Amsoi 350-
tndijvie glas 490-505.
tgines 580-770. Bos-
>00-310. Crispijsbergs-
|0-83. Eieren 15-18. IJs-
I 12-110. Komkom-
132-234. Komkom-
hini 78-86. Krulsla 74-
Ucsoi 280-330. Pepers
-Ö20-320. Pepers rood
,^530. Raapstelen bos
1 Radijs glas 82-89.
rode witl. 270-390.
[glas 142-166. Slapoly
j)-97. Sla 30 stuks 42-
fuiten 112-191. Witlof
ZWOLLE - Gewapende
roofovervallen, brute dief
stallen, in scène gezette
verkeersongevallen, le
vensgevaarlijke verkeers
situaties, dagenlange
wachttijden aan de grens:
Arie Verhoeven kijkt er al
niet meer van op, maar
het baart hem zorgen.
De voorzitter van de Neder
landse Chauffeurs Vereniging
in Rijen (circa zevenduizend
leden) wordt steeds vaker ge
beld door vrachtwagenchauf
feurs, die vertellen wat voor
wandaden ze uit Oosteuropese
landen nu weer van hun inter
nationale collega's hebben ge
hoord. Of wat hen zélf is over
komen, want dat gebeurt ook
steeds meer.
Niet in alle landen waar het IJ
zeren Gordijn is opgetrokken
is het zo gevaarlijk, maar één
land staat er bij elke chauffeur
zeer slecht op: Roemenië. In
de door armoede geteisterde
voormalige communistische
dictatuur zijn dagelijks bendes
actief, die het op internationa
le transporten hebben gemunt.
Roemeense bandieten deinzen
er niet voor terug chauffeurs te
beroven van alles wat er maar
los en vast zit in de cabine van
de truck. „Geld, slaapzak, ther
mosfles, kleding, alles i
ze mee", zegt Verhoeven. En
om het karwei 'af te maken',
worden ze vervolgens ook nog
eens afgetuigd. Als voorbeeld
noemt hij de twee Duitsers, bij
wie de pezen van de polsen
werden doorgesneden nadat ze
van hun hele hebben en hou
den waren beroofd.
Dergelijke verhalen hebben al
eerder het nieuws gehaald,
maar Arie Verhoeven vindt dat
iedereen nu voor eens en voor
altijd moet weten welke risi
co's de 'jongens van de weg' lo
pen als zij in Oost-Europa hun
goederen komen afleveren. De
50-jarige voorzitter eist inter
nationale actie, voordat er
slachtoffers vallen.
Turken
Nederlandse chauffeurs zijn
de dans tot nu toe redelijk ont
sprongen. Het zijn vooral
Turkse collega's vaak in
dienst van Westeuropese be
drijven die de verhalen aan
den lijve hebben ondervon
den. Zij maken veelvuldig van
Roemenië gebruik als transit-
land tussen West-Europa en
hun vaderland, zeker nu de
traditionele route door Joego
slavië door de burgeroorlog on
mogelijk is geworden.
De Turken hebben zo hun
voorzorgsmaatregelen geno
men om te voorkomen dat ze
nog langer het slachtoffer wor
den. Eén daarvan is de be
waakte parkeerplaats. „Van de
bewaakte parkeerplaatsen in
Roemenië is zeker 75 procent
in handen van Turken. Er
staan grote hekken om, zodat
er niemand bij kan komen",
zegt Verhoeven. Vooral 's a-
vonds en 's nachts doen zij
goede zaken: „Moet je 's a-
vonds eens zien: binnen een
half uur staan de parkeerplaat
sen stampend vol. Er is geen
chauffeur die zich in het don
ker nog op de weg durft te be
geven. En dat niet alleen uit
angst voor overvallen".
„De wegen in Roemenië zijn zo
erbarmelijk. Overdag kun je
tenminste nog zien waar de ga
ten zitten, maar in het donker
is het echt bloedlink. Boven
dien kom je van alles tegen. Zo
kan er ineens een paard met
wagen uit het donker opdui
ken of staat er zo maar ergens
iets geparkeerd".
Zo lang Roemenië zo'n slechte
naam blijft houden, rijden de
meeste Nederlandse transport
ondernemingen er met een
grote boog om heen. Het land
is economisch gezien toch nog
niet interessant, maar de on
veiligheid geeft op dit moment
de doorslag. „Wij sturen er
geen mensen heen zo lang het
onveilig is. Dan blijven we
hier", zegt directeur Robert
Tielbeke van het gelijknamige
transportbedrijf in Lemeler-
jveld. Zijn collega Rein de Jong
lin Heerde meldt hetzelfde.
„Als je die kant op gaat, ga dan
in elk geval met meer mensen
op een vrachtwagen en niet al
leen", zegt Monique Koomers
van de werkgeversorganisatie
NOB Wegtransport. „Rij ook
bij voorkeur in groepjes en
vooral niet 's nachts, neem
geen waardevolle spullen mee
in de cabine en parkeer alleen
op bewaakte terreinen bij bij
voorbeeld fabrieken", zijn de
enige adviezen die de organi
satie op dit moment kan ge
ven.
Vergadering
Verhoeven heeft zijn hoop ge
vestigd op de vergadering van
de Union International des
Chauffeurs Routiers, de over
koepelende organisatie van
zijn vereniging. Die komt op 10
april in Wenen bijeen om de
problemen in Oost-Europa te
bespreken. Vooral de toetre
ding van de Roemeense chauf
feursorganisatie tot de interna
tionale vereniging zou wel
eens een positieve uitwerking
kunnen hebben. Verhoeven
hoopt dat samenwerking en
overleg er toe leiden dat de
Roemeense autoriteiten iets
tegen het geweld gaan doen.
De internationale organisatie
klaagt echter niet alleen over
Roemenië. Ook in de andere
Oosteuropese landen is niet al
les koek en ei, al komen over
vallen buiten Roemenië eigen
lijk alleen in Bulgarije voor. In
Polen hebben ze het vooral
Hadden de hulptransporten alleen last van soldaten, de internationale vrachttransporten worden t
door losgeslagen bendes.
voorzien op spiegels en zelfs
ruitenwissers van vrachtwa
gens.
De chauffeurs willen dat er een
einde komt aan de enorm lan
ge wachttijden die bij veel
grenzen zijn ontstaan. „Aan de
grenzen met Polen, Hongarije
en Tsjechoslowakije staan
chauffeurs soms wel drie da
gen te wachten. Sommige files
zijn soms wel zestien kilome
ter lang. En ze kunnen geen
kant op. Ze kunnen niet sla
pen. want anders hebben ze
niet door wanneer de file op
schuift. Laten we daarom voor
zieningen aantreffen waar de
chauffeurs even terecht kun
nen, op zijn minst een toilet.
Zonder voorzieningen is het
gewoon onmenselijk".
Een beetje medelijden voor de
FOTO: SP
problemen in het voormalige
Oostblok kan Verhoeven wel
opbrengen. „Het is natuurlijk
niet goed wat die Roemenen
met onze chauffeurs doen,
maar iemand die honger heeft
moet toch ook wat eten",
klinkt het instemmend. Hij
zou het echter verkeerd vin
den als straks elke chauffeur
met een wapen op zak de hob
belwegen door Roemenië op
moet gaan.
