België na zeventig dagen nog steeds zonder kabinet Ccidóc SouAont BUITENLAND Doden bij geweld Nagorno-Karabach Oekraïne eist nieuwe chef Zwarte-Zeevloot Weer bloedige confrontatie in Algiers Palestijnse organisaties eisen vrije aftocht Georges Habash Onderzoek verband tussen kanker en tekort vitamine D Mandela: sancties tegen Zuid-Afrika handhaven DAVOS - De economische sancties tegen Zuid- Afrika moeten gehandhaafd blijven, omdat het land nog steeds niet is gevrijwaard van apartheid. Dit heeft Nelson Mandela, leider van het Afri kaans Nationaal Congres (ANC), gisteren in Davos gezegd waar hij deelneemt aan het internationale economische forum van prominente zakenmen sen en politici. Volgens de ANC-leider koesteren veel Zuidafrikaanse blanken nog steeds de hoop alleen te kunnen blijven regeren. Ten overstaan van journalisten maakte Mandela nog eens het waarom van de sancties duidelijk: „Ze zijn in de eerste plaats in het leven geroepen om de apartheid geheel af te schaffen. Daarna is de weg vrij voor de installatie van een democrati sche regering. Geen van beide doelen is tot nu toe bereikt". ZATERDAG 1 FEBRUARI 1992 5ii Argentijnse regering opent archieven nazi's BUENOS AIRES - De regering van Argentinië opent de archieven over kopstukken van de nazi's, die na het eind van de Tweede Wereldoorlog een veilig heenkomen hadden gezocht in het Zuidame- rikaanse land. President Menem heft maandag offi cieel de geheimhouding van de documenten op. Het materiaal, dat tot dusver in handen is van de fe derale politie, gaat dan over naar het bestand van het nationale archief van Argentinië. Menem had joodse organisaties in de VS tijdens een bezoek in november beloofd de documenten vrij te geven. Historici hopen er achter te komen of de voormalige rechterhand van Adolf Hitler, Martin Bormann, werkelijk in Rio de la Plata ondergedoken heeft ge zeten. Bormann was in 1946 op het proces in Neu renberg bij verstek ter dood veroordeeld. In Argen tinië woonden Adolf Eichmann en Josef Mengele. MOSKOU Azerbajdzjaanse militairen zijn gisteren een groot offensief begonnen in Na gorno-Karabach, de autonome republiek in Azerbajdzjan die voornamelijk door Armeniërs wordt bewoond. Aan Azerbajdzjaanse zijde zijn daarbij zeker vijf doden en 52 gewonden gevallen, zo heeft het ministerie van buitenland se zaken in Bakoe gemeld. Volgens een verklaring van het departement worden de aanval len vanuit Agdam, enkele kilo meters ten oosten van Nagorno- Karabach, „met dezelfde inten siteit" voortgezet. Het ministe rie beschuldigde eenheden van het Armeense leger ervan deel te nemen aan de gevechten te gen de Azerbajdzjaanse troe pen met inzet van pantserwa gens en gevechtshelikopters. Van Armeense zijde zijn geen aantallen slachtoffers gemeld. Volgens het Azerbajdzjaanse Volksfront waren het juist Ar meense troepen die in de buurt van Agdam de aanval waren be gonnen tegen Azerbajdzjaanse stellingen. „Eenheden van het Armeense leger nemen deel aan de gevechten en gebruiken pantserwagens en helikopters om Azerbajdzjaanse stellingen te bestoken met lucht-grond-ra- ketten", meldde ook het pers bureau Turan. Asjot Manatsjoerjan, de natio nale veiligheidsadviseur van de Armeense president Levon Ter-Petrossian, zei dat de Aze- ri's gebruik maakten van mate rieel dat hun is gegeven door het Sovjet-leger. „Natuurlijk biedt het Armeense volk verzet, maar de Azerbajdzjaanse zijde staat er beter voor", meende hij. De Armeense president zal nog dit weekeinde in Zürich een ontmoeting hebben met de Turkse premier, Suleiman De- mirel, over mogelijke Turkse bemiddeling in het conflict, zo is uit bronnen bij de Armeense regering in Jerevan vernomen. MOSKOU - De president van de Oekraïne, Leonid Kravts- joek, heeft gisteren het ontslag geëist van de bevelhebber van de Zwarte-Zeevloot, admiraal Igor Kasatonov. Dat heeft een voorlichter van de marine bekendgemaakt. De Zwarte- Zeevloot is het middelpunt van een slepend meningsver- schil tussen Rusland en de Oekraïne. Kravtsjoek beschuldigt de admiraal ervan dat hij een groep Oekraïnse parlementariërs heeft geschoffeerd. De parle- mentsleden waren naar de havenstad Sebastopol gereisd j voor een gesprek met Kasatonov en de mariniers over hun levensomstandigheden. Het meningsverschil over de vloot heeft de betrekkingen tussen Rusland en de Oekraïne onder spanning gezet. Rus- land wil dat de vloot deel wordt van de gezamenlijke strijd- krachten van het GOS terwijl de Oekraïne een aanzienlijk deel van de vloot onder haar bevel wil brengen. BRUSSEL Zeventig da gen na de algemene ver kiezingen die enige duide lijkheid moesten schep pen in de Belgische poli tiek, zitten onze zuiderbu ren nog steeds zonder re gering. Gisteren begaf formateur Mel- chior Wathelet, de Waalse chris ten-democraat, zich naar ko ning Boudewijn. In de Brussel se Wetstraat heette het dat Wa thelet zijn opdracht zou gaan terugggeven. De koning ver zocht de formateür evenwel verder te gaan en deze stort zich nu opnieuw in een forma tie die weinig steun van de poli tiek geniet en die door ingewij den dan ook als uitzichtloos wordt beschouwd. Wathelet heeft nu langer dan een maand aan de bijna onbe gaanbaar geworden weg van de Belgische politiek getimmerd. Intussen gebeurden achter zijn rug veel belangrijker dingen. Eerst werd de Waalse en aan zienlijk later, de Vlaamse deel- regering op poten gezet. Onder normale omstandigheden zou den dat ondergeschikte zaken zijn geweest. Maar sinds de die pe najaarcrisis die politiek Bel gië teisterde en die leidde tot de val van het kabinet-Martens en tot algemene verkiezingen, is in België veel veranderd. De politieke macht is - als ge volg van de dramatische ge beurtenissen van het vorig jaar steeds meer naar de deelregeringen verschoven. Het geloof in het nut en de macht van de nationale rege ring heeft een ongekend diep tepunt bereikt. In dat verband was het een veeg teken dat de peetvader van de Waalse poli tiek, de socialist Guy Spitaels, het nationale forum verliet en zich aan het hoofd stelde van de Waalse regering, doodeenvou dig omdat daar de werkelijke macht lag. In Vlaanderen was de verwar ring groter en duurde het wat langer voordat men enig zicht kreeg op de onverbiddelijke re aliteiten die de omstandighe den dicteerden. Maar ook daar is men intussen tot de bevin ding gekomen dat er op natio naal vlak nauwelijks eer en al helemaal geen macht meer te behalen valt. Wilfned Martens' geloof in de unitaristische mo gelijkheden van België, maakte afgelopen najaar de doods- smak. Het unitarisme kreeg bo vendien de genadeslag door de verkiezingstriomf van het Vlaamse nationalisme, zoals dat wordt belichaamd door het ultra-rechtse Vlaamse Blok. Net als de Walen willen nu ook de Vlamingen naar een Waals- Vlaamse dialoog toe. Dat moet een rechtstreeks gesprek zijn van beide echte machtsblok ken, waarbij de nationale poli tieke instellingen geen rol kun nen en mogen spelen. De Waals-Vlaamse dialoog zal zich richten op zulke voor de toekomst van België belangrij ke zaken als de staatshervor mingen en dus de verdere fede ralisering van het land. Als de beide partijen het daar over eens kunnen worden, zal er voor de nationale overheid slechts een onbeduidende krui mel van de machtskoek over blijven en gaat België een ritue le en representatieve facade vormen waarachter Wallonië en Vlaanderen hun eigen gang gaan. Natuurlijk begreep Wathelet, die als een ervaren politicus mag worden beschouwd, wat er gaande was. Tijdens de forma tie heeft hij nog gepoogd de Waals-Vlaamse dialoog naar zich toe te trekken en daarmee op een nationaal plan te bren gen. In die opzet faalde hij evenwel. Wat er nu moet gebeuren weet niemand. Politiek is Melchior Wathelet nagenoeg op dood spoor geraakt. „Niemand wil nog van de man weten", schreef een Vlaamse krant bitter. Zeker is dat de Groenen van Waalse als van Vlaamse zijde Wathelet niet meer zien als de man die de politieke impasse kan doorbreken. Zeker is ook de Vlaamse Volksunie hem ten koste van alles buiten de Waals- Vlaamse dialoog wil houden. Zeker is zelfs dat de Vlaamse li beralen (PW), een van de grote partijen die op 24 november niet echt verloor, doen alsof Wa thelet van geen enkele beteke nis meer is. En vrijwel zeker is dat de de Vlaamse christen-de mocraten (CVP), die nu al we ken volharden in een houding van afwachten en zwijgen, ken nelijk niet echt in Wathelets streven naar een rooms-rode coalitie geïnteresseerd zijn. Wat koning Boudewijn onder die omstandigheden gedreven heeft Wathelet opnieuw in de roerige fronten van de Belgi sche politiek te sturen is een raadsel. Blijft de vraag wat er gebeurt als er geen nationaal kabinet kan worden gevormd. In dat onverhoopte geval blijft slechts de mogelijkheid van nieuwe verkiezingen over. Voor veel partijen is dat een nachtmerrie, omdat de kans bestaat dat ze opnieuw massaal door de hoogst ontevreden, dan toch ongeïnteresseerde kiezers wor den afgewezen en het ultra rechtse Vlaamse Blok en de li bertijnen van Jean-Pierre van Rossem opnieuw op het schild worden geheven. Maar er zijn intussen ook poli tieke glazen-bolkijkers die den ken dat nu de federalisering doorzet en nu Vlaamderen en Wallonië zich aan hun grote di aloog over de toekomst van Bel gië zetten en dus eindelijk het realisme betrachten dat jaren is onderdrukt --de wind uit de zeilen van het Vlaams Blok is genomen en de gevestigde par tijen een nieuwe electorale con frontatie niet meer hoeven te vrezen. Want het politiek adagium in België lijkt te luiden dat wie echt voor Vlaanderen of Wallo nië kiest en de nationalistische sentimenten zorvuldig uit de weg gaat, met zetelwinst en po litieke macht beloond zal wor- Een politieman voert twee gearresteerde mensen af in de woonwijk Bab-el-Qued Idoor BOB VAN HUËT Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071- 122248 en uw krant wordt nog dezelf de avond nabezorgd. ALGIERS - In de Algerijnse hoofdstad Algiers is het giste ren opnieuw tot een bloedige confrontatie gekomen tussen ordetroepen van de regering en aanhangers van het fundamen talistische Front van Islamiti sche Redding (FIS). Bij de bot singen, die zich voornamelijk afspeelden in de woonwijk Bab- el-Qued, zijn volgens de politie acht mensen gewond geraakt, onder wie een vrouw en een po litieagent. Behalve gewonden is er volgens het FIS ook één dode gevallen in de buurt van de Attaquwa-moskee in dezelf de wijk. In totaal vijftien men sen werden gearresteerd op be schuldiging van ongehoorzaam gedrag. Zij zouden zich niet hebben gehouden aan het door de nieuwe machthebbers uitge- vaardige verbod op georgani seerde bijeenkomsten. De on geregeldheden begonnen na dat ordetroepen in de omge ving van de Es-Sunna-moskee schoten in de lucht afvuurden om de daar verzamelde menig te uit elkaar te drijven. Politie Turkije martelt nog steeds ANKARA - Arrestanten in Turkse politiebureaus werden i vorig jaar nog altijd op grote schaal gemarteld. Dat staat in een rapport over mensenrech- i ten van het Amerikaanse mi nisterie van buitenlandse za ken. „Hoewel Turkije verschil lende internationale conven ties tegen martelen heeft on dertekend, is het er niet in ge- slaagd iets te doen aan de prak- tijk van het martelen van door de politie in hechtenis geno men personen", aldus het rap port. Vooral tegen arrestanten die in afwachting van hun pro- ces in eenzame opsluiting zit ten wordt volgens het rapport veel geweld gebruikt. Aangeno men kan worden dat van de 18 arrestanten die vorig jaar in een politiecel overleden een aantal stierf als gevolg van martelin gen. Ahold onderzoekt voedseldistributie ZAANDAM Het Nederlandse Ahold-concern wordt door de Europese Commissie in Brus sel gevraagd om een studie te verrichten naar de aan alle kan ten stagnerende voedseldistri butie in Moskou. „Het verzoek komt er aan, hebben we ge hoord via onze kanalen", aldus een woordvoerder van Ahold. Hij kon niet zeggen of ook an dere ondernemingen zo'n ver zoek hebben gekregen. Ahold zegt door Brussel te worden ge vraagd aangezien het concern als detaillist over een grote ken- nis van zaken beschikt en om dat het bedrijf al ervaring heeft opgedaan met de Oosteuropese markt. Ahold is sinds 1990 in Tsjechoslowakije bezig met het opzetten van een supermarkt keten. en een distributiecen- PARIJS Het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) en de Palestijnse Be vrijdingsorganisatie (PLO) heb ben de Franse regering ge maand de zieke Palestijnse lei der Georges Habash een vrije aftocht te geven. Habash wordt sinds donder dagavond in voorlopige hechte nis gehouden in een Parijs zie kenhuis waar hij daags tevoren opgenomen na een hersen bloeding. De met de strijd te gen het terrorisme belaste on derzoeksrechter Jean-Louis Bruguière wil de radikale Pale stijn verhoren over zijn even tuele betrokkenheid bij diverse aanslagen op Frans grondge bied. De advocaat van Habash, Mou- rad Oussedik, verklaarde dat zijn cliënt zich verraden voelde door het onverwachte politie toezicht. Habash was voor be handeling vanuit Tunis naar Parijs gevlogen „met toestem ming van het ministerie van binnenlandse zaken en in over- met het ministerie van bui tenlandse zaken", aldus de ad vocaat. Hij liet weten om voor zijn cliënt om bescherming te vragen van het internationale Rode Kruis. Hoe ziek de Pale stijnse leider precies is blijft overigens onduidelijk. Volgens vrouw zou hij zelfs geen hersenbloeding hebben gehad, maar was hij in Parijs voor een medische controle. „Daaraan zou geen ruchtbaarheid worden Onwaarschijnlijk Door het geklungel van ambte naren en wellicht ook bewinds lieden is de 'affaire Habash' binnen enkele dagen uitge groeid tot een onwaarschijnlij ke staatszaak die zowel presi dent Mitterrand als de regering in grote verlegenheid heeft ge bracht. De omstreden verple ging van de Palestrijnse extre mist en 'organisator van de eer ste vliegtuigkaping' heeft in middels een einde gemaakt aan de carrière van drie Franse top ambtenaren. Onder hen Fran cois Scheer, de speciale gezant van president Mitterrand en tweede man op het ministerie van buitenlandse zaken. De kabinetschef van de minister van binnenlandse zaken kon eveneens gaan. Volgens de offi ciële lezing zouden de ambte naren op eigen houtje hebben gehandeld bij afwezigheid van president Mitterrand en minis ter van buitenlandse zaken Du mas, die op staatsbezoek waren in Oman. Minister van sociale zaken en voormalig Elysee- woordvoerder Jean-Louis Bian co verweet de ambtenaren „een ernstige fout". Mitterrand en ook Dumas zouden te laat óver de identiteit van de Palestijnse patiënt zijn geïnformeerd. Speciaal vliegtuig Het Franse Rode Kruis haalde de patiënt op met een speciaal vliegtuig, op een uitdrukkelijk verzoek van de Palestijnse zus terorganisatie. Zwitserland zou een verzoek om ziekenhuisop name hebben afgewezen. De voorzitster van het Franse Rode Kruis, oud-minister sociale zaken Georgina Dufoix, gaf groen licht voor de 'humani taire aktie'. Volgens de organi satie was Buitenlandse Zaken maandagmiddag, dus voor het presidentiële staatsbezoek aan Oman, al ingelicht over Jhet ver zoek van Habash zich in Parijs te laten onderzoeken. Het mi nisterie van buitenlandse za ken spreekt dat echter tegen en meent voor een voldongen feit te zijn geplaatst. Dufoix heeft inmiddels ontslag moeten ne men als adviseur van president Mitterrand. Ondanks alle verdenkingen is nimmer een Frans opsporings verzoek tegen de PFLP-oprich- ter. Habash zou niettemin een bloedig visietekaartje te heb ben. Zijn naam wordt genoemd in verband een aanslag op een synagoge in Parijs en met de schietpartij bij de EL AL-balie op het vliegveld Orly (1978) waarbij twee Franse agenten omkwamen. Zijn beweging had twee jaar eerder de verantwoor delijkheid opgeëist voor de ka ping van een Frans vliegtuig, dat op het vliegveld van Enteb be zou worden ontzet door Is raëlische commando's. Rechter Bruguière is vooral ge ïnteresseerd in Habash' betrok kenheid bij het PFLP-arsenaal dat vijf jaar geleden in het bos van Fontainebleau werd ont dekt. Explosieven hieruit zou den zijn gebruikt bij de serie aanslagen die Parijs in 1986 trof. Een tiental mensen kwam daarbij om en ruim honderd raakten gewond. Te koop Een vrouw in Moskou plakt een briefje aan de muur waarin ze iets te koop aanbiedt. Deze vorm van ad verteren is momenteel zeer populair om spullen als auto's, huizen en consumptiegoederen aan te bie den. FOTO: EPA kapitein rob het geheim van de vliegende Hollander India zorgt voor dissident geluid QN1059 - Mathisen laat er geen gras over groeien. Hij bezit in Engeland enkele studio's en deze worden snel ingericht voor de opnamen van - zoals hij het zelf noemt - de meest sensationele film van deze eeuw. Er komen televisie-experts bij te pas, die het ..historisch oog" nauwkeurig bestuderen. Zij waarschuwen wel op te passen voor de hoog frequente spanning en uit voorzorg wordt een soort kooi gebouwd rondom het toestel ter afscher ming van de impulsen, die, duizenden malen versterkt, op de filmstroken moeten worden vastgelegd. Het zal niet moeilijk zijn een film te maken van de „Vliegende Hollander", want de ijzeren stevenring van de sloep is een prachtig medium. Wanneer de eerste proefopnamen zullen beginnen waarschuwt Rob nogmaals de spanning niet te hoog op te voeren. ("Vervolg van de voorpagina) NEW YORK - India heeft zich gisteren op de top van de VN-Vei- ligheidsraad opgeworpen als een van de dissidenten. De Indiase premier P.V. Narasimha Rao nam in een verklaring afstand van het Non-Proliferatie Verdrag (NPV), dat de verspreiding van kern wapens tegengaat. „We zijn niet langer getuige van de mogelijke verwerving van der gelijke wapens door een handjevol drempellanden maar van een ongecontroleerde verspreiding van kant-en-klare kernwapens over de hele aardbol", aldus Rao. India is een van de ontwikkelingslanden die het NPV niet heeft getekend omdat het in het voordeel werkt van de erkende kernwa penmachten. Rao bepleitte een nieuwe benadering, gericht op volledige nucle aire ontwapening. „Om effectief te zijn moet deze non-proliferatie wereldwijd, alomvattend en zonder discriminatie gericht zijn op de doelsteling van complete nucleaire ontwapening", aldus de premier, die te kennen gaf dat hij niet gelukkig is met de verwij zing naar het NPV zoals die is opgenomen in de slotverklaring. India heeft in 1974 een kernproef verricht en beschikt volgens deskundigen over eigen kernwapens of zou in staat zijn die bin nen enkele weken in elkaar te zetten. Volgens het Non-Proliferatie Verdrag, dat door 144 van de 166 VN-lidstaten is ondertekend, mo gen alleen de VS. Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk en China over kernwapens beschikken. Niet geheel toevallig zijn deze vijf landen tevens de permanente leden van de Veiligheidsraad. MANCHESTER - Man chester is een van de rege nachtigste steden van En geland. San Diego daaren tegen kan er prat op gaan dat het een van de zonnig ste steden is van de Vere nigde Staten. Vorig jaar kon de Zuid-Californische metropool genieten van 2978 uur zon, een gemid delde van meer dan acht uur per dag. Manchester haalde maar 1360 uur. Wetenschappers in de twee ste den hebben nu plannen voor een gezamenlijk project om te onderzoeken of zonneschijn de ontwikkeling van bepaalde vor men van kanker zou kunnen voorkomen. Centraal in het onderzoek staat vitamine D, dat voorkomt in be paalde voedingsstoffen als vis- leveroliën en eigeel en ontstaat door blootstelling aan zonlicht. Vitamine D speelt een rol bij de opname van calcium door het lichaam; calcium kan de onge controleerde celgroei die zich voordoet bij bijvoorbeeld kan ker helpen voorkomen. De hypothese die de weten schappers willen toetsen is dat een tekort aan vitamine D de kans op kanker vergroot. Aan gezien veel inwoners van Euro pese landen een tekort aan vita mine D hebben, zou de hoeveel heid zonneschijn die een mens krijgt een kwestie van leven of dood kunnen zijn. Dit is een provocerende boodschap in een tijd dat artsen juist bezorgd zijn over de toename van potentieel dodelijke vormen van huidkan ker als gevolg van een te lang durige blootstelling aan de zon. Barbara Mawer, biochemicus te Manchester en vitamine D-ex- pert: „We krijgen niet meerdan een kwart van de hoeveelheid vitamine D die we nodig heb ben uit ons eten, en we zijn dus afhankelijk van de zon als voor naamste bron. We kunnen nog niet bewijzen dat er verband bestaat tussen kanker en een tekort aan vitamine D, maar het is een veelbelovend onder zoeksveld". Richard Davies, Brits kanker- chirurg en verbonden aan de universiteit van Californië in San Diego: „Het percentage sterfgevallen als gevolg van darmkanker ligt bij vrouwen in Manchester tien keer zo hoog als bij vrouwen in San Diego, en vijf keer zo hoog bij mannen in Manchester als bij mannen in San Diego. Ik ben ervan overtuigd dat een tekort aan vi tamine D een belangrijke factor Bloedstroom Davies werkt bij zijn onderzoek naar het verband tussen vitami ne D en kanker nauw samen met drie deskundigen uit San Diego, Edward Gorham en de broers Frank en Cedric Gar land. Zij richten zich vooral op borst- en darmkanker. Calcium wordt uit de bloedstroom door de borst opgenomen voor de melkproduktie en wordt sneller door de darm opgenomen dan door welk ander deel van het li chaam ook. Onderzoek naar de versprei ding van de twee ziekten door Amerika duidt op een sterk ver band tussen de ziekten en blootstelling aan zonlicht. „De mogelijkheid bestaat dat vita mine D helpt darmkanker te voorkomen", aldus Frank Gar land. „In het verleden was de ziekte die de mensen kregen als gevolg van vitamine D-te- kort rachitis. Nu geloven we dat dat kanker is." De contrasten blijven niet be perkt tot Manchester en San Diego. Onderzoek heeft aange toond dat over de hele wereld borst- en darmkanker meer voorkomen in Noord-Amerika en Europa dan elders en vrijwel onbekend ziijn in een brede strook boven en onder de eve- In Europa komt borstkanker het meest voor in noordelijke landen als Engeland, Denemar ken en Nederland, maar min der in Portugal, Spanje, Frank rijk, Italië en Griekenland. In Afrika, India, China en Zuid- oost-Azië zijn de ziekten nog zeldzamer. Het verspreidings patroon van darmkanker is ver gelijkbaar. Kan zonneschijn alleen derge lijke verschillen verklaren? „Er moet ook een voedsel-compo nent zijn en er is waarschijnlijk nog een aantal andere oorzaken die we nog niet begrijpen", al dus Davies. „Maar de rol van vi tamine D is mogelijk heel be langrijk". The Times, Londen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 5